Nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển kinh tế nông hộ trên địa bàn xã Tân Tiến huyện Hoàng su Phì tỉnh Hà Giang

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------

tài:

-

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Nông lâm k t h p

Khoa

: Lâm nghi p

Khóa

: 2011 2015

Thái Nguyên - 2015

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------

tài:

-

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Nông lâm k t h p

Khoa

: Lâm nghi p

L p

: K43

Khóa

: 2011 2015

Gi

ng d n

Khoa Lâm nghi p -

NLKH

: ThS Ph m Thu Hà
i h c Nông Lâm

Thái Nguyên - 2015


i
L

li u trong khóa lu
t . M is

trong vi c th c hi n khóa lu

trích d

c thu th p t ngu n th c

cc

c ch rõ ngu n g c.

Gi

ng d n

ThS Ph m Thu Hà

Gi ng viên ph n bi n

Tác gi khoá lu n


ii
L IC

Khoá lu

,
.

cô gi

,
.
,

c nh t t i cô giáo:

,

ThS Ph m Thu Hà
gian th c t

em trong su t th i

n khoá lu n này.
n

n.

n, em xin chân

n. Vì th i gian có h n nên khóa lu n không th tránh kh i
nh ng thi u sót r
b n khoá lu n

cs

n c a các th y cô và các b n

c hoàn thi

Em xin chân thành c
015
Sinh viên


iii

DANH M C B NG
Trang
B ng 2.1:

Tình hình s d

a xã Tân Ti

-

2014 ............................................................................................ 15
B ng 2.2:

Tình hình dân s

ng c a xã Tân Ti n .......................... 17

B ng 4.1:

Giá tr s n xu t kinh doanh c a xã Tân Ti

-

2014)........................................................................................... 25
B ng 4.2:

Thông tin v nhóm h

u tra .................................................. 27

B ng 4.3:

t s n xu t nông nghi p bình quân/h ..................... 29

B ng 4.4:

ng bình quân/h ............................................... 30

B ng 4.5:

D ng c s n xu t, v t nuôi c a nông h ..................................... 31

B ng 4.6:

Chi phí tr ng lúa, cây màu c a nhóm h

4.7:
4.8:
B ng 4.9:

.................................. 33
K t qu s n xu t ngành tr ng tr t c a nhóm h
K t qu s n xu

a nhóm h

ng 4.10:

u tra ........... 34
u tra.......... 35

........... 37

B ng 4.11: M t s chi tiêu cho sinh ho t và kh
B ng 4.12:

u tra ..................... 32

a h ........ 39

a ch h phân theo nhóm h ...................... 40


iv
DANH M C CÁC T VI T T T
BQC:

Bình quân chung
u

DT:

Di n tích

DV:

D ch v
ng
tính

GO:

T ng giá tr s n xu t

Ha:

Hecta

IC:

Chi phí trung gian

Kg:

Kilôgam

MI:

Thu nh p h n h p

STT:

S th t

VA:

Giá tr


v
M CL C

L

................................................................................................ i

L IC

.................................................................................................... ii

DANH M C B NG........................................................................................iii
DANH M C CÁC T VI T T T .................................................................... iv
M C L C......................................................................................................... v
Ph n 1: M

U.............................................................................................. 1

tv

................................................................................................... 1

1.2. M

..................................................................................................... 3

1.3. M c tiêu...................................................................................................... 3
uc

tài................................................................... 3

c t p và nguyên c u.............................................................. 3
c ti n s n xu t............................................................ 3

Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U .................................................................... 4
lý lu n c

tài ................................................................................. 4

2.1.1. M t s khái ni m v h , h nông dân và v kinh t nông h ......................... 4
2.1.2. Vai trò cua kinh t h .............................................................................. 5
a kinh t h ............................................................................. 6
2.1.4. Phân lo i h nông dân ................................................................................ 7
2.2. Nguyên c

c và th gi i............................................................ 8

2.2.1. Nguyên c u tình hình phát triên kinh t h

m ts

2.2.2. Nghiên c u tình hình phát tri n kinh t nông h

c trên th gi i 8
t Nam ................ 9

2.3. T ng quan khu v c nghiên c u................................................................... 12
2.3

u ki n t nhiên.................................................................................... 12

