Đánh giá nhu cầu sử dụng và mức sẵn sàng chi trả đối với một số sản phẩm rau an toàn tại xã Nam Tiến thị xã Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
---------------------

D

Tên

NG TH THU HÀ

tài:
ÁNH GIÁ NHU C U S

D NG VÀ M C S N SÀNG CHI TR

I V I M T S S N PH M RAU AN TOÀN T I XÃ NAM TI N TH XÃ PH

YÊN - T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Kinh t nông nghi p

L p

: K44 - KTNN

Khoa

: Kinh t & PTNT

Khóa h c

: 2012 – 2016

Gi ng viên h

ng d n

: ThS.Nguy n M nh Th ng

Thái Nguyên - 2016


i

L I CAM

OAN

Khóa lu n t t nghi p “ ánh giá nhu c u s d ng và m c s n sàng chi tr
i v i m t s s n ph m rau an toàn t i xã Nam Ti n - th xã Ph Yên - t nh
Thái Nguyên”
ã

c s d ng thông tin t nhi u ngu n khác nhau, các s li u

c ch rõ ngu n g c.
Em xin cam oan r ng s li u và các k t qu nghiên c u

trong khóa lu n này là trung th c và ch a

c s

c

a ra

d ng trong công trình

nghiên c u nào.
Em xin cam oan r ng m i s giúp

cho viêc hoàn thành khóa lu n ã

c c m n và các trích d n trong khóa lu n

u

c ghi rõ ngu n g c.

Thái Nguyên, ngày tháng n m 2016
Sinh viên

D

ng Th Thu Hà


ii

L IC M

Sau th i gian h c t p t i tr

N

ng và th i gian th c t p t t nghi p, em ã

ch c

t p và nâng cao ki n th c chuyên môn, kinh nghi m, k n ng c ng nh ki n th c th c
t c a cu c s ng.
khóa lu n v i

n nay em ã k t thúc th i gian th c t p t t nghi p và hoàn thành

tài: “ ánh giá nhu c u s d ng và m c s n sàng chi tr

iv im ts

s n ph m rau an toàn t i xã Nam Ti n - th xã Ph Yên - t nh Thái Nguyên”.
Trang

u tiên c a khóa lu n này em xin phép

c bày t lòng bi t n t i các

th y cô giáo trong khoa Kinh t và Phát tri n nông thôn, tr
Thái Nguyên ã t n tình gi ng d y, giúp

ng

i h c Nông Lâm

em trong su t th i gian h c t p t i tr

ng.

c bi t, em xìn bày t lòng bi t n chân thành t i ThS.Nguy n M nh Th ng,
gi ng viên khoa Kinh t và Phát tri n nông thôn ã t n tình h

ng d n và giúp

em hoàn thành khóa lu n này.
ng th i em xin g i l i c m n t i các cán b nhân viên c a

y ban nhân

dân và nhân dân xã Nam Ti n, th xã Ph Yên, t nh Thái Nguyên ã giúp

i u ki n cho em trong su t th i gian em th c t p t i

a ph

ng.

Cu i cùng em xin bày t s bi t n v i gia ình, b n bè và ng
quan tâm,

i thân ã luôn

ng viên em trong su t quá trình th c t p.

L i cu i em xin kính chúc các th y cô giáo trong nhà tr
chú, anh, ch

và t o

y ban nhân dân xã Nam Ti n, cùng các b n

thành công trong công vi c và nh ng i u t t

ng, các bác, các cô
ng nghi p s c kh e,

p nh t.

Thái Nguyên, ngày tháng n m 2016
Sinh viên

D

ng Th Thu Hà


i

DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1:

M c gi i h n t i a cho phép c a hàm l
m t s s n ph m rau t

B ng 2.2:

M c

B ng 4.2:

i .................................................................... 16

i ................................................................................... 16

hi u bi t v rau an toàn c a h dân s n xu t ........................ 31

a i m bán rau c a các h s n xu t ............................................... 32

B ng 4.3:

tu i c a các ch h

nh h

i u tra v s d ng rau................................. 34

B ng 4.4:

Các y u t

B ng 4.5:

Nguyên nhân khi n ng
an toàn c a h

B ng 4.6:

ng

n l a ch n rau c a h
i dân không th

ng xuyên s d ng rau

i u tra...................................................................... 36

i u tra ........................................................................................ 37

B ng 4.7:

Kh n ng phân bi t và ánh giá c m quan ch t l

B ng 4.8:

Tiêu chu n v ch t l
c ah

B ng 4.9:

M c

ng rau và m c

s n sàng mua rau an toàn

ng rau t i các n i mua rau c a các h

s n sàng chi tr v giá

i u tra ....... 41

i v i rau an toàn so v i rau thông

ng .............................................................................................. 43

B ng 4.11:

M c

B ng 4.12:

Các tiêu chí ch n mua v i m c

h

ng rau ................ 39

i u tra .................................................................................. 40

ánh giá ch t l

th

B ng 4.13:

i u tra .................... 35

Tiêu chí ch n mua rau và kh n ng phân bi t rau an toàn c a các
h

B ng 4.10:

ct

M c gi i h n t i a cho phép c a m t s vi sinh v t trong s n
ph m rau t

B ng 4.1:

i ................................................................. 15

M c gi i h n t i a cho phép c a m t s kim lo i n ng và
trong s n ph m rau t

B ng 2.3:

ng nitrat (NO3) trong

hi u bi t v rau an toàn c a h s d ng rau ......................... 45
s

d ng rau an toàn c a

i u tra ........................................................................................ 46

Ch t l

ng rau c a lo i rau ang bán ra th tr

ng c a các h bán

l ...................................................................................................... 47
B ng 4.14:

M c thu nh p c a rau an toàn so v i rau thông th

ng c a các h

i u tra bán l ................................................................................... 47


ii

M CL C

PH N 1: M

U ........................................................................................ 1

1.1. Tính c p thi t c a

tài ........................................................................... 1

1.2. M c tiêu nghiên c u ................................................................................ 3
1.2.1. M c tiêu t ng quát ................................................................................ 3
1.2.2. M c tiêu c th ..................................................................................... 4
1.3. Ý ngh a c a

tài .................................................................................... 4

1.3.1. Ý ngh a khoa h c .................................................................................. 4
1.3.2. Ý ngh a trong th c ti n ......................................................................... 4
PH N 2: C S LÝ LU N VÀ TH C TI N .............................................. 5
2.1. C s lý lu n ........................................................................................... 5
2.1.1. M t s khái ni m .................................................................................. 5
2.1.2. M t s v n

liên quan

n tâm lý ng

i tiêu dùng ............................. 9

2.1.3. Khái ni m v “Nông nghi p s ch” và khái ni m v rau an toàn .......... 11
2.2. C s th c ti n ...................................................................................... 18
2.2.1. Th c tr ng s n xu t rau, qu trên th gi i ........................................... 18
2.2.2. Th c tr ng tiêu dùng rau, qu trên th gi i ......................................... 19
2.2.3. Th c tr ng s n xu t rau, qu t i Vi t Nam .......................................... 22
2.2.4. Th c tr ng tiêu dùng rau an toàn

