Nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp giảm nghèo bền vững theo tiêu chí nghèo đa chiều tại xã Yên Đổ – Phú Lương – Thái Nguyên. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------  -------------

NÔNG TIẾN THÀNH
Tên đề tài:
“ NGHIÊN

CỨU THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP

GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG THEO TIÊU CHÍ NGHÈO ĐA CHIỀU
TẠI XÃ YÊN ĐỔ – PHÚ LƢƠNG – THÁI NGUYÊN ”

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
:
Chuyên ngành:
Khoa
:
Khoá học
:

Chính quy
Phát triền nông thôn
Kinh tế & Phát triển nông thôn
2012 - 2016

Thái Nguyên, năm 2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------  -------------

NÔNG TIẾN THÀNH
Tên đề tài:
“ NGHIÊN

CỨU THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP

GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG THEO TIÊU CHÍ NGHÈO ĐA CHIỀU
TẠI XÃ YÊN ĐỔ – PHÚ LƢƠNG – THÁI NGUYÊN ”

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
:
Chính quy
Chuyên ngành:
Phát triển nông thôn
Lớp
:
K44 - PTNT
Khoa
:
Kinh tế & Phát triển nông thôn
Khoá học
:
2012 - 2016
Giảng viên hƣớng dẫn: ThS. Lƣu Thị Thùy Linh

Thái Nguyên, năm 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, trước tiên tôi xin trân trọng
cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Kinh Tế & Phát
Triển Nông Thôn, cảm ơn các quý Thầy, Cô giáo đã truyền đạt cho tôi
những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập và rèn luyện tại
Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.
Tôi đặc biệt xin trân trọng cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của Th.s
Lƣu Thị Thùy Linh - Giảng viên khoa Kinh Tế & Phát Triển Nông Thôn
đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực tập
để hoàn thành tốt Khóa luận tốt nghiệp này.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các đồng chí cán bộ, Đảng viên,
UBND xã Yên Đổ cùng các hộ nông dân xã Yên Đổ đã tạo điều kiện thuận
lợi cho tôi hoàn thành công việc trong thời gian thực tập tại địa phương.
Cuối cùng tôi xin bày tỏ sự biết ơn tới gia đình, bạn bè và người thân
đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực tập.
Trong quá trình nghiên cứu vì nhiều lý do chủ quan và khách quan cho
nên Khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Tôi rất mong
nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và các bạn sinh viên.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày .. tháng …năm 2016
Sinh viên

Nông Tiến Thành

ii

DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 2.1: Quy định về chuẩn nghèo đói (theo tiêu chuẩn quốc gia) ................ 8
Bảng 2.2: Bảng chỉ số nghèo đa chiều ............................................................ 16
Bảng 4.1. Tỷ lệ hộ nghèo phân bố trên toàn xã năm 2015 ............................. 32
Bảng 4.2. Kết quả giảm nghèo của xã Yên Đổ ............................................... 33
Bảng 4.3. Kết quả điều tra hộ nghèo, cận nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận đa
chiều giai đoạn 2016 – 2020 ........................................................... 35
Bảng 4.4. Phân tích hộ nghèo theo mức độ thiếu hụt các dịch vụ cơ xã hội cơ
bản ................................................................................................... 37
Bảng 4.5. Bảng phân tích hộ nghèo theo nhóm đối tượng............................. 38
Bảng 4.6. Tình hình chung của xã Yên Đổ ..................................................... 39
Bảng 4.7. Tình hình chung của các hộ điều tra ............................................... 40
Bảng 4.8. Bằng cấp cao nhất của các thành viên trong hộ điều tra ................ 41
Bảng 4.9. Ngưỡng thiếu hụt giáo dục của hộ điều tra .................................... 43
Bảng 4.10. Ngưỡng thiếu hụt y tế và bảo hiểm y tế của các hộ điều tra ........ 45
Bảng 4.11. Ngưỡng thiếu hụt về điều kiện sống của các hộ điều tra.............. 46
Bảng 4.12. Ngưỡng thiếu hụt về nhà ở và diện tích của các hộ điều tra ........ 48
Bảng 4.13. Ngưỡng thiếu hụt về tiếp cận thông tin của các hộ điều tra ......... 49
Bảng 4.14. Bảng trình độ văn hóa của chủ hộ. ............................................... 51
Bảng 4.15. Bảng cơ cấu dân tộc các hộ điều tra. ............................................ 51
Bảng 4.16. Bảng Quy mô hộ gia đình ............................................................. 52


iii

DANH MỤC HÌNH

Trang
Hình 4.1. Tỷ lệ nghèo và cận nghèo của xã Yên Đổ tỷ lệ (%) ....................... 34


iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BQ
CC
CN - XD
CNH - HĐH
GD - ĐT
LĐ
LĐ - TB&XH
NN
NN&PTNN
SX
THCS
THPT
UBND
XĐGN
UNDP
WB
HDI
MPI
UN
ESCA

: Bình quân

: Cơ cấu
: Công nghiệp - Xây dựng
: Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
: Giáo dục - Đào tạo
: Lao động
: Lao động - Thương binh và Xã hội
: Nông nghiệp
: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
: Sản xuất
: Trung học cơ sở
: Trung học phổ thông
: Ủy ban nhân dân
: Xóa đói giảm nghèo
: Phát triển liên hợp quốc
: Ngân hàng thế giới
: Chỉ số phát triển con người
: Chỉ số nghèo đa chiều
: Liên hiệp quốc
: Uỷ ban kinh tế xã hội Châu Á - Thái Bình Dương


v

MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... ii
DANH MỤC HÌNH ......................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................. iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................. iv

