Phân tích, đánh giá một số chỉ tiêu chất lượng nước sông cầu Rào ở thành phố Đồng Hới, Quảng Bình (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (13.18 MB, 62 trang )
I H C QU NG BÌNH
KHOA KHOA H C T NHIÊN
-------
QU
T S CH TIÊU CH
NG
C SÔNG C U RÀO THÀNH PH
NG H I,
T NH QU NG BÌNH
KHÓA LU N T T NGHI
QU
IH C
I H C QU NG BÌNH
T
KHOA KHOA H C T NHIÊN
-------
QU
T S CH TIÊU CH
NG
C SÔNG C U RÀO THÀNH PH
NG H I,
T NH QU NG BÌNH
KHÓA LU N T T NGHI
IH C
M HÓA H C
H
o: Chính quy
Khóa h c: 2013 2017
NG D N KHOA H C:
Nguy n Th Minh L i
QU
t
Tôi
nên báo cáo này
không
Sinh viên
i
trình nào khác.
ii
L ic
L
........................................................................................................................i
........................................................................................................... ii
M C L C ..................................................................................................................... iii
DANH M C CÁC T VI T T T................................................................................vi
....................................................................................................................1
NG.................................................................................................................2
1
1.1. T NG QUAN V
...................................................................2
C M T..............................................................................2
M CHUNG C A VÙNG NGHIÊN C U ...............................................2
m t nhiên...................................................................................................2
m kinh t - xã h i ......................................................................................6
1.3. T NG QUAN V TÌNH HÌNH NGHIÊN C U ....................................................8
1.4. M T S CH
C M T...........................8
1.4.1. pH ..........................................................................................................................8
1.4.2.
c (DO: Dissolved Oxygen) ........................9
1.4.3. Nhu c u oxigen hóa h c (COD: Chemical Oxygen Demand) ............................10
1.4.4. Nitrat (NO3-) ........................................................................................................10
1.4.5. Phosphat (PO43-) ..................................................................................................12
1.5. QUY CHU N K THU T QU C GIA V CH
C
M T_QCVN 08-MT:2015/BTNMT ............................................................................13
2: N I DUNG VÀ TH C NGHI M .........................................................15
2.1. N I DUNG NGHIÊN C U ..................................................................................15
U ..........................................................................15
2.2.1. Ph m vi nghiên c u .............................................................................................15
2.2.2. Chu n b m u.......................................................................................................15
2.2. CÁC THÔNG S
.........................................17
2.3. TI N HÀNH TH C NGHI M .............................................................................17
nh pH.........................................................................................................17
t b , d ng c ................................................................................17
2.3.1.2. Nguyên t c........................................................................................................17
2.3.1.3. Ti n hành ..........................................................................................................17
nh DO........................................................................................................18
2.3.2.1. Nguyên t c........................................................................................................18
t b , d ng c ................................................................................18
2.3.2.3. Ti n hành ..........................................................................................................19
iii
2.3.2.4. Tính toán k t qu ..............................................................................................20
nh COD .....................................................................................................20
t b , d ng c ................................................................................20
2.3.3.2. Nguyên t c........................................................................................................21
..........................................................................................................21
2.3.3.4. Tính toán k t qu ..............................................................................................22
nh nitrat (NO3-) .........................................................................................22
t b , d ng c ................................................................................22
2.3.4.2. Nguyên t c........................................................................................................23
..........................................................................................................23
2.3.4.4. Tính toán k t qu ..............................................................................................25
nh phosphat (PO43-)...................................................................................26
t b , d ng c ................................................................................26
2.3.5.2. Nguyên t c........................................................................................................28
..........................................................................................................28
2.3.5.4. Tính toán k t qu ..............................................................................................30
2.4. X LÝ S LI U TH C NGHI M ......................................................................31
2.4.1. M t s
c s d ng ............................................................31
2.4.2. Phân tích k t qu b
t y u t ..............33
