Đánh giá công tác quản lý và sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp tại xã Bộc Bố huyện Pác Nặm tỉnh Bắc Kạn (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

HOÀNG TH NGO N

tài :
N LÝ VÀ S

D NG HÓA CH T B O V

TH C V T TRONG S N XU T NÔNG NGHI P T I XÃ B C B
HUY N PÁC N M - T NH B C K

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

IH C

:

CHÍNH QUY

Chuyên ngành

:

KHOA H

Khoa

:

Khóa h c

:

NG
NG

2011 - 2015

THÁI NGUYÊN - 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

HOÀNG TH NGO N
tài :
Á CÔNG TÁC QU N LÝ VÀ S

D NG HÓA CH T B O V

TH C V T TRONG S N XU T NÔNG NGHI P T I XÃ B C B
HUY N PÁC N M - T NH B C K

KHÓA LU N T T NGHI

IH C

H
o
Chuyên ngành
Khoa
L p

:
:
:
:

CHÍNH QUY
KHOA H
NG
K43 KHMT - N03

Khóa h c
Gi

:

2011 - 2015

ng d

THÁI NGUYÊN - 2015

NG

i

Th c t p t t nghi p là m

n c n thi t và h t s c quan tr ng c a
m
sinh viên ti p c n v i th c t , nh m c ng c
và v n d ng nh ng ki n th
ng.
c s nh t trí c a Ban giám hi
ng, ban ch nhi m Khoa Môi
th c t p t
ng huy n Pác N m
t nh B c K
c t p t t nghi p.
L
u tiên, em xin bày t lòng bi
c t i:
Ban giám hi
i h c Nông Lâm Thái Nguyên.
Ban ch nhi m khoa và t p th th
t
và dìu d t em trong su t quá trình h c t p.
o và toàn th cán b , công nhân viên c a phòng Tài nguyên
ng huy n Pác N m, UBND xã B c B
a bàn nghiên c
t
u ki

em trong su t quá trình th c t p t
.
c bi t em xin chân thành c
quan tâm, ch
o t n tình c a
th
ng d
em trong su t quá
trình th c hi n và hoàn thành khóa lu n t t nghi p.
Cu
cg it
ng viên,
g
, t o ni m tin và là ch d a v ng ch c cho em trong su t kho ng th i
t qua nh
ng th i gian th c hi n
khóa lu n
Xin chân thành c
Sinh viên

Hoàng Th Ngo n


ii

DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1. B ng phân lo

c c a thu c tr d ch h

B ng 2.2. B ng phân lo i thu c BVTV theo m

nh c a WHO).....8
b n v ng ....................... 9

B ng 4.

u các lo

t c a xã B c B ................................................. 25

B

us d

t c a xã B c B ................................................. 29

B ng 4.3: K t qu ho

ng tr ng tr

a bàn xã B c B

B ng 4.4. K t qu phát tri
B

.... 30
a bàn xã B c

n 2010 2013 ............................................................... 31

B ng 4.5: Danh sách các h kinh doanh t i xã B c B .................................. 35
B ng 4.6. Tình hình gieo tr ng và s d ng thu c di t c trên di n tích tr ng
i............................................................................................. 37
B ng 4.7. Tình hình gieo tr ng và s d ng thu c BVTV............................... 38
B ng 4.8. Tình hình gieo tr ng và s d ng thu c BVTV............................... 39
B ng 4.9. Tình hình gieo tr ng và s d ng thu c BVTV............................... 40
B ng 4.10. S

ng các lo i thu c BVTV

B

i dân và nh ng v

c s d ng nhi u t i xã B c B ........42
liên quan t i thu c BVTV............... 43

B ng 4.13. Th c hành pha thu c BVTV c
B ng 4.14. Th c tr ng các tri u ch

c khi s d ng ... 47
i dân khi s d ng

thu c BVTV.................................................................................... 50
B ng 4.15 T l m t s b
B ng 4.16: Hi n tr

ng g p t i xã B c B huy n Pác N m...... 51
ng khu v c nghiên c u ................................. 52

iii

DANH M C CÁC HÌNH
Hình 4.1: B

hành chính huy n Pác N m ............................................... 22

Hình 4.2: Tình hình s d ng thu c BVTV c
Hình 4.3 T l s d ng b o h
Hình 4.4. Hi u bi t v
BVTV c
Hình 4.5. M

u ki

ng c

i dân xã B c B ............ 41
i dân ................................. 44

m b o s c kh e trong s d ng thu c

i dân...................................................................... 46
tham gia các bu i t p hu n s d ng thu c

