Đánh giá hiện trạng môi trường nông thôn trên địa bàn xã Hà Lâu huyện Tiên Yên tỉnh Quảng Ninh (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
----------o0o----------

tài:
ÁNH GIÁ HI N TR

A

BÀN XÃ HÀ LÂU, HUY N TIÊN YÊN, T NH QU NG NINH

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

: Chính quy

Chuyên ngành

:

Khoa

:

Khoá h c

: 2011 2015

IH C


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
----------o0o----------

tài:
ÁNH GIÁ HI N TR

A

BÀN XÃ HÀ LÂU, HUY N TIÊN YÊN, T NH QU NG NINH

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

: Chính quy

Chuyên ngành

:

L p

: K43

Khoa

:

Khoá h c

: 2011 2015

Gi

IH C

KHMT - N01

ng d n : PGS.TS Nguy n Th Hùng


L IC
hoàn thành bài khóa lu n này, em xin chân thành c
giám hi

i H c Nông Lâm Thái Nguyên, Ban ch nhi m khoa
ng cùng toàn th các th

t l i cho em nh ng

ki n th c quý báu trong su t khóa h c v a qua.
Em vô cùng bi

il ic

Nguy n Th

c t i th y giáo PGS.TS
, ch d

ng viên em trong

su t th i gian th c t p.

xã Hà

u ki n thu n l i nh

em có th hoàn thành bài khóa lu n này.

Trong su t quá trình th c t p em luôn trau d i ki n th c, tìm tòi, h c
h i kinh nghi m và c g

có th hoàn thành bài khóa lu n m

t

yêu c u nh t. Do ki n th c và kinh nghi m còn h n ch nên bài khóa lu n c a
em không tránh kh i nh ng thi u sót. Em r t mong nh
s a t quý th y cô và b

bài khóa lu n c

c s góp ý, ch nh
c hoàn thi

Cu i cùng, em xin kính chúc toàn th th y cô l i chúc s c kh e, thành
công trong công vi

c s ng.

Em xin chân thành c
Thái Nguyên, ngày 25 tháng 01
Sinh viên
Lý Th M


DANH M C CÁC B NG
Trang
B

m c a 2 lo

ng th

................... 33

B

m và ngu n g c c a các lo

t c a xã Hà Lâu. ............... 34

B ng 4.3: S

ng các lo

c c a xã trong n

i

c ...................................................................................... 37
B ng 4.4: T l

d ng các ngu

B ng 4.5: T l

d ng các lo i c

c th i. ....................... 46

t t nhiên c

................ 48

B

u di

B ng 4.7: B ng th hi n ý ki n c

c sinh ho t. ............................ 44

i dân v ch

B ng 4.8: T l

t.... 50

rác. ............................................... 52

B ng 4.9: B ng t l ki u nhà v sinh............................................................ 54
B ng 4.10: Các ngu n ti p nh

c th i t nhà v sinh. ............................ 55

B ng 4.11: B ng t l cách b trí chu ng tr i và nhà v sinh so v i nhà

c a

các HG ........................................................................................ 57
B ng 4.12: B ng t l các lo

d ng.................. 58

B ng 4.13: B ng ý ki n v vi c c i thi n VSMT............................................ 60
B ng 4.14: Nh n th c c

i dân v v

v

ng.............. 62

DANH M C CÁC HÌNH
Trang
Hình 4.1: B

a gi i hành chính xã Hà Lâu............................................ 31
ng liên thôn trong xã Hà Lâu. .................................................. 39

Hình 4.3: Tr m y t xã Hà Lâu ....................................................................... 40
ng Ph Thông Dân T c Bán Trú TH và THCS Hà Lâu ......... 41
Hình 4.5: Bi

t l h

Hình 4.6: Bi

th hi

Hình 4.7: Bi

hi n tr ng s d

Hình 4.8: Bi

th hi n ý ki n c

Hình 4.9: Hình

d ng các ngu

c sinh ho t ......... 44

c th i c a các h
tc

.............. 49

i dân v ch
t c

.......... 47

t ...50

ng c p 1 và 2 xã Hà Lâu ....... 52

Hình 4.10: Bi

th hi n hình th

rác c

......................... 53

Hình 4.11: Bi

th hi n t l b trí ki u nhà v sinh c

Hình 4.12: Bi

th hi n các ngu n ti p nh

......... 55

c th i t nhà v sinh c a

.......................................................................................... 56
Hình 4.13: Bi

