SKKN Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN ĐẠT HIỆU QUẢ CAO
TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP”
********************************
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Trong thời đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc hiện nay, việc đào
tạo thế hệ trẻ trở thành những ngƣời lao động có ích cho xã hội là việc làm cấp
bách và cần thiết, đòi hỏi sự dày công của ngƣời giáo viên, bởi yêu cầu ngày
càng cao của xã hội. Bên cạnh đó những tệ nạn xã hội đang tồn tại và diễn ra
ngay trƣớc mắt các em nó cũng chính là động lực lôi cuốn các em vào những
thói hƣ tật xấu. Do đó, đòi hỏi ngƣời giáo viên phải có trình độ, có năng lực
phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thƣơng tận tụy với học sinh.
Muốn vậy phải qua cả một quá trình lâu dài và có sự kết hợp của nhiều ngành,
nhiều bộ phận có liên quan. Trong đó, giáo dục đóng vai trò quan trọng vì mọi
kiến thức, hành vi và phẩm chất đạo đức đƣợc hình thành ở Nhà trƣờng đặc biệt
là cấp Tiểu học. Hơn nữa giáo viên Tiểu học là ngƣời đại diện cho Nhà trƣờng
trực tiếp giảng dạy và giáo dục các em học sinh, ngoài việc cung cấp kiến thức,
văn hoá còn dạy các em về nề nếp, cách sống, cách làm ngƣời và làm chủ tƣơng
lai của đất nƣớc.
Từ nhận thức trên, ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp hết sức quan trọng
trong việc hƣớng dẫn, chỉ đạo lớp và đào tạo thế hệ trẻ theo mục đích giáo dục
toàn diện. Ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng: Vừa là thầy
dạy học vừa là ngƣời cha, ngƣời mẹ và cũng có lúc phải là ngƣời bạn tốt nhất
của các em. Từ đó có thể uốn nắn các em đi theo quỹ đạo của mình. Giáo viên
có chỉ đạo, quản lí lớp tốt thì mới dẫn đến việc giảng dạy tốt. Khi mọi hoạt động
của lớp đã đi vào nề nếp thì việc học tập của các em chắc chắn sẽ tốt hơn. Trải
qua hơn mƣời năm trong nghề tôi làm công tác chủ nhiệm, lƣơng tâm của nhà sƣ
phạm đã mách bảo tôi phải cố gắng phấn đấu, nỗ lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ

đƣợc giao. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi hiểu hơn ai hết về vai trò và
trách nhiệm của mình. Các em học sinh Tiểu học ngây thơ, hồn nhiên trong
trắng nhƣ tờ giấy trắng. Tôi vô cùng tự hào khi mình đƣợc là ngƣời đầu tiên cầm
bút viết lên tờ giấy trắng đó. Niềm tự hào bao giờ cũng đi đôi với trách nhiệm
đối với các em, với giáo dục và với xã hội. Với tôi có lẽ không có bằng khen,
giấy khen nào có ý nghĩa hơn sự tiến bộ, sự trƣởng thành của học sinh, sự tin
1/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

tƣởng của cha mẹ các em. Sự trƣởng thành của các em chính là niềm vui, niềm
hạnh phúc của mỗi ngƣời thầy nhƣ chúng tôi.
Chính vì vậy mà tôi luôn cố gắng để làm tốt công tác chủ nhiệm với mong
muốn góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp giáo dục. Với những kinh
nghiệm của bản thân và nhiệm vụ đƣợc giao, cùng các lí do trên, tôi đã mạnh
dạn đƣa ra xây dựng và thực hiện Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp
thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp” để nâng cao chất
lƣợng đào tạo đáp ứng yêu cầu của giáo dục hiện nay, góp phần thực hiện nhiệm
vụ năm học của Nhà trƣờng.
II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
1. Mục đích
Qua nhiều năm dạy học, đặc biệt với vai trò là giáo viên chủ nhiệm lớp 2.
Tôi thấy kết quả áp dụng thực tế của Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp
thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp” là rất tốt. Trong
năm học 2015- 2016 tôi tiếp tục mở rộng Sáng kiến kinh nghiệm trên với mục
đích:
- Kích thích sự phát triển mọi mặt, phát triển toàn diện học sinh lớp mình
chủ nhiệm.
- Phát huy tối đa vai trò tự quản, tự học của từng học sinh và tập thể học sinh.

- Phát huy vai trò phối hợp của phụ huynh học sinh, giáo viên bộ môn
trong công tác giáo dục.
- Tạo sự đoàn kết một lòng trong tập thể học sinh.
- Nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện.
2. Nhiệm vụ
Để công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả cao, bản thân tôi đã thực hiện
nghiên cứu các biện pháp giáo dục cũng nhƣ các biện pháp phối hợp giáo dục
của một ngƣời giáo viên nói chung và ngƣời giáo viên chủ nhiệm nói riêng.
Tìm hiểu những cơ sở lí luận, cơ sở thực tiễn, những thuận lợi và khó
khăn của việc thực hiện Công tác chủ nhiệm lớp.
Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng của lớp chủ nhiệm. Tìm hiểu
nguyên nhân dẫn đến thực trạng.
Đƣa ra một số biện pháp thực hiện trong Công tác chủ nhiệm lớp của lớp
chủ nhiệm hiện tại.
Đề xuất biện pháp đã thực hiện nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn
diện ở trƣờng Tiểu học.
III. ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU:
- Đối tƣợng: Học sinh lớp 2 của lớp chủ nhiệm.
2/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

- Phạm vi thực hiện: Các tiết học hàng ngày có nội dung lồng ghép Công tác
chủ nhiệm lớp trong các môn học, các tiết Sinh hoạt, Hoạt động tập thể, Hoạt
động ngoại khoá,…
- Thời gian: Năm học: 2015- 2016: Bắt đầu từ tháng 9/2015 đến tháng
5/2016.
IV. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Phƣơng pháp điều tra học sinh trong lớp.

- Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận.
- Phƣơng pháp quan sát.
- Phƣơng pháp trò chuyện.
V. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN:
- Giai đoạn 1: Tháng 9.
Điều tra, nắm bắt thực trạng. Xây dựng kế hoạch thực hiện.
- Giai đoạn 2: Tháng 10, 11, 12.
Thực nghiệm đề tài. Đánh giá tìm ra những mặt đƣợc và những tồn tại cần khắc
phục.
- Giai đoạn 3: Tháng 1, 2, 3.
Tiếp tục thực nghiệm đề tài. Kết quả thực nghiệm.
- Giai đoạn 4: Tháng 4, 5.
Hoàn thành đề tài. Viết Sáng kiến kinh nghiệm.

B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Ngôi trƣờng Tiểu học chính là ngôi nhà chung đầu đời của mỗi con
ngƣời. Ở nơi ấy, mỗi một thầy cô giáo lại là một ngƣời mẹ thứ hai dạy cho học
sinh tất cả những kiến thức đầu tiên, những kỹ năng đầu tiên, trang bị cho các
em một hành trang lớn để các em bƣớc dần đến tƣơng lai. Vậy, ngƣời thầy ở đây
phải nắm giữ một vai trò vô cùng quan trọng. Vai trò là một ngƣời dìu dắt,
ngƣời hƣớng dẫn, ngƣời ảnh hƣởng và ngƣời trang bị cho học sinh tất cả về kiến
thức và kỹ năng sống hàng ngày của chính các em.
Công tác chủ nhiệm quyết định không nhỏ đến chất lƣợng dạy và học.
Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là ngƣời giáo viên đã hoàn thành tốt việc dạy
các môn học và tổ chức giáo dục và rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc biệt
3/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

