Đánh giá hiện trạng môi trường nước sinh hoạt đề xuất một số giải pháp cung cấp nước sạch tại xã Mỹ Yên huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------

TR N TH TH O
tài:
N TR
XU T M T S

C SINH HO T
GI I PHÁP CUNG C

T I XÃ M YÊN-HUY

H

C S CH

I T -T NH THÁI NGUYÊN

o

: Chính quy

Chuyên ngành :
Khoa

:

Khóa h c

: 2011 - 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------

TR N TH TH O
tài:
Á HI N TR
XU T M T S

C SINH HO T
GI I PHÁP CUNG C

T I XÃ M YÊN - HUY

H
o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c
Gi
ng d n
-

C S CH

I T -T NH THÁI NGUYÊN

: Chính quy
:
:
: 2011 - 2015
: TS.Nguy
c Th nh
i h c Nông Lâm


i

L IC
i th c ti

c quan tr ng giúp

h c sinh, sinh viên trau d i li n th c, c ng c , b sung hi u bi t v lý thuy t
h c trên l p và trong sách v nh m giúp cho sinh viên ngày càng nâng cao
nghi p v chuyên môn c a mình.
Xu t phát t nhu c

cs

ng ý c

ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên, em ti n hành th c t p t t nghi p t i xã M
Yên, huy

i T , t nh Thái Nguyên. Th i gian th c t

t thúc và em

c k t qu cho riêng mình.
Em

c bày t lòng bi

ng, Ban ch nhi

c bi t là th y giáo TS.Nguy

c ti

Em xin g i l i c
UBND xã M Yên, huy
em hoàn thành t
Do th
b ov

các b

o.
i các cô chú, các anh ch

iT ,t

ct i
t tình giú

,

t th c t p này.
a b n thân có h n, mà công tác v

ng h t s c ph c t p và nh y c

nên em r

c Th nh

ng d n tôi hoàn thành khoá lu n t t nghi p

luôn h t mình vì s nghi p giáo d

ch

c t i Ban Giám hi u nhà

cs

n hi n nay,
n c a các th y, các cô và

khoá lu n c
Em xin chân thành c

Sinh Viên

Tr n Th Th o


ii

DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 4.1: S dân s d
B ng 4.2: Hi n tr ng s d
xã M
B ng 4.3. Hi n tr ng s d
c a xã M
B ng 4.4: Hi n tr ng s d
xã M

c sinh ho

.. 39

c sinh ho t theo lo i hình b

cc a

n 2012-2014.................................................. 40
c sinh ho t theo lo

c gi ng

n 2012-2015. .......................................... 42
c sinh ho t theo lo

c su i c a

n 2012-2014.................................................. 43

4.5: K t qu

i t i xóm Cao ................... 44

4.6: K t qu

ng t

B ng 4.7 : K t qu
B ng 4.8: Hi n tr ng các ngu

ch t
c theo k t qu 50phi

ng Khâm ... 45
ng Cháy....... 46
u tra........... 47


iii

DANH M C CÁC HÌNH
Trang
Hình 4.1: B l
Hình 4.2:

ch

............................................................... 50

dây chuy n công ngh x

c ng m ........................... 52


iv

DANH M C CÁC T

VI T T T

BOD

: Nhu c u oxy sinh h c

COD

: Nhu c u oxy hoá h c

DO

:N

TDS

: T ng ch t r n hoà tan

NS VSMT

oxy hoà tan

c s ch v

TCCP

: Tiêu chu n cho phép

UNICEF

: Qu

WWF

: Qu thiên nhiên Th

YTDP

: Y t d phòng

TCVN

: Tiêu chu n Vi t Nam

QCVN

: Quy chu n Vi t Nam

ng

ng Liên H p Qu c


v

M CL C
L IC

.................................................................................................... i

DANH M C CÁC B NG................................................................................ii
DANH M C CÁC HÌNH................................................................................iii
DANH M C CÁC T

VI T T T ................................................................. iv

M C L C......................................................................................................... v
PH N 1: M
1.1

tv

U........................................................................................... 1
.................................................................................................... 1

1.2 M

tài......................................................................... 2

1.3 Yêu c u c

tài. ...................................................................................... 3
tài........................................................................................ 3
c t p và nghiên c u khoa h c. ...................................... 3
c ti n. ........................................................................... 3

PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 4
lý lu n khoa h c và v
2.1.1 T m quan tr ng c

nghiên c u ngu

c. ....................... 4

c......................................................................... 4

c và các khái ni m liên quan............................................................ 5
th c ti n. ........................................................................................... 7
pháp lý c a qu

cv

2.4. Các lo i ô nhi m ngu

c. ........................ 11

c. ................................................................. 13

2.5. Nguyên nhân ô nhi m ngu

c .......................................................... 13

2.5.1 Ô nhi m do các ho

ng công nghi p và d ch v . .............................. 14

2.5.2 Ô nhi m do các ho

ng nông nghi p................................................. 15

2.5.3 Ô nhi m do rác th i sinh ho t. ............................................................... 16
2.6. Tình hình nghiên c u v
2.6.1. Tình hình s d

c trên Th Gi i và t i Vi t Nam. ............... 17
c trên Th Gi i. ................................................ 17

2.6.2. H u qu c a vi c khan hi m và ô nhi m ngu

c. ......................... 20


vi

2.7. Tình hình nghiên c u v
2.7.1. Tình hình s d

c t i Vi t Nam............................................ 22
c t i Vi t Nam. ................................................. 22

2.7.2. Hi n tr

c t i Vi t Nam............................................ 24

2.7.3. Tình hình cung c

c s ch t i Vi t Nam......................................... 27

2.7.4. Th c tr ng qu n lý ch

c. .................................................... 28

PH N 3:
NG, N
U
......................................................................................................................... 30
ng và ph m vi nghiên c u............................................................. 30
ng nghiên c u............................................................................. 30
3.1.2 Ph m vi nghiên c u................................................................................ 30
m và th i gian ti n hành. ............................................................... 30
m th c hi n ................................................................................. 30
3.2.2 Th i gian ti n hành ................................................................................ 30
3.3 N i dung nghiên c u ................................................................................. 30
u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a xã M Yên huy
iT
t nh Thái Nguyên............................................................................................. 30

3.3.2. Tình hình s d
c sinh ho t t i xã M Yên huy n i T
t nh
Thái Nguyên.................................................................................................... 30
iT

n tr
c sinh ho t t i xã M Yên huy n
t nh Thái Nguyên. ............................................................................ 30

3.3.4 M t s gi i pháp cung c
c s ch t i xã M Yên- huy
i T - t nh
Thái Nguyên.................................................................................................... 30
u........................................................................... 31
3

p và k th a tài li u th c p.................................. 31
o sát th

a ............................................................. 31

ng v n......................................................................... 31
............................................................ 31
y m u và phân tích trong phòng thí nghi m ................ 32


vii

ng h

i chi u v i QCVN.......................... 33

PH N 4: K T QU NGHIÊN C U ............................................................. 34
u ki n t nhiên, kinh t - xã h
a bàn xã M Yên- huy
i
T - t nh Thái Nguyên..................................................................................... 34
u ki n t nhiên .................................................................. 34
u ki n kinh t - xã h i ....................................................... 35
4.2. Tình hình s d

c sinh ho t t i xã M Yên. .................................. 39

4.2.1. Tình hình cung c
4.2.2.Các lo i hình cung c

c sinh ho t nông thôn...................................... 39
c sinh ho t t i xã M Yên .......................... 40

ng ngu
c sinh ho t c axã M Yên, huy
i
T ,t nh Thái Nguyên ....................................................................................... 43
c sinh ho t thông qua m
c thông qua ý ki
4.4 M t s gi i pháp cung c

c phân tích ... 44
i dân s d ng .......... 47

c s ch t i xã M Yên ............................... 48

4.4.1. C

c nh l ( theo quy mô h

........................................ 48

4.4.2. C

c sinh ho t t p chung............................................................... 52

4.4.3 Gi i pháp chính sách, qu n lý ................................................................ 53
4.4.4. Gi i pháp v truy n thông..................................................................... 54
PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................ 55
5.1. K t lu n. ................................................................................................... 55
5.2 Ki n ngh . .................................................................................................. 56
TÀI LI U THAM KH O............................................................................... 57
I.Tài li u ti ng Vi t ......................................................................................... 57
II.Tài li u ti ng Anh........................................................................................ 58
III. Tài li u trên m ng ..................................................................................... 58