th hi n t l các lo

d ng 58


DANH M C CÁC T

BYT

:B yt

BNN

: B nông nghi p

BVMT

:B ov

BVTV

: B o v th c v t

BTS

: Tr

CK

: Cùng k

GHCP

: Gi i h n cho phép

VI T T T

ng

n thông

:H
KH

: K ho ch

KLN

: Kim lo i n ng
: K ho

NS & VSMTNT
NN & PTNT

c s ch và v

ng nông thôn

: Nông nghi p và phát tri n nông thôn
: Quy

nh

QCVN

: Quy chu n Vi t Nam

TCVN

: Tiêu chu n Vi t Nam

UBND

: y ban nhân dân

UNESCO

: T ch c giáo d c, khoa h

UNICEF

: Qu

VSMT

:V

WHO

: T ch c y t th gi i

ng liên h p qu c
ng

p qu c


M CL C
Trang
U .......................................................................................... 1

PH N 1. M

1.1 Tính c p thi t c

tài .............................................................................. 1

1.2 M

tài......................................................... 3

1.2.1 M

tài .................................................................................. 3

1.2.2 Yêu c u c

tài .................................................................................... 3
tài..................................................................................... 3

PH N 2. T NG QUAN TÀI LI U ............................................................... 5
khoa h c c
2.2

tài ........................................................................... 5

th c ti n ............................................................................................ 9

2.2.1 Các v

ng

nông thôn Vi t Nam. ....................................... 9

2.2.2 Hi n tr

ng t nh Qu ng ninh................................................. 15

pháp lý............................................................................................. 24
PH N 3.

NG, N

U 27

ng và ph m vi nghiên c u............................................................. 27
ng nghiên c u............................................................................. 27
3.1.2 Ph m vi nghiên c u................................................................................ 27
3.2 N i dung nghiên c u ................................................................................. 27
u........................................................................... 27
p s li u th c p và k th a tài li u th c p. ........ 27
u tra ph ng v n............................................................ 28
c t ................................................................ 29
ng kê và x lý s li u.................................................. 29
PH N 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ........................... 30
m c a xã Hà Lâu, huy n Tiên Yên, t nh Qu ng Ninh. ................. 30
u ki n t nhiên .................................................................................. 30


m kinh t - xã h i ....................................................................... 36
4.1.3 Th c tr ng phát tri

h t ng........................................................ 39

....................................................................................... 42
4.2. Th c tr

ng t i xã Hà Lâu, huy n Tiên Yên, t nh Qu ng Ninh...... 43

4.2.1 Th c tr

c .................................................................. 43

4.2.2 Th c tr

t ..................................................................... 48

4.2.3 Th c tr

ng không khí .......................................................... 51

4.2.4 V

rác th i........................................................................................ 51

4.2.5 V

ng................................................................................. 54

4.2.6 Phân bón, thu c b o v th c v
4.2.7 S c kh e c

ng ................................... 57
ng ....................................................... 59

4.2.8 Công tác tuyên truy n giáo d c v
4.2.9 Nh n th c c

i dân v v

xu t gi i pháp nâng cao ch

PH N 5. K T LU N VÀ

ng .............................. 60
v

ng ....................... 61

cv

ng c a xã Hà Lâu........ 63
ng xã Hà Lâu. ............... 64

NGH ........................................................... 66

5.1 K t lu n ..................................................................................................... 66
5.2

ngh ...................................................................................................... 67

TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 68


PH N 1
M

1.1 Tính c p thi t c

U

tài

Khi nh c t i ô nhi
ng

n nay môi
thành v

s
s

c p bách c n gi i quy t. Dân

(Theo t ng c c th
khu v c nông thôn c

3, dân

c ta chi m 67,64% t ng dân s c a c
dân trí

gi i quy t v

khi n cho vi c

trên là r t khó. Chính vì v

u

phát tri n kinh t và nâng cao nh n th c c
vùng này. Phát tri n kinh t s

mb

i dân s ng

c cu c s ng c
ng. V

vi c phát tri n kinh t - xã h i

ch t ch c

i có s qu n lí
c và s tham gia c a c c

Nh n th

ng.

c t m quan tr ng c a vi
ng t i m

t nh Qu ng Ninh nói riêng

ng hi u qu qu n lí

Phát tri n b n v

c nói chung và

l c h t s c trong công tác b o v

k t h p v i phát tri n kinh t - xã h
c n tìm hi u và l
có th

ng, nh ng v

ng b
gi i quy t v

ho

ng

c công tác này t i

c báo cáo hi n tr

ng c a t ng

ch phù h p, nh

p lí cho

th hi

dân v v

t ra

c ti n hành song

song v i b o v

các gi

c,

c các h u qu c a ô nhi m môi
m nóng v
ng th i, ta còn bi

c hi n nh m nâng cao nh n th c c
ng.