trong nhà trƣờng, vai trò của ngƣời giáo viên chủ nhiệm cực kỳ quan trọng. Giáo
viên chủ nhiệm thay mặt nhà trƣờng tổ chức điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tƣ
tƣởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi
trƣờng giáo dục là Nhà trƣờng - Gia đình - Xã hội. Trong giai đoạn hiện nay,
công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày công của giáo viên bởi yêu cầu
ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình hình cuộc sống vẫn đang tồn
tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mƣu sinh của gia đình nên không ít
phụ huynh đã phó mặc sự giáo dục con cái cho nhà trƣờng. Công việc của một
giáo viên chủ nhiệm lớp ở bậc tiểu học là rất nặng nhọc, rất phức tạp. Bởi ngay
từ ban đầu người giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng cho các em thành một khối
thống nhất, nhất trí, thân ái, đoàn kết, thương yêu nhau, có tác phong đúng đắn,
mang bản sắc truyền thống ngàn đời, tỏa hương thơm ngát của dân tộc Việt Nam.
Mỗi giáo viên muốn làm tốt công tác chủ nhiệm thì phải vừa là một giáo
viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lý giỏi để hiểu học sinh, để xử lý
các tình huống rắc rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả giáo dục cao.
Giáo viên chủ nhiệm là ngƣời tổ chức phối hợp các lực lƣợng giáo dục ngoài
nhà trƣờng. Hiệu quả giáo dục học sinh phụ thuộc không nhỏ vào khả năng phối
hợp và phát huy tiềm năng của các lực lƣợng giáo dục ngoài nhà trƣờng (gia
đình, các đoàn thể xã hội, cộng đồng, dân cƣ, …) về mọi mặt nhằm thực hiện
nội dung giáo dục đối với lớp chủ nhiệm. Dựa vào đặc điểm, điều kiện của nhà
trƣờng, lớp cộng đồng, gia đình học sinh mà giáo viên chủ nhiệm tổ chức phối
hợp các lực lƣợng giáo dục trên.
Giáo viên chủ nhiệm không chỉ biết cách phối hợp tốt với gia đình học
sinh mà còn là ngƣời tổ chức bồi dƣỡng nhận thức lý luận giáo dục cho các bậc
cha mẹ khi cần thiết.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Giáo viên Tiểu học nhƣ chúng ta đã biết hầu hết đều làm công tác chủ
nhiệm lớp. Trong những năm gần đây ngành giáo dục đã tập trung đổi mới
phƣơng pháp giáo dục nên công tác chủ nhiệm lớp càng đƣợc quan tâm hơn và

có những đòi hỏi cao hơn. Qua nhận thức về công tác chủ nhiệm, qua sự trao đổi
4/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

thảo luận với đồng nghiệp, đƣợc sự chỉ đạo sâu sát của Nhà trƣờng, bản thân
mỗi giáo viên càng ý thức sâu sát hơn về tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm
và nhiệm vụ cao cả của giáo viên chủ nhiệm. Phong trào thi đua trở thành giáo
viên chủ nhiệm giỏi đƣợc 100% giáo viên chủ nhiệm trong trƣờng tôi tham gia
tích cực. Tuy nhiên trên thực tế vẫn còn có những giáo viên chƣa làm tốt công
tác chủ nhiệm của mình dẫn đến chất lƣợng lớp mà mình phụ trách chƣa đƣợc
cao, có những lớp còn có nhiều học sinh có những thói hƣ tật xấu…
Bên cạnh đó ta không thể không bàn tới mặt trái của nền kinh tế thị
trƣờng. Những cái xấu đã và đang len lỏi vào thế hệ trẻ chúng ta. Nó làm lu mờ
lí trí, bôi đen nhân cách khiến những ngƣời làm công tác giáo dục, các bậc phụ
huynh phải băn khoăn, lo lắng. Qua thực tế, ta nhận thấy đạo đức học sinh đang
trên đà đi xuống, đạo hiếu, truyền thống “Tôn sƣ trọng đạo” dƣờng nhƣ bị xem
nhẹ, quan hệ giữa ngƣời với ngƣời dần theo “Kinh tế thị trƣờng”. Rồi các tệ nạn
xã hội nhƣ lƣu truyền, tiếp xúc văn hóa phẩm đồi trụy, cờ bạc, ma túy… có thể
nói là đầy rẫy trƣớc mắt. Đau lòng hơn nữa là có những học sinh xem thƣờng,
vô lễ, thậm chí chống đối lại thầy, cô giáo đang dạy mình… mà đằng sau nó là
một sự bao che dung túng của gia đình. Thực trạng này luôn là rào cản, gây khó
khăn cho những ngƣời làm công tác chủ nhiệm lớp. Bởi vì ngƣời giáo viên chủ
nhiệm đâu chỉ là quản lý các em mà còn phải dạy dỗ, phải chịu trách nhiệm về
mặt học tập, đạo đức của các em. Tôi thƣờng nói với các em rằng: Các em là
những cây non, còn ngƣời giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trƣờng (cùng với
cha mẹ các em) là ngƣời uốn nắn, định hƣớng những cây non ấy để cây đƣợc lớn
lên thẳng thắn, đủ độ cứng cáp, vững chãi, bản lĩnh, chống chọi đƣợc vô vàn thử
thách, sóng gió, bão táp của cuộc đời. Do đó, công tác chủ nhiệm lớp là một

công việc vô cùng khó khăn và nghiêm túc.
III. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU:
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy bản thân tôi thấy rằng: Sản phẩm giáo
dục mà chúng ta tạo ra không thể biết trƣớc chính xác kết quả nhƣ bao sản phẩm
của ngành nghề khác. Vì vậy, để làm tốt công tác giáo dục chúng ta cần phải
thật kiên trì, nhẫn nại, chịu khó và phải chịu tốn nhiều thời gian, công sức để tìm
5/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

hiểu tâm tƣ nguyện vọng của học sinh và đặc biệt là phải có tấm lòng yêu
thƣơng, nhân ái của ngƣời thầy.
Đầu năm học 2015 - 2016 tôi đƣợc Ban giám hiệu nhà trƣờng phân công
chủ nhiệm lớp 2. Tuy trƣờng nằm ở vùng dân cƣ thuộc xã miền núi phần lớn là
ngƣời lao động chân tay, trình độ văn hóa của ngƣời dân chƣa cao nhƣng đƣợc
sự quan tâm của Ban giám hiệu nên trƣờng lớp khang trang, cơ sở vật chất đầy
đủ tôi nhận thấy có những điều kiện thuận lợi và khó khăn nhƣ sau:
1. Thuận lợi:
- Đƣợc sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trƣờng tạo mọi điều
kiện thuận lợi để giáo viên an tâm công tác.
- Đa số học sinh lớp tôi nhà gần trƣờng. Hầu hết các em đi học đúng độ
tuổi, ngoan ngoãn, lễ phép.
- Trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy tƣơng đối đầy đủ cho từng
khối lớp nên giờ học rất sinh động.
- Đội ngũ giáo viên luôn đoàn kết, có tinh thần trách nhiệm cao, thƣờng
xuyên trao đổi và học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, cùng nhau dạy tốt.
- Ban đại diện Hội phụ huynh học sinh của lớp, trƣờng rất nhiệt tình gắn
bó với các hoạt động của nhà trƣờng về mọi mặt, góp phần động viên cán bộ
giáo viên nhà trƣờng hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao.

- Mối quan hệ giữa nhà trƣờng và gia đình học sinh rất chặt chẽ.
2. Khó khăn:
Là một trƣờng nằm trên địa bàn xã miền núi, năm học 2015- 2016 tôi
đƣợc phân công chủ nhiệm lớp 2. Với tổng số 35 em học sinh, trong đó có 21
học sinh nữ và 14 em học sinh nam, gồm 2 dân tộc Kinh và Mƣờng, nên học
sinh lớp tôi chủ yếu là con em nông dân, các em thiếu sự quan tâm, nhắc nhở
của cha mẹ, nên đa số các em chƣa có ý thức học tập.
Các em từ lớp Một mới lên, có sự thay đổi về lớp, về thầy, về bạn; đặc
biệt là sự thay đổi về mô hình, cách học mới…các em phải tự làm việc thông
qua tự quản là chủ yếu nên phần nào gặp những khó khăn nhất định.
Ở lớp Một, các em quen học với một giáo viên mà việc rèn kĩ năng tự
quản của giáo viên đó có thể là nhẹ nhàng và chƣa đƣợc nghiêm khắc so với
giáo viên dạy lớp Hai mà các em đang học. Vậy nên khi thực hiện học sinh còn
có tính ỷ lại cô và các bạn khác nhiều hơn là tự mình thực hiện nhiệm vụ.
Ví dụ: Thứ nhất, Một số gia đình phụ huynh còn khó khăn về kinh tế nên
sự hiểu biết còn hạn chế, chủ yếu là lo kiếm sống chứ chƣa trú trọng nhiều đến
6/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

việc học của con em mình. Thứ hai, vẫn biết là kiến thức so với chƣơng trình
hiện hành không thay đổi nhƣng hình thức và và phƣơng pháp dạy khác với
trƣớc nên phụ huynh rất khó khăn trong việc kèm cặp con em mình. Thứ ba, suy
nghĩ của phụ huynh việc dạy học là của cô nên con mình học đƣợc hay không
đều là do cô. Nhƣ vậy với những khó khăn đó thì gi¸o viên đã không có sự hợp
tác từ phía phụ huynh trong việc rèn cho các em.
Ngay từ đầu năm nhận lớp, tôi thấy đa số học sinh trong lớp đều chƣa có
ý thức trong việc giữ trật tự, bạn nào muốn nói là cứ nói, muốn làm cứ làm, có
lúc cả lớp trở thành một buổi gặp gỡ để trút hết những gì muốn nói, muốn làm.

