Đánh giá hiện trạng và hiệu quả sử dụng đất nông lâm nghiệp nhằm đề xuất một số giải pháp sử dụng đất tại xã Thượng Quan huyện Ngân Sơn tỉnh Bắc Kạn (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NÔNG THANH TÂM

tài:
N TR NG VÀ HI U QU S
NGHI P NH
T

D

T NÔNG LÂM

XU T M T S GI I PHÁP S D
NG QUAN, HUY

NH B C K N

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

T

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Nông lâm K t h p

Khoa

: Lâm Nghi p

Khoá h c

: 2011-2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NÔNG THANH TÂM

tài:
I N TR NG VÀ HI U QU S
NGHI P NH
T

D

T NÔNG LÂM

XU T M T S GI I PHÁP S D
NG QUAN, HUY

NH B C K N

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Nông lâm K t h p

L p

: K43 - NLKH

Khoa

: Lâm Nghi p

Khoá h c

: 2011-2015

Gi

T

ng d n

: Th.S Nguy n Th Thu Hoàn


i

L IC
ng, th c hi
châm h

i hành lý thuy t g n li n v i th c ti n, m i sinh viên ra

ng c n trang b

ng ki n th c c n thi t, chuyên môn v ng vàng.

Th c t p t t nghi p nh m h th ng l i toàn b
lý thuy t vào th c ti
m

ng ki n th

c vào làm quen v i nghiên c u khoa h
ng s hoàn thi

làm vi

ki n th c lý lu

c công tác nh

ng nhu c u th c ti n và nghiên c u khoa

h c. Xu t phát t nguy n v ng c a b
hi

c s nh t trí c a ban giám

ng, ban ch nhi m khoa Lâm nghi p n hành th c hi

qu s d ng
t

c, v n d ng

tài

t nông lâm nghi p nh

ng Quan, huy

i h c nông lâm
n tr ng và hi u

xu t m t s gi i pháp s d

t

t nh B c K
tài t t nghi p c

h t s c t n tình c a các cán b t

c s giúp
th c t p, các th y cô giáo trong

khoa Lâm Nghi p và nh t là s

t n tình c

ng d n

ThS. Nguy n Th Thu Hoàn. Nhân d p này tôi xin bày t lòng bi
s ct it tc s
Trong th i gian th c t p, m

uc g

ki n th c c a b n thân còn nhi u h n ch
nghiên c u khoa h c, vì v
r
nghi

c s
b n khóa lu

u làm quen v i công tác

tài không tránh kh i nh ng thi u xót. V y tôi
b o c a các th y, cô và các b
c hoàn thi

Tôi xin chân thành c
Sinh viên

Nông Thanh Tâm

ng


ii

L
u khoa h c c a b n thân
tôi, không sao chép c a ai. N i dung khóa lu n có tham kh o và s d ng các
tài li

i trên các tác ph m, t p chí và các trang web

theo danh m c tài li u tham kh o c a khóa lu n.
Thái Nguyên, ngày 25
Xác nh

ng d

i vi

ThS. Nguy n Th Thu Hoàn

Nông Thanh Tâm

Xác nh n giáo viên ch m ph n bi n
(ký, h và tên)


iii

DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1: Di n tích r ng toàn qu
B ng 4.1. Hi n tr ng s d

n ngày 31/12/2013........................ 9

t t i xã T

B ng 4.2. Hi n tr ng s d
Quan

................. 22
t nông lâm nghi p

ng

....................................................................................... 27

B ng 4.3. Tình hình bi

ng theo quy ho ch t

ng Quan t

2010 - 2013 ............................................................................................. 30
B ng 4.4. Di n tích, t l c a các ki u hình s d

t ch y u t i xã

ng Quan .......................................................................................... 32
B ng 4.5. Hi u qu kinh t c a m t s cây tr
nghi p t

ng Quan..................................................................... 33

B ng 4.6: Phân tích v
lý và s d
B

t nông lâm

mm

my

i và thách th c trong qu n

t nông lâm nghi p ......................................................... 37
ng quy ho ch s d

t nông lâm nghi

ng

- 2020............................................................................ 40

