I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------oOo--------------
THU HÀ
tài:
NG VÀ PHÁT TRI N
M TS
GI
T TRONG V
T I HUY
T NH THÁI NGUYÊN
KHÓA LU N T T NGHI
H
o
: Chính quy
Chuyên ngành
: Tr ng tr t
Khoa
: Nông h c
Khóa h c
: 2011 2015
Thái Nguyên,
2015
IH C
I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------oOo--------------
THU HÀ
tài:
NG VÀ PHÁT TRI N
M TS
GI
T TRONG V
T I HUY
T NH THÁI NGUYÊN
KHÓA LU N T T NGHI
H
o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c
Gi
ng d n
Thái Nguyên,
IH C
: Chính quy
: Tr ng tr t
: Nông h c
: 2011 2015
: TS. Nguy n Thúy Hà
2015
i
L IC
Trong quá trình h c t p trong su
i h c Nông Lâm
Thái Nguyên v i s gi ng d y t n tình c a các th
ng, b n thân
c ti p thu nhi u ki n th c quý báu nh m ph c v cho công tác nông
nghi
c chuy n bi n trong quá trình h c
t p sau khóa h c t
th
ng th
c s cho phép c
m c ng c hoàn thi n ki n
i h c Nông Lâm, khoa Nông H c và
các th y cô giáo, tôi ti n hành th c hi n nghiên c
giá kh
tài t t nghi p:
ng và phát tri n m t s gi
i huy
t trong v
t
V i ki n th c và kinh nghi m th c t còn h n ch , do l
nghiên c
u th c hi n
c l p nên không tránh kh i nh ng thi u xót, kính mong các th y
cô và các b
c thông c m và góp ý ki n ch b o thêm cho tôi.
Nhân d p này, tôi xin g i l i c
h t i Ban Giám hi u
i h c Nông Lâm, Ban ch nhi m khoa Nông h
bè, nh
n
tôi trong quá trình h c t
hi n khóa lu n t t nghi
Nguy n Thúy Hà
trình th c hi
c bi
c ti
cg ic
c
c t i TS.
ng d n ch b o cho tôi trong toàn b quá
tài t t nghi p.
Tôi xin chân thành c
Thái Nguyên, ngày 25 tháng 05
Sinh viên
Thu Hà
5
ii
DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1: Thành ph n ch
ng trong 100g rau
B ng 2.2: So sánh hi u qu s n xu
t v i các cây tr ng khác.....................9
B ng 2.3: Tình hình s n xu
t trên th gi
B ng 2.4: Tình hình s n xu
t m t s khu v
B ng 4.1: Th
m t s lo i rau .................8
...........................12
...................13
ng, phát tri n c a các gi
t trong v
............................................................................. 28
B
ng chi u cao cây c a các gi
chu t trong v
................................................................................29
B ng 4.3:T
ng chi u cao cây c a các gi
B ng 4.4:
ng s lá c a các gi
B ng 4.5: T
ra lá c a các gi
t......................32
t ...............................33
t .......................................................36
B ng 4.6: T l sâu b nh h i trên các gi
t ............................................38
B ng 4.7: Các y u t c
t các gi
v
...........................................................................40
ng c a các gi
t trong
B
m hình thái, ch
t.........................43
B
h ch toán kinh t c a các công th c thí nghi m v
...................................................................................... 46
iii
DANH M C CÁC BI
Bi
ng chi u cây c a các gi ng v
....30
Bi
ng s lá c a các gi
.....34
Bi
4.3: S qu h u hi u trên cây c a các gi
Bi u 4.4 : Kh
.40
ng trung bình qu c a các gi
tv
................................................................................... 41
Bi
Bi
t lý thuy t c a các gi
t th c thu c a các gi
tv
42
t v
........................................................................... 42
iv
DANH M C CÁC T
VI T T T
Ký hi u vi t t t
Di n gi i n i dung vi t t t
BVTV
B o v th c v t
Cs
C ng s
CV
Coeffcienct of varianci (H s bi
ng)
ng b ng sông c u long
FAO
T ch c Nông nghi
ha
Hecta
IPM
Phòng tr d ch h i t ng h p
LSD
Sai khác nh nh
NSLT
t lý thuy t
NSTT
t th c thu
P
Xác su t
STT
S th t
VSATTP
V sinh an toàn th c ph m
c th gi i
v
M CL C
Ph n 1. M
U ......................................................................................................1
1.1. TÍNH C P THI T C A
1.2. M
TÀI ......................................................................1
YÊU C U ....................................................................................3
1.2.1. M
............................................................................................................3
1.2.2. Yêu c u..............................................................................................................3
Ph n 2. T NG QUAN TÀI LI U ...........................................................................4
