Đánh giá các nguy cơ gây suy thoái rừng tại xã Thần Sa thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa – Phượng Hoàng huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------------------------------------

NÔNG VĂN TUẦN
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ CÁC NGUY CƠ GÂY SUY THOÁI RỪNG TẠI XÃ THẦN SA
THUỘC KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN THẦN SA – PHƢỢNG HOÀNG,
HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Lâm nghiệp

Khoa

: Lâm nghiệp

Khóa học

: 2012 – 2016

Thái Nguyên, năm 2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------------------------------------

NÔNG VĂN TUẦN
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ CÁC NGUY CƠ GÂY SUY THOÁI RỪNG TẠI XÃ THẦN SA
THUỘC KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN THẦN SA – PHƢỢNG HOÀNG,
HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Lâm nghiệp

Lớp

: K44 – LN

Khoa

: Lâm nghiệp

Khóa học

: 2012 – 2016

Giảng viên hƣớng dẫn: TS. Đàm Văn Vinh

Thái Nguyên, năm 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Quá trình học tập tại trƣờng và sau hơn bốn tháng thực tập tốt nghiệp
tại cơ sở em đã hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Với tên đề tài: “Đánh giá
các nguy cơ gây suy thoái rừng tại xã Thần Sa thuộc khu bảo tồn thiên nhiên
Thần Sa – Phượng Hoàng, Huyện Võ Nhai, Tỉnh Thái Nguyên”. Qua đây em
xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới ban giám hiệu nhà trƣờng Đại Học Nông
Lâm Thái Nguyên, ban chủ nhiệm khoa Lâm Nghiệp, các phòng ban cùng các
Thầy giáo, cô giáo đã trang bị cho em những kiến thức cơ bản, giúp em có
những kiến thức mới trong quá trình học tập tại cơ sở cũng nhƣ ngoài xã hội.
Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo Tiến sĩ Đàm
Văn Vinh đã trực tiếp hƣớng dẫn, tận tình chỉ bảo và giúp đỡ em trong suốt
quá trình thực tập và hoàn thành bài khóa luận này.
Em xin chân thành cảm ơn tới cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn,
ngƣời dân xã Thần Sa, Huyện Võ Nhai, Tỉnh Thái Nguyên và các anh chị, cô
chú tại Ban Quản Lý Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Thần Sa - Phƣợng Hoàng
huyện Võ Nhai - Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ để em có điều kiện
đƣợc thực tập và nâng cao sự hiểu biết.
Trong quá trình thực tập, cũng nhƣ, hoàn thành khóa luận tốt nghiệp
của mình khó tránh khỏi những sai sót, rất mong các thầy, cô bỏ qua. Đồng
thời do trình độ lý luận cũng nhƣ kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế. Em rất
mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp thầy, cô để em học thêm đƣợc nhiều kinh
nghiệm và sẽ hoàn thành tốt hơn bài khóa luận tốt nghiệp sắp tới.

Em xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2016
Sinh viên
Nông Văn Tuần