Vi t Nam ..................................... 23

2.2.5. Tiêu chu n v sinh an toàn th c ph m
tr

i v i rau cung c p cho th

ng........................................................................................................... 23

2.2.6. Các công trình nghiên c u liên quan ...................................................... 24
PH N 3:
3.1.
3.1.1.

it
it

IT

NG, N I DUNG VÀ PH M VI NGHIÊN C U ......... 27

ng và ph m vi nghiên c u.......................................................... 27
ng nghiên c u ......................................................................... 27

3.1.2. Ph m vi nghiên c u ............................................................................ 27


iii

3.2. N i dung nghiên c u ............................................................................. 28
3.3. Câu h i nghiên c u................................................................................ 28
3.4. Ph

ng pháp nghiên c u ....................................................................... 28

3.4.1. Ph

ng pháp ch n

a i m nghiên c u ............................................. 28

3.4.2. Ph

ng pháp thu th p s li u th c p ................................................. 29

3.4.3. Ph

ng pháp thu th p s li u s c p ................................................... 29

3.4.4. Ph

ng pháp phân tích d li u .............................................................. 30

3.5. H th ng các ch tiêu nghiên c u .............................................................. 30
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................. 31
4.1. Tình hình tiêu th rau và rau an toàn, nhu c u s d ng và m c
sàng chi tr

i v i m t s lo i rau an toàn trên

s n

a bàn xã Nam Ti n .......... 31

4.1.1. Tình hình tiêu th rau và rau an toàn cu các h

i u tra trên

a bàn xã

Nam Ti n ..................................................................................................... 31
4.1.2. Nhu c u s d ng và m c

s n sàng chi tr

i v i m t s lo i rau an toàn

trên a bàn xã Nam Ti n ............................................................................... 32
4.2. Các nhân t tác
ng

i dân

ng

n nhu c u s d ng và m c s n sàng chi tr c a

i v i m t s lo i rau an toàn ..................................................... 44

4.2.1. M c thu nh p bình quân

u ng

i .................................................... 44

4.2.2. S thích v các lo i rau tiêu dùng hàng ngày ...................................... 44
4.2.3. M c

hi u bi t c a ng

i dân

i v i s n ph m rau an toàn............ 45

4.2.4. Các tiêu chí ch n mua v i m c

s d ng rau an toàn ...................... 46

PH N 5: CÁC GI I PHÁP KHUY N CÁO

I V I S N XU T VÀ S

D NG RAU AN TOÀN .............................................................................. 49

5.1. Quan i m - Ph

ng h

ng - M c tiêu ................................................. 49

5.2. Các gi i pháp khuy n cáo

i v i s n xu t, s d ng rau an toàn............ 50

5.2.1. Các gi i pháp v chính sách ................................................................ 50
5.2.2. Các gi i pháp và khuy n cáo v k thu t, khoa h c và khuy n nông .. 50


iv

5.2.3. Các gi i pháp và khuy n cáo cho ng
5.2.4. Các gi i pháp và khuy n cáo

i s n xu t ................................ 51

i v i ng

i bán l .............................. 51

5.2.5. Các gi i pháp và khuy n cáo nh m h tr ng

i s d ng ................... 52

5.3. M t s ki n ngh .................................................................................... 52

5.4. K t lu n .................................................................................................. 53
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 55


1

PH N 1: M

1.1. Tính c p thi t c a
N

U

tài

c ta là m t n

c ang phát tri n v i nông nghi p là ngành s n xu t ch

y u, gi vai trò to l n trong vi c phát tri n kinh t c ng nh xã h i. Chính vì v y
vi c

u t phát tri n ngành nông nghi p là r t c n

ó, s n xu t rau an toàn c ng là m t v n

c quan tâm, chú tr ng. Trong

h t s c c n thi t và áng l u tâm cho

cu c s ng ngày càng phát tri n hi n nay. Rau là lo i th c ph m quan tr ng và
không th thay th

c trong

i s ng hàng ngày c a con ng

tinh, rau cung c p r t nhi u ch t dinh d
con ng

i trên kh p hành

ng c n thi t cho s phát tri n c a c th

i nh các lo i vitamin, khoáng ch t…
Hi n nay, do nhu c u h i nh p Qu c t và s phát tri n kinh t xã h i c a

n

c, ho t

ng s n xu t và tiêu dùng rau an toàn

Vi t Nam ang

r ng kh p, áp ng nhu c u tiêu dùng góp ph n b o v môi tr
c ng

ng.

có

i tiêu dùng không? Ch t l

ang là m i quan tâm l n c a ng

ng li u có nh h

ng và s n l

i tiêu dùng. Khi

ng th c và các th c n giàu

s n ph m rau xanh không ch
ch t l

ng và s c kh e

c bi t là vi c s d ng phân bón

hóa h c, thu c tr sâu, ch t kích thích t ng tr

nâng cao, nhu c u l

c tri n khai

c rau an toàn c n ph i giám sát, áp d ng theo quy trình t

khâu gi ng, ch m sóc, thu ho ch, b o qu n và

kh e c a ng

t

n thu n là

ng gì

ns c

ng rau an toàn hi n nay
i s ng c a ng

m

v s l

cb o

i dân

c

m thì nhu c u v

ng mà c n yêu c u c v

ng.
T lâu v n

rau s ch ã

ni m rau an toàn là gì l i ít ng

c nhi u ng

i hi u

i nh c

n, bàn

c. Hi n nay có r t nhi u quan ni m khác

nhau v rau an toàn. Nh ng có th hi u rau an toàn là lo i rau
quy trình k thu t

mb o

n nh ng khái

c các tiêu chu n sau: h n ch

c s n xu t theo

n m c th p nh t vi c

s d ng phân hoá h c, thu c tr sâu, thu c kích thích… nh m gi m t i a l

ng

c t trong rau nh natri, kim lo i n ng và vi sinh v t gây b nh. Tuy nhiên trên th
tr

ng rau qu hi n nay

mua

c rau qu s ch là vi c làm khó kh n b i n i nào


2

c ng qu ng cáo là bán rau an toàn, rau s ch nh ng s th t ôi khi ng
c trong siêu th n i t

ng nh an toàn nh t, lý t

l a ch n nh ng c ng không có ai

ng ra

ng nh t

c l i. Ngay

các bà n i tr yên tâm

m b o 100% v ch t l

ng.

