Tình hình nhiễm giun đũa ở lợn tại một số xã của huyện Ba Bể tỉnh Bắc Kạn và áp dụng biện pháp phòng chống. (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NG TH HÀ
tài:
M

L NT IM TS

XÃ C A HUY N BA B - T NH B C K N VÀ ÁP D NG
BI N PHÁP PHÒNG CH

KHÓA LU N T T NGHI

H

o: Chính quy

Chuyên ngành: Thú y
Khóa h c: 2011 - 2016

IH C


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NG TH HÀ
tài:
M

L NT IM TS

XÃ C A HUY N BA B - T NH B C K N VÀ ÁP D NG
BI N PHÁP PHÒNG CH

KHÓA LU N T T NGHI
H

IH C

o: Chính quy

Chuyên ngành : Thú y
L p: K43 - Thú y
Khoa
Khóa h c: 2011 - 2016
Gi

ng d n:

Th


i

L IC
Trong quá trình h c t p và rèn luy n t
Nguyên, tôi
v y, tôi

c s d y b o t n tình c a th y giáo, cô giáo. Nh
c các th y giáo, cô giáo trang b cho ki n th c khoa h c k

thu

cc

tôi

i h c Nông Lâm Thái

i cán b

y, c

hành trang và m t lòng tin v

cho

i, vào cu c s ng và

vào ngh nghi p sau này.
có th hoàn thành t

c Khoá lu n t t nghi p này, ngoài s c

g ng c a b n thân. Tôi

c s ch b o t n tình c a th y, cô giáo
c a cô

, cùng v i s

ng d n Th

c a các bác, các cô, các chú

huy n Ba B - t nh B c K n

Th

tr m thú y

tôi hoàn thành Khóa lu n này.

tôi xin bày t lòng bi

thành t i Ban giám hi

ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên, Ban ch nhi
th

tôi trong su t th i gian h c t p t i
ng.
c bi t,tôi xin bày t lòng bi
ng d n Th

m

u ki

c, s

Th

c ti

h ct

ng d n t n tình, t o

tôi hoàn thành b n khóa lu n này.
il ic

thân c

c a cô

n bè và nh

ng viên, chia s

i

tôi trong su t quá trình

tôi hoàn thành t t khóa lu n này.
Thái Nguyên, ngày 19 tháng 11

Sinh viên

ng Th Hà


ii

L

U

Th c t p t t nghi p là m t khâu quan tr ng và không th thi
oc

ng

h

ih c

i gian c n thi

d ng nh ng ki n th

ng

i

sinh viên c ng c , áp

c vào th c t , rèn luy n tay ngh , nâng cao ki n

th c chuyên môn, h c t
là th i g

c

u khoa h

ng th

sinh viên t hoàn thi n mình, trang b cho b n thân nh ng ki n

th c v

n lý, nh ng hi u bi t xã h

ng tr

thành m t cán b khoa h c k thu t có ki n th c chuyên môn v ng vàng và
c trong công tác.
c s nh t trí c

ng,Ban ch nhi

i h

- Thú y

c s phân công c a cô giáo

ng d n và s ti p nh n c
Tình hình nhi

tôi ti n hành nghiên c

tài:

l n t i m t s xã c a huy n Ba B - t nh

B c K n và áp d ng bi n pháp phòng ch ng
cs
thân tôi

ng d n t n tình c

ng d n và s n l c c a b n

n Khóa lu

u làm quen v i công

tác nghiên c u nên b n Khóa lu n này không tránh kh i nh ng h n ch , k c
t qu nghiên c u. Vì v y, tôi mong nh
quý báu c a các th y giáo, cô giáo, các b

ng nghi

cs
b n Khóa lu n

hoàn ch
Thái nguyên, ngày 19 tháng 11
Sinh viên

ng Th Hà

2015


iii

DANH M C CÁC B NG
B ng 4.1.

K t qu công tác ph c v s n xu t ............................................. 28

B ng 4.2.

T l

nhi

l n t i m t s xã thu c

huy n Ba B - t nh B c K n ....................................................... 29
B ng 4.3.

T l

nhi

l n theo tháng tu i .......... 31

B ng 4.4:

T l

nhi

ng l n..................... 32

B ng 4.5.

T l

nhi

l n theo tính bi t ............. 33

B ng 4.6.

T l

nhi

l

nuôi ............................................................................................. 34
B ng 4.7.

