Nghiên cứu đặc điểm nông sinh học của giống bưởi diễn tại xã Tức Tranh huyện Phú Lương tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
--------------------------------

TRÁNG SEO LIÊN
tài:

"NGHIÊN C

M NÔNG SINH H C C A GI

XÃ T C TRANH- HUY

- T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

I DI N T I

: Chính quy

Chuyên ngành

: Nông lâm k t h p

Khoa

: Lâm Nghi p

Khóa h c

: 2011- 2015

Thái Nguyên

2015

IH C


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
--------------------------------

TRÁNG SEO LIÊN
tài:

"NGHIÊN C

M NÔNG SINH H C C A GI

XÃ T C TRANH- HUY

- T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI

H

I DI N T I

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Nông lâm k t h p

L p

: 43 - NLKH

Khoa

: Lâm Nghi p

Khóa h c

: 2011- 2015
ng d n

: TH.S Tr nh Quang Huy

Thái Nguyên

2015


i

L IC M
c t p t t nghi p là không th thi
ng.

iv im i

i gian cho m

u ki n

h th ng hóa, c ng c l i toàn b ki n th

ng th i giúp sinh viên

làm quen v i th c t s n xu t, v n d ng lý thuy t vào th c t m t cách sáng
t o, có hi u qu

ng tr thành m

i cán b k thu t có trình

chuyên môn cao, góp ph n vào vi c phát tri n n n nông nghi
Xu t phát t nh ng yêu c
Nghi

gi

cs

ng ý c

tài "Nghiên c

c nhà.
ng và Lâm

m nông sinh h c c a

i di n t i xã T c Tranh- huy

- t nh Thái Ngu

Trong quá trình th c t p và hoàn thành b n lu
t n tình c a các th y cô giáo và các b

cs
c bi t s

ng d n t n

tình c a Th.s Tr nh Quang Huy gi ng viên khoa Lâm Nghi p, PGS.TS Ngô
Xuân Bình, Khoa Công Ngh Sinh h c, và ThS. Nguy n H u Th , Khoa Kinh
t và Phát tri n Nông thôn..
nhi m khoa, các
th y cô giáo trong khoa Lâm Nghi p cùng b

quá trình th c t p và th c hi
u ki n th

tài.
c có h n ch , lu

tránh kh i nh ng thi u sót. Kính mong nh
th y cô và các b

tôi trong su t

lu

cs

t nghi p c a tôi t

Tôi xin chân thành c
Thái Nguyên, ngày 20 tháng
Sinh viên
Tráng seo liên

a tôi không
n c a các


ii

L
n t t nghi p: "Nghiên c

sinh h c c a gi

m nông

i di n t i xã T c Tranh- huy

- t nh

là k t qu nghiên c u do tôi t th c hi n, không sao chép c a
ai. Các tài li u tham kh o các bài vi t, giáo trình, t p trí, lu

u

c ghi chú ph n tài li u tham kh o c a khóa lu n.

Xác nh n c

ng d n

ng ý cho b o v k t qu
H

i vi
c

ng khoa h c!

Th.S Tr nh Quang Huy

Tráng seo liên

XÁC NH N C A GIÁO VIÊN CH M PH N BI N
( Xác nh

nh s a sai sót sau khi h
(Ký và ghi rõ h , tên)

m)


iii

DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 2.1 Tình s n xu

i

các vùng trên th gi

B ng 2.2: Tình hình s n xu

................... 14

i và cam c a m t s

c trên th gi i

................................................................................................. 16
B ng 2.3: Tình s n xu t m t s

Vi

B ng 2.4. Di n tích m t s lo
B

................ 21

t c a xã T

m hình thái c

.................. 24

i Di n ........................................... 34

m hình thái lá gi

i Di n t

n thí nghi m ................ 35

B

i Di n ..................................................... 36

B ng 4.3a: Th i gian ra l c c

t l c xuân và l

i Di n

ghép) ........................................................................................................ 37
B ng 4.3b: th i gian ra l c c

t l c xuân và l

i

Di n chi t) .............................................................................................. 37
B

ng c

t l c xuân ............................................... 38

B

ng c

t l c hè ....................................................39

B ng 4.5: th i gian ra hoa c
B ng 4.6. T l

u qu

i Di
i Di

tu
n thí nghi

..41

........... 42


iv

DANH M C CÁC HÌNH TRONG KHÓA LU N
Trang
Hình 4.1. Các l
Hình 4.2: Các qu

cc

i Di n .............................................. 40

i Di n r ng .................................................................. 43

