Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh đồng nai hiện nay (tt)

1
MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài luận án
Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường Trung học phổ thông là một yêu cầu thường xuyên và tất yếu
của mọi nhà trường trong bối cảnh hiện nay.Phẩm chất, năng lực của
cán bộ quản lý nhà trường là những phạm trù trung tâm của khoa học
giáo dục luôn vận động, phát triển cùng với sự phát triển của lý luận
giáo dục.
Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường Trung học phổ thông xuất phát từ vai trò của cán bộ quản lý
trong nhà trường. Ở một nhà trường nói chung, trường THPT nói
riêng, cán bộ quản lý (hiệutrưởng, hiệu phó) đóng vai trò rất quan
trọng, quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường.
Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường Trung học phổ thông là yêu cầu của thực tiễn phát triển giáo
dục ở các nhà trường THPT tỉnh Đồng Nai hiện nay.
Đến nay, chưa có công trình nào nghiên cứu về quản lý phát
triển phẩm chất, năng lực của cán bộ quản lý trường THPT trên địa
bàn Đồng Nai. Với những lý do trên, nghiên cứu sinh chọn đề tài
“Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường
Trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai hiện nay”.
2 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về phát triển phẩm
chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT, đề xuất các giải
pháp quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường THPT tỉnh Đồng Nai, nhằm mục tiêu đạt chuẩn Hiệu trưởng
trường THPT, quản lý nhà trường hiệu quả và đáp ứng yêu cầu đổi
mới căn bản, toàn diện GD&ĐT hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận về phát triển phẩm chất và
năng lực, quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản
lý trường THPT. Khảo sát, đánh giá thực trạng về phát triển phẩm
chất và năng lực, quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ
quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai hiện nay. Đề xuất một số giải
pháp quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường THPT tỉnh Đồng Nai hiện nay. Tiến hành khảo nghiệm (các
giải pháp quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản
trường THPT tỉnh Đồng Nai) và thử nghiệm (1 nội dung của 1 giải
pháp quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản
trường THPT tỉnh Đồng Nai) .
3. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và giả thiết
khoa học
* Khách thể nghiên cứu
Quản lý đội ngũ cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông.


2
* Đối tượng nghiên cứu
Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường THPT tỉnh Đồng Nai hiện nay.
* Phạm vi nghiên cứu
Giới hạn về nội dung: chỉ nghiên cứu về vấn đề phát triển
phẩm chất và năng lực, quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của
Hiệu trưởng, phó Hiệu trưởng trường THPT dưới góc độ của khoa
học quản lý giáo dục. Giới hạn về không gian: các trường THPT tỉnh
Đồng Nai. Giới hạn về thời gian: khảo sát thực trạng từ 2014-2016.
* Giả thuyết khoa học
Nếu xây dựng được cơ sở lý luận và cở sở thực tiễn về phát
triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT,cập

nhật những thành tựu của khoa học giáo dục, cập nhật lý thuyết phát
triển nguồn nhân lực và lý thuyết quản lý nhân sự, đề xuất được các
giải pháp quản lý phát triển phẩm chất, năng lực của cán bộ quản lý
trường THPTtheo tư duy mới về phát triển phẩm chất, năng lực thì sẽ
xây dựng được cán bộ quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai có đủ
phẩm chất và năng lực theo chuẩn Hiệu trưởng THPT, góp phần thực
hiện mục tiêu quản lý trường hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn
bản, toàn diện GD&ĐT hiện nay.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận của vấn đề nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy
vật biện chứng của chủ nghĩa Mác Lênin; quán triệt sâu sắc tư tưởng
Hồ Chí Minh; quan điểm, chủ trương đổi mới giáo dục, quản lý giáo
dục, đào tạo của Đảng và Nhà nước., quan điểm tiếp cận năng lực và tiếp
cận giá trị. Đồng thời vận dụng các quan điểm hệ thống - cấu trúc; quan
điểm thực tiễn; quan điểm lịch sử - logic để tiếp cận vấn đề nghiên cứu.
* Phương pháp nghiên cứu
Quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả luận án đã sử dụng phối
hợp các phương pháp nghiên cứu sau đây: Nhóm phương pháp
nghiên cứu lý thuyết: tổng hợp, phân tích, so sánh, khái quát hóa, cụ
thể hóa; nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: quan sát, điều tra
bằng phiếu hỏi, xin ý kiến chuyên gia và thống kê toán học.
5. Đóng góp mới của luận án
Luận án góp phần xây dựng lý luận về phát triển phẩm chất,
năng lực và quản lý phát triển phẩm chất năng lực cho một đối tượng
cụ thể là cán bộ quản lý trường THPT. Qua khảo sát, phân tích thực
trạng rút ra những nhận định đánh giá khái quát, cung cấp những luận
cứ, minh chứng thực tiễn để cán bộ quản lý các cấp có cơ sở đánh giá
tình hình đội ngũ cán bộ QLGD trường THPT tỉnh Đồng Nai. Trên
cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, nghiên cứu sinh đề xuất 6 giải

pháp về quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường THPT Đồng Nai hiện nay.
6. Ý nghĩa của luận án
Về mặt lý luận: Kết quả nghiên cứu của luận án đóng góp
vào sự phát triển chung trong nghiên cứu khoa học QLGD; bổ sung,


3
phát triển lý luận về quản lý phát triển phẩm chất, năng lực của cán
bộ quản lý trường THPT nói chung và tỉnh Đồng Nai nói riêng.
Về mặt thực tiễn: Các kết quả khảo sát, điều tra trong luận án
đã cung cấp những số liệu trung thực về phát triển phẩm chất, năng
lực và quản lý phát triển phẩm chất năng lực của cán bộ quản lý các
trường THPT tỉnh Đồng Nai, giúp cơ quan QLGD các cấp có cơ sở
đưa ra những chủ trương, chính sách và những quyết định phù hợp
với thực tiễn.
Những biện pháp được đề xuất trong luận án là những gợi ý,
giúp các nhà lãnh đạo, các cấp quản lý tham khảo, áp dụng trong thực
tiễn quản lý giáo dục. Đồng thời kết quả nghiên cứu của luận án có
thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các nhà quản lý, cho hiệu trưởng,
phó hiệu trưởng các trường THPT trong lãnh đạo, chỉ đạo.
7. Kết cấu của luận án
Kết cấu luận án gồm: mở đầu, 5 chương, kết luận, khuyến
nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
Chương 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN
QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC CỦA CÁN
BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

1.1. Những nghiên cứu về phẩm chất và năng lực của người
quản lý nói chung
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
Ở phương Đông, từ xa xưa con người đã biết sử dụng hoạt
động quản lý vào việc tổ chức các cộng đồng của mình. Những khái
niệm quản lý cơ bản đã có từ 5000 năm trước Công nguyên
Frederick Winslow Taylor (1856 - 1915) với công trình tiêu
biểu là cuốn “The Principles of Scientific Management" (Những
nguyên tắc quản lý khoa học). Hersey P, Blackhad K là tác phẩm
“Quản lý hành vi tổ chức bằng cách sử dụng nguồn nhân lực ”[67]
1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
Trong cuốn “Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục” tác giả
Trần Đình Tuấn đã khai thác khá sâu sắc các tư tưởng về phát triển
phẩm chất và năng lực. Với quan niệm con người là một thực thể
thống nhất bao gồm nhiều yếu tố, sự kết hợp chặt chẽ giữa nhiều yếu
tố, các mặt: đạo đức, thể lực, trí lực, trình độ thẩm mỹ, Hồ Chí Minh
cho rằng, muốn phát triển con người toàn diện thì phải phát triển các
bộ phận cấu thành nên chỉnh thể đó.
Theo Vũ Dũng “Nhân cách người lãnh đạo, quản lý là một kiểu
nhân cách xã hội đặc thù, là tổ hợp những đặc điểm, phẩm chất ổn định
tạo nên hai mặt Đức-Tài nhằm đảm bảo cho người lãnh đạo đạt được hiệu
quả trong hoạt động khi thực hiện vai trò hoạt động của mình” [13].
1.2. Những nghiên cứu về phát triển phẩm chất và năng
lực cán bộ quản lý trường học
1.2.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
Tác giả Jean Valérien, trong tác phẩm “Quản lý hành chính
và sư phạm trong các nhà trường tiểu học” (La Gestion