T l nhi

l n theo tình tr ng v sinh thú y................... 36

B ng 4.8:

T l

nhi

l n theo các tháng trong

............................................................................................. 37
B ng 4.9.

T l

nhi

n

tr ng thái phân bình

ng và phân b tiêu ch y........................................................ 38
B ng 4.10. Tri u ch ng lâm sàng c a l n khi b nhi

................ 39

B ng 4.11. Hi u qu t y tr c a thu c bio- ivermectin và bio - levamisol

10% ............................................................................................. 40


iv

DANH M C CÁC T

Cs

VI T T T

: C ng s
: T l nhi m

Nxb

: Nhà xu t b n

TT

: Th tr ng

LMLM

: L m m long móng

Mm

: Milimet

Ml

: Mililit

M

: Mét

G

: Gam

Mg

: Miligam

ThS

: Th

VTM

: Vitamin


v

M CL C
Ph n 1: M
tv

U ............................................................................................ 1
................................................................................................... 1

1.2. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 2
1.3. Ý ng

tài....................................................................................... 2

Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 3
khoa h c........................................................................................... 3
2.1.1. Nh ng hi u bi t chung v
2.1.2. B

n .................................................. 3

n ................................................................................... 5

2.2. Tình hình nghiên c

c .............................................. 13

2.2.1. Tình hình nghiên c

c.......................................................... 13

2.2.2. Tình hình nghiên c

c ......................................................... 15
.. 17

ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 17
m và th i gian ti n hành ............................................................... 17
3.3. N i dung nghiên c u ................................................................................ 17
u.......................................................................... 17
y m u thí nghi m ......................................................... 17
m m u............................................................... 18
lý s li u..................................................................... 21
Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................. 22
4.1. Công tác ph c v s n xu t ....................................................................... 22
................................................................................ 22
4.1.2.Công tác thú y ........................................................................................ 24
4.2. K t qu nghiên c u c
4.2.1. T l

nhi

tài .................................................................. 29
l n t i m t s xã c a huy n Ba B

- t nh B c K n ................................................................................................. 29


vi

4.2.2. T l

nhi

l n theo l a tu i......................... 30

4.2.3. T l

nhi

i l n .................................. 32

4.2.4. Tình hình nhi m b

l n theo tính bi t............................. 33

4.2.5. T l

nhi

l

4.2.6. T l

nhi

l n theo tình tr ng v sinh thú y 35

4.2.7. T l

nhi

l

4.2.8. T l

nhi

l

4.2.9. Bi u hi n lâm sàng c a l n khi b nhi
4.2.10. Hi u l c c a m t s thu

u tr b

xu t m t s bi n pháp phòng ch ng b
4.3.1. T y g
4.3.2. X

34

..... 37
ng và l n b tiêu ch y . 37
............................... 38
n ................. 39
........................... 41

n............................................................................. 41
di t tr

........................................................ 42

4.3.3. V sinh chu ng nuôi l n ....................................................................... 42
n .......................................... 42
Ph n 5: K T LU

NGH ............................................................. 43

5.1. K t lu n .................................................................................................... 43
ngh ..................................................................................................... 43
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 45


1

Ph n 1
M

U

tv
V i m c tiêu là phát tri

ng t p trung công nghi p

v i quy mô v a và l

t, ch

ng, hi u qu

m b o v sinh

ng và an toàn th c ph m. Trong nh
u chính sách l

ng và Nhà

khuy

ôi phát tri n

nh m mang l i ngu n l i kinh t kh quan và thi t th
n có m t v trí quan tr ng.
n không nh ng cung c p ngu n th c ph m có t tr ng, giá tr
ng cao cho con n

i mà còn là ngu n cung c p phân bón r t l n

cho ngành tr ng tr t và là ngu n cung c p s n ph m ph : da, lông, m ... cho
ngành công nghi p ch bi n.
Theo báo cáo c a T ng c c th
1/4/2010 c

n t i th

c có 27,3 tri

n có m

m ngày

,06% so v i cùng k

ng khá, các vùng có s

u l n nhi

b ng Sông H ng có 7,2 tri u con, chi m 27,1% t
c 4,6 tri u con, chi

ng

n trong c

c;

ng b ng Sông C u Long có 3,6

tri u con, chi m 13,6%; B c Trung B 3,4 tri u con; t ngh
gi i quy t t
i v

c làm, nâng cao thu nh
c ta,

i dân.

n không nh ng góp ph
uh

Tuy nhiên, trong nh

m
ên làm giàu.

ch b
v s

ng và ch

th il n
n. Bên c nh b nh

truy n nhi m có tính ch t lây lan m nh, gây thi t h i l n thì b nh ký sinh
t h i không nh
trùng nói chung và b

n. B nh ký sinh
n nói riêng tuy không gây ch t l


2

n còi c c, ch m l n, t
vào,

u ki n cho các b nh khác xâm nh p

ng l

ng s n ph m.