MỤC LỤC ......................................................................................................... v
Phần 1. MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1
1.1. Tính cấp thiết.............................................................................................. 1
1.2. Mục tiêu đề tài nghiên cứu ......................................................................... 3
1.3. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................... 3
Phần 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU ...................................... 5
2.1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 5
2.1.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 5
2.1.2. Nghèo đa chiều ...................................................................................... 11
2.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 19
2.2.1. Các bài học về giảm nghèo trên Thế giới và Việt Nam ........................ 19
2.2.2 Đặc điểm tình trạng nghèo đói của nước ta ........................................... 22
2.2.3. Ảnh hưởng của đói nghèo đế sự phát triển của xã hội và con người.... 24
2.3. Giảm nghèo bền vững .............................................................................. 24
Phần 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...26
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 26
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 26
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 26
3.2. Nộng dung nghiên cứu ............................................................................. 26
3.3. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................... 27


vi

3.3.1 Phương pháp thu thập số liệu ................................................................. 27
3.3.2. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 28
3.4. Phương pháp đo lường nghèo đa chiều .................................................... 28
Phần 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ............................. 30
4.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ................................................................... 30
4.1.1. Nhân tố liên quan đến điều kiện tự nhiên ............................................. 30

4.2. Nghiên cứu thực trạng nghèo đa chiều và đơn chiều tại xã Yên Đổ huyện Phú Lương - Tỉnh Thái Nguyên ........................................................... 31
4.2.1. Các giải pháp giảm nghèo đã thực hiện tại xã Yên Đổ......................... 31
4.2.2. Thực trạng nghèo đơn chiều xã Yên Đổ .............................................. 31
4.3. Tình hình chung của các hộ điều tra ........................................................ 39
4.4. Thực trạng nghèo đa chiều của các hộ nghiên cứu tại xã Yên Đổ .......... 41
4.4.1. Thực trạng nghèo đa chiều – Giáo dục ................................................. 41
4.4.2. Thực trạng nghèo đa chiều – Y tế ......................................................... 44
4.4.3. Thực trạng nghèo đa chiều – Điều kiện sống ....................................... 46
4.4.4. Thực trạng nghèo đa chiều – Nhà ở ...................................................... 48
4.4.5. Thực trạng nghèo đa chiều - Tiếp cận thông tin .................................. 49
4.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới nghèo đa chiều .............................................. 51
4.5.1. Trình độ văn hóa của chủ hộ ................................................................. 51
4.5.2. Dân tộc .................................................................................................. 51
4.5.3. Quy mô hộ gia đình ............................................................................... 52
4.5.4. Nguyên nhân ảnh hưởng tới nghèo ....................................................... 53
4.6. Giải pháp giảm nghèo bền vững tại xã Yên Đổ, huyện Phú Lương, tỉnh
Thái Nguyên .................................................................................................... 54
4.6.1. Định hướng giảm nghèo tại xã Yên Đổ, huyện Phú Lương, tỉnh Thái
Nguyên ............................................................................................................ 54


vii

4.6.2. Giải pháp giảm nghèo bền vững nâng cao chất lượng đối với các nhóm
hộ và các chiều nghèo ..................................................................................... 55
Phần 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 60
5.1. Kết luận .................................................................................................... 60
5.2. Kiến nghị .................................................................................................. 60
TÀI LIỆU THAM KHẢO

1

Phần 1
MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết
Ngày nay nhân loài đã bước sang thế kỉ 21 và đã đạt được nhiều tiến
bộ vượt bậc trên nhiều lĩnh vực như khoa học công nghệ, phát triển kinh tế
nhưng vẫn phải đối mặt với một thực trạng nhức nhối đó là đói nghèo. Đói
nghèo xuất hiện và tồn tại như một thách thức lớn đối với sự phát triển bền
vững của mỗi quốc gia nếu không giải quyết được nạn nghèo đói đất nước
sẽ rơi vào cảnh lạc hậu, tụt dần so với các nước trên thế giới. Do đó công
cuộc xoá đói giảm nghèo là vấn đề cấp thiết cần được giải quyết hàng đầu
của mỗi quốc gia.
Tuy nhiên những năm qua, nghèo đói tại Việt Nam được đo lường
thông qua thu nhập. Chuẩn nghèo được xác định dựa trên mức chi tiêu đáp
ứng những nhu cầu tối thiểu và được quy ra bằng tiền. Người nghèo hay hộ
nghèo là những đối tượng có mức thu nhập thấp hơn chuẩn nghèo.Với cách
xác định hộ nghèo dựa trên thu nhập như hiện nay thì các hộ cận nghèo
được xem như thoát nghèo, tuy nhiên, trên thực tế thì các hộ này vẫn còn
rất nhiều khó khăn như việc làm không ổn định, thu nhập bấp bênh, rủi ro
về bệnh tật, tai nạn, thiên tai, mất mùa... đa phần họ mới thoát nghèo vẫn
chưa thực sự bền vững nên khả năng tái nghèo cao. Thậm chí còn có những
người tuy không nghèo về thu nhập nhưng lại không tiếp cận được một số
nhu cầu cơ bản về y tế, giáo dục, thông tin...Một phần vì khoảng cách giữa
nghèo và cận nghèo khá mong manh nên thoát nghèo và tái nghèo như một
vòng luẩn quẩn. Bên cạnh đó, thì vẫn còn tồn tại một bộ phận người dân có
tư tưởng không muốn thoát nghèo trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ
của Nhà nước, sự giúp đỡ của cộng đồng, chưa thực sự phấn đấu nỗ lực

vươn lên đó là một nghịch lý giảm nghèo. Càng nhiều chính sách hỗ trợ thì


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full