Theo dõi tình hình lợn con mắc bệnh phân trắng giai đoạn từ sơ sinh đến 21 ngày tuổi nuôi tại trại lợn Nguyễn Thanh Lịch Ba Vì Hà Nội. (Khóa luận tốt nghiệp)

--------------

THEO DÕI TÌNH HÌNH L N CON M C B NH PHÂN TR NG GIAI
NT

N 21 NGÀY TU I NUÔI T I TR I L N NGUY N
THANH L CH, BA VÌ, HÀ N I

Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
Khoa:
2011 - 2016


--------------

:
THEO DÕI TÌNH HÌNH L N CON M C B NH PHÂN TR NG GIAI
NT

N 21 NGÀY TU I NUÔI T I TR I L N NGUY N
THANH L CH, BA VÌ, HÀ N I

Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
- TY

2011 - 2016


i

hoàn thành bài khóa lu n t t nghi
Ban giám hi

c h t tôi xin chân thành c m

ng, các phòng ban cùng các th y cô giáo và nh t là

các th

n tình gi ng d

tôi trong

su t th i gian h c t p v a qua.
Tôi

c bày t lòng bi

c g i t i Cô giáo TS. Nguy n

tôi trong su t th i gian th c t

Thu Quyên
hoàn thành t

tôi có th

tài t t nghi p c a mình.

Tôi xin chân thành c

Nguy n Thanh L ch ch tr i, k thu t

tr i và toàn th các anh ch công nhân trong tr i l n nái ngo i Nguy n Thanh
L ch, Ba Vì, Hà N
quá trình th c t p và

om

u ki

và ch b o tôi trong su t

tài t t nghi p c a mình.

Nhân d p này, tôi xin chân thành c
nghi

om

ng

u ki n có th v v t ch t và tinh th

tôi trong su t th i gian th c t p t t nghi p.
M t l n n a tôi xin trân tr ng g i t i các th y cô giáo, b
nghi p l i c

i chúc s c kho

t và h nh phúc.

Thái Nguyên, ngày 14
Sinh viên

ng


ii

p

iên có tác

Theo
dõi tình hình
nu

Thanh

, Ba Vì,


iii

Trang
B

b trí thí nghi m ................................................................... 27

B ng 4.1: L ch phun thu c sát trùng c a tr i .................................................. 31
B ng 4.2: L ch tiêm phòng vaccine c
B

n qua

n............................................. 32
........................................................... 37

B ng 4.4. K t qu công tác ph c v s n xu t ................................................. 38
B ng 4.5. T l l n con nhi m b nh phân tr ng trong th i gian th c t p ...... 39
B ng 4.6. T l l n con nhi m b nh phân tr ng theo l a tu i........................ 40
B ng 4.7. T l m c b nh l n con phân tr ng qua các tháng ......................... 43
B ng 4.8. T l l n con ch t do nhi m b nh phân tr ng qua các tháng ......... 46
B ng 4.9. Tri u ch ng lâm sàng c a l n m c b nh phân tr ng...................... 47
B ng 4.10. B nh tích m khám l n con ch t do b nh phân tr ng .................. 48
B ng 4.11. Hi u l

u tr c a 2 lo i thu c ................................................. 49

4.12. K t qu theo dõi t l tái phát b nh phân tr ng l n con............... 50
B ng 4.13. Chi phí thu

u tr phân tr ng

l n con ............... 51


iv

CÁC HÌNH
Trang
Hình 4.1: T l l n con nhi m b nh phân tr ng theo l a tu i ........................ 41
Hình 4.2: T l m c b nh l n con phân tr ng qua các tháng.......................... 44


v

Cs
Hb

: Hemoglobin

IgG

: Immunoglobulin

LCPT
Nxb
VTM
STT

n
:Vitamin


vi

Trang

U ............................................................................................ 1

Ph n 1: M
tv

................................................................................................... 1

