Nghiên cứu quy trình ra ngôi sau in vitro cho cây lan Kim Tuyến Anoectochilus staceus Blume (Khóa luận tốt nghiệp)

:
IN VITRO CHO CÂY
Anoectochilus setaceus Blume

Khoa

:
:
:
: 2011-2015

- 2015


:
IN VITRO CHO CÂY
Anoectochilus setaceus Blume)

Khoa

:
:
: 43 - NLKH
:
: 2011-2015
: PGS.

- 2015

Thu Hà

-

-

Thái Nguyên
Sinh viên
: 43NLKH
Khoa

in vitro
(Anoectochilus staceus Blume)

Thái Nguyên, ngày Tháng


L
an r ng, s li u và k t qu nghiên c u trong khóa lu n là
trung th

c công b .
ng, m i s

cc

trong vi c th c hi n khóa lu n này
n trong lu

c ch rõ ngu n g c.

Th
XÁC NH N C A GVHD

i vi

ng ý cho b o v k t qu
cH

ng khoa h c

PGS. TS. Tr n Th Thu Hà

Mai Th Ng c Châm

XÁC NH N C A GV CH M PH N BI N
Giáo viên ch m ph n bi n xác nh n sinh viên
a ch a sai sót sau khi H

ng ch m yêu c u


i

sau in vitro

Anoectochilus staceus Blume)

ong

Châm

ii
DANH
ADN
CT

IAA

: Indol acetic acid

MS
NAA
cs

- Naphlene axetic acid


iii

B ng 4.1:

ng c a th i gian c m ng ngoài ánh sáng t nhiên c a cây

lan Kim Tuy
B ng 4.2:

c khi ra ngôi th i gian sau 30 ngày........... 30

ng c a giá th

nt l s

ng phát tri n c a

n sau in vitro sau 20 ngày...................................... 33
n sau in vitro

B ng 4.3: Tác d ng c a m t s thu c n

sau 20 ngày ...................................................................................... 35
B ng 4.4:

ng c

ng t i t l s ng (%) và s phát tri n c a
n sau in vitro sau 20 ngày...................................... 38

B ng 4.5:

ng c a chu

ns

ng, phát tri n c a

n sau in vitro sau 30 ngày...................................... 40


iv

Hình 4.1. Bi
c
Hình 4.2. Bi

ng c a th i gian c m ng ngoài ánh sáng t nhiên
c khi ra ngôi.......................................................... 31
ng c a giá th t i t l s

ng

phát tri n c a cây sau 20 ngày ........................................................ 33
Hình 4.3: Bi

tác d ng c a m t s thu c n

n in

vitro sau 20 ngày ............................................................................. 36
Hình 4.4. Bi
tri n c
Hình 4.5: Bi
tri n c

ng c

ng t i t l s ng (%) và s phát
n sau in vitro sau 20 ngày ...................... 38

ng c a chu k

ns

ng và phát

n sau in vitro sau 30 ngày ...................... 40


v

L I C M N .................................................................................................... i
DANH M C T , C M T

VI T T T..........................................................ii

DANH M C CÁC B NG...............................................................................iii
DANH M C CÁC HÌNH................................................................................ iv
M C L C......................................................................................................... v
Ph n 1: M
tv
1.2.

............................................................................................ 1
................................................................................................... 1
u.................................................................................. 2

1.3. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 2
1.4.

u .................................................................................... 2

c t p và nghiên c u khoa h c ..................................... 2
c ti n ..................................................................................... 3

Ph n 2:

TÀI LI U ................................................................. 4

2.3. Gi i thi u chung v hoa lan ....................................................................... 8
2.3.1. Ngu n g c ............................................................................................... 8
2.3.2. Hình thái.................................................................................................. 8
2.4. T ng quan v cây lan Kim Tuy n............................................................ 12
2.4.1. Phân lo i................................................................................................ 12
2.4

m th c v t h c c a cây lan Kim Tuy n .................................... 13

2.4

m phân b .................................................................................. 14

2.4.4. S l

ng qu n th ................................................................................. 15

2.4.5. Giá tr c a lan Kim Tuy n..................................................................... 15
2.4.6. Tình hình nghiên c u v cây lan Kim Tuy n trên th gi
2.5. Giá th
2.5

c...... 16

n sau in vitro ............................................... 18
m c a cây con ........................................................................... 18

2.5.2. Giá th tr ng cây ................................................................................... 19
2.6. T ng quan khu v c nghiên c u................................................................ 22


vi
Ph n 3:

NG,

3.1.

