Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp giảm nghèo ở xã Thượng Cửu huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------  -------------

HÀ THỊ ĐAN
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP GIẢM NGHÈO Ở
XÃ THƢỢNG CỬU, HUYỆN THANH SƠN, TỈNH PHÚ THỌ

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
Chuyên ngành
Khoa
Khoá học

: Chính quy
: Phát triển nông thôn
: Kinh tế & Phát triển nông thôn
: 2012 - 2016

Thái Nguyên, năm 2016


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------  -------------

HÀ THỊ ĐAN
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP GIẢM NGHÈO Ở

XÃ THƢỢNG CỬU, HUYỆN THANH SƠN, TỈNH PHÚ THỌ

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
Chuyên ngành
Lớp
Khoa
Khoá học
Giảng viên hƣớng dẫn

: Chính quy
: Phát triển nông thôn
: K44 - PTNT
: Kinh tế & Phát triển nông thôn
: 2012 - 2016
: PGS.TS. Dƣơng Văn Sơn

Thái Nguyên, năm 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Được sự đồng ý của Ban giám hiệu trường Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên, khoa Kinh tế & Phát triển nông thôn, thầy giáo hướng dẫn khóa luận
tốt nghiệp PGS.TS Dương Văn Sơn, tôi tiến hành thực hiện khóa luận với tên
đề tài: “Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp giảm nghèo ở xã Thượng
Cửu, huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ”.
Khóa luận được hoàn thành là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu

lí luận và tích lũy kinh nghiệm thực tế. Những kiến thức mà các thầy cô giáo
đã truyền thụ đã làm sáng tỏ những ý tưởng, tư duy của tôi trong suốt quá
trình thực hiện khóa luận này.
Nhân dịp hoàn thành khóa luận tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám
hiệu trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên, ban chủ nhiệm khoa Kinh tế &
Phát triển nông thôn cùng các thầy cô giáo trong trường đã nhiệt tình giảng
dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập.
Tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc thầy giáo hướng dẫn PGS.TS Dương
Văn Sơn đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo xã Thượng Cửu, các bác
trưởng thôn và nhân dân khu Sinh Tàn, Cáp và Chanh cùng toàn thể người
dân trong xã đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực tập.
Do điều kiện và thời gian có hạn nên đề tài không khỏi những thiếu sót.
Kính mong các thầy cô giáo khoa Kinh tế & Phát triển nông thôn cùng các bạn
sinh viên đóng góp ý kiến xây dựng để đề tài của tôi được hoàn thiện tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày...tháng...năm 2016
Sinh viên
Hà Thị Đan


ii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 4.1: Tình hình sử dụng đất đai của xã Thượng Cửu qua 3
năm (2013 - 2015) ......................................................................... 40
Bảng 4.2. Hiện trạng cơ sở hạ tầng xã Thượng Cửu....................................... 42
Bảng 4.3. Tình hình biến động dân số và lao động của xã Thượng Cửu
năm 2015 ....................................................................................... 45
Bảng 4.4. Thống kê các chỉ tiêu KTXH xã Thượng Cửu 2015 ...................... 46

Bảng 4.5. Tình hình phát triển một số cây trồng trên địa bàn xã Thượng Cửu
qua 3 năm (2013 - 2015) ............................................................... 49
Bảng 4.6. Tình hình chăn nuôi xã Thượng Cửu 2015..................................... 51
Bảng 4.7. Tình hình đói nghèo trên địa bàn xã Thượng Cửu ......................... 53
Bảng 4.8. Nhà ở và phương tiện sinh hoạt của các hộ điều tra năm 2015...... 54
Bảng 4.9. Phương tiện sản xuất của các hộ điều tra năm 2015 ...................... 55
Bảng 4.10. Tỷ lệ người sống phụ thuộc phân theo thu nhập của các hộ điều tra
năm 2015 ....................................................................................... 56
Bảng 4.11. Cơ cấu dân số và ngành nghề ở nhóm hộ điều tra năm 2015 ....... 57
Bảng 4.12. Trình độ học vấn của chủ hộ tại các hộ điều tra tại xã Thượng Cửu
năm 2015 ....................................................................................... 58
Bảng 4.13. Các nguồn thu nhập bình quân của các nhóm hộ điều tra/năm .... 59
Bảng 4.14. Chi phí của 3 nhóm kinh tế hộ năm 2015..................................... 60
Bảng 4.15. Những nguyên nhân dẫn đến nghèo của xã Thượng Cửu ............ 61