ng và
c các
i


Hà Lâu là m t trong nh ng xã mi
Tiên Yên, t nh Qu ng Ninh.
v

t c a huy n

is

i dân

ki m mi

con cái

và ch t chiu t

ng ti

ng

các

v

khác ch là th y u h

v

m

i dân quan tâm,

ng. Cho

3,

i

tri n khai th c hi n t i xã, h u h t các tiêu chí

u

t t duy ch có tiêu chí môi th c hi

u qu

ng ng c

c bi t là

i dân. V

c

c th c hi n

i
cs

ô nhi

ng

ng v n ti p t c

di n ra và ngày càng nghiêm tr ng do m t s nguyên nhân r t ph bi n trên
t t c các vùng nông thôn

vi t nam,

u tiên ph i k

n vi c l m d ng và

s d ng không h p lý các lo i hóa ch t trong s n xu t nông nghi p
c s hi u bi

c nh ng tác h i do các lo i hóa ch t b o v th c v t

gây ra; vi c x rác b a bãi
nhi

nh không nh ng làm ô

ng mà còn t

ng lây lan d ch b nh nguy hi m; m t

nguyên nhân ch quan không kém ph n quan tr
v

ng c

nh n th c v b o

i dân còn h n ch

ng t

ng qu n

; ti

c c a các

c p, các ngành và nhi
nhanh chóng.

i dân

ng
h ts

và nh

và nan gi i c a c c

o

c s nh t trí c a

i

ng t
Xu t phát t th c t

H c Nông Lâm Thái Nguyên và ban ch nhi

ng cùng v i s

t n tình c a th y giáo PGS.TS Nguy n Th Hùng, tôi
th c hi n

tài

ánh giá hi n tr

n hành
a bàn

có th

xã Hà Lâu, huy n Tiên Yên, t nh Qu

công s c h n ch c a b n thân trong công tác tuyên truy n b o v
ng.

ng


1.2 M

tài

1.2.1 M

tài
-

n tr

ng nông thôn t i xã Hà Lâu,

huy n Tiên Yên, t nh Qu ng Ninh v các v

:

c sinh ho t
c th i
+V

rác th i

+V

ng

+ Phân bón, thu c b o v th c v t và môi
+ S c kho c

ng và môi

ng

ng

+ Công tác tuyên truy n và giáo d c v sinh môi
-

hi u bi t c a n

i dân v v

- Thông qua nghiên c
v v

b o v môi

ng.
i dân

ng.
cv

ng c a xã Hà Lâu.

xu t các gi i pháp b o v và qu n lý môi

1.2.2 Yêu c u c

môi

, nâng cao hi u bi t c

-

ng.

ng t

ap

.

tài

- Ph ng v

i di n các t ng l p, các l a tu i làm vi c

các ngành

ngh khác nhau.
- Thu th p các thông tin, tài li u v

u ki n t nhiên, kinh t xã h i

t i xã Hà Lâu.
- S li u thu th p ph i chính xác, khách quan, trung th c.
- Ti

u tra theo b câu h i; b câu h i ph i d hi

các thông tin c n thi t cho vi
- Các ki n ngh

i phù h p v

có tính kh thi cao.

tài
-Ý

c t p và nghiên c u khoa h c:


+ B sung thông tin v th c tr

ng t i xã Hà Lâu, huy n

Tiên Yên, t nh Qu ng Ninh.
+ Nâng cao ki n th c, k

m th c t ph c v

cho công tác sau này.
+V nd

c các ki n th

-

c t p và nghiên c u.

c ti n:

+ K t qu c

s góp ph

i dân v vi c b o v

c s quan tâm c a

ng.
ng công tác tuyên truy n

giáo d c nh n th c c

i dân v môi

nh hi n tr ng môi

ng.

ng nông thôn t i xã Hà Lâu, huy n

Tiên Yên, t nh Qu ng Ninh.
i pháp b o v môi

ng cho khu v c nông thôn

thu c t nh Qu ng Ninh nói chung và huy n Tiên Yên nói riêng.
cho vi c ho

nh các chính sách v

ng.

