Nghiên cứu khả năng nhân nhanh giống lan Hồ Điệp (Phalaenopsis Blume) từ mầm ngủ cành hoa bằng phương pháp in Vitro (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (14.19 MB, 71 trang )
*
V N TÂN
NHÂN NHANH GI
LAN H
(Phalaenopsis Blume) T M
CÀNH HOA
B
IN VITRO
Chuyên ngành
Khoa
Khóa
: Chính quy
:
: CNSH-CNTP
: 2011-2015
Thái Nguyên, 2015
V N TÂN
(Phalaenopsis Blume) T
B
Chuyên ngành
Khoa
Gi
viê
M
CÀNH HOA
IN VITRO
: Chính quy
:
: CNSH-CNTP
: 2011-2015
d n:1. PGS.TS. Ngô Xuân Bình
2. Ths. Nguy
Khoa CNSH-CNTP -
Thái Nguyên, 2015
âm Thái Nguyên
i
Công ng
nhân nhanh
(Phalaenopsis Blume)
l
in vitro
-
-
C
Sinh viên
ii
BA
: 6-Benzylaminopurine
Cs
CT
CV
: Coeficient of Variation
GA3
: Gibberellic acid
IAA
: Indole-3-acetic acid
IBA
: Indole butyric acid
Kinetin
: 6-Furfurylaminopurine
LSD
: Least Singnificant Difference Test
MS
: Murashige & Skoog (1962)
MT
NAA
TDZ
-naphthalene acetic acid
: Thidiazuron
iii
NG
Trang
.................................13
..................................................................19
HgCl2
..................................................21
..............................................................................................................22
in vitro .........................................................................................23
...............................................................................................................23
................................................................................24
...........................................................................................................................24
................................................25
2
........................28
.............................................................................................29
B ng 4.3. K t qu
ng c a
................................................................................32
(sau 30 ngày) ............................................................................................................34
cây lan
................................................................................36
..................................41
iv
DA
Trang
Hình 4.1. nh tái sinh lan H
Hình 4.3. nh ch i lan H
p
p
các n
BA khác nhau
sng MS b sung BA
v
Trang
U .................................................................................................................... 1
Ph n 1: M
.......................................................................................................................... 1
tv
u........................................................................................................ 2
1.2. M
tài............................................................................................................. 2
1.3. Yêu c u c a
tài...................................................................... 2
c và th c ti n c
Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U........................................................................................ 3
p....................................................................................................................... 3
2.1. Lan H
2.1.1. Ngu n g c........................................................................................................................ 3
2.1.2. Phân lo i.......................................................................................................................... 3
m th c v t c a lan H
p............................................................................ 5
ng.................................................................................................. 5
n ........................................................................................................ 7
p................................................................... 9
ng thích h p cho lan H
2.2.5. Tình hình nghiên c u.................................................................................................. 10
2.2.6.1. Tình hình nghiên c
c.......................................................................... 10
2.2.6.2. Tình hình nghiên c u trên th gi i........................................................................ 11
khoa h c c a nuôi c y mô-t bào th c v t...................................................... 12
ng nuôi c y mô t bào th c v t ................................................................. 12
2.2.1.1. Ngu n Cacbon........................................................................................................... 12
ng............................................................ 13
2.2.1.2. Các nguyên t
2.2.1.3. Vitamin....................................................................................................................... 13
2.2.1.4. Các ch t h
t nhiên ........................................................................................ 14
2.2.1.5. Các thành ph n khác............................................................................................... 14
2.2.1.6. pH c
2.2.1.7. Các ch
ng................................................................................................... 14
ng ............................................................................... 14
2.2.2. Nhân gi ng vô tính b ng cách tách chi t................................................................. 16
3.2.3. Nhân gi ng vô tính b ng s d ng ch
nh ........................................................... 16
vi
PH N 3:
U........... 18
NG, N