1.2. M c tiêu c

tài ..................................................................................... 2
tài....................................................................................... 2
c .................................................................................... 2
c ti n ..................................................................................... 2

Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 3
khoa h c .......................................................................................... 3
m sinh lý c a l n con.................................................................. 3
2.1.2. B nh phân tr ng l n con ......................................................................... 7
2.2. Tình hình nghiên c

c.............................................. 20

2.2.1. Tình hình nghiên c

c.......................................................... 20

2.2.2. Tình hình nghiên c

c ......................................................... 22

2.3. Nh ng hi u bi t v thu
Ph n 3:

NG, N

u tr ............................................................. 23
U

......................................................................................................................... 25
ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 25
ng .............................................................................................. 25
3.1.2. Ph m vi nghiên c u............................................................................... 25
m và th i gian ti n hành ............................................................... 25
3.3. N i dung nghiên c u và các ch tiêu theo dõi.......................................... 25
3.3.1. N i dung................................................................................................ 25
3.3.2. Các ch tiêu theo dõi.............................................................................. 25
u.......................................................................... 26
trí thí nghi m.............................................................. 26
theo dõi, thu th p thông tin ............................................. 27


vii

lý s li u..................................................................... 28
Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................. 30
4.1. Công tác ph c v s n xu t ....................................................................... 30
4.1.1. M t s thông tin chung v tr i l n nái ngo i Nguy n Thanh L ch....... 30
4.1.2. Công tác v

phòng tr b

n...................... 30

................................................................. 36
4.1.4. Công tác khác ........................................................................................ 38
4.2. K t qu nghiên c u .................................................................................. 39
4.2.1. T l l n con nhi m b nh phân tr ng trong th i gian th c t p............. 39
4.2.2. T l l n con nhi m b nh phân tr ng theo l a tu i .............................. 40
4.2.3. T l m c b nh l n con phân tr ng qua các tháng................................ 43
4.2.4. T l l n con ch t do nhi m b nh phân tr ng....................................... 46
4.2.5. Tri u ch ng lâm sàng c a l n m c b nh phân tr ng ............................ 47
4.2.6. B nh tích m khám l n con ch t do b nh phân tr ng........................... 48
4.2.7. Hi u l

u tr c a 2 lo i thu c.......................................................... 48

4.2.8. K t qu theo dõi t l tái phát tiêu ch y
4.2.9. Chi phí thu
Ph n 5: K T LU

l n con theo m .................. 50

u tr phân tr ng

l n con........................ 50

NGH ............................................................. 52

5.1. K t lu n .................................................................................................... 52
ngh ..................................................................................................... 53

TÀI LI U THAM KH O ................................................................................


1

Ph n 1
M

U

tv
c Vi t Nam là m

c có n n nông nghi p phát tri n, nó chi m

m t v trí r t quan tr ng trong n n kinh t qu
ng tâm phát tri n c a n n kinh t

c ta.

S phát tri n m nh m c

n

n kinh t

c ta ti n thêm m

phát tri n nhanh v s

c m i. Cùng v i s

theo các trang tr i, xí nghi

ng xây d

ng. Nh

không nh ng ch

n

nhu c u cho b

còn ph c v cho xu t kh u v i s

ti n t i

ng l n.

gi ng là ti

, th

có th phát tri n nhanh và b n v ng, thì con gi ng là m t v
tr ng. Mu

ng l

h t s c quan

c hi u qu cao thì con gi ng ph i

kho m

p ph i r t nhi

c bi t là v

d ch b

y u gây thi t h i cho ngành
t h i cho ngành nông nghi p nói chung.

i v i các trang tr i nuôi l n, v
phân tr ng

c p thi t hi n nay v n là b nh

l n con theo m . B nh xu t hi n lúc

các y u t

ng và s

con m c b nh thì hi u qu

i c a th i ti t khí h u. Khi l n
gi m, chi phí thú y cao.