Hình 4.3: M t s lo i sâu h

i di n................................... 45


v

DANH M C CÁC T

VI T T T TRONG KHÓA LU N

Các t vi t t t
FAOSTAT

Gi
Food and Agriculture Organization of the United
Nations

NC&PT
NPK
UBND

Nghiên c u và phát tri n
m, Lân, Kali
U ban nhân dân


vi

M CL C
Trang
Ph n 1 M

U ............................................................................................................. 1

1.1.Tính c p thi t c
1.2. M

tài ........................................................................................... 1

c tiêu c

tài............................................................................2

1.2.1. M

tài ............................................................................................... 2

1.2.2. M c tiêu c

tài ................................................................................................2
tài ..................................................................................................... 3
c t p và nghiên c u................................................................3
c ti n s n xu t ................................................................................... 3

Ph n 2 T NG QUAN TÀI LI U ..............................................................................4
khoa h c c

tài ....................................................................................... 4

2.2. Ngu n g c, phân lo i ............................................................................................... 4
2.2.1. Ngu n g c ............................................................................................................... 4
2.2.2. Phân lo i ..................................................................................................................6
2.3. M t s gi ng b
c

i ch y u trên th gi i và Vi t Nam, yêu c u sinh thái

i............................................................................................................... 6

2.3.1. M t s gi

i ch y u trên th gi i ......................................................... 6

2.3.2. M t s gi

i ch y u

2.3.3. Yêu c u sinh thái c

vi t nam ............................................................8
i ........................................................................11

2.4. Tình hình s n xu t và tiêu th bý i trên th gi i và trong ný c ..........................14
2.4.1. Tình hình s n xu t và tiêu th

i trên th gi i ........................................14

2.4.2. Tình hình s n xu t và tiêu th

c........................................... 20

u ki n t nhiên, kinh t - xã h i khu v c nghiên c u....................23
u ki n t nhiên c a khu v c nghiên c u ................................................. 23
2.5.1.1. V

a lý......................................................................................................... 23
................................................................................................23

vii

u ki n khí h u th

............................................................................25

u ki n kinh t - xã h i khu v c nghiên c u ............................................26
hu n l

c Tranh ........................29

2.5.3.1. Thu n l i c a xã T c Tranh ..........................................................................29
a xã T c Tranh ..........................................................................29
Ph

NG, N

U

....................................................................................................................................30

ng nghiên c u ............................................................................................30
m và th i gian nghiên c u ....................................................................... 30
m ti n hành nghiên c u ........................................................................30
3.2.2. Th i gian ti n hành nghiên c u ....................................................................... 30
3.3. N i dung nghiên c u ..............................................................................................30
u ......................................................................................30
3.4.1. Nghiên c
c a gi

c tính nông sinh h c và kh
i di n t

n thí nghi m. ........................................................30

3.4.2. Tìm hi
t

ng

m

sâu b nh h i trên gi

i Di n

n nghiên c u ............................................................................................... 33

3.4.3. X lý s li u..........................................................................................................33
Phân 4 K T QU VÀ TH O LU N ....................................................................34
u qu c
nghi n t i T

i Di

n thí

........................................... 34

m hình thái c

i Di n..........................................................34

4.1.3. Th i gian ra l c và kh

ng c

t l c ........................36

4.1.3.1. Th

tl cc

i Di n ......................................................36

4.1.3.2. Kh

ng c

t l c ....................................................... 38

4.1.4. Th i gian ra hoa và kh

u qu c a gi

i Di

n

thí nghi m ................................................................................................................40

viii

4.1.4.1. Th i gian ra hoa c
4.1.4.2. Kh

i Di

u qu gi

i Di n trong thí nghi m ............................41

4.2. Tìm hi u v m t s lo i sâu h
b nh h

i Di

n thí nghi m......................... 40

i Di

m

sâu

i thí nghi m ......................................................43

4.2.1. Tìm hi u v m t s lo i sâu h i bý i Di
v m

sâu b nh h

n thí nghi m ................. 43
i Di

n thí

nghi m ......................................................................................................................44
Ph n 5 K T LU N VÀ KI N NGH ....................................................................46
5.1. K t lu n .................................................................................................... 46
5.2. Ki n ngh .................................................................................................. 47
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................... 48


1

Ph n 1
M
1.1.