BVTV, BVMT ............................................................ 49

iv

DANH M C CÁC C M T

VI T T T

BVMT
BVTV
DTTN

: Di n tích t nhiên

FAO
HCBVTV
KHCN

: Khoa h c công ngh

LD50

: Li

ng c n thi

(chu t b ch) tính b
MT
NN&PTNT

: Nông ng

UBND
WHO
3PAD

: T ch c Y t th gi i

gây ch t 50% cá th thí nghi m
mg/kg th tr ng


v

M CL C
Ph n 1. M
1.1

tv

U ............................................................................................ 1
............................................................................................................1

1.2. M c tiêu và yêu c u c

tài...........................................................................2

1.2.1. M c tiêu c

tài............................................................................ 2

1.2.2. Yêu c u c

tài............................................................................. 2

1.3. Ý ng

tài................................................................................................3
c..................................................................... 3
c ti n ..................................................................... 3

Ph n 2. T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 4
khoa h c ....................................................................................................4
2.1.1. C s lý lu n ..................................................................................... 4
pháp lý .................................................................................... 5
2.1.3. T ng quan v thu c BVTV............................................................... 5
th c ti n ................................................................................ 16
2.2. Tình hình s d ng thu c BVTV trên th gi i và Vi t Nam ......................18
2.2.1. Tình hình s d ng thu c BVTV trên th gi i................................. 18
2.2.2. Tình hình s d ng thu c BVTV
Ph n 3

NG, N

Vi t Nam ................................. 18
U.. 20

ng và ph m vi nghiên c u ...................................................................20
m và th i gian nghiên c u....................................................................20
3.3 N i dung nghiên c u..........................................................................................20
3.4

u..................................................................................20

3.4

th a ....................................................................... 20

3.4

g pháp thu th p s li u th c p.............................................. 21

3.4

u tra, kh o sát th

a.......................................... 21


vi

3.4.4

ng h p và x lý s li u: ......................... 21

Ph n 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................ 22
mv

u ki n t nhiên kinh t xã h i c a xã B c B .....................22

u ki n t nhiên........................................................................... 22
u ki n kinh t - xã h i................................................................. 27

n lý và s d ng hóa ch

a bàn xã B c B ......35

4.2.1 Th c tr ng qu n lý thu c BVTV t i xã B c B .............................. 35
4.2.2 Tình hình s d ng thu c BVTV trong s n xu t nông nghi p

a

bàn xã B c B ........................................................................................... 36
4.3 Nh ng b t c p trong quá trình s d ng thu c BVTV c

i dân t i xã

B c B .......................................................................................................................42
4.4

ng c a thu c BVTV t

ng và s c kh e c

i dân trên

a bàn xã B c B .....................................................................................................50
4.

xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao công tác qu n lý và s d ng thu c BVTV..53
4.5.1.Gi i pháp qu n lý............................................................................. 53
4.5.2.Gi i pháp v thông tin tuyên truy n ................................................ 54
4.5.3.Bi n pháp s d ng an toàn và hi u qu ........................................... 55

Ph n 5. K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................ 56
5.1. K t lu n ..............................................................................................................56
5.2.Ki n ngh .............................................................................................................57
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 58


1

1.1
c nông nghi p, nông dân chi m trên 70% dân s c

c.

Do v y, nông nghi p chi m m t v trí quan tr ng trong n n kinh t qu c dân.
Khi n n nông nghi p càng phát tri

n xu t hàng hoá thì

vai trò c a công tác b o v th c v
ngày càng quan tr

c bi t là vi c s d ng thu c BVTV

i v i s n xu t.

Thu

n h n ch s phát sinh, phát tri n c a sâu b nh,

n và d p t

t d ch b nh trên ph m vi l n, b

su t cây tr ng, gi m thi u thi t h i cho nông dân. Tuy nhiên, nh

n

c s d ng thu c BVTV trong thâm canh s n xu t có
c v ch

ng l n ch ng lo i. N

ng hóa ch t

ng 6.500 - 9.000 t
t Nam nh p và s d ng t 70.000 - 100.000 t
l n, danh m c thu

c phép s d

1.643 ho t ch t. Có m t th c t

i
c ta ph i nh p

kh u t i 75% thu c ho c nguyên li

s n xu t thu c b o v th c v t,trong

i 91.000 t n nh p kh u t Trung Qu c
thu c b o v th c v t s d
khi thu c tr c , tr b

[18].

u

ng: Thu c tr sâu gi m trong
v s

ng l n ch ng lo i.