2.3

m kinh t xã h i............................................................................ 15

Ph n 3:

NG, N

U .......21

ng và ph m vi nguyên c u........................................................... 21


vi
ng nghiên c u............................................................................ 21
3.1.2. Ph m vi nghiên c u............................................................................... 21
m và th i gian nghiên c u ............................................................ 21
3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 21
3.4.

u......................................................................... 21
háp thu th p s li u................................................................ 21
lí thông tin va s li u................................................. 22
li u .............................................................. 22

3.5. H th ng ch tiêu dùng trong nghiên c
3.5.1. H th ng ch tiêu ph
3.5.2. Các ch tiêu ph

tài....................................... 23

u ki n s n xu t kinh doanh c a nông h .... 23
i sông thu chi c a nông h ............................ 23

3.5.3. Các ch tiêu ph n ánh ki t qu và hi u qu s n xu t kinh doanh ......... 23
Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ................................. 25
4.1. Th c tr ng phát tri n kinh t nông h t i xã tân ti n ............................... 25
4.1.1. Giá tr s n xu t c

2014 .................................... 25

4.1.2. Th c tr ng s n xu t kinh doanh kinh t nông h t i xã Tân Ti n ........ 26
4.2. Phân tích các nhân t

ng t i phát tri n kinh t h t i xã Tân ti n.......40

4.2.1. Các nhân t v ngu n l c...................................................................... 40
4.2.2. Y u t v

................................................................................... 41

4.2.3. V

n xu t........................................................................ 42

4.2.4. V th

ng ......................................................................................... 43

4.2.5. V khoa h c và công ngh ........................................................................ 44
4.2.6. V

h t ng.................................................................................... 44

4.3.

n .............. 45

4.4

ng, m c tiêu phát tri n kinh t nông h t i xã Tân

Ti n.................................................................................................................. 47
4.4.1. Nh

m chung ....................................................................... 47


vii
ng và m c tiêu ................................................................... 51
4.5

xu t m

Ti n ................................................................................................................. 53
4.5.1.

............................................................................... 53

4.5.2.

................................................................................... 54

4.5.3.

................................................ 54

4.5.4.

............................................................ 55

4.5.5.

................................................................... 55

Ph n 5: K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................... 56
5.1.

.................................................................................................... 56

5.2. Ki n ngh .................................................................................................. 57
iv

c................................................................................... 57

5.2.2.

............................................................................... 58

5.2.3.

.............................................................................. 58

TÀI LI U THAM KH O................................. Error! Bookmark not defined.


1
Ph n 1

,
,
80%

70%
.

Nông nghi p nông thôn luôn là v
nh

tr ng y u c a m i qu c gia, k c

phát tri n cao. Nông nghi

s n xu t ch y

m b o vi

c

i s ng xã h i, là th

ng r ng l n

cung c p nguyên li u và tiêu th s n ph m c a kinh t , ngu n nhân l c và
ngu

p hóa, phát tri n kinh t .
c hi n công cu

nh ng chuy n bi n m nh m
Vi

m

i m i, n n kinh t
ng l

c bi t là n n kinh t nông nghi

b c tr

h

y kinh t
c nh

t

nh.