Tình hình v sinh an toàn th c ph m ang trong tình tr ng áng báo
hi n nay, tình tr ng ô nhi m môi tr

ng, vi sinh v t có h i, hóa ch t

n ng, thu c b o v th c v t… nh h

ng nghiêm tr ng

Theo s li u c a C c Qu n lý ch t l
th y, trong tháng 10 n m 2015 c n
4.077 ng

i b ng

c, 21 ng

ng,

c h i, kim lo i

n s c kh e c ng

ng.

ng V sinh an toàn th c ph m cho

c ghi nh n 150 v ng

i t vong. V n

ng

c th c ph m, làm

c rau không

m b o an

toàn v sinh th c ph m di n ra hàng ngày. Khi dùng rau không an toàn có th gây ra
các b nh c p tính và mãn tính nh h
nh b nh ung th , loãng x
ng

ng tr c ti p

n s c kh e ng

ng, thoái hóa kh p… Do ó v n

i tiêu dùng hi n nay tr thành v n

i tiêu dùng

v rau an toàn cho

mang tính c p bách trong các ch

ng

trình v sinh an toàn th c ph m c a toàn xã h i mang t m qu c gia.
Th c t hi n nay nhu c u v s n ph m rau hoa qu c a ng
càng t ng, ng
th c

i dân ngày càng có xu h

ng s d ng nhi u rau c qu h n trong

n b a n h ng ngày l n ngày T t. Bên c nh vi c ng

d ng nhi u h n các lo i rau c qu trong th c
ng

i dân có xu h

ng s

n c a gia ình, ngày càng có nhi u

i có nhu c u tìm mua các lo i rau c qu s ch

d ng các ch t t ng tr

i dân là ngày

c s n xu t an toàn, không s

ng, thu c tr sâu, ch t b o qu n trong quá trình tr ng tr t,

v n chuy n.
Tuy nhiên, ng

i dân v n còn khó ti p c n v i ngu n hàng rau an toàn b i

giá m t hàng này khá cao so v i các lo i rau c bày bán thông th

ng

ch và

không ph bi n nhi u i m bán s n ph m rau c qu an toàn và các s n ph m rau,
hoa qu
l

c bán tràn lan trên th tr

ng mà không có s qu n lý và ki m

nh ch t

ng c a các nhà khoa h c và các c quan ch c n ng. Các c s s n xu t và tiêu

th rau an toàn ã xu t hi n nh ng còn mang tính nh l và ch a ph bi n m t cách
r ng rãi. Vì v y v n
s n ph m rau ang

v sinh an toàn th c ph m v i m t hàng nông s n nh t là
c xã h i

c bi t quan tâm.


3

Các s n ph m rau t

i có ch t l

ng t t

dùng ngày càng khan hi m. Ch vì l i nh n tr
cung c p nhi u lo i rau v i k thu t không

m b o s c kh e cho ng

i tiêu

c m t mà nhi u nhà s n xu t ã

t tiêu chu n và li u l

ng hóa ch t

quá m c cho phép.
Tr

c tình hình trên, các

a ph

ng s n xu t rau an toàn c ng khá ph bi n,

ã có r t nhi u vùng s n xu t rau an toàn theo tiêu chu n VietGap (Vietnamese
Good Agricultural Pratices), nh ng có khá nhi u nguyên nhân nh h
n ng tiêu dùng s n ph m này c a ng

i dân, i u ó nh h

ng t i kh

ng tr c ti p t i tính an

toàn trong s n ph m tiêu dùng c a h và quá trình bán hàng c a các c s s n xu t
rau an toàn.
Tuy nhu c u tiêu dùng rau an toàn ngày càng t ng nh ng s l
toàn s n xu t theo quy trình an toàn ph i bán trên th tr
s l

ng nh

ng rau an

ng chi m t l l n, ch có

c bày bán trong các c a hàng siêu th rau an toàn.

Xã Nam Ti n là m t xã n m

phía nam th xã Ph Yên cách trung tâm th xã

kho ng 2km thu c th xã Ph Yên, t nh Thái Nguyên. V i 8017 ng

i, 1995 h c

trú t i 11 xóm (ngu n: Báo cáo t ng k t công tác thi ua khen th

ng n m 2015,

y ban nhân dân xã Nam Ti n)[9], nhu c u tiêu dùng rau, c , qu hàng ngày là r t
l n. Hi n nay có khá nhi u các t ng l p dân c và các công nhân t i khu công
nghi p s ng trên

a bàn do ó nhu c u tiêu dùng rau là r t a d ng, bên c nh ó v i

vi c cung ng các lo i rau, c , qu ch a thành m t h th ng qu n lý
l

ng cho ng

ph m trên

i tiêu dùng ang là m t m i lo ng i v v n

a bàn. Vì v y, tr

m b o ch t

v sinh an toàn th c

c tình hình trên tôi ã ti n hành nghiên c u

“ ánh giá nhu c u s d ng và m c s n sàng chi tr

tài

i v i m t s s n ph m rau

an toàn t i xã Nam Ti n - th xã Ph Yên - t nh Thái Nguyên” nh m ánh giá và
phân tích nhu c u s d ng và m c s n sàng chi tr c a ng
ph m rau an toàn t i
các bên liên quan

a ph

nv n

ng t

ó

i dân

iv im ts s n

a ra m t s các khuy n ngh , gi i pháp cho

.

1.2. M c tiêu nghiên c u
1.2.1. M c tiêu t ng quát
ánh giá, xác
d ng và m c

nh nh m làm rõ

s n sàng chi tr c a ng

c các nhân t tác

ng

i s d ng rau an toàn trên

n nhu c u s
a bàn xã Nam


4

Ti n - th xã Ph Yên - t nh Thái Nguyên, t
gi i pháp giúp ng
ph

i dân, chính quy n

ó giúp tôi

a ph

a ra nh ng ki n ngh ,

ng và các doanh nghi p

a ra

ng án tiêu dùng, tiêu th và chi tr h p lý cho s n ph m rau an toàn.

1.2.2. M c tiêu c th
- Tìm hi u
s d ng và m c
- Xác
chi tr c a ng
ng

c tình hình tiêu th rau và rau an toàn, ánh giá
s n sàng chi tr

nh

i v i m t s lo i rau an toàn trên

c các nhân t tác

i dân

ng

a bàn xã.

n nhu c u s d ng và m c s n sàng

i v i m t s lo i rau an toàn.

a ra các gi i pháp và khuy n cáo

i s d ng rau an toàn trên

1.3. Ý ngh a c a

c nhu c u

i v i ng

i s n xu t rau an toàn và

a bàn nghiên c u.

tài

1.3.1. Ý ngh a khoa h c
- C ng c các ki n th c th c ti n trong l nh v c nông nghi p.
- ánh giá v

i u ki n t nhiên xã h i c a

a ph

ng nghiên c u.

- Nâng cao ki n th c k n ng và rút ra nhi u kinh nghi m th c t cho công
tác sau này.
- V n d ng ki n th c ã h c vào th c ti n.
1.3.2. Ý ngh a trong th c ti n
Làm c s cho công tác ánh giá, phân tích nhu c u s d ng và s n sàng chi
tr cho rau m t cách có hi u qu và h p lý cho ng

i dân

a ph

ng.


5

PH N 2: C

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N

2.1. C s lý lu n
2.1.1. M t s khái ni m
2.1.1.1. S n xu t là gì?
S n xu t là quá trình k t h p các ngu n l c

t o ra m t s hàng hóa hay

d ch v có giá tr . Th a mãn nh ng mong mu n và nhu c u c a khách hàng. Nh ng
nhu c u c b n c a loài ng
c a con ng
luôn

i là th c ph m, qu n áo, ch

và s an toàn. Nhu c u

i ngày càng gia t ng v i s phát tri n c a xã h i. Quá trình s n xu t

c c i ti n liên t c

t o ra s

a d ng s n ph m.