Nhƣng tâm lý của giáo viên chủ nhiệm, ai cũng muốn học sinh lớp mình phụ
trách phải ngoan, học giỏi, nghe lời thầy cố giáo, tập thể lớp hoạt động tốt và
luôn tiến bộ… Nhƣng thực tế không nhƣ ta mong muốn. Trong cái tốt nhất phải
có một vài điểm chƣa tốt, với tập thể lớp ta thƣờng gặp những “học sinh cá biệt”
luôn làm “đau đầu” giáo viên phụ trách. Trong nhóm “học sinh cá biệt” ta nên
phân biệt có hai loại: hoàn thành tốt nhƣng ƣa nghịch và học dở nhƣng thích
“quậy”. Một số học còn lựa mặt đặt tên các thầy cô dạy mình, một số bạn khác
lại không chịu nghe sự khuyên bảo của các bạn trong lớp. Vậy nên, nề nếp lớp
chƣa đƣợc đi vào ổn định, kĩ năng tự quản của học sinh còn yếu kém.
Có những em rất ngoan, rất có ý thức, nhƣng hoàn cảnh kinh tế gia đình
lại khó khăn, không có thời gian học tập, nên kết quả đạt đƣợc không cao.
Một số em gia đình có điều kiện đầy đủ cho các em nhƣng các em lại ham
chơi, không chú ý học tập.
Còn có một số phụ huynh học sinh có tƣ tƣởng khoán trắng cho nhà
trƣờng và thầy cô trong việc giáo dục con em mình.
Một số em học yếu không có hứng thú học tập, rụt rè, không tự tin khi
đến lớp.
Vẫn không ít học sinh chưa chuẩn bị bài và đồ dùng học tập trước khi
đến lớp.
3. Khảo sát thực trạng đầu năm học:
3.1. Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình học sinh:
Công tác chủ nhiệm đòi hỏi phải hiểu học sinh một cách đầy đủ, cụ thể và
toàn diện nhằm có thể lựa chọn những tác động sƣ phạm phù hợp, có khả năng
mang lại hiệu quả cao nhất. Thực tiễn giáo dục đã cho thấy nhiều trƣờng hợp
thất bại đáng tiếc của giáo viên thậm chí gây thƣơng tổn nặng nề cho cả hai phía
do các thầy cô không hiểu biết đầy đủ về học sinh. Hiểu học sinh còn là điều
kiện cần trong việc thiết lập quan hệ giao tiếp thuận lợi giữa giáo viên chủ

7/29

Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

nhiệm và học sinh, là tiền đề cho việc hình thành tình cảm thầy trò thông hiểu,
gắn bó.
Năm học 2015 - 2016 này tôi đƣợc phân công chủ nhiệm lớp 2, sau khi
nhận lớp xong, tôi tiến hành điều tra lý lịch của từng học sinh. Vì muốn hiểu kĩ
học sinh, tôi phải biết rõ gia đình các em.
Lớp tôi có 35 học sinh trong đó có 21 học sinh nữ, 14 học sinh nam, 10
học sinh dân tộc Mƣờng.
Để tìm hiểu kĩ học sinh hơn, tôi phát phiếu tìm hiểu thông tin:
THÔNG TIN HỌC SINH
Họ và tên:…………………………………Sinh năm:…………
Là con thứ:…trong gia đình. Hoàn cảnh:………………………
Chỗ ở hiện nay:………………………….Số điện thoại:………
Kết quả học tập năm lớp 1:…………………………………….
Môn học yêu thích:………………….Ƣớc mơ:……………….
- Trước tiên, tôi tìm hiểu sơ lược về thành phần gia đình từng cá nhân
học sinh :
+ Cha mẹ làm nông: 20/35
+ Cha mẹ làm giáo viên: 5/35
+ Cha mẹ làm công nhân: 4/35
+ Cha mẹ buôn bán: 2/35
+ Cha mẹ làm thuê:4 /35
- Hoàn cảnh gia đình:
+ Số học sinh sống cùng với bố mẹ: 34/35
+ Số học sinh đƣợc sống cùng mẹ hoặc cha: 1 (do cha mẹ đã li dị )
- Sự quan tâm của mỗi gia đình đối với học sinh:
+ 22 em có góc học tập riêng, số còn lại không có góc học tập riêng.
+ 7 em đƣợc bố, mẹ hoặc anh chị kiểm tra, nhắc nhở việc học ở nhà.

+ 35 em có đầy đủ sách vở và dụng cụ học tập.
- Về tình trạng sức khỏe:
+ Sức khỏe bình thƣờng: 34/35 học sinh.
+ Sức khỏe yếu: 1/ 35 học sinh.
Qua việc tìm hiểu trên có thể giúp tôi lựa chọn đƣợc những phƣơng pháp
giáo dục phù hợp đối với từng học sinh. Đặc biệt, sau khi tìm hiểu đƣợc hoàn
cảnh của các em, tôi nhận thấy rằng muốn các em thật sự tin yêu và gắn bó với
8/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

mình thì bản thân tôi phải đến với các em bằng tấm lòng của ngƣời thầy, bằng
tình cảm của một ngƣời chị, của một ngƣời bạn. Vì trẻ em không phải em nào
cũng có tính cách giống nhau. Có em khi sai phạm ta phải hết sức nghiêm khắc,
nhƣng cũng có em thì các hình thức trách phạt không phải là biện pháp tốt để
uốn nắn, sửa chữa mà ta lại phải mềm mỏng, nhẹ nhàng phân tích lỗi lầm của trẻ
mới nhận ra.
3.2. Tình hình học tập của học sinh đầu năm học:
Kiến thức- Kĩ năng:
TSHS

35

Tiếng Việt
Hoàn
Chƣa hoàn
thành
thành
SL

%
SL
%
29
82,9
6
17,1

Toán
Hoàn
Chƣa hoàn
thành
thành
SL
%
SL
%
31
88,6
4
11,4

Năng lực - Phẩm chất:
Qua theo dõi trong tuần đầu tháng 9 tôi nhận thấy trong lớp có 3 em (Cần
lƣu ý) thuộc các đối tƣợng:
- Em Lee Yoo Na là học sinh mới chuyển từ Hàn Quốc về chƣa đọc thông,
viết thạo, còn nhút nhát, ít tham gia các hoạt động, sống biệt lập.
- Em Lộc là học sinh cá biệt , ít tham gia các hoạt động, lực học yếu, trong
giờ hay đùa nghịch làm ảnh hƣởng đến lớp.
- Em Hà Vy bố mẹ bỏ nhau, mẹ đi làm ăn xa còn bố lấy vợ khác phải ở với

bác nên ít đƣợc quan tâm từ gia đình.
Những học sinh khác Đạt theo yêu cầu.
IV. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp.
Sau khi đã điều tra kỹ đối tƣợng học sinh, tôi bắt đầu xây dựng cho mình
một kế hoạch chủ nhiệm theo đặc điểm của lớp. Để đảm bảo có một kế hoạch
hợp lý, khả thi, khoa học, khi xây dựng kế hoạch chủ nhiệm tôi căn cứ vào
những vấn đề sau:
- Mục tiêu chƣơng trình hành động chung của ngành và cấp học.
- Mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch giáo dục của trƣờng.