3.1. V t li u, hóa ch t và thi t b nghiên c u..................................................................... 18
ng, v t li u nghiên c u................................................................................... 18
3.1.2. Hóa ch t s d ng......................................................................................................... 18
3.1.3. Thi t b nghiên c u...................................................................................................... 19
m và th i gian nghiên c u ................................................................................ 19
m nghiên c u ................................................................................................... 19
3.2.2. Th i gian nghiên c u .................................................................................................. 19
3.3. N i dung nghiên c u ...................................................................................................... 19
3.3.1. N i dung 1: Nghiên c u
HgCl2
ng c a n
o mô s ch n m, vi khu n.............................................................. 19
n kh
3.3.2. N i dung 2: Nghiên c u
lan H
ng c a n
n kh
i
p t m n ng cành hoa. ..................................................................................... 19
3.3.3. N i dung 3: Nghiên c u
c a ch i lan H
ng c
cd
n kh
ng
p in vitro. ............................................................................................... 20
3.3.4. N i dung 4. Nghiên c u
nhân nhanh ch i lan H
ng c a n
n kh
n kh
p. ............................................................................................. 20
3.3.4. N i dung 5: Nghiên c u
sinh h
và th i gian c a dung d ch
ng c a n
auxin và m t s ch ph m
p ................................................................... 20
cây lan H
u .............................................................................................. 20
3.4.1.N i dung 1: Nghiên c u
HgCl2
và th i gian c a dung dich
o mô s ch n m, vi khu n.............................................................. 20
n kh
3.4.2. N i dung 2: Nghiên c u
H
ng c a n
ng c
n kh
ch i c a lan
p.................................................................................................................................... 21
3.4.3. N i dung 3 Nghiên c u
c a ch i lan H
cd
n kh
ng
p in vitro. ............................................................................................... 22
3.4.4. N i dung 4: Nghiên c u
nhân nhanh cây lan H
ng c a n
n kh
p................................................................................................ 23
3.4.4.1. Thí nghi m 4: Nghiên c u
nhanh ch i lan H
ng c
ng c a n
n kh
ân
p. ....................................................................................................... 23
vii
3.4.4.2. Thí nghi m 5: Nghiên c u
ng k t h p c
p. ................................................................................... 24
i lan H
3.4.5. N i dung 5: Nghiên c u
sinh h
n kh
n kh
ng c a n
cây lan H
auxin và m t s ch ph m
p. .................................................................. 24
27
:
4.1. Nghên c u
ng c a n
và th i gian c a dung dich HgCl2
n kh
o mô s ch n m, vi khu n......................................................................................... 27
4.2. K t qu nghiên c u
H
ng c
n kh
i c a cây lan
p.................................................................................................................................... 29
4.3 K t qu nghiên c u
ng c
cd
ng ch i lan H
p
................................................................................................................................................... 32
4.4. K t qu nghiên c u
ng c
n kh
i lan H
.......................................................................................................................................... 34
4.4.1. K t qu nghiên c u
nhanh cây lan H
n kh
p.......................................................................................................... 34
4.4.2. Nghiên c u
ch i lan H
ng c a n
ng k t h p c
n kh
p..................................................................................................................... 36
4.5. K t qu nghiên c u
ng c
n kh
c a cây lan H
p........................................................................................................................................... 38
4.6. K t qu nghiên c u
hóa d n kh
ng c a m t s h p ch t sinh h
c a cây lan H
i
p .................................................................... 41
ph n 5: K T LU N VÀ KI N NGH .............................................................................. 43
TÀI LI U THAM KH O .......................................................................................................
Tài li u Ti ng Vi t......................................................................................................................
Tài li u Ti ng Anh .....................................................................................................................
P
1: M
............................................................................
Ph l c 2. K t qu s lý s li u ................................................................................................
1
màu
Trung Q
...Riêng
lan g
phát
2009
80 ha [29], [30].
c
ng lan
qua
.
Tron
i
có
không
màu
[8], [21], [23].
in vitro
lá, cành hoa,
in vitro [31]. Quy trình
(Phalaenopsis
cao và không có
in vitro .
2
tiêu
(Phalaenopsis Blum)
in vitro.
-
2
,
.
-
BA
lan
.
.
BA và Kinetin
nhanh
.
-
(phân bón
NAA
)
l
.