T i B c K n nói chung và t i huy n Ba B nói riêng có nhi

u ki n

thu n l i cho vi c phát tri
n công tác phòng tr b

gây ra, d

không yên tâm phát tri n r

n nhi

i

t phát t th c ti n c a nhu c u

s n xu t, chúng tôi ti n hành nghiên c

tài:

l n t i m t s xã c a huy n Ba B - t nh B c K n và áp d ng bi n pháp
phòng ch
1.2. M c tiêu nghiên c u
-

nh tình hình nhi

l n t i m t s xã c a huy n Ba B

- t nh B c K n.
-

nh các tri u tr ng lâm sàng c

n.

-

nh hi u l c t y c a thu c Bio-Ivermectin và Bio-Levamisol 10%.
tài

-

c: K t qu c

m d ch t c
hi u l c t
-

n

tài là nh ng thông tin khoa h c v

c

m t s xã c a huy n Ba B - t nh B c K n; v

a thu c Bio-Ivermectin và Bio-Levamisol 10%.
c ti n:

ra bi n pháp phòng tr

l n có hi u qu cao.


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
khoa h c
B nh ký sinh trùng

ng là nh ng b nh ti n tri n

th m n tính, tri u ch ng c a b
che khu

ng b các b nh khác

n reo r c ngu n b nh nhi

ra bên ngoài và

lây lan r ng sang con khác. Ngu n b nh phát tán r ng và
ng và phát tri n c

ng l

n

t nuôi.

2.1.1. Nh ng hi u bi t chung v

n

Theo Nguy n Th Lê và cs (1996) [8] ; Phan Th Vi t và cs (1997) [19]
a l n có v trí trong h th ng phân lo

ng v

Ngành Nemathelminthes Schneider, 1873
L p Nematoda Rudophi, 1808
Phân l p Rhabditia Pearse, 1942
B Ascaridida Skjrabin, 1940
Phân b Ascaridina Skjrabin, 1915
H Ascaridoidia Baid, 1853
Gi ng Ascaris Linneaus, 1758
Loài Ascaris suum Goeze, 1782
*Hình thái
Nguy n Th Kim Lan và cs (1999) [4] cho bi t hình thái c
l
n có màu tr ng s a, thân hình
l
và 2 môi

n.

u có 3 môi quanh mi ng (1 môi

phía b

a r t rõ.
c dài 12 -

m t b ng, có 2 gai giao h p dài b ng nhau (1,2 - 2 mm), không có túi giao h p.


4

+ Giun cái dài 30 -

ng kính 5 -

+ Tr ng hình b u d

ng.
c 0,056 - 0,087 x 0,046 - 0,067

mm, v d y g m 4 l p v , l p ngoài cùng là protit, màu vàng cánh dán, nh p
nhô làn sóng
i
Theo Nguy n Th Kim Lan và cs (1999) [4] cho bi

i c a giun

n không c n ký ch trung gian.
ng thành ký sinh

ru t non l

tr ng. Sau khi th tinh,

tr ng t 100.000 - 150.000 tr ng trên ngày, trung bình m i giun
27 tri u tr ng,tr ng theo phân ra ngoài, g
h p (nhi

,

u ki n t nhiên thích

, ánh sáng) tr ng phát tri n thành tr ng có u trùng có

s c gây b nh. L n nu t ph i tr

ng tiêu hóa u trùng s n ra,

chui vào m ch máu niêm m c ru t, theo máu v gan, m t s ít chui vào ng
lâm ba màng treo ru

ch màng treo ru t r i vào gan. Sau vài

ngày u trùng ti p t c di hành t i ph i. Khi t i ph i u trùng ph i u trùng l t
xác thành u trùng k III (trong m t s
vào t

ng h p u trùng có th theo máu

i v t i ph i).