khoa h c.....................................................................................................4
2.2. T ng quan nghiên c u..........................................................................................5
2.2.1. Ngu n g c, phân lo i và giá tr
2.2.2. Vai trò c
2.2.3. Yêu c
ng c
t........................5
t ........................................................................................6
u ki n ngo i c nh c
2.2.4. Tình hình s n xu
t trên th gi i và
2.2.5. Tình hình nghiên c
Ph
t .............................................9
t
Vi t Nam.............................10
Vi t Nam..................................................17
NG, N
U ......21
NG, V T LI
M VÀ TH I GIAN NGHIÊN C U............21
ng, v t li u nghiên c u........................................................................21
m nghiên c u .......................................................................................21
3.1.3. Th i gian nghiên c u ......................................................................................21
3.2. N I DUNG NGHIÊN C U ..............................................................................21
U......................................................................21
3.4. QUY TRÌNH K THU T.................................................................................22
3.5. CH
3.5.1. Các ch
G PHÁP THEO DÕI ...............................24
ng và phát tri n .............................................................24
sâu b nh h i ........................................................................24
3.5.3. Các y u t c
3.5.4. Các ch tiêu ch
t..................................................25
ng qu .............................................................................25
ng.................................................................26
vi
ho ch toán kinh t .................................................................................26
3.5.7. X lý s li u ....................................................................................................26
Ph n 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .......................................27
ng và phát tri n c a các gi
ng chi u cao thân chính c a các gi
4.3 T
ng chi u cao thân chính c a các gi
ng thái ra lá c a các gi
4.5. T
t ..............29
t ....................32
t ............................................................33
ra lá c a các gi
t.................................................................36
4.6. Tình hình sâu b nh h i các gi
4.7. Các y u t c
4.8. Ch tiêu v hình thái, ch
t thí nghi m ...............27
t......................................................37
t ....................................39
ng các gi
ng ru ng................43
h ch toán hi u qu kinh t .......................................................................45
Ph n 5. K T LU
NGH .......................................................................47
5.1. K t lu n ..............................................................................................................47
ngh ...............................................................................................................48
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................49
1
Ph n 1
M
1.1. TÍNH C P THI T C A
U
TÀI
Rau là nh ng cây tr
c s d ng làm th c ph m cùng v
th c trong b
i. Rau là ngu n th c ph m không th thi u
trong kh u ph n th
ng cung c p ch
ch t khoáng, vitamin c n thi
ng,
i, mà còn có tác d ng
phòng ch ng b
u v rau khá l n và s n xu
quan tr ng trong s n xu t nông nghi p.
t Cucumis Sativus L (mi n nam g
t cây
tr ng ph bi n trong h b u bí, trong h b
tr ng nhi
tr
t là lo
, và là lo
i quan tr
u v di n tích gieo tr
B n, M , Hà Lan, Th
c. Nh ng
t là: Trung Qu c, Nga, Nh t
, Ba Lan, Ai C p và Tây Ban Nha.
c tr ng t r t lâu, không ch
gi i quy t v
trong b
c ta
th c ph m
i quan tr ng.
t là m t trong nh ng cây rau quan tr ng nh
ch sau cà chua, b p c i và c
ng ng
c x p th
t là lo i rau có th i gian sinh
t và ch
ng
c ph n l n nhu c u rau
xanh c
i quan tr ng,
gi v
u trong các ch ng lo i rau có s n ph m ch bi n s n xu t và
c tr ng kh
t
c
i trên th gi i và tr thành th c ph m c a nhi
cd
c
gi
c s d ng r
T Thu Cúc và cs) [3].
