Giáo án Đại số 10 chương 2 bài 1: Hàm số

Trường THPT Trường Long Tây
Toán 10
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

GIÁO ÁN

Chương II: HÀM SỐ BẬC NHẤT VÀ BẬC HAI
Bài 1: HÀM SỐ
A. CHUẨN BỊ
I. Mục tiêu bài dạy
1. Về kiến thức
Hiểu được khái niệm hàm số, tập xác định của hàm số, đồ thị hàm số.
Hiểu khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến, hàm số chẵn, lẻ.
Biết được tính chất đối xứng của đồ thị hàm số chẵn, đồ thị hàm số lẻ.
2. Về kỹ năng
Biết tìm tập xác định của các hàm số đơn giản.
Biết chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của một hàm số trên một khoảng cho
trước.
Biết xét tính chẵn lẻ của hàm số.
3. Về thái độ
Thái độ học tích cực, chủ động nhiều trong giờ học.
II. Phương pháp
Kết hợp các phương pháp đàm thoại gợi mở, thuyết trình.
III. Đồ dùng dạy học
Phấn, bảng phụ, thước kẻ.
B. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
I. Ổn định lớp
Gọi lớp trưởng báo cáo sĩ số.
II. Kiểm tra bài cũ
Hãy xác định các tập hợp sau:  2,8 � 0,9  ; �\  �,8  .
III.

Giảng bài mới
Tiết 1

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Đặng Thị Quyền Trang
1


Trường THPT Trường Long Tây
Toán 10
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Thời

Nội dung

gian

Hoạt động của Thầy

Hoạt động của trò

I. Ôn tập về hàm số
1. Hàm số
Nếu với mỗi giá trị x thuộc

Cho học sinh tìm hiểu ví Quan sát bảng số liệu.

D có một và chỉ một giá trị

dụ 1 SGK trang 32.

tương ứng của y thuộc tập

Qua bảng số liệu trên

số thực R thì ta có một hàm

nhận xét về sự phụ

số.

thuộc giữa thu nhập

Ta gọi x là biến số còn y là

bình quân đầu người và

hàm số của x.

thời gian?

Nhận xét

Tập D là tập xác định của
hàm số.
2. Cách cho hàm số

Hãy dùng SGK làm tài

- Hàm số cho bằng bảng.

liệu, em nào cho biết có

- Hàm số cho bằng biểu đồ.

mấy cách cho hàm số?

Trả lời

- Hàm số cho bằng công
thức.
Trong ví dụ 1, yêu cầu

Tìm hiểu và trả lời

HS chỉ ra các giá trị của
hàm số tại x = 2001,
2004, 1999.
Hãy kể tên các hàm số

Trả lời

đã học ở Trung học cơ
sở.
Tập xác định của hàm số y
= f(x) là tập hợp tất cả các
số thực x sao cho biểu thức
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Đặng Thị Quyền Trang
2

Trường THPT Trường Long Tây
Toán 10
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

f(x) có nghĩa.
Ví dụ: Tìm tập xác định của

Hướng dẫn HS cách

hàm số f(x) = x  3

làm.
Yêu cầu HS tìm TXD

Chú ý: Một hàm số có thể

hàm số sau:

cho bởi hai, ba,…công thức.

g(x) 

Chẳng hạn:

Chú ý, theo dõi.

Thực hiện yêu cầu

3
,
x 2

h(x)  x  1  1 x

Hàm số
x  1 v�
i x �2
�
y  �2
.
x  2 v�
i x 2
�
3. Đồ thị của hàm số

Hoàn chỉnh bài giải và
cho HS ghi vào tập

Đồ thị của hàm số y = f(x)
xác định trên tập D là tập
hợp tất cả các điểm M(x;
f(x)) trên mặt phẳng tọa độ
với mọi x thuộc D.
Ví dụ: Cho hàm số y = f(x)
= x+1 ; y = g(x) =

1 2
x

2

Yêu cầu HS quan sát

Thảo luận trả lời các

hình 14 và trả lời các

yêu cầu.

yêu cầu.

(hình vẽ 14 SGK).
a. Tính f(-2), f(-1), f(0), f(2),
g(-1), g(-2), g(0).
b. Tìm x sao cho f(x) = 2.
Tìm x sao cho g(x) =2.
* Cũng cố
Nhắc lại định nghĩa hàm số, cách tìm tập xác định của 1 số hàm số đơn giản.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Đặng Thị Quyền Trang
3


Trường THPT Trường Long Tây
Toán 10
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

* Dặn dò
Xem tiếp phần II, III. Làm bài tập 1, 2, 3 SGK trang 38, 39.
Tiết 2

1. Kiểm tra bài cũ
Nêu định nghĩa hàm số. Cách tìm tập xác định hàm số. Khái niệm đồ thị hàm số.
2. Bài mới

Thời
gian

Nội dung
II. Sự biến thiên của
hàm số
1. Ôn tập
Hàm số y = f(x) gọi là
đồng biến (tăng) trên
khoảng (a; b) nếu

Hoạt động của Cô

Hoạt động của HS

Yêu cầu HS quan sát hình Trả lời
15 SGK và cho biết các
khoảng tăng, giảm của
hàm số.

x1 , x 2  (a; b) : x1  x 2 
f ( x1 )  f ( x 2 ).