u công trình nghiên c
phân tr

t, lúc l t tu thu c vào

c v b nh l n con

n pháp phòng và tr b nh góp ph n không nh

trong vi c h n ch nh ng thi t h i do b nh gây ra. Tuy nhiên s ph c t p c a
gây b nh, nh
th c

ng ph i h p c
ng không nh

n vi c ng d ng c a các k t


2

qu nghiên c u. Vì th
qu

cs

ik t

n.
Xu t phát t v

trên,

Quyên, chúng tôi ti n hành th c hi

1.2. M c tiêu c

is

ng d n c a cô giáo TS. Nguy n Thu
tài: Theo dõi tình hình

tài

-Tìm hi

sinh phòng b nh t i tr i l n Nguy n

Thanh L ch, Ba Vì, Hà N i.
-

c tr ng b nh l n con phân tr ng t i tr i l n Nguy n

Thanh L ch, Ba Vì, Hà N i.
1.3.

u qu

u tr c a hai lo i thu c: Nova-amcoli và Amlistin.

tài
c
Các k t qu nghiên c u d ch t h c b nh phân tr ng l n con là nh ng
u khoa h c ph c v cho các nghiên c u ti p theo t i tr i l n nái ngo i

Nguy n Thanh L ch.
th c ti n
Các k t qu nghiên c u v bi n pháp phòng tr b

u qu

u tr b ng 2 lo i thu c kháng sinh góp ph n ph c v s n xu t
ki m soát và kh ng ch b nh phân tr ng l n con nuôi t

.

tr


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
khoa h c
m sinh lý c a l n con
m tiêu hóa c a l n con

Theo

và cs, (2004) [19],

Theo

và cs, (2003) [29],

2.1.1.2.
Khi còn

m , thân nhi t c
b m tm

làm con v

ng nhi t l

gi m thân nhi t trong nh ng gi
u ti t thân nhi t l n con còn kém do:

c gi
ng c
u tiên.

nh.
ng


4

- H th n kinh c a l
ti t thân nhi t

c

n hoàn ch

u

v não mà não c

n mu n nh t

n trong và ngoài bào thai.
- Di n tích b m t c

so v i l

l n con so v i kh

ng thành nên l n d b m t nhi t và l nh (

t và cs,

(1996) [6]).
-T

ng c a gia súc non r t cao, trong vòng 10 - 15 ngày

th tr

- 3 l n, sau 2 tu n tu i tr

15 l n so v i l

p 14 -

y, n u s a m

kh u ph n th c

m s làm cho s

m b o ch
ng c

ng,

ch m l i và

ng theo tu i gi m xu

b nh t t

c a l n con kém.

l n con, h th ng mi n d
kh

o kháng th ch

qua nhau thai hay s

ng mà ch

ó
c kháng th t m truy n sang

u.

B máy tiêu hóa và các d ch tiêu hóa

gia súc non ho

ng enzyme tiêu hóa và HCl ti

ng r t y u.

ng quá trình tiêu hóa

gây r i lo n tiêu hóa vì v y m m b nh d dàng xâm nh

qua

ng tiêu hóa.
Theo Nguy

và cs, (2001) [28],

ng

mi n d ch trên b m t kháng nguyên có th t p trung nhi u Lymphosis tham
gia mi n d ch t bào ho c kháng th là các globulin mi n d ch. V i l n con

m

ng mi n d

nh không nh ng ph thu c vào s có

m t c a kháng th mà còn ph thu c vào m
d

i v i ph n ng.

s n sàng c a h th ng mi n


5

2.1.1.4. H vi sinh v

ng ru t

l n con

-

E.coli,

-

Salmonella, Shigella, Klesiella, Proteus
E.coli

hành tinh,
E.coli

E.coli

K, 86 kháng nguyên H và kháng nguyên F.
-

C
Staphylococcus spp, Streptococcus spp, Bacillus

subtilis.
Clostridium perfringens, Bacillus sporogenes, Bacillus
fasobacterium, Bacillus puticfus...