n, sa lát, c t lát, mu
Trong nh
ng: qu
ch
ng rau và các s n ph m ch
bi n t rau ph c v cho tiêu dùng hàng ngày là v
th i s
c xã h i
2
quan tâm. Nguyên nhân là do d
n nhanh chóng c a dân s
pl
ch t th
ng m
c hai và ch t b n gây ô nhi
xu t nông nghi p
h
ng làm
các vùng lân c n, nh
i s n xu
ns n
i v i các lo i rau. Ngoài ra,
d ng ngu
3-,
t ch a m
kim lo i n ng, thu
ng l n các ch
u này gây
n s c kh e c a nhân dân khi s d ng các lo i rau tr ng
trên và gây ra tâm lý không t t v i n
c và th gi i
tri
ng l n các
ng l n
nh ng vùng nêu
i tiêu dùng. Và th
nh, kinh t
ng tiêu th rau
i ngo i có nhi
u ki n thu n l i ti
tr
c
i phát
n. Tuy ngành
t có nhi u kh i s
n th c t v n
p nhi u ngành khác trong s n xu t nông nghi
c bi t là
các
t nh Trung du mi n núi phía B c, di n tích tr
t
nói riêng có nhi u bi
t ch b ng m t n a so v i
t trung bình c a c
t
c. Có nhi
t
các t nh Trung du mi n núi phía B c còn th
th i ti t g
gi
u ki n
ng xuyên x
ng,
t chu n và t
c bi t là gi ng dùng cho ch bi n
công nghi p và xu t kh
nhu c u c a s n xu t.
Bên c
n
hi u qu . Ph n l n h t gi ng rau do dân t
gi ng ho c nh p n i không qua
kh o nghi m k
ng c
có kh
t còn th p, kém
ng tr c ti
t. V
t ra là ph
c nh ng gi
ng và phát tri n t t, thích ng v
Trung du mi n núi phía B c
t và ch t
t cao,
ng mà giá thành s n xu t th p phù h p v i th hi
t
u ki n th i ti t
c bi t là ch
ng
i tiêu dùng.
3
Xu t phát t nhu c u c p thi t trên tôi ti n hành nghiên c
ng và phát tri n m t s gi
tài:
tv
t i huy
1.2. M
YÊU C U
1.2.1. M
- L a ch
c gi
t
v
t i huy n
nh Thái Nguyên.
1.2.2. Yêu c u
- Tìm hi u m t s
a các gi ng.
-
ng, phát tri n c a các gi
t
u ki n v Thu
-
n sâu b nh trên các gi
Thu
-
ut c
tính h ch toán kinh t .
t, ch
ng c a gi ng.
u ki n v
4
Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1.
khoa h c
Gi ng cây tr ng là y u t quan tr ng quy
t và c i thi n ch
nh r t l n trong vi
ng s n ph m. S n ph m c
gi ng câu tr ng không ch t o ra các gi ng m
ng hi n
u quan tr ng là ph i duy trì và nhân ra nhi u lô gi ng có ch
ng
t t cung c p cho nông dân. Ch n gi ng có hi u qu là gi i quy t t t m i quan
h ph c t p gi a các tính tr
cây tr ng và m i quan h
ph c t p gi a cây tr
và
m b o cho gi
t cao
nh, ch ng ch u sâu b nh t t, phù h p v i yêu c
ki n s n xu t c
u
ap
c tính c a gi ng cây tr
c quy
nh không nh ng b i
ng và s ch n l c (t nhiên và nhân t
di truy
c quy
thành ph n di truy n gi
ng lên thành ph n
nh b i tính ch t phong phú hay nghèo nàn c a
ó. Mu n kh
nh gi ng m
gi ng khác thì ph i qua kh o nghi
t cách c th và chi ti t
các lo i gi ng. m t khác, m i lo i gi ng cây tr
riêng phù h p v i m
u ki
i ti
nh. Trong s n xu t c n n m v
n pháp k thu
t nói
i u ki n ngo i c nh nh t
c tính c a gi
t
ng thích h p nh m mang l i hi u qu kinh t
cao nh t.
Tuy nhiên trong th c t s n xu t nhi
c s ch n t
thích ng v
c n thi t và c
c gi ng phù h p v
c ta nông dân
u ki n s n xu t mình và
y vi c ch n t o, kh o nghi m gi ng m i là
c duy trì liên t c.