iii

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
BCH

: Ban chấp hành

BHYT

: Bảo hiểm y tế

GDP

: Tổng sản phẩm quốc nội

ESCAP

: Uỷ ban kinh tế - xã hội khu vực Châu Á Thái Bình Dương

HDI

: Chỉ số phát triển con người

FAO

: Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc

ILO

: Tổ chức Lao động quốc tế

KT - XH

: Kinh tế xã hội

KH - KT

: Khoa học kĩ thuật

LĐ - TB&XH : Lao động Thương binh và Xã hội
MDG1

: Mục tiêu phát triển thiên niên kỉ 1

NN

: Nông nghiệp

PQLI

: Chỉ số chất lượng cuộc sống

UBND

: Ủy ban nhân dân

UNDP

: Chương trình phát triển của Liên hợp quốc

ODC

: Tổ chức Hội đồng phát triển hải ngoại

XĐGN

: Xóa đói giảm nghèo

CNVN

: Công nghiệp Việt Nam


iv

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ..................................................................... ii
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT ....................................................... iii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iv
PHẦN 1: MỞ ĐẦU.......................................................................................... 1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................... 2
1.2.1. Mục tiêu chung ........................................................................................ 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ........................................................................................ 2
1.3. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................... 3
1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học ...................................... 3
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn ........................................................................... 3
PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 4
2.1. Cơ sở khoa học ........................................................................................... 4
2.1.1. Khái niệm về nghèo đói .......................................................................... 4
2.1.2. Khái niệm, chỉ tiêu, chuẩn mực đánh giá nghèo đói của thế giới ........... 6
2.1.2.1. Khái niệm ............................................................................................. 6
2.1.2.2. Chỉ tiêu đánh giá nghèo đói của thế giới ............................................. 7
2.1.2.3. Chuẩn mực xác định nghèo đói của thế giới ........................................ 8
2.1.3. Khái niệm, chỉ tiêu, chuẩn mực đánh giá nghèo đói của Việt Nam...... 10
2.1.3.1. Khái niệm ........................................................................................... 10
2.1.3.2. Chỉ tiêu đánh giá hộ nghèo của Việt Nam ......................................... 10
2.1.3.3. Xác định chuẩn mực đói nghèo của Việt Nam: ................................. 11
2.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 12
2.2.1. Thực trạng và chương trình xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam .............. 12


v

2.2.1.1. Thực trạng đói nghèo ......................................................................... 12
2.2.1.2. Một số quan điểm cơ bản về xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam .......... 13
2.2.1.3. Các chính sách xóa đói giảm nghèo của Đảng và Nhà nước ............. 15
2.2.1.4. Các chương trình xóa đói giảm nghèo ............................................... 16
2.2.1.5. Những thành tựu công cuộc xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam ........... 22
2.2.2. Những đặc điểm chủ yếu của người nghèo ........................................... 24
2.2.2.1. Nhân khẩu học của hộ nghèo ............................................................. 24
2.2.2.2. Trình độ văn hóa của chủ hộ .............................................................. 25
2.2.2.3. Đặc điểm về tài sản, nhà ở, đời sống tinh thần. ................................. 25
2.2.2.4. Người nghèo thường dễ bị tổn thương ............................................... 25
2.2.3. Những ảnh hưởng của người nghèo đến sự phát triển kinh tế xã hội ... 26
2.2.3.1. Về kinh tế ........................................................................................... 26
2.2.3.2. Về xã hội ............................................................................................ 26
2.2.4. Kinh nghiêm xóa đói giảm nghèo của một số nước trên thế giới một số
địa phương ở Việt Nam. .................................................................................. 27
2.2.4.1. Kinh nghiệm xóa đói giảm nghèo của một số nước trên thế giới ...... 27
2.2.4.2. Kinh nghiệm xóa đói giảm nghèo của một số địa phương
trong nước ....................................................................................................... 29
PHẦN 3: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ............................................................................................... 32
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 32
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 32
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 32
3.2. Địa điểm nghiên cứu và thời gian tiến hành ............................................ 32
3.2.1. Địa điểm ................................................................................................ 32
3.2.2. Thời gian nghiên cứu ............................................................................ 32
3.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 32