L n con theo m có nh

m y u khi n l n con thích ng kém v i

ng: H th
phát tri

nh, h th ng mi n d

u hoà thân nhi t kém, d tr

r t ít, thi u s t.

* H th

nh

l n 15 - 21 ngày h th ng enzyme ch thích ng cho tiêu hoá s a (
chymozin, chymotripsin cho tiêu hoá protein s a, lipaza cho lipid và lactaza
cho lactoz). B
con t

u t 3 tu n, ho t tính enzyme tiêu hoá. Vì v y, vi c cho l n

m s kích thích s phát tri
* H th ng mi n d
L

n
nt s

có hi u qu

các lo i enzyme tiêu hoá.

um

ng kháng th

c hi u (IgG)

h p th Immuglobulin c a s

m nhanh trong vòng 24 gi sau khi sinh.

u


6

t c các tác nhân, y u t h n ch bú s
nhi m b nh, t l t vong sau khi sinh. Mi n d ch ch
b

l
c th c hi n

u t 3 tu n tu i.
*

u hoà thân nhi t kém

H th ng th n kinh
u ki n, kh

n x có

u ti t nhi t

kém. Thân nhi t
bi

l

i não và các trung khu v não là r t

gia súc non th

ng. Kh

ng thành và hay

nhi t

khó thích nghi v

u ki

t
ng thành

i theo ngo i c nh và
ng cho nên r t d b c m l nh v mùa
ng t 39,5 - 40,5O

l

ng cao, còn

l n

m c trung bình 38 - 40OC.

nh

* D tr

r t ít

Khi m

l n con ch

3 tu

c và 20% ch có lipid, còn

c và 12% là lipid. Ngoài ch t d tr

có glycogen. T

là lipid còn

ng d tr (lipid + glycogen) kho ng 1000 - 1200

Kcal, ch

i 1 lít s

kho

i ph

ng này ch

m b o cho l n con bú s a s m và gi

ng và các ch
vi c c u t

cho l n con s ng

. Có th nói con v

c s d ng vào
n này r t d b m c b nh.

*Thi u s t
Thi u s t d n t i thi u máu do thi
t i h n ch kh

ng Hb (Hemoglobin) d n

n sinh kháng th .
ng huy t s c t trong máu c a các loài gia súc khác nhau là

khác nhau, và ngay trong cùng m t gi
Ngoài ra, gia súc

ng l n.

tu i khác nhau thì s

i.

D tr s t lúc m i sinh r t ít (60 - 70 mg
c

th l n t i 6 -

ng s t

u
s a ch có 1mg/con/ngày.


7

y l n con thi u s t, nh t là sau khi cai s a. Do v y, vi c b
sung s t là vi c làm r t c n thi

n nh

ng nhanh,

h n ch b nh l n con phân tr ng.
2.1.2. B nh phân tr ng l n con
B nh l n con phân tr ng là m t b
m

c bi t t

ng g p

l

theo

n 21 ngày tu i. B nh x

g p nh t khi th i ti

i: Nóng l nh th

Theo Ph m S

m cao.

(2000) [14], thì b nh l n con phân tr ng là

m t b nh c p tính làm ch t nhi u l

, th hi

b ng tri u ch ng a ch y phân tr ng - vàng kèm theo b i huy t.
2.1.2.1. Nguyên nhân gây b nh
B nh phân tr ng l n con là b nh c a l n con t
B nh x

theo

n cai s a.

