Thế giới nhân vật trong các tác phẩm truyện ở chương trình Mầm non (Khóa luận tốt nghiệp)

L

n t t nghi p này là do chính tôi th c hi n, các s
li u thu th p và k t qu phân tích trong khóa lu n là trung th c, khóa lu n không
trùng v i b t k
trong khóa lu

tài nghiên c u khoa h c nào. Nh ng thông tin tham kh o
c trích d n ngu n c th s d ng.

Tác gi khóa lu n

Lê Th Hoài Thu

ii


CÁC KÍ HI U DÙNG TRONG KHÓA LU N
STT

Kí hi u

Chú gi i

1

[2;5]

Trích d n t tài li u tham kh o s 2 trang 5

2

NXB

Nhà xu t b n

3

NXBGDVN

4

BCH TW

Nhà xu t b n Giáo d c Vi t Nam
Ban ch

iii


M CL C
L IC

..................................................... Error! Bookmark not defined.

L

..................................................................................................ii

CÁC KÍ HI U DÙNG TRONG KHÓA LU N..................................................iii
PH N I. M

U................................................................................................ 1

1. Lý do ch n

tài............................................................................................... 1

2. L ch s

tài nghiên c u .................................................................................. 2

2.1. Nh ng công trình liên quan gián ti

tài ............................................ 2

2.2. Nh ng công trình liên quan tr c ti

tài ............................................ 2

ng và ph m vi nghiên c u..................................................................... 3
ng nghiên c u..................................................................................... 3
3.2. Ph m vi nghiên c u........................................................................................ 3
4. Nhi m v nghiên c u ........................................................................................ 4
5.

u................................................................................... 4
tài nghiên c u........................................................................ 4

7. C

tài nghiên c u................................................................................. 5

PH N II. N I DUNG........................................................................................... 6
GI I THI U V NHÂN V T VÀ NHÂN V T TRONG CÁC
TÁC PH M TRUY N
1.1. Khái ni m v nhân v

M NON................................. 6
c ...................................................................... 6

1.2. M t s quan ni m v phân lo i nhân v t trong tác ph

c................. 8

a nhân v t và nhân v t trong các tác ph m truy n
M m non.............................................................................................................. 12
a nhân v

c ................................................................... 12

a nhân v t trong các tác ph m truy n

m non

............................................................................................................................. 13
T LÀ CÁC S
TÁC PH M TRUY N

V T, HI

NG TRONG CÁC

M NON............................... 16

2.1. Nhân v t con v t........................................................................................... 16
2.2. Nhân v

v t ............................................................................................ 20
iv


2.3. Nhân v t là cây, c , hoa, lá .......................................................................... 22
2.4. Nhân v t là các hi

ng t nhiên ............................................................ 26
I TRONG CÁC TÁC PH M

TRUY N
3.1. Nhân v

M NON .................................................... 30
ng..................................................................................... 30

3.1.1. Nhân v t ông, bà........................................................................................ 30
3.1.2. Nhân v t cha, m ....................................................................................... 32
3.1.3. Nhân v t anh, em....................................................................................... 34
3.1.4. Nhân v t tr em ......................................................................................... 37
3.1.4.1. Nh ng em bé h

........................................ 37

3.1.4.2. Nh

u bi t, khám phá............................ 41

3.1.4.3. Nh ng em bé hi u th o v i ông bà, b m , anh, ch , em....................... 43
3.2. Nhân v t anh hùng s thi.............................................................................. 45
3.2.1. Khái ni m v s thi và nhân v t anh hùng s
3.2.2. Nhân v t anh hùng s thi trong các tác ph m truy n

c............... 45
m

non ....................................................................................................................... 46
3.3. Nhân v t ch

...................................................................................... 51

3.3.1. Nhân v t siêu nhiên kì o .......................................................................... 52
3.3.2. Nhân v t là con v t th n............................................................................ 56
PH N III. K T LU N ....................................................................................... 62
TÀI LI U THAM KH O................................................................................... 63
PH L C ............................................................................................................ 64

v


PH N I. M
1. Lý do ch

U

tài
S tay vi

tt p

trung h t th y, gi i quy t h t th y trong m
nhân v t không ch

cl

[11] Qu

ng, ch

y,

c a tác ph

t p trung các giá tr ngh thu t c a tác ph m.
Nhân v t trong các tác ph m truy n
cho tác ph m tr nên
em.