U

Tính c p thi t c

tài

i có tên khoa h c là citrus grandis l., là lo i qu thu c chi cam
nhi

c tr ng khá là ph bi n

nhi u vùng trên

c
i là cây tr ng không nh ng có giá tr kinh t cao mà còn có có giá tr
iv

i chúng ta. Theo Tr n Th T c trong 100g qu

n

ng là 6 - 12%, lipit là 0.1%, protein 0.9%, vitamin

C 90mg, P2O5 12mg, và 9.3g tinh b

i còn có th ch

bi n thanh nhi u m t hàng có giá tr

i, m t, chè... và làm nguyên

li u cho công nghi p ch bi n th c ph n, m ph

c li u.

i là m t cây tr ng có kh

ng và hi u qu

kinh t cao so v i nh ng cây tr
khác nhau và nó t o nên nh
tr n

i có th

c tr ng

nhi

cs

ng vùng

i. Hi u qu kinh t th hi n trên vi c s d

i các lo i

cây tr ng khác, nhi u k t qu nghiên c u cho th y trên cùng m

di n

cho thu nh p trung bình cao g p 3 l n so v
Ngh tr

nói riêng và các ngh khác nói chung, trong nh ng
tr

tr ng, t

n vào vi c chuy
c làm cho nông h

cây tr

u q a giá tr s d

có nhi u gi
xanh,

u cây

p, chuy
t, ph

Có th nói ngành tr
Vi

c.

t tr

u
i núi tr c.

t có tri n v ng.
c tr ng nhi
i có ch

i, h u h t các t

u tr

i và

tt

i Di

i Da

i Di n chính là m t trong nh ng gi
i Di n là m t gi

i

i quý, là m t


2

bi n d c

i Di n có ch

trên cây dài khi qu chín, th i gian b o qu
kh

t

ng t t, th i gian treo qu
c lâu, giá thành

nh, cây

i giá tri kinh t r

ng

i tr ng thi u ki n th c v

m nông sinh

h cc

thu t,

không áp d ng khoa h c k thu t vào s n xu t, nh t là khi s d ng phân bón
và phun thu c t

ng tr c ti

t, s

ng và ch t

i khi thu ho ch.
Trong th i gian g

t s thí nghi n tr ng th

Thái Nguyên cho k t qu kh
u
Di n

ng kh

góp ph

huy

i Di n t i
t và ch t

t, s

ng qu

i

- Thái Nguyên chúng tôi ti n hành nghiên c

tài: ""Nghiên c

m nông sinh h c c a gi

Tranh- huy

-t

1.2. M

c tiêu c

1.2.1. M

i di n t i xã T c

tài

tài

Nghiên c

cm ts

m nông sinh h c c a gi

i Di n

có tri n v ng t i Thái Nguyên.
nghiên c a n
u ki
xu

nh kh

ng c a gi ng

c v cho công tác nghiên c u và s n

n b sung vào quy trình tr
1.2.2. M c tiêu c

i t i Thái Nguyên.

tài

- Nghiên c

c tính nông sinh h c c a gi

t i Thái Nguyên bao g m:
m th c v t h c c
ng c

i Di n.
i Di n.

i Di n


3

-

nh c

i Di n trong th i

gian thí nghi m.
ac

tài
c t p và nghiên c u

Áp d ng nh ng ki n th
thi

c h c r i c ng c c ng c

v n d ng m t cách sáng t o nh ng ki n th

xu

n

c vào th c ti n s n

c nghiên c u chuy n giao khoa h c k thu t cho b n
i h c h i thêm nh ng kinh nghi m trong th c t .
Qua nghiên c

tài s bi

i Di n, r

m nông sinh h c c a gi ng

n b sung thêm nh ng tài li u khoa h c, ph c

v cho công tác nghiên c u và gi ng d

i Di n

c ta.