u trùng này t m ch máu ph i

chui v ph bào, qua khí qu n và cùng v i niêm d ch lên h

c

nu t xu ng ru t non, l t xác l n n a và phát tri n thành giun tr
Th

ng thành.

i: 54 - 62 ngày.
ng nh vào ch

tiêu hóa phân gi i

ng c a ký ch

niêm m c ru t và l y t ch

Th i gian s ng c
ph thu c vào tình tr

- 10 tháng. Vò
i sinh lý, s

kháng c a l

s ng b t l i (lúc ký ch s t cao)...th i gian s ng c
(Nguy n Th Kim Lan và cs, 1999) [4]. S
th l n.

ng th i ti t d ch
nuôi b n thân.
ic
u ki n
s ng
vài nghìn


5

2.1.2. B

n

Theo Ph m s
gi

6) [6], b
c bi

n

L n con m c b
(th t) gi

n ph bi n

Châu Phi và Châu Á.

ng và phát d

n 30%.

kh p

, s n ph m

Vi t Nam, b

n th y

t t c các vùng

nuôi l n t
Theo Nguy n Th Kim Lan và cs (1999) [4], b
b nh ph bi n
m d n,

c ta, l n m c b
l

n là m t
y u t 2 - 6 tháng tu i,

i 2 tháng tu i thì t l nhi m th p. B nh do loài

Ascaris suum gây nên, giun ký sinh

ru t non c a l n nhà, l n r ng.

* D ch t h c
Theo Nguy n Th Kim Lan và cs (1999) [4], tr
kháng r t m nh v i m t s hóa ch

n có s a

l 2%, creolin 3%... nhi t

45 - 50 0C thì tr ng ch t trong n a gi

c nóng 60 0C di t tr ng trong 5

c 70 0C thì di t trong 1 - 10 giây.
Theo Ph m S
bi n kh

], b
gi

c bi

và Châu Phi. Nguyên nhân b
nó r

n c a Châu Á
n r t ph bi

n, có th truy n tr c ti p và có s
Tu i m c b

Th
l n

n là b nh ph

ic a

kháng cao.

: Có nhi u tác gi

c

] l n nhi

n v

này, theo Chu

nv it l

l n t 3 - 5 tháng tu i. Theo Bùi Quý Huy (2006) [2] l n t 2 - 6 tháng

tu i m c b nh v i t l cao, tuy nhiên m i l a tu
nhi m b

u m c. Nhìn chung, l n

l a tu i 2 - 6 tháng tu

Nguyên nhân có tình tr

m d n.

u ki n khí h

m thu n l i cho tr ng giun phát tri n. M t khác công tác thú y

c ta nóng và


6

m

c th c hi n t

phân, còn

ng tr ng cây th
ng v t c m nhi m: Theo Ph m S
l n r ng

] l n nhà và

các l a tu i 1 - 4 tháng tu i nhi

b nh n

i t l cao nh t và b

ng thành. L

i 2 tháng tu i t l

nhi m giun

- 4 tháng tu i t l nhi m là 48,0%; trên 8 tháng tu i t l
nhi m là 24,9%.
ng truy n nhi m: Theo nghiên c u c a các tác gi : Nguy n Xuân
Bình (2005) [1], Nguy n Th Kim Lan và cs (1999) [4], Ph m S
(2006) [6] thì b

c truy n ch y

u ng có nhi m tr
t

ng mi ng, qua th

n li m d ng c
ng d

c

n chu ng và

ng tiêu hóa. Khi bón phân

cây tr ng, cây th

c vài tháng, khi l

i

s b nhi m b nh. L n con nhi m b nh do lúc bú nhi m ph i tr
nhi m

u vú m .
ng 70% l n nuôi
c truy n th n

u m c b nh ký sinh

trùng. L
b

ng thì ít m c
n nuôi

c,

l

c b nh (Nguy

cs, 2004) [10].