, PH

U.. 25

ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u......................................... 25
it

ng nghiên c u............................................................................ 25

3.1.2. Ph m vi nghiên c u............................................................................... 25
m và th i gian nghiên c u ............................................................ 25
3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 25
3.4. Ph

ng pháp nghiên c u.......................................................................... 26

u ki n thí nghi m............................................................................. 26

3.4.2. Ti n hành thí nghi m ............................................................................ 26
3.4.3. Ch tiêu theo dõi và ph
3.5. Ph

ng pháp thu th p ........................................... 29

ng Pháp x lý s li u ....................................................................... 29

Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................. 30
4.1. Nghiên c u nh h
c a cây con tr

ng c a th i gian c m ng ngoài ánh sáng t nhiên

c khi ra ngôi .......................................................................... 30

4.2. Nghiên c u nh h

ng c a giá th

n s phát tri n c

n

sau in vitro....................................................................................................... 32
4.3. Nghiên c u tác d ng c a m t s thu c n

n sau in

vitro sau 20 ngày ............................................................................................. 35
4.4. Nghiên c u nh h

ng c a dinh d

ng t i s phát tri n c a cây con giai

n sau in vitro sau 20 ngày.......................................................................... 37
4.5. Nghiên c u nh h

ng c a chu k

tri n c

n sau in vitro sau 30 ngày ...................................... 39

Ph n 5: K T LU

n s sinh tr

ng, phát

NGH ............................................................. 42

5.1. K t lu n .................................................................................................... 42
ngh ..................................................................................................... 43
TÀI LI U THAM KH O
PH L C

1

P

1

Orchidaceae)
Anoectochilus
, ho
dày mãn tính, viêm
viêm gan m

,

,
,
lan Kim T

EN
A1a,c,d,

2].

Nông Lâm Anoectochilus setaceus

in vitro


2

in vitro
(Anoectochilus setaceus Blume )
1.2.
Nghiên c u các y u t

n sau in

ng t

vitro t o cây lan Kim Tuy n hoàn ch nh.
1.3.
n in

c th i gian c m ng ánh sáng t
vitro

khi ra ngôi cho t l cây s

n in vitro cho t l

nh giá th thích h
cây s

ng t t.

ng t t.
nh ch

ng khoáng thích h p cho cây con sau in vitro.

nh lo i thu c tr n m thích h p cho cây Lan kim tuy
sau in vitro.
nh chu k bón phân thích h p cho cây gi

n sau in vitro.

1.4.
1.4.1.
Anoectochilus setaceus
-

,
.
,

-

.

n


3

in vitro,


4

P

2

sau in-vitro
* K thu t c m ng và x lý cây con in vitro
Bình lan Kim Tuy n ra r
ng ánh sáng t

u ki

i và c m

n 2 tu n.

Sau m t tu n c m ng ti n hành m hé n
thích nghi v

m không khí. Sau 2

c y cây con ra b
* Th

cây lan Kim Tuy n

3 ngày ti n hành m h n n p bình và

t.

m ra ngôi

Ti n hành ra ngôi vào nh ng ngày râm mát th i ti
Nh ng ngày n ng gây g

l

p.

t kéo dài, nhi u gió và

c ra ngôi.

*X

c khi ra ngôi
Cây con sau khi l y ra kh

gàng trên r có lót báo

cr as

ng, x p g n

tránh cho cây b gãy h ng và m

c.