1.4. Ý ngh
+
.
.
+
in vitro,
+
3
2.1. Lan H
p
2.1
p có tên khoa h c là Phalaenopsis sp, có ngu n g c
Lan H
Á và châu Úc
ây là loài lan có hoa l
h t là nh ng lo
c
khí h u m và nhi
p và b n. Chi H
cao 200
400m so v i m
o Malayxia, Indônêxia, Phillipin, các t
Vi t Nam. Lan H
p
p g m 21 loài, h u
ng trong kho ng 20 - 350
bi
Ðông Nam
c bi n, có
ng xu t hi n
n Ð , châu Úc và
c phát hi n t
c tác gi Rumphius
nh danh v i tên g i là Angraccum album
i l i là Epidendrum
amabile, Sau cùng Blume - m t nhà th c v
nh danh l i l n cu i cùng v i
tên g i Phalaenopsis sp [8] [9].
2.1.2
[23]:
)
Ngành (Division)
Plantae
Magnoliophyta
Liliopsida
Orchidales
Orchidaceae
Phalaenopsis
Loài (Species)
Phalaenopsis sp
4
c lai v i Phalaenopsis
Hi n nay, có nhi u gi
c
m màu s c hoa có th chia thành các nhóm
sau [18]:
- Nhóm hoa có màu tr ng: Hoa màu tr ng v i môi có nh ng d u m hay
m nh .
- Nhóm hoa có màu n a tr ng: Cánh hoa tr ng tuy
tr
hay tím.
- Nhóm hoa có màu h ng: Hoa có màu s
i t màu h ng nh
n
tím v i môi có màu s m.
-
n màu vàng kim lo i.
- Nhóm hoa có s c: Hoa có màu tr ng, tím hay vàng và có s c m
t màu h
n màu tím hay nâu, có s c
toàn hoa hay rìa hoa.
- Nhóm hoa có ch m tím: Hoa có ch
i theo gi ng.
- Nhóm hoa có màu m i: Ðây là nhóm m
c tuy n ch n. Nh ng b
m
m,
c lai t b m là nh ng gi ng
n i b
c ch
P.amboinensis; P. fuscata; P. gigantea
Theo tác gi Tr n Duy Quý và cs lan H
p có th chia thành 2 nhóm
chính[22]:
- Nhóm Euphalaenopsis:
bilis, Ph.aphrodite,
Ph.philippinensis, Ph.sanderiana, Ph.schilleriana, Ph.stuartiana. Chúng có hoa to
ph
ng có màu tr
Phalaenopsis stuartiana
h ng [22].
Phalaenopsis schilleriana
Phalaenopsis amabilis
5
- Nhóm Stauroglottis: Hoa nh
hoa trên m t cành ít
u màu k t h p nâu, vàng, hoa cà...
P.amboinensis, P.giganteatheo [22].
Phalaenopsis lindenii
2.1.3.
Phalaenopsis violacea
m th c v t c a lan H
2.1.3.1
Phalaenopsis gigantean
p
ng
a. Thân
Lan H
p thu c lo
n không có gi hành, không có
th i k ng ngh rõ r
ng r t ch m, thân phát tri n theo
ng, cành hoa m c
H
p r t khó có ch
nhân gi ng. Thân c a lan H
ch
rìa thân ho c n y ra t nách lá.
p, ngoài tác d ng gi cho cây th
ch
c cho cây [13], [16], [17] .
Hình 2.1: T
ng còn có
6
b. R
H r c a lan H
p không phân chia thành r chính, r ph , r nhánh,
lông hút rõ ràng mà r c a nó th
ng có d ng hình tròn, to m p. Có nh ng nghiên
c u cho th y r cây thu c nhóm phong lan có kh
ng c a cây, các loài n m
ng quang h p. Trong quá trình
ng s ng c ng sinh t i r
ng tr l n
nhau, vì th r c a hoa lan còn g i là r n m. Bón phân cho lan ph i yêu c u bón
phân
n
th t loãng, vì trên r cây có n m s ng c ng sinh [13], [16], [17].