ng c a th i ti t mà phát sinh, phát

tri n. B

i ti t m th

i

t ng t, l a tu i m c b nh tr m tr ng nh t là l n t 1 - 21 ngày tu i (Hoàng
n, (1998) [25]).
Có r t nhi u y u t

ng làm phát sinh b

n có các

nguyên nhân sau:
* Do b n thân gia súc non
m sinh lý l n con, t t c

ph

hoàn thi

a, l n con l i có nhu c

l n, n

cb

u phát tri

ng và khoáng ch t r t

thì chúng s b

n

gây r i lo n tiêu hóa, tiêu ch y.
Trong th i k

ng và phát tri n, l n con g p ph i hai th i k

kh ng ho ng lúc 3 tu n tu i và lúc cai s a. Lúc 3 tu n tu i nhu c u s a cho
l
con gi m d

ng s a m b

u gi m, m t s ch

c bi t là Fe thành ph n c u t o Hemoglobin.

l n


8

B máy tiêu hóa c a l n con theo m phát tri
th ng mi n d ch
s am

l

nh, h

i 21 ngày tu i ch y u d a vào kháng th trong

ng kháng th này gi m d n, ho t tính các men còn th

HCl ti

ng axit

và nhanh chóng b liên k t v i niêm d ch nh

ng tr c ti

n kh

và kh

th l n con. Các men có ho t tính th
trong s a d

t khu n c
ch

ng

n l n con b a ch y.

L

u hòa thân nhi

tr và l p m

ng th i, m d

i da c a l n con r t m ng, ch chi m kho ng 1% kh
nhi

ng

l n b h n ch , l n con d

nhi m l nh và d phát sinh b nh tiêu ch y phân tr ng.
* Do gia súc m
Trong th i gian mang thai l n m
p lý d

t, kh u ph n

n l n con sinh ra y u t, d m n c m v

xung quanh, l n m

ng

u kh u ph n ch t béo, nhi u tinh b t làm s a

ng m s a cao, l n con bú không tiêu hóa h t gây r i lo n
tiêu hóa sinh ra b nh l n con tiêu ch y phân tr ng (Ph m H u Doanh và cs,
(2003) [4]).
L nm

n
u th

làm

ng t i l n con.
Trong th i gian mang thai, l n nái không tiêm phòng vác xin ch ng các

b

ch t

Parvovirus thì l n con sinh ra d m c b nh

tiêu ch
Trong th i gian l n con theo m , l n m m c m t s b nh mãn tính
m E.Coli, m m b nh s qua bào thai gây b nh cho
l n con.


9

Trong th i gian nuôi con gia súc m b m c m t s b
viêm t cung, kém s a sau khi sinh s v y nhi

ng tiêu hóa

l n con.
Khi nuôi con mà con m
s

ng và ch

ng d c tr l i s m là m t nguyên nhân làm

ng s a gi m vì th b nh d x y ra.
n lý

u ki n th i ti t quá kh c nghi t: Nóng, l nh, m, có gió lùa,
stress, l nh, m làm cho l n không gi
khâu não - tuy n yên - tuy

c cân b ng ho

ng th n làm bi

K+ trong máu, h u qu là làm gi m s

ng c a tr c h

i hàm l

ng Fe2+, Na+,

kháng c a l n con nh t là l

sinh và gây viêm ru t, a phân tr ng.
Bên c

, vi

ng và qu

ng t i s xu t hi n c a b
sung s

m, t

u, c t r n, úm l n, b

c th c hi
Theo Chu Th

thu

c ti u khi nhi

trong chu

nhi u khí có h i, NH3, H2S làm cho con v
stress - m t trong nh ng nguyên nhân d

sinh

c th n kinh n ng, con v t b

n l n tiêu ch y.

Kim Dung (2004) [5], các y u t nóng, l

n ng, hanh,
ti

n tiêu ch y.

và cs, (2006) [31], n u chu ng nuôi không thoáng khí,

ng nhi u phân,

Theo

n không t t

ib
l

u ki

c bi

l

ng tr c
n hoàn ch nh, các

ph n ng thích nghi c a l n con còn y u.