i v i tr

m non góp ph n làm

ng, h p d n, g

ch m t i tâm h n c a các

tu i này, nhân v t là món quà tinh th n

l n trong cu c s ng h c t p và sinh ho t h ng ngày c a tr .
Bên c nh các tác ph
non

m truy

góp ph n th c hi n m

m

iáo d c m m non nh m giúp

tr em phát tri n v th ch t, tình c m, trí tu , th m m , hình thành nh ng y u t
u tiên c a nhân cách, chu n b cho tr em vào l p m t
V is

ng l n các tác ph m truy

m non ph n

c v trí và t m quan tr ng c a nó
phong phú ch

gi i c a các giá tr

ng trong các tác ph m ngh thu t ngôn t . Có vai trò giúp tr

phát tri n ngôn ng

c c m th

ch

u ngh thu t. Thông qua các ho

uc
ng M m non, tr

c, s nh y c m th

nh ng t
ng h c t p, vui

n các tác ph m truy n v i nhi u m

và b ng nh ng cung b c tình c m khác nhau. Có th th y, dù ti p nh

i

hình th c nào thì nhân v t v n là y u t trung tâm giúp tr hi u và nh
v tác ph m truy n.
Nghiên c u th gi i nhân v t trong các tác ph m truy n
M m non, góp ph n kh

nh

c

ng nghiên c u lý lu n ng d ng r t c n thi
Là m t giáo viên M

iv
i v i giáo viên M m non.
n các em có nh ng

hi u bi t v th gi i xung quanh, v nhân v t trong các tác ph m truy n, c m
nh

c nh ng tri

ng, tình c m do m i câu chuy n mang l i. M t
1


khác giúp các em làm giàu thêm v n s
trong giao ti p v i m

i và cách ng x

i xung quanh thông qua các câu chuy n.

T nh ng lý do trên chúng tôi

tài

nghiên c u.

tác ph m truy n
2. L ch s

gi i nhân v t trong các

tài nghiên c u

2.1. Nh ng công trình liên quan gián ti
Theo Lý lu

cc

tài
c, ông cho r

c không

th thi u nhân v

n th c

m

t cách nhìn nh

nhân v

cho chúng tôi trong vi

nh vai trò

nhân v t trong tác ph m truy n. Th hai, có th k
u Trong cu n 150 thu t ng

h

c c a Lê Bá Hán, Tr

, Nguy n Kh

ni m v phân lo i nhân v t trong tác ph
T

c, và T

n thu t ng

hi u rõ m t s quan

c.

tài có cái nhìn nh n v th gi i nhân v t trong các tác ph m

truy n. M i nghiên c
th c hi

u là ngu n tài li u tham kh o quan tr

giúp tôi

tài này.

2.2. Nh ng công trình liên quan tr c ti

tài

M t s công trình mà chúng tôi tham kh

c trong quá trình nghiên

c u, ph n ánh m t vài khía c nh v

tài nghiên c

v i Giáo trình lý lu

Tr

c - t p II

v nhân v

nhân

v t, t m quan tr ng c a nhân v

i v i truy n.

Ngoài ra còn có các công trình Nh
c dân gian -

u lý lu n

m thi pháp c a các th lo i
c dân gian Vi t Nam -

Bình Tr ,

Nguy n Bích Hà là n n t ng giúp cho chúng tôi có th
quát các y u t xung quanh vi c xây d ng nhân v t trong tác ph m.
tài còn tham kh o khóa lu n t t nghi p c a Nguy n Th Thu Trang c

n dành cho tr M m non, Võ Th Nhàn - Th gi i nhân v t
2


trong truy n c tích

u h c, Nguy n Th Oanh -

s th lo i truy

t

u h c.

Ngoài ra còn có m t s công trình nghiên c u khác

p

ti p nh n. Nhìn chung, các công trình này là nh ng g i ý quý giá cho chúng tôi
khi th c hi

tài.

T nh ng v

mà khóa lu n tìm hi

tài

có nh ng nét m i c n

trong các tác ph m truy n
c nghiên c u nh m

gi i nhân v t

n cho b

các tác ph m truy n

c m t cách nhìn v nhân v t trong
m non.

ng và ph m vi nghiên c u
3.1.
-

ng nghiên c u
tài nghiên c u th gi i nhân v t trong các tác ph m truy n

trình M m non.
3.2. Ph m vi nghiên c u
- Do th i gian có gi i h

tài này chúng tôi ch khái quát hóa

h th ng nhân v t trong các tác ph m truy n
- Ph m vi nghiên c

m non.

tài bao g m các tác ph m truy n trong các tuy n

t p sau:
+ Tuy n t p truy
Tr nh Thanh Huy

M m non, Lê Th Ánh Tuy t (ch biên),
ng Thu Qu nh.

+ Tuy n t
Tr

nk

nhà tr , Nguy n Th Mai Chi -

m, tuy n ch n).
+ Tuy n t

tu i theo ch

nk

, Phan Lan Anh - Nguy n Th Hi u - Nguy n Thanh Giang - Hoàng Công D

m, tuy n ch n).

+ Tuy n t
tu i theo ch

dành cho tr 3 - 4

nk

dành cho tr 4 - 5

, Phan Lan Anh - Nguy n Th Hi u -

Nguy n Thanh Huy n - Hoàng Công D

m, tuy n ch n).

3

-

+ Tuy n t

nk

tu i theo ch

dành cho tr 5 - 6

, Phan Lan Anh - Nguy n Th Hi u - Nguy n Thanh Giang - Hoàng Công D

m, tuy n ch n).

