Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp xử lý nước sinh hoạt quy mô hộ gia đình trên địa bàn xã Quyết Thắng thành phố Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NGUY N

C M NH

tài:
N TR

XU T BI N PHÁP X

LÝ

C SINH HO T THEO QUI MÔ H
T I XÃ QUY T TH NG THÀNH PH

THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

: Chính quy

Chuyên ngành : Khoa h
Khoa
Khóa h c

IH C

ng
ng

: 2011 - 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NGUY N

C M NH

tài:
N TR

XU T BI N PHÁP X

LÝ

C SINH HO T THEO QUI MÔ H
T I XÃ QUY T TH NG THÀNH PH

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành

L p
Khoa
Khóa h c
Gi ng viên
ng d n

THÁI NGUYÊN

IH C

: Chính quy
: Khoa h
ng
: K43 - KHMT (N03)
ng
: 2011 - 2015
: TS. Nguy n Thanh H i


i

c s

ng ý c a Ban Giám hi
ng cùng v i s

Thanh H i, em ti n hành th c hi
gi i pháp x

i h c Nông Lâm Thái

ng d n c a th y giáo TS. Nguy n

tài:

h c tr

c sinh ho t quy mô h

xu t

a bàn xã Quy t

Th ng thành ph
c h t em xin bày t lòng bi
Thanh H i

it

t

n th y giáo TS. Nguy n

ng d

em trong su t quá trình th c

tài t t nghi p. Em xin chân thành c

cô giáo c

ih

y giáo,
c bi t các th y giáo,

t tình d y d em trong quá trình h c t p
và th i gian th c t p t t nghi p.
M c dù b n thân có nhi u c g

và th i gian có h n,

u làm quen v

tài c a em không tránh

kh i nh ng h n ch và thi u sót, em r
th y cô giáo và b

ng nghi

cs
tài c

n c a các
c hoàn thi

Em xin chân thành c
Thái Nguyên, ngày -- tháng Sinh viên

Nguy

c M nh


ii

............................... 7

........................................................................................ 14
................................................. 21
................................... 22
.............................. 31
.......... 32
.......... 35
........ 35

............................................................................................. 37

............................................................................. 38

ên ...................................... 40
.................... 43
................... 45
........ 47


iii

- TP.Thái Nguyên .............................................. 24

.............................................................................. 33

........................................................................................... 39

.............................................................................. 41
........................................ 44
.............................. 46
............. 48
................................................. 52


iv

BTNMT

:

CN TTCN

:

DTTN

:

GDP

:

UBND

:

TTMNBB

:


v

M CL C

:

......................................................................................................1
...................................................................................1
...........................................................................................2
..........................................................................................2
..........................................................................................2
............................................................................................2
.......................................................................................2
........................................................................................2

1
:

2

...........................................................................3
...................................................................................3

....................................................................................6
....................................................................6
.....................................................................9
..............................................................................................10
Nam. ...........10
.................................................12
..........................................16

:

...............................20
.................................................................20
..............................................................................20
.................................................................................20
..................................................................20
................................................................................20
...............................................................................20
......................................................................................20
...............................................................................20
.......................................................20
..............................................................................21
.................................................................21
..................................................22
.......................................................................23


vi

:

.......................................24

Thái Nguyên .....................................................................................................24
4.1.4. Các n

4.2.1. H
4.3.

...29
........................................................................................................30
....30
..........................32
...............................34
...................................................34
...36
.....................................................................40
............40
.............................................................................................42
khu
.................................................................................................49
............................................................................................49

..........................................................................................................50
...........................51
.......................................................................................................................55
................................................................................55
..........................................................................................................55
.......................................................................................................56
......................................................................................57

1

Ph n 1
M

1.1. Tính c p thi t c

U

tài

c là ngu n tài nguyên vô cùng quý giá mà t nhiên ban t ng cho con
c thì không có s s
nào có th t n t

c là kh

t ho

u và là nhu c u thi t y u c a s s ng; là y u

t quan tr ng c a s n xu t; là nhân t
ngu

b

ng. Tuy v y,

an hi m, kh

ngày càng suy gi m, h

ng kinh t

t x y ra gay g t

ng và ch

c quy mô, m

c
và th i gian

trong khi nhu c u s d
ra kh ng ho ng v

c

nhi

gi i.