* Do r i lo n h vi sinh v

ng ru t.

ng tiêu hóa c a l
chung luôn có m t s

ng vi khu n nh
ov b t

ng v t nói

nh và chúng không gây b nh.
ng vi khu


10

i t l các vi khu

ng ru t, gây r i lo n tiêu hóa và b nh

x y ra.
Theo H

và cs, (1997) [17], cho r ng: L n b tiêu ch y thì s

ng E.coli và Salmonella

t cách b i nhi m. Khi các vi khu n

gây b nh phát tri n quá m nh thì s gây m t cân b ng b vi sinh v
ru t gây ra hi

ng

ng lo n khu n.

Vi khu n có h

ng g p

ng tiêu hóa gây b nh tiêu ch y

g m Salmonella, E.Coli, m t s ch ng Clostridium.

l n

E.Coli xu t

hi n s m nh t và ph bi n nh t.
* Do vi khu n
Vi khu n E.coli.
Tr c khu n ru t già Escherichia coli (E.coli) còn có tên khác là
Bacterium coli commune, Bacillus communis, do Escherich phân l
1885 t phân tr em. E.coli

ng sinh s ng

ru t non c a các loài gia súc, gia c m và c

ru t già, ít khi

d dày và

i.

m hình thái
E.coli là m t tr c khu n hình g y ng

ng v t E.coli có hình c u, tr c khu

u tròn. Khi
riêng l

c t 0,6 x 2-3 , hai

p thành chu i ng n, có lông

quanh nên có th

ng
ng

c. Khi nhu m b t màu Gram (-), không hình thành nha bào. Trong t
ch c và d ch th ng m ra t b nh tích, th nh tho ng th y hi
màu s m

u.

có lông và không di

ng b t

p nh ng bi n ch ng không
ng.

m nuôi c y
Theo Nguy n Quang Tuyên (2008) [26], tr c khu n E.coli hi u khí và
y m khí tùy ti n có th

ng

nhi t

370C và pH 7,4 vi khu n phát tri n d
ng.

15 - 240C, nhi

thích h p là
ng nuôi c y


11

c th t phát tri n t

ng r

c, có c n l ng xu ng
t. Canh trùng mùi hôi th i.

ng th ch

370C trong 24 gi hình thành nh ng khu n l c hình tròn

t, không trong su t, màu tro tr ng nh

ng kính 2 - 3mm.

ng galactin, vi khu n m c trên v t c y m t ng t o thành
m t l p b i xám. Trên môi t

ng E.M.B.E chúng hình thành nh ng khu n l c

ng Endo, E.coli hình thành khu n l
m sinh hóa
ng: Tr c khu n E.coli

ng

glucoza, glactoza, mantoza, lactoza, fructoza. Có th lên men ho c không lên

Tr c khu n E.coli
Indol d

a sau 24 - 37 gi ,

370C, ph n ng

n ng H2S âm tính.

Ph n
C u trúc kháng nguyên
Vi khu n E.coli có c u trúc kháng nguyên r t ph c t p, g m 3 lo i
kháng nguyên là: O, H và K.
Kháng nguyên O: Tính ch t gi
vikhu

a các

ng ru t khác. Ph n l n vi khu n E.coli có kháng nguyên K ph

kín kháng nguyên O, nên khi vi khu n còn s ng

tv i

ng. M i tuýp vi khu n E.coli có m t kháng
nguyên O riêng, chúng có nh ng y u t

c bi u th b ng s I,

II, III, IV và có g n 150 tuýp.
Kháng nguyên H còn g i là kháng nguyên lông, là lo i kháng nguyên
có trên lông vi khu n, ch có m

c bi u th b ng s 1, 2, 3, 4.

Kháng nguyên K hay kháng nguyên v , kháng nguyên này có 3 lo i

c ký hi u là L, B và A.


