Tải bản đầy đủ (.docx) (27 trang)

QUY ĐỊNH CỦA NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA CÔNG SỞ TẠI NHNN VÀ UBND THÀNH PHỐ CẦN THƠ - NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.17 MB, 27 trang )

Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước
MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Nguyễn Thị Thơm

Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Chữ cái viết tắt/ ký
hiệu

Cụm từ đầy đủ

VHCS

Văn Hóa Công Sở

NHNN

Ngân Hàng Nhà Nước

NHTW



Ngân Hàng Trung Uơng

UBND

Uỷ Ban Nhân Dân

CBCC

Cán Bộ Công Chức

CBCCVC

Nguyễn Thị Thơm

Cán Bộ Công Chức Viên Chức

Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước
MỞ ĐẦU

Bối cảnh hiện nay, đẩy mạnh việc thực hiện văn hoá công sở là “cú
huých” quan trọng và cần thiết để góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng được
một nền hành chính trong sạch, minh bạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại,
hoạt động có hiệu lực, hiệu quả nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội
trong giai đoạn mới.

Trong môi trường làm việc năng động và chuyên nghiệp như hiện nay,
bên cạnh việc sáng tạo để tìm ra những cách riêng giúp làm việc nhanh hơn và
đạt hiệu quả cao hơn thì có một cách khá tốt để xây dựng giá trị bản thân đó là
hình thành những thói quen, lề lối làm việc, phương cách ứng xử cùng hành vi
văn minh, lịch sự chốn công sở.
Xây dựng văn hóa công sở trong các cơ quan hành chính theo những quy
định của nhà nước còn là một trong những phương pháp lãnh đạo điều hành hoạt
động của các cơ quan hành chính nhà nước.
“ Phát triển văn hóa công sở thực hiện theo những quy định của nhà nước
đang là một trong những quan tâm hàng đầu của các cơ quan hành chính nhà
nước. Trả lời các câu hỏi: Văn hóa công sở là gì ? Biểu hiện của văn hóa công
sở? Văn hóa công sở đóng vai trò gì trong quá trình phát triển đối với cơ quan
mình? thực trạng việc thực hiện văn hóa công sở theo quy định của nhà nước?
và những giải pháp trong phát triển văn hóa công sở trong cơ quan hành chính
nhà nước.”
Như vậy các cơ quan đó phải làm thế nào? Bằng cách nào? Để có thể xây
dựng Văn hóa công sở cho phù hợp với cơ quan mình? Để trả lời cho những câu
hỏi này em đã chọn tìm hiểu về “Văn hóa công sở tại Ngân Hàng Nhà Nước
Trung Uơng’’ ( NHTW) và UBNN Thành phó Cần Thơ với mục đích có cái nhìn
sâu sắc hơn, hiểu sâu hơn về văn hóa công sở trong cơ quan hành chính nhà
nước, và sử dụng nó là một trong những phương pháp lãnh đạo điều hành quan
trọng trong hoạt động của cơ quan mình. Cũng như sử dụng văn hóa trong việc
lãnh đạo, điều hành của một công ty cụ thể.
Nội dung cụ thể được trình bày theo ba chương sau:
Nguyễn Thị Thơm

3Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận


Môn: Nghi thức Nhà nước

• CHƯƠNG 1 –LÝ LUẬN CHUNG VỀ VĂN HÓA CÔNG SỞ
• CHƯƠNG 2 –TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI VÀ THỰC HIỆN CÁC
QUY ĐỊNH CỦA NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA CÔNG SỞ TẠI NGÂN HÀNG
NHÀ NƯỚC VÀ UBND THÀNH PHỐ CẦN THƠ - NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ
• CHƯƠNG 3 – GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO VĂN HÓA
CÔNG SỞ

Nguyễn Thị Thơm

4Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

CHƯƠNG I – LÝ LUẬN CHUNG VỀ VĂN HÓA CÔNG SỞ
1.1. Khái niệm về văn hóa công sở:
1.1.1. Văn hóa là gì?
Có rất nhiều khái niệm về Văn hóa nhưng nói chung Văn hóa được hiểu là:
Một hệ thống các giá trị chân lý, chuẩn mực, mục tiêu mà con người cùng
thống nhất với nhau trong quá trình tương tác và hoạt dộng sáng tạo. Nó được
bảo tồn và chuyển hóa cho những thê hệ nối tiêp theo sau.
Văn hoá là toàn bộ những hoat động sáng tạo và giá trị của nhân dân một
nước, một dân tộc về mặt sản xuất vật chất và tinh thần trong sự nghiệp dựng
nước và giữ nước. Văn hoá là tất cả những gì làm cho dân tộc này khác với dân
tộc khác, từ những sản phẩm tinh vi hiện đại nhất cho đến tín ngưỡng, phong tục

tập quán, lối sống và lao động.
Như vậy văn hóa là các yếu tố bao trùm lên toàn bộ đời sống xã hội và trở
thành nền tảng cho cuộc sống của cá nhân và cộng đồng.
1.1.2. Thế nào là công sở?
Công sở là nơi cán bộ, công chức (CBCC) hàng ngày tiếp xúc và giải
quyết những công việc liên quan đến người dân, với các cơ quan hữu quan,
đồng cấp và cấp trên.
Công sở là một tổ chức đặt dưới sự quản lý trực tiếp của nhà nước để tiến
hành một công việc chuyên ngành của nhà nước. Công sở là một tổ chức thực
hiện cơ chế điều hành, kiểm soát công việc hành chính, là nơi soạn thảo văn bản
để thực hiện công vụ, đảm bảo thông tin cho hoạt động của bộ máy quản lý nhà
nước, nơi phối hợp hoạt động thực hiện một nhiệm vụ được nhà nước giao. Là
nơi tiếp nhận yêu cầu, đề nghị, khiếu nại của công dân. Do đó, công sở là một bộ
phận hợp thành tất yếu của thiết chế bộ máy quản lý NN
1.1.3. Văn hóa công sở là gì?
Theo quan niệm chung: Văn hóa công sở được hiểu là những quy tắc,
chuẩn mực ứng xử giữa CBCC - người đại diện cho cơ quan hành chính nhà
nước với công dân và giữa CBCC với nhau, nhằm phát huy tối đa năng lực để
Nguyễn Thị Thơm

5Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

đạt hiệu quả cao nhất trong hoạt động công vụ. Khi văn hóa công sở của CBCC
được nâng cao sẽ tác động thay đổi theo hướng tích cực đối với văn hóa ứng xử
của công dân đến công sở làm việc. Bên cạnh đó, văn hóa công sở còn là biểu

hiện nổi bật của một xã hội văn minh, mọi hoạt động công vụ đều có nề nếp, kỷ
cương; mỗi người công chức đều thấy rõ trách nhiệm của mình và luôn tự
nguyện làm tròn nhiệm vụ, hoàn thành tốt phần việc được giao.
Là tổ chức của hệ thống bộ máy nhà nước hoặc tổ chức công ích được
Nhà nước công nhận, bao gồm cán bộ, công chức được tuyển dụng, bổ nhiệm
theo quy chế công chức hoặc theo thể thức hợp đồng để thực hiện công vụ nhà
nước. Công sở có vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và có cơ cấu tổ chức
do pháp luật quy định, được sử dụng công quyền để tổ chức công việc Nhà nước
hoặc dịch vụ công vì lợi ích chung của xã hội, của cộng đồng.
Theo PGS.TS Vũ Thị Phụng (Khoa Lữu trữ học và Quản trị văn phòng
Trường ĐH KHXH&NV Hà Nội) thì văn hóa công sở là tổng hòa những giá trị
hữu hình và vô hình bao gồm trình độ nhận thức, phương pháp tổ chức, quản lý,
môi trường – cảnh quan, phương tiện làm việc, đạo đức nghề nghiệp và phong
cách giao tiếp ứng xử của CBCC nhằm xây dựng một công sở văn minh, lịch sự,
hoạt động đúng pháp luật và hiệu quả cao.
1.2.Biểu hiện của văn hóa công sở:
Có thể thấy trong các quy chế, quy định, nội quy, điều lệ hoạt động có
tính chất bắt buộc mọi thành viên của cơ quan thực hiện, việc chuyển từ chỗ bắt
buộc sang chỗ tự giác thực hiện, nó còn được thể hiện thông qua mối quan hệ
qua lại giữa các thành viên trong công sở, chặt chẽ hay lỏng lẻo, đoàn kết hay
cục bộ. Xây dựng văn hoá công sở trên nền tảng văn hoá của dân tộc. Biểu hiện
hành vi điều hành và hoạt động của công sở đó là:
Tinh thần tự quản, tính tự giác của cán bộ công chức làm việc trong công
sở cao hay thấp. Đây là vấn đề cần được quan tâm vì nó đánh vào ý thức của
mỗi người các bộ công chức, người cán bộ phải xem công việc của cơ quan như
công việc của gia đình mình và có trách nhiệm cao trong công việc.
Mức độ áp dụng các quy chế để điều hành kiểm tra công việc đã thật tốt
Nguyễn Thị Thơm

6Lớp: Quản trị Văn phòng K1A



Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

hay chưa, việc áp dụng đó như thế nào và tới đâu?
Mức độ của bầu không khí cởi mở trong công sở. Ở đây đánh giá vào tâm
lí của từng cá nhân trong công sở, trên thực tế cho thấy, khi làm việc , nếu tinh
thần thoải mái thì làm việc rất hiệu quả, và ngược lại.
Các chuẩn mực được đề ra thích đáng và mức độ hoàn thành công việc
theo chuẩn mực cao hay thấp. Có những trường hợp đề ra chuẩn mực quá cao
trong khi tổ chức đó không có đủ điều kiện để thực hiện thì mức độ hoàn thành
công việc cụng không cao.Cho nên khi đề ra các chuẩn mực cần chú ý tới điều
kiện hoàn cảnh ở trong tổ chứ đó.
Các xung đột nội bộ được giải quyết tốt hay không.bất kì một cơ quan nào
thì việc xung đột giữa các thành viên trong cơ quan chắc cắn sẽ có nhưng ở mức
độ lớn hay nhỏ. Tuy nhiên nếu biết nắm bắt tình hình và tâm lí của từng người
thì sẽ dễ dàng giải quyết các xung đột đó
Các biểu hiện hành vi của văn hoá công sở rất đa dạng và phong phú. Cần
phải xem xét một cách tỉ mỷ mới có thể đánh giá hết được mức độ ảnh hưởng
của chúng tới năng suất lao động quản lý, tới hiệu quả của hoạt động tổ chức
công sở nói chung.
Kĩ thuật điều hành tạo nên Văn hoá tổ chức công sở. Đây là vấn đề có liên
quan tới nề nếp làm việc, kỷ cương trong bộ máy quản lý nhà nước. Nếu những
kỷ cương này được xây dựng một cách chặt chẽ thì nền văn hóa công sở sẽ được
đề cao và tổ chức có điều kiện để phát triển.
Thực tế cho thấy rằng, công sở là nơi phải thường xuyên tiếp xúc với
nhân dân, các cơ quan hữu quan, bạn đồng nghiệp và các cơ quan cấp trên. Yếu
tố cơ sở vật chất chỉ một phần, nhưng quan trọng hơn cả là yếu tố con người sẽ

quyết định Văn hoá công sở.
1.3.Vai trò – ý nghĩa của văn hóa công sở trong tổ chức và hoạt động
của cơ quan hành chính nhà nước.
1.3.1. Vai trò của văn hóa công sở trong tổ chức và hoạt động của cơ
quan hành chính nhà nước.
Văn hóa công sở góp phần nâng cao hoạt động của cơ quan nhà nước.
Nguyễn Thị Thơm

7Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

Xây dựng được một nền văn hóa công sở sẽ góp phần xây dựng một nề nếp làm
việc khoa học, có kỷ cương dân chủ nhờ đó góp phần tạo ra sự đoàn kết cao,
chống lại sự lệch lạc, quan liêu, hách dịch, cơ hội, tạo ra được niềm tin của cán
bộ công chức đối với cơ quan, nhân dân với cán bộ hành chính, góp phần nâng
cao vai trò của công sở và hiệu quả hoạt động công sở cao hơn.
Sự tự giác trong hoạt động của cán bộ công chức trong việc tuân theo quy
chế, điều lệ sẽ giúp công sở phát triển, công sở này sẽ vượt lên khác hơn, phát
triển hơn so với công sở khác. Khi các thành viên công sở ý thức được rằng: họ
đang làm việc vì ai, vì cái gì và tại sao họ lại đạt hiệu quả làm việc cao như vậy
thì như vậy sẽ góp phần xây dựng công sở phát triển và luôn hoàn thành những
công việc một cách hiệu quả nhất.
Như vậy, văn hóa công sở có vai trò rất quan trọng trong việc tổ chức và
hoạt động của công sở, vì với một công sở mà vấn đề văn hóa được đề cao thì
kéo theo đó là việc vận dụng các yếu tố văn hoá trong việc thúc đẩy mọi hoạt
động của công sở như có hệ thống khuyến khích thi đua khen thưởng, tạo ra bầu

không khí làm việc thoải mái, sẽ kích thích mọi người hăng say làm việc.
Văn hóa công sở góp phần làm cầu nối giữa nhân dân và cơ quan nhà
nước. Công sở là là nơi diễn ra hoạt động của nhà nước, là bộ mặt của cơ quan
nhà nước và thực hiện các giao dịch hành chính. Công sở cũng là nơi phục vụ
công dân, là nơi
Quy chế văn hoá công sở tại các cơ quan hành chính nhà nước nếu
được thực hiện tốt sẽ góp phần tăng cường giáo dục phẩm chất đạo đức, lối
sống; chống các hành vi quan liêu, tham nhũng... Một khi vẫn còn những hiện
tượng như vậy tồn tại thì việc "nhờn" pháp luật, các quy định ban hành ra nhưng
chỉ là hình thức, tính hiệu lực không cao là điều khó tránh khỏi.
1.3.2. ý nghĩa
Có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt, nó thể hiện đến chất lượng,hiệu
quả khi xử lý và giải quyết mọi công việc, xây dựng lề lối làm việc khoa học của
đội ngủ cán bộ, công chức nhằm góp phần vào quá trình cải cách hành chính nhà
nước.
Nguyễn Thị Thơm

8Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

Khơi dậy, phát huy được nhân lực, tạo được nét văn hóa riêng cho mỗi
công sở, có sự đồng thuận chung của các cá nhân trong từng tổ, nhóm nói riêng
và trong toàn tổ chức nói chung.
Nâng cao hiệu quả làm việc cho nhân viên, mặt khác tạo nên bầu không
khí làm việc khoa học, công minh, tránh để các thành viên trong tổ chức nghi kị,
không phục cấp trên, khiếu kiện….

Ngăn nắp trong công việc tạo một môi trường làm việc sạch sẽ, tạo nhu
cầu cho các nhân viên, tập thể, cũng như các hoạt động giao lưu giữa các cá
nhân, tổ, nhóm với nhau với mục tiêu tăng cường sự hợp tác, trao đổi sáng kiến,
kinh nghiệm…để hoàn thành nhiệm vụ chức năng của tổ chức. Qua đó, tạo cơ
hội để mỗi thành viên có thể khẳng định vị thế và thăng tiến trong tổ chức.

Nguyễn Thị Thơm

9Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

CHƯƠNG 2 – THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI VÀ THỰC
HIỆN CÁC QUY ĐỊNH CỦA NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA CÔNG SỞ TẠI
NHNN VÀ UBND THÀNH PHỐ CẦN THƠ - NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ
2.1. Thực trạng Tình hình triển khai và thực hiện các quy định của
nhà nước về văn hóa công sở tại NHNN và UBND Thành Phố Cần Thơ.
2.1.1. Thực trạng Tình hình triển khai và thực hiện các quy định của
nhà nước về văn hóa công sở tại NHNN.
2.1.1.1. Tình hình triển khai và thực hiện văn hóa công sở tại NHNN
và những kết quả đạt được
 Tình hình triển khai và thực hiện:
Ngày 02/8/2007 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quy chế văn hóa công
sở tại các cơ quan hành chính nhà nước ( kèm theo Quyết định số 129/2007/QĐTTg). Quy chế gồm: 03 chương, 16 điều quy định chi tiết các nội dung, phạm vi,
đối tượng điều chỉnh và các nguyên tắc thực hiện; quy định việc thực hiện văn
hoá công sở phải tuân thủ theo các nguyên tắc: Phù hợp với truyền thống, bản
sắc văn hoá dân tộc và điều kiện kinh tế – xã hội; phù hợp với định hướng xây

dựng đội ngũ CBCC chuyên nghiệp, hiện đại; phù hợp với các quy định của
pháp luật và mục đích, yêu cầu cải cách hành chính, chủ trương hiện đại hoá nền
hành chính nhà nước. Theo Quy chế này, các nhân viên cơ quan nhà nước từ
Trung ương đến địa phương trong khi làm việc, tiếp xúc với dân, giao tiếp, ứng
xử phải hết sức nghiêm túc, lịch sự, biết tôn trọng người dân; quy định cụ thể về
trang phục; việc đeo thẻ khi thực hiện nhiệm vụ; việc bố trí phòng làm việc, treo
biển hiệu cơ quan... Ngoài ra, Quy chế còn quy định các hành vi cấm đối với
CBCC như: Cấm hút thuốc lá, không được nói tục, không sử dụng đồ uống có
cồn tại công sở (trừ trường hợp được sự đồng ý của thủ trưởng cơ quan)....