sinh b nh

Tr

n sau khi xâm nh

th i k

u gây b nh. Theo Chu Th
trùng di hành gây t

u khí quan và m

nh p gây b nh k
nhi

u trùng hay
] do u

ng cho vi khu n xâm

t huy t và thoái hóa gan, gây viêm ph i,
t

Theo Anderdahl (1997) [20] n u cho l n kh e nu t tr
ngày cho nhi m b nh suy n thì b nh tích

ph i r ng g p 10 l n so v i l n b


7

suy n. Khi u trùng theo máu vào gan d ng l i
huy

m ch máu gây l m t m xu t

ng th i gây ho i t t bào gan.
Khi u trùng t m ch máu ph i di chuy

ph i có nhi

n t bào gây v m ch máu,

m xu t huy t, ph i b viêm, tri u ch ng viêm ph i có th

kéo dài 5 - 14 ngày có khi làm con v t ch

ng thành thì gây viêm

loét niêm m c ru t non, l n có tri u ch

ng, khi s

ng giun nhi u s

gây t c và th ng ru t, có khi giun chui vào ng m t làm t c ng d n m t gây
hi

n, làm cho con v

d i.

Theo Nguy n Th
nhi

c t gây

c th

ch máu, con v t có tri u ch ng th n

kinh (tê li t ho

n).

Giun l

ng c a ký ch , th i c

c cho ký ch . K t

qu là làm cho ký ch g y còm ch m l n.
*Tri u ch ng
Khi l n nhi m ít giun tri u ch ng không rõ. B
hi n rõ

nh ng l n nuôi thi

(Chu Th

ng, thi u vitamin, nhi m nhi u giun

].

Ph m S

2006) [6] cho bi t b

rõ r t và tác h i nhi u

ng có tri u ch ng

l n con t 2 - 4 tháng tu i.

Giun ký sinh trong ru t non c a l n, l y ch
ct .L

ng bi u

ng t ký ch , ti t

ng thành bi u hi n lâm sàng không rõ, ph n nhi u là mang
thành ngu n gieo r c m m b nh: g y, ch m l n, sút cân, r i lo n

tiêu hóa. T

tg yy

c, còi c c, th u máu. Lúc này b nh

hay th hi n th m n tính.
Theo Nguy n Thi Kim Lan và cs (1999) [4] khi u trùng

viêm ph i (thân nhi

ph i gây

p nhanh, ho). Khi nhi u giun thì làm


8

t c, th ng ru

ng. M t s con có tri u ch ng th n kinh, n i m n. L n

l n thì tri u ch ng không rõ.
Th c p tính ít x
th và t

ng g p

u ki

a ch

n

ng kém. Bi u hi n con v

ng b ng, mi ng hôi, s

niêm m

u máu, vàng da và

u ch ng th

L n nhi

o, quay cu ng ki t s c.

ng có các tri u ch ng: co gi

n h th

ct

ng

c ru t, t c ng m t do quá nhi
c th ng ru t chui vào xoang b ng, con v t ch

t ng t ho c

viêm phúc m c c p.
* B nh tích
Khi viêm ph i th y trên m t ph i
nhi u

t huy t màu h ng th m, có

ph

cata có nhi

ng thành thì th y ru t non viêm
ng h p có quá nhi u giun làm t c, v ru t gây

viêm phúc m c. M khám l n b nhi

ng th y ru t có nhi u

giun, niêm m c ru t có t

u viêm cata th phát s th y

niêm m c d dày,ru t có t huy t t

t loét.

*Ch
-

i v i con v t còn s ng: ki m tra phân b

Fulle
Ngoà

i

tìm tr ng giun.
ch

ph n ng bi n thái n i bì (dùng kháng nguyên pha loãng 1:200 tiêm n i bì vành
ngoài tai ho c nh vào xoang k m c m

t t t, không gây

ph n ng chéo v i các giun khác, có k t qu
t

8 - 10 ngày. Ph n

n nhi m giun

c 110 - 140 ngày. Th i gian ph n ng

bi n thái xu t hi n phù h p v i th i gian kháng th t p trung trong máu sau khi


9

nhi m giun và không ph thu

ng thành

ru t (Ph m S

cs, 2006) [6].
-

i v i l n ch t:

