Một số biện pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Hải Phòng (Luận văn thạc sĩ)

B

GIÁO D

O

I H C DÂN L P H I PHÒNG

ISO 9001:2008

PH M TRUNG

LU
CHUYÊN NGÀNH QU N TR KINH DOANH

H i Phòng - 2017


B GIÁO D

O

I H C DÂN L P H I PHÒNG

PH M TRUNG

M TS

BI N PHÁP H N CH R I RO TÍN D NG

T

T NAM
CHI NHÁNH H I PHÒNG

LU
NGÀNH QU N TR KINH DOANH
CHUYÊN NGÀNH: QU N TR KINH DOANH
MÃ S : 60 34 01 02

NG D N KHOA H C:
TS.

u Quý

i


L
n lu

u khoa h

l p c a tôi. Các s li u, k t qu nêu trong lu

c và có ngu n

g c rõ ràng.

TÁC GI LU

Ph m Trung

ii

c


L IC

cg il ic
d

n t t c Quý th

o th

ng

n tr

l p H i Phòng, nh

i h c Dân

t cho tôi nh ng ki n th c h u ích v

qu n tr kinh doanh, nh ng ti

cho tôi th c hi n t t lu

Tôi xin chân thành c

inh H u Quý

ng d n

cho tôi trong th i gian th c hi n lu
Tôi xin chân thành c

Ngân hàng TMCP Công th

Chi nhánh H i Phòng
nhánh

ng Vi t Nam -

tôi trong vi c thu th p d li u Chi
tìm hi u sâu h n v tình hình ho t

ng kinh doanh c a

Chi nhánh.
Sau cùng tôi xin g i l i bi

u

ki n t t nh t cho tôi trong su t quá trình h
Trong quá trình làm lu

m và th i gian còn h n ch

nên nh ng bi
nh

c s góp ý c a th

c hi n lu

c nh ng thi u sót. Tôi r t mong
bài lu

Xin chân thành c

iii

a tôi hoàn thi


L

............................................................................................. 1

L IC

..................................................................................................iii
........................................................................................................ iv

DANH M C T

VI T T T.........................................................................viii

DANH M C B NG........................................................................................ ix
DANH M
M

- BI

..................................................................... x

U........................................................................................................... 1

1. Tính c p thi t c

tài ................................................................................ 1

2. M c tiêu nghiên c u...................................................................................... 2
ng và ph m vi nghiên c u................................................................. 2
u............................................................................... 2
5. K t c u c a nghiên c u trong Lu

....................................................... 3

N V R I RO TÍN D NG TRONG HO T
C
1.1. Ho

NG

I ............................................................ 4
ng tín d ng ngân hàng ................................................................... 4

1.1.1. Khái ni m và b n ch ttín d ng ngân hàng.............................................. 4
1.1.2. Vai trò c a tín d ng ngân hàng ............................................................... 5
1.1.3. Phân lo i tín d ng.................................................................................... 6
1.1.4. Nguyên t

u ki n c p tín d ng................................................... 11

1.2. R i ro tín d ng ngân hàng........................................................................ 12
1.2.1. Khái ni m và b n ch t r i ro tín d ng ngân hàng ................................. 12
m c a r i ro tín d ng ngân hàng ............................................... 14
1.2.3. Phân lo i r i ro tín d ng ngân hàng ...................................................... 14
1.2.4. Nguyên nhân c a r i ro tín d ng ngân hàng ......................................... 16
1.2.5.

ng c a r i ro tín d ng ngân hàng ............................................ 20

1.3. Qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng........................................................... 22

iv


1.3.1. Khái ni m qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng....................................... 22
1.3.2. S c n thi t qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng..................................... 22
1.3.3. Quy trình qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng ........................................ 23
C TR NG R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG
T NAM

CHI NHÁNH H I PHÒNG ......... 42

2.1. Khái quát chung v

t Nam Chi

nhánh H i Phòng ............................................................................................. 42
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n ........................................................ 42
u t ch c....................................................................................... 44
2.1.3. Ch

m v : ............................................................................ 45

2.2. Tình hình ho

ng kinh doanh c

Vi t Nam Chi nhánh H i Phòng .................................................................. 47
ng v n ........................................................................ 47
2.2.2. Tình hình s d ng v n .......................................................................... 49
2.2.3. K t qu kinh doanh c

t Nam

chi nhánh H i Phòng ....................................................................................... 51
2.2.4.

ng quan ho

ng tín d ng và

n r i ro tín d ng

ng c a nhân t môi

i v i doanh nghi p t i Ngân hàng

t Nam Chi nhánh H i Phòng ................................ 52
2.3. Th c tr ng r i ro tín d ng t

t Nam

Chi nhánh H i Phòng ................................................................................... 58
2.3.1. N quá h

i theo k h n. ................................................................. 58