1

PH N 1
M

1.1

U

tv
S có m t c

u ki

s ng.

c thì

nh s t n t i c a s
s

i v i s s ng c

c là n n t ng cho t t c các ho
ph

i,

c cho ta u ng, t o ra th c
ng h tr n n kinh t hi

i c a

chúng ta, duy trì các d ch v sinh thái và các y u t khác mà t t c chúng ta
u ph thu c..
Hi n trên th gi i có t i 1,1 t

2,6 t

i

i ch u c nh thi

c s d ng các d ch v

c và

c s ch. N u tình hình không

i, trong vòng t

t n a dân s

ng trong c nh thi

t

t trong nh ng thách th c

l n nh t c a nhân lo i vào th k (H Thu An d ch,2008) [1].
T i Vi t Nam, hi n ch có kho
trung.Tiêu chu n c

iv

iv

trung bình và nh là
l n là 100-1

40% dân s thành th b thi
cs

có h th ng c

ct p
m c 75-80

i/ngày. Có kho ng

c và t l

cc p

m c 40-60%. Qua các s li u trên ta th y r ng nhu c u

c s ch ph c v sinh ho t c a vùng nông thôn Vi t Nam còn r t l n, càng
b cx

u ki n ngu

c ngày càng b ô nhi m n ng do ch t

th i công nghi p và ch t th i t s n xu t nông nghi p (hóa ch t b o v th c
v t), ch t th i sinh ho t t
Cung c

cs

c quan tâm, x lý tri
và s ch là m t trong nh

b o v s c kh
n
sinh ho t.

.

u ki

i. Qu c gia s không th phát tri n b n v ng
pt cb ov

ng s

mb

c s ch


2

Th

c t m quan tr ng c a v

c s ch sinh ho

ng và Nhà

i h p cùng v i các t ch c kinh t - xã h
c a các t ch c Qu c T
cs

c và s
c gi i quy t v n

i dân. Tuy nhiên, vi c th c hi

c

c s ch v

, nhu

cc

c bi t là

i dân mi n núi, vùng sâu, vùng xa.
M Yên là m t trong nh ng xã thu c khu v c mi n núi thu c t nh Thái
Nguyên, M

t xã có ti

s ch an toàn trong huy n.
ho t ch y u t gi

i dân

c vi c b o v

ng

ct

i dân còn y u. Chính vì

mc v s
i dân xã M

chu n, quy chu n k

ch t

m cho tiêu

u s d ng ngu

a bàn xã, tìm ra m t s gi
c sinh ho t

ng.

c sinh ho t (QCVN

c th c t

s ch c

ng l n ch t
d

thu t qu c gia v

02:2009/BYT).
d

c sinh

c nói riêng c

Li u ngu

c

xã M Yên s d ng ngu

cd

nói chung và b o v ngu
v y mà ngu

p ngu

c
us

t tiêu chu n tr nên c p thi t.

Xu t phát t v

cs

ng ý c a ban giám hi

i h c Nông Lâm Thái Nguyên, Ban ch nhi
ch d n c a TS. Nguy

ng
is

c Th nh- Gi

i H c Nông Lâm

Thái Nguyên. Em th c hi

n tr

ho

c s ch t i xã M Yên- huy n

xu t m t s gi pháp cung c

c sinh

iT -t
1.2 M
iT

tài.
n tr

huy n

t nh Thái Nguyên.
-

d

c sinh ho t t i xã M Yên
d

ra m t s gi i pháp cung c
c s ch sinh ho t c

c sinh ho t t i xã M Yên
c s ch nh
.

ng nhu c u s


3

1.3 Yêu c u c

tài.

- Ph
-

n tr

m b o s li u, tài li u thu th p chính xác, khách quan, trung th c.

-B câu h

th c t

c sinh ho t t i xã M Yên.

u tra d hi

m b o nh ng ki n ngh

các thông tin c n thi t cho vi c

ngh phù h p, mang tính kh

u ki n kinh t xã h

.

tài.

c t p và nghiên c u khoa h c.
-V n d ng các ki n th

c vào trong th c t .

-Nâng cao ki n th c th c t cho b n thân.
-

m ph c vu cho công tác sau này.
c ti n.