4

administrative et Pédgogique des écoles) [84] do UNESCO xuất bản
năm 1991, đã phân tích về vai trò, chức năng và nhiệm vụ của người
Hiệu trưởng trường tiểu học; qua đó tác giả đã có những gợi ý các
yêu cầu về phát triển phẩm chất và năng lực của người Hiệu trưởng
tiểu học.Trong báo cáo của UNESCO về giáo dục trong thế kỷ XXI
đã khái quát thành bốn trụ cột của giáo dục (The four pillars of
education) [83].
1.2.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
Những cuốn sách “Khoa học quản lý nhà trường phổ
thông”của tác giả Trần Kiểm [39] và cuốn “Đại cương về lý luận
quản lý” [11] của tác giả Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Các
cuốn “Lý luận quản lý giáo dục và quản lý nhà trường” [58] của tác
giả Nguyễn Gia Quý do NXB Đại học Huế ấn hành năm 2000 và
“Tâm lý học quản lý dành cho người lãnh đạo” [14] của tác giả
Nguyễn Bá Dương, cuốn “Cán bộ quản lý giáo dục trước yêu cầu
của sự nghiệp CNH-HĐH đất nước Việt Nam” [34], cuốn Kỷ yếu hội
thảo khoa học quốc gia “phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản
lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo” [7] của Câu lạc bộ
Giám đốc các Sở GD&ĐT các tỉnh, thành phía Nam xuất bản năm
2014 và cuốn “Quản lý các cơ sở giáo dục trong bối cảnh đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo ” [15. Đặc biệt là các cuốn
sách của Phạm Minh Hạc như “Phương pháp luận khoa học giáo
dục” [29] và “Giáo dục Việt Nam trước ngưỡng cửa của thế kỷ XXI”
[28. Những công trình khoa học và công nghệ như: Chương trình
khoa học và công nghệ cấp Nhà nước “Bồi dưỡng và đào tạo đội ngũ
nhân lực trong điều kiện mới”, mã số KX07-14 (1996), Trong cuốn
sách “Tâm lý học và Giáo dục học với phát triển phẩm chất, năng
lực người học” [15] các tác giả đã luận giải về vấn đề phát triển theo
các cách tiếp cận khác nhau. Phát triển người theo quan điểm triết
học. Trong cuốn sách “Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục” [61], tác

giả Trần Đình Tuấn đã luận giải vấn đề phát triển theo tiếp cận của
khoa học giáo dục. Tác giả cho rằng, các nhà nghiên cứu khoa học
giáo dục đang có xu hướng phân chia quá trình phát triển giáo dục
thành các giai đoạn theo các hướng tiếp cận khác nhau. Đó là tiếp cận
nội dung, tiếp cận mục tiêu và tiếp cận phát triển. Tác giả Phạm Minh
Hạc, trong tác phẩm “Giáo dục Việt Nam trong thế kỷ XXI” [28] và
trong tác phẩm “Về phát triển toàn diện con người thời kỳ công
nghiệp hóa, hiện đại hóa” [29]. Tác giả đã luận giải các vấn đề lý
thuyết phát triển nguồn nhân lực, cấu trúc mô hình phẩm chất, năng
lực. Tác giả cho rằng, trong thời đại ngày nay, con người được coi là
một “tài nguyên đặc biệt”, một nguồn lực của sự phát triển xả hội và
kinh tế. Bởi vậy việc phát triển con người, phát triển nguồn nhân lực
trở thành vấn đề chiếm vị trí trung tâm trong hệ thống phát triển các
nguồn lực thể hiện nội dung sau:
1.3. Những nghiên cứu về quản lý phát triển phẩm chất và
năng lực cán bộ quản lý trường học
1.3.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài


5
Trong những năm cuối của thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI,
dưới nhiều góc độ tiếp cận khác nhau, các nghiên cứu tập trung vào
vấn đề như:
Xây dựng và phát triển các chuẩn đào tạo Hiệu trưởng để có
thể đào tạo những Hiệu trưởng (với tư cách là nhà quản lý, nhà lãnh
đạo trường học) đáp ứng được vai trò lãnh đạo và quản lý nhà trường,
đảm bảo cho nhà trường thành công; xây dựng và phát triển các
chuẩn mà Hiệu trưởng phải đạt được để thực hiện tốt nhiệm vụ quản
lý nhà trường trong điều kiện hiện nay.
Chuẩn về các kỹ năng, phong cách lãnh đạo hoặc những

năng lực cần có để đảm bảo thực hiện chức trách, nhiệm vụ của
người đứng đầu.
Phương pháp và cách thức tuyển chọn, bổ nhiệm Hiệu trưởng
có chất lượng cho các nhà trường bằng việc nghiên cứu, công bố và
áp dụng chuẩn lãnh đạo cơ sở giáo dục cho từng vùng.
Nghiên cứu vấn đề chương trình đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ
CBQL giáo dục (cụ thể là Hiệu trưởng trường học) phải được phát
triển và cập nhật như thế nào để đáp ứng với sự phát triển của khoa học
và công nghệ trong xu thế hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa trên cơ sở
so sánh các chương trình bồi dưỡng Hiệu trưởng của nhiều quốc gia
[84]. Cụ thể, Đại học Nam Florida đã quy định Chuẩn chương trình
đào tạo cho Hiệu trưởng và cho nhà quản lý trường học là chương trình
tích hợp gồm mười một vùng kiến thức và kỹ năng theo bốn lĩnh vực
lớn: lãnh đạo chiến lược; lãnh đạo tổ chức; lãnh đạo giáo dục; lãnh đạo
chính trị và cộng đồng. Chương trình đào tạo nhà lãnh đạo trường học
theo các nhóm năng lực: năng lực sư phạm, giáo dục và thiết lập; năng
lực kiểm soát; năng lực lãnh đạo; năng lực tổ chức; năng lực tư vấn.
Chương trình đào tạo nhà lãnh đạo, quản lý trường học theo các năng
lực: năng lực lãnh đạo, năng lực xã hội, năng lực cá nhân, năng lực
giáo dục, năng lực phát triển trường học, năng lực tổ chức quản lý; và
chuẩn chương trình đào tạo CBQL trường học cung cấp cho những
người chuẩn bị làm lãnh đạo trường học về các năng lực lãnh đạo và
quản lý. Một xu thế đã và đang diễn ra trong quá trình cải tạo phương
pháp và cách thức tổ chức giáo dục tại các quốc gia là thực hiện quản
lý dựa trên chuẩn. Tại Singapore, SEM - với Mô hình quản lý trường
học ưu việt, Trong mô hình này, lãnh đạo nhà trường được xếp vào tiêu
chí số một.
1.3.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
Các nghiên cứu về xây dựng chuẩn Hiệu trưởng trường phổ
thông và bồi dưỡng năng lực cho Hiệu trưởng đạt chuẩn. Năm 2009,

để tạo cơ sở cho hoạt động phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường
phổ thông, Bộ GD&ĐT đã tổ chức nghiên cứu, xây dựng và ban hành
Chuẩn Hiệu trưởng trường trung học cơ sở, trường trung học phổ
thông và trường phổ thông có nhiều cấp học [5]. Một số bài báo
khoa học có bàn luận về xây dựng chuẩn Hiệu trưởng trường phổ
thông như: “Xây dựng chuẩn Hiệu trưởng và vấn đề đổi mới chương
trình bồi dưỡng cán bộ quản lý trường trung học phổ thông đáp ứng
yêu cầu chuẩn hoá” [35] của tác giả Đặng Thị Thanh Huyền.
Những nghiên cứu về quản lý phát triển phẩm chất và năng