2.3.2. N quá h n theo nhóm n . ................................................................... 59
2.3.3. M t s t n t i và nguyên nhân d

n phát sinh RRTD t i Vietinbank

H i Phòng:....................................................................................................... 62
2.4. Th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng t
Vi t Nam Chi nhánh H i Phòng .................................................................. 63

v


2.4.1. Xây d ng, t ch c b máy qu n tr r i ro tín d ng............................... 63
ng r i ro tín d ng ....................................................................... 64
2.4.3. Áp d ng linh ho

c cho vay............................................... 67

2.4.4. Giám sát, ki m tra tín d ng................................................................... 70
2.4.5. Phòng ng a, h n ch r i ro tín d ng ..................................................... 71
2.4.6. X lí r i ro tín d ng .............................................................................. 73
2.4.7. K t qu

c c a công tác qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay t i
t Nam Chi nhánh H i Phòng. ................ 75

2.4.8. Nh ng t n t i và h n ch c a công tác qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân
t Nam Chi nhánh H i Phòng. ...................... 76
2.4.9. Nguyên nhân c a nh ng h n ch trong qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân
t Nam Chi nhánh H i Phòng. ...................... 78
M T S BI N PHÁP H N CH R I RO TÍN D NG T I
T NAM CHI NHÁNH H I
PHÒNG ........................................................................................................... 82
3.1. M c tiêu phát tri

ng ho

ng tín d ng t i ngân hàng

t Nam Chi nhánh H i Phòng ............................... 82
ng tín d ng chung c a h th

i v i Khách hàng... 82

ng tín d ng chung c a Vietinbank H i Phòng........................ 83

ng tín d

i v i Doanh nghi p c a Vietinbank H i Phòng... 84

3.2. M t s bi n pháp nh m h n ch r i ro tín d ng t i ngân hàng TMCP
t Nam Chi nhánh H i Phòng........................................... 85
3.2.1. Xây d ng và hoàn thi n mô hình t ch

ng

qu n lý r i ro. .................................................................................................. 85
3.2.2 Xây d ng chi

c qu n tr r i ro tín d ng và chính sách tín d ng h p

i v i doanh nghi p................................................................................... 88
3.2.3. Xây d ng m t h th ng c nh báo s m d u hi u r i ro tín d ng........... 91

vi


cán b và tri n khai th c hi n quy trình cho
vay t

...................................................................................................... 92

3.3. M t s ki n ngh nh m hoàn thi n công tác qu n tr r i ro tín d ng t i
t Nam Chi nhánh H i Phòng.............. 99
3.3.1. Ki n ngh

iv

t Nam............ 99

3.3.2. Ki n ngh

iv

c Vi t Nam. ........................... 101

3.3.3. Ki n ngh

i v i Chính ph và

m quy n liên quan. 102

K T LU N ................................................................................................... 105
TÀI LI U THAM KH O............................................................................. 107

vii


DANH M C T

VI T T T

NH

Ngân hàng

KH

Khách hàng

DN

Doanh nghi p

SXKD

S n xu t kinh doanh

NHNN

c

NHTM

i

RRTD

R i ro tín d ng

CBTD

Cán b tín d ng

KHDN

Khách hàng doanh nghi p

TMCP

i c ph n

NHCT
NHCTVN

t Nam

QTRR

Qu n tr r i ro

QHKH

Quan h khách hàng

DNVVN

Doanh nghi p v a và nh
Qu n lý r i ro và n có v
H

TMCP

ng tín d ng

Th

i c ph n

viii


DANH M C B NG
B ng 1.1: X p h ng khách hàng ................................................................................36
B ng 1.2: X p h ng r i ro kho n vay ........................................................................38
B ng 1.3: X p h ng tài s
B

m b o.........................................................................39
c a Vietinbank H i Phòng ..........................................49

B ng 2.2: Tình hình n quá h n c a Vietinbank H i Phòng t 2012 - 2016 ...50
B ng 2.3:K t qu tài chính c a c a Vietinbank H i Phòng t 2012 - 2016 ....51
B ng 2.4: Hi u su t s d ng v n ................................................................................53
B

u

theo ngành ngh kinh doanh ...........................................54

B ng 2.6: N quá h n theo k h n..............................................................................58
B ng 2.7: Tình hình phân lo

l n quá h n và n x u ................59

B ng 2.8: X p h ng tín d ng khách hàng .................................................................66

B ng 2.9 : Phân lo i nhóm n và t l trích l p d phòng r i ro................... 72
B ng 2.10: Tình hình trích l p d phòng RRTD trong cho vay ..................... 73

ix


DANH M C S
u t ch c b

- BI

u hành tr s chính ............................. 23

u t ch c c a S giao d ch ................................................... 24
1.3 Mô hình t ch c c a m t Chi nhánh ngân hàng l n ...................... 24
1.4 Mô hình t ch c c a m t ngân hàng nh ....................................... 25
2.1: Mô hình t ch c c a Vietinbank H i Phòng ................................. 44
Bi
t

2.1: Ngu n v

ng c a Vietinbank H i Phòng....................... 47

2016......................................................................................... 47

x


M

1. Tính c p thi t c

U

tài

Trong b i c nh h i nh p kinh t ngày càng sâu r

n nay, các

Doanh nghi p Vi t Nam nói chung, các t ch c tín d ng nói riêng có nhi
h

m r ng ho

ng kinh doanh. Tuy nhiên, s c nh tranh kh c li t gi a

các t ch c tín d

i r t nhi

nghi p ho

i ro cho các Doanh

c này.