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U

khoa h c c

tài

M t s khái ni

n:

ng là gi?
Theo UNESCO:

các h th ng t

c hi u là

nhiên và các h th

i t o ra xung quanh mình, tron

i sinh s ng và b

ng c

nhiên ho c nhân t o nh m tho mãn nh ng nhu c u c
Trong Lu t b o v

i .

ng c a Vi t Nam
ng bao g m các y u t t nhiên và y u t v t ch t

u3

nhân t o có quan h m t thi t v
t

i, có

i s ng, s n xu t, s t n t i, phát tri n c
Trong Lu t b o v
u 3 xác

ng c a Vi t Nam

i v i s t n t i và phát tri n c
* Ch

a

ng là không gian s ng c

-

ng là

- Ch

* Ô nhi

i s ng

i.
ng ph th

i t o ra trong ho t

ng s n xu t.
m nh

i và sinh v t trên trái
- Ch

i và các loài sinh v t.

p ngu n tài nguyên c n thi

ng s ng và ho

i và sinh v

ng:

-

và s n xu t c

i và thiên nhiên

ng là h th ng các y u t v t ch t t nhiên và nhân

nh:

t

ng

ng có h i c a thiên nhiên t i con

t.
và cung c
ng là gi?

i


a T ch c Y t th gi i ( WHO ) thì Ô nhi m môi
ng là s
m c

ng các ch t th i nguy h i ho
ng tiêu c

n

i s ng sinh v t, s c kh

i ho c làm

suy thoái ch
Theo kho n 6
ng là s bi n
chu n môi

ng, gây nh

ng x u

u 3 Lu t b o v môi

ng và tiêu chu n môi

nhi m môi

2005:

ng không phù h p v i tiêu

n con

i c a các thành ph n môi

thu t môi

ng

i c a các thành ph n môi

Theo kho n 8
s bi n

u 3 Lu t b o v môi

i, sinh v
ng

nhi m là

2014:

ng không phù h p v i quy chu n k
ng gây nh

ng x u

n con n

i

và sinh v
- Ô nhi

t

Ô nhi

t là s làm bi

i thành ph n, tính ch t c

gây ra b i nh ng t p quán ph n v sinh c a các ho
nghi p v i nh
c và l

t, ngoài ra ô nhi

t còn

ng c a các ch t gây ô nhi m không khí l ng xu

- Ô nhi

hóa h c

c là s
sinh h c c

r n làm cho ngu

c tr

i theo chi u x

c. Xét v t
c là v

t

c, v i s xu t hi n các ch t l
ch iv

ng sinh v
ng thì ô nhi

t...[5].

c

Ô nhi
v t lý

ng s n xu t nông

c canh tác khác nhau, và do th i b không h p

lý các ch t c
do s l

t

th l ng,

i và sinh v t. Làm gi m
lan truy n và quy mô nh

lo ng

t [5].

- Ô nhi m không khí
Ô nhi

ng không khí là hi

i thành ph n và tính ch
tác h i t i th c v

ng làm cho không khí s ch

ib tk

ng v t, gây h

n s c kh

i và môi


ng xung quanh. Khí quy n có kh
gi a các quá trình. Nh ng ho
s ch, có s

làm s

duy trì s cân b ng

ng c

t quá kh

ib tl

làm

c xem là ô nhi m môi

ng không khí [5].
- Ô nhi m ti ng n:
Ti ng n là nh ng âm thanh không mong mu

c

. Ti ng
b t k m t âm thanh nào gây khó ch u do nó làm phi n v i m c âm và t m
l

ng t i s nghe hay nói cách khác là s

gây khó ch u [5].
ng
Là s suy gi m v ch
gây

ng x

iv

* Qu

ng c a thành ph

ng trong qu n lý xã h

ng c

n lý môi
u ch nh các

i d a trên s ti p c n có h th

ph

ng,

i và sinh v t.( theo lu
ng và phòng ch ng ô nhi m:

ng là m t ho
ho

ng và s

i v i các v

u
i,

xu t phát t

ng t i phát tri n b n v ng và s d ng

h
Qu

c th c hi n b ng t ng h p các bi n pháp: Lu t

pháp, chính sách, kinh t , công ngh , xã h
pháp này có th
c av

n

n xen, ph i h p, tích h p v i nhau tu

t ra. Vi c qu

c th c hi n

toàn c u, khu v c, qu c gia, t nh, huy
* Tiêu chu

m i quy mô:

s n xu t, h

ng:

Theo Lu t BVMT 2005 Tiêu chu

c a các thông s v ch

u ki n c th

ng là gi i h n cho phép
ng xung quanh, v

ng c a


ch t gây ô nhi m trong ch t th

c có th m quy n quy

qu n lý và b o v
chu

Theo Lu t BVMT 2014

ng là m c gi i h n c a

các thông s v ch

ng c a các ch t

gây ô nhi m có trong ch t th i, các yêu c u k thu t và qu
c và các t ch c công b
b ov

id

n t nguy n áp d ng

ng
* Ch th

ng:

Theo UNEP: Ch th

ng (Environmeltal Indicator) là m

t p h p m t s s li u v

ng thành m t thông tin t ng h p v m t

khía c nh c a m t qu c gia ho c m
Ch th
c a môi

ng: là thông s

n ph n ánh các y u t

ng ph c v m

n bi n ch

ng, l p báo cáo hi n tr

ng môi

ng.

Phân lo i ch th :
Phân lo i ch th theo mô hình DPSIR: B ch th

ng theo mô

hình DPSIR bao g m 5 lo i ch th
a) Các ch th v
áp l

iv

ng l c (D) phát tri n kinh t - xã h i, gây bi
ng;

b) Các ch th v áp l c (P) v ch t th i ô nhi m gây bi
môi

i

i hi n tr ng

ng;
c) Các ch th v hi n tr
d) Các ch th v

ng (R) c

i v i kinh t - xã h i.
c, xã h

ng) nh m gi m thi
ng không mong mu n và c i thi n ch
ng b o v

ng:

ng)
i v i s c kho ,

i v i các h

e) Các ch th v

* Ho

ng/ô nhi

ng (I) c a ô nhi

cu c s ng c
sách, bi

ng (ch

i (chính

ng l c, áp l c gây bi n
ng.


Là ho
ch

ng gi

ng x

ng trong lành, s

iv

p; phòng ng a, h n

ng, ng phó s c

nhi m, suy thoái, ph c h i và c i thi

ng; kh c ph c ô

ng; khai thác, s d ng h p lý

và ti t ki m tài nguyên thiên nhiên; b o v

ng sinh h c.(Theo lu t

BVMT 2005)

Là ho

ng gi gìn, phòng ng a, h n ch

ng; ng phó s c
ph c h

ng x

n môi

ng; kh c ph c ô nhi m, suy thoái, c i thi n,

ng; khai thác, s d ng h p lý tài nguyên thiên nhiên nh m

gi

ng trong lành.(Theo lu t BVMT 2014)
* Phát tri n b n v ng:
Là phát tri

t nh

c nhu c u c a th h hi n t i mà không làm

n kh

ng nhu c

k t h p ch t ch , hài hoà gi

b o v môi t

ng kinh t , b

m ti n b xã h i và

ng.( Theo lu t BVMT 2005)

Là phát tri
kh

a các th h

ng nhu c u c a hi n t i mà không làm t n h

ng nhu c

hài hòa gi

a th h

ng kinh t , b

n

k t h p ch t ch ,
m ti n b xã h i và b o v môi

ng.( Theo lu t BVMT 2014)

th c ti n
2.2.1 Các v
K t qu

ng

nông thôn Vi t Nam.

u tra toàn qu c v v

do b y t và UNICEF th c hi

ng (VSMT) nông thôn
c công b ngày 26/03/2008 cho th y

VSMT và v sinh cá nhân còn quá kém ch có 18% t ng s h
ng h c, 36,6% tr m y t xã, 21% UBND xã và 2,6% khu ch tuy n
xã có nhà v sinh theo tiêu chu n c a B y t (Quy
T l

cs d

ch

-BYT);

c s ch còn r t th p 7,8% khu
m y t xã; 16,1% UBND

ng h c có ti p c n s d

c máy; Ngoài ra, ki n th c c a


i dân v v sinh cá nhân và VSMT còn r t h n ch
dân còn r t bàng quang v v

c

i

này [4].