6
lực của đội ngũ Hiệu trưởng trường phổ thông dưới góc độ chuyên
ngành quản lý giáo dục. Theo tác giả Hồ Hải Thọ, trước hết cần thay
đổi nhận thức về vị trí, vai trò, nhiệm vụ người Hiệu trưởng trường
THPT hiện nay. Từ đó đề ra các yêu cầu về phẩm chất đạo đức, năng
lực chuyên môn, quản lý, trình độ đào tạo, các kỹ năng cần thiết mà
Hiệu . Một số công trình nghiên cứu điển hình như: Luận án tiến sĩ
của tác giả Khăm Keo Vông Phila với đề tài “Nghiên cứu phẩm chất,
nhân cách người Hiệu trưởng trường tiểu học” [44] đã nghiên cứu 3
nhóm phẩm chất của Hiệu trưởng trường tiểu học (phẩm chất đạo
đức, phẩm chất tư tưởng, phẩm chất công việc); đồng thời chỉ ra cách
thức để hình thành và phát triển các phẩm chất đó; Luận án tiến sĩ
của tác giả Nguyễn Liên Châu, với đề tài “Một số đặc điểm giao tiếp
của Hiệu trưởng trường tiểu học” đã phân tích đặc điểm giao tiếp của
Hiệu trưởng trên các mặt: nhu cầu, mục đích và nhận thức trong giao
tiếp; đồng thời chỉ ra phương thức phát huy thế mạnh của người Hiệu
trưởng trong giao tiếp; “phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường
trung học phổ thông các tỉnh Đông Nam bộ trong bối cảnh đổi mới
giáo dục” của tác giả Phạm Ngọc Hải và luận án tiến sĩ “Phát triển

đội ngũ Hiệu trưởng trường trung học phổ thông các tỉnh vùng Bắc
Tây Nguyên trong bối cảnh đổi mới giáo dục” của tác giả Cao Thị
Thanh Xuân đã phân tích tìm ra các phương thức phát triển phẩm chất và
năng lực của cán bộ quản lý trường THPT ở các tỉnh Tây Nguyên.
1.4. Khái quát kết quả của các công trình đã công bố và
những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục nghiên cứu
1.4.1. Khái quát kết quả của các công trình đã công bố
Thứ nhất, đối với các công trình nghiên cứu của các tác giả
trên thế giới, cho thấy sự quan trọng của vấn đề phát triển phẩm chất
và năng lực người quản lý đã được thể hiện ít nhiều trong các công
trình nghiên cứu, đặc biệt chú trọng phát triển các phẩm chất và năng
lực của nhà quản lý nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả công việc của
tổ chức. Tuy nhiên có thể thấy công trình này còn rất ít và chưa đi
vào nghiên cứu cụ thể về vấn đề phát triển phẩm chất và năng lực của
CBQL trường THPT.
Thứ hai, đối với các công trình nghiên cứu của các tác giả
trong nước, đặc biệt là vấn đề về các luận điểm, giải pháp để nâng
cao chất lượng hiệu quả công tác của CBQL. Tuy nhiên vấn đề phát
triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT thì
chưa có nội dung đi sâu vào thực tiễn và lý luận.
Thứ ba, có thể thấy trong tất cả các công trình nghiên cứu
trên chỉ tập trung khái quát về lý luận, các giải pháp chung nhằm
nâng cao, phát triển đội ngũ CBQL, trong đó chỉ ra các yêu cầu quản
lý phát triển đội ngũ CBQL nói chung.
Tuy nhiên, với đề tài luận án quản lý phát triển phẩm chất và
năng lực của cán bộ quản lý trường THPT thì chưa có công trình nào
nghiên cứu. Trước yêu cầu phải nâng cao chất lượng CBQL, cần có
công trình nghiên cứu chuyên sâu về phát triển năng lực và phẩm
chất cán bộ quản lý trường THPT là sự cần thiết, là nhu cầu khách
quan góp phần nâng cao hiệu quả chất lượng đào tạo.

1.4.2. Những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục nghiên cứu


7
Một là, nghiên cứu lý luận về quản lý phát triển phẩm chất và
năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông theo xu
hướng tiếp cận phát triển, phát triển nguồn nhân lực và tiếp cận quản
lý nhân sự.
Hai là, nghiên cứu về cơ sở thực tiển về phát triển phẩm chất
và năng lực làm cơ sở cho các giải pháp để phát triển phẩm chất và
năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông.
Ba là, nghiên cứu giải pháp quản lý phát triển phẩm chất và năng
lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai.
Kết luận chương 1
Qua nghiên cứu tổng quan các công trình có thể rút ra những
vấn đề có tính khoa học như sau:
Một là, trong lĩnh vực quản lý mà đối tượng là CBQL thì
người ta xem xét hoạt động trên ba góc độ: Người CBQL với tư cách
là chủ thể quản lý, người CBQL với tư cách là đối tượng quản lý, và
mối quan hệ giữa chủ thể quản lý với đối tượng quản lý. Trong việc
phát triển phẩm chất và năng lực của người cán bộ quản lý phải được
xem xét trong mối quan hệ thuộc quản lý nhân sự.
Hai là, quản lý đội ngũ cán bộ quản lý trường THPT là lĩnh
vực quản lý con người một cách có khoa học, phải thiết lập hài hòa,
tối ưu giữa những lợi ích, nguyện vọng và sự phát triển của CBQL và
của tập thể trong mối quan hệ hài hòa những yêu cầu phát triển của
trường THPT.
Ba là, quản lý đội ngũ cán bộ quản lý trường THPT theo lý
thuyết quản lý nhân sự, trước tiên phải xác định được vị trí, vai trò,
chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ quản lý, ngoài ra phải

đào tạo, bồi dưỡng, hướng dẫn, giúp đỡ CBQL thực hiện chức trách,
nhiệm vụ được giao, trong đó định hướng nhận thức, tư duy, giáo
dục, đào tạo, các điều kiện để tác nghiệp nghề quản lý, đặc biệt về
quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường
THPT có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện đổi mới giáo dục
hiện nay.
[

Chương 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT VÀ
NĂNG LỰC CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG
2.1. Những vấn đề lý luận về phát triển phẩm chất và năng lực
của cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông
2.1.1. Phẩm chất và năng lực của cán bộ quản
lý trường Trung học phổ thông
2.1.1.1. Khái niệm cán bộ quản lý trường Trung học
phổ thông
Cán bộ quản lý trường trung học phổ thông là những giáo
viên được đào tạo, bồi dưỡng về phẩm chất, năng lực quản lý giáo
dục và đang giữ chức vụ Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng trường
trung học phổ thông trong hệ thống giáo dục quốc dân.


8
2.1.1.2. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của cán bộ quản lý
trường Trung học phổ thông
Cán bộ quản lý vừa là người đại diện, người lãnh đạo,
quản lý, vừa là hạt nhân, tác nhân, nhà thiết kế để thực hiện tốt
nhất chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, góp phần quan

trọng thực hiện mục tiêu GD&ĐT
Chức năng xây dựng kế hoạch thực hiện các hoạt động của
trường THPT; chức năng tổ chức thực hiện các kế hoạch; chức
năng chỉ đạo việc thực hiện kế hoạch; chức năng kiểm tra-đánh giá
việc thực hiện kế hoạch.
Theo Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28.3.2011
của Bộ GD&ĐT về Ban hành Điều lệ trường Trung học cơ sở,
trường Trung học phổ thông và trường Phổ thông có nhiều cấp
học, theo đó tại Điều 19 quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu
trưởng, Phó hiệu trưởng
2.1.1.3. Phẩm chất của người cán bộ quản lý trường
Trung học phổ thông
Phẩm chất của người cán bộ quản lý trường Trung học phổ
thông là tổng hòa những giá trị của người cán bộ quản lý giáo dục,
được hình thành, phát triển trong quá trình học tập, rèn luyện và hoạt
động thực tiễn quản lý, giúp cho người cán bộ quản lý có thể thực
hiện vai trò, chức trách và nhiệm vụ quản lý một cách tốt nhất.
2.1.1.4.Năng lực của cán bộ quản lý trường Trung
học phổ thông
Năng lực của người cán bộ quản lý trường trung học phổ
thông là những khả năng của người cán bộ quản lý, được hình
thành, phát triển trong quá trình học tập, rèn luyện và hoạt động
thực tiễn quản lý, giúp cho người họ có thể thực hiện vai trò, chức
trách và nhiệm vụ quản lý của mình một cách tốt nhất”.
2.1.1.5. Tiêu chí về phẩm chất và năng lực của người cán bộ
quản lý trường Trung học phổ thông
Theo Công văn số 430 /BGDĐT-NGCBQLCSGD ngày 26
tháng 01 năm 2010 của Bộ GD&ĐT quy định chuẩn Hiệu trưởng,
gồm 23 tiêu chí
2.1.2. Phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý

trường Trung học phổ thông
2.1.2.1.Khái niệm
Phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý nhà
trường trung học phổ thông là quá trình biến đổi gia tăng các giá
trị và khả năng quản lý của họ dưới sự tổ chức, điều khiển của các
cơ quan chức năng có thẩm quyền, nhằm chuẩn hóa đội ngũ cán
bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu phát triển của trường trung học phổ
thông trong tình hình hiện nay.
2.1.2.2. Nội dung phát triểnphẩm chất và năng lực của cán
bộ quản lý trường Trung học phổ thông
- Phát triển các phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp.
- Phát triển năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm.


9
- Phát triển năng lực quản lý nhà trường
2.1.2.3. Con đường phát triển phẩm chất và năng lực của
cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông
Một là, tự giáo dục về phẩm chất và năng lực
Hai là, hoạt động quản lý
Ba là, Giao lưu, học hỏi CBQL trường khác:
Bốn là, chỉ đạo của Sở GD&ĐT:
Năm là, tập thể sư phạm nhà trường:
Sáu là, phụ huynh và học sinh
2.1.2.4. Các mô hình phát triển phẩm chất và năng lực
của cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông
2.2.Những vấn đề lý luận về quản lý phát triển phẩm chất và
năng lực củacán bộ quản lý trường Trung học phổ thông
2.2.1. Khái niệm quản lý phát triển phẩm chấtvà năng lực của
cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông

2.2.2. Nội dung quản lý phát triển phẩm chất và năng
lựccủa cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông
2.2.2.1. Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch quản
lý phát triển cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông theo
định hướng phát triển phẩm chất và năng lực
2.2.2.2.Xây dựng mô hình mục tiêu, nội dung, tiêu chí quản
lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường Trung
học phổ thông
2.2.2.4. Quản lý phương thức phát triển phẩm chất
và năng lực
2.2.2.5.Quản lý môi trường và điều kiện phát triển phẩm chất và
năng lực
2.3. Những yếu tố tác động đến quản lý phát triển phẩm chất
và năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông
2.3.1. Những yếu tố khách quan
2.3.1.1.Tác động từ xu thế hội nhập quốc tế hiện nay
2.3.1.2. Tác động từ thực tiễn phát triển kinh tế, văn hoá, xã
hội của đất nước và địa phương Đồng Nai
2.3.1.3. Chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới
phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường Trung
học phổ thông
2.3.1.4. Tác động từ xu thế đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục
trong nước
2.3.1.5. Tác động từ định hướng quản lý phát triển phẩm chất
và năng lực của cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông
2.3.2. Những yếu tố chủ quan
2.3.2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về quản
lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường Trung
học phổ thông

10
2.3.2.2.Môi trường sư phạm lành mạnh và các
điều kiện để quản lý phát triển phẩm chất và năng lực
của cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông
2.3.2.3.Tác động từ thực trạng phẩm chất và năng lực của cán bộ
quản lý trường Trung học phổ thông hiện nay
2.3.2.4.Tác động từ yêu cầu về quản lý nhà trường trong giai
đoạn hiện nay
Kết luận chương 2
Từ kết quả nghiên cứu của chương 2, có thể rút ra những kết
luận sau đây:
1. Phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường THPT là vấn đề quan tâm hàng đầu, là nhiệm vụ số 1 của các
trường THPT. Trong đó khái niệm Phát triển phẩm chất và năng lực
được hiểu một cách động, đa chiều và với những người ở những góc
nhìn khác nhau có thế có những ưu tiên khác nhau khi xem xét vấn
đề. Tuy nhiên, Phát triển phẩm chất và năng lực vẫn có những nội
dung cơ bản cần nghiên cứu tiếp tục trên cơ sở thực tiễn của nó.
2. Phát triển phẩm chất và năng lực trường THPT được cấu
thành bởi nhiều thành tố: mục tiêu, nội dung ; phương pháp hoạt
động ; khả năng ứng dụng thành tựu hiện đại của tổ chức và quản lý
nhà trường. Các thành tố này vừa có những điểm chung của Phát
triển phẩm chất và năng lực trong trường THPT, vừa có những điểm
riêng do đặc trưng của loại hình nhà trường. Đánh giá việc phát triển
phẩm chất và năng lực ở trường THPT cần dựa trên các thành tố này.
3. Quản lý Phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản
lý trường THPT là một cấp độ của quản lý chất lượng, đồng thời là
một hệ thống chặt chẽ, là thành phần cần được chủ yếu góp phần tạo
ra chất lượng và văn hóa của mỗi trường THPT.

4. Quản lý Phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản
lý trường THPT có nhiều mô hình và phương pháp, gắn bó mật thiết
hiệu quả của nhà trường. Vì thế, đề xuất các giải pháp quản lý Phát
triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT không
thể không quan tâm đến việc vận dụng các nội dung, phương pháp
tiếp cận hiện đại để xây dựng mục tiêu hiệu quả nhà trường THPT.
Chương 3
CƠ SỞ THỰC TIỂN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN PHẨM
CHẤT VÀ NĂNG LỰC CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH ĐỒNG NAI
3.1. Khái quát về tình hình phát triển kinh tế - xã hội và
giáo dục tỉnh Đồng Nai
3.1.1. Điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai
* Điều kiện tự nhiên
Đồng Nai là tỉnh thuộc miền Đông Nam bộ có 11 đơn vị hành chính.
*Tình hình kinh tế - xã hội
Kinh tế và xả hội Đồng Nai liên tục tăng trưởng, phát triển cơ
cấu chuyển dịch theo hướng CNH-HĐH;
3.1.1. Tình hình phát triển giáo dục tỉnh Đồng Nai


11
* Tình hình chung: phát triển khá ổn định
* Số lượng và cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học
phổ thông : Các trường THPT tỉnh Đồng Nai chất lượng giáo dục
đạt khá tốt.
3.2 Khái quát chung về khảo sát thực trạng
* Mục đích khảo sát
Nhằm đánh giá toàn diện thực trạng quản lý phát triển phẩm chất
và năng lực cán bộ quản lý trường THPT hiện nay; dựa trên cơ sở đó đánh

giá và tìm ra nguyên nhân cơ bản, từ đó tìm ra các giải pháp để khắc phục
hạn chế đó.
* Nội dung khảo sát
- Khảo sát thực trạng phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ
quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai hiện nay. (mục 3.3)
- Khảo sát thực trạng quản lý phát triển phẩm chất và năng lực
cán bộ quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai hiện nay. (mục 3.4)
* Đối tượng, địa điểm, thời gian khảo sát
Đối tượng và địa điểm khảo sát: Gồm 3 đối tượng là lãnh đạo
Sở GDĐT, cán bộ quản lý trường THPT, giáo viên cốt cán.
Thời gian khảo sát: Tiến hành khảo sát trong năm học 20142015 và 2015 – 2016.
* Phương pháp khảo sát thực trạng
- Nghiên cứu bằng văn bản, điều tra bằng phiếu hỏi, tổ chức
trao đổi, toạ đàm.
3.3.Thực trạng phát triển phẩm chất và năng lực của cán
bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai
3.3.1. Kết quả khảo sát thực trạng phát triển phẩm chất và
năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh
Đồng Nai
3.3.2. Thực trạng xếp loại và đánh giá cán bộ quản lý trường
trung học phổ thông
Cán bộ quản lý hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ qua 2 năm học
2014-2015, 2015-2016 có giảm, số CBQL được đánh giá hoàn thành
tốt nhiệm vụ chiếm đa số.
3.3.3.Thực trạng về phát triển phẩm chất chính trị và đạo
đức của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai
Đội ngũ CBQL còn phải phấn đấu nhiều hơn nữa trong việc
rèn luyện phẩm chất để đáp ứng yêu cầu hiệu quả giáo dục mà Đảng
và ngành giáo dục giao trách nhiệm quản lý nhà trường.
3.3.4. Thực trạng phát triển năng lực cán bộ quản lý trường

trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai
Đạt mức khá Từ đó yêu cầu về năng lực của đội ngũ CBQL là
cần phải có giải pháp để nâng cao phẩm chất và năng lực cho từng
CBQL để đạt hiệu quả cao.
3.3.5. Đánh giá chung về phát triển phẩm chất và năng lực
của cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai
-Những ưu điểm, mặt thuận lợi:
Một là, cán bộ quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai không
ngừng được phát triển về phẩm chất và năng lực, về cơ bản đảm


12
bảo thực hiện vai trò, chức trách, nhiệm vụ quản lý, đã đạt được
các yêu cầu quy định trong các tiêu chuẩn của chuẩn hiệu trường
THPT, cơ bản có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt.
Hai là, ngành GD tỉnh Đồng Nai đã áp dụng một số biện pháp
cơ bản nhằm phát triển phẩm chất và năng lực .
- Những hạn chế, khó khăn
Một là, cán bộ quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai còn nhiều
hạn chế trên các mặt: Một bộ phận CBQL được đánh giá thấp về
phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp. Chất lượng đào tạo của
một bộ phận CBQL thật sự đảm bảo. Trình độ và năng lực quản lý
nhà trường của một bộ phận CBQL còn rất hạn chế; đa số thực hiện
nhiệm vụ quản lý theo xu hướng kinh nghiệm (mặc dù đã học nghiệp
vụ qua trường cản bộ quản lý.
Hai là, công tác phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ
quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai chưa được quan tâm toàn diện
và đúng mức, chưa được đặt ra cụ thể.
Ba là, do chưa có kế hoạch, quy hoạch phát triển triển phẩm
chất và năng lực của CBQL trường THPT nên chưa tổ chức thực hiện

một cách toàn diện các nhiệm vụ, các nội dung công tác phát triển
phẩm chất và năng lực của CBQL.
Bốn là, một hạn chế khá lớn trong công tác phát triển phẩm
chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT là các cơ chế,
chính sách riêng, đặc thù chưa thực sự thiết thực khuyến khích, đẩy
mạnh phát triển phẩm chất và năng lực của CBQL.
3.4. Thực trạng quản lý phát triển phẩm chất và năng lực
của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai
3.4.1. Thực trạng xây dựng và tổ chức thực hiện kế
hoạch quản lý phát triển cán bộ quản lý trường THPT theo
định hướng phát triển phẩm chất và năng lực
Đạt khá, còn nhiều việc phải cố gắng hơn nữa trong việc xây dựng
kế hoạch việc quản lý phát triển phẩm chất và năng lực CBQL trường.
3.4.2. Thực trạng quản lý tiêu chí phát triển phẩm chất và
năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh
Đồng Nai
Công tác quản lý tiêu chí đã được Sở GDĐT và trường quan tâm, có chủ
trương, kế hoạch. Các trường THPT đã tự xây dựng các tiêu chí về phát triển
phẩm chất và năng lực, đã tổ chức thực hiện bước đầu có kết quả nhất định.
3.4.3. Thực trạng quản lý các đối tượng được phát triển
phẩm chất và năng lực tỉnh Đồng Nai
Công tác quản lý đối tượng CBQL còn một số cần điều chỉnh để
phát triển tốt hơn. Việc thực hiện phân công, phân cấp một số mặt chưa
sát, chưa rõ ràng có để ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác quản lý
đối tượng này.
3.4.4.Thực trạng quản lý phương thức quản lý phát triển
phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ
thông tỉnh Đồng Nai
*Công tác đánh giá, phân loại các bộ quản lý: Trong những
năm qua Sở GD&ĐT Đồng Nai đã tiến hành thanh tra, kiểm tra định

13
kỳ đối với công tác quản lý của hiệu trưởng về các hoạt động giáo
dục trong nhà trường .Công tác thanh tra, kiểm tra đều có đánh giá,
xếp loại nhưng chủ yếu là để rút kinh nghiệm những mặt đã làm được
và chưa làm được nhằm động viên, khuyến khích để phát huy những
mặt tốt về phẩm chất và năng lực quản lý.
3.4.5.Thực trạng quản lý môi trường và điều kiện quản lý
phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường trung
học phổ thông
Việc xây dựng điều kiện và môi trường để quản lý phát triển phẩm
chất và năng lực được đa số CBQL luôn quan tâm, xem đây là yếu tố rất
quan trọng để họ phát riển khả năng quản lý một cách hiệu quả.
3.4.6.Thực trạng quản lý kết quả phát triển phẩm chất và
năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh
Đồng Nai
Sở GD&ĐT đã xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả, kiểm tra và
sử dụng CBQL trong việc phát triển phẩm chất, năng lực cán bộ quản
lý trường THPT. Quản lý kết quả phát triển phẩm chất và năng lực
cũng được rất nhiều CBQL quan tâm, là yếu tố để họ cống hiến cho
công tác quản lý, tao động lực để phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ
quản lý nhà trường.
3.4.7.Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý phát
triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường trung học
phổ thông tỉnh Đồng Nai hiện nay
Bảng đánh giá kết quả nội dung trên bằng thông số giá trị
1,2,3,4 ứng với: ảnh hưởng nhiều, có ảnh hưởng, ảnh hưởng ít, không
ảnh hưởng, không trả lới. Khảo sát vẫn còn hạn chế nhất định được .
Điểm % ở nhiều mức, yếu tố xu thể hội nhập, thực tiễn phát triển kinh

tế - văn hóa – xã hội , chủ trương của Đảng và Bộ GD&ĐT, yêu cầu đổi
mới GD&ĐT, môi trường sư phạm, yêu cần quản lý nhà trường hiện
nay, thực trạng quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của CBQL
được đánh giá cao(hơn 50%). Chứng tỏ chứng tỏ nhiều CBQL rát quan
tâm và đánh giá khác nhau về các yếu tố nầy.
3.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý phát triển phẩm
chất và năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông
tỉnh Đồng Nai hiện nay
3.5.1. Những ưu điểm và nguyên nhân
Một là, về xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý
phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT :
Sở GD&ĐT bước đầu đã xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện kế
hoạch quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường THPT được đánh giá với mức độ khá. Cán bộ quản lý các
trường THPT đã lựa chọn các biện pháp thực hiện kế hoạch phát triển
phẩm chất và năng lực được bổ sung, điều chỉnh đảm bảo thực hiện
kế hoạch đề ra với mức độ khá.
Hai là, về công tác quản lý các tiêu chí về phẩm chất và năng
lực: Sở GD-ĐT có chủ trương, định hướng chỉ đạo để xây dựng tiêu
chí, chỉ đạo tổ chức thực hiện về tiêu chí quản lý việc phát triển về
phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT mức độ khá.