DANH M C CÁC HÌNH
Hình 4.1. Bi

hi n tr ng s d
chu chuy

t ....................................................... 23
ch....................................... 41


iv

DANH M C C M T

VI T T T

FAO

: T ch

BNN & PTNT

: B nông nghi p và phát tri n nông thôn

THCS

: Trung h

THPT

: Trung h c ph thông

UBND

: y ban nhân dân

VAC

th gi i

n ao chu ng

NLKH

: Nông lâm k t h p

SALT

: K thu

BVTV

: B o v th c v t

td c

v

M CL C
PH N 1: M
tv

U.......................................................................................... 1
............................................................................................... 1

1.2. M

u............................................................................... 2

1.3. M c tiêu nghiên c u ............................................................................... 2
1.4. Ý

tài.................................................................................... 3
c t p và nghiên c u khoa h c ................................... 3
c ti n s n xu t .......................................................... 3

PH N 2: T NG QUAN V

NGHIÊN C U...................................... 4

2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i và Vi t Nam. ................................... 4
2.1.1. Tình hình s d

t nông lâm nghi p trên th gi i.......................... 4

2.1.2. Tình hình s d

t nông lâm nghi p

2.1.3. M t s h th ng s d

t

Vi t Nam .......................... 6

Vi t Nam.......................................... 10

u ki n t nhiên, kinh t , xã h i khu v c nghiên c u.................... 12
PH N 3:

NG, PH M VI, N I DUNG

NGHIÊN C U............................................................................................... 19
ng và ph m vi nghiên c u ........................................................ 19
ng ........................................................................................... 19
3.1.2. Ph m vi .............................................................................................. 19
m, th i gian nghiên c u............................................................. 19
m............................................................................................. 19
3.2.2. Th i gian ............................................................................................ 19
3.3. N i dung nghiên c u............................................................................. 19
3.3.1. Nghiên c u v hi n tr ng và hi u qu s d
t ix

t nông lâm nghi p

ng Quan. .................................................................................... 19

3.3.2. Hi n tr ng qu

t nông lâm nghi p............................................ 19


vi

hi u qu c a vi c s d
ng Quan, huy
3.3.4. Phát hi n nh
s d

a

nh B c K n................................ 19
mm

tt

t nông lâm nghi

my

i, thách th c trong vi c

.......................................................................... 20
ng

nghi p t i

xu t m t s gi i pháp nh m s d
ng

t nông lâm

................................................. 20
u ...................................................................... 20
i nghi p ................................................................ 20
i nghi p .................................................................... 21

PH N 4: K T QU VÀ PHÂN TÍCH K T QU .................................... 22
4.1. Hi n tr ng s d
4.1.1. Hi n tr ng s d

t nông lâm nghi p c a xã................................... 22
tc

4.1.2. Tình hình s d

ng Quan. ................................... 22
t nông lâm nghi p t

4.2. Tình hình bi

ng Quan .... 27

ng Quan. .............................. 30

4.2.1. Tình hình bi

a xã......................... 30

nh giá hi u qu c a vi c s d

t nông lâm nghi p t

ng

Quan ............................................................................................................. 32
4.3.1. Hi u qu kinh t c a m t s ki u s d

t chính c a xã.............. 32

u qu v m t xã h i........................................................ 35
u qu v m
4.4. Nh

mm

vi c s d

t nông lâm nghi p ............................................................... 37

4.5.

my

ng. .............................................. 36
i thách th c c a h i thách th c c a

xu t m t s gi i pháp nh m s d

nghi p t

......................................................... 39
ng phát tri n c

4.5.2. Nh ng gi

t nông lâm

n nh m th c hi

ng Quan................................. 39
nh

ng s d ng

t nông lâm nghi p h p lý.......................................................................... 43


vii

PH N 5: K T LU

NGH .......................................................... 48

5.1. K t lu n ................................................................................................. 48
ngh .................................................................................................. 50
TÀI LI U THAM KH O .............................................................................. 1