-Cung c p các thông tin, hi n tr ng v
-T

n tr

ng c a m t xã.
ng c a m t huy n.

iv i


4

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U

lý lu n khoa h c và v
2.1.1 T m quan tr ng c

nghiên c u ngu

c.

c

c là ngu n tài nguyên tái t o, bao ph ¾ b m
c m n, ch
c này t n t i

t. Trong
c ng

d ng

các c c.

Ph n còn l

c tìm th y ch y u

ch m t t l nh t n t i trên m

t và trong không khí.

d

c ng m, và

c là tài nguyên v t li u quan tr ng nh t c

i m i ngày c
c cho ho

i và sinh v t

c cho sinh ho t, 1500 lít

ng công nghi p và 2000 lít cho ho

c chi m 99% tr

n

ng nông nghi p.

ng sinh v t s

tr

c và 44%

s n xu t 1 t n gi y c n 250 t n n
m c n 600 t

c và 1 t n ch t b t c n 1000 t

c, 1 t n

c.

Ngoài ch

c còn là ch t

ng (h i tri u, th

t li

u

hòa khí h u, th c hi n các chu trình tu n hoàn v t ch t trong t nhiên. Có th
nói s s ng c

i và m i sinh v

t ph thu

c.

c trên Th Gi i theo tính toán hi n nay là 1,39 t km3, t p
trung trong th y quy n 97,2%(1,35 t km3), còn l i trong khí quy n và th ch
quy
c

cm
c ng m, còn l

c ng t t
c sông và h

2
c trong khí

quy n kho ng 0,001%, trong sinh quy n kho ng 0,002%, trong sông su i
0,00007% t
xu t phát t

c trên Trá

c ng
t 105.000km3

i s d ng
ng


5

ng 35.000km3

i s d ng trong m

sinh ho t, 23% cho công nghi p và 63% cho ho

ng nông nghi p. Hi n nay

trong quá trình khai thác và s d

n ki t và ô nhi m các

ngu

c (Nguy n Vi t Ph và c ng s , 2004) [8].

2.1.2.

c và các khái ni m liên quan.
c
-

c là m t h p ch t hóa h c c

là H2O. V i các tính ch

c hóa h c

c bi t (ví d

ng c c, liên k t

ng c a kh

c là m t ch t r t quan

tr ng trong nhi u ngành khoa h

i s ng. 70% di n tích c a Trái

c che ph

0,3% t

tn m

trong các ngu n có th
-

c u ng.

c có th chia thành nhi u lo

nhiên hay m

c tính t

d ng c

c tính lý hoá c a

c có th
d ng t n t i c

c m

c ng

c l

vào

c chia thành d ng l ng (l ng), d

r

nt
vào m

cg

d

c bi

ch

c

c dùng cho sinh ho t, s n xu t

và nuôi tr ng th y s n, th
c hi

c), d ng

lu
nc

ng, ngu

c

ng, là y u t quan tr ng hành

uc as s
-

c s ch theo quy chu n qu

ng các ch tiêu theo

nh c a Quy chu n k thu t Qu c gia v ch
QCVN 02:2009/BYT do B Y t ban hành ngày 17/6/2009.
-

c s ch này có th l y t các ngu n sau:

+ Ngu

c máy c p t

c

c t p trung.

c sinh ho t -


6

+ Ngu

c do cá nhân và h

dùng

cho sinh ho t.
-

c vào s d ng:xét nghi m t t c

các ch tiêu thu c m

cung c

c th c hi

nh k

giám sát là:
i v i các ch tiêu thu c m

-

A:

a) Xét nghi m ít nh t 01 l

cung c

c th c hi n;

b) Ki m tra, giám sát, xét nghi m ít nh t 01 l
quan có th m quy n th c hi n, c th
-L ym

ct

cung c

c

giao qu n lý;
- L ym u

c ng

iv

s d ng cho m
-

c do cá nhân, h
t.

i v i các ch tiêu thu c m

B:

a) Xét nghi m ít nh t 01 l

cung c

c th c hi n;

b) Ki m tra, giám sát, xét nghi m ít nh t 01 l
c có th m quy n th c hi n, c th
-L y m

ct

cung c

c

giao qu n lý;
L ym

c ng

iv

s d ng cho m

c do cá nhân, h
t(B

ng,

2008) [3].
-

ch pv

yêu c u ch
ph n có th gây
s

c s d ng tr c ti p ho c sau l c tho mãn các

ng: không màu, không mùi, không v l , không ch a thành
n s c kho

i, có th

ng

nh tính, c n k t h p v i nh ng quan sát


7

Gi

p v sinh:

- Gi

i n m cách nhà tiêu, chu ng gia súc ho c ngu n gây ô

nhi m khác ít nh t 10 m.