5
2.2. T ng quan nghiên c u
2.2.1. Ngu n g c, phân lo i và giá tr dinh
ng c
t
2.2.1.1. Ngu n g c
t thu c h b
t. Nh
i th k
t là lo i cây rau chi m v trí quan tr ng trong s n xu t rau trên
th gi i. Nh
cd
u v di n tích gieo tr
Qu c, Liên Xô, Nh t B n, M , Hà Lan, Th
Theo FAO (1993) di
15,56 t n/ha và s
u t là: Trung
, Aic p, Tây Ban Nha.
t trên th gi
t 1.832.968 t n.
t
c ta nh
thành cây rau quan tr ng trong s n xu
hi u qu kinh t và gi i quy t v
nv
v th c ph m (T Th Thu Cúc, H H u
An, Nghiêm Th Bích Hà, Cây rau,
i h c Nông Nghi p Hà N i,
Nhà xu t b n Nông Nghi p, tr 206) [3].
t là lo
c tr ng t
t
kho ng
t xu t x t vùng Tây
B c
,t
Á. Nh ng ghi chép v
t xu t hi n
Pháp vào th k th 9,
Anh vào th k 14 và B c M vào gi a th k 16. Vào th k
t
c mang t i Trung Qu c [16].
Tuy nhiên, theo Vavilop (1926), khu v c mi n núi phía B c Vi t Nam
t vì
n t i các d
chu t hoang d i, Kallo (1958) cho r ng Trung Qu c là trung tâm th hai hình
t do các gi
tr ng l n có giá tr
t Trung Qu c có hàng lo t tính
dài, t o qu không qua th tinh, gai qu tr ng,
ng (T Thu Cúc và cs) [3].
6
2.2.1.2. Phân lo i
c ngoài Common cucumber (Anh),
Concombre (Pháp), thu c h b u bí Cucubitaceae, chi Cucumis, loài Sativus
L., s
ng NST 2n = 14.
u khoa h c ti n hành phân lo
nhà th c v t h
nghiên c u v ti n hóa sinh thái
ng phân lo i chính xác. Ông x p h ng hoang d i vào m t
trong các ph Ssp. Agrostis Gab, còn l i các d ng khác là tr ng tr t và t p
trung vào các ph sau:
1. Ssp. Europaeo
nh t v
americanus Fil. Loài ph Âu
M là loài ph l n
a bàn phân b .
2. Ssp. Occidentali
asiticus. Loài ph Tây Á phân b r ng rãi t i các
vùng khô h n Trung và Ti u Á, Iran, Afganistan và Azecbaizan v
c
tính ch u nóng.
3. Ssp. Chinensis Fil. Loài ph Trung Qu
tr ng trong nhà kính
c s d ng ph bi
Châu Âu g m các gi ng quá ng n c n th ph n và qu
dài không qua th ph n.
4. Ssp. Indico
v c nhi
i và á nhi
japonicus. Loài ph Nh t iv
2.2.2. Vai trò c
2.2.2.1. Giá tr
c phân b t i khu
n (Nguy
n, 2000) [7].
t
ng
Khi xã h i ngày càng m t phát tri n các lo
nói riêng là lo i th c ph m c n thi
thay th
c coi là nhân t quan tr
i s ng h ng ngày và không th
i v i s c kh
ch ng ch u b nh t t. Theo k t qu nghiên c u c a nhi
c thì kh u ph
ng rau xanh /ngày, kho ng 80-
t
i Vi t c n kho ng 2300
ng h c
2500
ng
7
kê
c ta m i cung c
ym
i/ngày (Tr n Kh c Thi, 2006) [11].
c 20-30% nhu c u v
ngoài ngu n cung c p t
s ng và ho
c, rau góp ph n
ng
ng nhu c u dinh
ng cung c p kho ng 95-99% ngu n vitamin A, 60-70% ngu n vitamin B,
g n 100% vitamin C và các lo i vitamin khác (Bùi B
Vân, 2000)
t là m t th
t thông d ng và còn là m t v
thu c có giá tr . Thành ph
ng g
m) 0,8g; glucid
ng 15 kcalo; Canxi 23mg; Phospho
27mg; S t 1mg; Natri 13mg; Kali 169mg; Caroten 90 mcg; Vitamin B1
0,03mg; Vitamin C 5,0mg.
Trong thành ph n c a
74
t ch a li
75%, ngoài ra còn cung c p m
Nh kh
ng cacbon r t cao kho ng
ng (ch y
p th
ng c a mô t bào. Bên
c nh
ng c
không thay th
t còn có nhi u axit amin
r t c n thi
Rivophlavin (0,075 mg%) và Niaxin (0,03 mg%), các lo i mu
ng phân gi i axit uric
và các mu i c a axit uric (urat) có tác d ng l i ti u, gây c m giác d ng .
Không nh ng th
t còn có m
c, mu
ng mu
i giúp
có l
i
m c b nh v tim m ch.