2

[14

.
Xã B c B là m t trong nh ng xã
d

c nhi u k t qu trong chuy n

u kinh t , công nghi p, d ch v phát tri n m nh c a huy n Pác

N m. Bên c

n xu t nông nghi p c a xã v

s n xu t nông nghi
t phát, v

c chú tr

n là quy mô nh , phân tán mang tính
c s n xu

c s d ng các hoá ch t BVTV

còn nhi u b t c p. Thói quen s d ng hoá ch t b o v th c v t không b o
mv

ng tr c ti p t i s c kho c ng

ng và làm ô nhi

ng.

Xu t phát t nh ng v
hi

th c t nêu trên và s nh t trí c a ban giám

ng, ban ch nhi

tài

công tác qu n lý và s d ng hóa ch t b o v th c v t trong s n xu t nông
nghi p t i xã B c B huy n Pác N m t nh B c K

n tr ng qu n lý và s d ng hóa ch t BVTV trong khu v c
s n xu t nông nghi p t i xã B c B huy n Pác N m t nh B c K n t
xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu trong công vi c qu n lý và s
d ng hóa ch t BVTV trong mô hình s n xu t nông nghi p t

- S li u, tài li u thu th p ph i khách quan, trung th c, chính xác.


3

- Các m u nghiên c u ph

i di n cho khu v c l y m

a bàn

nghiên c u.
-

xu t các gi i pháp ki n ngh ph i có tính kh thi, th c t , phù h p v i

u ki n th c t c a mô hình.

-

,
.

- N m b t công tác qu n lý và k

thu c BVTV

xã B c B

góp ph n vào vi c qu

xu

c hi n tr ng s d ng
c các gi i pháp qu n lý phù h p

ng

xã B c B nói riêng và huy n Pác

N m nói chung.
- S thành công c
vi c có khoa h

, giúp sinh viên bi t t ng h p b trí th i gian h p lý

trong công vi c.

-

c hi n tr ng c a vi c s d ng thu c b o v th c v t

trong s n xu t nông nghi p t i xã B c B .
s n xu t nông nghi p
-T

ng c a vi c s d ng thu c b o v th c trong
iv
xu

ng và s c kh

i.

c các bi n pháp qu n lý và x lý vi c s d ng

thu c b o v th c v t m t cách phù h p.
- Nâng cao nh n th c, tuyên truy n và giáo d c v b o v

ng


4

2.1.1.
*
-

:

2006) [5].

sách ki
) [2].
-

ai, 2008) [15].


5

Ô

- Lu t B o v

ng c

c c ng hoà xã h i ch

t Nam

s 55/2014/QH13 ngày 23/6/2014.
- Ngh

- CP

ph v x ph t vi ph

a chính
cb ov

ng.

-

aB

Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ban hành v Qu n lý thu c BVTV.
aB

-

Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ban hành v Danh m c thu c BVTV
c phép s d ng, h n ch s d ng, c m s d ng

Vi t Nam.
a B Tài

-

ng v qu n lý ch t th i nguy h i.
- Quy

nh s

b sung m t s
quy

uc

nh s
- Quy

-BNN c a b NN & PTNN v vi c s

i

nh v qu n lý thu c BVTV ban hành theo
BNN ngày 02/10/2006.

nh s

BNN ngày 6/10/2008 c a B

ng B

Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ban hành v vi c c p ch ng ch hành
ngh s n xu t,

c b o v th c v t.

2.1.3. T

Thu c b o v th c v t (BVTV) là nh ng ch
hay t ng h

c có ngu n g c t nhiên

b o v cây tr ng và nông s n, ch ng l i s phá

ho i c a nh ng sinh v t gây h i (côn trùng, nh n, tuy n trùng, chu t, chim,
thú r ng, n m, vi khu n, c d i...) (B Nông nghi p PTNT, 2009)[1].


6

-

-

-

*

*
g (microgram)

-

*
-

bình phun).
tính là kg/ha, lít/ha ).


7

*
- LD50:
LD50
LD50
- LC50:
50

-

Kh

*

(PH

2.1.3.
-

*
-


8

warfarin.
*
.
-

:G
.

-

:B

*

T

.

50

Qua da
20 200
200 2000
> 2000

40 400
400 4000
> 4000

Qua da
5 50
10 100
50 500
100 1000
> 500
> 1000
c BVTV, 2007) [6]


9

LD50. Li u ch

c c n thi t gi t ch t 50% chu t th c nghi m, giá tr

LD50 càng nh , ch ng t ch

nh.