Nguyễn Thị Thơm

10Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

Trụ sở NHNN tại 47-49 Lý Thái Tổ - Hoàn Kiếm- Hà Nội
Thực hiện Quyết định số 129/2007/QĐ-TTg nêu trên của Thủ tướng
Chính phủ, Thống đốc NHNN đã ban hành Quy chế văn hoá công sở kèm theo
Quyết định số 454/QĐ-NHNN ngày 26/2/2008, và Qụyết định số 2228/QĐNHNN ngày 08/10/2013 sửa đổi một số điều của Quyết định 454/QĐ-NHNN
cho phù hợp hơn với tình hình thực tiễn.
Có thể nói, thực hiện các quy định tại hai Quyết định nêu trên của Thống
đốc NHNN, văn bản số 5973/NHNN-VP ngày 21/8/2013 về việc tiếp tục đẩy
mạnh việc thực hiện Quy chế văn hóa công sở và Kế hoạch số 74/KHCDDNHNTW ngày 15/4/2013 của Ban Chấp hành Công đoàn Cơ quan NHTW,
Công đoàn các đơn vị Vụ, Cục thuộc NHTW đã phối hợp với chuyên môn cùng
cấp tích cực phổ biến, quán triệt, xây dựng chương trình và các biện pháp cụ thể
để triển khai thực hiện tại đơn vị. Bước đầu đã đạt được những kết quả đáng

khích lệ, góp phần tích cực vào việc chấn chỉnh và khắc phục những hạn chế,
tồn tại trong việc quản lý lao động, nhất là việc chấp hành giờ làm việc, các quy
định về trang phục, về giao tiếp và ứng xử; đề cao tinh thần trách nhiệm, ý thức
kỷ luật lao động, hạn chế tình trạng đi muộn, về sớm; từng bước nâng cao hiệu
quả công việc và tác phong uy tín của cán bộ, công chức, viên chức và người lao
động tại NHTW.
Nguyễn Thị Thơm

11Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

Đáng chú ý là, các đồng chí trong Ban lãnh đạo NHNN luôn gương mẫu
trong việc thực hiện Quy chế văn hoá công sở.
 Kết quả thực hiện:
• Trang phục của cán bộ, công chức, viên chức

Trang phục làm việc của cán bộ, công chức, viên chức trong NHNN từng
bước được chuẩn hóa về hình thức, thẩm mỹ và phù hợp điều kiện kinh tế-văn
hóa, xã hội của nước ta.

Nguyễn Thị Thơm

12Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận


Môn: Nghi thức Nhà nước

Nhân viên lễ tân Văn phòng NHNN đón khách
• Thực hiện việc đeo thẻ
Các cán bộ, công chức, viên chức, đã thực hiện theo đúng quy định của
nhà nước tại điều 7, mục 1;
• Giao tiếp và ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức:
Cụ thể: Trong giao tiếp, ứng xử khi đón tiếp khách quốc tế, các đồng chí
là lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ đều được thực hiện đúng nghi lễ,
truyền đạt rõ ràng; luôn có hành vi ứng xử linh hoạt và đẹp với người dân cũng
như CBCC nên đã tạo được bầu không khí bình đẳng thể hiện mối quan hệ thân
thiện; trong điều hành hoạt động tiền tệ - ngân hàng, luôn thể hiện trí tuệ- bản
lĩnh - linh hoạt, đã tạo nên nét văn hoá đẹp của NHNN.
Trong hai năm qua hoạt động của ngành Ngân hàng đã đạt được những
kết quả đáng khả quan, vượt qua thời kỳ khó khăn nhất, hoàn thành cơ bản
nhiệm vụ theo đúng lộ trình, kế hoạch đề ra trong Đề án tái cơ cấu. Sau đây là
một số hình ảnh đẹp về văn hoá công sở tại NHNN:

Nguyễn Thị Thơm

13Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

Thống đốc Nguyễn Văn Bình và một số đồng chí trong Ban Lãnh đạo
NHNN đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến thăm và làm việc tại NHNN


Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình bắt tay Bà Victoria Kwakwa Giám
đốc WB tại VN
• Bài trí công sở:
- Quốc kỳ được treo thường xuyên, trang trọng trước trụ sở cơ quan, đảm
bảo đúng các tiêu chuẩn về kích thước, màu sắc; không để xảy ra trường hợp
treo quốc kỳ bị cũ, phai màu sắc hoặc bị hư hỏng;
• Về các hành vi cấm
Chấp hành nghiêm chỉnh theo quy định của nhà nước tại điều 4;
Nguyễn Thị Thơm

14Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

2.1.1.2. Những tồn tại trong thực hiện văn hóa công sở tại NHNN
Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, vẫn còn một số tồn tại cụ thể
như sau:
Về môi trường làm việc và bài trí trong công sở hiện nay vẫn chưa thể
hiện được một nền hành chính hiện đại (trừ một số đơn vị mới được chuyển ra
trụ sở mới tại 25 Lý Thường Kiệt). Tại một số đơn vị thuộc NHTW công sở còn
diễn ra cảnh tượng nơi làm việc nhếch nhác, lộn xộn, thiếu biển chỉ dẫn lối đi,
nhất là khu vực nhà I và E tại 49 Lý Thái Tổ. Để tránh xảy ra cháy nổ và tai nạn
lao động, vấn đề an toàn về điện tại NHTW cũng cần phải tiếp tục cải tạo mạng
lưới điện và các thiết bị an toàn như automats, tủ điện… Bên cạnh việc lao công
làm vệ sinh không sạch và ý thức giữ gìn vệ sinh của CBCC chưa cao, còn do
các phòng làm việc quá cũ mà không được sửa chữa.