c ti n s n xu t
K t qu nghiên c u c a
thu
các thí nghi

t, ch
t k t qu t t nh

vào th c ti n s n xu t.

tài s

tìm ra nh ng bi n pháp k
i v i gi

i Di
i tr

giúp cho

i có th áp d ng

4

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
khoa h c c

tài

thu c cây h cam quýt có múi và có nh ng nhu c u
nh

nh v

. Cây h cam quýt

c x p vào lo
lo i qu

i vùng sinh thái khác nhau có m i

i di

ng c

u ki n

sinh thái khí h u mà sinh ra nhi u ch ng lo
ng nhu c u s n xu t, t nh ng giá tr trên cho th y t m quan tr ng c a cây
v i n n kinh t c a vùng nh t là các h
c ta là m

c có ngh tr

chi m

v trí quan tr ng trong n n kinh t qu

không ch cung c p

nguyên li u cho ngành công nghi p nh

c li u, m ph m ...xã

h i ngày càng phát tri n nhu c
n v n g p nhi

khâu tr

n khâu thu ho ch chính là

ng khoa h c k thu t vào s n xu t t
kh

ng tr c ti

u qu d

t, ph n ch t qu

n

nh

ng.
u tra và tìm hi u v
l

u ki n t nhiên

u qu c a gi

công tác tr

n quá trình ra

i sau khi bón phân...là c n thi t trong
n gi ng cây tr ng.

2.2. Ngu n g c, phân lo i
2.2.1. Ngu n g c
Theo Chawalit Niyomdham,1992 [13] cho r

i có ngu n g c

c, phía Nam Nh t B n, phía
Tây
g c

a Trung H i và M
c

i có ngu n
o Fiji và Friendly.


5

i ti ng anh g i là Pomelo, tuy nhiên nhi u t

n

Vi t Nam

i ra thành grapefruit, th c ra grapefruit là tên g i b ng ti ng Anh c a

d ch

i chùm (Citrus paradisi
t nhiên c

nh là d

t bi n hay d ng con lai

i, nó xu t hi n s m nh t t i vùng Brabadas mi n tây

c tr ng l

u tiên

nh ng s n ph m qu ch

Florida m
ng cao

thành m t trong

châu M

r ng, d a trên các d li

là cây b

Malaysia và Indonnesia t

a c a qu

o

n sang Trung Qu c,

r i

Jorgenson (1984), cho r

c
i nh

i Trung Qu

p nghi p và

c t nhiên hóa trong vùng.

c thu th p

t nh ng cây hoang d i Garohills, t vùng nguyên s

c chuy

n

a vùng tr ng cây có múi
ng Salween ho

ng Songka.

i là nh ng gi

c qu nh

i Pummeloes và

i chua, ph n l n các gi
b tt

p (self

incompatible) và lai v i nhau m t cách d dàng nên

trong t nhiên có r t nhi u gi

c phát sinh do lai [12].

i (Citrus grandis

Các gi
Malaysia,

, m t thuy n t

mang gi

i là

c báo cáo có ngu n g c
i

i này t i vùng bi

y th

c gi i thi u

i

châu Âu sau

th
Tóm l i ngu n g c c
nh

i l ch s tr ng tr

n nay v n
i là cây có kh

c th ng


6

ng và phát tri n t
nhi

c tr ng t t c các vùng trên th gi i t các vùng

i, c n nhi
2.2.2. Phân lo i
i có tên khoa h c là: Citrus grandis (L).Osbeck.
Cây b

i thu c h cam: Rustaceae.