4. Nhi m v nghiên c u
-

thành t u c a nh

m ts v

c, khóa lu n h th ng hóa

n v nhân v t. T

c

m c a th gi i nhân

- Kh o sát và h th ng hóa các tác ph m truy

m

v t trong truy n

m non.

non, rút ra m t s ki u nhân v

ng g p.

- Phân tích tính cách nhân v t trong truy n.
u
Nh m gi i quy t các v

t ra

d ng nhi u
-

tài, chúng tôi

k th ps

u ch y u sau:
o sát - th

ph m truy

kh o sát và th ng kê các tác

m non. T

c t m quan tr ng

và v trí c a t ng ki u nhân v t trong các tác ph m truy n

m

non.
-

pháp phân tích - t ng h p:

ni m ngh thu t v nhân v
truy

lý gi i và c
c nói chung và trong các tác ph m

ng th i chúng tôi còn s d ng ch y
a t ng nhân v t trong m i tác ph m.
-

:

tìm th

m khác bi t gi a h

th ng các nhân v t trong tác ph m truy n v i h th ng các nhân v t trong các

tác ph m
tác ph m truy

m non. T

nhân v t trong

i tr M m non.
tài nghiên c u

- Khái quát hóa h th ng v nhân v t trong các tác ph m truy n
trình M m non.
truy

phân tích nhân v t góp ph
m non.
4

c a các tác ph m


tài nghiên c u

7. C
Ngoài ph n m

u, k t lu n, tài li u tham kh o và ph l c, ph n n i dung

c a khóa lu n g
Gi i thi u v nhân v t và nhân v t trong các tác ph m truy n

m non.
t là các s v t, hi

ng trong các tác ph m truy n

m non.
t

i trong các tác ph m truy n

trình M m non.

5


PH N II. N I DUNG
GI I THI U V NHÂN V T VÀ NHÂN V T TRONG
CÁC TÁC PH M TRUY N

M NON

1.1. Khái ni m v nhân v

c

Nhân v t là ch th ph n ánh c a tác ph

c. Nhân v

c xem là linh h n c a tác gi g i g

b

nh

c
truy

t

p vui, bu n, mãn nguy n, b t l c, gi t o,...

c a tác gi v

ng. Nhân v

c có vai trò quan tr

s ng xã h i và là ch th nh n th c c a tác gi
c m nh

i
c nh ng

ng. Nhân v

miêu t trong tác ph m b

c. Nh

c miêu t k

i này có th

ng hay không rõ nét, xu t hi n m t hay

nhi u l

ng xuyên hay t ng lúc, gi vai trò quan tr ng nhi u, ít ho c

không

ng nhi u l

i v i tác ph

c không th thi u nhân

v t, b

c miêu t th gi i m t cách
ng. Nhân v

hi

c là m t hi

ta nh

ng ngh thu

c l , có nh ng d u

y, nhân v

c th hi n b ng

c. N i dung c a nhân v t n m trong s th hi n c a nó.
t t p trung h t th y,
gi i quy t h t th y trong m
cl

ng, ch

Qu

y, nhân v t không ch

tác ph

p trung các giá tr ngh

thu t c a tác ph m. Thành b i c a m
nhi u vào vi c xây d ng nhân v
s c nh t trong tâm h
nh

a m t tác ph m ph thu c r t
c m t tác ph

c gi là nh ng s ph n, tình c m, c

hi n. Nhân v

th c. Ch

ng l i sâu
a
n khái quát hi n

a nhân v t là khái quát nh ng quy lu t c a cu c s ng con

i, th hi n nh ng hi u bi t, nh
o nhân v

c ao và kì v ng v

th hi n nh ng cá nhân xã h i nh

ni m v

i. Nhà
nh và quan
n khái quát các

6


tính cách, s ph
th

i và các quan ni m v chúng. Nhân v

i có tên, có th là nh
it

i không có tên hay có th là m t

Khái ni

r

c có

c hi u m t cách

di n:
V s

ng: H u h t các tác ph m t

u t p trung miêu t s ph

i.

V ch

th n linh, ma qu

gán cho nó nh ng ph m ch t c

v

i

i.

c là m t hi
d u hi

c hi n

ng ngh thu

c l , có nh ng

nh n bi t: tên g i, nh ng d u hi u v ti u s , ngh nghi p, nh ng
m riêng. Nh ng d u hi

c gi i thi u ngay t

u và thông

ng, s phát tri n v sau c a nhân v t g n bó m t thi t v i nh ng gi i thi u
.

] Nhân v

c không gi ng v i nhân v t thu c các lo i hình

ngh thu t khác.

c th hi n b ng ch t li u riêng là

ngôn t . Vì v y, nhân v

c ph i v n d ng

d ng l i m
quan h c a nó. Nhân v

ng

i hoàn ch nh trong t t c các m i

c không th b

ng nh t v

i có th t.