1

PH N 1
M

U

tv
n vô cùng quý giá là v
vì v y s d ng ngu

s ng còn c a m i qu c gia

t cách h p lý và hi u qu là m t

trong nh ng v

c c th gi

c bi t quan tâm. B

ph n h p thành quan tr ng c

ng s ng, không ch là tài nguyên

thiên nhiên mà còn là n n t
h i, không ch

t là m t b

ch c ho

ng c

ng kinh t , xã
u s n xu

c bi t

không th thay th trong s n xu t nông lâm nghi p. Chính vì v
gia v

t nhân t tích c c trong s n xu t. T
n và kém phát tri

d ng ngu

u có m t tình tr ng chung là s

t vào m c

n xu t nông lâm nghi

i hi u qu cao. Hi
và

Vi

c phát tri n,

t trên th gi i nói chung
suy thoái nghiêm tr ng do xói mòn, r a trôi,

b c màu, nhi m m n, nhi m phèn và ô nhi

t, bi

uc

i khí h u. Do dân s

i ngày càng cao v m i m t

ng quá m c vào tài nguyên thiên nhiên t o nên s c ép
iv
cho qu

u c a các ho
t nông lâm nghi

m v di n tích và b thoái hóa.

c nh ng th c tr
hành nhi u ch

n pháp lu
Lu t b o v và phát tri n r

h

nh v
nh s

-

t lâm nghi p cho các t ch c cá nhân và h

Lu

a

Ngh

nh s

t nông lâm nghi p cho
nh v giao
d ng lâu dài và m c


2

n lâm nghi

n

xã h i

nh phát tri n kinh t

c bi t là khu v c nông thôn mi n núi.
i núi th p c a huy

v i di

tt

nh B c K n

m trong tình tr ng suy thoái
y u tham gia s n xu t nông lâm nghi p là
ts

canh tác c

ng cây tr ng, v

i dân còn l c h u. Chính vì th vi c s d

hi u qu là m t v

c

m b o tính b n v ng vì môi

ng sinh thái, góp ph

mb

s n ph m hàng hóa có giá tr
ch

c và t
i dân gi

c tình tr ng khai thác, s d
Xu t phát t

c nhi u
h n

t và r ng.

c ti n trên c ng v i s nh t trí c a ban chu

nhi m khoa Lâm Nghi p. Tôi ti n hành nghiên c
khóa lu n:
nh m

n tr ng và hi u qu s d

xu t m t s gi i pháp s d

Ngân S

c hi n
t nông lâm nghi p

tt

ng Quan, huy n

nh B c K

1.2. M

u

Nh m

c tr ng và hi u qu khi s

nghi

xu t nh ng gi i pháp s d

d

t nông lâm
t nông lâm nghi p

có hi u qu .
1.3. M c tiêu nghiên c u
c th c tr ng và hi u qu s d

t nông lâm nghi p t i

khu v c nghiên c u.
c nh ng th n l

n lý và d ng s

t nông lâm nghi p.
xu

c m t s gi i pháp kinh t k thu t nh m s d

lâm nghi p có hi u qu .

t nông


3

tài
c t p và nghiên c u khoa h c
u ki n v n d ng nh ng ki n th
th c t , th c hành có hi u qu
t

Th

c nh

p ph i t

c vào
i dân

i pháp giúp h

kh c ph c. Cung c p tài li

ng quan tâm.

c ti n s n xu t
Góp ph n nâng cao hi u qu s d

t nông lâm nghi

s phát tri n s n xu t nông lâm nghi p b n v ng.

y


4

PH N 2
T NG QUAN V

NGHIÊN C U

2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i và Vi t Nam.
2.1.1. Tình hình s d

t nông lâm nghi p trên th gi i.

T ng di

t trên th gi i 14,777 tri u ha, v i 1.527 tri
i

t không ph
ng c

l y. Di

ng di n
tr

m

t có kh

u ha, hi n m i khai thác

n 1.500 tri u ha. T l

t có kh

c phát tri n là

70%,

ng lo

cho s n xu t nông nghi
12.6%, nh ng lo

t t t thích h p

t r ng nâu chì chi m

t quá x

t ph tuy

t tài nguyên chi m 40,5%, còn l i là các lo
tr ng tr

t

t d c, t

hoang m

t núi,

t không phù h p v i vi c

tm

t trên th gi i

suy thoái nghiêm tr ng do xói mòn, r a trôi, b c màu, nhi m m n,

nhi m phèn và ô nhi
nông nghi

t, bi

t có ti

sa m c hóa [9].