H ph : Aurantioideae.
Chi: Citrus.
Chi ph : Eucitrus.
Loài: Citrus grandis
Ngành h t kín: Angiospermae
L p hai lá m m: Dicotyledones
B : Rutales

H : Rutaceae
2.3. M t s gi ng b
sinh thái c

i ch y u trên th gi i và Vi t Nam, yêu c u

i

2.3.1. M t s gi

i ch y u trên th gi i

i ( Citrus grandis ) trên th g
,
philippine, Thái Lan, Lào, Vi t Nam... gi

c tr ng ch y u

các châu

, Trung Qu c, malaysia,
i có s thích nghi r ng và s

ng v m c di truy n r t l n, tuy nhiên trong th c ti n s n xu
tr ng v i m
i ho

d ng khác nhau tùy theo t ng lo i gi ng có th
c li u, m ph m...M c dù v

cs

Indonexia 5 gi ng.

iv n
c nh tranh

và phát tri n, theo nghiên c u c a J.Saunt (1990), các gi
phát tri n t t

c

i tri n v ng

ng, Trung Qu c 3 gi ng,


7

- Thái Lan: theo k t qu
và c ng s

u tra, kh o sát c a tác gi N.Chomchalaw

i có 51 gi ng trên toàn b lãnh th

u gi ng

m i có tri n v ng phát tri n s n xu t.
Theo Prasert Anupunt - Vi

bi n trong s n xu
Samut

c tr ng

n Thái Lan, các gi

i ph

các t nh mi

Sakhon, Samut songkhram, Ratchaburi và Nothaburi là: Khao

Tongdee, Khao Phuang, Khao Phan, Khao Hawm, Khao nhan phung, Khao
kheaw, Khao Jeeb, Khao Yai, Tubtim và Sai Nham Phung. M t s gi ng khác
c tr ng
Chai Nat và Nakhon Sawan; gi ng Khao Uthai là gi
Uthai Thani; gi
Pattavia ch tr ng

c s n c a t nh

c tr ng ph bi n
vùng phía nam

Phichit; gi ng

t nh Surat Thani, Songkhla,

Narathiwat và Pattani [16].

- Trung Qu c có 3 gi

i ng t

ng gi

c B nông nghi p Trung Qu c công

nh n là hàng nông nghi p ch
gi

ng cao và c p huy Ph

t n i ti ng

c tính t th , phôi

không phát tri n nên không có h t, ch
chu

ng r t t

c nhi

n, 1999) [3].
Theo W.C.Zhang (1981) có 7 gi

ngu n g c t cây lai.

Trung Qu

các gi

nh tranh cao trên th
- Philippines là m
i

c

lai n i tr i có tri n v ng cho chi
có múi hàng hoá c

kh

i chùm là nh ng gi ng có

c này v i ch

c phát tri n

ng cao, giá thành h ,

ng th gi i.
c s n xu t nhi

u là các gi ng nh p n i t

i. Tuy nhiên các gi ng
c,

8

Thái Lan, ... ví d : gi ng Khao phuang t Thái Lan, gi ng Amoy và Sunkiluk
g c Trung Qu c, ch có gi ng Fortich là gi
T i trung tâm nghiên c u cây tr ng qu c t Davao tác gi N.T.Estellena
và c ng s

u khá sâu v t
c

kh

Philippin có 4 gi

i, k t qu
t cao, ch

ng ch u v i sâu b nh khá t

ng t t và

- Pink, Magallanes

và Amoymanta, Siamese.
-

Malaysia có 24 gi

c gi

c tr ng ph bi n trong s n su t, bao g m

c và nh p n i. M t s gi ng n i ti ng là: Large red fleshed

pomelo, Pomelo China .
-

c tr ng ch y u

c bang

Assam và m t s bang khác. M t s gi

c bi

n là: Dowali, Nowgong,

Burni, Gagar, Zemabawk, Jorhat, Khanpara, Kamrup, Khasi, Bor Tanga,
Hukma Tanga, Holong Tanga, Jamia Tanga và Aijal.
2.3.2. M t s gi

i ch y u

vi t nam

Vi t Nam: công tác nghiên c u v

ng và

c quan tâm. Các nhà khoa h c thu c các Vi n nghiên c u chuyên
c nh ng k t qu không nh trong công tác nghiên c u,
góp ph

vào vi c phát tri n ngh tr
t v trí quan tr

vùng mi

o bà con nông dân các

i (citrus grandis) có th tìm th y

t t c các t nh

c, nhi u gi ng có ph m ch t t t, ch
tr ng và tr

gi

c ta, trong

ng ng.
Vi

trong c

c

i d lai v i các gi

i dân tr ng ph bi n

xu t hàng hóa.