14
Ba là, về quản lý các đối tượng được phát triển phẩm chất và
năng lực:
Bốn là, về xây dựng phương thức quản lý phát triển phẩm chất
và năng lực: Sở GD-ĐT đã có nhiều biện pháp để quan tâm chỉ đạo
việc qui hoạch, tạo nguồn, sử dụng và đánh giá CBQL với mức độ
khá. Cán bộ quản lý trường THPT đã có ý thức tự học, tự bồi dưỡng

để phát triển phẩm chất và năng lực với mức độ khá.
Năm là, về quản lý môi trường quản lý phát triển phẩm chất
và năng lực: Sở GD-ĐT đã quan tâm chỉ đạo định hướng điều kiện
và môi trường để tạo điều kiện cán bộ quản lý trường THPT phát
triển với mức độ khá. Cán bộ quản lý trường THPT luôn phấn đấu để
làm tốt nhiệm vụ quản lý trong các điều kiện và môi trường khác
nhau với mức độ khá.
Sáu là, về quản lý kết quả phát triển phẩm chất và năng lực:
Sở GD-ĐT đã xây dựng tiêu chí và kiểm tra đánh giá kết quả quản lý
phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT
với mức độ khá. Cán bộ quản lý trường THPT đã đóng góp xây dựng
tiêu chí và tự kiểm tra việc quản lý phát triển phẩm chất và năng lực
của mình với mức độ khá.
* Nguyên nhân của ưu điểm
Một là, để có được một số kết quả tốt ở trên là do Sở GD-ĐT đã
vận dụng các lý thuyết về phát triển nguồn nhân lực, kinh nghiệm
trong chỉ đạo quản lý cán bộ quản lý trường THPT thực hiện nhiều
chủ trương và chính sách về giáo dục để tạo điều kiện CBQL phát
triển phẩm chất và năng lực.
Hai là, các cán bộ quản lý trường THPT đã có sự nổ lực phấn đấu
không ngừng để tự hoàn thiện phẩm chất và năng lực quản lý đáp
ứng mục tiêu giáo dục trong xu thế đổi mới hiện nay.
3.5.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế
* Hạn chế :Thể hiện một số nội dung sau:
Một là, chưa có chủ trương chính thức và cụ thể của các cấp
chính quyền địa phương về công tác quản lý phát triển phẩm chất và
năng lực cán bộ quản lý trường THPT.
Hai là, công tác lãnh đạo, chỉ đạo và điều phối các nhiệm vụ, các nội
dung công tác và các hoạt động nhằm quản lý phát triển phẩm chất và năng
lực cán bộ quản lý trường THPT thiếu đồng bộ và chưa thường xuyên.

Ba là, do các khâu lập kế hoạch phát triển, tổ chức thực hiện
nhiệm vụ phát triển và công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều phối chưa tốt
nên công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ quản lý phát
triển phẩm chất và năng lực cán bộ quản lý trường THPT chưa được
thực hiện ở nhiều nơi, hiệu quả kiểm tra, đánh giá kết quả chưa cao.
Bốn là, các cơ chế, chính sách riêng, đặc thù chưa thực sự thiết
thực khuyến khích, đẩy mạnh quản lý phát triển phẩm chất và năng
lực cán bộ quản lý trường THPT.
*Nguyên nhân hạn chế
Một là, nhận thức và đổi mới tư duy về quản lý phát triển
phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT của các cấp
lãnh đạo, Sở GDĐT còn châm, tư tưởng chạy theo thành tích.


15
Hai là, nguồn lực đầu tư cho GD của tỉnh Đồng Nai chưa
tương xứng so với yêu cầu phát triển sự nghiệp GD, công tác xã hội
hóa chưa hiệu quả do điều kiện kinh tế - xã hội trong một giai đoạn
suy thoái kinh tế kéo dài. Việc phân cấp quản lý giáo dục chưa tốt;
CBQL chỉ chú trọng đến việc quản lý, giải quyết, kiểm soát công việc
hành chính sự vụ, ít xem trọng việc tự phát triển phẩm chất và năng
lực.
Ba là, công tác quản lý phát triển phẩm chất và năng lực cán bộ
quản lý trường THPT của các cơ quan quản lý cấp trên chưa được
quan tâm đúng.
Bốn là, chế độ chính sách đối với CBQL chậm sửa đổi, chưa bắt
nhịp với sự phát triển, biến đổi của nền kinh tế - xã hội của thời kỳ
CNH- HĐH đất nước và hội nhập quốc tế.
Năm là, việc huy đồng các nguồn lực nhà trường và địa phương
để xây dựng các điều kiện và môi trường để quản lý phát triển phẩm

chất và năng lực của can bộ quản lý trường THPT có lúc chưa được
chú trọng.
Sáu là, việc tổ chức thanh tra của Sở GD&ĐT về xử lý những sai
phạm của một số CBQL chưa kịp thời, chưa phát huy tác dụng nhiều
với việc phát triển các phẩm chất và năng lực của CBQL.
3.5.3.Bài học kinh nghiệm về quản lý phát triển phẩm chất và năng
lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai
Có tư duy mới về phát triển phẩm chất và năng lực của CBQL ,
có chế độ chính sách cho CBQL, có tiêu chí cụ thể cho việc phát triển
phẩm chất là năng lực, có điển hình tiên tiến để nhân rộng.
Kết luận chương 3
Thứ nhất, quản lý phát triển đội ngũ CBQL đã được các cấp,
các ngành trong tỉnh, các cấp lãnh đạo quan tâm. Việc xây dựng kế
hoạch, quy hoạch, bổ nhiệm, bồi dưỡng nghiệp vụ cho CBQL được
tiến hành thường xuyên đúng theo quy định. .
Thứ hai, đội ngũ cán bộ quản lý trường THPT Đồng Nai còn
những hạn chế về năng lực, nghiệp vụ quản lý của một số CBQL
chưa thực sự ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ quản lý nhà trường
trong thời kỳ đổi mới.
Thứ ba, cần xác định và thực hiện các giải pháp khả thi để
quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường
THPT tỉnh Đồng Nai nhằm khắc phục những vấn đề bất cập trong thời
gian qua, đáp ứng yêu cầu quản lý phát triển nhà trường trong giai
đoạn hiện nay.
Chương 4
YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN PHẨM
CHẤT VÀ NĂNG LỰC CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH ĐỒNG NAI HIỆN NAY
4.1. Yêu cầu quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của
cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Đồng Nai

4.1.1. Quản lý phát triển phẩm chất và năng
lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông


16
phải quán triệt quan điểm của Đảng và tư tưởng Hồ
Chí Minh về giáo dục trong tình hình hiện nay.
4.1.2. Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ
quản lý trường trung học phổ thông phải cập nhật trình độ phát
triển của lý luận và thực tiễn giáo dục hiện đại
4.1.3.Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ
quản lý trường trung học phổ thông phải bám sát đặc điểm phát
triển kinh tế - xã hội và giáo dục của địa phương
4.1.4.Quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ
quản lý trường trung học phổ thông phải hướng vào nâng cao chất
lượng hiệu quả giáo dục của nhà trường
4.2. Các giải pháp quản lý phát triển phẩm
chất và năng lực của cán bộ quản lý trường trung
học phổ thông tỉnh Đồng Nai
4.2.1. Tổ chức đổi mới tư duy về quản lý phát triển phẩm
chất và năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông
Đổi mới về tư duy về quản lý phát triển phẩm chất và năng lực
cán bộ quản lý trường THPT trong bối cảnh đổi mới toàn diện giáo
dục, đây là giải pháp có ý nghĩa thực tiễn nhằm xác định vị trí vai trò
của việc phát triển phẩm chất và năng lực cán bộ quản lý trường
THPT với hiệu quả quản lý nhà trường. Do đó đòi hỏi phải quan tâm
chỉ đạo có tính định hướng nhưng kịp thời để phát triển phẩm chất và
năng lực người CBQL để đạt hiệu quả giáo dục nhà trường, mang lại
nội dung mới, vấn đề mới về phát triển phẩm chất và năng lực của
CBQL trong giai đoạn hiện nay.