Tình trạng cán bộ thực hiện chưa nghiêm túc Quy chế văn hóa công sở,
hoặc còn mang tính hình thức, làm việc với chất lượng chưa cao, đi muộm, về
sớm, kỹ năng giao tiếp và ứng xử cũng có nhiều điểm cần khắc phục.
Vẫn còn không ít CBCC với thái độ làm việc thiếu nghiêm túc, tính kỷ
luật chưa cao, hiện tượng “Sáng cắp cặp đi, tối cắp cặp về” vẫn diễn ra; đến cơ
quan uống trà, tán chuyện vặt; chơi game hoặc lướt web; gọi điện thoại “chùa”,
dùng điện, nước, giấy vô tội vạ; tình trạng công chức bớt xén thời gian làm việc
đi mua hàng, đùn đẩy trách nhiệm; nói chuyện riêng, ngủ gật trong giờ họp và
hội nghị, chưa giữ vệ sinh chung.

Nguyễn Thị Thơm

15Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước
Ảnh chỉ có tính chất minh hoạ:

Cán bộ ngủ tại hội nghị- hình ảnh không đẹp về văn hóa công sở
2.1.1.3. Nguyên nhân
Nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại trên là do một số đơn vị thuộc
NHTW chưa triển khai thực hiện một cách nhiệm túc, quyết liệt, còn mang tính
hình thức nên chưa đạt được kết quả như mong muốn. Một số thói quen xấu của
CBCC từ thời bao cấp chưa được xóa bỏ; Quy chế văn hóa công sở của NHNN
còn thiếu các chế tài xử lý vi phạm; Các đơn vị cũng chưa quan tâm nhiều đến
việc đào tạo, bồi dưỡng về văn hóa công sở cho CBCC (trừ Văn phòng NHNN);
Ý thức của CBCC, viên chức và người lao động tại NHTW trong việc thực hiện
Quy chế văn hóa công sở cũng chưa cao.

2.1.2. Tình hình triển khai và thực hiện các quy định của nhà nước về
văn hóa công sở tại UBND Thành Phố Cần Thơ và kết quả đạt được.
2.1.2.1. Tình hình triển khai và thực hiện các quy định của nhà nước
về văn hóa công sở tại UBND Thành Phố Cần Thơ
 Tình hình triển khai và thực hiện:
Thực hiện Quyết định số 129/2007/QĐ-TTg ngày 02 tháng 8 năm 2007
của Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Ủy ban nhân dân thành phố đã ban hành
Công văn số 102/VPUB-QT yêu cầu tất cả cán bộ, công chức, viên chức tổ chức
quán triệt, học tập và thực hiện các nội dung quy định trong Quy chế văn hóa
công sở tại các cơ quan hành chính nhà nước; đồng thời học tập, tu dưỡng, rèn
luyện theo chuẩn mực giá trị xây dựng con người Cần Thơ: “trí tuệ, năng động,
nhân ái, hào hiệp, thanh lịch”.
Trên cơ sở đó, các phòng, bộ phận trực thuộc Văn phòng đã triển khai,
quán triệt đến CBCCVC của đơn vị bằng nhiều hình thức. Trong đó, nhấn mạnh
mục đích, ý nghĩa của việc thực hiện Quy chế văn hóa công sở nhằm tạo ý thức
và chuyển biến tích cực trong giao tiếp và ứng xử khi thi hành nhiệm vụ; tổ chức
rà soát cơ sở vật chất, trang thiết bị và bài trí trụ sở để phù hợp với quy định.
Việc triển khai, tổ chức thực hiện Quy chế văn hóa công sở dưới nhiều
hình thức như:
Nguyễn Thị Thơm

16Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

- Quán triệt thường xuyên tại các cuộc họp giao ban hằng tuần của cơ
quan. Ngoài tuyên truyền, nhắc nhở việc thực hiện Quyết định số 129/2007/QĐTTg còn yêu cầu nghiêm túc thực hiện Quyết định số 03/2007/QĐ-BNV ngày

26 tháng 02 năm 2007 của Bộ Nội vụ về việc ban hành Quy tắc ứng xử của cán
bộ, công chức, viên chức làm việc trong bộ máy chính quyền địa phương;
- Quán triệt sâu rộng trong Chi bộ đảng, chính quyền và đoàn thể;
- Đối với các phòng, bộ phận thường xuyên tiếp xúc, giải quyết công việc
cho cá nhân, tổ chức đã nghiêm túc thực hiện việc niêm yết các quy định về Nội
quy, Quy chế, trình tự thủ tục giải quyết hồ sơ…
- Niêm yết Quy tắc ứng xử tại nơi công cộng, xây dựng chuẩn mực đạo
đức của cán bộ, công chức, viên chức trong thi hành công vụ theo tinh thần học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; đồng thời, niêm yết ở mỗi
phòng bộ phận 12 điều cán bộ, công chức được làm và không được làm.
- Phổ biến Quy chế văn hóa công sở tại hội nghị cán bộ công chức, photo
Quy chế phổ biến đến từng phòng, bộ phận để sinh hoạt; thường xuyên, nhắc
nhở việc chấp hành Quy chế tại các phiên họp Chi bộ, BCH công đoàn, các buổi
họp giao ban;
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc triển khai, quán triệt Quy chế
và đưa nội dung Quyết định số 129/2007/QĐ-TTg lên mạng nội bộ cơ quan;
- Cử CBCCVC tham dự các lớp tập huấn “Văn hóa công sở và giao tiếp
hành chính” do Sở Nội vụ tổ chức về văn hóa công sở;
- Tham gia Hội thi do ngành, do công đoàn phát động, trong đó có nội
dung về Quy chế văn hóa công sở;
- Thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện Quy chế văn
hóa công sở, kết quả thực hiện được sử dụng làm căn cứ, tiêu chuẩn để xét thi
đua, khen thưởng cuối năm.
 Kết quả thực hiện:
• Trang phục của cán bộ, công chức, viên chức:
- Văn phòng Ủy ban nhân dân thành phố thường xuyên thực hiện việc
mặc trang phục: đối với nữ là áo dài, nam là áo sơ mi quần tây. Đặc biệt, vào
Nguyễn Thị Thơm