Hi n nay di
gi

i khí h

t lâm nghi p trên th gi
ng bao ph ½ di

suy

t li n trên th gi i, còn ngày

nay thì di n tích r ng chi m 2/3 di n tích th gi i kho ng 4 t ha. Cùng v i
s

dân s , nhu c u v cu c s ng h ng ngày

càng cao thì m

n tích r ng trên th gi i b gi

ha r ng. Hi n nay trên th gi i còn kho ng 4 t ha r ng t p trung
, Canada, Brazil, Trung Qu
15 tri u ha, t l m t r ng nhi
kho ng 5 tri u ha r ng [8].

i kho

ng 7,3 tri u
cá

c

ng trên
t


5

Do k thu t canh tác nông lâm nghi
kho ng 1,2 t t

cu n trôi ra sông, ra bi

gi i có

kho ng 17,6 t ha r ng, hi n nay ch còn kho ng 4 t ha. M
bình di
ho

t r ng nhi

i b thu h p là 11 tri u ha. Bên c

ng tr ng r

r

c th c hi n ch b ng 1/10 di n tích

m

u c a t ch c FAO (2000) [1] thì th gi

s d ng 1,47 t

t nông nghi

i núi la 973 tri u ha, chi m

g n 65%. Trong quá trình s d

i kho ng 1.4 t ha
u m t kho ng 11 tri

các nguyên nhân xói mòn, sa m c hóa, nhi

t nông nghi p do

c ho c b chuy n sang các lo i

t khác. Theo FAO (1980) thông báo v tình hình s d

t nông nghi p

trên toàn th gi i v i lo i qu ng canh và du canh chi m t i 45%. H u qu t t
y u c a các lo i hình th c s d
di

t là hi u qu khai thác ti

t r ng b m
T nh

ng b suy thoái nghiêm tr ng.
l

ph

t th p,

gi i quy t n n thi

u th nghi

c, th c
t d c.

K t qu là hình th c này lan r ng và h n ch d n s thi u h t v

c,

th c ph m, n i b

à H,R

Vvason l

t d c.

u tiên s d

c th c hi n trên vùng Baptist Mindanao Philippin, k t qu
it

p chi phí th p, c i thi

td

m

n phát tri

m t s th ng nh
nh

ng ng

s d

Áp d ng bi

t nhi

n
ct t

i m t cách h p lý, t ng h p nh m gi i quy t v n

c, th c ph m và s d

ng th i thi t l p môi


6

M t trong nh ng thành công trong vi c nâng cao hi u qu s d

t

là vi c các nhà khoa h c c a trung tâm phát tri n nông thôn Baptist Mindanao
Philippin t ng h p, hoàn thi n và phát tri n t nh
t d c SALT. Tr i qua m t th i gian dài nghiên c u
và hoàn thi

i 4 mô hình t ng

h p canh tác k thu t nông nghi p b n v

td

c t ch c

qu c t ghi nh n. Theo Thái Phiên và cs (1998) [14]

:

Mô hình SALT1 (Sloping Agriculture Land Technology) v i thành
ph n 25% cây lâm nghi p, 75% cây nông nghi p.
Mô hình SALT2 (Simple Agro Livestock Technology) v i thành ph n
20% cây lâm nghi p, 40% cây nông nghi p, 20% dành ch
t còn l

n

làm nhà và chu ng tr i.

Mô hình SALT3 (Sustainable Agro Forest Technology) v i thành ph n
60% cây lâm nghi p, 40% cây nông nghi p.
Mô hình SALT4 (Small Agrofuit Likelihood Technology) v i thành
ph n 60% cây lâm nghi p, 15% cây nông nghi
Nhi

c trên th gi

ng mô hình này vào th c t

s n xu t nông lâm nghi p c
nh

.

c nh ng thành qu

nh t

2.1.2. Tình hình s d
c ta có t ng di
trong t ng s
là 22,2%, còn di

t nông lâm nghi p

Vi t Nam

t t nhiên vào kho ng 33,1 tri u ha x p th 55
c trên th gi

t nông nghi p

t lâm nghi p chi m t i 63% trong t ng s di

t nhiên [2]. Hi n nay, theo báo cáo k t qu quy ho ch, k ho ch s d
th i k 2001- 2010 c a T ng c c Qu
ng): n
s n xu t nông nghi

t
t

B tài nguyên và Môi

t nông nghi p c a c

t
0 ha so v


7

t tr

c th i k 2001-2010, ch tiêu Qu c h i duy t cho phép gi m

407.000 ha, k t qu th c hi
chung di

gi

cc ac

Xong t i m t s

cv

ng yêu c

gi m di

nh vùng

y, nhìn

c.