9/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

- Đặc điểm của lớp chủ nhiệm (bao gồm các đặc điểm về truyền thống,
tập thể, những mặt khó khăn và thuận lợi cơ bản, hoàn cảnh, điều kiện của số
đông học sinh và gia đình học sinh, …).
- Mục tiêu, kế hoạch công tác của các tổ chức đoàn thể trong trƣờng học.
- Đặc điểm tình hình của địa phƣơng.
- Dự báo của giáo viên chủ nhiệm về khả năng phát triển từng mặt của lớp.
Kế hoạch chủ nhiệm phải thể hiện tính toàn diện, cụ thể, có trọng tâm,
trọng điểm của từng thời gian và từng mặt nội dung giáo dục.
Kế hoạch công tác chủ nhiệm đƣợc xây dựng theo các thời gian: kế hoạch
tuần, tháng, học kỳ và năm học. Sau khi họp đầu năm học, căn cứ vào chỉ đạo
của ngành và kế hoạch của nhà trƣờng, tôi đề ra kế hoạch năm cho lớp mình chủ
nhiệm. Từ kế hoạch năm, tôi thực hiện phân tích và đƣa ra kế hoạch từng tháng.
Ở mỗi tháng, theo thời gian từng tuần, tôi vạch ra kế hoạch cụ thể từng tuần học.
Trong kế hoạch chủ nhiệm của từng tuần, tôi luôn đƣa ra dự kiến thời gian thực

hiện từng kế hoạch cụ thể, biện pháp thực hiện và kết quả thực hiện.
Kế hoạch chủ nhiệm càng khoa học thì khả năng thực hiện càng cao và vì
vậy mà bản kế hoạch này có khả năng quyết định to lớn đối với hiệu quả công
tác chủ nhiệm của tôi.
2. Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động trên lớp học.
2.1. Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp và bồi dƣỡng những phần tử tích cực:
Muốn cho ngôi nhà vững vàng, chịu đựng đƣợc gió bão thì cái móng nhà
phải vững chắc. Lớp học cũng vậy, phải có ban cán sự lớp vững mạnh thì mọi
hoạt động, mọi phong trào chắc chắn sẽ thực hiện tốt. Qua một tuần tìm hiểu, ổn
định, bƣớc tiếp theo tôi thực hiện ngay việc bình chọn ban cán sự lớp. Vì đây là
lực lƣợng nòng cốt cùng giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc thực hiện
nề nếp học tập của các bạn trong năm học. Để đƣợc ban cán sự “Đầu tàu gƣơng
mẫu”, tôi đƣa ra tiêu chuẩn lựa chọn là: những em học lực phải đạt giỏi - khá,
năng lực và phẩm chất tốt, hăng hái tham gia các hoạt động, các phong trào ở
lớp, ở trƣờng với tinh thần tự giác, có trách nhiệm cao và điều đặc biệt là những
em này luôn đƣợc bạn bè tín nhiệm, yêu thƣơng. Để xây dựng đội ngũ cán bộ
lớp giáo viên chủ nhiệm tiến hành những công việc sau:
- Lựa chọn những phần tử tích cực phân công vào các chức danh trong đội
ngũ cán bộ lớp.
- Quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng vị trí trong đội ngũ cán bộ lớp.
- Làm rõ nội dung công tác của từng cán bộ lớp và hƣớng dẫn cụ thể về
phƣơng pháp công tác. Trong đó, cần lƣu ý hƣớng dẫn các kỹ năng công tác cơ
bản nhƣ: cách ghi chép trong sổ ghi chép công tác, kỹ năng điều hành một buổi
10/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

sinh hoạt lớp, kỹ năng trình bày thuyết phục, vận động, kỹ năng tổ chức hoạt
động tập thể, …

- Hƣớng dẫn cho cán bộ lớp tổng kết, khái quát kinh nghiệm qua từng
thành công hay thất bại trong hoạt động thực tiễn.
- Thƣờng xuyên kiểm tra, đánh giá hoạt động của cán bộ lớp, giúp các em
khắc phục khó khăn, động viên kịp thời những cố gắng của các em.
- Xây dựng, củng cố và bảo vệ uy tín của cán bộ lớp trƣớc tập thể.
- Không bao che khuyết điểm. Tuyệt đối tránh tạo ra sự đối lập giữa cán
bộ lớp với các thành viên trong lớp.
Việc tổ chức bình chọn đƣợc thực hiện công khai bằng cách cho các em
bỏ phiếu tín nhiệm. Sau khi có trong tay danh sách ban cán sự lớp tôi tiến hành
họp và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng em theo đúng khả năng của mình.
Biết đƣợc nhiệm vụ cụ thể của ban cán sự, khi có thắc mắc hay trao đổi về vấn
đề gì liên quan đến hoạt động nào thì các bạn trong lớp sẽ trực tiếp gặp gỡ với
bạn phụ trách công việc đó nhanh hơn, tiện lợi hơn.
+ Lớp trƣởng ( Phú Trọng): Chịu trách nhiệm bao quát chung các hoạt
động của lớp, điều khiển chung toàn lớp trong giờ tập trung sinh hoạt, kiểm diện
hàng ngày, tổng hợp các báo cáo hoạt động của tổ trong tuần nộp cho GVCN.
+ Lớp phó học tập ( Yến Nhi): Nắm tình hình chung phần chuẩn bị bài,
truy bài đầu giờ của các tổ hàng ngày, tổng kết điểm thi đua trong tuần.
+ Lớp phó kỷ luật (Phƣơng Linh): Quản lý việc thực hiện nội quy lớp,
trƣờng, ý thức kỷ luật của học sinh, …
+ Lớp phó văn thể mỹ (lớp phó phong trào) (Phƣơng Anh): Chịu trách
nhiệm giờ hát của lớp, cùng các bạn tham gia các tiết mục văn nghệ, tham gia
các phong trào của lớp, …
+ Lớp phó lao động (Minh Sơn): Chịu trách nhiệm về việc vệ sinh, lao động.
+ Các cán sự bộ môn ( Xuân, Trinh, Khánh Ly, Hà Chi ): Hỗ trợ lớp phó
học tập trong phạm vi môn học mình phụ trách nhất là trong các hoạt động trau
dồi kiến thức và giúp bạn học tốt bộ môn.
+ Sao đỏ lớp (Trang, Huyền): Theo dõi tình hình thực hiện nội quy, quy
định của nhà trường đề ra hàng tuần, ghi nhận tính điểm, cuối tuần tổng kết,
xếp hạng.

+ Tổ trƣởng (An, Lâm, Quốc Đạt, Hoà), tổ phó (Huy, Bảo Anh, Mai,
Quyên): Chịu trách nhiệm chung về nề nếp và học tập trong tổ của mình.
+ Nhóm trƣởng (Thế Luân, Trang, Tiến Đạt, Quỳnh Chi): Là những thành
viên có học lực và năng lực quản lý tốt nhất trong nhóm của mình (Nhóm 4

11/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

thành viên, đƣợc chia ra từ tổ). Nhóm trƣởng có trách nhiệm hƣớng dẫn điều
hành các hoạt động nhóm trong từng giờ học.
Sau đó hằng ngày, hàng tuần, hàng buổi học ban cán sự lớp sẽ tiến hành
công việc nhƣ sau:
+ Đầu giờ (trƣớc giờ truy bài đầu giờ): kiểm tra những việc nhƣ sau: Soạn
sách vở theo đúng thời khóa biểu, mang đầy đủ đồ dùng học tập, đi học đúng
giờ,… tổ trƣởng chấm điểm thi đua trong tuần theo quy định nhƣ sau: (vi phạm
một nội dung trừ 2 điểm).
+ Trong giờ học: theo dõi các bạn trong tổ thái độ học tập, phát biểu xây
dựng bài, đạt kết quả cao trong học tập thì đƣợc cộng điểm thƣởng nhƣ sau:
Đƣợc khen nhiều lần một môn thì đƣợc cộng 5 điểm tốt, phát biểu xây dựng bài
cộng 1 điểm/lần, nói chuyện trong giờ học thì bị trừ 2 điểm/lần.
Giáo viên chủ nhiệm chỉ đóng vai trò cố vấn cho các em, định hướng
cho các em hoạt động cùng các em tháo gỡ những vướng mắc khi thực hiện
công việc.
2.2. Xây dựng nề nếp lớp học:
Trong học tập không những chỉ chú trọng rèn luyện cho học sinh bằng
nhiều hình thức khác nhau mà còn chú trọng khâu nề nếp ngay từ đầu năm nhƣ
truy bài đầu giờ, trật tự nghe giảng trong giờ học, trong lớp tổ tự quản kiểm tra
bài tập về nhà của các bạn trong tổ … Vì nề nếp tốt là cực kì quan trọng, nó góp

