Đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Bình Yên huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
----------------------

MA THỊ KẾT

ĐÁNH GIÁ HIệN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ ĐẤT SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN
XÃ BÌNH YÊN HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo
Chuyên ngành
Khoa
Khóa học

: Chính quy
: Quản lý đất đai
: Quản lý Tài nguyên
: 2012 - 2016

Thái Nguyên, năm 2016


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
----------------------

MA THỊ KẾT

ĐÁNH GIÁ HIệN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU

QUẢ ĐẤT SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN
XÃ BÌNH YÊN HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo
Chuyên ngành
Lớp
Khoa
Khóa học
Giảng viên hƣớng dẫn

: Chính quy
: Quản lý đất đai
: K 44 – QLĐĐ – N02
: Quản lý Tài nguyên
: 2012 - 2016
: TS. VŨ THỊ QUÝ

Thái Nguyên, năm 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp như ngày hôm nay, em đã nhận
được sự chỉ bảo, giúp đỡ tận tình của cô giáo TS. Vũ Thị Quý, sự giúp đỡ,
động viên của các thầy cô giáo trong khoa Quản lý Tài nguyên trường Đại
học Nông Lâm Thái Nguyên cùng với sự phấn đấu và nỗ lực của bản thân.
Nhân dịp này cho phép em được gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới cô
giáo TS. Vũ Thị Quý và những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô giáo

trong khoa Quản lý Tài nguyên.
Em xin chân thành cảm ơn toàn thể cán bộ công chức, viên chức đang làm
việc tại UBND xã Bình Yên, đặc biệt là cán bộ địa chính xã chú Ma Văn Triền
đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ em rất nhiều trong thời gian thực tập. Cuối
cùng em xin được gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã luôn chia sẻ, động
viên, giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành khóa luận của mình.
Mặc dù bản thân em đã rất cố gắng nhưng không thể tránh được những
sai sót, em rất mong được sự góp ý của thầy cô và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày

tháng năm 2016

Sinh viên

Ma Thị Kết


ii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Phân bố đất nông nghiêp trên thế giới ............................................ 12
Bảng 2.2: Cơ cấu đất đai theo mục đích sử dụng của Việt Nam .................... 14
Bảng 4.1: Biến động dân số của xã Bình Yên giai đoạn 2013- 2015 ............. 23
Bảng 4.2: Cơ cấu lao động của xã Bình Yên giai đoạn 2013-2015 ................ 24
Bảng 4.3: Sản lượng một số cây trồng chính giai đoạn 2013-2015 ................ 27
Bảng 4.4: Số lượng một số vật nuôi trên địa bàn xã Bình Yên giai đoạn 20132015 ................................................................................................. 28
Bảng 4.5: Hiện trạng sử dụng đất của xã Bình Yên năm 2015...................... 32
Bảng 4.6: Hiện trạng sử dụng đất sản xuất nông nghiệp của xã năm 2015 .... 33

Bảng 4.7: Biến động sử dụng đất sản xuất nông nghiệp năm 2013 và 2015 .. 34
Bảng 4.8: Các LUT sản xuất nông nghiệp của xã Bình Yên .......................... 36
Bảng 4.9: Hiệu quả kinh tế của các cây trồng chính ....................................... 40
Bảng 4.10: Hiệu quả kinh tế của các loại hình sử dụng đất ........................... 42
Bảng 4.11: Phân cấp chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế các loại hình sử dụng
đất sản xuất nông nghiệp ................................................................ 45
Bảng 4.12. Đánh giá hiệu quả kinh tế của các loại hình sử dụng đất ............. 46
Bảng 4.13: Phân cấp mức độ đánh giá hiệu quả xã hội loại hình sử dụng đất
sản xuất nông nghiệp ...................................................................... 47
Bảng 4.14: Đánh giá hiệu quả xã hội của các loại hình sử dụng đất chính trên
đất sản xuất nông nghiệp ................................................................ 48
Bảng 4.15: Hiệu quả môi trường của các LUT ............................................... 50


iii

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Nguyên nghĩa

ATK

An toàn khu

BT

Bê tông

BVTV

Bảo vệ thực vật

CN

Công nghiệp

CPSX

Chi phí sản xuất

FAO

Food and Agriculture Organization of the United Nations Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc

GDP

Gross Domestic Product - Tổng sản phẩm quốc nội

GTSX

Giá trị sản xuất

LM

Lúa mùa

LUT

Land Use Type - Loại hình sử dụng đất

LX

Lúa xuân

SALT

Sloping Agricutural Land Technology - kỹ thuật canh
nông nghiệp trên đất dốc

TCVN

Tiêu chuẩn Việt Nam

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn


iv

MỤC LỤC
PHẦN 1. MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề................................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................... 2
1.2.1. Mục tiêu tổng quát ............................................................................... 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................... 2
1.3. Yêu cầu của đề tài ...................................................................................... 3
1.4. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................... 3
PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 4
2.1. Một số lý luận về đất nông nghiệp ............................................................. 4
2.1.1. Khái niệm............................................................................................. 4
2.1.2. Vai trò của đất đối với sản xuất nông nghiệp ...................................... 5
2.2. Sử dụng đất và những quan điểm sử dụng đất ........................................... 6
2.2.1. Sử dụng đất .......................................................................................... 6
2.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới việc sử dụng đất đai ................................. 6
2.2.3. Quan điểm sử dụng đất bền vững ........................................................ 9
2.3. Hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp........................................................... 10
2.3.1. Hiệu quả kinh tế ................................................................................. 10
2.3.2. Hiệu quả xã hội .................................................................................. 11
2.3.3. Hiệu quả môi trường .......................................................................... 11
2.4. Tình hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên thế giới và Việt Nam ..... 12
2.4.1. Tình hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên thế giới ................ 12
2.4.2. Tình hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam ................. 13
PHẦN 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .... 16
3.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 16
3.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 16


v

3.3. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................... 16
3.4. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 16
3.4.1. Đánh giá về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã Bình Yên,
huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên............................................................. 16
3.4.2. Đánh giá hiện trạng sử dụng đất của xã Bình Yên, huyện Định Hóa,
tỉnh Thái Nguyên ......................................................................................... 16
3.4.3. Các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp tại xã Bình Yên,
huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên............................................................. 16
3.4.4. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp tại xã Bình Yên,
huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên............................................................. 16
3.4.5. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của các loại hình sử
dụng đất bền vững........................................................................................ 16
3.5. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 17
3.5.1. Phương pháp điều tra số liệu thứ cấp ................................................ 17
3.5.3. Phương pháp tính hiệu quả của các loại hình sử dụng đất ................ 17
3.5.4. Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo ............................................. 18
3.5.5. Phương pháp tính toán phân tích số liệu ........................................... 19
3.5.6. Phương pháp đánh giá tính bền vững ................................................ 19
PHẦN 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................... 20
4.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã Bình Yên, huyện
Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên ........................................................................... 20
4.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................. 20
4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .................................................................. 22
4.1.3. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội của xã Bình
Yên, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên .................................................... 29
4.2. Hiện trạng sử dụng đất của xã Bình Yên, huyện Định Hóa, tỉnh Thái
Nguyên ............................................................................................................ 31


vi

4.2.1. Hiện trạng sử dụng đất của xã Bình Yên năm 2015 .......................... 31
4.2.2. Tình hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Bình
Yên, huyện Định Hóa Tỉnh Thái Nguyên.................................................... 33
4.2.3. Các tiểu vùng sinh thái của xã Bình Yên, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
...................................................................................................................... 35
4.3. Các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp của xã Bình Yên.......... 36
4.3.1. Các loại hình sử dụng đất của xã ....................................................... 36
4.3.2. Mô tả các loại hình sử dụng đất ......................................................... 37
4.4. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp tại xã Bình Yên ... 39
4.4.1. Đánh giá hiệu quả kinh tế của các LUT trên đất sản xuất nông nghiệp .. 39
4.4.2. Đánh giá hiệu quả xã hội của các LUT trên đất sản xuất nông nghiệp
...................................................................................................................... 47
4.4.3. Đánh giá hiệu quả môi trường của các LUT trên đất sản xuất nông nghiệp 49
4.4.4. Lựa chọn LUT cho đất sản xuất nông nghiệp có hiệu quả ................ 51
4.5. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của các loại hình sử dụng
đất sản xuất nông nghiệp cho xã Bình Yên- huyện Định Hóa- tỉnh Thái
Nguyên ............................................................................................................ 53
4.5.1. Giải pháp chung ................................................................................. 54
4.5.2. Giải pháp cụ thế ................................................................................. 56
PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................... 58
5.1. Kết luận .................................................................................................... 58
5.2. Kiến nghị .................................................................................................. 58
TÀI LIỆU THAM KHẢO