t tr

i nhanh,

ng b ng sông H

ng b ng sông C u

Long do chuy n sang xây d ng các khu công nghi
nuôi tr ng th y s n, tr n

, ho c chuy n sang

t tr

t lúa c a Vi t Nam v n ti p t

c tuy có gi
42,4 ta/ha lên 53,2 ta/ha, nên s n

32,5 tri u t n lên 38,8 tri u t

t 460kg
v

xu t kh u g

ng th i

t t 5-6 tri u t
y, công tác qu

ch, k ho ch s d ng
c ch t, góp ph n tích c c vào

vi c s d

t nói chung và s n xu t nông nghi p nói riêng h p lý và có

hi u qu rõ nét. Tuy v y, ch

ng d báo nhu c u qu

t cho phát tri n

c khi l p k ho ch, k ho ch s d

i

th c t , d n t i tình tr ng v a thi u l i v a th a qu
M ts
ki

t s th c hi

t nông nghi p, nh

ho ch s d

cao, th

t tr

d ng ti t
c, nên v n còn tình tr ng quy

t phi nông nghi

t s n xu t nông nghi

t chuyên canh lúa n

nhi u qu

c, trong khi

t
n còn

t khác. Vi c quy ho ch và phát tri n các khu công nghi

th
song v

t.

l l

i 60%

ngh m thêm nhi u khu, c m công nghi p khác.
Công tác qu n lý, th c hi n quy ho ch s d

nhi
quy ho ch, k ho ch s d

t khi phê duy t t i

c coi tr ng trong khâu th c hi n; vi c công khai
c duy t còn mang tính hình th c, các


8

quy n c

is d

ph m, ch ng h
c

t trong ph m vi quy ho ch

nhi

không c p Gi y ch ng nh
ub

Nhi

vi
c s a ch a nhà

i dân.
cho dân ngang nhiên l m chi m, chuy n m

d

t trái phép không b x

c t p và

b

ng, gi i phóng m t b ng khi thu h

t. Công tác ki m tra, giám sát,

c hi n quy ho ch, k ho ch s d
c bi t là vi c qu n lý, s d

cs

t theo các ch tiêu quy ho ch

c phê duy t [18].
Nh

ng d

th p

d ng

v n, khoa h c k thu t, khuy n khích

nhân dân phát tri n kinh t h , xây d ng các mô hình VAC, trang tr
r

c có di

t ch

2/3 di n

t t nhiên trong c

d ng
u ki n t nhiên c

ki n phát tri n s n xu t c i thi
nghiêm ng t qu
b i b di

u

ph i b o v

t nông nghi p, khai thác s d ng h p lý g n v i c i t o,

td c

Trung du mi

u

ng th

ng di n tích t ng lo

nhanh ti

ng công tác pháp lu t v

t, qu

c qu

t giao r

v ab ib

y
h

t c a mình, v a khai thác

t ngày càng t t lên góp ph
mb

t

t hi n có. C

n t ng h

yên tâm s n xu t và th c s làm ch trên m

ng cây tr

c ta s t

i s ng nhân dân. Bên c

phì c
s

n

t, s n

c.

V lâm nghi p s li u thông kê c a B
tích r ng c

c có là 13.388,75 ha v

n
che ph là 39,5%

10.304,816 ha r ng t nhiên và 3.083,259 ha r ng tr

cs


9

d ng r

t r ng

cs

c chú tr ng nên d

di n tích r ng b suy gi m m t cách nghiêm tr ng. Bên c
r

t ph n

t r ng b m t là do h u qu c a cu c chi

l i, do dân s

thu t canh tác l c h
s

ng kê dân

c ta hi n nay tính kho ng 25 tri
ng

i (chi m 28% dân s c

vùng r ng núi vùng sâu vùng xa. Ph n l n h

thi u s trình

c)

ng bào dân t c

dân trí th p, cu c s

nhi u vào r

n

thu c

a m t ph n là do vi c qu n lý, s d ng r ng

v ng và nhu c u ngày càng l n v
Hi n tr ng v

t r ng b suy gi m liên t c [4].