một phần lớn quyết định kết quả học tập của học sinh. Chính vì thế ngay từ đầu
năm học giáo viên phải quán triệt nề nếp bằng cách:
- Cho cả lớp học nội quy lớp học, và mọi quy định của giáo viên. Nội quy
của nhà trƣờng.
- Giáo viên hƣớng dẫn các em làm quen với kí hiệu của giáo viên để tập
trung sự chú ý của học sinh trong khi nghe giảng bài.
Ví dụ: Phía trên tay trái góc bảng ghi rõ lớp, sĩ số học sinh, dƣới sĩ số là
các kí hiệu ở góc bảng: +, B, V, S.
Chỉ vào + là cả lớp trật tự lắng nghe giáo viên giảng bài.
Khi viết kí hiệu B là cả lớp lấy bảng con cá nhân làm bài.
Khi viết kí hiệu S là học sinh mở sách, kí hiệu V là lấy vở ra để ghi hoặc
làm bài tập tại lớp. Sau khi học sinh làm xong thì giáo viên xoá các kí hiệu đó
đi, học sinh sẽ cất sách hoặc vở đi.
- Thƣờng xuyên giáo dục các em có nề nếp tốt trong mọi hoạt động, sinh
hoạt ngoài giờ.
Ví dụ: Bắt đầu có trống báo là các em có mặt đầy đủ ở lớp để lớp trƣởng,
lớp phó, tổ trƣởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà sau đó các em ngồi vào truy
12/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

bài dƣới sự chỉ đạo của lớp trƣởng, tổ chức cho các em đi vào nề nếp truy bài,
tuy giáo viên không có mặt ở lớp các em vẫn làm tốt.
- Không phó mặc cho cán bộ lớp, giáo viên phải kiểm tra đột xuất 1, 2 bài
của học sinh trong mỗi tổ. Áp dụng biện pháp này đỡ tốn thời gian, không chiếm
mất giờ dạy mà còn rèn cho học sinh tính tự giác cao, đồng thời hạn chế việc
mất trật tự của các em khi chƣa vào học.
- Giao quyền tự quản cho Ban cán sự lớp trong những hoạt động mà các
em đã đƣợc hƣớng dẫn để phát huy tính năng động cho học sinh (thể dục giữa

giờ, sinh hoạt đội, nhặt rác, …).
- Tuyên dƣơng, nhắc nhở kịp thời với những cá nhân tiến bộ và chƣa tiến
bộ trong việc thực hiện nề nếp chung của lớp. Ví dụ: Đi học đúng giờ, nghỉ học
phải xin phép. Các em đi học mặc đồng phục, vệ sinh cá nhân, để dép đúng nơi
quy định, … Từ đó tạo cho các em sự tự giác biết tự lo cho bản thân, tự giác học
tập, thi đua để tạo thành tích giữa các thành viên trong lớp và thi đua giữa các
khối lớp trong toàn trƣờng.
Khi kết hợp chặt chẽ những hoạt động trên thì nề nếp lớp học sẽ đi vào
khuôn khổ và điều đó sẽ là một phần quan trọng giúp giáo viên tiến hành các
hoạt động học tập dễ dàng hơn.
2.3. Xây dựng nề nếp xếp hàng vào lớp và khi ra về:
Nề nếp này phải đƣợc tiến hành thƣờng xuyên theo từng buổi học. Đây là
nề nếp mang tính trật tự, kỉ luật cần đƣợc duy trì suốt năm học. Để làm tốt công
tác này, tôi đã tiến hành từng bƣớc nhƣ sau:
- Tôi quy định khi các em xếp hàng vào lớp các em đứng thành 4 hàng
ứng với 4 tổ (tổ trƣởng đứng đầu, tổ phó đứng cuối).
- Tôi cho các em đánh số thứ tự cho mình trong buổi xếp hàng đầu tiên và
yêu cầu học sinh phải nhớ số thứ tự.
- Khi xếp hàng ra về các em xếp thành hàng đôi: Lớp trƣởng đi đầu hàng,
tiếp theo là thành viên tổ 1 và thành viên tổ hai, ở hàng hai là lớp phó sẽ dẫn đầu
tổ 3 , tổ 4 và phía sau là thành viên tổ.
- Mỗi khi xếp hàng vào lớp các em chỉ cần nhớ số thứ tự và vị trí của
mình mà vào ngay hàng ngũ. Cũng nhƣ khi ra về ban cán sự lớp đi xen kẽ nhƣ
vậy để nhắc nhở các bạn đi cho ngay ngắn, không chen lấn, xô đẩy, đùa giỡn
gây mất trật tự, ảnh hƣởng đến thi đua của lớp. Bắt đầu từ tháng 11 về sau các
em đã quen dần và đi vào nề nếp.
Khi việc xếp hàng đã đi vào nề nếp thì thời gian tiến hành sẽ rất nhanh,
tốn ít thời gian và không gây mất trật tự trƣớc lớp học.

13/29

Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

2.4. Xây dựng nề nếp chuẩn bị tập vở :
Thƣờng ngày các em thƣờng phải mang tất cả đồ dùng học tập mà các em
có đến lớp, đôi lúc cặp không còn chỗ chứa, rất nặng nề so với thể trạng của các
em. Nhƣng bên cạnh đó còn một số em lại quên mang sách vở đã gây khó khăn
cho việc dạy - học. Vì thế tôi từng bƣớc hƣớng dẫn các em mang sách, vở đúng
theo quy định phân môn và thời khóa biểu.
- Ghi thời khóa biểu dán ngay góc học tập ở nhà.
- Sách vở học để ngay ngắn, không vứt lung tung. Bao và ghi nhãn vở
đầy đủ.
- Cuối mỗi buổi học trƣớc khi về nhà tôi dành vài phút để hƣớng dẫn các
em đem theo sách, vở gì cho ngày mai và gọi học sinh nhắc lại.
- Dặn học sinh tối học bài xong phải chuẩn bị sách, vở và đồ dùng học tập
cho ngày mai. Tránh sáng dậy trễ các em lúng túng nên soạn không đầy đủ .
- Vào đầu buổi học các tổ trƣởng kiểm tra lại, nếu em nào thực hiện
không đúng tôi sẽ hƣớng dẫn lại, sai phạm nhiều lần sẽ báo phụ huynh nhờ sự
giúp đỡ. Với các bƣớc thực hiện nhƣ trên cho đến học kì một thì các em đã có
thói quen chuẩn bị sách vở đúng theo quy định, các em cảm thấy thoải mái
không còn lo sợ khi đến lớp mà quên mang sách, vở nên việc học tập diễn ra nhẹ
nhàng hơn.
2.5. Xây dựng nề nếp học tập:
Tổ chức có kế hoạch hoạt động học tập cho học sinh nhằm nâng cao kết
quả học tập là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của giáo viên chủ
nhiệm. Kết quả hoạt động học tập không những thể hiện ở kết quả nắm tri thức,
kỹ năng, kỹ xảo mà còn thể hiện ở kết quả phát triển năng lực của trí tuệ, năng
lực tƣ duy sáng tạo ở học sinh.
- Mỗi ngày tôi đều đến lớp sớm (15 phút) dành thời gian để quan tâm tới

các em, tạo cho các em sự gần gũi, tin cậy, hƣớng dẫn các em truy bài. Khi tôi
gần gũi với các em thì các em không còn e dè, các em đã biết hoạt động học tập
ở trƣờng là vì thích hơn là vì nghĩa vụ.
- Tôi yêu cầu các em viết cụ thể thời gian biểu ở nhà của mình.
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của học sinh qua việc kiểm tra bài cũ.
- Hƣớng dẫn cha mẹ học sinh quản lý học sinh học tập ở nhà (có góc học
tập ở nhà và thời gian biểu cho học sinh).
Tôi tích cực đổi mới phƣơng pháp dạy và học phù hợp với đối tƣợng học
sinh mình phụ trách, để tăng cƣờng tính tự học của học sinh, thƣờng xuyên sử
dụng tranh ảnh, đồ dùng học tập mang tính minh họa cao để tạo hứng thú học
tập cho các em.
14/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

Tạo cho học sinh có thói quen tự lực, không dựa dẫm vào bạn khi làm bài
ở lớp, khi kiểm tra. Trong các kì kiểm tra học sinh làm bài nghiêm túc, không có
hiện tƣợng quay cóp, gian lận.