4.2.2. Kế hoạch hoá quá trình quản lý phát triển phẩm chất và
năng lực của cán bộ quản lý trường trung học phổ thông
Việc xây dựng và thực hiện kế hoạch hoá quá trình quản lý phát
triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT ở góc
độ tổng thể có ý nghĩa quan trọng, là tiêu chuẩn, là thước đo kết quả
tự rèn luyện về phát triển phẩm và năng lực của CBQL để đáp ứng
đạt chuẩn Hiệu trường trường THPT và quản lý trường đạt mục tiêu
giáo dục trong việc thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục trong tình hình hiện nay.
4.2.3. Kết hợp sử dụng và đánh giá cán bộ quản lý gắn với quản
lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý các trường
trung học phổ thông hiện nay
Việc sử dụng CBQL (quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng) và đánh giá,
phân loại CBQL gắn với quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của
cán bộ quản lý các trường trung học phổ thông hiện nay là sự kết hợp hài
hoà giữa công tác cán bộ với kết quả việc quản lý phát triển phẩm chất
và năng lực của CBQL. Mục đích là có sự phối hợp thì tính hiệu quả
mới cao nhằm đạt mục tiêu của quản lý phát triển phẩm chất và năng lực
của CBQL là hiệu quả quản lý, đạt chuẩn Hiệu trưởng, hoàn thành chức
trách, nhiệm vụ được giao.


17
4.2.4. Xây dựng cơ chế quản lý động viên, khuyến khích cán bộ
quản lý trường trung học phổ thông tự phát triển phẩm chất, năng lực
đáp ứng yêu cầu mới
Đây là giải pháp có sự kết hợp hài hoà của CBQL nắm bắt và
chiếm lĩnh yếu tố, điều kiện để trở thành người quản lý giỏi và nhu cầu
của nhà trường (hoàn thành chức trách nhiệm vụ, hiệu quả chất lượng,
chuẩn hiệu trưởng). Công tác quản lý tại cơ sở giáo dục là công việc đa

dạng, phức tạp mà trong các lớp bồi dưỡng CBQL không hề có công
thức chung. Sự linh hoạt phù hợp với hoàn cảnh công tác quản lý trường
THPT chỉ có thể bằng việc tự bồi dưỡng, tự rèn luyện của từng CBQL ở
cơ sở giáo dục tạo nên môi trường quản lý có sự hiệu quả cao. Kinh
nghiệm quản lý từ hoạt động thực tiễn đã tạo nên việc tự quản lý phát
triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT là một định
hướng đúng đắn, cần thiết.
4.2.5.Huy động các nguồn lực của nhà trường và địa phương
xây dựng môi trường quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của
cán bộ quản lý trường trung học phổ thông
Huy động và tổ chức các nguồn lực của nhà trường và địa phương
cùng tham gia vào quá trình quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của
cán bộ quản lý trường THPT là một yêu cầu khách quan bởi vì chính việc
tác nghiệp của CBQL đã phải ở trong một điều kiện môi trường nhất
định, trong đó người CBQL phải hoàn thành chức trách nhiệm vụ được
giao, phát huy những phẩm chất và năng lực của mình để tận dụng tất cả
những yếu tố thuận lợi của điều kiện môi trường để quản lý hiệu quả.
4.2.6. Xây dựng phương thức đánh giá quản lý phát
triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường
trung học phổ thông theo yêu cầu mới
Phương thức đánh giá cán bộ quản lý là hoạt động thường xuyên
của cơ quan quản lý các cấp, nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản
lý theo quy định.Thông qua phương thức là các hoạt động thanh tra,
kiểm tra nắm thông tin và đánh giá đúng cán bộ quản lý nhằm phát hiện
những điểm mạnh, điểm yếu trong quản lý phát triển phẩm chất và năng
lực của cán bộ quản lý trường THPT, giúp họ có biện pháp hoàn thiện
bản thân. Đánh giá đúng phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý là
căn cứ để cơ quan chức năng nắm rõ hơn công tác sử dụng CBQL, trên
cơ sơ đó có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, phát triển và sử dụng cán bộ
quản lý đúng hướng.

* Mối quan hệ giữa các giải pháp: 6 giải pháp có mối quan hệ hỗ
tương lẫn nhau để đạt mục tiêu quản lý phát triển phẩm chất và năng lực
một cách hiệu quả, bền vững và phát triển, chúng có tác dụng đối với
CBQL trong ngành giáo dục của tỉnh, đặc biệt khối THPT. Trong mỗi
giải pháp đều có tác dụng và giá trị mang tính định hướng, làm căn cứ,
điều kiện để triển khai các giải pháp còn lại. Mỗi giải pháp không thể
đứng độc lập mà phải có sự hỗ trợ, bổ sung của các giải pháp còn lại.
Giải pháp 1 chúng tôi chọn là tâm điểm để các giải pháp khác hướng
đến, là trung tâm của toàn bộ hệ thống giải pháp mà tác giả đã trình bày.


18
Kết luận chương 4
Việc xác định 6 giải pháp trên có tính thống nhất, sự phối kết hợp với
nhau để thúc đẩy quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản
lý trường THPT đúng hướng nhằm đạt được mục tiêu giáo dục. Để đánh giá
khách quan vấn đề đã trình bày ở chương 4, chúng ta sẽ tổ chức kiểm
nghiệm (khảo nghiệm, thử nghiệm) ở chương 5 .
Chương 5

KIỂM NGHIỆM TÍNH CẦN THIẾT, TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP

5.1. Khảo nghiệm
5.1.1. Mục đích khảo nghiệm
Nhằm kiểm chứng tính cần thiết và tính khả thi của từng giải pháp
đã đưa ra, để từ đó có thể khẳng định và đánh giá mức độ hiệu quả của
giải pháp đề xuất trong luận án.
5.1.2.Nhiệm vụ khảo nghiệm
Kiểm chứng tính cần thiết và khả thi của các giải pháp quản lý
phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT tỉnh

Đồng Nai.
5.1.3.Cơ sở và đối tượng khảo nghiệm
Gồm: Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, các giáo viên cốt cán (tổ
trưởng chuyên môn, trưởng các đoàn thể) một số trường THPT.
5.1.4. Lực lượng và thời gian khảo nghiệm
- Lực lượng khảo nghiệm: Tác giả và các cộng tác viên trường
- Thời gian thực nghiệm: Thời gian tiến hành khảo nghiệm từ tháng
10/2015 đến tháng 2/2016.
5.1.5. Nội dung và phương pháp khảo nghiệm
- Nội dung khảo nghiệm
Dựa trên hệ thống các giải pháp cơ bản của tác giả đã xác định
trong luận án, tôi tiến hành khảo nghiệm quy trình hoàn thiện một số
giải pháp quản lý phát triển phẩm chất và năng lực cán bộ quản lý trường
trung học phổ thông.
- Phương pháp khảo nghiệm
Khảo nghiệm được tiến hành theo phương pháp khảo sát, từng
cá nhân cho điểm vào các ô tương ứng, chọn một trong 4 loại điểm:
4,3,2,1,0 để đánh giá các thông tin tương ứng. Sau đó tổng hợp số
lượng và tỷ lệ đạt được.
5.1.6. Xử lý và phân tích kết quả khảo nghiệm
5.1.6.1. Phân tích kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các giải pháp
5.1.6.2. Phân tích kết quả khảo nghiệm về tính khả thi
của các giải pháp
5.1.6.3. So sánh tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi
của các giải pháp
Bảng 5.7. So sánh tương quan thứ hạng giữa tính cần thiết và tính
khả thi của các giải pháp
Giải pháp
Tính cần thiết
Tính khả thi