t lâm nghi p hi n nay the

ngh

-CP ngày 26/11/2013 c a Chính Ph
v , quy n h n và c

n

nh s

nh ch

m

u t ch c c a B nông nghi p và phát tri n nông thôn

v hi n tr ng r ng toàn qu

c th hi n qua

b ng sau:
B ng 2.1. Di n tích r ng toàn qu

n ngày 31/12/2013
tính: Ha

TT

Lo i r ng

T ng c ng

Trong 3 lo i r ng

Ngoài 3

Phòng

lo i

c
d ng

1

T ng di n tích r ng

h

r ng

13.954.454 2.080.790 4.665.531 7.001.018 206.114

1.1 R ng t nhiên

10.398.160 1.999.442 4.012.435 4.350.488

1.2 R ng tr ng

82.348

653.096 2.650.530 170.319
580.376 2.355.404 151.355

R ng tr

2.160.314

73.179

b

R ng tr

395.979

9.169

2

Di n tích r ng

che

35.795

3.556.294

a

ph

S n xu t

72.720

295.126

18.964

13.558.474 2.072.621 4.592.811 6.702.892 187.150

(Ngu n: BNN & PTNT, 2013)


10

Qua b ng s li u ta th y trong nh
th

n tích r ng có xu

n tích r
ng di n tích r
n tích r ng t

n tích r ng

tr

y di n tích r

r ng tr

c

t giao r

d án phát tri n lâm nghi p.

t, khoán r ng v i vi c c p

gi y ch ng nh n quy n s d

im

lý, nó th t s tr
h

phát huy m i ti

, cá nhân và c

y u là

qu n
a các t ch c,

ng tích c c tham gia vào vi c qu n lý b o v

xây d ng và phát tri n tài nguyên r ng.

Trong m

y di n tích r

lâm nghi

ngành

ct

i dân nh

iv i

iv i

ng bào dân t c thi u s khu v c mi n núi. Ngoài ra

ng ph n l n nhu c u g gia d ng và c i ti n dùng trong n
2.1.3. M t s h th ng s d

t

a.

Vi t Nam

2.1.3.1. H th ng Nông - lâm - súc k t h p:
Nh m k t h p c s n xu t nông nghi p, lâm nghi
súc. Là h th

c áp d ng

các quy mô khác nhau, các cây thân g

c tr
gi

ho

c tr ng trên ranh

nh di n tích nh m phát huy tác d ng b o v cây nông nghi p, cho

s n ph m g và bóng

ngoài ra còn

có th k t h p nuôi ong l y m t v i nh ng loài thân cây g

. Mô

c áp d ng
2.1.3.2. H th ng r ng - hoa màu H th

c xây d ng

r ng l n. R ng t nhiên hay r ng tr ng

c:

các khu v

i núi
c qu n lý b i lâm


11

ng ho c c

ng có m t h th ng th y l

xây d

c

c v tr ng rau màu trên ru ng b c thang và canh tác lúa

c
2.1.3.3. H th ng NLKH và ru ng b c thang:
H th ng r ng và lúa tr ng theo ru ng b

c áp d ng

a vùng Tây b c Vi

i ti ng v phong c nh

c a hàng lo t các ru ng b c thang lúa
cao (8 t n/ha). H th

canh tác

nd

t lúa

c hình thành và t n t

y hàng nghìn

b n v ng, ít b s t l

i dân t o ru ng

nh ng n i có t
b

nh. H th ng này h n ch

t và ch

c, h th
tr

ng trong vi c d

c cung c p cho các ru ng b c thang.

