Thực trạng và giải pháp nâng cao thu nhập cho các hộ dân tộc Bố Y (PuY) tại xã Quyết Tiến huyện Quản Bạ tỉnh Hà Giang. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỘC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN
…….. ……

VI THỊ HUYÊN
TÊN ĐỀ TÀI :
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO THU NHẬP CHO CÁC
HỘ DÂN TỘC BỐ Y (PU-Y) TẠI XÃ QUYẾT TIẾN
HUYỆN QUẢN BẠ TỈNH HÀ GIANG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính Quy

Chuyên ngành

: Phát Triển Nông Thôn

Lớp

: K44 - PTNT

Khoa

: Kinh Tế Và Phát Triển Nông Thôn

Khóa Học

: 2012 – 2016

Thái nguyên, Năm 2016


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỘC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN
…….. ……

VI THỊ HUYÊN
TÊN ĐỀ TÀI :
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO THU NHẬP CHO CÁC
HỘ DÂN TỘC BỐ Y (PU-Y) TẠI XÃ QUYẾT TIẾN
HUYỆN QUẢN BẠ TỈNH HÀ GIANG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính Quy

Chuyên ngành

: Phát Triển Nông Thôn

Lớp

: K44 - PTNT

Khoa

: Kinh Tế Và Phát Triển Nông Thôn

Khóa Học

: 2012 – 2016

Giảng viên hƣớng dẫn

: ThS. Vũ Thị Hiền

Thái nguyên, Năm 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Với phương châm: “ học đi đôi với hành”, “ lý thuyết gắn liền với thực tiễn,
nhà trường gắn liền với xã hội”. Trường đại học Nông Lâm Thái Nguyên hàng
năm tổ chức cho sinh viên năm cuối đi thực tập tốt nghiệp. Đây là cơ hội quý báu
để sinh viên tiếp cận và làm quen với công việc sẽ làm sau khi ra trường. Được
vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn. Từ đó nâng cao kiến thức và kỹ
năng cho bản thân. Được sự đồng ý và tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà
trường, Ban chủ nhiệm khoa Kinh tế và PTNT tôi đã tiến hành thực hiện khóa
luận tốt nghiệp “Thực trạng và giải pháp nâng cao thu nhập cho các hộ dân
tộc Bố Y (Pu-Y) tại xã Quyết Tiến, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang”.
Đây là lần đầu tiên tôi thực hiện một khóa luận. Vì vậy, khóa luận
không thể tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự góp ý và phê
bình từ quý thầy, cô giáo, các bạn sinh viên để khóa luận của tôi được hoàn
thiện hơn.
Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu nhà trường, Ban

chủ nhiệm khoa Kinh tế và PTNT. Đặc biệt cảm ơn sự tận tình giúp đỡ của cô
giáo Th.S Vũ Thị Hiền – giảng viên khoa Kinh tế và PTNT là người đã truyền
đạt cho tôi những kiến thức bổ ích trong suốt quá trình thực hiện khóa luận.
Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn đến Ban lãnh đạo cán bộ xã Quyết
Tiến và toàn thể bà con nhân dân trong các thôn được chọn làm địa bàn
nghiên cứu đã cung cấp những số liệu cần thiết và giúp đỡ tôi trong quá trình
tìm hiểu, thu thập số liệu tại địa phương.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 06 năm 2016
Sinh viên
Vi Thị Huyên


ii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

BQ

Bình quân

CC

Cơ cấu

CN

Công nghiệp

CNH - HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CB - CNVC

Cán bộ, công nhân viên chức

GDP

Tổng sản phẩm quốc nội

GT

Giá trị

KD - DV

Kinh doanh dịch vụ

KH & ĐT

Kế hoạch và đầu tư

Ng

Người

NLN

Nông, lâm nghiệp

NK

Nhân khẩu

LĐ

Lao động

TB

Trung bình

THPT

Trung học phổ thông

THCS

Trung học cơ sở

TN

Thu nhập

TTCN

Tiểu thủ công nghiệp

SL

Số lượng

UBND

Ủy ban nhân dân


iii

MỤC LỤC
Phần 1: MỞ ĐẦU ......................................................................................................1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài ...................................................................................3
1.2.1. Mục tiêu chung ..................................................................................................3
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................................3
1.3. Ý nghĩa của đề tài .................................................................................................3
1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học.................................................3
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn ...............................................................................................4
PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU .............................................5
2. 2. Cơ sở lý luận .......................................................................................................5
2.1.1. Một số khái niệm cơ bản ...................................................................................5