Hình 2.2: R
c. Lá
Lan H
p có lá to dày,
y d n, lá m c
v i nhau, ôm l y thân cây. S lá trên cây
i x ng x p thành hai hàng, xen k
ng không nhi u, thông t
ng m t cây
ng thành có t 4 lá tr lên. Màu s c c a lá g m 3 lo i: lá màu xanh, m t trên lá
và m t
i lá màu
; m t trên c a lá
c a lá có th
m và m t
c màu s c hoa. Lá màu
hoa nh t màu. Còn các lá màu khác
i lá màu
. D a vào màu s c
ng ra hoa màu tr ng ho c
ng cho hoa màu h ng [13], [16], [17].
Ð thích nghi v i i u ki n sinh thái nguyên sinh, lan không có khí kh ng
m t trên c a lá mà ch có
H
p có kh
m
i. Lan H
p là loài th c v t CAM, vì v y lan
ng ch u h n t t [13], [16], [17].
7
Hình 2.3:
2.1.3
n
a. Hoa
Cành hoa c a lan H
t trên xu ng thì cành hoa b t
p m c ra t nách lá, thông
m theo th t
u m c ra t lá th 3 ho c th 4. Các cành hoa có
th phân nhánh ho c không phân nhánh. Cành hoa khi
ng
ng
d ng ti m ch i nách ho c ti m ch
150C và b b m ng n cành có th n y thành ch i hoa,
280C thì ch có th n y thành ch i nách [13], [16], [17].
Hình 2.4:
phân hóa các
u ki n nhi t
n u nhi t
t hoa
i
cao trên
8
b. Qu
Lan H
p ch t o qu nh th ph n nhân t o ho c nh côn trùng. V qu
có hình que, phát tri n ch
ng ph i qua 4 tháng m i chín và tách v . S
ng h t trong m t qu khác nhau do s khác nhau v cây b , m
H t c a lan H
p
ng r t nh , có d ng b t, không có phôi
i u ki n t nhiên r t khó t n y m
môi t
em th ph n.
, trong
ng ph i gieo h t trong
ng vô trùng thích h p m i có th thu
gieo h t trong môi tru ng thích h p, th
c cây con v i s
ng tr
ng l n. Khi
n protocorm
phát tri n thành cây con [8], [17].
Hình 2.5.
c. Keiki
Keiki ch là m
c m c t m t m u trên cành hoa. Hi
c Wiliang mô t l
nhi u loài lan. Lan H
có có th hình thành t r
. Keiki có th
p có kh
n keiki t
các loài Philippine p [8], [17].
Hình 2.6.
ng
c hình thành
t phát hoa. Keiki còn
9
2.2.4.3. Môi tr
ng thích h p cho lan H
a. Nhi
p
m
- Nhi
: Lan H
thích h
p có ngu n g c t mi n Nhi
tr ng lan H
p
i cao. Nhi
ban ngày là 25 - 280
thích h p nh t
tr ng vào
- 200C. G
ng 230C. N u nhi
ng, ng
n nhi t
i 150C, thì r cây s ng ng hút ch t
th
i 100C), n hoa r ng
ng, th m chí n u g p rét h
ho c các cánh hoa xu t hi
làm
nhi
ngày thích h p nh t là 250
nv
ngày và
p c a hoa. Giai
ch khá cao, ban
-200C, kéo dài 3 - 6 tu n r t có l i cho s
phân hóa hoa [10].
r t c n thi t trong quá trình phát tri n c a lan H
kho ng 50-85% là
n
cho
phát
p.
trong
lan
b.Ánh sáng
Cây
tu i khác nhau có nhu c u ánh sáng khác nhau. Cây l
-12
12-
.
ho c xuân ánh sáng y
c.
c n che b t 40 - 50% ánh sáng [10].
ng
Lan h
p
các thành ph
c a cây mà nhu c
in
ch t dinh
i v i thành ph
- 10 -
KH2PO4
n ph
ng ch t. Tuy nhiên, tùy thu c vào t ng th i k
ng có khác nhau.