2.1.3.4. H th

Vi

n h truy n th ng:
n h là m t trong nh

truy n th ng r t ph bi n

c s d ng tri

nh

n xu t c

s n xu

2.1.3.5. H th ng Lâm -

ck t

t. Không gian trên

và phát huy m t cách t

ngu

H th

c.

n ngày, v t nuôi và th y s

h p hài hòa t n d ng có hi u qu kh
m

h c nông lâm k t h p

các vùng nông thôn kh p c

các thành ph

i gian và

c, th c ph m và thu nh p

t h p:
c áp d ng các t nh ven bi

ng p m n l n. Trong h th ng này ti
phú, ch y u là các loài cây thu c h

n tích r ng

c c a nó là r t l n và phong
c, Sú v t, tràm... có giá tr kinh t không

ng phòng h r t t t và h i s n có giá tr kinh t cao.
áp d

m ts

m

i, t giác Long Xuyên, Cà Mau,
ng sông C u Long và các vùng c a sông ven bi n phía B c.


12

Xu t phát t

u ki n t nhiên, kinh t - xã h i và t p quán canh tác c a

m i vùng, m i dân t c mà h th ng s d
tri n phù h p v

t

u ki n c th t

ng

và phong phú. Tuy nhiên h u h t các mô hình s d
qu kinh t

T tình hình th c ti

giá th c tr ng s d
d

u mang l i hi u

cho quy ho

t h p lý cho m i vùng hay t

xu t gi i pháp s
th

tv

c
2.1.4

u ki n t nhiên, kinh t , xã h i khu v c nghiên c u

2.1.4.1

u ki n t nhiên

-V

a lý
ng Quan là xã mi n núi vùng cao n m

huy

a

t t nhiên 16.097,58 ha, ti p giáp v

v
+ Phía B

c Vân, Vân Tùng và t nh Cao B ng

+

n Na Rì

+ Phía Tây giáp Th tr n Nà Ph c
+ Phía Nam giáp xã Thu n Mang và huy n Na Rì.
a hình ph c t p, di
ch y

t t nhiên l

i núi, r ng r m vi

n,

trung tâm xã cách trung tâm c a huy n 12 km. Có tuy

ng t nh l 252B

ch y qua, n i xã v i qu c l 3 và qu c l
ng giao thông quan tr ng ch
l

u ki n thu n

n kinh t - xã h i.
-

a hình
a hình c

h th

n

i t c a h th ng n p l i d ng cánh cung trên
chia c t m nh b i h th ng sông su

i


13

o thành các ki
i ph c t p

d c l n. Di

90% t ng di n tích t nhiên, di

i núi chi m kho ng

t b ng chi m kho

t nông

nghi p ch y u là ru ng b c thang và các bãi b i d c theo h th ng sông su i.
a hình ph c t p,

h t ng ké

l i g p r t nhi
nh t là ngu

ng s n xu t nông nghi p l c h
i ph c v s n xu t. Mùa khô thì h n hán còn m

thì gây ng p úng c c b .
- Khí h u
ng Quan n m trong vùng khí h u nhi
mùa rõ r

i gió mùa, m

n tháng 10 và mùa khô t
p 20,7oC, s chênh l ch nhi

Nhi
trung bình các t

Tháng nóng nh

trung bình là 26,1oC, th p nh t là tháng 1 nhi

nhi

n

11,9oC, nhi

t i th p tuy

i là 2oC gây giá bu t

là tháng 7
trung bình là
ng r t l

n

i s ng nhân dân và cây tr ng v t nuôi.
ng

2 mm phân b khôn

u gi a các
ng

a bàn xã xu t hi

1- 3 l n.

m không khí khá cao 83% cao nh t vào các tháng 7,8,9,10 t 8486% th p nh t là tháng 12 v

m không khí

a bàn xã không có s chênh l ch gi
Ch

a bàn xã xu t hi

ng gió th ch hành là gió
gió bình quân 1/3 m/s, tháng 4

vào

n chuy n mùa gió th i c ngày v i v n t c trung bình t 2- 3 m/s,

th i k chuy n t mùa h

gió y u nh


14

Bão ít

a bàn huy

t li

m

c che ch n b i các

không l

i t p trung nên s y ra tình tr

t

m t s vùng.