D2
GP1
2
5
9


R = 1−

6∑ D 2

n(n 2 − 1)
19

GP2
3
4
1
GP3
1
1
0
GP4
6
6
0
GP5
4
3
1

GP6
5
2
9
Để tiếp tục làm rõ thêm về vấn đề này cần phải sử dụng hàm
số Spearman để xem xét tương quan thứ hạng giữa tính cần thiết và
tính khả thi của các giải pháp:
Trong công thức này:
R là hệ số tương quan
n là số giải pháp đề xuất
D là hệ số chênh lệch giữa thứ bậc của
tính cần thiết và tính khả thi
Thay số vào công thức trên có R = 0.43. Dựa vào kết quả trên
có thể kết luận giải pháp có tính tương quan thuận, nghĩa là các giải
pháp vừa cần thiết lại vừa khả thi.
5.2. Thử nghiệm một số giải pháp
5.2.1. Mục đích thử nghiệm
Nhằm kiểm chứng hiệu quả, tính khả thi của giải pháp 3“Kết
hợp sử dụng, đánh giá cán bộ quản lý gắn với quản lý phát triển
phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý trường THPT tỉnh Đồng
Nai” đã đề xuất. Nghiên cứu sinh chỉ thử nghiệm nội dung 1 của giải
pháp 3. nội dung này chỉ chọn nội dung bồi dưỡng cán bộ quản lý.
5.2.2. Giả thuyết thử nghiệm
Có thể nâng cao hiệu quả phát triển phẩm chất và năng lực cán
bộ quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai nếu áp dụng tốt về nội dung
bồi dưỡng nâng cao phẩm chất và năng lực phù hợp.
5.2.3. Nội dung, đối tượng và thời gian thử nghiệm
5.2.3.1. Nội dung và cách thức tiến hành thử nghiệm
Giải pháp bồi dưỡng để nâng cao quản lý phát triển phẩm chất
và năng lực cho cán bộ quản lý trường THPT, đáp ứng yêu cầu đổi

mới căn bản, toàn diện giáo dục.
5.2.3.2.Đối tượng thử nghiệm
Mẫu thử nghiệm được lựa chọn đảm bảo tính đại diện cho
các vùng khác nhau của tỉnh Đồng Nai: Gồm 60 CBQL. Chúng tôi
chia 60 CBQL làm 2 nhóm: 1 nhóm trường A làm đào tạo, 1 nhóm
trường B làm đối chứng, mỗi nhóm có 30 CBQL.
5.2.3.3. Thời gian thử nghiệm: Từ tháng 06/2016 đến tháng 8/2016.
5.2.3.4.Tiêu chuẩn và thang đánh giá thử nghiệm
Kết quả thực nghiệm được đánh giá dựa trên hai tiêu chí là
kiến thức và kỹ năng quản lý, lãnh đạo của CBQL .


20
5.2.3.5. Xử lý công thức kết quả thử nghiệm
Đối với trình độ kiến thức của cán bộ quản lý trường THPT,
số liệu thử nghiệm được tính theo các tham số sau: điểm trung bình
cộng, phương sai, độ lệch tiêu chuẩn, hệ số biến thiên.
5.2.3.6. Đánh giá kết quả thử nghiệm
Để đánh giá kết quả thử nghiệm giải pháp, chúng tôi đã thiết
kế Phiếu trắc nghiệm làm công cụ để đánh giá một số kiến thức và kỹ
năng quản lý về quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của cán
bộ quản lý trường THPT trước và sau khi kết thúc bồi dưỡng.
* Kết quả thử nghiệm về kỹ năng của cán bộ quản lý trường THPT
Số người được xếp ở mức độ tốt của nhóm đào tạo cao hơn rỏ rệt
nhóm đối chứng (74,3% so với 54,7%). Số người được xếp ở mức độ
khá của nhóm đào tạo ít hơn nhóm đối chứng (23,7% so với 43%).
Số người xếp ở mức độ trung bình của nhóm đào tạo ít hơn nhóm đối
chứng (2% so với 2,3%).
* Kết quả thử nghiệm về kiến thức của cán bộ quản lý trường THPT
Kết quả kiểm tra 60 cán bộ quản lý trường THPT

Thống kê kết quả thử nghiệm
Số câu đúng
Điểm Số câu đúng
Điểm
nhóm Đào tạo đào tạo nhóm đối chứng đối chứng
Trung bình
46,1
9,2
40,9
8,2
Độ lệch chuẩn
1,7
0,3
3,4
0,7
Thấp nhất
43
8,6
32
6,4
Cao nhất
49
9.8
46
9,2


21

Đồ thị phân bố tần suất tích luỹ (fi)

Nhận xét: Điểm trung bình cộng của nhóm đào tạo đều cao
hơn nhóm đối chứng: 9.2> 8.2; Phương sai của nhóm đào tạo thấp
hơn nhóm đối chứng: 0.09<0.49; Độ lệch chuẩn của nhóm đào tạo
cũng thấp hơn nhóm đối chứng: 0.3<0.7; Hệ số biến thiên của nhóm
đào tạo đều nhỏ hơn nhóm đối chứng: 3.26< 8.53; Đường biểu diễn
tần suất (f)và tần suất tích luỹ (fi) của nhóm đào tạo về kiến thức đều
thấy cao hơn và dịch chuyển về bên phải (dịch chuyển về phía điểm
10) so với nhóm đối chứng.
Với các kết quả trên, có thể thấy trình độ kiến thức của nhóm
đào tạo cao hơn nhóm đối chứng.
* Kết luận về thử nghiệm
Qua các kết quả thử nghiệm chúng ta rút ra kết luận, giải
pháp bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý, lãnh đạo cho cán bộ quản
lý trường THPT mang lại hiệu quả tốt. qua các tác động của hoạt
động bồi dưỡng, kiến thức và kỹ năng quản lý của cán bộ quản lý
trường THPT đã có sự thay đổi tích cực, được nâng lên một bước
và cần được thực hiện thường xuyên nhằm nâng cao chất lượng của
cán bộ quản lý trường THPT.


22
Kết luận chương 5
Qua tổ chức khảo nghiệm và thử nghiệm, có thể nhận xét sau
đây:Về khảo nghiệm, các giải pháp đưa ra trưng cầu ý kiến đều được
khẳng định về sự cần thiết và tính khả thi. Về thử nghiệm, khi thử
nghiệm một nội dung 1 của giải pháp 3, kết quả cho thấy nếu áp dụng
nội dung nầy sẽ có tính khả thi vào thực tiễn.Từ vấn đề trên, đề tài
về cơ bản hoàn thành, nhiệm vụ nghiên cứu đã hoàn thành.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN

Thứ nhất, luận án đã tập trung làm rõ những lý luận về việc
quản lý phát triển phẩm chất và năng lực của CBQL, khẳng định
được đây là vấn đề cấp thiết.
Thứ hai, Qua thực trạng quản lý phát triển phẩm chất và năng
lực của cán bộ quản lý trường THPT tỉnh Đồng Nai, chúng tôi đã rút
ra những nhận định về xu hướng phát triển của giáo dục THPT làm
cơ sở cho việc nâng cao chất lượng cán bộ quản lý .
Thứ ba, Từ nghiên cứu lý luận và thực trạng, chúng tôi đề xuất
6 giải pháp phát triển phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý
trường THPT tỉnh Đồng Nai. Các giải pháp nêu trên chưa phải là một
hệ thống giải pháp đầy đủ nhưng là một số giải pháp cần thiết cho
việc phát triển phẩm chất và năng lực của CBQL, cần được bổ sung
hoàn thiện ở một đề tài khác.
2. KHUYẾN NGHỊ
* Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo
Chủ động phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ
Tài chính tham mưu cho Chính phủ ban hành các văn bản về hành
lang pháp lý và phân cấp cho CBQL, giao quyền tự chủ cho các
trường học; quan tâm các điều kiện và chế độ chính sách cho các cơ
sở giáo dục để phù hợp với sự phát triển phẩm chất và năng lực của
đội ngũ CBQL nói chung hiện nay.
* Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo
Quản lý và chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch quản lý phát triển
phẩm chất và năng lực cán bộ quản lý trường THPT, tổ chức các
khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ quản lý. Tăng cường công
tác thanh tra quản lý, sâu sát với cơ sở, kịp thời nắm bắt cơ sở giáo
dục để có sự chỉ đạo cho phù hợp.


23

* Đối với đội ngũ cán bộ quản lý trường trung
học phổ thông
Tích cực tham gia các khóa bồi dưỡng cán bộ quản lý do Sở
GD&Đtvà Bộ GD&ĐT tổ chức. Tích cực tự bồi dưỡng nhằm nâng
cao phẩm chất và năng lực cho bản thân, thường xuyên trao đổi kinh
nghiệm, giao lưu học tập về công tác quản lý về phát triển phẩm chất
và năng lực của cán bộ quản lý giữa các trường THPT trong tỉnh./.