17Lớp: Quản trị Văn phòng K1A



Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

ngày thứ hai, tất cả CBCCVC mặc đồng phục quy định.
• Về việc đeo thẻ
- 100% CBCCVC thực hiện đeo thẻ khi làm việc, tiếp xúc công dân, tổ
chức. Thẻ được đính trực tiếp bằng kim trên túi áo hoặc trang bị thêm dây đeo;
• Giao tiếp và ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức:
- CBCCVC chấp hành nghiêm các quy định tại Điều 8, 9, 10, 11 Quy chế;
chấp hành tốt các quy định về những việc phải làm và những việc không được
làm theo quy định của pháp luật;
- Ngôn ngữ giao tiếp rõ ràng, không nói tục, nói tiếng lóng;
- Đối với bộ phận CBCCVC thường xuyên tiếp xúc với người dân, bộ
phận một cửa thì luôn có thái độ nhã nhặn, giải thích và hướng dẫn rõ ràng, cụ
thể; thực hiện đúng quy định của Chỉ thị số 02/2009/CT-UBND ngày 05 tháng
02 năm 2009 của Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ về việc chấn chỉnh một
số hoạt động trong thực hiện thủ tục hành chính và Chỉ thị số 01/2012/CTUBND ngày 05 tháng 01 năm 2012 của UBND thành phố về việc chấn chỉnh lề
lối làm việc, nâng cao ý thức trách nhiệm trong thi hành công vụ của cán bộ,
công chức, viên chức;
- Tổ chức khảo sát mức độ hài lòng của tổ chức, công dân khi tiếp xúc với
Văn phòng để rút kinh nghiệm, kịp thời chấn chỉnh, uốn nắn.
• Bài trí công sở:
- Quốc kỳ được treo thường xuyên, trang trọng trước trụ sở cơ quan, đảm
bảo đúng các tiêu chuẩn về kích thước, màu sắc; không để xảy ra trường hợp
treo quốc kỳ bị cũ, phai màu sắc hoặc bị hư hỏng;
- Biển tên cơ quan được đặt tại cổng chính và nhà chính. Biển tên cơ quan
ghi đúng quy định;

- Bố trí, sắp xếp phòng làm việc theo quy định, khuôn viên cơ quan được
bố trí cây cảnh hài hòa, thông thoáng, xanh sạch tạo môi trường làm việc tốt đối
với CBCCVC cũng như đối với khách liên hệ công tác;
- Bố trí khu vực để phương tiện giao thông miễn phí cho CBCCVC và cá
Nguyễn Thị Thơm

18Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

nhân, tổ chức đến liên hệ công tác.
• Về các hành vi cấm
- Treo biển cấm “hút thuốc lá” tại những nơi khách thường xuyên liên hệ
để khuyến khích mọi người cùng thực hiện; treo biển cấm trong phòng làm việc
để thực hiện đúng quy định về cấm hút thuốc lá đối với CBCCVC;
- Triển khai các văn bản về việc cấm hút thuốc lá đến toàn thể CBCCVC.
- Không lập bàn thờ, thắp hương, không đun nấu trong phòng làm việc.
Đạt được kết quả như trên là do sự quan tâm của Lãnh đạo, trong các buổi
giao ban hàng tuần thường xuyên nhắc nhở, đôn đốc việc thực hiện nghiêm các
quy định về văn hóa công sở và nhận thức, ý thức tự giác của CBCCVC. Ngoài
ra, Ban Thanh tra nhân dân đã thực hiện tốt việc kiểm soát, giám sát việc thực
hiện và đưa vào đánh giá khen thưởng, xếp loại cuối năm
2.1.2.2. Những tồn tại khi thực hiện văn hóa công sở tại UBND Thành
Phố Cần Thơ
Việc thực hiện Quy chế văn hóa công sở vẫn còn một số hạn chế nhất
định. Chẳng hạn như, một số ít công chức trang phục chưa đúng quy định. Chưa
tổ chức bình chọn ra được những cá nhân tiêu biểu thực hiện tốt Quyết định

129/2007/QĐ-TTg để biểu dương, khen thưởng trong cơ quan
- Hiện tượng tụ tập bàn tán nói chuyện, nói xấu nhau trong giờ làm việc
vẫn tồn tại rất nhiều

- Một số cán bộ mới được tuyển dụng chưa biết giao tiếp qua điện thoại.
Nguyễn Thị Thơm

19Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

Ví dụ: Gọi điện đến cho một phòng trong cùng đơn vị thì nói em ở trên
phòng Hành chính đây; khi nhấc máy thì hỏi ai đấy? Hoặc khi thông báo một
việc gì đó thì không rõ ràng về thời gian, địa điểm, ai chủ trì… do đó người
nghe mất thời gian để hỏi lại cho rõ.
- Ngoài ra, nhiều công chức tại UBND vẫn thiếu các kỹ năng thiết lập
giao tiếp phi ngôn ngữ; họ chưa biết nói chuyện bằng ánh mắt, khuôn mặt, cử
chỉ thay vì làm cho ánh mắt của mình dễ chịu, thân thiện, họ lại thường mang
khuôn mặt lạnh lùng.
Ví dụ: Khi đi vào thang máy cũng cần có văn hóa chờ cho những người ở
trong ra mới đi vào, nhưng một số cán bộ cứ đi vào khi những người bên trong
chưa ra được.