Trong nh
t ,t

c nhi u thành t

v kinh

phát tri n kinh t cao vì th nhu c u khai thác s d ng ngu

v cho s n xu t, sinh ho

c ph c

c khai thác, s d ng

i công tác b o v , phát tri n b n v
suy thoái c n ki n ngu

ng

c là h u qu không th tránh kh

t - xã h i m t cách b n v ng thì công tác b o v
cc

phát tri n kinh

ng, b o v tài nguyên

c chú tr ng.

Là m t trong nh ng trung tâm công nghi p l n

Vi t Nam, thành ph Thái

a bàn có d u hi u ô nhi m ngu

c sinh ho

p

trung nhi u nhà máy xí nghi p l
Gi

i n Cao Ng n và m t s khu công nghi p ho t
ng v i công ngh

n ch t v vi c x lý ch t th i

su i, h b ô nhi m nghiêm tr ng b i các ch
thành ph

ng sông,

c h i.. Có th

ô nhi m b i các hoá ch

ngu n th i công nghi p, nông nghi p và ph th
chi
x lý tri
b

c
c h i t các
ng ô nhi m có

v s

ng, di n tích n u không có bi n pháp

. Xã Quy t Th ng thành ph

nh kh i vi c

ng t các nhà máy khu công nghi p trên t i ch

ng ngu

c.

b o


2

v và s d ng ngu
x lý các ngu

c m t cách h
c ph c v sinh ho t

ng th i có các bi n pháp

c khi s d

Xu t phát t th c t t i thành ph Thái nguyên

is

c bi t là xã Quy t Th ng,

ng d n c a TS. Nguy n Thanh H i, em ti n hành nghiên c
n tr

xu t bi n pháp x

a bàn nghiên c
m b o ch

tài:

c sinh ho t theo qui mô h
nh

i xã Quy t Th ng thành ph
d

u h t s c c n thi t.

ng

ng ki n ngh trong vi c khai thác, s
ng.

1.2. M c tiêu c

tài

1.2.1. M c tiêu chung
c hi n tr ng s d ng và ch t l

c sinh ho

a bàn

xã Quy t Th ng thành ph Thái Nguyên.
1.2.2. M c tiêu c th
-

u tra tình hình phát tri n kinh t - xã h i t i xã Quy t Th ng thành ph

Thái Nguyên

t nh Thái Nguyên

-

c tr ng qu n lý khai thác và s d

c sinh ho

a bàn

xã Quy t Th ng thành ph Thái Nguyên.
-

c sinh ho t t i xã Quy t Th ng thành ph

Thái Nguyên.
-

xu t m t s bi n pháp x lý nh m nâng cao ch

c sinh ho t

a bàn xã Quy t Th ng thành ph Thái Nguyên.
1.3

tài

1.3.1

c
- Cung c

sinh ho

lý lu n c a vi

ng các ngu

c ph c v

a bàn nghiên c u.

1.3.2.

c ti n

Nh ng k t qu nghiên c u c
và s d ng ngu

c sinh ho

tài s

cho công tác qu n lý khai thác

a bàn xã Quy t Th ng thành ph Thái

Nguyên nói riêng và c a t nh Thái Nguyên nói chung.


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U

2

pháp lý c

tài

- Lu

c Qu c h

c c ng hòa xã h i ch

t

c c ng hòa xã h i ch

t

Nam khóa X, k h p th
- Lu t b o v

c Qu c h

Nam thông qua ngày 29/11/2005 và ch t

c ký xác l nh ban hành ngày

12/12/2005
- Ngh

nh s 162/200

-

a chính ph

ban hành quy ch thu th p, qu n lý khai thác s d ng d li u thông tin v tài
c
- Ngh

nh s

ban

hành v s n xu t cung c p và tiêu th
-

c s ch

ch s 48/2008/TTLT

Nông Nghi p ngày 12/6/2008 v s
80/2007/TTLT

BTC

BNN gi a B Tài Chính và B

i b xung m t s

BTC

ch s

ng d n ch
c ch

v

c tiêu qu
n 2006

qu n lý s d ng
c s ch và

2010

-

a b tài
nh quy chu n k thu t qu c gia v

Ngày 17-6-2009, B Y t

ng

04/2009/TT- BYT v vi c ban

n k thu t qu c gia v ch
n k thu t qu c gia v ch t
u l c t ngày 1-12-2009 và thay th Quy t
nh s 1329/2002/BYThành tiêu chu n v