12

t O c a vi
1000C trong 1 gi .

khu n s ng s y ra, b phá h

t O c a E.coli,
dùng kháng huy t thanh A tr n v i E.coli có kháng nguyên A gây hi

ng

1200C trong vòng 2 gi m i phá h

c

phình to v vi khu n,

nhi

kháng nguyên A.
+ Kháng nguyên B: G m nhi u thành ph n B1, B2, B3, B4, B5,
t O c a E.coli.

không cho hi
S

kháng

Tr c khu n E.coli ch u nhi t kém, chúng b tiêu di t
15-30 phút,

600C trong vòng

1000C tr c khu n ch t nhanh chóng. Các ch t sát trùng thông
c vôi 20% có th di t E.coli trong

vòng 5 phút.
E.coli
t nt

kháng v i s s y khô,

ng bên ngoài chúng có th

c 4 tháng.
E.coli r t m n c m v i nhi u lo

Neomicin, Streptomycin, Ampocilin, Gentamicin.
c t c a vi khu n
Tr c khu n E.coli t o ra 2 lo
-N

c t là y u t

bào vi khu n. N
v v t bào b

c t là n

c t và ngo

c c a E.coli, chúng g n ch t vào trong t

c t có th chi t xu t b ng nhi
c r i chi t xu t b

d ng c a enzym. C u trúc n

i tác

c t là ph c ch t polysachrido protein - lipit.

Vì v y, nó thu c v kháng nguyên ho
các ch ng c a m i serotyp. Ngoài ra còn có m t lo i E.coli
m ch máu gây b

ct .

l n.

c hi

iv i
ct

ng

13

- Ngo

c t

c t c a vi khu n E.coli là m t ch t không ch

ng. Ngo
d b phá h y
nhi

c t nhi m khu n ti t ra khuy ch tán vào môi

560C trong vòng 10 -

, ngo

c nhi t,

i tác d ng c a formone và

c t chuy n thành gi

c t . Ngo

ct

th n kinh và gây ra ho i t . Hi n nay, vi c chi t xu t ngo

ng
ct

công, mà ch có th phát hi n canh trùng c a nh ng ch ng m i thành l p
c. Kh

ct s m

c gi lâu dài ho c c y

chuy n nhi u l

ng.

Vi khu n Salmonella
Salmonella có m t trong th

cu

ng v t, có kh

ng thiên nhiên và

nh khi g

u ki n thu n l i.

Salmonella

t quan tr ng trong nguyên nhân gây h i

ch ng tiêu ch y

l n con vì vi khu n này là nguyên nhân gây b nh phó

g hàn

l n bao g m Salmonelle cholera suis (ch ng kunzendorf) và

Salmonella typhysuis (ch ng Voldagsen).
Ngoài Salmonella cholera suis gây b

n, trong

ng h p còn g p Slmonella enteritidis và Salmonella dublin

m ts

l n

ng bú s a.
Vi khu n Clostridium perfrigens
M t trong nh ng nguyên nhân quan tr

phát gây

b nh là vi khu n y m khí Cl.perfrigens

c t gây dung huy t,

gây ho i t t ch c ph n m m và gây ch t. Vi khu n có kh
ch ng nhi

c, viêm ru t xu t huy t tr m tr ng

Cl.perfrigens typ C s

ct

,

ác

l n con.

ch y

ct

, nhân t

quan tr ng nh t trong sinh b nh h c c a b nh viêm ru t ho i t
Cl.perfrigens typ C gây ra. B nh x y ra ch y u trên l n con
m , l a tu i m c ph bi n nh t là 12 gi

do

n theo

n 7 ngày tu i, hay


14

g p nh t

n 3 ngày tu i. Ngoài ra b

con t

x

iv il n

n 4 tu n tu i và c khi cai s a, l n m c b

nh ng

l nm

ng b ch t

c tiêm phòng, t l kh i r t th p, t l ch t có th

lên t i 100%.
* Do virus
t trong các y u t gây b nh l n con a phân tr ng.
Theo Bohl và cs, (1978) [33], cho r ng b nh do m t lo i Rotavirus thu c h

Reovindae gây ra, b nh hay x y ra

l n con 1 - 5 ngày tu i v i t l ch t cao

50 - 100%. B nh có tri u ch
l n nhi

r

n phân

c màu vàng ho c xám, ch a nhi u ch t vón.