2.1.1.2. Chu i cung ng là gì?
Chu i cung ng là s liên k t v i các công ty, các nhà s n xu t nh m

a

s n ph m hay d ch v vào th tr

ng. Chu i cung ng bao g m m i công o n có

liên quan tr c ti p hay gián ti p

n vi c áp ng nhu c u c a khách hàng. Chu i

cung ng không ch g m nhà s n xu t và nhà cung c p, mà còn nhà v n chuy n,
kho, ng

i bán l và b n thân khách hàng.

2.1.1.3. Nhu c u là gì?
Nhu c u là m t khái ni m t

ng

i r ng,

c hi u và khái quát theo nhi u

cách khác nhau sau ây là m t s khái ni m v nhu c u:
- Nhu c u là òi h i, mong mu n, nguy n v ng c a con ng
tinh th n

t n t i và phát tri n. Tùy theo trình

i m tâm sinh lý, m i ng

nh n th c, môi tr

giác thi u h t cái gì ó mà con ng

i c m nh n

và ph c t p. Nhu c u n u ng, nhu c u s
l c tình c m… khi nh n th c

c

i

u th gi i: nhu c u là c m

c. Nhu c u con ng

i a d ng

m áp và an toàn, nhu c u v tài s n, th

c nhu c u con ng

ó hình thành lên

- Nhu c u con ng

ng s ng

i l i có m t nhu c u khác nhau.

- Theo Philip Kotler, chuyên gia marketing hàng

th a mãn nó. T

i v v t ch t và

i s tìm cách tìm v t gì ó

c mu n.

c hình thành trong quá trình

u tranh v i t nhiên và

u tranh giai c p, nên mang tính ch t xã h i và có giai c p. Nhu c u c a con ng

i


6

trong xã h i: m t m t ph n ánh nh ng i u ki n v t ch t và tinh th n có trong xã h i,
m t khác ph n ánh nguy n v ng c a ng

i tiêu dùng, i u ó c ng có ngh a là nhu

c u g n li n v i tiêu dùng b i vì m i nhu c u c th nào ó c a con ng

i

u

ng

th i phán ánh kh n ng tiêu dùng, v a ph n ánh nguy n v ng tiêu dùng.

2.1.1.4. Phân lo i nhu c u
Phân lo i theo ch th bao g m nhu c u xã h i và nhu c u cá nhân
- Nhu c u xã h i: là nhu c u v m r ng s n xu t, xây d ng c b n, công
trình v n hóa xã h i,d tr và b o hi m xã h i. ó là nhu c u v tích l y.
- Nhu c u cá nhân: là nhu c u v b i d

ng s c lao

ng và b i d

ng tài

n ng. ó chính là nhu c u tiêu dùng.
- Nh v y, m i quan h gi a nhu c u xã h i và nhu c u cá nhân v th c ch t
là m i quan h tích l y
phát tri n s c lao

m r ng và c i ti n s n xu t v i tiêu dùng

duy trì và

ng. Gi i quy t th a áng m i quan h này s t o i u ki n cho

kinh t - xã h i phát tri n, trên c s

ó mà ngày càng c i thi n

i s ng ng

i dân.

Phân lo i theo khách th : bao g m nhu c u v t ch t và nhu c u tinh th n
- Nhu c u v t ch t: là nhu c u b o t n con ng

i v m t sinh h c, ó là nhu c u

có tính ch t b m sinh t o thành b n n ng t nhiên v n có c a con ng
h i nào thì nhu c u v t ch t và nhu c u tr

i v i b t k xã

c nh t và quan tr ng nh t c a con ng

i.

- Nhu c u tinh th n: nhu c u tinh th n không ph i là b m sinh c a con ng
nó

c hình thành và phát tri n cùng v i s phát tri n ti n b c a loài ng

c u tinh th n không có gi i h n

i,

i. Nhu

c t ng lên nhanh chóng và ngày càng phong phú

c bi t là nhu c u v giáo d c, v n hóa, ngh thu t.
Phân theo trình

ã

t

phát tri n c a xã h i: bao g m nhu c u lý t

ng, nhu c u

c và nhu c u c n th c hi n.
- Nhu c u lý t

ng: là nhu c u h p lý mang tính ch t lý thuy t

c xác

nh

c n c vào yêu c u v sinh lý c a các l a tu i, ngh nghi p, gi i tính, tôn giáo nhu
c u lý t

ng ch là m t b ph n h p lý trong t ng th nh ng mong mu n và òi h i

không b i b n c a con ng
th a mãn nó

ng th i

i. Trong

i s ng xã h i s ra t ng nhu c u và t li u

ra s thi u th n nhu c u và t li u

th a mãn m t khi


7

nhu c u nào ó c a con ng
th

i

c th a mãn s có nhu c u m i, s xu t hi n

ng xuyên c a nh ng nhu c u m i thúc

ng ng ho t

y con ng

i ho t

ng. Con ng

is

ng khi không có nhu c u n a. Hay nói cách khác, th hi n mong

mu n v m t lý thuy t c a nhu c u

v m t sinh lý c a con ng

c xác

nh trên c s nghiên c u khoa h c

i. Nhu c u này không b gi i h n b i kh n ng th c

hi n c a xã h i.
- Nhu c u ã

t

c: là nhu c u hình thành trên th c t , là nhu c u b gi i

h n b i kh n ng s n xu t và các i u ki n xã h i nhu thu nh p, giá c … trong t ng
th i k nh t

nh.

- Nhu c u th c hi n: là nhu c u th a mãn trên th c t , nó

c quy t

nh

b i kh n ng thanh toán c a ng

i tiêu dùng và kh n ng cung ng hàng hóa. Khi

cung không cân b ng thì kh i l

ng và c c u nhu c u th c t và nhu c u th c hi n

không trùng nhau. N u cung m t lo i hàng hóa nào ó th p h n nhu c u hàng hóa
ó thì c u th c t s l n h n c u th c hi n và t o ra nhu c u không
ng

c tho mãn,

c l i n u cung m t lo i hàng hóa nào ó cao h n nhu c u hàng hóa ó thì c u

th c t s nh h n c u th c hi n và t o ra nhu c u

c th a mãn.

2.1.1.5. M c s n lòng chi tr là gì?
M c s n lòng chi tr theo lý thuy t marketing
Theo Breidert (2005), khi mua s m m t s n ph m, khách hàng s n lòng chi
tr bao nhiêu ph thu c vào giá tr kinh t nh n
ph m. Hai giá tr xác

nh m c giá m t ng

ch và m c giá t i a. Tùy thu c nh n
s n ph m d

c và m c

h u d ng c a s n

i s n lòng ch p nh n là m c giá h n

nh c a khách hàng khi mua s n ph m là

nh mua không có s n ph m thay th thì

có

c

h u d ng c a

s n ph m, khách hàng s n sàng chi tr kho n ti n cao nh t là m c giá h n ch ; ho c
s n ph m thay th c a s n ph m d

nh mua có giá tr kinh t th p h n m c h u

d ng thì m c giá cao nh t khách hàng ch p nh n chi tr b ng v i giá tr kinh t c a
s n ph m thay th là m c giá t i a. M c s n lòng chi tr

c

nh ngh a là m c

giá cao nh t m t cá nhân s n sàng ch p nh n chi tr cho m t hàng hóa ho c d ch v .
Theo Turner, Pearce và Bateman, (1995), d n theo Phan

ình Hùng, 2011 cho r ng

8

m c s n lòng chi tr
th hàng hóa ó.
th tr

ng

oc

ol

ng

ng m c

a thích c a m t cá nhân hay xã h i

iv im t

th a mãn khi s d ng m t hàng hóa nào ó trên

c b c l b ng m c giá s n lòng chi tr c a h

i v i m t hàng ó.