Nó là s th hi n quan ni m ngh thu t c
nhân v t ch

a

c trong m t h th ng tác ph m c th . G n v i sáng tác ngôn

ng c a nh ng th

i khác nhau, nhân v

hóa c

c in d u nh

thu t. Th c ti

u ki u nhân v

h c, d a vào vai trò c a t ng nhân v
nhân v

ng ti n

i ta chia ra thành nhi u ki u

t chính, nhân v t ph , nhân v t chính di n,

nhân v t ph n di n...
Trong cu n 150 thu t ng v

c, L

xu t m t cách nhìn

ng ngh thu t v
nh ng d u hi u v s t n t i toàn v n c
Bên c
sinh th

i, nhân v

i, m t trong

i trong ngh thu t ngôn t .

c có khi là các con v t, các loài cây, các

c g n cho nh

m gi

n ngh thu t nh m khai thác nh ng nét thu
7

i. Nhân v t
c tính con


i, nhân v

ch t

t t o

các lo

c và k ch. Các thành

c g m: h t nhân tinh th n c

s ng, th gi i c m xúc, ý chí, các ý th c và ho
ngh thu

ng, l
ng. Nhân v

c l , không th b

c là m t

ng nh t v

th c ngay khi tác gi xây d ng nhân v t v i nh ng nét g
có th t. Nhân v

i

i

i nguyên m u

c là s th hi n quan ni m ngh thu t c

i, có th

c xây d ng ch d

quan ni m

Chung quy l i, dù b ng cách nào thì khi

nhà nghiên c u lí lu

nhân v

h c v n gi ng nhau

Th nh

[5]
c các

nh ng n i dung sau:

c miêu t , th hi n b

n

c.
Th

i ho c nh ng con v

v t, th c v t, hi n

ng t nhiên mang ph m ch t c a

nh n d v con

i.
Th

cl

hi n th c b

c khúc x

u so v
quan c a

i ngh

1.2. M t s quan ni m v phân lo i nhân v t trong tác ph
u trong Lý lu
ng h t s
nay bao gi

c là m t hi n
n

p l i. Tuy nhiên, xét v

ng, k t c u, ch

ng miêu t , có th th y nh ng hi n

p l i t o thành các lo i nhân v

gi i nhân v

c

c xây d ng thành công t

ng sáng t

m t n
ng l

c: Nhân v

ng. Nh ng nhân v

i s ng

n mb

ng, phong phú, có th ti n hành phân lo i chúng

c th
nhi u góc

khác nhau:
Xét t góc

n

ng hay ph m ch t nhân v t

Có th

n các lo i nhân v t chính di n (nhân v t tích c c), nhân v t

ph n di n (nhân v t tiêu c c).
Nhân v t chính di n là nhân v

i di n cho l

xã h i, cho cái thi n, cái ti n b . Khi nhân v t chính di
8

c xây d ng v i


nh ng ph m ch t hoàn h o, có tính ch t tiêu bi u cho tinh hoa c a m t giai c p,
m t dân t c, m t th
th

i, mang nh ng m m m

c coi là nhân v

v i nhân v

ng.

ng trong cu c s ng có
n phân bi t nhân v

ng hóa. Lo i nhân v t sau là lo i nhân v

toàn theo ch quan c

ng

c tô h ng, hoàn
m tính chân th c c a

s th hi n.
Nhân v t ph n di n là nhân v
ác, cái l c h u, ph

i di n cho l

, cho cái

ng, c n b lên án.

Trong quá trình phát tri n c

c, trong m

n l ch s khác

nhau, vi c xây d ng các lo i nhân v
tho

n

phân bi t r ch ròi gi a nhân v t chính di n và nhân v t ph n

di n thì trong truy n c tích, các truy

c xây

d ng thành hai tuy n rõ r t có tính ch
v t chính di

i kháng quy t li t.

ng t p trung nh
cl

c tính t
c hi

nhân v t chính di

là nhân

p còn nhân v t ph n di n

i, nhi u khi khó phân bi

t ph n di n. Vi c miêu t này phù h p v i

quan ni m cho r ng hi n th c nói chu

i nói riêng không ph i ch

mang m t ph m ch t th

u ph m ch t th

cái nhìn c a ch th v i s v t nhi u chi u, ph c h p ch
Nh ng nhân v

N

u.
,... là nh ng

nhân v t có b n ch t t

i là b n ch t duy nh t c a nhân v t.

Bakhtin cho r ng: C n ph i th ng nh t trong b n thân mình v
chính di n l n ph n di n, v a cái t

ng l n cao c , v a cái bu

cái nghiêm túc Chính vì v y,
i.
ng ch

nghiên c u, c n ph i xét

ng th i ph

ph m ch t th

Ho

il n

phân bi t chính di n, ph n di n ch có

t nhân v t vào lo
o c

m

n

ng,
c, nh ng nhân v

c Nguy n Du miêu t

nhi

u,
, v i nhi u

ph m ch t khác nhau ch không ph i ch có m t ph m ch t chính di n ho c
ph n di n.