Li u 5mg/kg th tr

t s gi t u ng hay nh m t.

Li u 5-50mg/kg th tr

t thìa cà phê.

Li u 50-500mg/kg th tr
*

chúng vào các nhóm sau:

BVTV

ng

-18 tháng
-

y theo
Hg), A
(

Q

Nam, 2014) [17]


10

3.
Ghi chú
Tilt 250 ND, Basudin 40
ND, EC

EC, DC-Trons Plus 98.8
EC
Bonanza 100

DD, SL, L, AS DD,Baythroid 5
SL,Glyphadex 360 AS
BTN, BHN,
WP, DF,
WDG, SP

HP,FL, SC

H, G, GR

Viên

P

BR, D

Viappla 10
BTN,Vialphos 80

phân tán trong

BHN,Copper-zinc 85
WP,Padan 95 SP
Appencarb super 50 FL,
Carban 50 SC
Basudin 10 H, Regent
0.3 G
Orthene 97 Pellet,
Deadline 4% Pellet

Karphos 2 D

không tan trong

[15]


11

Khi d

x

*

-

D

.

-

.

-

.

-

*

:
BVTV
.
.
-

ó

-T

.
.

.

*

VTV l

.


12

tính

T

HCBVTV/cm

[7].

N
un
tra

C

.
*
-

.


13

, làm
t

-

toàn,

- 90%

Hai, 2011) [16].
Thu

c gây ô nhi

c ng m, suy thoái ch
n các ho

ng ngu

+
+
+

khác nhau:

+

c,

ng s ng c a các sinh v t th y sinh.

+

-

cg mc

không khí

cm t

ng nghiêm tr ng


14

+

-

sinh
V
C

quan tâm

ngày t


15

oàn
*
Tùy v
h

Q

-

-

-

S


16

* L ch s hình thành và phát tri n c a thu c BVTV trên th gi i
Các bi n pháp phòng tr d ch h
thành và phát tri n t

hu

cùng v i quá trình canh tác nông nghi p và s

u tranh v i d ch h

b o v mùa màng c

u là nh

i.
n là s d ng các lo i lá cây

ch ng côn trùng, con ng
trong tro núi l

i, hình

t s d ng các lo

tr sâu b

nh

Hàm và cs, 2007) [3

s phát tri n trí th c và công ngh

i

n xu t ra nhi u lo i thu c

i hi u qu
Vào th i k
cs d

c Công nguyên), h p ch

nh

di t côn trùng và nh n.

-

p ch

di t b ch t trong nhà.

-

c x lý h t gi ng.

-

i ta dùng arsenic sulfides

tr

n.
- Th k

t x lý h t lúa b ng Arsen tr ng.

Gi a th k

i Trung Qu
t xu t t cây thu

t dùng các ch t th ch tín sau
b o v cây tr ng (Bùi Thanh Tâm

và cs, 2002) [8].
T cu i th k
nghi p

n cu i th k XIX là th i k cách m ng nông

châu Âu. S n xu t nông nghi p t

th i tình hình d ch h i ngày càng nhi

ng
y ra trong ph m vi toàn th

gi i. M t s thu c tr sâu, d ch h i, di t h i ph bi n
cu

y u là ch

cu i th k

n

17

Sulfur...ho c m t s ch t th o m c v n có ch
bi

n ch
T

c. Song th i bây gi

c h i c a nó.

u th k XX

h

i vai trò c a bi n pháp hóa h c trong s n xu t nông nghi p.

i

c a DDT thu c nhóm Clor h

i các

h p ch t hóa h c khác. Bi n pháp hóa h
T cu i nh

c khai thác

ng h u qu x u c a HCBVTV gây ra cho
c phát hi

d

m ct

1960 - 1980 vi c l m

l i nh ng h u qu x

T

ng.

u HCBVTV có ngu n g c sinh h

i. Tuy nh

thu c BVTV không nh ng không gi m mà có chi

ng

ng ngày càng gia

(Nguy n Tr n Oánh và cs, 2007) [6].
T nh

n nay có r t nhi u lo

g m các ch

c xu t bao

HCBVTV có ngu n g c sinh h c.

th gi

n xu t 4,4 tri u t

gia có s

ng xu t nh p kh u và s d

n nay

i 2537 lo i HCBVTV. Nh ng qu c
u th gi i là Trung Qu c

và Hoa K .
L ch s hình thành và phát tri n thu c BVTV

Vi t Nam

n
S

BVTV

S

80
BVTV

-

[6] .