1

PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề

Đất đai là sản phẩm của tự nhiên, tồn tại độc lập với ý thức của con
người. Đất đai là môi trường sống của toàn xã hội, là thành phần quan trọng
hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng
các cơ sở kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng. Thực tế đất đai là
nguồn tài nguyên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất của mọi ngành sản xuất
nhất là ngành nông nghiệp. Đất là nguồn gốc của mọi quá trình sống và cũng
là nguồn gốc của mọi sản phẩm hàng hoá xã hội. Ông cha ta từ lâu đời đã
nhận thức được giá trị của đất đai qua câu tục ngữ: “Tấc đất, tấc vàng”. Tuy
vậy, đất đai không phải là nguồn tài nguyên vô hạn, nó có giới hạn về số
lượng trong phạm vi ranh giới của quốc gia và vùng lãnh thổ. Nó không thể tự
sinh ra và cũng không thể tự mất đi, mà nó chỉ biển đổi vể chất lượng, nó có
thể tốt lên hoặc xấu đi, điều này phụ thuộc vào quá trình cải tạo và sản xuất
trên đất đai của con người. Nếu được sử dụng hợp lý, đất đai sẽ không bị
thoái hoá mà độ phì nhiêu trong đất ngày càng tăng và khả năng sinh lợi ngày
càng cao. Như vậy, đất đai là tư liệu sản xuất cực kỳ quan trọng. Việc quản lý
và sử dụng đất đai được quan tâm, chú ý sẽ làm cho hiệu quả kinh tế thu được
trên mỗi mảnh đất ngày càng cao.
Bình Yên là một xã miền núi nằm ở phía Nam của huyện Định Hóa,
cách trung tâm huyện 10 km với tổng diện tích 797,03 và 938 hộ, 3429 nhân
khẩu có 5 dân tộc anh em cùng chung sống, tỷ lệ hộ nghèo 21,79 %, tỷ lệ hộ
cận nghèo 33,47 %. Là một xã thuần nông nên nông nghiệp vẫn là ngành sản
xuất chính, diện tích đất nông nghiệp lớn, địa hình đồi núi phức tạp đã tạo cho
xã những thung lũng tương đối bằng phẳng, hợp thành những vùng chuyên
canh để sản xuất nông lâm nghiệp với những hàng hóa đặc thù có khả năng


2

cho sản lượng lớn. Trong sản xuất nông nghiệp, việc sản xuất nhỏ lẻ, manh
mún thường cho hiệu quả thấp, chỉ thích hợp cho nền sản xuất tự cung tự cấp.

Ngày nay trong xu hướng sản xuất hàng hóa và hội nhập toàn cầu, việc tổ
chức sản xuất này không còn thích hợp. Xu thế tất yếu là phải tổ chức lại sản
xuất nông nghiệp trên những quy mô lớn hơn. Vì vậy việc sử dụng đất có hiệu
quả nhằm đem lại ngày càng nhiều hơn những sản phẩm cho xã hội là vấn đề
quan tâm trong kinh tế nông nghiệp, cũng như đảm bảo được độ an toàn cho
đất đai mà không tổn hại đến môi trường sống là vấn đề hết sức quan trọng.
Xuất phát từ thực tiễn đó, với mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế
nông nghiệp và sử dụng đất hợp lý hơn trong những năm trước mắt và lâu dài,
được sự đồng ý của khoa Quản Lý Tài Nguyên, trường Đại học Nông Lâm
Thái Nguyên và sự hướng dẫn của cô giáo T.S: Vũ Thị Quý, em tiến hành
nghiên cứu đề tài: “Đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp nâng cao
hiệu quả đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Bình Yên huyện Định
Hóa tỉnh Thái Nguyên”.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu tổng quát
Đánh giá hiện trạng và xác định các loại hình sử dụng đất sản xuất
nông nghiệp trên địa bàn xã nhằm đánh giá các loại hình sử dụng đất nông
nghiệp có hiệu quả phù hợp với điều kiện tự nhiên kinh tế - xã hội của địa
phương từ đó đề xuất việc sử dụng đất sản xuất nông nghiệp hiệu quả.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá được điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của xã Bình Yên,
huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
- Đánh giá được hiện trạng sử dụng đất sản xuất nông nghiệp của xã
- Xác định các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp tại xã Bình Yên
- Đánh giá được hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp tại xã Bình Yên


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full