Cùng v i s phát tri n c a n n kinh t

c, kinh t h nông dân

phát tri n nhanh chóng, chuy n t s n xu t t cung t c p sang
s n xu t hàng hóa. Có th kh

nh trong quá trình phát tri n nông nghi p

nông thôn, kinh t h

vai trò quan tr ng không th thi u. Nó là

kinh t
nghi p

c ta hi n nay. Trong nh

m nh m v
tr

u t ch c qu n lý kinh t c

i s chuy
c, kinh t h

y s phát tri n c a ngành nông nghi

ta t ch thi
kh

c thù và phù h p v i th c tr ng phát tri n s n xu t nông

c th c ph m tr

ng th hai trên th gi i.

c có kh

i
c coi
c

ng g o xu t


2
y kinh t h

ra là m

kinh t phù h p v

trong s n xu t nông nghi p, góp ph n gi i quy t v
cu c s ng m i
c

c thù

vi c làm và xây d ng

ng t t nhu c u ngày càng cao và phong phú

iv

c, th c ph m.

M c dù trong nh

h

l n, song chính trong b n thân nó v

c nh ng thành t u to
n t i nh ng mâu thu

n

c n gi i quy
- S n xu t trong kinh t h hi n nay ch y u là ho

ng s n xu t nông

nghi p, yêu c u ng d ng khoa h c, k thu t vào s n xu t b kìm hãm b i
di

t manh mún, quy mô nh do k t qu c a vi
- Mâu thu n gi

t bình quân.

và thi u vi c làm, k t h p v i tính th i v

trong nông nghi p t o ra hi

ng, d

t lao

ng bình quân th p.
- Tình tr ng thi u ki n th c, thi u v

ng chung

c a các h

nh

ts

d ng sao cho có hi u qu .
Nh

n t i ch y u

t c thi u s
tri n c

các t nh mi n núi, các vùng dân
u tr ng i cho ti n trình phát

c. Tân Ti n là m t xã thu c huy n Hoàng su Phì - t nh Hà

Giang n n s n xu t c a xã nói chung v n ch y u d a vào nông nghi p. Kinh
t nông nghi p nói chung và kinh t h c
n chung c a c
mâu thu n t n t i c
Xu t phát t th c tr
tr

n phát tri n
i nh ng

c gi i quy t.
n hành nghiên c

Nghiên c u th c

xu t gi i pháp phát tri n kinh t nông h

a bàn xã Tân Ti n -

huy n Hoàng su Phì - t nh Hà Giang .


3

Ki t qu nghiên c u c

góp ph n phát tri n kinh t h t i

các xã khu v c mi n núi phía b c nói chung và xã nghèo Tân Ti n nói riêng.

c tr ng tình hình phát tri n kinh t h t i xã Tân Ti n
nh các nhân t
T

xác

n s phát tri n kinh t nông h .
xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n kinh t nông h t i

a ph

- Giúp cho sinh viên ph n nào th
nl ct

c nh

a bàn nghiên c u t

m
ng gi i pháp nh m phát

tri n kinh t nông h t
- Nâng cao ki n th c, k
th c t

ng bài h c kinh nghi m

ph c v trong công tác sau này.
-V nd

c nh ng ki n th

- Nâng cao kh

c t p và nghiên c u.

p c n, thu th p và s lý thông tin c a sinh viên

trong quá trình nghiên c u.
c ti n s n xu t
i s ng v t ch t và tinh th n c a nhân dân xã
Tân ti n. K t qu c

các nhà qu n lý, các c

a

nh ng gi i pháp phù h p nh m phát tri n kinh t h nông dân
ng th i nâng cao ch

ng cu c s ng c

i dân nông thôn nói chung.

i dân t i xã nói riêng và


4

-

T i cu c th o lu n qu c t l n th
i bi u nh t trí r
n s n xu
-

- Theo (Mc Gee

qu n lý nông tr i
là m

n tiêu dùng và các ho

Hà Lan

n c a xã h i có
ng xã h


5

Nông Lâm Thái Nguyên

h là hình th c t ch c kinh t

s n xu t xã h
xu

nl

c coi là c

chung m

c an n

nv

us n

ti n hành s n xu t. Có chung ngân qu , ng
hung, m i quy

nh trong s n xu t -

s ng là tùy thu c vào ch h

i

c th a nh n, h tr và t

u

ki n phát tri n
Tóm l i, có th th y kinh t nông h là m t hình th
trong nông nghi
dài, d a trên s

n và t ch

c hình thành và phát tri n m t cách khách quan, lâu
u các y u t s n xu t, là lo i hình kinh t có hi u qu ,

phù h p v i s n xu t nông nghi p, thích ng, t n t i và phát tri n trong m i
ch

kinh t xã h i.