i

c s n c a t ng vùng mi n. M t ph n do
t s gi

i

im

n


9

-

c tr ng khá t p trung

Long) và khá nhi u

các t nh C

huy

n Giang, B

quá trình ch n l c, Vi n Nghiên c

mi

n ch n

c m t s cá th
qu

ng trái hình

p, v vàng khi chín, con tép tróc kh i vách múi và bó ch t nhau,
c qu

c bi t là không

h t.Di n tích kho ng 10.000 ha v i s
-

ng 60.000 t

i Da Xanh: Có ngu n g c

B

M Th ch An, th xã B n Tre, hi
Ti

c tr ng khá nhi u
c tr ng nhi u

các t nh B n Tre,

có d ng c u, v v n gi màu xanh khi chín,

con tép tróc kh i vách múi t

h

c qu khá, v ng t

ng, ít h t ho c không h t, v m ng. kh
1,2

xã

1,5 kg, t l ph

c 54% , m

vài ch

ng qu trung bình t

c tuy n ch n và bi

ng ngon, giá cao c p 3

3,5 l n các gi ng

n tích tr ng gi

t

nhanh, riêng huy n m cày hi
toàn t nh b n tre s

10 [11].

-

c tr ng nhi u
ng qu

huy

ng

p, ph m ch

ng. Qu có tr

c th

ng trung bình t 0,8-

1,2 kg/qu . D ng qu có hình qu lê th p, v qu khi chín có màu vàng xanh,
láng, nh n và tróc r t t t. Các con tép bó ch t, v ng t r

i có

m là có khá nhi u h t.
t
lân c
gi

i Phúc Tr ch: Có ngu n g c
nt
i Phúc Tr
i ngon nh

c tr ng
c nhi

xã Phúc Tr ch, huy

h u kh p 28 xã trong huy n và các vùng
i x p vào hàng m t trong nh ng

c ta hi n nay.Trái hình c

t, v trái m u vàng


10

xanh.Tr

ng trung bình t 1-1,2kg/trái. M u s c th t trái và tép múi ph t

h ng, vách múi giòn d tách r i, th t trái m

ng nh t, v ng

Brix t 12-14. Th i gian thu h ach vào kh
-

c tr ng nhi u huy

Th

nh Phú

t phù sa ven sông Lô và sông Ch y. Có hai gi

nh

i T c S

c coi là t t

i B ng Luân (xã B ng

i B ng Luân trái hình c

t, tr

kg/trái, v trái m

ng trung bình 0,7-0,8

u tr ng xanh, m

th t

Brix t 9-

c,

c thu ho ch vào tháng 10,

tháng 11, có th

i T c S u trái l

ng trung bình t 1-1,2 kg/trái. Th

ng
i B ng Luân,

v ng t l t và có màu tr ng xanh.Thu ho ch s

i B ng Luân kho ng

n a tháng.
N

i Di

c tr ng nhi u

Phú Di n, Phú Minh (T Liêm, Hà

i Di n có th là m t bi n d c

nh n khi chín m u vàng cam. Tr

trái
ng trung bình t 0,8-1 kg/trái. Múi và

vách múi d tách r i nhau. Th t trái m

Brix t

12-14. Th i gian thu ho ch mu

c T t

ng n a tháng.
-

tr ng nhi u

Ngàn Ph và Ngàn Sâu thu c hai huy
n hình là

ông
nh Hà

i Phúc Tr

ng

m
-B

i Lông C Cò: là gi

Giang. Hi n nay, di
ch y u dùng tiêu th n

c s n c a huy n Cái Bè t nh Ti n

i Lông C Cò vào kho ng 1.700 ha, s n ph m
a.