+M

ng thành, u trùng và ki m tra b nh tích theo
khám toàn di n K.I. Skrjabin.
c tiên l t da, xem k t ch

i da, l

làm r i lo

t, hô h p, sinh d c,
ch l

m tra k xoang ng c và xoang b ng,

l

ki m tra. L y t y s ng, ki m tra d ch trong

m t, ki m tra d ch

kh

xoang m t. Ki

i, môi r i ki m tra

l
c ch t các b ph n (th c qu n, d dày, ru t non, ru t

già, manh tràng, gan, tuy n t y) r i tách ra và cho riêng vào thùng ho c ch u.
Th c qu n: Dùng kéo c t d c th c qu n. Ki m tra k niêm m c. N u
th

c có m thì ki m tra k

n kính n o niêm

m c th c qu n r i ép ch t n o gi a hai phi n kính hi n vi ho c kính lúp, n u
th y giun thì dùng kim ho c bút lông l y ra.
D dày: C t d c theo chi u cong c a d dày, l y ch t ch a cho vào
c r a thành d
y,

c r a và ch t c n cho vào v i nhau,

i l ng c

l ng c n...làm nhi u l

c vào, khu
c trong su

n

c trên,

l y c n soi kính lúp.
Ru t non, ru t già và manh tràng: Ki m tra riêng ba b ph n, dùng kéo
c t d c theo chi u cong c a ru

giun trong ch t ch a
m c ép

ki m tra.

m i b ph

n r a sa l ng tìm tr ng
ng th i dùng phi n kính n o niêm


10

Gan: Tách m t cho vào h p l

ki m tra riêng b

r a sa l ng d ch m t. Dùng tay bóp nát gan r i g n r a sa l
Tuy n t

n
ki m tra.

i v i gan.
p: Dùng kéo c t h u, khí qu n và nhánh khí qu n. S

n o niêm d ch soi kính lúp. Ph
pháp g n r a sa l

ki m tra.

t: C t th

n o vét b th

ki

ki m tra, l y t ch c th n ép lên phi n kính soi kính lúp.
n: V i d ch hoàn, dùng dao c t m ng, ép gi a hai phi n
i kính hi n vi. V i ng d n tr ng, dùng kéo c t

d c ng, dùng phi n kính n o vét niêm m c, ép gi a hai phi n kính, tìm ký
sinh trùng b ng kính lúp ho c kính hi n vi.
Nh

y s ng c t lát l ng, ép gi a hai phi n

kính, ki

i kính hi n vi. M t: n o xoang k t m c, ép gi a hai phi n

kính, ki

i kính hi n vi...
khám không toàn di

s ng ký sinh

ru t non nên ch m khám

+L

i 2 tháng tu i m khám

ng thành

ru t non.
ph i vì giun

tr ng.
u tr
Nguy n Th Kim Lan và cs (1999) [4] cho bi t có th dùng m t trong các
lo

t y giun

n:

- Natri fluorat (NaS): 0,1g/kgTT. Cho l n nh
m t s th
cho l
t 70 - 80%.

, tr n thu c v i

ng thu c cho l n nh
c vì d

c (ch

n a. Không

c b t, run r y). Hi u qu


11

- Silico flucorat natri (Na2SiF6): Không c n nh
thu c. Tr n l n th

c và sau khi cho

t li u. Hi u qu

L n4-

t 75 - 100%.

u cho m i b a 0,2g.

L n7-

u m i b a 0,3g.

L n 20 -

u m i b a 0,5g.

Piperazin hydrat: 250mg/kg TT. Tr n vào th

c

c u ng. N u l

gi

c.

Piperazin citrate: 150mg/kg TT.
Mebenvet: 0,2g/kg TT. Tr n vào th
Levamison: 6 - 6,5mg/kg TT. Tiêm b p
Tr

nh (1996) [18] cho bi t nên t y giun cho l n m
kh i lây b nh sang l n con. L n th t ph

l n: 1 l n sau khi cai s a và m t l n vào 4 tháng tu
- Nh ng th thu

c

c t y giun 2

c khi v béo.

tr b nh giun sán là:

+ H t cau 5 - 10g, tùy theo l n l n nh .
+ S quân t (b t) 20g.
+ V r xoan: 20g, c o s ch v ngoài, thái m
nl

10g, cho l n u

c

c, hòa thêm b t diêm sinh

ng 3 sáng li n. Li u này dùng cho l n

n ng trên 20kg.
, tr n v i cám cho l n n ng 15 vào bu

n nh

Ph m S
m t trong các hóa

a.

6] cho bi t, có th t
c sau:

Febetel: 20mg/kg TT. Cho u ng.
Membedazol: 5mg/kg TT. Cho u ng.
Ivermectin: 0,3mg/kg TT. Tiêm b p.

n b ng


12

Theo kinh nghi m c a nhân dân thì nuôi l n b ng b
ch

c s phát tri n c

n

n.