Hoạt động nhóm trong tiết Hoạt động tập thể
Phân loại học sinh để có kế hoạch phụ đạo và bồi dƣỡng:
* Đối với học sinh hoàn thành tốt và hoàn thành về Kiến thức- Kĩ
năng: Trong các tiết dạy, tôi đƣa ra từ 1 đến 2 câu hỏi với yêu cầu cao hơn,
dạng các câu hỏi sao ( * ) hoặc các bài tập nâng cao. Để ra các câu hỏi này, tôi
luôn nghiên cứu kỹ nội dung bài dạy, tìm hiểu ở các tài liệu có liên quan nhằm
mục đích hƣớng dẫn, kích thích học sinh tự tìm ra kiến thức mới, mở rộng tầm
hiểu biết của học sinh.
* Đối với học sinh chƣa hoàn thành về Kiến thức- Kĩ năng: Các em
chán học do bị mất căn bản ở lớp dƣới. Học sinh cảm thấy việc học rất nặng nề.

Qua tìm hiểu theo dõi trong quá trình giảng dạy tôi nắm đƣợc những kiến thức
do học sinh bị hổng. Tôi đƣa ra bài tập dễ, sử dụng câu hỏi nhỏ, đơn giản, phù
hợp với sức học của mỗi em, gọi các em trả lời hoặc giải bài tập, đồng thời
tuyên dƣơng kịp thời cũng nhƣ động viên giúp đỡ các em trong quá trình thực
hiện các bài tập. Từ các bài tập dễ tôi nâng dần lên theo sự tiến bộ của học sinh.
Bên cạnh đó, thành lập các đôi bạn cùng tiến, xếp cho học sinh khá giỏi ngồi
gần bạn yếu, kém. Qua một thời gian tôi thấy các em yếu kém tiến bộ hẳn lên.
Thƣờng xuyên trao đổi học tập kinh nghiệm của đồng nghiệp để bổ sung
phƣơng pháp phụ đạo và bồi dƣỡng cho bản thân nhằm nâng cao hiệu quả bồi
dƣỡng và phụ đạo mà mình đã đặt ra.
15/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

Tạo cho học sinh thói quen và sự say mê đọc sách bằng cách khuyến
khích các em đọc sách báo ở thƣ viện mỗi tuần 1 - 2 lần vào giờ ra chơi .
Tôi cố gắng xây dựng ở các em những động cơ học tập, khích lệ các em
vƣợt mọi trở ngại bằng sự quan tâm, nhắc nhở có sự khen thƣởng kịp thời.
Với kết quả trên, tôi thấy sự nỗ lực rèn luyện của tôi cho các em đã dần có
kết quả. Tập thể lớp đƣợc thầy cô bộ môn cũng nhƣ nhà trƣờng đánh giá ngoan
và nề nếp.
3. Biện pháp 3: Giáo dục về Phẩm chất và Năng lực.
Trong quá trình giáo dục, công tác lớn đƣợc đặt ra đó là giáo dục cho học
sinh những phẩm chất đạo đức theo mục tiêu giáo dục đã đề ra. Cụ thể, phải
hình thành ở học sinh niềm tin đạo đức, ý thức chấp hành luật pháp, động cơ học
tập tích cực, thái độ ứng xử đúng đắn, hệ thống xu hƣớng và tính cách tốt đẹp,
… Kết quả giáo dục cần đạt đƣợc là học sinh tự giác biến những yêu cầu của xã
hội thành hành vi và thói quen tƣơng ứng. Vì vậy, việc rèn luyện hành vi và đặc
biệt rèn thói quen đạo đức cho học sinh là không thể thiếu trong công tác giáo

dục học sinh mà giáo viên chủ nhiệm chính là ngƣời chịu trách nhiệm trƣớc nhà
trƣờng.
- Giáo dục học sinh chấp hành nội quy trƣờng, lớp, nghỉ học phải xin
phép (thực hiện trong các giờ sinh hoạt lớp, phối hợp sinh hoạt dƣới cờ của Đội,
ngay trong tiết học có liên quan).
- Giáo dục học sinh hiểu ý nghĩa các ngày lễ lớn trong tháng, trong năm,
có thái độ lễ phép với thầy cô, ngƣời lớn, gần gũi yêu mến bạn bè qua các buổi
sinh hoạt tập thể, nghe kể chuyện (phối hợp với Đội, trong tiết dạy hàng ngày,
hoạt động ngoài giờ lên lớp).

Giải nhất Hội thi văn nghệ Chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam
16/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

- Xây dựng một tập thể đoàn kết, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè trong lớp khi
gặp khó khăn nhƣ tham gia phong trào “Vƣờn cây mùa xuân”, “Lá lành đùm lá
rách”.
- Phát huy năng lực của cán bộ lớp, xây dựng lớp tự quản bằng cách giao
việc cho các tổ trƣởng, lớp trƣởng tự quản lý một số hoạt động của tổ mình dƣới
sự theo dõi của giáo viên.
- Giáo dục học sinh biết thăm hỏi bạn bè trong lớp, trong trƣờng khi gặp
khó khăn hoạn nạn.
- Vận động học sinh tham gia ủng hộ các hoạt động nhân đạo từ thiện
nhƣ: Giúp đỡ ngƣời khuyết tật, mua tăm tre ủng hộ ngƣời mù (100 gói tăm),
tham gia phong trào heo đất tình thƣơng, công trình măng non,…
- Quan tâm giúp đỡ đến thành phần học sinh trong lớp đặc biệt là đối
tƣợng học sinh ít đƣợc gia đình quan tâm, học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Giáo
viên luôn theo dõi, động viên kịp thời để các em phấn đấu vƣơn lên.

Tóm lại, để việc giáo dục đạo đức cho các em không phải là giáo viên chỉ
hƣớng dẫn, yêu cầu các em thực hiện mà chính bản thân giáo viên phải là tấm
gƣơng sáng cho các em noi theo. Ngoài ra, giáo viên chủ nhiệm còn phải biết
phối hợp chặt chẽ với đồng nghiệp, với Đội, với công tác đoàn, … để có kết quả
giáo dục tốt hơn.
4. Biện pháp 4: Tổ chức tốt hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (tiết
sinh hoạt lớp, các hoạt động ngoại khóa…).
Hàng tuần giáo viên chủ nhiệm tiến hành tiết sinh hoạt lớp vào tiết 4 sáng
thứ 6. Tiết sinh hoạt rất quan trọng vì đây là thời gian giáo viên chủ nhiệm tiếp
xúc, gần gũi nhất với học sinh. Thông qua buổi sinh hoạt lớp, các em đƣợc bộc
lộ suy nghĩ của mình, từ đó giáo viên nắm bắt đƣợc nguyện vọng của các em,
giải quyết kịp thời các vấn đề nảy sinh trong tuần. Giáo viên cần lắng nghe và
thấu hiểu, có cách giải quyết thỏa đáng. Qua đó cũng tăng thêm mối quan hệ gần
gũi, thân mật giữa giáo viên với học sinh. Tổ chức tốt các hoạt động ngoài giờ
lên lớp cũng giúp cho các em có thêm tinh thần tập thể, sự đoàn kết gắn bó, biết
cách hợp tác trong công việc góp phần xây dựng một tập thể lớp đoàn kết, có
tinh thần tƣơng thân tƣơng ái. Tôi luôn chú ý đến tin thần và thái độ của các em
khi tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp nhƣ: ca múa, thể dục, vui chơi giải
trí, chơi các trò chơi dân gian… để nắm bắt đƣợc khả năng cũng nhƣ đặc điểm
của từng em, từ đó có biện pháp giáo dục thích hợp, tôi tổ chức cho các em tham
gia đầy đủ vào các hoạt động từ thiện, các phong trào đền ơn đáp nghĩa, tổ chức
cho các em tham gia một số hoạt động ngoại khóa nhƣ tham quan du lịch, tôi
thƣờng tổ chức cho học sinh tham quan nhà tƣởng niệm, nghĩa trang liệt sỹ…
17/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