-4-2002 c a B
ng.

ng B Y t v vi c ban

4

Quy chu n 01 áp d

iv

ch c, cá nhân và h

ng, bao g m c

c

c t p trung dùng

t có công su t t 1.000 m3

cho m

nh c th

v các ch tiêu c m quan và thành ph

ng c a các ch t h

ch t b o v th c v t, hóa ch t kh trùng và s n ph m ph , m c nhi m x , vi sinh
v

tiêu c m quan và thành ph

trong kho ng 6,5-

c

l

pH

ng nhôm 0,2 mg/lít, Amoni 3

mg/lít, Clorua 250-

giám sát ch
c vào s d

ng c a

m quy n ki m tra,

giám sát, xét nghi m ít nh t 1 l

t

xu t khi k t qu ki m tra v sinh ngu
c có
ch

c ho

u tra d ch t cho th y ngu n

ô nhi m và khi x y ra s c

ng v sinh ngu

ng có th

n

c.

Ngày 17-6-2009, B Y t

05/2009/TT- BYT v vi c ban

n k thu t qu c gia v ch
theo T

c sinh ho
n k thu t qu c gia v ch t

c sinh ho

i h n các ch tiêu ch

ng: Không có mùi v

l

ng 0,3-0,5 mg/lít, pH trong kho ng 6,0-

Amoni t

t 0,5mg/lít, Clorua 300mg/lít, Florua 1,5mg/lít, Asen t
cung c

ngu

c vào s d

ng

c xét nghi m t t c các ch

nh k xét nghi m ít nh t 1 l n/3 -

có th m quy n ki m tra, giám sát, xét nghi m ít nh t 6 tháng 1 l n, l y m
cung c

a bàn và l y m

ct i

c ng u nhiên t i h gia

xét nghi
- Quy

nh s

chính ph phê duy t chi

- Quy

nh s

a th

ng

c qu c gia v
-

n


5

ng d n s 3856/BNN-

nh s

-

BNN-TL ngày 31/8/2009 c a B Nông nghi p và phát tri n nông thôn v vi c ban
hành b ch s

ng d

c s ch và v

ng

nông thôn.
- Quy

BTNMT ngày 31/12/2008 c a b Tài nguyên và

ng ban hành quy chu n k thu t qu c gia v

ng

+ QCVN 08: 2008/BTNMT quy chu n k thu t qu c gia v ch
+ QCVN 09: 2008/BTNMT quy chu n k thu t qu c gia v ch
-

39/2010/TT-

c m t.
c ng m.
nh quy

chu n qu c gia.
H th ng pháp lu t và b o v

i th hi n s quan tâm c a

c ta trong vi c t o ra m t khung pháp lý kh thi nh m qu n lý ch t
ch các ngu

c v i vi c hoàn thành lu
n lý và s d

th c c

c

ng
n vào n n p, nâng cao ý

i dân trong vi c s d ng h p lý ti t ki

ch ng ô nhi m, nhi m b n và làm c n các ngu
Trong nh

c.

th ng pháp lu t và b o v

c b xung và hoàn thi

i b o v

c ngày

trò tích c c trong vi c b o v tài

c.
-

n c a t nh, thành ph

i tài

c:
- Ch th s 20/2009/CT-

a ch t ch

ban Nhân dân t nh Thái Nguyên v vi

y

ng ki m tra, qu n lý tài nguyên

a bàn t nh;
- Quy

nh s

Nguyên v vi

-UB ngày 22/6/2004 c a UBND t nh Thái
nh v qu

t;


6

- Quy

nh s

-UBND ngày 18/9/2009 c a Ch t ch UBND t nh

Thái Nguyên v vi c phê duy
ngu

p d án Quy ho ch khai thác và b o v

t khu v
- Quy

n 2010 - 2020;

nh s

-UBND ngày 09/08/2012 c a UBND t nh Thái Nguyên

v vi c ban hàn

nh qu

a bàn t nh Thái Nguyên

- Ngh quy t s 471/2014/NQ-

nh Thái

Nguyên v vi c thông qua Quy ho ch phân b , qu n lý và b o v
m tt

c

ng

2

lý lu n c

tài

c là m t ngu n tài nguyên thiên nhiên r
c s d ng trong m i m t c

is

cu

c
i. Hi n nay nhu c u ch

cs d

phân bi

c

c s ch

nh ng

n ch

it

ng

n. Chúng ta c n ph i

ch pv

s d ng cho cho phù h p, tránh

ng cu c s

ng s n xu t và

sinh ho t.
2.2.1. Khái quát v

c

c bao ph 71% di n tích c a qu
c ng

c m n, còn l i

c gi cho khí h

nhi

i

nh và pha loãng các y u t gây ô

ng, nó còn là thành ph n c u t o chính y

chi m t 50%-97% tr
70% tr
2.