M c s n lòng chi tr theo lý thuy t kinh t h c:
Ng
giá th tr

i tiêu dùng th

ng chi tiêu cho s n ph m A h mu n tiêu dùng v i m c

ng là P. Tuy nhiên, tùy thu c s thích tiêu dùng c a cá nhân ng

dùng, h ch p nh n chi tiêu v i m c giá cao h n giá th tr

ng

có

i tiêu
cs n

ph m A. M c s n lòng chi tr chính là bi u hi n s thích tiêu dùng, là th

c os

th a mãn c a khách hàng.
i v i nhà s n xu t, tr
dùng h th

c khi cung c p hàng hóa, d ch v

i tiêu

ng xem xét s bán hàng hóa, d ch v c a mình v i m c giá là bao

nhiêu ti n.

tránh vi c

toán chính xác, d n

nh giá hàng hóa m t cách tr c quan, không có s tính

n nh ng sai l m v giá c

nh h

nhu n, nhà s n xu t ph i cân nh c v giá bán, s l
thu

n ng

ng

n doanh thu và l i

ng bán ra và l i nhu n kì v ng

c.
i v i ng

quan tâm
sách c a ng

i tiêu dùng, khi mua m t hàng hóa hay s d ng m t d ch v , h

nm c

th ng d tiêu dùng mà h nh n

c khi s d ng. Vì ngân

i tiêu dùng là h u h n nên h luôn l a ch n mua các s n ph m mang

l i cho h nhi u th ng d tiêu dùng h n.
Do ó, vi c xác

nh m c s n lòng chi tr c n

nh giá bán s n ph m hàng hóa, d ch v và xác

nh

c áp d ng trong quá trình
c i m c n có c a hàng hóa,

d ch v (trong quá trình xây d ng s n ph m) c a nhà s n xu t. M c ích c a vi c
xác

nh m c s n lòng chi tr là xác

nh th a mãn nhu c u ng

nh m c chi phí khách hàng s n sàng b ra
hóa l i nhu n thu

xây d ng giá bán t i u nh m t i a

c.

M c s n lòng chi tr c a ng

i

y u t ho c các bi n khác nhau, bao g m
thu nh p, trình

i tiêu dùng, xác

h c v n,...

c i u tra có th b

nh h

c i m kinh t xã h i c a ng

ng b i các
i ó nh


9

2.1.2. M t s v n

liên quan

2.1.2.1. Hành vi c a ng
Hành vi ng

n tâm lý ng

i tiêu dùng

i tiêu dùng là gì?

i tiêu dùng là khoa h c nghiên c u

hàng ho c không mua hàng c a m t ng
và n sâu trong tâm lý phô tr

ng c thái

i tiêu dùng. Hành vi ng

ng c a con ng

hành vi mua

i tiêu dùng b t d

i trong xã h i, m i cá nhân trong xã h i

không ai gi ng ai vì th hình thành lên nh ng quy t nh tiêu dùng khác nhau.
2.1.2.2. M t s quy lu t tâm lý c a ng

i tiêu dùng

- Quy lu t tâm lý th nh t: nhu c u và các ho t
ng s n xu t nói riêng có m i quan h m t thi t t
nhau. S n xu t t t thì áp ng
t

ng quan gi a hành

ng nói chung và các ho t

ng tác qua l i và nh h

c nhu c u t t và ng

c l i.

ây còn th hi n m i

ng và nhu c u, không ch th a mãn nhu c u tiêu dùng, ho t

ng còn làm n y sinh nh ng nhu c u tiêu dùng m i. M t khi trình
này
l

ng l n

c th a mãn làm n y sinh nh ng ham mu n

trình

tiêu dùng

cao h n, có ch t

ng, có v n hóa h n.
- Quy lu t tâm lý th hai: ó là tính kích thích c a nhu c u

i v i ho t

ng

nói chung, s n xu t nói riêng, không ph i bao gi c ng nh nhau và bao gi c ng
gi ng nhau. Nhu c u tiêu dùng
thích c a nó c ng y u d n ng
th a mãn còn m i, ch a th t

c áp ng g n m c mãn nguy n thì tính kích
i ta ch và ch khát khao tiêu dùng khi
y

lòng ham mu n c a ng

Ngh thu t th a mãn tiêu dùng còn th hi n
v is l

ng và ch t l

ch trình t

ng nh th nào, theo th t nào

nhàm chán, và nhu c u v i cái m i, cái t t, cái
thích

i v i ho t

ng

it

ng

i tiêu dùng còn cao.
a ra các m t hàng
ng

i

i mua không b

p bao gi c ng có tác

ng kích

làm ra nh ng v t ph m t t h n bao gi c ng có kích

thích làm ra nh ng v t ph m t t h n.
- Quy lu t tâm lý th ba: ho t d ng nói chung, ho t

c a con ng

i là không cùng và nhu c u c a con ng

th phát tri n g n li n v i s gia t ng ho t
c u, không nâng cao ch t l

ng s n xu t nói riêng

i c ng b t t n. Con ng

ng và t ng c

i có

ng nhu c u. Ti t ch nhu

ng cu c s ng là kìm hãm phát tri n c a xã h i do không

khai thác và s d ng h t ti m n ng sáng t o còn r t phong phú trong m i con ng

i.


10

- Quy lu t tâm lý th t : v n

nêu b t

ây là xã h i càng óng kín thì nhu

c u càng trì tr và c l p i l p l i mãi. S ti n b c a m t qu c gia c n có s giao
l u trao

i.

Tóm l i, tâm lý tiêu dùng bao hàm có nhu c u, th hi u, thói quen, h ng thú
và truy n th ng tiêu dùng. Tâm lý tiêu dùng th hi n c ch t l

ng s ng, m c s ng

và n p s ng. Tâm lý tiêu dùng ã và ang hình thành phát tri n trong xã h i. Nó
thúc

y s n xu t phát tri n.