2.1.1.1. Khái niệm về hộ .............................................................................................5
2.1.1.2. Khái niêm về hộ nông dân .............................................................................5
2.1.2. Thu nhập và các vấn đề liên quan đến thu nhập ...............................................6
2.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài .....................................................................................9
2.2.1. Tình hình lao động việc làm và thu nhập của Việt Nam hiện nay ....................9
2.2.2. Tình hình thu nhập của người dân nông thôn Việt Nam.................................12
2.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập ..............................................................14
2.2.3.1. Nhóm các nhân tố tự nhiên ..........................................................................14
2.2.3.2. Nhóm các nhân tố kinh tế – xã hội...............................................................15
2.2.3.3. Nhóm các nhân tố thuộc về cơ chế chính sách ............................................17
2.2.4. Kinh nghiệm, giải quyết việc làm ổn định và nâng cao thu nhập cho người
dân ở trong nước và quốc tế ......................................................................................17
2.2.4.1. Kinh nghiệm giải quyết việc làm cho lao động nông thôn ở nước ta ..............17
2.2.4.2. Kinh nghiệm giải quyết việc làm cho lao động nông thôn của một số nước
trên thế giới ...............................................................................................................22
2.3. Đặc trưng kinh tế văn hóa của dân tộc Bố Y .....................................................25
2.3.1. Một số nét chung về dân tộc Bố Y ..................................................................25
2.3.2. Đặc trưng kinh tế của người dân tộc Bố Y .....................................................26


iv

PHẦN 3: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...28
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................28
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................28
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................28
3.2. Nội dung nghiên cứu ..........................................................................................28
3.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................29
3.3.1. Phương pháp thu thập số liêu ..........................................................................29
3.3.2. Phương pháp xử lý số liệu ...............................................................................29

3.3.3. Phương pháp phân tích số liệu ........................................................................30
3.3.4. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu ....................................................................30
PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN....................................31
4.1. Đặc điểm về địa bàn nghiên cứu ........................................................................31
4.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên.......................................................................31
4.1.1.1. Vị trí địa lý ...................................................................................................31
4.1.1.2. Địa hình ........................................................................................................31
4.1.1.3. Khí hậu, thời tiết...........................................................................................32
4.1.1.4. Thủy Văn ......................................................................................................33
4.1.1.5. Tài nguyên rừng ...........................................................................................33
4.1.1.6. Tài nguyên khoáng sản.................................................................................33
4.1.1.7. Tài nguyên nước...........................................................................................33
4.1.1.8. Tài nguyên đất ..............................................................................................34
4.1.2. Đặc điểm về điều kiện kinh tế xã hội ..............................................................38
4.1.2.1. Đặc điểm về kinh tế......................................................................................38
4.1.2.2. Đặc điểm về văn hóa - xã hội .......................................................................40
4.2. Thực trạng về lao động, việc làm của các hộ dân tộc Bố Y...............................45
4.2.1. Tình hình sử dụng đất đai, vốn và tư liệu sản xuất chính của các hộ điều tra 45
4.2.1.1. Tình hình sử dụng đất đai.............................................................................45
4.2.1.2. Tình hình sử dụng vốn và cơ sở vật chất của hộ ..........................................47
4.2.2. Tình hình nhân khẩu và lao động của các hộ điều tra .....................................49


v

4.3. Thực trạng về thu nhập của các hộ dân tộc Bố Y trên địa bà xã Quyết Tiến ....53
4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ .......................................................64
4.4.1. Do các yếu tố tự nhiên ....................................................................................64
4.4.2. Do thiếu vốn để sản xuất .................................................................................64
4.4.3. Sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả ...............................................................65