ng c
và

sinh v t,

, ch ng h

S a bi

c chi m

c chi m t i 97%.

c m t.
N
c. N

c m t là n
cm t

khi ch y vào
2

id

c trong sông, h

ho c n

c ng t trong vùng

t ng p

c b sung m t cách t nhiên b i giáng th y và chúng m t
b c

và th m xu ng

t.

c ng m.
N

c ng m là m t d ng

c

i

t, tích tr trong các l

tích b r i nh c n, s n, cát b t k t, trong các khe n t, hang caxt
t, có th khai thác cho các ho t

ng s ng c a con ng

i.

t

tr m

i b m t trái


7

B ng 2.1. Nh

m khác nhau gi

c tính

c ng

cm t

cm t

c ng m

i theo mùa

Nhi

i

nh

i theo Th p hay h
c

mùa

có
i theo ch

ng

Ch t khoáng hòa tan

c
m t

Fe và Mn hóa tr II (

R t th p, tr

tr ng thái hòa tan)

ng xuyên có

ng r t th p hay g n
Khí CO2 hòa tan

ng xu t hi n

b ng 0

ng có

c nhi m b n
ng n

SiO2

trung

ng có

bình th p

ng

ng th p

Nitrat

n

n

cao
cao do

phân hóa h c

Vi trùng (nhi u lo i gây

Các vi sinh v t

n ng

cao

Xu t hi n có các ngu n

NH4 +

cùng m t vùng

Các vi khu n do s t gây ra

b nh) virut, các lo i t o

ng xu t hi n

(Ngu n: Nguy n Th Thu Th y, 2000)
Có hai lo

*N
ng m

c ng

c ng m không có áp l

c ng m không có áp l c: là d ng

c ng m có áp l c
c

c gi l i trong các l p

c và l p á n y n m bên trên l p á không th m nh l p di p th ch

ho c l p sét nén ch t.
*N

c ng m có áp l c: là d ng

c

c gi l i trong các l p á ng m

c và l p á n y b k p gi a hai l p sét ho c di p th ch không th m.
2.2.1.3. Khái ni
cs

c s ch

m b o các yêu c u sau:


8

-

c trong không màu

- Không mùi v l , không có t p ch t
- Không ch a ch t tan có h i
- Không gây m m b nh.
c s ch là m t nhu c

n trong cu c s ng h ng ngày c a m

i và

i b c bách trong vi c b o v s c kh e và c i thi n sinh ho t cho nhân
c s ch có ch

c h p v sinh.

T ch c Y t Th gi
v

n hành nghiên c

n nh

im ts

nhi m trùng và 40% d n t i t vong là d
Qu

u b nh t t

khu

c Châu á có t i 60% b nh
c sinh ho t không h p v sinh.

ng liên h p qu c (UNICEF) l i c nh báo r
n có kho ng 14 tri u tr

t

c

i 5 tu i b ch t và 5 tri u tr em b tàn

c b ô nhi m.

2.2.1.4. Khái ni

c h p v sinh

c không màu, không mùi, không v , không ch a các thành ph n có th
gây

n s c kh e c

2.2.1.5. Khái ni

i, có th

c sinh ho t s ch

c sinh ho

u ng c

t tiêu chu n v màu s

màu, không có màu l
không có váng c

), mùi (không có mùi hôi, mùi l ),
axit thích h p (pH = 6,6-

c ng phù h p (không quá

300mg CaC03/lít, Fe không quá 0,3 mg/lít), Mn (không quá 0,1 mg/lít), Cu (không
quá 0,1 mg/lít), Zn (không quá 3,0 mg/lít), As (không quá 0,05 mg/lít), Hg (không
quá 0,001 mg/lít), Pb (không quá 0,1 mg/lít), Cr (không quá 0,05 mg/lít), xianua
(không quá 0,05 mg/lít), florua (không quá 0,1 mg/lít), vi khu n nhóm E.coli
(không quá 3 vi khu n/1ít).
cm

c sông, r ch, ao h , su i) có x lý l ng trong và ti t trùng.