2.1.2.3. S hình thành tâm lý ng

i tiêu dùng

Vi c tiêu dùng hàng hóa- d ch v còn ch u nh h
ng c , nh n th c, tri th c, ni m tin và thái
-

ng b i b n y u t tâm lý:

.

ng c : t i b t k m t th i i m nh t

nh nào con ng

i c ng có nhu

c u. M t s nhu c u có ngu n g c sinh h c. Chúng n y sinh t nh ng tr ng thái
c ng th ng v tâm lý nh nhu c u

c th a nh n

c kính tr ng hay

g i v tinh th n. H u h t nh ng nhu c u có ngu n g c t tâm lý
thúc

y con ng

i hành

ng c khi nó t ng lên
m t nhu c u ã có

cg n

u không

m nh

ng theo chúng ngay l p t c, m t nhu c u s tr thành

nm tm c

s c m nh

m nh. M t

thôi thúc ng

ng c hay m t s thôi thúc là

i ta hành

ng, vi c th a mãn nhu

c u s làm gi m b t c m giác c ng th ng.
- Nh n th c: c a m t ng
ng

i có

ng c

ó s hành

s nh n th c c a ng

i có

ng c luôn s n sàng hành

ng. V n

ng nh th nào trong th c t còn ch u nh h

ng t

i ó v tình hu ng lúc ó. Có s nh n th c khác nhau v m t

tình hu ng b i m i ng

i chúng ta soi xét, t ch c và gi i thích thông tin ó theo

cách riêng c a mình. Nhân th c là quá trình thông qua ó cá th tuy n ch n, t ch c
và gi

nh thông tin t o ra m t b c tranh có ý ngh a v th gi i xung quanh.
- Tri th c: khi ng

tri th c mô t nh ng thay

i ta hành

ni m tin và thái

ng th i l nh h i

c tri th c,

i trong hành vi c a cá th b t ngu n t kinh nghi m.

H u h t các hành vi c a con ng
- Ni m tin và thái

ng, h c ng

i

u

c l nh h i.

: thông qua hành

ng và tri th c con ng

v hàng hóa tiêu dùng. Ni m tin s giúp con ng

i s t o nên
i quy t

nh


11

tiêu dùng hàng hóa d ch v . Ví d hi n nay v n
tâm,

ng th i x y ra nhi u v ng

lên. Tuy nhiên ng

ch m sóc s c kh e

c quan

c th c ph m làm cho nhu c u v rau s ch t ng

i dân còn ch a có ni m tin v ngu n cung ng rau an toàn.

2.1.3. Khái ni m v “Nông nghi p s ch” và khái ni m v rau an toàn
2.1.3.1. Khái ni m v “Nông nghi p s ch”
Hi n nay, trên th gi i c ng nh
nghi p s ch, ó là nông nghi p s ch t
- Nông nghi p s ch tuy t
n n nông nghi p này ng
ch

Vi t Nam có hai quan ni m v nông

ng

i và Nông nghi p s ch tuy t

i

i là nông nghi p h u c , Nông nghi p sinh h c,

i ta áp d ng các bi n pháp h u c và sinh h c, tr l i

canh tác t nhiên, không dùng các lo i phân bón hóa h c hay thu c b o v

th c v t. Các lo i cây tr ng
c h i c a môi tr
các n

c s n xu t trong nhà kính, và cách ly v i các y u t

ng bên ngoài. H u nh n n nông nghi p này ch áp d ng

c phát tri n, vì h có i u ki n v tài chính

c

âu t v n c ng nh c s

v t ch t cho s n xu t nông nghi p.
- Nông nghi p s ch t
pháp thâm canh hi n

i,

ng

i là n n nông nghi p có s k t h p các bi n

c bi t là các thành t u v công ngh sinh h c, k thu t

cao v i các bi n pháp h u c , sinh h c

gi m thi u t i m c th p nh t vi c s

d ng phân bón h u c và thu c b o v th c v t nh m h n ch t i a tác

ng x u

c a s n xu t

ng ch t

n môi tr

ng,

hóa h c, kim lo i n ng và
c áp d ng

các n

ng th i các s n ph m s n xu t ra có d l
ct

m c cho phép. N n nông nghi p này h u h t

c ang phát tri n.

2.1.3.2. Khái ni m rau an toàn và nguyên nhân khi n rau không an toàn
Rau an toàn là khái ni m xu t hi n
tình hình m t s s n ph m rau xanh
th c ph m cho ng

Rau an toàn

c ta trong th i gian g n ây tr

c tiêu th trên th tr

ng ã gây ng

c
c

i s d ng.
c

nh ngh a nh sau: “Nh ng s n ph m rau t

t t c rau n c , thân, lá, hoa, qu có ch t l
hàm l

n

ng các hóa ch t

c và m c

ng úng v i

i bao g m

c tính gi ng c a chúng,

ô nhi m các vi sinh v t gây h i

d

im c


12

tiêu chu n cho phép, an toàn cho ng

i tiêu dùng và môi tr

ng thì

c g i là rau

m b o an toàn v sinh th c ph m g i t t là rau an toàn” (Vietgap.com).
“Rau an toàn” g n ây ngày càng
nhi u tr

ng h p, ng

c nhi u ng

i quan tâm.

i tiêu dùng sau khi n rau ã b ng

c, và ã có tr

h p b t vong. V y rau an toàn là gì? Câu tr l i nôm na và
mà ng

i tiêu dùng n vào s không b ng

ã có khá
ng

n gi n thì ó là rau

c, ngh a là s d ng tho i mái và an

tâm. V y i u gì khi n cho rau tr nên m t an toàn? Theo t ch c y t th gi i
WHO, t ch c nông l
ph i

ng và l

ng th c c a liên h p qu c FAO thì rau an toàn

m b o các y u t sau:
- Rau

m b o ph m c p ch t l

b ng hóa ch t
-D l

ng không b h h i, d p nát, héo, và không

c h i.
ng thu c b o v th c v t hàm l

ng Nitrat và kim lo i n ng d

i

m c cho phép.
- Rau không b b nh không có vi sinh v t gây h i cho con ng

i và gia súc.

- Tiêu chu n rau an toàn c a th gi i và c a Vi t Nam.
Theo các nhà nghiên c u, hàm l
ph m rau nh hàm l

ng Nitrat kim lo i n ng hóa ch t b o v th c v t, vi sinh

v t... có th gây h i t i s c kh e ng
ó s n ph m rau

ng các y u t gây ô nhi m trên các s n

i s d ng tùy thu c vào m c

c coi là an toàn khi áp ng

phép c a c quan giám

nh ch t l

ng và

ô nhi m, do

c các thông s k thu t cho

m i qu c gia

u xây d ng các ch tiêu

phù h p tiêu chu n rau an toàn th gi i và Vi t Nam.
Theo k t qu nghiên c u c a các nhà khoa h c thì có 4 tiêu chu n sau ây n u
v

t quá ng

ng cho phép s thu c vào lo i không an toàn, các nhóm ch t ó là:

1- D l

ng thu c hoá h c (thu c sâu, b nh, thu c c ).

2- S l

ng vi sinh v t và ký sinh trùng gây b nh.

3- D l

ng

4- D l

ng các kim lo i n ng (chì, thu ngân, asenic, k m,

m nitrat.
ng...).


13

Trong 4 nhóm trên thì nhóm 1 và 2 n u có hàm l
ng

ng cho phép thì khi n vào s b ng
c do n rau th

tích lu

t quá ng

t

ng h p ng

c do nhóm 3 và 4 ph i

nào ó m i bi u hi n ra ngoài, nh ng khi ã bi u hi n ra

ng là khó ch a.