- Thành gi ng cao t i thi

c xây b ng g

ng buy sâu ít nh t 3 m k t m

c th

t.

- Sân gi ng ph i làm b ng bê tông ho c lát g

n tn .

Gi ng khoan h p v sinh:
- Gi ng khoan ph i n m cách nhà tiêu, chu ng gia súc ho c ngu n gây
ô nhi m khác ít nh t 10 m.
N n gi ng ph i lát g

c làm b ng bê tông, không b n t n

(B NN & PTNT s 51/2008-

-BNN, 2008) [2].

Khái ni m liên quan.
-

m ngu

i tính ch t v t lý, tính ch t hóa

h c, thành ph n sinh h c c

c không phù h p v i tiêu chu n, quy chu n

k thu t cho phép, gây

ng x

- Suy thoái c n ki t ngu
ng c a ngu

i và sinh v t.
c: là s suy gi m v ch

ng và s

c (Qu c H i, 2012) [7].

th c ti n.
Vai trò c

iv

-Vai trò c

i s ng và s n xu t.

iv

s ng:

t vai trò vô cùng quan tr
thi u ng , thi u m

nào thi

i có th thi
cs

nguyên c n thi t và không th thi

i s ng sinh ho t c

Thi

n

c s ch, các v

iv

y. Hai ph
i là thành ph

c

v yt

n tài
i.
ng
con

n c a 50 ngàn tri u t bào s ng. Chính vì v y, cung
là nhu c u thi t y u b c nh t c

i.


8

Chúng ta có th nh

tháng ho

n

nh n

c v a là nguyên li u c a quá trình chuy

ng, v a là

khát quá 5 ngày.

n v n chuy n ch
l i ch tích tr các ch

ng d phòng ch không th t

b n than.

ng thành, 4-

th m i hàng ngày, trong khi
th không nh

cc

c cho

c bài ti t và thay

tr

ng thì không

c. Vai trò c

c vô cùng quan tr ng v i s c kh e

c th c hi n 4 vai trò chính:
a. Là dung môi c a các ph n ng hóa h
Dung môi là m t d ch l

hòa tan nhi u ch t hóa h c khác nhau,

c là dung môi s

c, r t ít các ph n ng hóa h c

có th x y ra, các ch
hi

:

ng c

s không th

u hòa và th c

c. Nh vi c hòa tan trong dung môi trong ho c ngoài t bào, mà các

ch t hóa h c c

s ng có th t n t i v

ng th c hi n các ch c

c s ng.
ng, th c ph
d ch tiêu hóa (Ch a nhi
Th c ph
ch

c b t, d dày, ru t.

c nhào tr n và ph n ng v i các ch t hóa h c th c hi n

ng tiêu hóa. Các ch

kho

s ti p xúc ngay v i các

ng s

c h p thu vào máu, máu ch a

c trong m ch máu giúp cho máu có d ng l ng và hòa

tan các ch

ng, v n chuy

n các mô và t bào c

.

c trong m ch máu còn có vai trò quan tr ng trong vi c v n chuy n nhi u
ch t quan tr

t

ng h

nt

quan s d ng chúng. Nh ng ch t th a sinh ra trong quá trình chuy
cc
ph i và th

bài ti t ra ngoài.

c v n chuy

n


9

Có kho

a các ch

ng do m ch

máu chuy

. Nh ng s n ph m

th a c a quá trình chuy n hóa trong t bào s
ra kh i t

cl

c trong t bào là m

các ch

ng

tham gia vào các ph n ng sinh hóa nh m xây d ng và duy trì t
các ch t chuy
khác nhau trong t bào, t

c

c v n chuy n t
ng thu n l i cho các ph n ng x y ra

trong t bào.
b. Là ch t ph n ng:
Các ch t tham gia vào ph n ng hóa h
trong quá trình ho

ng ch t ph n ng bi

c g i là ch t ph n ng,
i và tham gia vào s n ph m.