Hàm số y = f(x) gọi là
nghịch biến (giảm) trên
khoảng (a; b) nếu

x1 , x 2  (a; b) : x1  x 2 
f ( x1 )  f ( x 2 ).

2. Bảng biến thiên
Để diễn tả hàm số
nghịch biến trên
khoảng ( ; 0) ta vẽ
mũi tên đi xuống (từ
  đến 0).
Để diễn tả hàm số đồng
biến trên khoảng
(0;  ) ta vẽ mũi tên đi
lên (từ 0 đến   ).

- Yêu cầu HS quan sát
hình vẽ (bảng phụ) và nêu
nhận xét
Cho biết hướng của đồ thị
trên khoảng  �;0 và
trên khoảng  0;�
- Nhận xét gì về giá trị của
hàm số khi giá trị của biến
tăng trên các khoảng đó.
- Cho HS nhận xét chung.
- Chính xác hoá hình
thành khái niệm

- Quan sát và nêu
nhận xét
+ Đồ thị đi lên từ trái

sang phải trên khoảng
 0;� và đi xuống từ
trái sang phải trên
khoảng  �;0 .
+ Giá trị hàm giảm
khi giá trị biến tăng
trên khoảng  �;0
- Phát biểu nhận xét.
- Ghi nhận kiến thức.

II. Tính chẳn lẻ của
hàm số
1. Hàm số chẳn, hàm
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Đặng Thị Quyền Trang
4


Trường THPT Trường Long Tây
Toán 10
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

số lẻ
Hàm số y = f(x) với tập
xác định D gọi là hàm
số chẵn nếu x  D thì
x �D và f(-x) = f(x).
Hàm số y = f(x) với tập
xác định D gọi là hàm
số lẻ nếu x  D thì
x �D và f(-x) = - f(x).

Cho HS quan sát hình vẻ
(bảng phụ) và trả lời câu
hỏi
- Nhận xét gì về giá trị
của hàm số y = x 2 tại hai
giá trị của biến x đối
nhau ?
- Nhận xét gì về giá trị của
hàm số y = x tại hai giá trị
của biến x đối nhau ?
- Yêu cầu HS phát biểu
điều cảm nhận được.
- Chính xác hoá hình
thành định nghĩa.

Ví dụ: Xét tính chẵn, lẻ
của hàm số sau :
Hướng dẫn HS các bước
2
a) y = 3x - 2
giải câu a
1
B1: Tìm tập xác định D
b) y =
x
của hàm số.
B2: Kiểm tra xem x �D
thì x �D hay không
B3: Kiểm tra xem f(- x)

bằng f(x) hay – f(x). Từ đó
kết luận
- Cho HS làm bài tương tự
(đó là câu b).
2. Đồ thị của hàm số - Yêu cầu HS quan sát
chẵn, hàm số lẻ
hình vẻ (bảng phụ) và trả
Đồ thị của một hàm số lời câu hỏi
chẵn nhận trục tung + Từ hình vẻ hãy cho biết
làm trục đối xứng.
trục đối xứng của đồ thị
Đồ thị của hàm số lẻ hàm số y = x 2 ?
nhận gốc tọa độ làm + Từ hình vẻ hãy cho biết
tâm đối xứng.
trục tâm xứng của đồ thị
hàm số y = x ?
- Yêu cầu HS phát biểu
điều cảm nhận được
- Cho HS ghi nhận kiến
thức

- Quan sát hình vẻ
- Trả lời

- Trả lời
- Phát biểu điều cảm
nhận được
- Ghi nhận kết quả.

- Nghe và hiểu nhiệm

vụ
- Tìm cách giải bài
toán
- Trình bày kết quả
- Chỉnh sửa hoàn
thiện (nếu có)
- Làm bài tương tự
- Quan sát hình vẻ
- Trả lời
- Trả lời
- Phát biểu điều cảm
nhận được
- Ghi nhận kiến thức

4. Cũng cố
- Các bước để chứng minh một hàm số đồng biến hay nghịch biến là gì ?
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Đặng Thị Quyền Trang
5


Trường THPT Trường Long Tây
Toán 10
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- Cách tìm tập xác định của hàm số
- Biết được cách chứng minh một hàm số là hàm số chẵn, là hàm số lẻ
- Cách tính giá trị hàm số tại một điểm
5. Bài tập về nhà
- Làm bài tập 4 (SGK)
- Đọc bài hàm số y = ax + b

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Đặng Thị Quyền Trang
6