Theo kh o sát m

a Vi

ng (B

Nông nghi p và Phát tri n nông thôn) v i kho ng 70% dân s
thôn, m

khu v c nông

u t n rác th i sinh ho t, kho ng 1.300 tri u mét

kh

c th i sinh ho t và kho ng 7.500 t n v bao thu c b o v th c v t.
ng 80% kh

ng rác th

ng v bao thu c b o v th c v
tr c ti

c th i sinh ho t và h u h t
c thu gom x lý h p v sinh, x

ng [9].
Hi n nay, v

ng t i vùng nông thôn là tình tr ng ch t

th i sinh ho t. Cu c s ng c

c c i thi n, nhu c u x

không ng

c v sinh công c ng c a b ph n dân

cs t
nên kh

h t ng y u kém, d ch v
lý ô nhi

n

ng h n ch

ng nông thôn còn b

a b i tình tr ng l m d ng hóa ch t trong nông nghi
h c, thu c b o v th c v t và vi c s d
các lo

u này v a có h

tr

n s c kho

2.2.1.1 V

ng, v a

c s ch

ng
c s ch ch

gi ng khoan qua x lý b ng b l
các thành ph l n thì t l

còn r t th p. Chúng ta có th th

c

n ch không ph

cs

Vùng

u này thông qua b ng s li u sau:
cc
s ch
(%)

1

Vùng núi phía b c

cx

i dân nông thôn nh t là khu v c mi n núi

T l
STT

ng nghiêm

i.

N

lý

t là trong s n xu t

15

c


2

Trung du B c B & Tây Nguyên

18

3

B c Trung B & Duyên H i Mi n Trung

36

4

36
21

5

ng B ng Sông H ng

33

6

ng B ng Sông C u Long

39

Ngu

Nông thôn Vi t
i h c Khoa H c T Nhiên, Hà N i.

Qua b ng trên, chúng ta có th th y rõ, nh
Vi

i dân

i sinh ho t v i nh ng ngu
ng b ng Sông C

s d

nông thôn
nào.

l cao nh

vùng

39% dân s

c

c s ch. Còn vùng th p nh t là vùng núi phía B c, ch có 15% dân

s

cc

cs

ch t gây nên các b nh

v

ng tiêu hóa và b nh ngoài da r t nguy hi m.
Ngày 24/7/2014, t i Hà N i, B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn

(NN&PTNT) t ch c giao ban tr c tuy n v i
tri

c tiêu qu

t qu
c s ch và v

n 2012H i,

ng, Phó Th

viên Trun

ng, B

D h i ngh t

ng

ng chí Hoàng Trung
ng Chính ph

c Phát, y

ng B NN& PTNT ch trì h i ngh [11].

mc uB

ng chí Nguy n Ti

ng v T nh y, Phó Ch t ch UBND t

ng,
o các s ,

ngành liên quan.
Theo báo cáo c
hi
thôn, d ki

, ngàn
c tiêu qu

c s ch và v

nh
c s
t 42%; s h

tham gia th c

d

ng nông
cs d

ch pv

c sinh ho

t QCVN

pv

t 62,5%; s


ng h c có công trình c
t có công trình c

c và nhà tiêu h p v

c và nhà tiêu h p v

ng th c hi

t 90%; s tr m y

t 96%. T ng kinh phí huy

n 2012-TTg c a Th

t 75,6% so Quy t

ng Chính ph .
t s t n t i, h n ch : T l

có công trình c

c và nhà tiêu h p v sinh, t l

cs d
c

cs

ng h c

i dân nông thôn

t QCVN 02/2009/BYT còn th p. M

ti p c n

i dân vùng mi n núi phía B c, B c Trung b và Tây nguyên th p
i trung bình toàn qu c. Tính b n v ng c a các công trình c

và v sinh

nhi

n ch [6].

Theo

kê toàn

M

và
ca m c b nh tiêu ch y trên toàn th gi i

1,5 tri u ca t vong do b nh tiêu ch y m
toàn, v

c không an

ng và v sinh cá nhân kém.
10% dân s
6 tri

c

c

nb
i b mù do b

t h t, m t b nh ph bi n

ng nông thôn nghèo thi
cs

nv

u ki n v
200 tri

b

các

n, thi u

ng.

i trên th gi i b
bi

ng b i giun sán.

ng do b nh sán máng, m

u ki n v sinh th p kém gây ra.

G n 1/10 gánh n ng b nh t t trên toàn th gi i có th
b ng cách c i thi n c
qu n lý ngu

ng, v sinh cá nhân và

cTheo báo cáo c a WHO/UNICEF (Ti

V sinh môi tr
c

c s ch, v

ng

c c i thi

C p nh

a

c s ch và

Vi t Nam có th ti p
23% dân s

c máy t i h

ng 76% dân s có th ti p c
c c i thi

n v sinh môi

n còn phóng u b a bãi[ 8].