9


k tc u

Xét t
Xem xét ch

trí c a nhân v t trong tác ph m, có th chia thành

các lo i nhân v t: nhân v t chính, nhân v t trung tâm, nhân v t ph .
Nhân v t chính là nhân v t gi vai trò quan tr ng trong vi c t ch c và
tri n khai tác ph m.

ng t p trung miêu t , kh c h a t m t

ngo i hình, n i tâm, quá trình phát tri n tính cách c a nhân v t. Qua nhân v t
ng nêu lên nh ng v
tác ph m và t

i quy t v

và nh ng mâu thu

,b cl c mh

ng và tính th

Nhân v t chính có th có nhi u ho
nh ng v

n trong

ng hi n th c và

t ra trong tác ph m. V i nh ng tác ph m l n có nhi u nhân v t

chính thì nhân v t quan tr ng nh t xuyên su t toàn b tác ph
nhân v t trung tâm

ng h

c g i là

tên nhân v t trung
t c a Cervantes, Anna Karênina

t tên cho tác ph m. Ví d :

c a L. Tônxtôi, A.Q chính truy n c a L T n, Truy n Ki u c a Nguy n Du...
Tr m t ho c m t s nhân v t chính, nh ng nhân v t còn l
nhân v t ph

các c

u là nh ng

ng nhân v t gi v trí th y u so

v i nhân v t chính trong quá trình di n bi n c a c t truy n, c a vi c th hi n
ch

ng c a tác ph m. Nhân v t ph ph i góp ph n tr giúp, b sung

cho nhân v

c làm m nh t nhân v t chính. Có nhi u

nhân v t ph v

m nét, có cu

riêng, cùng v i nh ng nhân v t khác t o nên m t b

i và tính cách
is

ng

và hoàn ch nh.
Xét t

th lo i

Có th phân thành các lo i: nhân v t tr tình, nhân v t t s và nhân v t
k ch.
Nhân v t tr tình là nhân v

c xây d

ti p th hi n c

c tr tình tr c

m. Nhân v t tr

i d ng phi

n trong nhi u th lo
y

Nhân v t t s là nhân v

ng xu t hi n
tình, bút kí, tùy

ng g
c miêu t

xu t hi n trong các tác ph m t s

s , ch y u
u thuy t, truy n ng n, truy n

10


v a, truy

i nhân v t có th

c miêu t

y

n nh t, phong

phú nh t, ít b h n ch .
Nhân v t k ch là nhân v
xu t hi n

c miêu t

trong k ch. Vì v y vi

gian nên nhân v t k ch ch
nh

c k ch, ch y u

di n b h n ch b i không gian và th i

c miêu t

nh

ng th ng

t k ch giàu k ch tính, góp ph n t o nên tính k ch c a v k ch.

Các nhân v t có tính k ch trong t s là lo i nhân v t g
Xét t

ch

i nhân v t k ch.

ng miêu t

Có th phân thành các lo i: nhân v
Nhân v t là nh

i n hình.

i nói chu

c miêu t trong tác ph m.

ch m i nêu lên m t vài chi ti t v ngôn ng , c ch , hành
miêu t

m nét.

Tính cách là nhân v
m

c kh c h a v i m t chi

m quy t mà t

v

gi

c m i bi u hi n muôn màu, muôn

ng bên ngoài c a nhân v t.
n hình

th c s sâu s c, là s th ng nh t gi a

cái chung và cái riêng, cái khái quát và cái cá th . Nói m t cách nghiêm ng t,
thu t ng này ch

c áp d ng t ch

Ngoài nh ng lo i nhân v

c trình bày, có th nêu lên m t s khái ni m khác

v nhân v t qua các trào l
bé nh

hi n th c phê phán tr v sau.

c khác nhau. Ch ng h n, khái ni m nhân v t

c hi n th c phê phán, khái ni m nhân v t - con v

trong ch

nhiên, nhân v t - phi nhân v

i ch

i
c hi n

[1]
, Nguy n Kh c Phi trong T

Còn theo Lê Bá Hán, Tr
ng

c thì t nh

n thu t

khác nhau có th chia nhân v t thành nhi u

ki u lo i:
- D a vào v
nhân v

iv

ng c th , v i c t truy n c a tác ph m,

c chia thành nhân v t chính và nhân v t ph :

Nhân v t chính: Là nhân v t then ch t c a c t truy n, gi v trí trung tâm
trong vi c th hi

tài, ch

.