Qua đó giúp các em hiểu thêm về truyền thống của quê hƣơng tạo cho các
em có thêm lòng yêu quê hƣơng, yêu quý kính trọng và học tập tấm gƣơng của

các danh nhân.
Theo tôi, giáo viên chủ nhiệm là chỗ dựa tin cậy nhất cho các em khi gặp
các khó khăn trong quá trình học tập cũng nhƣ trong cuộc sống, vì vậy buổi sinh
hoạt lớp phải đạt đƣợc các mục tiêu sau:
- Tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái gần gũi sẵn sàng chia sẻ với giáo
viên những vƣớng mắc khó khăn của mình trong quá trình học tập và cuộc sống.
- Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập,
sẵn sàng tiến bộ.
- Hƣớng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập.
- Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc
phục sửa chữa.
Vì vậy, ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm tôi thực hiện đổi mới nội dung sinh
hoạt lớp: tổng kết ƣu khuyết điểm đánh giá việc học tập của lớp cũng nhƣ đề ra
những biện pháp khắc phục khuyết điểm, phát huy ƣu điểm, từ đó xây dựng
phƣơng hƣớng cho tuần tới. Tiết sinh hoạt chủ nhiệm không nặng nề mà rất cần
sự góp ý phê bình, góp ý chân tình trên tinh thần xây dựng làm cho tập thể lớp
tốt hơn, điều cần nhất là làm cho các em cảm nhận đƣợc sự thân thiện, gần gũi.
Ví dụ trong tiết sinh hoạt theo chủ đề: “Yêu quý mẹ và cô giáo”, tôi tiến
hành như sau:
* Hoạt động 1: Sơ kết tình hình của lớp trong tuần về mọi mặt (từ 3 đến 5
phút).
* Hoạt động 2: Đề ra kế hoạch tuần từ (từ 3 - 5 phút).
* Hoạt động 3: Sinh hoạt theo chủ đề Yêu quý mẹ và cô giáo (25 - 30
phút).
- Cho học sinh đóng tiểu phẩm.
- Học sinh thảo luận, tập xử lý tình huống để thấy đƣợc vai trò của mẹ và
cô giáo, biết yêu quý kính trọng mẹ và cô giáo bằng những việc làm cụ thể nhƣ:
chăm ngoan, vâng lời, phấn đấu giành nhiều thành tích tặng mẹ, tặng cô nhân
ngày 20 – 10, Ngày Quốc tế Phụ nữ 8 - 3.
18/29

Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

Tiết Sinh hoạt tập thể: Chủ đề “Yêu quý mẹ và cô giáo”
- Vui văn nghệ theo chủ đề.
- Chia sẻ: Chia sẻ với học sinh qua trang nhật ký lớp.
Mỗi tiết sinh hoạt lớp khác nhau tôi chuẩn bị phần nội dung chia sẻ khác
nhau sao cho phù hợp, có tiết tôi cùng các em tâm tình, ƣớc mơ, kể chuyện từ
sách… hoặc những câu chuyện có ý nghĩa giáo dục. Ví dụ: Tôi kể cho các em
nghe câu chuyện về một số nhân vật thành công, hay một số nhân vật biết vƣơn
lên trong cuộc sống .Qua câu chuyện tôi muốn đem lại cho các em một bài học,
đó là con ngƣời thành công nhờ vào khả năng tự học và bên cạnh đó giáo dục
cho các em lòng nhân ái. Để vƣợt qua khó khăn thử thách trong cuộc sống
chúng ta cần có ý chí, có nghị lực và niềm tin.

Hoạt động ngoại khoá
19/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

5. Biện pháp 5: Công tác Phối - Kết hợp với các lực lượng giáo dục.
Đây là công tác mà bản thân tôi cảm thấy vô cùng quan trọng. Nó quan
trọng bởi lẽ, nếu chỉ có một mình tôi ảnh hƣởng, giáo dục, chỉ bảo,… các em thì
kết quả giáo dục của tôi không chắc mang lại kết quả cao. Do đó trong suốt
những năm làm công tác chủ nhiệm, tôi luôn có sự phối hợp chặt chẽ với các lực
lƣợng giáo dục nhƣ: tổ chức Đoàn, Đội, với giáo viên bộ môn, Ban giám hiệu
nhà trƣờng, phụ huynh học sinh, …
5.1. Phối hợp với tổ chức Đoàn, Đội:

Trong trƣờng luôn có rất nhiều hoạt động vui chơi, giải trí nhằm bổ trợ
cho hoạt động học tập của học sinh. Ví dụ: Tổ chức Thi lồng đèn, nhân dịp tết
Trung thu (do tổ chức Đoàn + Đội phối hợp tổ chức); phong trào Nuôi heo đất
(Đội tổ chức); Áo ấm tình thương (Đội tổ chức); Trò chơi dân gian; … Khi lớp
của tôi tham gia, tôi luôn là ngƣời hƣớng dẫn tổ chức, tôi ủng hộ tất cả những ý
tƣởng của lớp, gợi ý để các em tự giác tham gia một cách có hiệu quả.

Trò chơi: Nhảy bao bố
Tôi luôn coi tổ chức Đội là lực lƣợng nòng cốt hỗ trợ trong việc giáo dục
học sinh. Phối hợp với Đoàn, Đội để giáo dục học sinh, khuyến khích các em
tích cực học tập và làm theo 5 điều Bác Hồ dạy.
20/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

Chào cờ đầu tuần

Múa hát tập thể
5.2 Phối hợp với các giáo viên bộ môn:
Hàng ngày lên lớp, tôi luôn có sự trao đổi cùng các giáo viên bộ môn,
giáo viên của các năm học trƣớc để tạo thành một tập thể sƣ phạm có tác động
21/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

đồng bộ tới từng học sinh và tập thể học sinh. Tôi luôn lắng nghe và tiếp thu ý
kiến của giáo viên bộ môn về tình hình của lớp, đặc biệt là những học sinh có
hoàn cảnh khó khăn, những em còn rụt rè trong giờ học cũng nhƣ những học

sinh chƣa ngoan trong giờ học bộ môn. Ví dụ: Với tiết Âm nhạc, Mĩ thuật tôi
thƣờng xuyên trao đổi với giáo viên để nắm đƣợc những em học tốt, đặc biệt
những em học chƣa tốt, tìm hiểu nguyên nhân để giúp học sinh đó tháo gỡ
những vƣớng mắc, khó khăn.
Qua việc làm đó tôi đã giúp những em này mạnh dạn hơn rất nhiều trong
tiết Âm nhạc. Trong các tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi thƣờng xuyên cho
những tiết mục văn nghệ xen kẽ, để tạo cho các em sự tự tin hơn trong môn Âm
nhạc. Kết quả là lớp tôi đã có rất nhiều em hát hay, múa đẹp, học sinh nằm trong
đội văn nghệ của trƣờng.
5.3. Phối hợp với Ban giám hiệu của trường và các lực lượng giáo
dục khác:
Giáo viên chủ nhiệm là ngƣời đƣợc thừa lệnh của hiệu trƣởng giao quyền
quản lý học sinh lớp.Trên tinh thần đó, tôi vẫn thƣờng xuyên báo cáo, tâm sự
cùng Ban giám hiệu về tình hình học tập, kết quả học tập, nguyện vọng của học
sinh để tìm ra những biện pháp thích hợp để giáo dục các em một cách tốt hơn.
Ngoài ra, tôi còn có sự phối hợp cùng với giáo viên thƣ viện, bảo vệ, phục
vụ, … để nắm đƣợc tinh thần chấp hành kỷ luật, nội quy của nhà trƣờng nhƣ thế
nào? Đặc biệt với những học sinh quá hiếu động. Ví dụ: Lớp tôi có một học sinh
rất hay đi muộn, em luôn có lý do rất hợp lý khiến tôi không thể trách em. Bên
cạnh việc nhắc nhở em, tôi trao đổi với bảo vệ, nhờ bảo vệ quan sát giúp xem
mỗi lần em đi muộn vì lí do gì, do ai chở đi. Từ đó, giúp tôi tìm đƣợc nguyên
nhân chính xác hơn để giáo dục em.
Những sự phối hợp trên đã cho tôi rất nhiều sự thành công trong quá trình
giáo dục nề nếp, học tập của học sinh.
5.4. Phối hợp duy trì tốt mối quan hệ giữa Gia đình và Nhà trƣờng.Tổ
chức tốt các buổi họp phụ huynh, đặc biệt là lần họp phụ huynh đầu năm:
Gia đình là trƣờng học đầu tiên của trẻ. Ảnh hƣởng giáo dục của gia đình
là rất lớn. Là giáo viên chủ nhiệm, tôi thiết nghĩ, nếu việc liên lạc với phụ huynh
học sinh chỉ đơn thuần là để thông tin một chiều, về những sai phạm của học
sinh thì sẽ làm giảm sút hiệu quả giáo dục. Nếu nhƣ ở trƣờng các em là học sinh