11

-

i Thanh Trà: là m t trong nh

Hu

thành bi u

c s n c a t nh Th a Thiên

m th c C

. Di

i

c kho ng 1.114 ha, phân b ch y u t i các huy
y và thành ph Hu .Trong quy ho ch c a t nh, di n
i Thanh Trà ti p t
-

c m r ng, ti n t i

i Biên Hoà: vùng tr ng n i ti ng là

Tri

nh

m c 1.400 ha.

cù lao Ph và cù lao Tân

ng Nai. Qu to, hình qu lê, v dày, cùi x p tr ng, múi d
t dôn d t chua. Kh

l ph

ng qu trung bình t 1,2 - 1,5 kg, t

c trên 60%. Th i v thu ho ch b
-

Gi
Mê Linh, tr ng nhi u

g c

i Hoàng -

mi n núi phía B
-

ut

ch.

i này có nhi u d

n

huy n Mê Linh t

i

c - Hà Tây và m t s t nh trung du
i Xiêm Vang

t

u-

ng Nai.

i Ph c Hoà: có ngu n g c t Trung Qu

vùng Ph c Hoà, t nh Cao B ng t nh

c tr ng nhi u
i Ph c Hoà cây sinh

ng kho , phân cành nhi u, cành lá m r ng, tán hình bán c u, lá hình
m ra hoa vào kho

ch vào

tháng 11- tháng 12, qu hình lê, v qu sau khi chín có màu xanh vàng ho c
màu da cam, qu d bóc, tép bó ch t, ng
Ph c Hoà có nh

i

m gi

Tây, Trung Qu c) qua quá trình tr ng

n (huy n Dung, Qu ng
Vi t Nam th y ch

ng

ng.

2.3.3. Yêu c u sinh thái c
i là gi ng cây có kh
h
vùng tr

ng t

i
ng r

i thích ng r
i ph i phù h p v i các y u t khí h

u ki n sinh thái khí
c t c n l a ch n nh ng
a t ng lo i


12

gi

c ta là có nhi u gi

i quý và h

tr

u qu v

Yêu c u sinh thái c

i g m hai yêu c u ch y u là v khí h

* Yêu c u v khí h u
- Nhi
nhi

i thu c nhóm cây có múi, ngu n g c là nhi

i, có th

ng t

B cd

i và á

nam, vùng tr ng

i c n có nhi

thích h p nh t là

23 -

- 18°C không quá l nh. Nhi

i 12° C và trên 40°C thì cây ng
Mu n ch

vùng tr

ng qu

ng.

i ngon thì s chênh l ch nhi

i c n ph i l n. Ban ngày nhi

Khi nhi

th p.

ban ngày cao s thu n l i cho quá trình quang h p t o ra ch t

h

m nhi

th p s thu n l i cho quá trình v n chuy

ng b t và kích thích hình thành các s c t làm mã qu
i v i cam quýt nhi

là t 27 -

thích h p nh t v i cam quýt là t 26oC

r ng nhi

ng khá l
qu cam quýt. Khi nhi

xu ng

30 thì ra h

4oC thì ccay b

u ch t rét, khi -7oC thì

nhi

trung bình 30

32oC ch

20oC thì c n 40 50 ngày [4].

ánh sáng thích h p nh

10.000 - 15.000 lux, ng v

i là t

i là lo

các lo i cây có múi khác song v n c n ch
nh ng vùng tr

và biên

ng và ph m ch t c a

t l c m i, n u nhi

-

30oC .Nhi

n ch

cây b ch t hoàn toàn, cam ng t valencia
c n 20

p.

ánh sáng thích h p n

ánh sáng quá m

n

cây và qu .
Ánh sáng tr c x k t h p vói nhi
p, lá có th b héo, r ng do b
tr i âm u thi