c là m t ch t ph n ng tham gia tr c ti p vào các ph n ng khác nhau
c

. VD: Ph n ng th

có tr

ng l n

c phân c t thành các phân t nh
n ng v

c.

c. Là ch
c có tác d

quan tr ng c

c bi

u n i, bao ho t d ch và màng bao, t o nên s

p
ng t

u

n, màng ph
u hòa nhi

:

c có m t vai trò quan tr ng trong vi c phân ph
th thông qua vi c phân ph i nhi
chuy

ng c a các ch

ng

sinh ra có tác d ng duy trì nhi
các ho
c

ng th l c. Nhi
, nhi

th a s

th c hi n
sinh
ct

t quá nhu c u duy trì nhi t
ng truy n tr c ti p

ho c phát nhi t, m t trong nh ng cách t a nhi t có hi u qu

ng hô


10

h

d

c sang d

và mang theo nhi
600kcal nhi

húng h p thu

ng m hôi c a da làm m t

ng c

u ki

t làm

l nh b ng bay m

ng chuy

b n. Khi m

n 700ml/ngà

u ki n nhi

m bình

c g i là bài ti t m hôi không c m th y.

Ch

i da làm gi m t

tác d ng thu n l
nóng. T

m t nhi t qua da. Ch

u ki n th i ti t l

tl

u ki n

t a nhi t còn ph thu c vào t
ib m tc

tích c a

quá nóng, nh ng mao m

n

i da giãn

t a nhi

quá

l nh, các mao m ch co l i và làm gi m m t nhi
nh
m

i béo c m th y khó ch

u ki n nóng,
i không béo do h có l p

i da dày và s t a nhi t t các mao m

i da b c n tr .

c còn cung c p ngu n ch

:

c mà chúng ta s d
k các ch

ng ch a m
ng, Flo. T l các ch t khoáng

này ph thu c vào ngu

c và các nhà s n xu

ch a 50mg canxi và 120mg magie/l, n

cc

cm

c có ch a th

các ch

c

c

n vi c gi m các b nh tim m

natri cao nên khi tiêu th
tim m ch. Vì

cm

c m m có ch a
cb

t áp và

c là dung môi hòa tan nhi u ch

môi mang nhi u ch

ch

Do v y, vi c theo dõi, giám sát ch

quan tr

c có

b o v s c kh e [19].

c tr sâu, ch t th i công nghi p.
c cung c

r t


11

Vai trò c a

iv

iv

i s ng s n xu t:

i s ng sinh ho

c có vai trò h t s c quan tr ng

i s ng sinh ho t hàng ngày c
v ts

a m i sinh

c s d ng cho nhu c

ng, t m gi t, ho

i v i công nghi
cho ho

ng vui

c tính r ng 15% s d

ng công nghi p trên toàn Th gi
làm mát ho

s d

n, s d ng

t ngu

ng, qu ng, nhà máy l c d u,

c trong quá trình hóa h c và các nhà máy s n xu t, s d

i v i ho

c

ng s n xu t nông nghi p: dân gian ta t

c

n

c, nhì phân, tam c n, t gi
th th y vai trò c

c trong nông nghi p là y u t quan tr
c và phân bón là hai y u t quy

c u thi t y

ng th

ch

nh ch y u , là nhu

u ti t các ch

ng, vi sinh v

u.

nhi t, ánh sáng,

t, làm cho t

t qua t

n

Th gi i [21].

pháp lý c a qu

cv

c.