Thành ph
c th hi n qua b ng sau:
ng trong 100g rau c a m t s lo i rau
c ta
8
B ng 2.1: Thành ph n ch
ng trong 100g rau
(Theo b ng thành ph n háo h c th
Calo
STT
Lo i Rau
Thành ph n hóa h c
cho
H20 Glu Xenlulo
c ta)
Mu i khoáng
Vitamin
(mg%)
(mg%)
100g
Pr
m t s lo i rau
Ca
P
Fe Caroten
B1
B2
C
1
B u
6,0
91,5 2,9
1,0
14
21
25 0,2
0,02
0,02 0,03
12
2
Cà r t
1,5
88,0 8,0
1,2
39
43
39 0,8
1,90
0,06 0,06
8
3
Cà chua
6,0
940, 4,2
0,8
20
12
26 1,4
2,00
0,06 0,04
10
6,0
83,0 8,3
12,0
59
47
26 1,6
0,50
0,29 0,18
3
1,8
90,0 5,4
1,6
30
48
31 1,1
0,01
0,06 0,05
36
3,2
92,0 2,5
1,5
23
37 1,4
2,90
0,04 0,09
3
2,8
88,0 6,3
1,7
37
46
50 0,6
0,15
0,06 0,05
40
2,5
90,9 4,9
0,9
30
26
51 1,4
0,05
0,11 0,10
70
0,8
95,0 3,0
0,7
16
23
27 1,0
0,30
0,03 0,04
5
4
5
6
7
C ib p
Rau
mu ng
Su hào
8
9
chu t
10
0
Ngu n: B ng thành ph n hóa h c th
t Nam 1972
(Nguy n Thúy Hà, 2010) [6]
2.2.2.2. Giá tr kinh t
Ngoài giá tr v
ng thì xét v m t kinh t
t là cây rau
qu quan tr ng cho nhi u vùng chuyên canh mang l i hi u qu kinh t cao.
t là m t m t hàng xu t kh u có giá tr .
9
B ng 2.2: So sánh hi u qu s n xu
Lo i cây
t v i các cây tr ng khác
B p c i Cà chua
chu t
t (t /ha)
Ngô
Lúa
250
444,4
278,8
25
44,4
1.200
400
700
2.300
2000
6.447,8
6.028,3
5.157,1
2.471
5.050
834
556
695
222
194,4
3.333
3.830
15,0
19,7
T ng chi phí:
- Chi phí v t ch
-
ng (công/ha)
T ng thu nh
23.552,2 11.749,3 14.302,9
Thu nh
28,2
Ngu n: Tài li
21,1
20,6
rau hoa qu (Lê Th Khánh, 2002) [9]
Trong qu
t có các lo i ch
ng c n thi
các lo
d
cs
i qu
gi
n khi th
th gi i m r ng, nhu c u c
i tiêu dung phong phú thì vi
cách s d ng là t t y
t
cs d
n salat, c
Bên c
ng hóa
i nhi u d ng
p xu t kh
t còn là cây rau qu quan tr ng cho nhi u vùng
chuyên canh mang l i hi u qu kinh t cao, th
ng
i
th p có th m r ng trên nhi u vùng kinh t khác nhau.
2.2.3. Yêu c
u ki n ngo i c nh c
t
2.2.3.1. Nhi
tr tm nc mv
Vì v
c bi t là nhi
t c n khí h u
Nhi
350C. Nhi
t n y m m là 15,5
ng và phát tri n là 200C.
ch t rét còn
i 00C.
ng và phát tri n.
thích h p cho h
thích h
th
400C cây ng
50
t có
ng, hoa cái không xu t
10
hi n. H u h t các gi
n xuân hóa
nhi t
20 220C. (Nguy n Thúy Hà, 2010) [6].
2.2.3.2. Ánh sáng
t thu c nhóm cây ngày ng
h p
ng và phát d c thích
dài chi u sang 10 12gi /ngày. Rút ng n s gi chi u sang s
y
t.