c bi t trong th

cao làm cho cây không còn kh
cm

cl in u

u qu có th làm cho


13

hoa, qu non r ng hàng lo t, ngoài ra
s

n

ng thu n l i cho sâu b nh phát tri n.
-

c là không th thi

i c n nhi

i v i cây tr

y, cây

c nh t là th i k ra hoa k t trái và th i k cây con tuy
là

m t m c nh

nh và s b ng

nh t tùy thu c vào tu i c
khí h

c là khác
i ph thu

u ki n

thích h p nh t là 70 ang t 1600 - 1800mn.Nhi

x p ch

n quá cao làm qu ph ng

ng kém [2].
i v i cam quýt

không khí thích h pnh t là kho ng 70 n c n nhi

ch

u qu vào kho ng th

c nh

n ra

u tháng 2 cu

ng

p nh t là vào kho ng 1000 -

p nh t là

kho ng 1200mm. Mu n có s

t t t thì ph i có

i tiêu h p lý ch

c ít khi ph thu c vào tr

Tuy nhiên trong th c t

u vì

p chung ch y

n tháng 9, còn mùa không kéo dài t
m ts

y gây

nh t

ng l n t i vi c th tinh, th ph n c a hoa.

- Gió: T

ng khá quan tr ng t

u hoa qu , khi có bão l n s

i nh t là
nn

ng qu .
-

t tr

i ph i có t ng canh tác dày ít nh t là 0,6m, thành ph n

i nh ho
Ph t 5,5 - 7, m

ct

ng h

c ng

ng ch t dinh d

t t trùn bình tr lên (N: 0,1- 0,15%; P205: 5K2O: 7-

t; Ca,Mg: 3 -

t).

ng N, P,
t;


14

-

d c : 3- 8.

-

ph phù h p là 5,5 - 6,5.

-

c tr ng nhi u

t phù sa c

các vùng ven sông, su i trên các lo i

c b i và không b

có thành ph

t sa th ch cu i k t

i nh

ng mùn và khoáng cao.

2.4. Tình hình s n xu t và tiêu th bý i trên th gi i và trong ný c
2.4.1. Tình hình s n xu t và tiêu th
Trong nh

i trên th gi i
n xu t và tiêu th

i nói riêng và

t, theo th ng kê c

n

n tích, s

ng

nhu c u c

i dân v

is

tiêu dùng.

i hi
c

i tiêu dùng quan tâm và s phát tri n

i kh p các Châu l c, s phát tri n gi a các vùng có s

v i các cu c cách m ng công nghi p
B ng 2.1 Tình s n xu

i

các vùng.
các vùng trên th gi

Các châu l c trên

Di n tích

t

S

ng

th gi i

(ha)

(t /ha)

(t n)

Châu á

153,985

334,804

5.155,479

Châu âu

3395

264218

89,702

Châu m

85,761

239,798

2.056,532

815

137,055

11,170

Châu phi

45,170

160,982

166,982

Th gi i

289,126

278,081

8.040,038

(Ngu n: FAOSAT/FAO statistcs 2012)
Di n tích cây b

i trên th gi i n

trung bình là 278,081 ta/ha, s n l

t
t 8.040,038 t n [19].

15

T b ng s li u cho th y châu á là châu l c có di n tích l n nh t so v i
các Châu l c khác trên th gi i v i di n tích là 153,985ha, không nh ng th
c

su t s

ng c ng l n nh t v

Âu ch là 264,281 t /ha..., s

t là 334,804 t /ha còn Châu

ng là 5.155,479 t n so v i các Châu l c

t nhi
i chùm (Citrus paradisi

i c 2 lo
5,4 - 5,6% t ng s
ch y

gi i s n xu t kho ng 8 tri u t n
i (Citrus grandis), chi m

ng cây có múi. Châu M

n xu t và xu t kh u

i chùm và cam Navel, các g ng cam ng t khác [15].
c có di

t, s

nh t so v i các Châu l c khác v i di

i nh
t và s

t là 137,055 t /ha và 11,170 t n. Nhìn chung tính s n xu
ngày càng phát tri
Hi n nay vùng tr
mi n Nam Trung Qu

di
i

t, s

ng.

p nh

n v phát tri

nhi u

c n m trong vùng nhi

m ts

i

nh Greening, Tristeza. S c tàn phá

c a các lo i d ch b nh này khi n cho di

i ch y

i trên th gi i

Vi t Nam, Thái Lan, Cu Ba, Malaixia và

do m t s b nh h

c am ts

ng l n

c s n xu t
c,

i
i b thu h p ho
c thu c châu Á và t p trung
, Philippines.