Theo Nguy

13], Nguy

- Nguy n H u

9] thì có nhi u thu c t y giun sán cho l n

Piperazine,

Levamisol, Mebendazol, Ivermectin, Niclosamid...
*Phòng b nh
Theo Ph m S L

2) [5

sinh thái, chu trình sinh h c c
tr

vào các k t qu nghiên c u
n. K t qu nghiên c u thu

u

n th c hi n các khâu sau:
- Di

nh

l n:

i v i t ng cá th : T y giun 3 tháng 1 l n. N u sau khi t y, v sinh
t

i l n b t ch c n t y 1 l n vào lúc tách m .
i v i l n nuôi t p chung: c

l n t y giun cho t t c l n

n 100 - 1000, nuôi 3 - 4 tháng, 1

di n c n t y, g m: l n con m i tách m ,l n m

m i tách con, l n nuôi th t và các lo i l n khác.
-

m b o v sinh chu ng tr

b nh cho l n. V sinh th

ng, h n ch vi c lây lan m m

c u ng. Không nên cho l

ng các lo i

ib
-

di t tr

phân b

a s phát tán m m b nh ra ngoài.
t sinh h

di t tr ng và u trùng.

- X lý phân theo các bi n pháp sau:
+ Dùng ánh sang m t tr i, nhi

di t m m b

c
+ Dùng hóa ch

di t tr ng và u trùng.

+ Bi n pháp sinh h c: phân.

ng

13

Nguyên lý c a bi n pháp

phân: L i d ng h vi sinh v t y m khí và

hi u khí phân h y và lên men các ch t h
- 600C),
là bi

nhi

trong phân làm nhi

phân

di t tr ng và

n, d th c hi n, hi u qu cao, t n ít công s c và ti n b c,

không gây

n súc v

mb ov

i và

súc v t.

Nguyên li u : phân chu ng + lá xanh + vôi b t + tro b p.
+

n i trê m

t: tr n 4 lo

, bên ngoài trát

bùn dày 10cm.
+

chìm: tr n 4 lo i trên,

t và bên trên trát bùn

dày 10cm.
2.2. Tình hình nghiên c

c

2.2.1. Tình hình nghiên c

c

Theo Nguy n Th Kim Lan và cs (1999) [4], b
b nh ph bi n
m d n.

n là m t

c ta, l n m c b nh ch y u là l n t 02 - 07 tháng tu i
l

i hai tháng tu i thì t l nhi m th p, b nh do loài

Ascaris suum gây nên, giun ký sinh

ru t non l n r ng và l n nhà.

Nguy n Thi n và cs (2004) [14] cho bi t, tr
s ng r t lâu t

ng có s

c các lo i hóa ch t (ki m, axit), ch

kháng r t m nh v i t t
u ki n ngo i c nh khô ráo

và ánh sáng m t tr i chi u tr c ti p. Tu i th c
tháng. H t tu i th

ng 0,7 - 10

a l n theo phân l n ra ngoài. G

u ki n

không thu n l i (con v t b b nh truy n nhi m, s t cao...) thì tu i th

s ng n l i. S
th con l n.

n hàng nghìn con trên m


14

Nguy n Xuân Bình, (2005) [1] bi n pháp phòng tr b
v i l n con t

i

n 2,5 tháng tu i ph i t y giun 1 l n. Sau 2 - 3 tháng

sau ph i t y giun l n 2. N

nái ph i t y giun l

Nguy

c khi ph i gi ng.

ng b

qua

truy n

m th y. Tuy v y b

i không ph

n do u trùng trên

ng thành thì khá nhi u, gây nên các ph n ng

ng và h i ch ng Loeffer. Nh
thi

i có th tr

ng, suy gi m mi n d ch d m c b
c v t nhi m tr

c

c,
n do nu t ph i

n ch a u trùng. Chu k phát tri n
ng trên l

g cl

c t o thành trong ru

n
i không hoàn toàn chín mu i, và

các tr

c s ng, tr

ti

ng c
Ph m S

ng h p có s

i.
] cho bi t, tr

trong và ngoài ngo i c nh t
07 - 10 tháng, h t tu i th

n

s ng r t lâu
i th c

theo phân l

ng
ng.
m trên 7

con l n nu t ph i tr

i, qua 66 ngày theo dõi các tác gi th y:

v i li u 10.000 tr ng có u trùng, l n không có bi u hi n tri u ch ng khác và
xét nghi m phân c a 7 con l n, l n v n kh e m

ng bình

ng. K t qu m khám 2 l n và xét nghi m phân c a 7 con l n thì không
th y tr

u này cho th y l n không m c

b

i.
Lê Th Tài và cs

u tr

b ng thu c nam: V
t cao b ng c n etylic, thu h

c thành cao m m, sau
c nh a màu vàng nâu, v

c có tác d ng gi t ch t giun trong 30 phút.