ánh sang thích h
(Nguy
t là 15.000
17.000 lux
n, 2000) [7].
t và không khí
Do b r kém phát tri
t kém ch u h n và ch
t thích h
t là 85
ng
t có ngu n g c t các vùng nhi
u ki
ng cao có s
trong dung d
i m nên thích nghi v i
t. Phân tích n
t cho th y N: 2.000
225 mg/kg; K: 4.500
các nguyên t
3.500 mg/kg d ch; P: 160
6.000 mg/kg; Mg: 3.000 4.000 mg/kg; Cl: 2.000 kg.
ng t
tri n c a cây.
th i k
ng cây không c n nhi
ng cây c
ns
ng và phát
m và lân, cu i th i k sinh
m, n u gi
ms
m t cách rõ r t. Trong 3 y u t
ch
t s d ng cao nh t là kali, th
m và ít nh t là lân, khi bón N:60, P205: 60, K2
d
95%.
c cao nh t (T Thu Cúc và cs) [3].
Th i k cây ra hoa, t o qu yêu c
t và ch
m không khí là 90
m, 33% lân và 100% kali (Nguy
2.2.4. Tình hình s n xu
u t trên th gi i và
2.2.4.1. Tình hình s n xu
t trên th gi i
Hi n nay, trên th gi i có r t nhi u ch ng lo
ts
n, 2000) [7].
Vi t Nam
c gieo tr ng,di n
ng nhu c u v rau c
i dân
11
- 1965, t
gi i là 200.234 t n; t
1975 t
ng rau c a th
t 293.657 t n và t
1985 là 392.060 t
n
565.523 t n. S
ng rau trên th gi
nhu c u rau c
i ngày
t
ng t
gi i, nh
c có s n
t 9.859 nghìn t
s
t 13.555 nghìn t n.
Canada, m c tiêu th
Thu Cúc và cs) [3]. Theo s li u th ng
kê t
n tích tr
t trên th gi i kho ng 2.583,3
t 17,27 t n/ha, s
t 44160,94 nghìn t n. S li u t
b ng th ng kê cho th y Trung Qu
c có di n tích tr
tl n
nh t v i 1.653,8 ha chi m 64,02% so v i th gi i. V s
v
cd
ng Trung Qu c
u v i 28062 nghìn t n, chi m 62,09% t ng s
chu t c a th gi i. Sau Trung Qu c là Nh t B n v i s
chi m 1,42% c a th gi
y ch
m 64,32% t ng s
i c n 90-
iv
quá xa m
c Trung Qu c và Nh t B n
ng c a toàn th gi i. Theo tính toán thì m c
tiêu dùng rau t i thi u cho m
250
ng 634 nghìn t n
c kho ng
c phát tri
is
t
nh này: Nam Tri
Canada m c tiêu
th rau bình quân hi
ts
c nhu c u v rau ngày
c trên th gi
ng chính sách nh p kh u rau
c nh p kh u rau nhi u nh t th gi
145,224 nghìn t
Anh (140,839 nghìn t
t
n);
c (116,866 nghìn t
tiêu cho nh p kh u rau l n trên th gi
c chi
c (149.140 nghìn USD); Pháp
12
(132.942 nghìn USD); Canada (84.496 nghìn USD); Trung Qu c (80.325
nghìn USD); Nh t B
iv
thành m t hàng xu t kh u quan tr ng
m ts
n xu
tri n c v di n tích và s
c trên th gi i.
t trên th gi i không ng ng phát
ng th hi n qua b ng sau:
B ng 2.3: Tình hình s n xu
t trên th gi i
Di n tích (ha)
t (t /ha)
S
ng (t n)
2008
1.927.400
304.186
58.628.902
2009
1.988.580
307.421
61.133.063
2010
2.021.529
310.676
62.804.043
2011
2.090.629
312.513
65.334.911
(Ngu n: FAOSTAT 2013) [15]
Qua b ng 2.3 ta th y: tình hình s n xu
2008 tr l
u bi
- V di n tích: T
t trên th gi i t
ng c v di
t và s
ng.
2011 di n tích tr
t trên th
n tích tr
t trên th
gi
gi i ch
y
ch
n tích tr
t trên th gi
t chi m v
trí ngày càng quan tr ng trong n n s n xu t nông nghi p th gi i.
- V
t: Nhìn chung trong nh
i n
ng nh t 304.186 312.513 t /ha.