Nói chung l n con m c b

ng tiêu ch y phân nhi

màu tr ng, l y nh y, có mùi tanh khó ch
hay nôn và luôn

tr

n máu, l n b

c, có b t,
ng

c.

sinh b nh

Khi các tác nhân b
lo n ho

gia súc non s làm r i

i ch t trong

dày - ru t ho c gây t

, làm gi

ng d dày - ru t ngay t

ng c a h

u, làm r i lo n ho t

ng, ti t d ch gi m nên gia súc

gi

n sau do th

b phân h y t o ra các s n ph
dày - ru

ng, ti t d ch c a d

óa, h

c

c, các s n ph m này kích ng vào vách d

ng gây a ch y.

2.1.2.4. Tri u ch ng c a b nh
theo

nh vài ngày.
C
và cs,


15

(2006) [27]), trong 1 màu

nheo

-

- 20

Th c p tính B nh g p nhi u
kém bú r i b h n,

l

n 21 ngày tu i. L n

ng siêu v o.

L

nheo

u to, b ng hóp, l n g y sút nhanh, h u

ng dính b t phân.
Niêm m c m t nh t nh t, 4 chân l nh, th nhanh. L n r n r t nhi u khi
t cò,
có mùi tanh, kh

u vào h u môn.

L n con b b

c b n trong chu ng

u ng, làm b nh n ng thêm n
nôn ra s

mb

cs

n

c tiêu hoá nên có mùi chua.

B nh kéo dài 2 - 4 ngày, l

c nhanh, co gi t, run r y và ch t.

Th c p tính hay g p trong th c t .
-

a

2.1.2.4. B nh tích c a b nh
L n ch t m

c nghiêm tr

y phân, m

ng th y xác g
i.


16

L n ch t

th c p tính và mãn tính khi m khám th y d dày tích

th

n nh n b t khí. Niêm m c d

ng huy t.
B nh tích t p trung

l ng, b

xoang b ng. Ru

a nhi u ch t

n xu t huy t. Các m ch máu màng treo ru t ch

máu, h

m và xung huy t. Niêm m

y u là ph n d dày và ru t non) b phù n

ng ru t (ch
c ph m t l p nh y

xám tr ng. Khi g t b l p nh y ra th y niêm m c b xu t huy
xu t huy t t

t ch

m ho c

ng ru t l ng có màu vàng ho c màu

nâu. Gan b

t sét. Túi m

l p v

y

bóc

th y xu t huy t. Ph n b ng c a nh ng l n ch
t b xung huy t, ho i t .
M t bi u hi

a b nh phân tr ng khác v i b nh truy n

nhi

c l i có khi l i b

tr ng thái lách h

u b nh nh

ng.

2.1.2.5. Bi n pháp phòng tr b nh
* Phòng b nh
Phòng b nh là m t công tác h t s c quan tr
n d ch b nh s y ra. Các bi n pháp phòng b
môi tr

ng, v t ch g p m m b

m
u xoay quanh v n

phòng b nh phân tr ng l n con

n theo m , chúng ta có th th c hi n m t s bi n pháp sau:
- Phòng b nh b ng bi n pháp qu
Bi n pháp phòng tiêu ch

ng:

c h t là h n ch , lo i tr các y u t

stress s mang l i hi u qu tích c c. Kh c ph c nh ng b t l i v th i ti t, khí
h u, gi v sinh chu ng nuôi.
em
t t t l n nái gi
b

các lo i vitamin, nguyên t

u c n thi
m b o nhu c
ng c n thi t.

c tiên là nuôi
ng,