P,
P,
ng cao nh
-30-
- 10 -
y
ng
10
hoa t
, [10].
phun, cách 7-
Các nguyên t chính c n thi t cho cây lan h
ng: N, P, K. Nhóm các nguyên t
p là: nhóm các nguyên t
ng: Ca, Mg, S. Nhóm các nguyên t
ng: Fe, Cu, Zn, Mn, B, Mo. Cây lan c n các nguyên t
r t nh
thi
ng v i li
ng
ng thì chúng có s
i
ng c n b sung thêm các nguyên t
ng.
2.2.5. Tình
2.2.5.1
Hoàng Th Lan
ng và Cs (2008), ti n hành nghiên c u t o v t li u kh i
u t m u h t. Bao g m các nghiên c u v
ng c a tu i qu và môi
ng pháp kh trùng m u, nh
ng gieo h t. K t lu n qu c a gi ng lan HL2 (100
ngày tu i), HL3 (170 ngày tu i)
c kh trùng b ng H2O2 15% trong 10 phút và
gieo lên môi tru ng VW + 50 g/l khoai tây là t t nh t. M t ng cành hoa
trùng b ng H202 15% trong 20 phút. Môi
ng thích h p
c kh
t o protocorm t h t
là: VW + 2,0 mg/l BAP ( i v i gi ng HL2) và VW + 1,5mg/l BAP + 0,5 mg/l 2,4-D
(
i v i gi ng HL3), t m u lá là VW + 2,0 mg/l BAP + 1,0 mg/l TDZ (gi ng HL2
và HL3). T chóp r là: VW l ng + 1,0 mg/l BAP + 1,5 mg/l TDZ (
HL2) và VW l ng + 1,5 mg/lBAP + 1,0 mg/l TDZ (
i v i gi ng
i gi ng HL3)[23].
2002, tác gi Nguy n Quang Th ch và Cs ã
c môi
ng
t o cây hoàn ch nh là VW + 50g/l khoai tây + 50g/l chu i (giai do n 1) và VW +
100g/l khoai tây/l + 100g/l chu
o n 2), t
c cây con
tiêu chu
m[15].
Khi nghiên c u
n ra ngoài
, Ðoàn Thùy Vân và Cs ã xác
c giá th thích h p cho cây lan H
o n
o n cây t
ng thành là rong bi
p ngoài
m
các giai o n
o n cây con là rong bi n + than hoa(1:1),
d a + than hoa (1:1:1)).
11
Tác gi Hoàng Th
nghiên c u và ã t
(TC) phù h p cho nuôi tr ng lan H
h p cho t
p
c phân bón t ch
c ch
phân bón thích
o n phát tri n c a cây.
, tác gi Tr
chu
ng và Cs ã nghiên c u ng d ng k thu t
oán và lo i b m m b nh do vi khu
p vào nuôi c y mô. Tác gi
ã phân l p
a m u lan H
c 15 m u khu n thu c 2 nhóm vi
khu n Ewinia cartovora và Pseudomonas gladioli [2].
2.2.5.2
h lan
.
1976, Tanaka và Cs
[31]. Tuy nhiên,
0
và
0
0
2000, Tokuhara và Mii
cu
Young, Murthy và Yoeup (2002),
phalaenopsis
12
.
m 2002, Park So Young và Cs,
protocor
khác nhau [28].
.
2.2. C
-
2.2.1.
2.2.1
in vitro
13
2.2.1
Na, S [20].
:
ng
3
+
4
Phospho
Kali
3,
KH2PO4, KCl.6H2O
Canxi
3.4H2O,
Magie
4
4
-
2.2.1.3. Vitamin
- Vitamin B1
- Vitamin B6 (Pyridocine): Là
CaCl2.6H2O, CaCl2.2H2O
14
- Vitamin B3
- Myo-
2.2.1
-
-
15].
-
khá cao các vitamin nhóm B [15].
-
2.2.1
-
-
2.2.1
-
2.2.1
15
-
-
20].
-
i auxin,
16
12].
20].
trong
3
là
20].
2
-
có 2 0,8 -
[9].
[9].
-3
a [9].
-tip) hay
trong vòng 0,1-