- V s
ng: T
nhi
l
ng rau trên th gi
ng t
ngh tr
t trên th gi
ng phát tri n nhanh chóng,
13
t tr thành nhu c u thi t y
lên v
i s ng c
i.
t phân b
u gi
trên th gi i, qua tìm hi
c k t qu
B ng 2.4: Tình hình s n xu
Khu v c
c và châu l c
b ng sau:
t m t s khu v
Di n tích (ha)
t (t /ha)
S
ng (t n)
Th gi i
2.090.629
3125,13
65.334.911
Châu Âu
207.376
2730,98
5.663.387
1.554.250
3649,42
56.721.092
89.348
1935,00
1.728.882
Châu Phi
238.916
504,95
1.206.397
Châu Úc
739
2050,47
15.153
Châu Á
(Ngu n FAOSTAT, 2013) [15]
Qua b ng s li u trên ta th y: Trong các châu l c, châu Á có di n tích
tr
t l n nh t chi m t i 74,34% (1.554.250 ha) di
c a th gi
t
chi m m t t l r t nh b ng 0,04% (739
ha) di n tích tr
t c a th gi i.
-V
t: Châu Á là châu l
nh t th gi
tv
t bình quân c a th gi
ng th
t là cao
t 3649,42 t /ha.
gi i là 2730, 98
t /ha, ti
p nh
504,95 t /ha, th
t là
t trung bình c a th gi i 6,19 l n.
-V s
ng: Châu Úc có s
t n và cao nh t là châu Á v i s
t th gi
t 47.360.521 t
Vi t Nam và nhi
ng
t th p nh
t 15.153
ng 56.721.092 t n chi m t i 86,82% s n
c có s
t
t nhi u so v i M , Nh t B n, Pháp, Thái Lan,
c khác. Sau Trung Qu c là Iran có s
14
chu
t 2.352.140 t n; Th
v
t và s
t 1.749.170 t n. Bên c nh s
ng thì ch
c nhi
trên th gi i quan tâm, nhi u công ngh tiên ti
c
i và vi c ki
ng hóa ch t t
c th c hi n tri
2.2.4.2. Tình hình s n xu
t
Vi t Nam
Thái Nguyên là m t t nh thu c khu v c Trung du mi n núi phía B c, có
di
tt
t nông nghi p 1.714
ha. Dân s Thái Nguyên kho ng 1,2 tri
ngày c
i, nhu c u v
ng
i dân là r t l n. M t khác Thái Nguyên là m t t nh công nghi p
và t p trung nhi
ng
i h c l n c a Vi t Nam nên nhu c u tiêu th
r t l n. Do v y, m t yêu c
t ra là ph i cung c
ngu i tiêu dùng. Bên c
cho
ng c a các m t hàng rau qu
n
m b o. S n xu t v i nó mang tính t cung t c p mà còn ph i mang
tính hàng hóa cao.
Trong quá trình phát tri
t hi n nhi u vùng rau
chuyên canh m
t, không ng
thu t, gi ng m i vì v
S n ph m t
t, s
i m i v ti n b k
ng không ng
a chu t s n xu t t i Thái Nguyên ch y u cung ng cho
i tiêu dùng trong t nh.
Theo s li u c a T ng c c Th ng Kê, di n tích tr ng rau c
t
t 149,9 t
T ng s
su t trung bình cao nh t t
ng rau c
t 9,65 tri u t
n nay.
t giá tr 144.000 t
ng
u USD), chi m 9% GDP c a nông nghi p Vi t Nam,
trong khi di n tích ch chi m 6%. V i kh
rau s n xu
u ng
ng trên, bình quân s n l
ng
c bình
15
quân toàn th gi
t lo i cao trong khu v c, g
a các
ch xu t kh u rau, qu và hoa cây
c
t 1.222 tri u USD (bình quân m
224.4 tri
t
ng 60% kim ng ch xu t kh u rau
iv
c xem là m t trong nh ng lo i rau ch
l c, có di
t 16,88 t n/ha, s
ng 33.537 t n ch
ng sau cà chua.
tl nc ac
thu
c bao g m các t nh phía B c
ng b ng sông H ng. Phía Nam, các huy n ngo i thành TP. H
ng b ng sông C
p
Thành - C
Ti n Giang, Châu
g du mi n núi phía B c và
Tây Nguyên g m vùng rau truy n th
c Tr ng
ng), các t nh duyên h i mi n Trung (Hu
S n ph m làm ra t
ng khá l
t không ch
tiêu th t i ch mà m t
c ch bi n và xu t kh u sang th
dù công ngh sau thu ho ch c
c ngoài. M c
c ta còn th p, song th
ng xu t kh u
v n chi m m t v trí quan tr ng.