* Giá th .
Gía th s d ng ra ngôi lan lan Kim Tuy n là th

a ho c th m

rêu r ng,
Yêu c u giá th thông thoáng cung c

c cho cây, kh

c t t s ch n m b nh và vi khu n.
K thu t ra ngôi
* C y cây:
Tr ng cây sao cho b r c
ng p c r

c ph kín trong giá th

a

ng phát tri n t t. Nên tr ng cây vào bu i


5

chi

cây có th i gian ph c h i t

khi tr

c cho cây, làm vòm và ph kín nilon th m lu
tr ng cây con b m

i phun
tránh tình

c.

* Ch
+ Cây lan Kim Tuy n m i ra ngôi c
u

c che ph nilon và gi

70%

+ Ch

i 2 l n vào sáng và chi u, n u th i ti t

n ng nóng c n che ph

c n ánh sáng.

+ Ph nilon liên t c trong hai tu

u sau khi ra ngôi.

-

n tu i và c m ng cây con

- Ch

i

mu n gi

n vào sáng s m và chi u

u 70%.

-B

u t tu n th 3 m ph nilon t 20

cây quen v i nhi t

m bên ngoài, m ph nilon vào th
g

m th i ti t mát không n ng

nilon vào.
- Khi c

t 4 tu n tu i phun thêm phân bón lá v i n

20ml/1 bình161. M ph nilon t 504

i gian m nilon t

5 gi

l

c b ng h th
b

-

m cho cây.
t 5 tu n tu i ti n hành m ph nilon t 70

b ng h th

mb

- Tu

i b ng ozoa. Ti n hành phun phân bón lá v i n

ki n th c t và có ch

u ki n th i ti t bên

i b ng h th

t 4- 5 c

c

40ml/bình 161.

,c ng cây thì tùy thu
sung.

i

m cho cây.

m ng và thích nghi v

ngoài ti n hành b ph

-

nh

u


6

* M t s lo i b

ng g p sau khi ra ngôi lan Kim Tuy n

- V sâu b nh.
+ Sâu xám h i cây: phun thu c phòng tr sâu xám h i cây dùng thu c
i thu c này
hòa v

phun.
+D

ch s g

ng

xuyên v sinh. N u có quá nhi u d thì ta phun thu c sâu xung quanh lu ng
cây con.
c ng n non: Gi

n s ch s , nh t h t các lo i

c cho s ch s . N u phát hi n s m có th b t b ng tay ho c phun thu c sâu.
- V b nh h i:
+ B nh th i cây: s d ng Ridominl li
daconil v i li

c ho c

nh k 7 ngày phun 1 l n.

Nuôi c y mô trên th gi

r

thành t u r
Melchers (1978) lai t o thành công cây lai gi a Khoai tây và Cà chua
b ng dung h p t bào ch t.
Vasil và c ng s (1990), tái sinh cây lúa mì hoàn ch nh t nuôi c y t

bào tr n.
Vasil và c ng s (1991), báo cáo v t o cây lúa mì chuy n gen b ng
súng b
chuy

-savr
c ch p nh n cho buôn bán

Hoa K .
khác nhau g a

Anoectochilus formosanus và Anoectochilusformosanus khi s d ngThidiazuron
(TDZ) trong nuôi c y in-vitro, h

ng nuôi c y A. setaceus t t


7

nh t v i TDZ là 0,1 mg/l, A. formosanus v i TDZ là 0,5 mg/l. S lá cao nh t c a
A.setacesu v i TDZ 0,001 mg/l, còn A. formosanus v
mg/l. S ch

ng TDZ là 0,005

i v i loài A. setacesu là 0,001mg/l còn v i

ct

A. formosanus là 0,05 mg/l. S r cao nh t c a A. setaceus trên TDZ là 0,001

mg/l trong khi c a A. formosanus là 0,005 mg/l.
a ra quy trình nhân gi ng invitrothành công cho loài lan kim tuy n
li

u là t ch

v t li

nh t

Anoectochilus formosanus v i v t

i H c chungbuk, Hàn Qu

ng t o

u là H3 (Hyponex: 6,5N-4,5P-19K1g/l + 20N-20P-20K1g/l +

pepton

ng nhân nhanh là: H3 + BAP 1mg/l (ho c 1-2mg/l

TDZ) + than ho t tính 1%.