3: K T QU VÀ TH O LU N ................................................................35
3.1. GHI CHÉP L P H
U KHI L Y.............................................................35
3.2. XÂY D
NG CHU N............................................................................35
3.2.1. Xây d
ng chu
.......................................................35
3.1.1. Xây d
ng chu n
.................................................36
3.3. K T QU PHÂN TÍCH M T S CH
NG
C SÔNG C U RÀO.............................................................................................37
3.3.1. K t qu quan tr
pH ......................................................................................39
3.3.2. K
3.3.3. K
3.3.4. K
3.3.4. K
t qu quan tr
ng oxy hòa tan (DO) .................................................40
t qu quan tr c nhu c u oxy hóa h c (COD) ..................................................41
t qu
ng nitrat (NO3-) .........................................................43
t qu
ng phosphat (PO43-)...................................................44
NG DO, COD, NO3-, PO43C.............................................................................................................46
c t i theo th i gian.............46
c t i theo không gian.........47
iv
XU T M T S GI I PHÁP C I THI N CH
C, B O V
C
C SÔNG ..........................................47
3.4.1. Gi i pháp k thu t ...............................................................................................47
3.4.2. Gi i pháp qu n lý.................................................................................................48
3.4.3. Gi i pháp tuyên truy n giáo d c..........................................................................48
C. K T LU
..................................................................................49
1. K t lu n......................................................................................................................49
2. Ki n ngh ...................................................................................................................49
TÀI LI U THAM KH O .............................................................................................51
PH L C
v
Tên
DO
Nitrat
COD
NO3-
Phosphat
PO43-
vi
Hình 1.1: B
sông C u Rào .....................................................................................3
Hình 1.2: Sông C u Rào sau khi c i t o theo D án V
ng thành ph
ng H i
Hình 2.1:
n I .......................................................................................................4
v
ml ym
c sông C u Rào ......................................16
Hình 2.2:
Hình 2.3:
nh nitrat...............................................................................24
nh phosphat.........................................................................29
Hình 2.4:
Hình 2.5:
ng d ng c th y tinh ..........................................................................31
DR5000.........................................................................31
Hình 2.6: N i cách th y................................................................................................31
Hình 3.1:
Hình 3.2:
th
th
ng chu
ng chu
ng nitrat............................................36
ng phosphat......................................37
Hình 3.3: Bi
Hình 3.4: Bi
di n bi
di n bi
pH theo v trí quan tr c ..............................................40
ng DO theo v trí quan tr c ................................41
Hình 3.5: Bi
Hình 3.6: Bi
Hình 3.7: Bi
di n bi
di n bi
di n bi
ng COD theo v trí quan tr c..............................42
ng NO3- theo v trí quan tr c ..............................44
ng PO43- theo v trí quan tr c .............................45
vii
B ng 1.1: Nhi
c a thành ph
ng H i, t nh
Qu ng Bình......................................................................................................................5
B ng 1.2: Giá tr gi i h n các thông s ch
c m t ......................................13
B ng 2.1: Th i gian l y m
c sông C u Rào ........................................................16
B ng 2.2:
ng pháp phân tích.................................................................................17
B ng 2.3: B ng s li u t ng quát ..................................................................................33
B ng 2.4: K t qu phân tích ANOVA 1 chi u .............................................................33
B ng 3.1: Th
u ki n th i ti t khi l y m u phân tích.................................35
B ng 3.2: K t qu
h p th
ng v
ng nitrat .........................................35
B ng 3.3: K t qu
h p th ng v
ng phosphat ...................................36
B ng 3.4: K t qu quan tr
t 1 ................................................................................37
B ng 3.5: K t qu quan tr
B ng 3.6: K t qu quan tr
t 2 ................................................................................38
t 3 ................................................................................38
ng 3.7: K t qu quan tr
ng 3.8: K t qu quan tr
ng 3.9: K t qu quan tr
ng 3.10: K t qu
pH...............................................................................39
ng DO (mg/l) .....................................................40
ng COD (mg/l)...................................................42
ng NO3- (mg/l) .................................................43
B
B
B
B
B ng 3.11: K t qu
ng PO43- (mg/l)................................................45
B ng 3.12: K t qu phân tích ANOVA 1 chi u c a pH, DO, COD theo th i gian .....46
B ng 3.13: K t qu phân tích ANOVA 1 chi u c a pH, DO, COD theo không gian..47
viii
A.
hóa
Thành ph
ng H i là m
hành chính g n li n v i quá trình hình
thành, phát tri n c a t nh Qu ng Bình. Tr i qua nhi
ng H
i th
thu hút nhi u khách du l
H i có h th ng sông h
i l n,
u hòa khí h u và t o c
th
cv it
hóa và s
n l ch s , thành ph
nh pd n
n tham quan, ngh
ng.
ng
ng trong vi
u ti t
ng s ng cho c
ng
th ng thu gom và x
c th
,
quan
dân
sông
làm
1
1
c m
ch, h
[3,15]
c ch y qua ho
ng l i trên m
t, sông, su i, kênh,
m. Do k t h p t các dòng ch y trên b m
ng
xuyên ti p xúc v i không khí nên
-
c m t là:
c t nhiên ch y liên t c ho c không liên t c theo m
nh
m l y ho
sông, h , bi n,
ng xác
c khác.
c ng m
con
i
,
vào không khí
khói
1.2.