ng, mùi


15

Tr

u tra b ng cách

xét nghi m phân l n

m thu c nhi u vùng khác nhau trên 2.200 l n

cho bi t t l nhi

i l n b nhi m n ng nh t là 2 - 6

tháng tu i, t l nhi m chung là 49,0-65,9%, riêng t l nhi m

tu i này là

38,3-54,9%.
Ph m Vãn Khuê và cs (1975) [3] ã nghiên c u v h quy lu t phân b
và bi

ng nhi m giun sán theo l a tu i

l nm ts t

, Qu ng

Ninh, Hà B c, H

c

l n nhi m 4 l p giun sán v i t ng s là 17 loài.
Tr

] cho bi t ngay t

th k 14 Tu

ra cách tr

2.2.2. Tình hình nghiên c

u

ng h t cau, c lanh ngâm.
c

Theo Aderdahl (1997) [20], n u cho l n nhi m tr
ngày l i cho nhi m m m b nh suy n thì b nh tích gây ra

ph i r ng g p 10

l n so v i l n ch nhi m b nh suy n.
Johanes Kaufman (1996) [22] cho bi t, s lây nhi
con có th

n b

n

u tr cho l n m

Bezimidazle, Febatel và Levamisol có tác d ng h u hi

.

ch ng l i s lây

nhi m. Ivermectin (300mg/kg TT) dùng cho l
1 - 2 tu n có th ki

c s lây nhi m cho l n sau khi sinh.

Assen, (1985) cho r ng tu i th c
M t s loài th c v t có tác d ng làm gi m kh
u cho l
tr ng, c

c khi

n.
m nhi m giun

n t 3 - 4 tu n, m i ngày 1,2kg các th sau: C ba lá
, thì có th làm gi m s l n con c m nhi

30

40% (Siepv, 1967).
Vi

nghiên c u v giun tròn

] cho bi t nh ng
t


16

ng minh hi u qu th t Focmalin 0,5%
v i li u 200ml cho l n n ng 124 - 140kg. Ch a b ng Focmalin nên ti n hành
c bi t, n n chu ng nghiêng 30 - 400

ch nh

y thu

n th

n thân

c ng m nhi u nh t trong ru t, t c ng m nhi u ch giun

sán ký sinh.
u qu
là dùng dung d ch Iod pha loãng (0,8

c).

+ E.A.Miaxinkova và P.A.Agrinzonxki, (1933) ch ng minh l n con 3
tháng tu i m c b

r ng không b ng 1/3 l n kh e.


17

Ph n 3
NG, N

U

ng và ph m vi nghiên c u
-

ng nghiên c u: L n t

n

i 2 tháng tu

n trên 6

tháng tu i.
- Ph m vi nghiên c u: m t s xã thu c huy n Ba B , t nh B c K n
m và th i gian ti n hành
-

m: Tr m thú y huy n Ba B - t nh B c K n

- Th i gian ti n hành: T ngày 25

n 25/11/2015

3.3. N i dung nghiên c u
-T l

nhi

l n t i m t s xã thu c huy n Ba

B - t nh B c K n
-T l

nhi

l n theo l a tu i

-T l

nhi

n theo gi ng l n.

-T l

nhi

l n theo tính bi t

-T l

nhi

l

-T l

nhi

l n theo tình tr ng v sinh thú y

-T l

nhi

l

-T l

nhi

l

ng và l n b tiêu ch y.

- Các bi u hi n lâm sàng c a l n m c b
- Hi u l c

u tr c a 2 lo i thu c bio - ivermectin và bio - levamisol (10%).
u

y m u thí nghi m

M

c thu th p ng u nhiên t i các nông h , các tr

th
tra l y m u, ch

i m t s xã thu c huy n Ba B - t nh b c K n, tr c ti
m

phòng thí nghi m.

nt p
u