Nguyên t c
v

c t c thì, a ph n các tr

ng do nhóm 1 hay nhóm 2 gây ra. Ng

nm tm c

ngoài r i thì th

ng ch a trong rau v

tr ng rau sao cho d l

ng cho phép th t ra r t

ng c a 4 nhóm

c t nói trên không

n gi n. Cái khó là vì thói quen tích lu

lâu, nay s a ch a ph i có th i gian. Nh ng

ã

n gi n là ch c n làm theo khuy n cáo

c a cán b k thu t hay cán b khuy n nông là có th

t

c.

i v i ch t

c

nhóm 1, ta ch c n h n ch t i a vi c s d ng thu c tr sâu, b nh, tr c ... ch s
d ng khi c n thi t.
T i nh ng vùng s n xu t nông nghi p có môi tr

ng sinh thái không t t, cây

rau có th b chu t, sâu b nh h i làm th t thu trung bình 20-40% n ng su t, nhi u
vùng th m chí còn m t tr ng. Chính vì th hóa ch t b o v th c v t
th

ng xuyên trên

ô nhi m m i tr
ó, m c n

c dùng

ng ru ng. Vi c l m d ng hóa ch t b o v th c v t ã làm t ng

ng sinh thái,làm gi m m t

và s l

ng thiên

ch. Thêm vào

c ng m c ng b ô nhi m nghiêm tr ng do t n d thu c b o v th c v t

quá cao.
M t s nguyên nhân chính khi n ng
n

c nghi ng v
M t là, ng

i tiêu dùng và các c quan qu n lí Nhà

an toàn c a rau c :
i nông dân ch quen s n xu t nh l , h u nh không áp d ng các

k thu t m i, các quy trình tr ng rau qu an toàn và s d ng thu c b o v th c v t
tràn lan không h quan tâm

n lo i thu c, li u l

ng, th i gian cách ly.

ây chính

là nguyên nhân ch y u khi n s n ph m rau tr nên không an toàn và gây ra nhi u
v ng

c c p tính trong th i gian g n ây.
Th hai, v n

mô t

ng

quy ho ch vùng s n xu t rau an toàn ch a

i v di n tích, th m chí rau an toàn còn

không an toàn ho c cây tr ng khác. Vì th , thiên

ng b và có quy

c canh tác xen k v i rau

ch c a sâu h i v n b m t i do

vi c s d ng thu c c a th a ru ng bên c nh và lúc này ru ng rau an toàn l i tr


14

thành n i “lánh n n” c a sâu h i.

m b o n ng su t, ng

bu c ph i s d ng thu c nhi u h n d

i tr ng rau an toàn b t

nh, k t qu là s n ph m rau tr nên không

an toàn.
Th ba, tình tr ng b t l c trong ki m soát nh p kh u và kinh doanh, s d ng
hóa ch t b o v th c v t b c m s d ng trong nông nghi p do ch tài x ph t còn
ch a nghiêm kh c, ti n ph t là quá nh so v i l i nhu n do vi c vi ph m thu
Th t , m c
h pd n
ng

tiêu th rau an toàn trong c ng

các doanh nghi p

c.

ng còn quá th p, ch a

u t và kinh doanh. M t khác trình

h n ch c a

i dân và cán b k thu t ngành nông nghi p c ng là m t c n tr

áng k

i

v i s n xu t rau an toàn.
Tuy nhiên b t ch p nh ng nguyên nhân trên, nhu c u s d ng rau an toàn c a
ng

i dân ngày càng t ng cao. Rau

c s d ng trong ph n l n các gia ình hi n nay

là nh ng lo i không rõ ngu n g c, xu t s và không

c

m b o v ch t l

ng.

S n xu t rau mang tính th i v cao: mùa nào thì rau y, và so v i các lo i
khác, rau có chu k s ng t

ng

i ng n nên kh n ng quay vòng trong s n xu t rau

r t l n. Tính th i v trong s n xu t rau th hi n: m i lo i rau thích ng v i th i v
và i u ki n phát tri n riêng. T

nào

ó b trí tr ng xen tr ng g i các lo i rau nh th

t n ng su t cao nh t trên m t

n v di n tích mà v n

th i v s n xu t và tiêu th rau an toàn, t o i u ki n cho ng

mb o

c tính

i nông dân có thu

nh p cao (n u

t

rau th

i s n xu t có th ti p c n v i công ngh k thu t tiên ti n trong

ng) ng

c tiêu chu n rau an toàn thì giá cao h n g p 1.5-2 l n so v i

s n xu t công ngh tr ng tr ng nhà l

i, v

n treo không dung

rau. V i xu th tiêu dùng nh ng “s n ph m s ch” khi
thu nh p ngày càng t ng, s c kh e là v n
s n xu t rau an toàn là

tn

t lên hàng

áp ng v nhu c u c a ng

t, k thu t tr ng

c ngày càng phát tri n,
u thì vi c t ng c

ng

i tiêu dùng.

c bi t nh t là không dùng các lo i thu c ã c m và ng ng s d ng thu c
cho rau ít nh t là 10 ngày tr
tuy t

c khi thu ho ch.

i không s d ng phân t

s d ng phân ng

i v i ch t

c thu c nhóm 2 thì

i, k c phân gia súc, gia c m ch a hoai. Không

i khi ch a ch bi n k . Không s d ng ngu n n

c th i c a


15

vùng g n b nh vi n

t

i cho rau. Ph i r a rau th t k , n u chín. Khi n các lo i

rau s ng, c n ngâm qua thu c tím hay n
ý không l m d ng phân
ít nh t 10-15 ngày. L

c mu i.

m, và k t thúc bón
ng

1. B i l n u rau có nhi u

m cho rau tr

n thi t kép.

c nhóm 3 c n chú

c khi thu ho ch c ng

m nitrat c ng có liên quan ch t ch v i ch t
m s thu hút sâu b nh

dân s phun thu c nhi u, v a t n ti n v a b
Thi t

i v i ch t

i v i ch t

n phá nhi u h n. Ng

c h i mà ch t l

c nhóm 4 thì chú ý ch t

Theo các nhà nghiên c u hàm l

i nông

ng rau s kém.

t. Có vùng ch a nhi u

kim lo i n ng thì không nên tr ng rau (ph i h i cán b khoa h c
bón các ch t th i công nghi p, k c các lo i phân rác ch a

c nhóm

t, phân). Không

c ch bi n c n th n.

ng các y u t gây ô nhi m trên các s n

ph m rau nh hàm l

ng nitrat, kim lo i n ng, hóa ch t b o v th c v t, vi sinh

v t.. có th gây nh h

ng t i s c kh e c a ng

nhi m. Do ó, s n ph m rau

i s d ng tùy thu c vào m c

c xem là an toàn khi áp ng

thu t cho phép c a các c quan giám

nh và

tiêu phù h p. Theo t ch c Y t th gi i, d l

m i qu c gia

ô

c các thông s k
u xây d ng các ch

ng cho phép trong s n ph m rau

i

v i các y u t ô nhi m nh sau:
B ng 2.1: M c gi i h n t i a cho phép c a hàm l
s s n ph m rau t
Stt
1
2
3
4
5
6
7
8
9

10
11

ng nitrat (NO3) trong m t

i

Tên rau
(mg/kg)
Stt
Tên rau
B pc i
500
12
Khoai tây
Su hào
500
13
Hành tây
Supl
500
14
Hành lá
C ic
500
15
B u bí
Xà lách
1.500
16