1.2.1.6. Khái ni m ô nhi
- Ô nhi
ng s
ch t l

c

c là s

i thành ph n và tính ch

ng c a sinh v
ng ch

ng c a sinh v t.

c, có h i cho ho t

i, b i s có m t c a m t hay nhi u


9

- Hi

ô nhi

ô nhi

c là m t bi

làm ô nhi

i ch y

"S
i v i ch

c,

c và gây nguy h i khi s d ng cho công nghi p, nông nghi p, nuôi

cá, ngh

- gi

ng v

- Ô nhi

c có ngu n g c t nhiên và nhân t o:

+ Ngu n g c t

t. Ô nhi m này còn

c g i là ô nhi

nh ngu n g c.

+ Ngu n g c nhân t o: Là s th i các ch
Ch y u do x

c h i ch y

c th i t

i d ng l ng.

p, ho

ng giao thông

v n t i, thu c tr sâu, di t c , phân bón trong nông nghi p.
- Theo b n ch t các tác nhân gây ô nhi

i ta phân ra các lo i ô nhi m

mh

m hoá ch t, ô nhi m sinh h c, ô

nhi m b i các tác nhân v t lý.
2.2. 2. Vai trò c

c.

2.2.2.1. Vai trò c a n
N

c

c có vai trò

i v i con n

i

c bi t quan tr ng v i

c vài ngày, nh ng không th nh n u ng n
l

ng

x

th , 65-75% tr ng
N

ct nt i

hai d ng:

ngoài t bào có trong huy t t
chi m kho ng 20% l
quan tr ng
trong

ng máu, d ch limpho, n

c chuy n vào máu

n ng 60 kg c n cung c p 2-3 lít n
trì các ho t

ng s ng bình th

2.2.2.2. Vai trò c a n
N
l

ng

c

c

c ngoài t bào. N
c b t

ng
c
ng

c là ch t

i ch t di n ra không ng ng

i d ng dung d ch n
im il

Huy t t

th (3-4 lít). N

t t c các ch t dinh d

ng n

ng
c. M t

c

a
i

c c a có th , và duy

ng.

i v i sinh v t.

c ch a trong c th sinh v t m t hàm
th sinh v t là n

ng m , 50% tr ng l

c trong t bào và n

ng hóa h c và s trao

i có th nh n n

c chi m kho ng 70% tr ng

50% tr ng l

c là m t dung môi, nh

vào c th , sau

c. N

ng d ch ngoài t bào c a

các ph n

th . N

ng c

th , con n

c.

ng r t cao, t 50 - 90% kh i

10

N

c là nguyên li u cho cây trong quá trình quang h p.
c tham gia v

N

u hòa nhi

c còn là môi

Cu i cùng
sinh v t,

ng s ng c a r t nhi u loài sinh v t.

c gi vai trò tích c c trong vi c phát tán nòi gi ng c a các

c còn là môi

ng s ng c a nhi u loài sinh v t.

v y các c th sinh v t th
1.2.2.3. Vai trò c a n

c

ng xuyên c n n

i v i s n xu t ph c v cho

Trong nông nghi p: t t c các cây tr ng và v
m t h t c i b p phát tri n thành m t cây rau th
lít

c

cho ra 1 kg h

Trong Công nghi p: N
làm ngu i các

c.
i s ng con ng

i

uc

phát tri n. T

m c n 25 lít

c; lúa c n 4.500

Nh

có th th

gi ng
dùng

.

c, nhì phân, tam c n, t

c vai trò c

c trong nông nghi p.

c cho nhu c u s n xu t công nghi p r t l n. N

ng c

c

làm quay các tubin, là dung môi làm tan các

hóa ch t màu và các ph n ng hóa h c...
c thi t y

c

nghiêm tr ng. Trên th gi i hi n có 80 qu c gia và 40% dân s
i dùng các ngu
Vi t Nam là m

c b ô nhi

c dùng,
ng, sinh ho t.

n, m

c bi t quan

m i có 46 c s ch. Nhi

và 36 i dân

nông thôn

nhi u vùng còn ph i dùng các ngu

m b o tiêu chu n v sinh, kéo theo t l

c

c b nh khá cao: 90% ph

n nông thôn m c b nh ph khoa, 95% tr em nông thôn b nhi
trên 1 tri u ca tiêu ch y, l ... Ngu
nên nh
2

c b ô nhi m là nguyên nhân quan tr ng t o

m tàng c a nhi u b nh lý nhi
th c ti n

2.3.1. Tình hình khai thác và s d

c trên th gi i và Vi t Nam.