vi

3.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 32
3.4.1. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp ............................................... 32
3.4.2. Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp ................................................. 33
3.4.3. Phương pháp chọn mẫu (lấy mẫu từng cụm) ........................................ 34
3.4.4. Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử ............................ 34
3.4.5. Phương pháp tiếp cận hệ thống ............................................................. 35
3.4.6. Phương pháp phân tích số liệu và xử lí thông tin ................................. 35
3.5. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................ 36
3.5.1. Chỉ tiêu phản ánh trình độ của chủ hộ .................................................. 36
3.5.2. Chỉ tiêu phản ánh điều kiện sản xuất kinh doanh của hộ...................... 36
3.5.3. Chỉ tiêu phản ánh các khoản thu và chi của hộ nông dân ..................... 36
PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................... 37
4.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của xã Thượng Cửu .......................... 37
4.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 37
4.1.1.1. Vị trí địa lý ......................................................................................... 37
4.1.1.2. Địa hình, địa mạo ............................................................................... 37
4.1.1.3. Khí hậu, thủy văn ............................................................................... 38
4.1.1.4. Các tài nguyên khác ........................................................................... 39
4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 40
4.1.2.1. Sơ lược về tình hình sử dụng đất và tài nguyên của xã Thượng Cửu
năm 2015 ......................................................................................................... 40
4.1.2.2. Tình hình trang thiết bị cơ sở hạ tầng ................................................ 41
4.1.2.3. Tình hình văn hóa xã hội.................................................................... 44
4.1.2.4. Tình hình phát triển kinh tế xã Thượng Cửu năm 2015 .................... 46
4.1.3. Tình hình giáo dục đào tạo, văn hóa của xã .......................................... 52
4.2. Thực trạng nghèo đói của cộng đồng người dân tại xã Thượng Cửu ...... 53
4.2.1. Tình hình nhà ở, phương tiện sinh hoạt của nhóm hộ điều tra ............. 54

vii

4.2.2. Phương tiện sản xuất của các hộ điều tra năm 2015 ............................. 55
4.2.3. Tình hình nhân khẩu, lao động của các hộ điều tra năm 2015 ............. 56
4.2.4. Tình trạng làm việc ............................................................................... 57
4.2.5. Trình độ học vấn.................................................................................... 58
4.2.6. Tình hình sản xuất và thu nhập của các nhóm hộ năm 2015 ................ 59
4.2.6.1. Tình hình sản xuất và thu nhập .......................................................... 59
4.2.6.2. Chi phí của các nhóm hộ điều tra....................................................... 60
4.3. Nguyên nhân dẫn đến nghèo của người dân tại xã .................................. 61
4.4. Tìm hiểu thực trạng và đánh giá của người nghèo về chương trình xóa đói
giảm nghèo đang được thực hiện tại xã Thượng Cửu ................................... 65
4.4.1. Tìm hiểu thực trạng về chương trình xóa đói giảm nghèo tại xã ........ 65
4.4.1.1. Chương trình xóa đói giảm nghèo đang thực hiện tại xã ................... 65
4.4.1.2. Đánh giá chương trình........................................................................ 68
4.4.2. Đánh giá của người nghèo về chương trình XĐGN ............................. 71
4.4.2.1. Những mặt đạt được ........................................................................... 71
4.4.2.2. Hạn chế............................................................................................... 72
4.5. Các giải pháp chủ yếu xóa đói giảm nghèo ............................................. 73
4.5.1. Các giải pháp trước mắt ........................................................................ 73
4.5.1.1. Giải pháp về tổ chức .......................................................................... 73
4.5.1.2. Giải pháp về tuyên truyền .................................................................. 74
4.5.1.3. Giải pháp tập huấn khoa học kỹ thuật và hỗ trợ sản xuất .................. 75
4.5.2. Giải pháp xóa đói giảm nghèo lâu dài nhằm phát triển ổn định và bền
vững chống tái nghèo ...................................................................................... 76
4.5.2.1. Giải pháp về công tác quy hoạch định hướng phát triển ................... 76
4.5.2.2. Giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn .......... 76
4.5.2.3. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng........................................................... 77
4.5.2.4. Chính sách đất đai .............................................................................. 77

viii

4.5.2.5. Chính sách tín dụng............................................................................ 78
4.5.2.6. Chính sách hỗ trợ kỹ thuật và chuyển giao công nghệ cho người nghèo. 78
4.5.2.7. Công tác y tế, dân số và kế hoạch hóa gia đình ................................. 78
4.5.2.8. Nâng cao dân trí cho người nghèo, tạo điều kiện thích hợp cho các hộ
nghèo phát triển kinh tế tự vươn lên xóa đói giảm nghèo .............................. 79
PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................... 80
5.1. Kết luận .................................................................................................... 80
5.2. Kiến nghị .................................................................................................. 81
5.2.1. Kiến nghị với Nhà nước ........................................................................ 81
5.2.2. Kiến nghị với địa phương ..................................................................... 81
5.2.3. Đối với người nghèo ............................................................................. 82
TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Tài liệu Tiếng Việt
II. Tài liệu Internet


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full