của giáo viên chủ nhiệm thì ở nhà các em là thành viên của một gia đình, là con
của cha mẹ. Cả giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ các em đều là những ngƣời chịu
trách nhiệm về kết quả giáo dục của học sinh. Tôi thiết nghĩ, để công tác giáo
dục đạt hiệu quả thì phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm phải đồng cảm, hiểu
22/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

nhau. Nếu nhƣ ở nhà, cha mẹ nhắc nhở, dạy bảo động viên con em mình, ở
trƣờng thầy cô tận tình chỉ dạy thì chắc chắn học sinh ấy sẽ tiến bộ, vâng lời.
Luôn gần gũi, bên cạnh, quan tâm tới hoàn cảnh sống của học sinh (nhất
là học sinh có hoàn cảnh đặc biệt). Bên cạnh đó, liên hệ chặt chẽ với phụ huynh,
ban phụ huynh của trƣờng, của lớp, vận động cha mẹ có những hành động thiết
thực hỗ trợ học tập sẽ giúp cho hoạt động của lớp có hiệu quả hơn.
Bởi vậy, trong phiên họp phụ huynh đầu năm tôi yêu cầu toàn thể phụ
huynh đều có mặt bằng cách gửi thƣ mời trƣớc một tuần. Nếu ngày đó phụ
huynh nào không có đến đƣợc thì sáng ngày hôm sau phải đến gặp giáo viên chủ
nhiệm tại trƣờng. Tôi yêu cầu nhƣ thế bởi một lý do thật đơn giản. Phụ huynh
không biết ngƣời chịu trách nhiệm dạy dỗ con em mình là ai? Ngƣời đó nhƣ thế
nào? Thì làm sao nắm đƣợc kết quả học tập của con em mình?
* Thông qua phiên họp tôi đã làm các công việc sau:
- Thông qua nội quy nhà trƣờng.
- Thông qua nội quy của lớp học, xin ý kiến của phụ huynh học sinh.
- Thông báo về các khoản thu đầu năm (Tránh việc học sinh lợi dụng lấy
tiền của cha mẹ để đi chơi).
- Học sinh nộp các khoản thu bao nhiêu thì đều được gửi giấy báo về
gia đình.
- Bầu ban đại diện phụ huynh học sinh: Nhiệt tình - có thời gian để giúp
giáo viên chủ nhiệm trong suốt năm học.

- Lấy số điện thoại của phụ huynh để liên lạc và lấy chữ ký mẫu để tránh
các trƣờng hợp học sinh thay mặt cha mẹ tự tiện làm đơn nghỉ học.
- Đƣa ra một số yêu cầu để phụ huynh cùng với giáo viên rèn nề nếp cho
học sinh nhƣ sau:
+ Hàng ngày bám sát thời khóa biểu và kiểm tra sách vở, đồ dùng học tập
của con em mình, nhắc nhở con em mình có ý thức học bài và làm bài đầy đủ
cũng nhƣ mang đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập khi đến lớp (Nên rèn cho các
em tính tự giác trong việc này).
+ Lập cho con một thời gian biểu phù hợp, khoa học và nhắc nhở, bám sát
để con em có ý thức thực hiện nghiêm túc theo thời gian biểu, đảm bảo thời gian
ăn, nghỉ, học tập, vui chơi… hợp lý.
+ Rèn cho con tính gọn gàng, ngăn nắp, biết cách ăn mặc sạch sẽ theo
từng mùa và mặc đồng phục theo quy định…
+ Có biện pháp động viên khen thƣởng cũng nhƣ uốn nắn nhắc nhở kịp
thời, tránh tình trạng quá nuông chiều con dẫn đến làm lơ, cho qua khi con mắc
lỗi cũng không nên đánh đập, chửi bới con…
23/29


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

* Tóm lại giáo viên có vai trò là cầu nối giữa gia đình và nhà trƣờng. Đây
là một mối liên hệ có vai trò quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Chính vì
vậy một ngƣời giáo viên chủ nhiệm phải thực hiện nghiêm túc các lần họp phụ
huynh theo quy định, trong những trƣờng hợp đặc biệt phải chủ động xin ý kiến
của nhà trƣờng để tổ chức họp đột xuất hoặc gặp gỡ và trao đổi riêng với phụ
huynh học sinh để bàn bạc, trao đổi tìm ra những biện pháp uốn nắn kịp thời.
Ví dụ: Trong lớp tôi chủ nhiệm, có một học sinh học rất tốt nhƣng trong
thời gian cuối kì I vừa qua, kết quả kiểm tra của em không đƣợc nhƣ tôi mong
đợi. Để tìm hiểu lý do, tôi phải cùng tâm sự với em, tìm hiểu em từ nhiều nguồn

thông tin. Tôi đƣợc biết là ba mẹ em vừa ly dị. Tôi tìm đến gia đình thì thấy cha
em không còn tinh thần để làm việc. Tôi hiểu đƣợc vì sao học sinh của tôi lại
nhƣ thế. Tôi đã cố gắng trở thành một ngƣời chị thân thiết của em để giúp em
vƣợt qua. Sau một thời gian ngắn, tôi liên lạc với cha em cùng trao đổi về việc
học của em. Cha em có lời nhận lỗi trong việc giáo dục em và từ đó tinh thần
của em đã tốt hơn. Em đã học tốt trở lại. Điều đấy khiến tôi cảm thấy việc liên
lạc phối hợp cùng gia đình học sinh là vô cùng quan trọng.
6. Biện pháp 6: Kết hợp linh hoạt, khéo léo các phương pháp dạy học.
Công tác chủ nhiệm lớp đòi hỏi giáo viên có khả năng vận dụng một cách
linh hoạt, khéo léo tất cả các phƣơng pháp giáo dục nói chung đồng thời có hiểu
biết đầy đủ và có kỹ năng sử dụng tốt các phƣơng pháp tác động đặc thù trong
công tác chủ nhiệm sau:
- Phƣơng pháp giáo dục cá nhân.
- Phƣơng pháp tác động song song.
- Phƣơng pháp “bùng nổ sƣ phạm”.
V. KẾT QUẢ THỰC HIỆN:
Sau khi áp dụng một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp nhƣ trên,
tôi nhận thấy học trò lớp tôi chủ nhiệm có những chuyển biến tích cực. Nhiều
năm các lớp do tôi chủ nhiệm đều đạt đƣợc danh hiệu lớp tiên tiến xuất sắc và
chất lƣợng học tập đạt đƣợc cũng rất khả quan. Điển hình là các lớp vài năm gần
đây do tôi phụ trách học sinh đều có Năng lực và Phẩm chất đƣợc đánh giá cao.
Kết quả đạt đƣợc ở cuối học kì II nhƣ sau:
+ Kiến thức – Kĩ năng:
Tiếng Việt
TSHS

35

Hoàn
thành

SL
35

%
100

Toán

Chƣa hoàn
thành
SL
0

%
0

+ Năng lực – Phẩm chất:
Đạt : 100%
24/29

Hoàn
thành
SL
35

%
100

Chƣa hoàn
thành

SL
0

%
0


Một số biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp

+ Các kì cuộc thi:
+ Thi Viết chữ đẹp cấp huyện: Giải nhất: 1 em; giải ba: 3 em
+ Thi Viết chữ đẹp cấp trƣờng: Giải nhất: 2em; giải nhì 4 em; giải ba: 7
em; giải khuyến khích 5 em.
+ Thi Trạng nhí Tiếng Anh Victoria cấp thành phố: Trạng nhí: 1 em; giải
nhất: 1 em; giải nhì : 1 em; giải ba: 1 em.

Phát thƣởng học sinh tiêu biểu của lớp

Học sinh nhận giải Trạng nhí Tiếng Anh Victoria
25/29