Ngô rau
u n qu
200
17
Cà r t
Cà chua
150
18
M ng tây
Cà tím
400
19
T i
D ah u
60
20
t ng t
D ab
90
21
t cây
D a chu t
150
22
Rau gia v
(Theo Quy t nh s 867/ 1998/ Q -BYT c a B Y t )

(mg/kg)
250
80

400
400
300
250
200
500
200
400
600


16

B ng 2.2: M c gi i h n t i a cho phép c a m t s kim lo i n ng và
trong s n ph m rau t
Stt

Tên nguyên t và

1

Asen (As)

2

Chì (Pb)

3

Th y Ngân (Hg)

ct

i

ct

M c gi i h n (mg/kg)
0.2
0.5 - 1.0
0.005

4

ng (Cu)

5.0

5

Cadimi (Cd)

0.02

6

K m (Zn)

10.0

7

Bo (B)

1.8

8

Thi c (Sn)

1.00

9

Antimon

0.05

10

Patulin (

11

Aflattoxin (

ct )

0.005

ct )

(Theo Quy t

150
nh s 867/ 1998/ Q -BYT c a B Y t )

B ng 2.3: M c gi i h n t i a cho phép c a m t s vi sinh v t trong s n ph m
rau t
Stt

i

Vi sinh v t

M c cho phép (CFU/ g)

1

Samonella (25 rau)*

0/25 g

2

Coliforms

10/g

3

Staphylococcus aureus

Gi i h n b i GAP

4

Escherichia coli

Gi i h n b i GAP

5

Clostridium perfringgens

Gi i h n b i GAP

(Theo Quy t
* Chú ý: S l

nh s 867/ 1998/ Q -BYT c a B Y t )

ng Samonella không cho phép có trong 25g rau

Rau an toàn là khái ni m
các di n tích
hàm l

c s d ng

t có thành ph n hóa - th nh

ng kim lo i n ng và ch t

ch các lo i rau
ng

c canh tác trên

c ki m soát (nh t là ki m soát

c h i có ngu n g c t phân bón, t các ch t b o

v th c v t và các ch t th i sinh ho t còn t n t i trong

t ai),

c s n xu t theo


17

nh ng quy trình nh t
t

in

nh ( c bi t là quy trình s d ng phân bón thu c tr sâu và

c), và nh v y rau

các c quan qu n lý nhà n
rau ng

m b o các tiêu chu n v sinh an toàn th c ph m do
c

t ra. G i là rau an toàn vì trong quá trình s n xu t

i ta v n s d ng phân bón ngu n g c vô c và ch t b o v th c v t, tuy

nhiên v i li u l

ng h n ch h n, th i i m phù h p h n và ch s d ng các lo i

thu c b o v th c v t trong danh m c cho phép. Trong rau an toàn t n t i m t d
l

ng nh t

c a con ng

nh các ch t

c h i, nh ng không

n m c nh h

ng t i s c kh e

i.

Theo t ch c y t th gi i rau an toàn là rau c n ph i
nghiêm ng t v d l
v t trong rau ph i

c các tiêu chu n

ng thu c b o v th c v t, phân bón, kim lo i n ng, và vi sinh
td

i m c tiêu chu n cho phép. N u vi ph m m t trong b n

tiêu chu n trên thì không
nói t i ch y u

t

c g i là rau an toàn. Rau an toàn c a Vi t Nam

phân bi t v i rau

h ki m soát trên góc

c canh tác b ng các k thu t thông th

v sinh an toàn th c ph m.

các n

c
ng,

c phát tri n v i quy

trình công ngh s n xu t rau chu n, v i s d ng phân bón, thu c b o v th c v t
ki m soát

c, v n

rau an toàn v c b n ã

và phát tri n nông thôn c a Vi t Nam

c gi i quy t. B Nông nghi p

a ra các quy

nh v s n xu t rau an toàn

nh sau:
Nh ng s n ph m rau t
qu có ch t l

ng úng nh

c tính c a nó, hàm l

nhi m các vi sinh v t gây h i
ng

i tiêu dùng và môi tr

i bao g m t t c các lo i rau n thân, lá, c hoa và
ng hóa ch t và m c

m c tiêu chu n cho phép, b o

ng thì

c coi là rau

m an toàn cho

m b o v sinh an toàn th c

ph m g i t t là rau an toàn. Các ch tiêu ánh giá m c
th c ph m c a s n ph m rau

ô

b o

m an toàn v sinh

t ra nh sau:

V hình thái: s n ph m thu ho ch úng th i i m, úng yêu c u c a t ng
lo i rau, úng

chín k thu t (hay th

ng ph m), không d p nát, h th i, không

l n t p, không sâu b nh và có bao gói thích h p.
V n i ch t ph i
+D l

m b o m c quy

nh cho phép

ng các lo i hóa ch t b o v th c v t trong s n ph m rau.


18

+ Hàm l

ng NO3 tích l y trong s n ph m rau.

+ Hàm l

ng tích l y c a m t s kim lo i n ng ch y u nh : chì, th y ngân,

asen, cadimin,

ng

+ M c

ô nhi m các lo i vi sinh v t gây b nh (ecoli, sanmollela, tr ng

giun, sán..v.v)
S n ph m rau an toàn ch
khi hàm l

c coi là

m b o v sinh an toàn th c ph m,

ng t n d các ch tiêu trên không v

t quá gi i h n quy

nh. Tóm l i,

theo quan i m c a nhi u nhà khoa h c cho r ng: Rau an toàn là rau

c s n xu t

theo quy trình k thu t áp ng nhu c u sau:
- Rau an toàn là rau

m b o ph m c p, ch t l

ng, không b gây h i, d p

nát, héo úa.
-D l

lo i n ng d

ng thu c tr sâu, b o v th c v t hàm l

ng NO3 và hàm l

ng kim

i m c cho phép

- Không b sâu b nh, không có vi sinh v t gây h i cho ng

i và gia súc.

2.2. C s th c ti n
2.2.1. Th c tr ng s n xu t rau, qu trên th gi i
2.2.1.1.

ng d ng công ngh cao trong s n xu t rau an toàn

Australia

B Nông nghi p Australia ã thành l p các Trung tâm xu t s c (Centre of
Excellence)

nghiên c u nh ng công ngh cao nh m xây d ng mô hình gi i quy t

d t i m t ng lo i cây, con, t khâu ch n gi ng, canh tác, thu ho ch, ti p th ,
bi t khâu qu n lý sau thu ho ch và ki m tra ch t l

c

ng do các chuyên viên thu c

các ngành ngh và c quan khác nhau nh ng l i cùng nhau h p tác làm vi c trong
m i d án.
Quy trình s n xu t t t GAP (Good Agriculture Practice) c ng

ã

c

nghiên c u, t ch c và nghiêm ch nh th c hi n trong t ng khâu c a dây chuy n s n
xu t và cho t ng lo i cây, con
yêu c u v ch t l

nông s n luôn

ng c a nhà s n xu t và ng

Nh nh ng mô hình tri n khai

m b o an toàn v sinh, áp ng

i tiêu th trong và ngoài n

c.

các Trung tâm xu t s c, ngành rau, hoa, qu

ã tr thành m t ngành m i nh n c a nông nghi p Australia. Ngày nay, h u nh