Lu t pháp cu m i qu c gia v b o v

ng là m t

h th ng ph c t p các quy chu n pháp lý v s d ng, b o v , khôi ph c, c i
thi n các ngu

c, t

xu t c

ng thu n l i cho s d ng và ho
u ki n chính tr , kinh t , xã h

s mà lu t pháp và qu

c

ng s n

a lý và l ch

m i qu c gia khác nhau.

c ta
Lu
ch

c có 10 c

ng l i, ch
c ta s là m t m t cung c

th hi n pháp
mc

cv
u ki n v t ch t

c.
k thu t


12

c n thi t cho các bi n pháp khoa h c và k thu t b o v tài nguyên n

c, m t

m t thi t l p các bi n pháp pháp ch c n thi t cho nhi m v qu n lý và b o v

c.
Ngoài các b lu t chính ph còn ban hành các ngh

nh b sung cho

các b lu
- Ngh
ph

-

a Chính

Ban hành quy ch thu th p, qu n lý, khai thác, s d ng d li u, thông

tin v
- Ngh
ph

nh s

-

a Chính

nh vi c c

x th i vào ngu
- Ngh
ph

d
.

nh s

-

a Chính

s n xu t, cung c p và tiêu th
- Ngh

Chính ph v s

nh s

cs

-

i, b sung m t s

a
u Ngh

Chính ph v s n xu t, cung c p và tiêu th
- Ngh

c,

nh s

nh s
c s ch.

-CP c a Chính ph

vi ph

-CP c a
nh v s ph t

c và khoáng s
- Quy

nh s

ng Chính ph

-TT
vi c phê duy t Chi

a Th
c Qu c gia c

c s ch và

v
- Quy

nh s 09/2005-BYT c a B Y t v vi c ban hành tiêu chu n
nv

c s ch t i ch

- M t s TCVN, QCVN có liên quan:
+ TCVN 6663-1:2011(ISO 5667-1:2006) - Ch

c

L y m u.

c

Lây m u.

ng d n k thu t l y m u.
+ TCVN 5993:1995(ISO 5667-3:1985)- Ch
ng d n b o qu n và x lý m u.


13

n l thu t qu c gia v ch

ng

n k thu t qu c gia v ch

ng

c sinh ho

2.4. Các lo i ô nhi m ngu

c.

Có nhi u cách phân lo i ô nhi m ngu

a vào

ngu n g c ô nhi m g m (ô nhi m do công nghi p, ô nhi m do nông nghi p và
ô nhi m do sinh ho t). D

c có ô nhi m (ô nhi

ng t, ô nhi m bi

c

a vào tính ch t c a ô nhi m g m (ô

nhi m sinh h c, hóa h c hay v t lý).
+ Ô nhi m sinh h c c

c: Ô nhi m do các ngu n th

công nghi p bao g m các ch t th i sinh ho

hay

c r a c a các nhà máy

+ Ô nhi m hóa h c do ch

c các ch t nitrat,

photphat dùng trong nông nghi p và các ch t th i do luy n kim và các công
ngh
+ Ô nhi m do các ch t h

ng h

c,

ch t t y r
+ Ô nhi m v t lý: Các ch t r

c th

ng ch

cc

là g

c. Các ch t này có th

c vi khu

và các vi sinh v t khác l

c làm

phát tri n c a vi khu n
cc

c và làm gi

xuyên th u c a ánh sáng (Thu trang, 2006) [11].
2.5. Nguyên nhân ô nhi m ngu

c

c b ô nhi m do nhi u nguyên nhân khác nhau g m có
nguyên nhân ch quan (do các ho
li t kê m t s

ng c

n gây ô nhi

i). Tuy nhiên có th


14

2.5.1 Ô nhi m do các ho
T

ng công nghi p và d ch v .

hóa, công nghi p hóa ngày càng phát tri n kéo theo hàng

lo t các khu công nghi

c hình thành. Do v

ng công nghi p ngày càng nhi

ng rác th i do các ho t

c x lý tri

c aB T

. Theo Báo cáo

n ngày 20/4/2008 c

khu công nghi

c Th

ng Chính ph quy

56 t nh, thành ph tr c thu

c có 185

nh thành l

a bàn

n h

c có

kho ng trên 200 khu công nghi p. Ngoài ra, còn

m

công nghi
quy

c u ban nhân dân các t nh, thành ph tr c thu

nh thành l p. Ô nhi

c do s n xu t công nghi p là r t n ng: Ví

d

t may, ngành công nghi p

gi y và b t gi y,

c th

pH trung bình t 9

11, ch s nhu

c u oxy sinh hóa (BOD)và nhu c u oxy hóa h c (COD) có th
ng ch t r
h

n

ng cao g p nhi u l

m n ng n các ngu

cb m

i
c bi t là

nh ng vùng
Theo báo cáo giám sát c a U ban Khoa h c, Công ngh và Môi
ng c a Qu c h i, t l các khu công nghi p có h th ng x
trung

m ts

t th

t 15 -

c th i t p
nh Bà R a -

t s khu công nghi p có xây d ng h th ng x lí
c th i t

gi

nay, m i có 60 khu công nghi
trung (chi m 42% s khu công nghi
ng tr m x

ng có tr m x

n
c th i t p

ã v n hành) và 20 khu công nghi p

c th i. Bình quân m i ngày, các khu, c

công nghi p th i ra kho ng 30.000 t n ch t th i r n, l ng, khí và ch t th
h i khác. T i H i ngh tri