ii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Đa dạng loài sinh vật trên thế giới.................................................... 6
Bảng 4.1. Diện tích các loại rừng tự nhiên ..................................................... 25
Bảng 4.2 Đặc điểm cấu trúc của các loại rừng tự nhiên ................................. 26
Bảng 4.3 Đánh giá chỉ số quan trọng ở OTC 1trạng thái IIB (Xuyên Sơn) ... 27
Bảng 4.4. Đánh giá chỉ số quan trọng ở OTC 02 trạng thái IIb (Xuyên Sơn) ...... 28
Bảng 4.5. Đánh giá chỉ số quan trọng ở OTC 01 trạng thái IIb(Ngọc Sơn 2) .... 29
Bảng 4.6 Đánh giá chỉ số quan trọng ở OTC 2 trạng thái IIIA1 (Ngọc Sơn 1) .. 30
Bảng 4.7. Đánh giá chỉ số quan trọng ở OTC 1 trạng thái IIIA1 (Ngọc Sơn 2) . 31
Bảng 4.8. Đánh giá chỉ số quan trọng ở OTC 2 trạng thái IIIA1 (Ngọc Sơn 2) .. 32
Bảng 4.9 chỉ số đa dạng sinh học .................................................................... 34
Bảng 4.10 Chỉ số tƣơng đồng của các loại hình rừng nghiên cứu .................. 34
Bảng 4.11: Tổng hợp những tác động chủ yếu vào rừng ................................ 35
Bảng 4.12: Mục đích khai thác và sử dụng gỗ ................................................ 37
Bảng 4.13: Thành phần loại gỗ đƣợc khai thác chủ yếu ................................. 38
Bảng 4.14: Mục đích khai thác và sử dụng củi của ngƣời dân ....................... 39
Bảng 4.15: Muc đích sử dụng lâm sản ngoải gỗ ............................................. 40


iii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1: Ranh giới khu vực nghiên cứu ........................................................ 11
Hình 3.1: Sơ đồ bố trí ô đo đếm ...................................................................... 19


iv

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT TẮT

CHỮ DIỄN GIẢI

KBT

Khu bảo tồn

TBTN

Bảo tồn thiên nhiên

UBND

Ủy ban nhân dân

VQG

Vƣờn quốc gia

FAO

Tổ chức lƣơng thực và nông nghiệp của liên hợp quốc

IUCN

Tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới

WWF

Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên

OTC

Ô tiêu chuẩn

ĐDSH

Đa dạng sinh học

REDD

Cơ chế giảm phát thải khí nhà kính từ nạn phá rừng


v

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ ii
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................ iii

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT................................................ iv
MỤC LỤC ......................................................................................................... v
Phần 1: MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1
1.1. Đặt vấn đề................................................................................................... 1
1.2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................. 2
1.3. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................... 3
1.4. Ý nghĩa nghiên cứu .................................................................................... 3
1.4.1.Trong học tập và nghiên cứu khoa học .................................................... 3
1.4.2.Trong thực tiễn sản xuất........................................................................... 3
Phần 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU...................................... 4
2.1. Cơ sở khoa học ........................................................................................... 4
2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và trong nƣớc ..................................... 6
2.2.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới .......................................................... 6
2.2.2. Tình hình nghiên cứu trong nƣớc............................................................ 8
2.3. Điều kiện tự nhiên, dân sinh, kinh tế khu vực nghiên cứu ...................... 10
2.3.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 10
2.3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 13
Phần 3: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
......................................................................................................................... 17
3.1.Đối tƣợng nghiên cứu................................................................................ 17
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................... 17
3.2.1. Địa điểm tiến hành nghiên cứu ............................................................ 17
3.2.2. Thời gian nghiên cứu ............................................................................ 17


vi

3.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 17
3.3.1. Xác định hiện trạng các loại rừng tự nhiên tại xã Thần Sa thuộc Khu
bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phƣợng Hoàng. ............................................... 17