2.1.2. Vai trò

-

Kinh t nông h góp ph

ng s n ph m cho xã h i

c, th c ph m, nông s n xu t kh u. Góp ph n s d
hi u qu các y u t s n xu
không nh ng ch có vai trò l n v kinh t
vi

ng, v

và có

i u s n xu t. Ngoài ra
t l n v m t xã h i vì

n ph m hàng hóa và hi u qu kinh t trong nông nghi

n


6
c làm và nâng cao thu nh
is

i dân

kinh t v ng ch

nông thôn, c i thi n và

gi i quy t các v

xã h i.

a kinh t h
Kinh t h nông dân g
- Kinh t h
nh

s n xu t nh

i r t hi u qu , dù quy mô

n có th áp d ng các ti n b k thu t và công ngh m
ng. Trong th c t

ng minh nông h

nâng
s n

xu t kinh doanh thích h p nh t trong s n xu t nông nghi p.
- Kinh t h s d

ng và ti n v n c a ch h là ch y u.

- Có s th ng nh t ch t ch gi a quy n s h u quá trình qu n lý và s
d ng các y u t s n xu t. S h u trong h nông dân là s h
m i thành viên trong h

u có quy n s h u chung v i nh

xu t v

n khác c a h . M t khác do d

kinh t chung và có chung m t ngân quý nên m

i trong h

th c trách nghi m r t cao và vi c b trí s p x p trong công vi
ho t, h p lý. T
-

ng qu

ng tr c ti p trong nông h

t linh

g n

ng g n bó v i nhau theo quan h huy t th ng,

kinh t nông h l i t ch c v i quy mô nh
khác nên vi

i hình doanh nghi p

u hành qu

ch h

u hành v

tính th ng nh t gi

i tr c ti
ng qu

u ch nh r t cao. Do

kinh t h có quy mô nh nên d
nông nghi p khác. N u g

ng s n xu t nên
ng tr c ti p r t cao.

- Kinh t nông h có kh

vào s n xu

u có ý

u qu s d ng các ngu n trong nông h r t cao.

bó ch t ch , m

v

us n

u ch

i các doanh nghi p

u ki n thu n l i có th t p trung m i ngu n l c

m r ng s n xu t, khi g

u ki n b t l i h có th d dàng

thu h p quy mô, th m chí có th tr v s n xu t t cung t c p.


7
- Có s g n k t ch t ch gi a k t qu s n xu t và l

ng. Trong kinh t h

i g n k t v i nhau trên c

và có chung ngân qu nên d dàng có s nh

i lao

kinh t l n huy t t c
ng tâm ch t ch cùng nhau

phát tri n. Nhân t làm nâng cao hi u qu s n xu t c a h
kinh t ,

ng l

y nh ng ho

i ích

ng c a m i cá nhân trong h .

2.1.4. Phân lo i h nông dân
Phân lo

vào m

ho

ng g m 2 lo i

- H nông dân hoàn toàn t c p không có ph n ng v i th
Lo i h này có m c tiêu là t

ng.

c s n xu t các s n

ph m c n thi
- H nông dân s n xu t hàng hóa ch y u.
Lo i h này có m c tiêu là t
h có ph n ng gay g t v i th

i nhu
ng v n, ru

c bi u hi n rõ r t và
ng.