án b o v

m
c

c h th ng

15

giá: ngu

c thu

n

c sông Sài Gòn -

t ch

ng m

ng Nai hi

ô nhi m

c dùng làm ngu n c

c sinh ho t.

Theo s li u kh o sát do Chi c c B o v
C

c Sài Gòn th c hi

r

ng, ô nhi m h

ng ph i h p v i Công ty
ng NH3 (amoniac), ch t

c bi t là ô nhi m d

h u h t các r ch, c

i

m x . Có khu v

ng n ng

t g p 30 l n tiêu chu

a sông Th Tính);

t tiêu chu
l

NH3

nh nhi u l n; ch t r

t tiêu chu n t 3 - 9 l n... Tác nhân ch y u c a tình tr ng ô nhi m
s s n xu t công nghi p n m phân tán, n m xen k
ng Nai. Bình quân m

sông ph i ti p nh n kho
D

c th i t

c
s n xu t này.

ng Nai, có 56 khu công nghi p, khu ch xu
có 21 khu có h th ng x
u x tr c ti p vào ngu

t

c th i t p trung, s còn l i
ng x

n ch

cc a

các ngu n ti p nh n...
T

c c ng và 70% ch t th i

công nghi

cx

Qu c nh n m

Vi c b o v các ngu

thanh l

c x vào các sông h . Cho nên, Liên Hi p
c ít t

c b ô nhi m [22].

Ngoài ra, ngành d ch v

t ngành phát tri n m nh

i m i. Bên nh ng m t tích c c mà ngành d ch v
c c gây

c

ng t

công tác qu n lý c
2.5.2 Ô nhi m do các ho

ng nghiêm tr

th i k

i còn có nh ng tiêu
c x lý rác th i và

nh ng vùng có ngành d ch v phát tri n.
ng nông nghi p.

Hóa ch t s d ng trong nông nghi
tr sâu, thu c tr c gây ô nhi m ngu

c, thu c
c. Theo ông Descleary c v n


16

ng v d án h tr k thu

c Vi t Nam cho bi

Hi n nay, ao h và kênh r ch
tr m tr

ang b ô nhi m m t cách

c bi t ô nhi

hóa h

nm

c do s d ng thu c tr sâu và phân bón

ng

2.5.3 Ô nhi m do rác th i sinh ho t.
M i ngày có m

ng l n rác th i sinh ho t th

ng mà

không qua x lý, bên c

1979

dân s Th gi

i 1,6 t

gi

1990

i và m

i.
c phát tri n dân s hi n nay ch

t l

c

n là

Vi t Nam, m

c ta vào hàng

th 12 trong s các qu c gia có dân s

t Th gi i. Trong vòng 70

1992), dân s
n 70 tri u, v i m

n 4 l n, t 15,5 tri u l n
hi n nay là 2%, m

i và d

u

c ta s là 100 tri
us d

i. Dân s

c sinh ho t và phát tri n kinh t

các ngu n ch t th

n s ô nhi

lên. H u h t các sông h

Hà N i và thành ph H

u các khu công nghi p l n
Vi

p trung
các t

i Phòng,

u b ô nhi m n ng, ph n l

c

th i sinh ho t (kho ng 600.000m3/ngày, v i kho ng 250 t n rác th
ra các sông

khu v c Hà N i) t t c

h

y ra các con sông l n t i vung Châu th sông H ng và sông Mê

Kông. Ngoài ra, m t s
kho ng 7000m3/ngày và ch

th ng x

c th

cx

c th i

s n xu

th ng ra ao,

và ngay c b nh vi n (
cx

c trang b h

u sông h và sông ngòi b ô nhi m n ng.