2.1.2.3. Nguyên nhân
Thứ nhất, do thói quen lạc hậu và tư duy nhận thức lỗi thời, nhận thức
chưa đầy đủ, thiếu phù hợp của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức. Mặt
khác, do sự hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ và tư tưởng trông chờ, ỷ lại

Thứ hai, do ý thức tổ chức kỷ luật của đội ngũ cán bộ, công chức chưa
cao bởi sự tác động của yếu tố môi trường
Nguyễn Thị Thơm

20Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

Thứ ba, do công tác dân chủ việc thực hiện còn chưa nghiêm, thiếu
công khai, minh bạch, thiếu công bằng, thậm chí bất bình đẳng trong việc vận
hành và thực thi cơ chế, chính sách
Thứ tư, Một số ít là do chưa biết nhận thức phải làm như thế nào để có
những hành vi, ứng xử văn minh, lịch sự nơi công sở.
2.2. Nhận xét đánh giá
Từ thực trạng về việc thực hiện văn hóa công sở theo quy định của nhà
nước đối với 2 cơ quan cụ thể ta vừa tìm hiểu trên cho thấy:
Đánh giá thực trạng văn hóa công sở ở hiện nay, ta thấy còn mang tính
tình cảm nhiều, mặc dù đã có công văn của chính phủ ban hành quy chế văn hóa
công sở ở tại cơ quan hành chính nhà nước nhưng vẫn chưa được hiện thực hóa
bằng thể chế và điều luật sao cho phù hợp và linh hoạt. Vì vậy vẫn còn xảy ra
nhiều trường hợp vi phạm xử lý không triệt dẫn đến việc tái phạm đi tái phạm
lại.
Thực tế nhận thức về văn hóa công sở của không ít cán bộ, công chức,
viên chức và người lao động tại NHNN còn chưa đầy đủ, không thấy được mối
liên hệ qua lại giữa trình độ văn hóa công sở với hiệu quả, năng suất của công
việc, làm cho việc thực hiện văn hóa công sở không được đạt hiệu quả tối đa
Không ít cán bộ, công chức, viên chức chưa thực hiện đúng nghĩa hai từ

phục vụ và vẫn còn mang phong cách ban phát khi tiếp xúc với công dân. Nụ
cười hài lòng của nhân dân khi ra khỏi công sở vẫn hiếm.
Khi đến giao dịch vẫn xuất hiện những chuyện ngang tai, trái mắt.
Tiếp đến là thường trực hay bảo vệ cơ quan là bộ phận đầu tiên chỉ dẫn
cho khách đến đúng nơi cần đến. Thường trực vui vẻ, nhiệt tình sẽ gây ấn tượng
tốt đẹp cho công sở.
Tuy nhiên, còn nhiều khi người đến giao dịch thường nhận được những
câu giao tiếp đầu tiên là chất vấn để xe không đúng chỗ, hỏi trống không: “Có
việc gì không”, “Đi đâu đó”, “Đến có việc gì” và cách trả lời nhát gừng.
Một vấn đề nữa là, với nhiều công sở hành chính thực hiện một cửa thì
nơi tiếp dân, cán bộ cần có thái độ mềm mỏng, nắm vững các quy chế, nguyên
Nguyễn Thị Thơm

21Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

tắc, thủ tục, hướng dẫn cặn kẽ cho khách để đỡ mất công đi lại nhiều lần. Việc gì
đã hẹn, đã hứa phải ghi sổ công tác ngay để không quên, làm lỡ việc của dân.
Cán bộ tiếp dân cần làm việc đúng giờ niêm yết, tránh tình trạng khách đã
chờ mà cán bộ, công chức còn trà nước, tán gẫu với nhau, khi khách hỏi, lại
xẵng giọng trả lời “Còn phải giao ban”, cũng tránh tình trạng chưa hết giờ mà đã
về dù không còn khách nào.
Việc thực hiện văn hóa công sở theo quy định của nhà nước đối với đối với các
cơ quan hành chính nói chung và đối với NHNN, UBND Thành Phố Cần Thơ
nói riêng tuy vẫn còn những tồn tại, thiếu sót
Tuy nhiên với việc áp dụng thực hiện văn hóa công sở theo quy chế vào

cơ quan mình đã đạt được những kết quả như kể trên đã góp phần rất lớn vào
việc nâng cao hiệu quả của công tác cải cách hành chính, đồng thời nhận được
sự đồng tình cao của quần chúng nhân dân.
CHƯƠNG 3 – GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO VĂN HÓA
CÔNG SỞ
3.1. Giải pháp
Thiết nghĩ, việc thực hiện Quy chế Văn hóa công sở sẽ không thể đạt kết
quả cao nếu các đơn vị chỉ thực hiện theo kiểu hô khẩu hiệu hoặc chỉ lược trích
các quy định treo ở công sở. Vấn đề là ở chỗ từng cơ quan cần xây dựng những
tiêu chí cụ thể phù hợp để mọi người phấn đấu:
- Trước hết, việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ lãnh đạo,
cán bộ công chức và nhân dân về văn hóa công sở là rất cần thiết.
- Cán bộ, công chức phải có tác phong tốt. Tác phong phải đúng mức là
công bộc của dân nhưng không phải là nô bộc. Người công bộc thì không được
hách dịch với dân nhưng phải có tác phong của người có chức, có quyền phục
vụ nhân dân. Tác phong thái quá sang thân phận nô bộc thì bị đối tượng giao
tiếp coi thường, lấn tới, không giữ được phận sự của mình. Tác phong của người
công chức có văn hóa ở công sở thể hiện cách giải quyết công việc dứt khoát, có
nguyên tắc nhưng nhẹ nhàng, tôn trọng người giao tiếp: nói năng mạch lạc, đi
đứng đàng hoàng, ánh mắt thiện cảm, xa lạ với việc nhận của đút lót, hối lội…
Nguyễn Thị Thơm

22Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

- Xây dựng chiến lược và lập kế hoạch hoạt động, xây dựng và vận hành

một cơ cấu tổ chức hợp lý, quản lý và phát triển đội ngũ nhân viên.
- Giám sát và kiểm tra hoạt động của đơn vị và cá nhân, xây dựng và quản
lý hệ thống thông tin quản lý, tổ chức hoạt động giao tiếp (trong nội bộ công sở
và với bên ngoài, đặc biệt là hoạt động tiếp dân), quản lý việc chi tiêu ngân sách
- Tham gia nghiên cứu và xây dựng hệ thống chính sách công, đặc biệt là
các chính sách liên quan trực tiếp đến ngành, lĩnh vực mà công sở hoạt động.
- Xử lý nghiêm minh đối với những cán bộ,công chức uống rượu, bia
hoặc đi làm trễ trong các cơ quan.
- Có chính sách và cơ chế quan tâm đến đời sống CBCC.
- Nên mời báo cáo viên về tập huấn cho toàn thể CBCC trong cơ quan về
đề tài văn hóa công sở. Sau khóa học cần xây dựng một bảng nội quy với những
quy định buộc mọi người phải thực hiện, có kiểm tra, có đánh giá chấm điểm và
phải làm thường xuyên liên tục, không làm kiểu phong trào, tránh hô khẩu hiệu
to còn làm thì nhỏ giọt.
- Lãnh đạo bên cạnh việc tuyển chọn, sắp xếp công việc phù hợp còn phải
tạo ra môi trường làm việc thân thiện, kịp thời biểu dương khen thưởng những
cá nhân xuất sắc, quan tâm đến đời sống của CBCNV khi ốm đau, hiếu, hỷ
- Phải tạo một không gian thoải mái cho những người dân đến chổ làm và
phải có một thái độ đón tiếp lịch sự.
3.2. Kiến nghị
Rất nhiều ý kiến đã chỉ ra những điểm còn hạn chế trong văn hoá công sở
của các cơ quan hành chính hiện nay như: đi họp muộn, nói chuyện riêng trong
buổi họp, cách ứng xử không nhã nhặn với khách và đồng nghiệp, trang phục
không phù hợp trong khi đi làm, tác phong làm việc không chuyên nghiệp, thiếu
ý thức trách nhiệm với công việc được giao…
Chúng ta đang phấn đấu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức
có phong cách ứng xử chuẩn mực trong hoạt động công vụ, có phẩm chất đạo
đức tốt, góp phần hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Thiết nghĩ, tại các
công sở, đặc biệt là những nơi tiếp xúc với nhân dân, cán bộ công chức cần
Nguyễn Thị Thơm


23Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

nghiêm chỉnh tuân theo các quy định cụ thể về trang phục, cách giao tiếp, trong
đó đặc biệt cần tôn trọng dân, chú ý ứng xử với dân một cách có văn hoá. Điều
đó góp phần tạo ra môi trường văn hoá lành mạnh nơi công sở.
Văn hóa công sở tại các cơ quan hành chính thể hiện ở quyền được thông
tin và cách thức cung cấp thông tin cho công chúng. Công dân đến công sở phải
có quyền nhận được những thông tin mà họ cần. Bưng bít thông tin với quần
chúng là tạo cơ sở cho nạn tham nhũng, hối lộ. Thực hành dân chủ cơ sở chính
là biểu hiện của việc nâng cao văn hóa công sở tại các cơ quan hành chính Nhà
nước.
Bên cạnh đó, văn hóa công sở còn thể hiện ở cách thức cung cấp thông
tin. Cán bộ, công chức ở các cơ quan Nhà nước nên chủ động cung cấp thông tin
và thể hiện sự trân trọng đối với công chúng.
Mặc dù vẫn còn nhiều ca thán về tình trạng công chức nhà nước tại các cơ
quan hành chính nhà nước còn “hành” dân, nhưng có thể thấy từ khi thực hiện
chương trình xây dựng cơ quan, đơn vị có đời sống văn hóa, chương trình xây
dựng văn hóa công sở đã được cải thiện nhiều thông qua đội ngũ công chức
ngày càng gương mẫu hơn với những tiêu chí: công chức có chuyên môn,
nghiệp vụ; ứng xử văn hóa; ăn mặc đẹp, gọn gàng, lịch sự; tiết kiệm (thời gian,
văn phòng phẩm, tiết kiệm điện…); công sở sạch đẹp, an toàn, gắn với cuộc vận
động xây dựng người cán bộ công chức, viên chức “trung thành - sáng tạo - tận
tụy - gương mẫu”, nhằm cải tiến lối làm việc, đẩy mạnh thực hiện đề án “cải
cách thủ tục hành chính nhà nước”, áp dụng cơ chế một cửa, công khai minh

bạch và từng bước đơn giản thủ tục hành chính công.
Để thực hiện được yêu cầu nói trên, ngoài việc thường xuyên giáo dục
nâng cao văn hóa cho các đối tượng giao tiếp ở công sở còn cần tới những quy
tắc, quy chuẩn ứng xử theo các chế tài bắt buộc của văn hóa công sở do Nhà
nước quy định và các chế tài xử lý vi phạm, khen thưởng, động viên.
Chính phủ và Bộ Tài chính dựa vào nhu cầu thực thi văn hóa công sở để
cấp kinh phí thỏa đáng cho các cơ quan hành chính Nhà nước, hàng năm đưa
chương trình bồi dưỡng về văn hóa công sở vào chương trình đào tạo lại cán bộ,
Nguyễn Thị Thơm

24Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


Bài tiểu luận

Môn: Nghi thức Nhà nước

công chức. Từng ngành, từng địa phương, từng cơ quan dựa trên các quy định
của Chính phủ cụ thể hóa thành các quy định của ngành, địa phương, cơ quan
mình.

Nguyễn Thị Thơm

25Lớp: Quản trị Văn phòng K1A


×