1.2.1
a.
[18]
o
21
106o
ông.
T
ha -
2
Hình 1.1:
Na
.
Do hai
,
,
.
. [1, 20]
3
Hình 1.2:
[20]
b
[19]
2.000 - 2.300
-
0
C - 250C. Ba tháng
Thành ph
ng H i n m trong khu v c có khí h u nhi
i m gió mùa v i
th i ti t kh c nghi t b c nh t,
nh. Vào mùa hè th i ti t nóng, oi
b c gió lào khô nóng th i liên t c, v i n n nhi t luôn trên 350C, có lúc trên 400C. Mùa
ông l nh, m v i n n nhi
i 180C, có nhi u ngày nhi
xu
i 100C, nhi t
t i th p là 40C.
ng xuyên hi
i t n xu t 1t p
trung vào các tháng 9,10,11, bão xu t hi n v
m nh v i s c tàn phá d d i.
ng H i có nhi
1.300
n 4.000 mm, t ng gi n ng 1.786 gi
ng
84% và thu c ch
Nam (gió n m), gió Tây Nam (gió nam),
c.
4
B ng 1.1: Nhi
c a thành ph
ng H i, t nh
Qu ng Bình [17]
trung
bình/tháng
(°C)
(°C)
Hai Ba
Sáu
Tám Chín
hai
22
23
25
29
32
34
34
33
31
28
26
23
17
18
20
23
25
27
27
26
25
23
21
18
msn weather
c
[19]
Bình nói chung
-
tháng.
-
Nam.
d.
[1]
Arcella;
5
1.2.2.
a.
[18]
155,54 km2
*
*
:
2
-
2
-
2
-
2
b.
[1]
:
*
t
. Nhà
3
m3
Tró. Tuy nhiên
m3
ngày.
00 m3
máy là 1.000 m3
*
6
Bình
p
p
T
p
x
.
C
,
C
k
.
*
Tuy nhiên, các ho
công tác
ng s ng và kinh t c
.
ng
ng k
ng sinh thái, có nh
ng x
ns v
ng,
ng thái và thành ph n ch
ng ngu
c sông C u Rào
chính là ngu n ti p nh
c th i vì v y nó ch u
ng
tr c ti p c
ng bên ngoài. Vì th
ng khác nhau ch t ô
nhi m v n xâm nh
c vào ngu
c sông, ngu
c th i ch y u t
c
c th i sinh ho
c th i công - nông nghi
c th i nuôi
tr ng th y s n...
c th i sinh ho t: Các c
ng t p tính sinh ho t
l c h u, rác th
c thu gom, x
c th
c th i tr c ti p vào sông.
M ts h
không xây b t ho
c phân th
t làm ô nhi
v c sông.
c th i t nông nghi p: Ho
ng tr ng tr
nh
ng tr c ti
n ch
ng ngu
c. Nhu c u s d ng phân bón hóa h c và
thu c b o v th c v t trong ho
ng s n xu t nông nghi p không th tránh kh i.
c th i t công nghi p: M t s công ty, xí nghi p, chu i nhà hàng, khách
s n
n pháp b o v t
c th
lí ho c x lí
u qu
ra sông. N u không ki m soát ch t ch , vi
c
th i sau x
t quy chu n s
n ngu
7
c t i sông C u Rào.
- Nuôi tr ng th y s n: Ngu n gây ô nhi m phát sinh t các bè nuôi tôm, cá:
Ngu n th
nhi m khá l
a, tôm, cá ch t gây ô nhi
n ngu
c
c sông d
suy gi m.
- Ho
ng tàu thuy n:
ng. Ho
ng này
n ch
n sông d
i,
p
trung hàng lo t tàu thuy
t t 5 - 7 ngày). Các thuy n bè nh
khai thác th y s n góp ph n làm khu
ng lu
c làm
gi m kh
l ng c a ch t r
m , ch t th i sinh ho t.
ngu
ng th
u
Ngoài ra, trong quá trình sinh ho t và s n xu
rác th i, v t
ng v t ch t ra sông làm m t c
và làm
c bi t là ph th i t các công trình, d
n ch
ng
u Rào.
trong tình t
Nghiên c
ng c a m t s h
ng H i,
Qu
tài c
, 2016 c a gi ng viên Nguy n Th Minh L
ng
i h c Qu ng Bình;
t
c c a sông Tô L
xu t gi i pháp x lý
i h c Khoa h c
T nhiên
i h c Qu c gia Hà N i; Niên lu n
,
hay Lu
c s khoa h c c a Nguy n Th
ng h c tr
ng nitrit trong m
t nh Qu ng Bình,
sông
1.4.