2.3.1.1 Tình hình khai thác và s d

c trên th gi i.

u nh

gi

c ng m chi m 21% so v i t
ngu

cm

c 760 t m3
d ng (bao g m các

c

.


11

Khu v

c m t khan hi

i

ph c v cho các nhu c u nên
d

l
cm

c khai thác,

khu v c này t l s
c khai thác chi m t i

R p Sê Út chi m 85,3%, Ti

R p chi m 79%, Israsel chi m 70%. Nhi
t so v
chi m 36,5%,

c
m t l cao v

cm

m trên 70%, Pakistan

chi m 34,5%.

B ng 2.2 Hi n tr ng khai thác và s d

tc

c trên

Th Gi i.
ng
TT

Tên qu c
gia
3

(t m )

d

Bình
n quân
i
m /ng
3

% so Bình
v i kh quân
(t m3)
tái t o

i
(m /ng)
3

S
SH

(Ngu n: Nguy n Ti
iv

c phát tri n thì nhu c u s d

sô qu

t quá kh

là Pakistan,

.

c ng

NN CN

7)

c càng l n. Hi n nay m t
c r t nhi u l

R p Xê Út. Khai thác quá m c s làm suy gi m ch
th p m

qu

oc

d ng cho
c

hi n tình tr ng thi

n hình
c
cc a


12

2.3.1.2. Tình hình khai thác và s d

c

Vi t Nam.

Vi t Nam là qu

t khá l

ng th 34 so v i

155 qu c gia và vùng lãnh th theo li t kê c a 4 t ch c qu c t : WRI, UNDP,
tb
s d

t

Vi t Nam còn

c khai thác

m c th p so v

c m t (<2%).
bao g m 5 thành ph tr c

thu

v i t ng công su t thi t k

là 3,42 tri u m3

d ng ngu

c m t v i t ng công

su t kho ng 1,95 tri u m3/ngày và 148 nhà máy s d ng ngu

tv i

t ng công su t kho ng 1,47 tri u m3/ngày. M t s

c

cung c p cho sinh ho t s n xu
Qu ng Ngãi, B c Liêu...
ng phòng qu n lý
c B Tài ngu

C c qu n lý Tài

ng thì t

t mà Vi t

n nay kho ng 1,85 t m3
, các khu công nghi p: 650 tri u m3

-C
-C

c sinh ho t nông thôn: 650 tri u m3
i: 550 tri u m3

-

c L c: 350 tri u m3)

i cho cà

V i tình tr

n nay trong khí

nh n th c v vai trò c

c trách nhi m c a m

khai thác, s d ng, b o v ngu
v

thì th gi i s ph

n ki t, ô nhi m các ngu

2.3.2. Ch

i trong vi c
im t

t.

c sinh ho t t i Vi t Nam

Vi t Nam là qu

t khá l

ng th 34 so v i

155 qu c gia và vùng lãnh th theo li t kê c a 4 t ch c qu c t : WRI, UNDP,
tb
s d

t

Vi t Nam còn

m c th p so v

c khai thác
c m t (<2%).
bao g m 5 thành ph tr c

thu

trên 240 nhà máy c

v i t ng công su t thi t k


13

là 3,42 tri u m3

d ng ngu

c m t v i t ng công

su t kho ng 1,95 tri u m3/ngày và 148 nhà máy s d ng ngu

tv i

t ng công su t kho ng 1,47 tri u m3/ngày. M t s

c

cung c p cho sinh ho t s n xu
Qu ng Ngãi, B c Liêu...
ng phòng qu n lý
cB

C c qu n lý Tài

ng thì t

t mà Vi t

n nay kho ng 1,85 t m3
, các khu công nghi p: 650 tri u m3

-C

c sinh ho t nông thôn: 650 tri u m3

-C

i: 550 tri u m3

-

c L c: 350 tri u m3)