Nhân v t ph : Là nhân v t gi v trí th y u so v i nhân v t chính trong
di n bi n c a c t truy n.
11


m c a tính cách, vi c truy

-D
nhân v

ng c

c chia thành nhân v t chính di n và nhân v t ph n di n:

Nhân v t chính di n: Còn g i là nhân v t tích c c.
Nhân v t ph n di n: Còn g i là nhân v t tiêu c c, mang nh ng ph m ch t
x u xa trái v

ng c

i.

c, ta có nhân v t t s , nhân v t tr tìn và nhân

- D a vào th lo
v t k ch.
- D a vào c

ng, nhân v

c chia thành nhân v t ch c

t n ), nhân v t lo i hình, nhân v t tính cách, nhân v
Nhân v t ch
c

còn g i là nhân v t m t n
it

ng:
m, ph m ch t

n cu i, không có n i tâm.

Nhân v t lo i hình: Nhân v t th hi n t p trung m t lo i ph m ch t, tính
i ho c các ph m ch
i nh

nh c a m t th

c c a m t lo i

i.

Nhân v t tính cách: M t ki u nhân v t ph c t
ph

c miêu t trong tác

t nhân cách, m t cá nhân có cá tính n i b t.
Nhân v

ng: Lo i nhân v t t p trung th hi n m

th c t n t

ng, m t ý

i s ng tinh th n c a xã h i. [2]

Có nhi u quan ni m khác nhau trong phân lo i nhân v t. Trong khóa lu n
này, chúng tôi t m chia m t s ti u lo
- Nhân v t là các s v t, hi
- Nhân v

ng.

i.

1.3. Ý

a nhân v t và nhân v t trong các tác ph m truy n
m non
a nhân v

c

a nhân v t th hi n
Sáng t o ra nhân v

kh

m th hi n nh ng cá nhân xã h i nh

các quan ni m trong các nhân v

nh và

xã h i. M i nhân v t

xu t hi n s là m
nhân v t ta không ch hi u m t s ph n, m t cu
i

t c a nó trong tác ph m.

ng sau m i s ph
12

i, v cu

cm t

i mà còn hi

c

i th t

Cho nên không th
i, mà ph

nh ng khái quát ngh thu t mà nó th hi n. Có

y m i xem xét nhân v
t hi

t hi

ng th

không ph i

ng xã h i h c.

S c s ng c a m t nhân v

ng c a s miêu t còn chính

n hình mà nó khái quát. Nh ng nhân v t xây d ng thành công và
có s c s ng lâu b

u là nh ng nhân v t có gái tr

n hình sâu s

nh ng nhân v t không ch u n
gi a cu

c t trang sách ra

ng nhân v

thành

b tt .
a nhân v t trong các tác ph m truy n
M m non
Cho tr làm quen v i tác ph

c có vai trò vô cùng to l n trong vi c

giáo d c toàn di n nhân cách cho tr em c v

c, trí tu , th m m . Nó nh

ng tr c ti p t i tâm h n tr
c, tr

i tác ph

c làm quen v i v n v t, thiên

v i nh ng con v t ng
c ch

u b , ng

c, nhân v t

y bí n di u kì, làm quen
c th hi n tính cách, s c thái,

u các nhân v

bi t khen, chê, bi

cs

t phân bi t thi

tr có th

c

kinh nghi m s ng cho mình và có th c m th

c nh ng tác ph

c

m t cách t t nh t, toàn di n nh t. T

ng và phát tri

ng

u nhân v t trong tác ph

c

ng, sáng t o ngh thu t

tr .

Vi c gi i thi u và cho tr

là m t vi c r t quan tr ng và c n thi t. Ti p xúc v i tác ph
nhân v t trong tác ph m s phát tri n
c c m th

tr ngôn ng , s nh y c m th m m ,

c, nh ng t ch

G i m cho tr có nh ng

c ch n l c,

uc

u ngh thu t.

v tác ph m, t

bi t yêu cái

p, nhân t trong cu c s ng, hình thành nhân cách t t cho tr .
Tuy nhiên khi gi i thi u nhân v
nh

n tr

i giáo viên ph i có

o, và l a ch n nh ng nhân v t phù h p v i l a tu i, có ý
13


c tr

t

ng bi

nh m giúp tr phát tri n t t kh
ng nh

m th

a b n thân tr .

14

p
c, hóa thân thành nhân v t,

Ti u k

tài
ph m truy n

i thi u v nhân v t và nhân v t trong các tác
m non bao g m các n

- Khái ni m v nhân v

c.

- M t s quan ni m v phân lo i nhân v t trong tác ph
khác nhau.
-Ý
trình M

a nhân v t và nhân v t trong các tác ph m truy n
i v i vi c giáo d c tr .
khoa h c quan tr ng
tài.