1.4.1. pH [2, 10]
8
Nghiên c
pháp
c ngu n và th c ph
.
c quá trình
trì
. pH = - log[H+]
=
0
14,
. Tính axit
và tính
1.4.2.
[2, 11]
. Oxy
Oxy
y trong không
Phân tích
.
c
. Các sông
và có
loài sinh
trong
có hàm
Khi DO trong
9
DO cao
,
coi là
5 mg/l
Nguyên nhân làm
DO trong
tràn lôi kéo các
t
Vi sinh
vào
là do
công
nông
oxi
tiêu
lá cây
làm cho
các
oxy
mgO2/l
ra theo
1.4.3.
h
[2]
hóa hoàn toàn các c
2Cr2O7
4
O2 )
4
mgO2/l. [8]
hóa
không
2
4
2Cr2O7
24
, NO2-, Fe2+
2Cr2O7
1.4.4. Nitrat (NO3-)
Ion nitrat kh
in
10
3
và NH4NO3.
Mu i Nitrat c a kim lo i ki m khá b n v i nhi t (chúng có th
chân không 380 - 500 C) còn nitrat c a các kim lo i khác d phân h
b n c a mu i nitrat ph thu c vào b n ch t c a cation kim lo i. Nitrat c a nh ng
kim lo i ho t
c Magie
b phân h y thành Nitrit và Oxi.
trong dãy th
nc
Ví d :
Nitrat c a nh ng kim lo i t m
phân h y thành
oxit, nito dioxit, và oxi.
Ví d :
Nitrat c a nh ng kim lo i ho
n kim lo i.
Ví d :
phân h y
Cách phân h y khác nhau c a các mu i nitrat kim lo
b n khác nhau
c a nitrit và oxit c a các kim lo i quy
nh. Ch ng h n NaNO2 và PbO b n trong khi
Pb(NO2)2 và Hg(NO2)2 và HgO không b n.
Do d m t oxi, các mu
t oxi hóa m nh. Ion
ng axit có kh
tính h
Zn kh
ng trung
ng ki m có th b Al,
n NH3.
Ví d :
Mu i Nitrat kim lo i có th
u ch b ng tác d ng c a axit nitric v i kim lo i,
oxit, hidroxit hay cacbonat kim lo i. [4]
Nitrat là s n ph m cu i cùng c a s phân hu các ch t ch
t
th i c
ng v
c t nhiên có n
ng < 5 mg/l.
vùng b ô nhi m do ch t th i, phân bón, n
ng dinh
ng t t cho phát tri n t o, rong, gây
n ch
c sinh ho t và
thu s n. Tr em u
c có n
nitrat cao có th
n máu gây
b nh xanh xao. [2]
Nitrat phân b
c
u nhau do tác d ng nitrat hóa ti n hành
t khi n cho t ng ch
i cao, có khi
11
t i vài ch c
c
t
ng nitrat l i r t nh
ng trên m t
c th
ch t h
c sông, h còn ch a nhi u
t và s n xu t.
Vi c s d ng quá m c phân bón có ch
c x lý kém hay không x lý các
ch t th
c ngày càng b ô nhi m n ng. [2, 12]
1.4.5. Phosphat (PO43-)
Phosphat là m t h p ch
, phosphat hay h p ch
và là mu i c a axit phosphoric. Trong hóa h u
là este c a axit phosphoric.
Phosphat là ngu n
ng cho th c v t,
rong, t o và sinh v t. Ngu
i, phân súc v t
c th i m t s ngành công nghi p s n xu t phân lân, công nghi p th c ph m và
c ch y t
ng ru ng
u không t t vì d
ch iv
ns
ngu
c không ô nhi m có n
phosphat nh
ngu
c b ô nhi m do
c th
và công nghi p có th có n
n 0.5mg/l.
i và
ng hóa
các
phosphat
nh
y hi
ng n
hoa c a t o gây tác ng x
ng phosphat thông qua vi c
ng orthophosphat. T t c nh ng polyphosphat (nh ng phân t th y
phân thành phosphat) th y phân hoàn toàn trong dung d
c và tr l i thành
nh ng d ng ortho mà chúng b t ngu n. T
tr l i nguyên m u là m t ch
c a nhi
và do nó s
ti
ng
m sôi. T
này
m là nó gi
ng nh ng m u
chu n b
ng phosphat ph c. S th y phân nh ng phosphat ph c
u
ng b i enzyme c a vi sinh v t. T
tr l i nguyên m u r t ch m
cl
c th i. Có nh ng ch
i nhi u gi th m
chí nhi
chuy n hóa hoàn toàn polyphosphate thàn
c bi t
nhi
th p ho c pH cao. T nh
nh photphoric hay
phosphat ph i bao g m c vi
nh polyphosphat n u mu n vi
ng các d ng
n s hi n di n c a
ng
ortho, poly và phospho h
n là có th
i r t ít tr ng i
t polyphosphat do kh
nh c
u ki n pH, th i gian, nhi
c s d ng trong quá trình
hai d ng poly và phospho h
c chuy n
, 13]
12
1.5.