V i tình tr

n nay trong khí

nh n th c v vai trò c

c trách nhi m c a m

khai thác, s d ng, b o v ngu
v

thì th gi i s ph

n ki t, ô nhi m các ngu
Ch

c sinh ho

tình tr ng ch

c sinh ho

i trong vi c
im t

t.
tv

n ic m

Vi

c bi t

m b o v sinh di n ra ph bi n

nhi u vùng nông thôn. Theo k t qu kh o sát th ng kê c a UNICEF và B Y t ,
hi n t i

khu v c nông thôn ch

l i 31% h
gi

is d
còn l i ch y

ngu n sông su
ch

cs d

c máy. Còn

c gi ng khoan, 31,2% s h

d ng

c ao h

c khai thác và s d ng tr c ti

u
c bi t theo k t qu

c sinh ho t nông thôn c a C c Y t d phòng Vi

ch có kho ng 40% dân s

c s d

c sinh ho

t QCVN

02:2009/BYT do B Y t ban hành. K t qu này cho th y r ng ph
ch

u tra

ng ngu

c sinh ho t t

ab

t tiêu chu n v sinh, chu ng tr

c sinh ho t và x lý ngu
qu . M t khác trong các ngu

n

c khi s d ng t

l gia

c xây d ng cách xa ngu n
n pháp hi u

c ph c v sinh ho t hi n nay thì ch

c


14

máy là có ch
ngu

t tiêu chu n v sinh theo QCVN 02:2009/BYT còn các

c khác ph c v sinh ho

là ngu

ki m ch

c ch

p c n v i các h

Theo th ng kê c a B Y t

Vi

m các b nh có

n vi c s d ng ngu
m b o.

u ki n v sinh

c ti p c n v i ngu

c s ch gây ra nh ng v

nghiêm tr ng cho s c kh e c a tr em (44% tr em b nhi m b nh giun sán và 27%
tr

i 5 tu i b

ng), g n m t n a trong s 26 b nh truy n nhi m

có nguyên nhân liên quan t i ngu n
ng và ý th c v sinh cá nhân c

x

n v sinh môi

i dân còn kém.

Có 2 nguyên nhân gây
vi sinh v t có kh

c b ô nhi

n s c kh
nb

i và do các ch t hóa h c, ch t phóng

c dùng trong sinh ho t b nhi m b n s gây b

r a, gi

d

d ng ngu

i khi t m

ch bi n th

c không h p v

ng x y ra do s

c th hi

i b ng sau:

B ng 2.3. M t s b nh x y ra và lây lan do s d ng ngu
sinh

c không h p v

Vi t Nam

Lo i b nh
STT
T l

a ch y

S t rét

Virus

1

2007

7.090

175.039

1.062.440

185.529

28.728

2

2008

6.532

159.193

1.031.712

169.342

31.198

3

2009

6.032

131.264

1.012.114

166.748

27.469

4

2010

5.941

115.397

968.975

152.359

27.192

(Ngu n: V Y t D phòng - B Y t
Vi sinh v t truy
khu n gây b

c gây nên h u h t các b nh
,l

y... Virus gây b

ng tiêu hóa. Vi
i li t, viêm

15

gan... Kí sinh trùng gây b nh l , amip, giun sán... Các tác nhân này có th xâm nh p
i tr c ti

c u ng ho

c dùng ch bi n th c

ph m. Nh ng b nh này có th gây thành d ch l n làm cho s
nguy h i cho c

i t vong cao, r t

ng n u không có bi n pháp phòng ch ng t t.

Bên c nh các ngu n nguyên nhân và m t s b
nhi

ng m c ph

c

c bi t nguy hi m, nó gây các b

tính cao. N u b ng

c c p tính b i asen s có bi u hi

b ng, nôn m a, tiêu ch y, m
vong nhanh. N u b nhi
nh

c
cd d

p y u, m t nh t nh t r i thâm tím, bí ti u và t
c asen

m

th p m i ngày m t ít v i li

ng dù

i gian dài s gây m t m i, bu n nôn và nôn, h ng c u và b ch

c u gi m, da s m, r ng tóc, sút cân gi m trí nh , m ch máu b t
nh

i lo n

dày và ru t, làm ki t s c,
iu

c ô nhi m asen lâu ngày s

u các chi, niêm m

i ho c da hóa s ng, gây s m và m t s c t , b nh

Bowen (bi u hi

u tiên là m t ph

Tình tr ng nhi

c asen lâu ngày còn có th

và th n) ho
ch

m s m màu trên thân th
ch y và l loét).
i, bàng quang

p gây b nh tim m ch, gây b nh huy t áp.
i nh t c a asen t i s c kh e là kh

ng

t bi n gen, ung

u máu, các b nh tim m ch cao huy t áp r i lo n tu n hoàn máu, viêm t c
m ch ngo i vi, b nh m ch vành, thi u máu c c b
(bi