15

chúng tôi th hi

c t nhi u

NHÂN V T LÀ CÁC S

V T, HI

NG TRONG

CÁC TÁC PH M TRUY N

M NON

Trong các tác ph m truy n
v t, hi

m non, nhân v t là các s

ng chi m s

il

ng con v t ng

y màu s c hay các hi
trong cu c s ng

c

ng t nhiên

miêu t m

g m nh ng bài h

i

c nh nhàng, thú v v

tình b n, hay ca ng i v m t ph m ch t

c mà các em nên h c h i, rút ra

nh ng bài h c th t b ích, nh ng ki n th c khoa h c cho các em.
2.1. Nhân v t con v t
Các loài v

i quan h

bi n nh ng con v
có nh

ng tr

it

ng. M i con v

nh, có tu

n th gi

ng v

xã h i và mu

nói lên cu c s ng, nh
l i nh ng bài h

ct

ch , hi u th o, c n m n c a chú B Nông
ng, chú B Nông l n l
t i g n sáng v

u g p ph i trong
cho các em nh .

Trong truy n B Nông có hi u, tr có th

c tính

m:
mm

B Nông

nh quay v
ig

nm

ng mò thêm. D o anh em nhà B Nông còn bé,

b m v t v nuôi c

i l n tr v nhà, m l i há m ra cho các con

ng m v n c

i c n cào. Các con càng l n, m càng v t v . B a

b a nuôi con, m ch

B Nông m i

hi u r ng, m

B Nông l i th y

mình m nh d n, kh e kho
Nông ch u tr v

u

tl n

m m i mà B

[4;19]

Hay trong câu chuy n Anh em nhà Th , tr h

ng nh

l n nhau c

c b m giao nhi m v chuy

c sang nhà m i:
16

c s

thông minh,


anh em vui v làm vi c. Tr i b

nh,

n v vì bi t b m
t m t, v b

bàn nhau c
m thì sao ? M

p,

i m t ý, cu i cùng em

Th Tr ng nêu ý ki n, các anh x p gh lên m t bàn, r i n p

i, m

i

khiêng m t chân bàn. Còn Th Tr ng xách gi khâu c a m và b
gi a. Th là anh em Th v

n t n nhà m i mà không ai b

t, c gi khâu và

[4;26;27]
Trong truy n Chim Gáy

c th y s

con c a mình, quy t li t ch ng tr k
Di u Hâu

m

a

b o v con mình c

Gáy:

y cho ch c, s p s a qu

Chim b và chim m cùng xòe cánh, bay ch p ch

Trông th

tv

m, ch c

c m t k thù.

t ra là qu

c, Di u

Hâu dang cánh bay lên theo.
Nhi u lúc chim b th y rõ nh ng chi c vu t nh n c a Di u Hâu
ng s
v n nh

ng l t

c k thù bay

r t xa, r

thù l

và m i cánh, chim b m i b xu ng m t b i r m, quay ngo t v
T

i cùng chim b
ng

[4;31;32]

h c hành t chim Chích Chòe và bài h
ih

chim S và chim Tu Hú:
, cô giáo Chim Khách h i:

- Các con có thích h c làm t không ?
Chích Chòe con l
-

t thích ! Con xin h a s c g ng h c th t t t .

S con r t c
-

:
c th thôi !

Tu Hú con nói:
-

con c b t h c.

Cô giáo Chim Khách gi ng d y cách làm t r t t m . Chích Chòe con
ng nghe và ghi nh t ng l i cô d y. S con và Tu Hú con ch ham
y lung tung. [4;36]
17

Bài h c v s th t thà, dám

m nh n khuy

m c a G u Xù và

m:
t G u Xù, cô giáo t ng cho G u Xù m t cái
u c cúi m t xu

r

p,

n quà. Cô giáo d u dàng h i:

- G u Xù làm sao th ?
G u Xù nói lí nhí:
-

!C

Mèo Khoang làm b n y b

ngã !
u Xù trìu m n r i nói:
-

xô vào b n. Con không

c ý làm b n ngã ph i không nào ?
Ch

m ng i bên c nh G u Xù r

-

i t i con !

n G u Xù !

u:
- Cô hi u r i. L n sau, khi x
nhau. Còn hôm nay, G

y
mv

vì các co

m nh n khuy

Th gi

c nh n quà và phi u bé ngoan
mc

[4;38;39]

ng v

i thì

ngoài nh ng nhân v t con v

n lành, t t b ng còn có các nhân v t

con v t x u xí, thô l , hung ác, chuyên c hi p k y u nên b tr ng tr thích

Bài h

cho Voi khi dám c y mình b t n t b n khác:

t hôm, th y Voi c y l n b t n t m t chú Th con, Ki n li n b o:
-

ng b t n t Th ! Voi có gi

!

Voi nh n l i. Ki n li n bò nhanh lên m t ng n cây cao r i tìm cách chui
vào trong l tai Voi. Ki

tt it

nh l y vòi tóm Ki

vòi thì to, l tai thì bé, Ki n

l

t thêm m t tr n n

r ng lên. Bây gi , Ki n m
-

c ? Th y v y, Ki n
c nh i c ph
t và h i:

? T nay có ch a cái thói c y l n b t n t bé không?
18


- Ch a r i ! Ch a r i ! [4;62;63]
Trong truy n Ba chú l n nh , H V n hung ác mu

t ba

chú l n con. Nh s thông minh, nhanh trí c a L n H
l

c an toàn và khi n cho H V n b ho ng s m t phen không còn dám

bén m ng t i phá n a:
L n Tr ng và L

ng b ch

n nhà c a L n H ng. C

hai v a ch y v a kêu to:
-L nH

a mau, H V n s

H V nl

y!

n gõ c a ngôi nhà g ch c a L n H ng. C ba chú l n nh

u không ra m c a. H V n g m lên:
- N u chúng mày không m c a, tao s th i cho ngôi

ngay !