-MT:2015/BTNMT [7]
Giá tr gi i h n c a các thông s ch
cm
nh t i b ng 1.2.
B ng 1.2: Giá tr gi i h n các thông s ch t l
TT
cm t
A
B
A1
A2
B1
B2
6-8,5
6-8,5
5,5-9
5,5-9
1
pH
2
BOD5 (20°C)
mg/l
4
6
15
25
3
COD
mg/l
10
15
30
50
4
Ôxy hòa tan (DO)
mg/l
6
5
4
2
mg/l
20
30
50
100
5
(TSS)
6
Amoni (NH4+ tính theo N)
mg/l
0,3
0,3
0,9
0,9
7
Clorua (Cl-)
mg/l
250
350
350
-
8
Florua (F-)
mg/l
1
1,5
1,5
2
9
-
Nitrit (NO 2 tính theo N)
mg/l
0,05
0,05
0,05
0,05
10 Nitrat (NO-3 tính theo N)
mg/l
2
5
10
15
11 Phosphat (PO43- tính theo P
mg/l
0,1
0,2
0,3
0,5
12 Xyanua (CN-)
mg/l
0,05
0,05
0,05
0,05
13 Asen (As)
mg/l
0,01
0,02
0,05
0,1
14 Cadimi (Cd)
mg/l
0,005
0,005
0,01
0,01
15 Chì (Pb)
mg/l
0,02
0,02
0,05
0,5
16 Crom VI (Cr6+)
mg/l
0,01
0,02
0,04
0,05
17
Crom
mg/l
0,05
0,1
0,5
1
18
(Cu)
mg/l
0,1
0,2
0,5
1
19
(Zn)
mg/l
0,5
1,0
1,5
2
20 Niken (Ni)
mg/l
0,1
0,1
0,1
0,1
21 Mangan (Mn)
mg/l
0,1
0,2
0,5
1
22
mg/l
0,001
0,001
0,001
0,002
mg/l
0,5
1
1,5
2
mg/l
0,1
0,2
0,4
0,5
µg/l
0,1
0,1
0,1
0,1
µg/l
0,02
0,02
0,02
0,02
23
ngân (Hg)
(Fe)
24
t
25 Aldrin
26
Benzene hexachloride
(BHC)
13
27 Dieldrin
28
Dichloro diphenyl
trichloroethane (DDTS)
µg/l
0,1
0,1
0,1
0,1
µg/l
1,0
1,0
1,0
1,0
29
Heptachlor &
Heptachlorepoxide
µg/l
0,2
0,2
0,2
0,2
30
Phenol
mg/l
0,005
0,005
0,01
0,02
mg/l
0,3
0,5
1
1
các bon
32 (Total Organic Carbon,
TOC)
mg/l
4
-
-
-
33
phóng
Bq/I
0,1
0,1
0,1
0,1
34
phóng
Bq/I
1,0
1,0
1,0
1,0
2500
5000
7500
10000
20
50
100
200
31
(oils &
grease)
MPN
35 Coliform
36 E.coli
CFU /100
ml
MPN
CFU /100
ml
* Ghi chú:
A1 A2 B1 i B2.
B2 -
14
2
2.1.
DO. COD, NO3-, PO43-.
- So s
2.2.
- Không gian:
ành phân
tích
.
-
y m u: M
cl
m
cm
m b o TCVN 6663-6:2008 (ISO 5667-6:2005), Ch
L y m u - Ph n 6: H ng d n l y m u sông và su i.
y
c-
- V trí l y m u: M
c m t l y t i sông C
ng H i, t nh
Qu ng Bình, l y t i 3 v trí c a sông, các m
c kí hi u M1, M2, M3.
- Cách l y m u: L y m u t trên c u.
+ Khi ch n các ch trên c
l y m u, c n b
m r ng:
+ Ch
ng
c bình l y m u;
+ Khi bình l y m
im
ng
ph
+ Trên c u ph
c dùng bình l y m u nh m tránh bình
l y m u b nhi m b n các v t ch t bong ra t c u;
15