3.3.2. Đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng và đa dạng sinh học .................. 17
3.3.3. Đánh giá các nguy cơ gây suy thoái rừng ............................................. 17
3.3.4. Đề xuất các giải pháp quản lý ............................................................... 17
3.4. Phƣơng pháp tiến hành ............................................................................. 18
3.4.1. Công tác chuẩn bị .................................................................................. 18
3.4.2. Phƣơng pháp ngoại nghiệp.................................................................... 18
3.5. Đo đếm tại các ô tiêu chuẩn ..................................................................... 20
Phần 4: KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........... 25
4.1. Hiện trạng các loại rừng tự nhiên tại xã Thần Sa thuộc khu bảo tồn thiên
nhiên Thần Sa - Phƣợng Hoàng ...................................................................... 25
4.1.1. Xác định hiện trạng các loại rừng tự nhiên ........................................... 25
4.1.2. Cấu trúc của các loại rừng tự nhiên ...................................................... 25
4.2. Đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng và hiện trạng đa dạng sinh học...... 26
4.2.1. Đánh giá chỉ số quan trọng ................................................................... 26
4.2.2.Đánh giá tài nguyên rừng ....................................................................... 33
4.2.3. Hiện trạng sử dụng tài nguyên rừng tại khu vực nghiên cứu................ 35
4.3. Đánh giá các nguy cơ gây suy thoái rừng ................................................ 35
4.3.1. Các nguy cơ gây suy thoái rừng và suy giảm tính đa dạng sinh học .... 41
4.3.2. Các nguyên nhân gây suy thoái rừng và suy giảm tính đa dạng sinh học 42
4.4.Đề xuất các giải pháp quản lý ................................................................... 44
4.4.1. Giải pháp quản lý ở cấp địa phƣơng ..................................................... 44
4.4.2. Giải pháp quản lý ở cấp cộng đồng....................................................... 45
4.4.3. Giải pháp cải thiện sinh kế .................................................................... 45


vii

Phần 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 47
5.1 Kết luận .................................................................................................... 47
5.2 Kiến nghị .................................................................................................. 48

TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


1

Phần 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Việt Nam là đất nƣớc giàu về các nguồn tài nguyên, một trong những
nguôn tài nguyên quan trọng đó là tài nguyên Rừng. Việt Nam cũng là một
nƣớc đƣợc mệnh danh là“Rừng vàng, biển bạc”, tuy nhiên hiện nay cùng với
sự phát triển nhanh chóng của kinh tế, nhu cầu ngày càng gia tăng của con
ngƣời, cũng nhƣ việc áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ mới trong khai
thác, đã khiến nguồn tài nguyên vô cùng quan trọng và quý giá này có những
biến động phức tạp.
Rừng tự nhiên ở nƣớc ta hiện nay hầu hết đều là rừng thứ sinh ở những
mức độ thoái hoá khác nhau. Nguyên nhân chủ yếu là do con ngƣời khai thác
lạm dụng, đốt nƣơng làm rẫy. Độ che phủ đã giảm từ 43% năm 1943 xuống
28,4% năm 1990, làm tăng các ảnh hƣởng bất lợi của môi trƣờng sống đối với
con ngƣời nhƣ bão, lũ, hạn hán, ô nhiễm không khí. Trƣớc thực trạng đáng
buồn đó, Trong những năm qua, Đảng và Nhà nƣớc đã có nhiều chính sách
làm diện tích rừng tăng lên.[15]
Từ khi Chính phủ có chỉ thị 286/TTg (02/05/1997) về tăng cƣờng các
biện pháp cấp bách để bảo vệ và phát triển rừng, cấm khai thác rừng tự nhiên,
tốc độ phục hồi rừng đã trở nên khả quan hơn. Để đạt đƣợc kết quả nhƣ trên,
Chính phủ đã giao quyền sử dụng đất rừng cho các tổ chức, các cá nhân và hộ
gia đình trồng, chăm sóc và quản lý bảo vệ. Những chính sách này đã góp
phần tích cực trong việc làm tăng diện tích rừng, giảm diện tích đất trống đồi
trọc và rừng đã dần phục hồi trở lại. Có đƣợc kết quả đó là do những cơ chế

chính sách trên của Chính phủ đã bƣớc đầu tạo đƣợc sự chuyển biến theo
hƣớng xã hội hoá nghề rừng, làm cho rừng có chủ và ngƣời dân đã chủ động
tham gia quản lý bảo vệ phát triển rừng.
Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phƣợng Hoàng thuộc địa bàn huyện
Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên là một khu rừng nguyên sinh đặc dụng, đƣợc Nhà
nƣớc công nhận là di tích khảo cổ quốc gia.


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full