Còn theo s li u th ng kê, di n tích tr ng rau c
2011 là 671,3 nghìn ha, g p 1,4 l n so v
x px
t nông nghi
t cây h
ng các ti n b khoa h
thu
2011 (494,5 nghìn ha) chi m
n
t trong công tác ch n gi
t rau không ng
trung bình so v i toàn th gi i) s
t 129,7 t /ha (b ng 90%
t 8,71 tri u t n, g p 1,4 l n so v i
u t n).
So v i các lo i cây tr ng khác thì s n xu
khá cao. Theo các k t qu nghiên c u c
n 2001
2004, m i ha tr
i hi u qu kinh t
tài c
c KC.06.10 NN
c
ng b
ng
16
thu nh p bình quân 10,2
11,6 tri
ng/ha/2 v , n u tr ng thêm m t v ra
i thu nh p bình quân 21 tri
lúa (Tr n
ng s g n g
Kh c Thi 2003) [13].
ánh giá v th c tr ng s n xu t rau
c ta trong th i gian qua,
nhi u tác gi cho r ng: Hi n nay s
th p, quy mô còn phân tán, ch
t rau
ng không
tiêu chu n xu t kh
t 60
n ch
mb
a còn
ng h n ch
c qu n lí, thi u c i ti
kh
nh, ph n l
bi n công nghi p. M c tiêu th n
th p, ch s
su
c ta còn
t, canh tác ch y u thiên v
ng s n ph
t Nam
i s d ng. M t khác, xu t kh u rau còn quá ít,
nh tranh trên th
ng qu c t kém. Rau qu
n xu
n v i th
bì m
p, th
nay Vi
c là th
ng, ch
ng th p, bao
u và nghèo nàn. Hi n
ng xu t kh
u ki u, m i ch xu t kh
c ta không th c
ng
i
c kho ng 1
c v i th
2% s
ng. Rau
ng Qu c t mà ngay c trong
s n ph m nh p kh u l n át (c c ch
bi n Nông lâm s n và ng nh ngh nông thôn, 2000) [4].
iv
c xem là m t trong nh ng lo i rau ch l c,
có di
t 16,88 t n/ha, s
sau cà chua. S n ph m làm ra t
m
ng khá l
ng 33.537 t n ch
t không ch
tiêu th t i ch mà
c ch bi n và xu t kh u sang th
M c dù công ngh sau thu ho ch c
ng
c ta còn th p, song th
c ngoài.
ng xu t
kh u v n chi m m t v trí qua tr ng.
Theo s li u th ng kê t T ng c c H i quan kim ng ch xu t kh u các
lo
t vào cu
17
38% so v i cùng k
p có m c kim
ng ch xu t kh
t các lo i trên 50 nghìn USD là Công ty giao nh n
và xu t nh p kh u H i Phòng, T ng công ty rau qu Nông s n, Công ty c
ph n xu t nh p kh u Rau qu I.
2.2.5. Tình hình nghiên c
Yêu c u v
t
Vi t Nam
t và ch t l
ng v
y các nhà nghiên c u, ch n t o gi ng quan tâm ngày càng nhi u vào
vi c tìm và s n xu t ra các lo i gi ng m i phù h p v
t ng vùng, t
u ki n s n xu t c a
i hi u qua kinh t cao. Công tác nghiên
c uv
c th c hi n ch y
c:
+ Thu th p, nh p n i ngu n gen các gi
tt
cho lai
t o và nghiên c u.
+ T o ngu n v t li u b ng lai t o và s
t bi n b ng các tác nhân
hóa h c.
+ Ch n và t o các gi n
t cho ch bi n và s n xu t qu v .
u nghiên c u công ngh s n xu
ng thu c hóa h c, kim lo i n ng và vi sinh v
ng cho phép).
+ T p trung vi c phát tri n các gi
t t t trong s n xu t,
n
chuy n giao công ngh s n xu t rau cho nông dân
n Kh c Thi, 1996) [1].
V công tác ch n và t o gi
n hình có:
- Gi ng CS758: Là gi
t m i do Công ty gi ng Thu n
Nông nh p v t
tr ng th nghi m
t qu th nghi m cho th y, gi
t CS758 (F1) sau tr ng
38 ngày là cho thu ho ch, bình quân m i cây cho 6 qu . S
cho qu
n khi k t thúc thu ho
huy n An
t trên 3 t n qu m i sào.
ng t ngày