Nói xong H V n ph ng má, tr n m t lên th i. Nó th i r t m nh, r t lâu
ngôi nhà g ch không h rung chuy n. Trong ngôi nhà v ng ch c c a L n
H ng, ba chú l n nh v

ng vui v . H V n bi t không th

nhà g ch, bèn cúp

i nhanh vào r

ngôi

[8;211]

trong truy n Cáo, Th và Tr ng, Th
khi Cáo g

y v y mà Cáo l i mu

p luôn nhà c a Th . Nh s

c a b y Chó, bác G u và cu i cùng là Gà Tr
Gà Tr ng và Th cùng v nhà Th . Gà Tr ng c t ti ng hát:
- Cúc cù cu
Ta vác hái trên vai

Cáo
Cáo s quá b o:

!
c qu n áo. Gà Tr ng l i hát:

- Cúc cù cu
Ta vác hái trên vai

Cáo
Cáo nói: Ch tôi m

!
! L n này thì gà quát lên:
19

- Cúc cù cu
Ta vác hái trên vai

Cáo

!

Cáo t trong nhà g nh y v t ra, ch y bi n vào r ng. T

l

c

s ng trên ngôi nhà c a mình. [8;244;245]
T các con v t hung d , quái ác, thích b t n t, l a d i k
g i t i các em bài h c v cu c s ng, tri t lý nhân sinh, ph i bi
m

ng th i nh m kh

nh chân lý:

n th ng luôn thu c v l ph i, còn cái ác s ph i ch u h u qu , hình ph t
hay bài h
Qua hình nh các con v t, ca ng i nh ng ph m ch
i

ng th i phê phán nh

ng

p

em nh hình thành nhân cách, rèn luy n

a con
c tính x u giúp các

c, luy n t p nh ng thói quen t t

ng t t trong cu c s ng v i m

i xung quanh. Giáo d c tr s

thông minh, tính c n th

t, yêu

chia trong cu c s ng.
2.2. Nhân v t

v t

Bên c nh nhân v t con v
ch

v

c. Nó không

c nhìn nh n v m t giá tr s d

n ph m ti

c

th m m và tri t h c. Kh c h a tính cách,
tâm lý, cu

i là vai trò

nc

v t. S v

nh p thân thành m t b ph n c u thành ho c toàn b
Trong các tác ph m truy n
v

v t chi m s

hóa

m non, s xu t hi n c a nhân

u có m t cu

Trong truy n
nhi và chính vì th

i.

ng không h nh . M i m

h c sâu s

c miêu t

v

i, m t câu chuy

c nhân cách
l i nh ng bài

nh .
p

ng ph ,
uc

p

y p nh ng câu h

v n v t xung quanh. Không ch là m u chuy n vui mà qua nhân v
20

tu i thi u

iv i
p con,


c h c h i thêm v quy t c ng x khi tham gia giao thông: Tôn
tr ng m

i, không chen l n, c

ng dành cho các lo i xe

khác gây nguy hi m:
c nh

p con t ra b c mình l m:

- M c em, em thích ch
p con v

im

!

ng b nh ch

Buýt

b t lên, t t c d ng l i. B ng m t anh C
inh

y lên, ti ng còi

p con lu ng cu ng va vào chú Buýt r
p con d
- Em c

ng. Ch

p con th n thùng lí nhí:

h !

R

p con nhanh nh n ch

ng c

ng

[8;260]
n v chi
không ng

u máy nh màu xanh t t b ng

m

n sàng giúp nh ng toa tàu ch

các em nh mi n

nv i

l i bài h c quý giá cho các em nh :

u máy nh

ng l :

n núi này,

c g ng giúp các b n. Chi

u máy nh màu xanh t n i mình

vào các toa tàu r i g ng s c kéo. Các toa tàu chuy
nhanh d

ng ch m ch m r i

nh núi và xu ng d c. H
y thành ph

ng xa. Cô búp bê, chú h vui tính và các con thú

nh i bông cùng nói:
-C

u máy nh t t b ng. Nh có b

c

v i các cô bé, c u bé trong thành ph .
Chi

u máy nh màu xanh m

i. Nó r

u

n

t vi c t t giúp m i

[8;265]
Câu chuy n Cây Vi t và

c K

khiêm t n, tình g

n cho các em bài h c v s
ng nh n nhau gi

trong cu c s ng, bi t nh n l i k p th

s a sai:
21

iv

i