T nh ng s li u th ng kê trên, ta có th th y
i dân

các vùng nông thôn Vi

h y ho i,

c sinh ho t và v

ng

ng tr c ti p t i s c kh e
2.2.1.2 V

ng s ng c a
c bi t là ch t

ng nghiêm tr ng nh

i.

ô nhi m không khí

H u h t nhiên li u s d ng trong các làng ngh
b

ng

ng khí CO, CO2, SO2 và NOx th i ra trong quá trình s n xu t

trong làng ngh khá cao. Theo k t qu
(Khai Tái

u tra t i các làng ngh s n xu t g ch

Hà Tây), vôi (Xuân Quan-

d ng

kho ng 6000 t n than, 100 t n c

u lo i b

CO2, SO2, NOx và nhi u lo i th i khác gây nguy h i t i s c kho
dân trong khu v c và làm nh
vùng lân c
khi u ki

ng hoa màu, s

CO,

c

i

ng cây tr ng c a nhi u

t trong nh ng nguyên nhân gây các v

t,

Thái Bình, B
i di n Trung tâm quan tr

ng M c Th Minh Trà báo cáo

t ng quan v hi n tr

n 2008 -2012 cho bi t,

theo s li u th c t quan tr c t các tr

c

Vi t Nam, khí NO
m bu i sáng và bu i

chi u. N

các thông s b

d c các tr c giao thông và các tuy
iv
d

ng duy trì
ng cao t c có m

giao thông cao.

ng xây d ng, ô nhi m b
i nghiêm tr ng và duy trì
g ng v i th i k ti n hành các ho
l n ch u

nhi

c bi t

m xây
ng cao v i kho ng th i gian
ng xây d ng. T i các khu

ng c a giao thông, m

ng nhi u l n Quy chu n Vi t Nam (QCVN).

ô


Trên ph m vi c

b i nhi

n không khí b ô nhi m

.N

b it ih uh

m quan tr c xung quanh các

m, c m công nghi

nh, th m chí m t s

t t i 3 - 4 l n. Ô nhi m không khí t i các làng ngh , ô nhi m
b c xúc. Mùi gây ô nhi m không khí t i các làng ngh này
ch y u là các lo i dung môi h

cs d

bóng các s n ph m sau s n xu t, mùi t các làng ngh ch bi n nông s n,
m...[3].
2.2.1.3 V

ô nhi

t.

Ngu n gây ô nhi

t

c ta hi n nay ch

y u là do ý th c và s hi u bi t c

t rác b a bãi,

l m d ng phân bón hóa h c, thu c b o v th c v t trong quá trình canh tác.
Cùng v i vi c khai thác khoáng s n, ho
công nghi

ng làng ngh , nhà máy, các khu

ng nguyên nhân chính gây ô nhi

t

nông thôn.
c

i và h u h t các sinh v t c n,

là n n móng xây d ng cho các công trình dân d ng, công nghi p, v
t còn là ngu
is d
thân và c

u s n xu

s n xu
ng. Song v i nh

nghi

và t

phát tri n công

c, phân hóa h

t qua các mùa v , ngoài ra còn do các ch t th i do các ho

c

c th i, khí th i, ch t th i r n). M

thành ph

ng nên nó ti p nh n nh ng ch t ô nhi m khác

m

t canh tác

t ngày càng b suy thoái. Các ngu n gây ô nhi m
t ch y

d

c bi t,

c, th c ph m cung c p cho b n

n nay thì không ch di

b thu h p mà ch

a

ng
t

m i lúc,


V

mt

c b o v th c v

i quy t tri

nh n

c tính có kho ng 2,5 - 3 tri u t n phân

c s d ng trong canh tác nông nghi p,

ng 50 -

c cây tr ng h p th , th

t.[10]

2.2.2 Hi n tr

ng, gây ô nhi

ng t nh Qu ng ninh.

2.2.2.1 Hi n tr

c

Theo k t qu Báo cáo tóm t t hi n tr
Qu

ng t ng th t nh

n 2006 2010: [1].
*

cm tl

a

+ Hi n tr ng và các ngu n gây ô nhi m:
cm t

c tính kho ng 8,776 t m3.