Nuôi c y mô và t bào th c v

c phát tri n

Vi t Nam ngay sau

khi chi n tranh k t thúc (1975). Phòng nuôi c y mô và t bào th c v
tiên

c xây d ng t i vi n sinh h c, Vi n khoa h c Vi t Nam do ti

Th Mu

u ch nghiên c u s phát tri n c a túi ph n, mô

s
Ti

u

thành công thì ch có
n nh

k t qu khích l

cây là lúa và khoai tây.

l

thì nuôi c y mô phát tri n khá m nh m và

c

các gi ng: chu i, d a, mía, h ng, cúc, phong

c Thành, 2000) [11].

thu t t o cây lan Cymbidium gi ng s ch b nh b ng x lý nhi t
và nuôi c

ng c a Nguy

n và cs (1984) [14].

u ng d ng h t h ng nuôi c y ng p chìm t m th i trong nhân
gi ng lan H
khoa h c
c

pc

ng và ctv, trích trong H i ngh

Công ngh sinh h c th c v t trong công tác và ch n t o gi ng hoa
n Nh t (2007) [9].


8

Ti

o ra gi ng lan m i b ng k thu

t bi n nhân t o

hoa lan c t cành Dendrobium b ng tia gamma c
trong H i ngh khoa h c

Công ngh sinh h c th c v t trong công tác và

ch n t o gi ng hoa c

n Nh t (2007) [9].

Chuy n gen phát sáng GFP (Green Flourescent Protein) vào cây Lilium
vi khu n Agrobacterium tumefaciens c a
Nguy n Th Lý Anh và ctv, trích trong H i ngh khoa h c
h c th c v t trong công tác và ch n t o gi ng hoa c

Công ngh sinh
n Nh t

(2007) [9].
2.3
2.3
Lan (Orchidologia
orchis trong tác

(370.
Lobelius (1539-

.
orchis

orchid

orchis

.
g phân
Orchidaceae
(Phan Thúc Huân, 2005), [5].

2.3.2. Hình thái
Orchidaceae

kí sinh (phong lan).


9

Sympodial

-

Dendrobium,

Cymbidium, Cattleya

m,

: Dendrobium,
Oncidium, Phajus.
Cattleya, Laelia.
Monopolial

-

Phalaenopsis.

Vanda Luisia.
-

.
*

cây tro

-4m.


10

.
* Lá

lên nha

.

*

Vanda),
Cattleya


11

-

g bên

rong

.

Rhynchostylis, Cyptipedium, có
Cattleys
Oncidium

t.

.

vùng khác nhau.
*
lan


12

bi

.
*

.
*

(Phan
Thúc Huân, 2005) [5]

8].

2.4.
2.4.1. P

: Plantae


13

Nghành (Phylum)

: Magnoliophyta
: Liliospida
: Asparagales
: Orchidaceae

Chi (gunus)

: Anoectochilus

Loài (species)

: Roxburghii

2.4

2.4

m nh n d ng

-4 × 2-3cm, có màu

3cm

3].

2.4

m thân r

-

-4mm, trung
-7 lóng, trung bình là 4, 03 lóng,
.

2.4

mc ar

-


14

0,53,82cm.

2.4

m c a lá

-4cm, trung bình là
-

lá dài 0,6-

.
2.4

m c a hoa
-15cm, mang 4n

Phê và cs, 2010) [9].
2.4

-

nhóm vài ba
.


15

3].

[3].
2.4

Chi lan Anoectochilus
-

-

-nê-xi-

(C-C Hsieh, H-B. Hsiao, WC. Lin, 2010) [14], (Doris Chi-Ning
Chang and Ling-Chin Chou, 2007) [16].
2.4
2.4.5.1. Giá tr kinh t
giá
.

2.4.5.2. Giá tr

c li u

Lan Kim T

-

-D-glucopyranoside, 3-glucosides butanoic
, nh

,
,

,
,