Phân lo i theo tính ch t c a ngành s n xu t c a h g m có 4 lo i
- H thu n nông: Là lo i h ch thu n túy s n xu t nông nghi p.
- H chuyên nông: Là lo i h chuyên làm các ngành ngh
m c, rèn, s n xu t nguyên v t li u xây d ng. th m ngh , d
- H kiêm nông: Là lo i h v a làm nông nghi p v a làm ngh ti u th
công nghi

nông nghi p là chính.

- H buôn bán: Là lo i h buôn bán là chính,

Phân lo
- H giàu.
- H khá.
- H trung bình.
- H nghèo.
-H

vào m c thu nh p c a nông h g m 5 lo i

y


8

Th c ti n cho th y, quá trình xây d ng và phát tri n kinh t c a các
c nh

c nông nghi p, nông dân, trang tr

nhi u kinh nghi

chúng ta h c t p.

Kinh t

c Châu á

- Indonexia: Ngay t k ho

- 1974, vi

công v i s tài tr c a Ngân hàng th gi i,

ih

c p b i Chính ph

c v n chuy

bu

t canh tác, m

t th

, giáo d

c tr
i, m
ck

n khu

c vay v n v i lãi su

n k thu ho ch m i tr n . Hi n nay
Indonexia có 80.000 - 100.000 h

n các vùng kinh t m i, chi phí bình

quân/h t 5.000 - 7.000USD.
-

:
,

,

,
.
,
.
-


9

.

-

-kinh doanh. Ngoài


10
- Phú Th ( xã M

p trung phát tri n kinh t

u

ng và nâng c p k t c u h t ng s n xu t, nh t là giao thông, th y l i,
ng h c và các công trình phúc l i xã h
tinh th

i s ng v t ch t,

t o h th

ng giao thông liên thôn thu n

l i, xã quan tâm chú tr ng phong trào bê tôn

ng giao thông nông
ng

liên thôn ph c v

i, phát tri n kinh t

n còn trên 40% h

a bàn. Hi n nay, xã M

nghèo; thu nh

i/tháng, chính quy

t
nh v

c t lõi nh t trong

phát tri n kinh t - xã h i và xây d ng nông thôn m i

xã là phát tri n kinh

t

gi m nghèo và nâng cao thu nh

v

ng, ch

c vi c này, xã

y m nh phát tri n nông, lâm nghi

lo i cây, con gi ng m

t, giá tr cao vào s n xu t; khuy n khích

doanh nghi

ti u th công nghi p, ch bi n nông

lâm s

ng, ch

o nhân dân c y 100% di n tích lúa

ng th i v b ng các gi
Nh

t ch

-

t /ha, t ng s

t g n 53
t 2.743 t

t trong s nh

có di n tích r ng l n c a huy n Yên L p, M
s d ng có hi u qu di
bà con kho ng 1,5 t

t r ng, m
ng.

ng nhân dân
p t tr ng r ng c a


11

-2.000 con và duy

ôi
-

-


12

Tân

ch

p.
2.3

u ki n t nhiên

2.3.1.1. V

a lý

Tân Ti n là m t xã thu c huy n Hoàng Su Phì, t nh Hà Giang, Vi t
Nam. Xã có v trí:
B

n Ván, xã Tùng Sán.

Nam giáp xã B

Tây giáp xã t Nhân, th tr n Vinh Quang.
Xã Tân Ti n n m cách trung tâm huy n Hoàng Su Phì 10 km và cách thành
ph Hà giang 106 km, có t ng di

a gi i hành chính là 1790ha. Xã

có 12 thôn v i 796 h 3827 nhân kh u, m
2.3

a hình.
a hình xã ch y

ng m và su
núi ch có m
huy n, h th

i núi, có h th ng caster r

c ch

ng, h th

a lý n m trong khu v c b

c
i

ng giao thông duy nh t n i t trung tâm xã ra trung tâm
ng gi
i còn g p nhi

núi chi

i/km2.

dân s

d cl

n nên vi
a hình xã khá ph c t

i

cao trung bình 300m và chia c t m ng b i


13
sông su i, ít thu n l i cho xây d ng, có ti
lâm nghi p, kinh t

phát tri n kinh t nông,

i.