Qu

Dòng ch y các sông ngòi
tháng 5-

Qu ng Ninh chia làm 2 mùa rõ r

c chi m kho ng 75-80% t

mùa khô t tháng 10-

Các ngu n

cm

ho t t i Qu
c

c chi m kho ng 20-25% t

c

c khai thác ph c v cho m

c phân thành 4 vùng: Vùng 1-

c:

c cho các huy

-

các sông Man, Tr i, Di n V ng, c
Long, C m Ph . Vùng 3-

c

: Hoành B , H

c các sông Ba Ch , Tiên Yên, c

các huy n Ba Ch , Tiên Yên, Bình Liêu.Vùng 4Hà C i, Tài Chi và Ka Long g m các huy

c cho
m Hà,

m Hà, H i Hà, và thành ph

Móng Cái.
Ngu n gây ô nhi m l n nh t t i ch
ven b
ch bi

c th i công nghi

c bi

cm
c th i do ho

c x lý ho c x

su i, ra v nh H Long, v nh Bái T Long. Ho

r

c bi n
ng khai thác và

tr c ti p vào các sông
ng khai thác khoáng s n


còn là nguyên nhân chính gây b i l
v

i ch

dòng ch y c a các

c m t.
c th

t i Qu ng Ninh h

c x lý, th i tr c

ti p ra các ngu n ti p nh n là sông, su

ra bi n.

Qu ng Ninh m i ch có 2 tr m x
v c Bãi Cháy (tr m x
ngày) và 1 s

ng

c th i sinh ho t t p trung cho khu
t thi t k : 3500 m3/

c th
H Long (tr m x

thi t k : 7500 m3/ ngày). Các ngu
ch t h

tr

c th i Hà Khánh công su t
c th

th h

m các

ng và khu n Coliform.

Trong s n xu t nông nghi

d ng kho ng 10.000 t n

thu c tr sâu và kho ng 30.000 t n phân bón các lo i. Vi c s d ng các lo i
hóa ch t b o v th c v t không h p lý, không tuân th li
tình tr ng t
ngu

c b o v t th c v

ng và xâm nh p vào

c m t. Các lo i hóa ch t b o v th c v
i v i ngu

th y s n gây ô nhi m ngu

c m t. Các ch t th i t

c
ho

ng nuôi tr ng

c b i các ch t h

ng.

c th i t i các khu v c nông thôn và mi n núi ch x

không có h th ng x lý. T i khu v
không có ngu

c m t t i ch

ho c

o Hà Nam c bi t h th

c th i b ng các

kênh, r ch, trong khi di n tích ngày càng b thu h p, các c ng thoát b
nhi

c p
m b o ch

ng

c t i khu v c này c
ng ngu

c bi t

c cho sinh ho t và s n xu t.

+ Di n bi n ô nhi m:
pH: Ho

ng khai thác than

Qu ng Ninh ch y u

u, Uông Bí, H Long, Hoành B , C m Ph

a bàn
c th i m

u có pH th p, n m ngoài gi i h n cho phép c a QCVN. M t s h c
i tiêu khu v

ông Tri

c

pH th p, n m ngoài gi i h n cho phép


c

n hình là các h N
u th

ng t

t quan tr c, pH

n 3,8), h

ng, h B

C L ,h
pH gi m th

ng oxy hòa tan (DO):
cm

n so v

ng oxy hòa tan trong các dòng

ng t

c bi

ng DO gi m h n. H u h

cm

ng

oxy hòa tan n m trong gi i h n cho phép (>2mg/l).
ng ch t r

ng (TSS): Các khu v c có ho

ng khai thác,

v n chuy n, ch bi n và kinh doanh than các v t ch

c gia

n hình là su i L
quan tr

u có

moong c

i cao,
t gi i h n cho phép t

t gi i h n cho phép t 1,55 l
t gi i h n cho phép t 1,02 l

t

n 49,2 l n. Su i
n 40,95 l n; sông Mông

n 15,4 l n). Các ngu

cm t

ng TSS cao. S
li u quan tr c m t s

t gi i h n cho phép t

n

2,05 l n.
Các ch t h
nhi

Giá tr BOD và COD phân tích qua
y m t s ngu

c m t ti p nh n các ngu n th i dân sinh,

c th i công nghi p ch bi n th c ph m có ô nhi m ch t h

cb

sông Sinh, sông Uông, sông Chanh, su i L Phong, su i moong c c 6, sông
c các sông gi m, m
h
ch

Các ngu

c m t ph c v c

c c p ph c v s n xu t nông nghi

các ngu n th

ô nhi m ch t

c sinh ho t, các h

ng ít ch u

ng b i

ng l n nên không có d u hi u ô nhi m h
i

nh gi

Các kim lo i n ng: Các ngu
kim lo i n ng. M t s ngu

cm

c có bi u hi n c c b

d u hi u ô nhi m các
m ts

t quan tr c