4.4.4. Do trình độ lao động thấp................................................................................65
4.4.5. Do cơ cấu kinh tế lạc hậu, phân công lao động không hợp lí và bị ảnh hưởng
của tính thời vụ trong sản xuất nông nghiệp .............................................................65
4.4.6. Do ảnh hưởng của thị trường ..........................................................................66
4.4.7. Do cơ sở hạ tầng thấp kém ..............................................................................66
4.4.8. Nhà nước và chính quyền địa phương chưa có những chính sách hợp lí để giải
quyết việc làm ...........................................................................................................67
4.4.9. Ảnh hưởng của lối sống thiếu lành mạnh và một số phong tục tập quán lạc
hậu .............................................................................................................................67
4.5. Một số giải pháp nhằm giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho các hộ tại xã
Quyết Tiến .................................................................................................................67
4.5.1. Đối với hộ điều tra ..........................................................................................67
4.5.2. Đối với xã Quyết Tiến .....................................................................................68
4.5.2.1. Giải pháp đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho người lao động ......68
4.5.2.2. Giải pháp đẩy mạnh khai hoang phục hóa chuyển đổi cơ cấu cây trồng và
tăng diện tích deo trồng .............................................................................................69
4.5.2.3. Giải pháp về phát triển chăn nuôi ................................................................69
4.5.2.4. Giải pháp về đất đai......................................................................................70
4.5.2.5. Giải pháp phát triển các ngành nghề phi nông nghiệp .................................70
4.5.2.6. Giải pháp về vốn ..........................................................................................70
4.5.2.7. Giải pháp về khoa học kỹ thuật ....................................................................71
4.5.2.6.1. Giải pháp về thị trường .............................................................................72
4.5.2.9. Giải pháp về việc giải quyết tốt các vấn đề xã hội và đặc biệt quan tâm tới
chính sách giải quyết việc làm ..................................................................................72


vi

PHẦN 5: KẾT LUÂN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................73
5.1. Kết luận ..............................................................................................................73

5.2. Kiến nghị ............................................................................................................74
5.2.1. Đối với tỉnh .....................................................................................................74
5.2.2. Đối với huyện Quản Bạ ...................................................................................75
5.2.3. Đối với cấp xã .................................................................................................75
5.2.4. Đối với hộ điều tra ..........................................................................................76
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................77


vii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Cơ cấu dân số của xã Quyết Tiến phân theo thành phần dân tộc năm 2015.... 25
Bảng 4.1. Tình hình sử dụng đất đai của xã Quyết Tiến qua 3 năm (2013 -2015) ........... 35
Bảng 4.2. Tình hình dân số và lao động của xã Quyết Tiến qua 3 năm(2013 – 2015) .... 40
Bảng 4.3. Tình hình cơ sở vật chất của xã Quyết Tiến qua 3 năm (2013 – 2015)............ 43
Bảng 4.4. Tình hình sử dụng đất đai của các nhón hộ điều tra ........................................... 46
Bảng 4.5. Tình hình sử dụng vốn và cơ sở vật chất phục vụ sản xuất phân theo nhóm hộ
(tính bình quân trên 1 hộ) ....................................................................................................... 48
Bảng 4.6. Bảng tình hình nhân khẩu và lao động của nhóm hộ điều tra ........................... 49
Bảng 4.7. Trình độ văn hóa, chuyên môn kỹ thuật của các nhóm hộ điều tra .................. 50
Bảng 4.8. Tình hình việc làm của các nhóm hộ điều tra ..................................................... 52
Bảng 4.9. Tình hình diện tích và năng suất một số cây trồng chính phân theo loại hộ .... 53
Bảng 4.10. Giá trị sản xuất từ trồng trọt phân theo loại hộ ................................................. 55
Bảng 4.11. Các loại vật nuôi chính của hộ năm 2016 ......................................................... 56
Bảng 4.12.Thu nhập từ ngành chăn nuôi của các nhóm hộ điều tra .................................. 57
Bảng 4.13. Cơ cấu thu nhập của các nhóm hộ điều tra........................................................ 58
Bảng 4.14. Thực trạng về chi phí hàng năm của các hộ điều tra ........................................ 60
Bảng 4.15.Cơ cấu thu nhập phân theo lao động và nhân khẩu của các nhóm hộ điều tra61
Bảng 4.16. Thu nhập thực tế của các nhóm hộ điều tra....................................................... 63

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 4.1. Cơ cấu đất đai của xã Quyết Tiến năm 2015 ...........................................37
Hình 4.2. Tình hình việc làm của các nhóm hộ điều tra ...........................................52
Hình 4.3. Cơ cấu thu nhập của các nhóm hộ điều tra ...............................................59
Hình 4.4. Cơ cấu thu nhập phân theo lao động và nhân khẩu các nhóm hộ điều tra.....62


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full