2.3.1.3. Khí h u- th
- Khí h u:
Xã Tân Ti n n m trong vùng khí h u chung c a mi n B
khí h u nhi

c ta là

i nóng

t: có

nh và khô, ch u

ng m nh m nh t c
- 23,90C, nhi

Nhi
40.10C, nhi

c.
cao nh t tuy

i là

u hi

ng

th p nh t có th xu ng 2,20

c bi
i th

ng b

t 1200-1540mm, ch

i mùa hè,

chi m 80-

i mùa

- V th

i núi d

n và t p trung nên

t o cho Tân Ti n có m t h th

c, có t

l

dòng ch y

cc

l t

các vùng ven su i.

2.3.1.4. Các ngu n tài nguyên
-

t: V i t ng di

t t nhiên chi m 2,85% t ng

di n tích t nhiên c a toàn huy n, ch y

tr

t tr ng cây hàng

t nông nghi p có di n tích 749,1ha, di n
t lâm nghi p là 619,5ha
-

c: Ngu

c m t là ngu

nông nghi p và sinh ho t c
Ch
ngu

c l y t các su

t tiêu chu n v
c ng m hi n t

c chính ph c v s n xu t

c bi t là sau m

o sát v tr

a bàn xã, qua kh o


14
t i các h dùng gi
cao nên kh

c khá t

a hình

c h n ch và t ng sâu.

- Tài nguyên khoáng s
qu

li u kh o sát c th

a bàn xã không có lo i khoáng s
- Tài nguyên r ng: T ng di

34,4% di

t
.

t lâm nghi p c a xã là: 619,5ha chi m

t t nhiên toàn xã. Di n tích r ng c a xã góp ph n b o v môi

ng sinh thái, duy trì c nh quan, gi

u ngu n, h n ch xói

Hi n nay n n phá r

t.

n t i, nhi u vùng r ng cây có tr

ng g nhi

t tr

-

i núi tr c.
a bàn xã phân b thành 12 thôn, v i

796 h và có kho ng 3.827 nhân kh u. Nhân dân xã Tân Ti n có truy n th ng c n
cù sáng t o, ý chí t l c t

ng, bi t kh c ph

nh ng kinh nghi m, nh ng thành qu
cán b khoa h

u ki

th a và phát huy

c cùng v

c,

y phát tri n kinh t xã h i. Cùng v

n trình xây d ng nông thôn m i, t
ng s n xu t, ng d ng nh ng ti n b khoa h c k thu t m i vào s n
xu

ng th i thích ng d n v i n n kinh t th

kinh t trong hi n t

ng t

u ki

phát tri n


15
2.3
m kinh t xã h i
2.3.2.1. Tình hình phân b , s d

-2014
tiêu
tích
Ha

CC
(%)

tích

CC
(%)

tích

2014

So sánh (%)

CC
(%)

2013/ 2014/ Bình
2012 2013 quân

1790 100,00 1790 100,00 1790 100,00 100,00 100,00 100,00

Ha 1370,6 76,57 1370,6 76,57 1370 76,54 100,00 99,96 100,00
Ha 749,1 41,85 749.1 41,85 748,5 42,82

100 102,31 101.16

Ha 596,1 33,3 599,6 33,5 595,5 32,67 100,6 97,52 99,06
Ha

153

8,55 149,5 8,35

153

8,55 97,66 102,4 100.03

Ha 619,5 34,61 619,5 34,61 619,5 34,61 100,00 100,00 100,00
Ha

2

0,11

2

0,11

2

Ha

330

18,44

332

18,55 334,5 18,69 100,6 100,75 100,68

Ha

89,4

4,99

87,4

4,88

86,4

0,11 100,00 100,00 100,00

4,83

97,8 98,97 98,39

.
70,6 h


16

.
2.3

cao
-