nh ngoài da

i s c t , s m da, s

ng, b nh gan và các v

liên quan t i tiêu hóa, các r i lo n
và khó nghe. Sau 15-

h th n kinh, ng a ho c m t c m giác
t khi phát hi

chuy

i nhi

các chi

c th ch tín s

t.
Các b nh nêu trên gây

n s c kho

v y, công tác x lý và kh
ph n tích c c trong vi
ch t
b o v ngu

ng c
c k quan tr

a các vi sinh v t xâm nh p vào ngu

nh lây truy n qua ngu

c, b

ng. Vì
u này góp
c, h n

m an toàn v sinh th c ph m,

ng th i, m i cá nhân ph i nâng cao ý th c b o v
ch t th i b a bãi, nên s d ng ngu

c s ch.

ng


16

2.3.3. Th c tr ng ô nhi

c ng m

Vi t Nam.

-

xu

.

nguyên -

-

.
1.3.3.1. Ch

ng các ngu n ng m t i Thái Nguyên

Theo Báo cáo k t qu t ng h p tài nguyê
c

m tr

c t nh Thái Nguyên, tr

ng

ng c p A+B là 11283m3/ngày, tr

ng

c p C1 là 99.617 m3/ngày. Ch
qu là có ch
c

ng t t, m t s

tv ik t
ô nhi m vi sinh và NO3- do các ho

ng

i gây ra.
c khai thác và s d

a bàn t nh

n v ng v i nhi u hình th c khác nhau có
n ngu
c, v

m c a nhi
nv

c là th

i hi n t

a tr

ng r t l n
i v i tài nguyên

n tài nguyên vô h

ng khai thác quá m c, s d ng lãng phí, s
d

i b o v ngu

c.


17

1.3.3.2

ng có do ô nhi

a.

c ô nhi m kim lo i n ng.

Các kim lo i n ng v

ng cao nó

gây ra nhi u b nh hi

ung

nguyên nhân gây nên nh ng làng
+ Trong n

c.

i,
t bi

c bi

.

c nhi m chì

Chì có tính
th con n

c cao

i v i con n

i và

ng v t. S thâm nhi m chì vào

i t r t s m t tu n th 20 c a thai kì và ti p di n su t kì mang

thai. Tr em có m c h p th chì cao g p 3-4 l n n
bán sinh h c chì c a tr em c ng dài h n c a ng

i l n. M t khác th i gian

i l n. Chì tích

Tr em t 6 tu i tr xu ng và ph n có thai là nh ng
nh ng nh
Chì

.

ng m n c m v i

ng nguy h i c a chì gây ra.
ng c n tr chuy n hóa canxi b ng cách tr c ti p hay gián ti p thông

qua kìm hãm s
trung

chuy n hóa vitamin D. Chì gây

c c

quan th n kinh

l n th n kinh ngo i biên.
c chì g

- Tri u ch ng ng
b

ng trên, táo bón, nôn m a.

i ta nh n th y m

não tuy r t hi
nhi

trên l i c a

ng l i. Ch ng viêm

i là bi n ch ng nghiêm tr ng
ng h

+ Trong n

i trong

ng h p

ng hay g p tr em.

c nhi m th y ngân

Th

y u

n th

n h th
cáu g

th y ngân
nhi

c

i b nh d

ng, r i lo n tiêu hóa r i lo n th n kinh, viêm l i, rung chân.

N u b nhi

c n ng có th t vong.

- Tác h i c p tính do nhi m
n ng b nh nhân th
giác

it

ng

th t

c th y ngân: Khi b nhi m

c th y ngân

ng ho, khó th , th g p, s t, bu n nôn, nôn e và có c m

ng c. Có nh ng b nh nhân có bi u hi n b rét run, tím tái. Trong

t

ng h p nh hi n t

ng khó th có th kéo dài c tu n l , n u

h

b nh nhân có th b ng t i và d n

n t vong.

c p

n ng