- Th
M

i th

a xã g m h th ng các su i nhánh thu c

h th

i hai su i chính là Su

Nòn. Nhìn chung các su i
a hình d c và các su

nl
ng ng

h n ch , v

i Ma

c nh

ng x

t gây

ng
ng tr c ti

ns n

xu t sinh ho t, gây sói mòn r a trôi.
- Th m th c v t
ng Quan có nhi u lo i th c ph

t r ng

chi m t l khá cao và ch y u là r ng t p, cây tán lá r ng, r ng tr ng ch
y u là r ng Thông, nh ng lo i cây ph c v cho vi c ch bi n s n xu t gi y và
m t s m t hàng công nghi p khác. Cây tr ng có các lo
M n, Nhãn và m t s lo
-

V i,

khác ch y u n

t
ng Quan n

huy

a ch

a hình ph c t p c a

a hình c a xã có bao nhiêu ki

nhiêu ki u ki
th

a ch

a m o thì có b y

i Granit, Rhyonit, phi n sét,
các lo

t Feralít màu vàng nh t trên núi trung bình(FH): t
c phân b trên

ng kho ng 700m tr lên, trên n

m cma axít k t tinh chua và bi n ch t, h t m n h
m và có t ng th m m c khá d y, m, m

ng

tm
u.

t


15

i núi th p (phát tri n
th

m là t

tm

n trung bình. Thành ph

i nh ,

thích h p v i cây tr ng nông lân nghi p.
-

c

Ngu

c m t: l

c m t s su

c ít h

d

a hình l n. M t s su i ch
y, khai thác ngu

xu t và sinh ho t c n ph i có s
Ngu

c ng m: d

c vào
c cho s n

n.
a hình mi

các h p th y và g n su i, m

c ng m ch có

c ng m cách m

chân

t kho ng 3-3,5 m,

hình th c khai thác là dùng gi ng khoan.
- Tài nguyên r ng
Theo k t qu ki

t lâm nghi p c a xã

i l n, toàn xã có 13.321,52 ha
xu t có 4.276,5

t lâm nghi

t r ng s n

t r ng phòng h có 9.045,02 ha (chi m kho ng 83%

t ng di n tích t nhiên). Hi n nay ph n l n di
cho các h

tr

c giao

i s h tr , qu n lý chung c a ki m

lâm huy

t ti

vào vi c phát tri n kinh t xã h
V tr

nghi p góp ph n tích c c
a bàn xã.

ng g bình quân chung di n r ng g (t

h n giao và r ng tr ng) thì tr
g

ng g l

t trên 45m3/ha v i nhi u lo i

i v i r ng tre n a h

p v t li u

cho xây d ng và nguyên li u gi y.
ng v t r ng: d
t o cho r ng có nhi

u ki

ng v t phong phú, quý hi m. Trong nh

t b a bãi c a nhân dân
các lo

ng v t.

a ch t và d ng sinh c

ms

ng c a

16

Nhìn chung xã có nhi u ti
tài nguyên r t quan tr ng c

nr

n

b o v và phát tri n b n v ng c n có s

a các c p chính quy n, các c

trung

- Tài nguyên khoáng s n
a bàn xã có m t s lo i khoáng s
sào, Nà Di u, hi
quan tr

Qu ng chì, k m

c t ch

Sáo

n tài nguyên

phát tri n kinh t - xã h i vì v y c n ph i có nh ng bi n pháp

phù h p trong quá trình khai thác và qu n lý.
ng Quan là xã g m 4 dân t c chính là Tày, Dao, Nùng, Mông.
C

ng các dân t c trong xã v i nh ng truy n th ng và b n s

hình thành nên n

ng, nhi

thu t dân gian v

nv

is
gi b n s

ng c a kho
cb ot

n cho

i dân quan tâm phát tri n gìn
a t ng dân t c, t ng thôn b n.

2.1.4.2. Tình hình kinh t - xã h i khu v c nghiên c u
- Dân sinh kinh t
ng Quan là xã vùng cao c a huy

m 22 thôn b n v i

t ng s h 670 h và dân s 3.029 nhân kh u g m 4 dân t c anh em sinh s ng
là Tày, Nùng, Dao, Mông.
T ng s lao

ng, chi m 47,94% dân s toàn
ng nam chi

ng trong xã ch y

ng n chi m 52,07%. Lao
ng nông nghi p chi

ng các

ngành ngh khác chi m 5,99%.
- Tình hình phát tri n các ngành kinh t c a xã
u kinh t c
tích c

is

c c i thi n. T ng s

c chuy n d

ng
c có h