Do ho

ng tín d ng mang l i thu nh p chính cho các Ngân hàng

i nên r i ro tín d ng v n là lo i r i ro chi m t tr ng l n nh t và
mang l i h u qu nghiêm tr ng nh

i. Khi r i

ro tín d ng x y ra các Ngân hàng có kh

i m t v i tình tr ng

thi u v n, tính thanh kho n th p, l i nhu n gi m sút, th m chí b phá s n. R i
ro tín d ng không ch gây thi t h i cho các t ch c tín d ng mà còn nh
ng x u t i c h th

ng th i kéo theo s b t n v kinh

t , chính tr , xã h i c a qu c gia. B i v y, vi c phòng ng a, h n ch r i ro tín
d ng là bi n pháp h u hi
kinh doanh có hi u qu
b nv

v và
ng th i góp ph

ng kinh t

nh chính tr - xã h i c

Ngân

c.

t Nam

Chi nhánh H i Phòng

y kinh t xã h i c

n

(Vietinbank H i Phòng) trong nh
ng khá, góp ph
t ph

th

Vi t Nam (Vietinbank) tr thành m t trong b

il n

nh t Vi t Nam và l t vào t p 2.000 Doanh nghi p l n nh t th gi i. Tuy
nhiên, trong nh ng tháng t
hi

y un m

n nay, t l n x u có d u
nhóm khách hàng là Doanh nghi p, gây

1

ng l n t i hi u qu kinh doanh c
Vi

.

t

ra nh ng gi i pháp h n ch r i ro

tín d ng h u hi u là chìa khóa giúp Ngân hàng thoát kh i tình tr ng n x u
hi n nay và kinh doanh có hi u qu
c u và quy

nh ch

y, tác gi

u, nghiên

M t s bi n pháp h n ch r i ro tín d ng

t i Ngân h

t nam

Chi nhánh H

tài nghiên c u.

2. M c tiêu nghiên c u
H th ng hóa, phân tích làm sáng t nh ng v

lý lu n và th c ti n v

H n ch r i ro tín d ng t
nhánh H i Phòng. T

t nam

Chi

xu t m t s bi n pháp nh m hoàn thi n công tác

h n ch r i ro tín d ng trong th i gian t i t
Vi t nam Chi nhánh H i Phòng.
ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u: Là nh ng v

lý lu n và th c ti n v R i ro

tín d ng và Qu n tr r i ro tín d ng t i

t

nam Chi nhánh H i Phòng.
tài nghiên c u v Qu n tr r i ro tín d ng t i

Ph m vi nghiên c u:

t nam Chi nhánh H
2012-

n

n pháp h n ch r i ro tín d ng trong th i gian t i.
u

T ng h p, h th ng hóa các v

lý lu

n Tín

d ng, R i ro tín d ng và Qu n tr r i ro tín d ng làm ti

nghiên c

giá th c tr ng Qu n tr r i ro tín d ng t i
Vi t Nam

Chi nhánh H i Phòng và
i ro trong ho

ng c a nhân t

ng cho vay. T

2

n

t s bi n pháp, ki n


ngh nh m h n ch r i ro tín d ng t i Ngâ

t

nam Chi nhánh H i Phòng
5. K t c u c a nghiên c u trong Lu
N V R I RO TÍN D NG TRONG HO T
NG C

I
C TR NG R I RO TÍN D NG T I NGÂN HÀNG
T NAM

CHI NHÁNH H I PHÒNG

M T S BI N PHÁP H N CH R I RO TÍN D NG
T

T NAM

H I PHÒNG

3

CHI NHÁNH

N V R I RO TÍN D NG TRONG
HO
1.1. Ho

NG C

I

ng tín d ng ngân hàng

1.1.1. Khái ni m và b n ch ttín d ng ngân hàng
Trong n n kinh t hàng hoá, trong cùng m t th i gian luôn có m t s
i t m th i th a v n, có v n t m th i nhàn r i và có nhu c u cho vay. Bên
c

ts

i t m th i thi u v n, có nhu c

n

ng này làm n y sinh m i quan h kinh t mà n i dung c a nó là v
d ch chuy n t

m th i th

lãi ti n vay là l i nhu

uv

c

u ki n hoàn tr v n và

c do s d ng v

tín d ng.
Quan h tín d ng
tu n hoàn v

i và t n t i t

i khách quan c a quá trình

gi i quy t hi

a, thi u h t v n di

ng

xuyên gi a các ch th trong n n kinh t . Nói m t cách khái quát, tín d ng
(credit) là s chuy
h

ng t m th i m

ng giá tr (tài s n) t

is

i s d ng trong m t kho ng th i gian nh
i s d ng ph i hoàn tr m

ng giá tr l

y tín d ng là quan h
theo l i t c

n h n,
u.

n d a trên nguyên t c hoàn tr kèm

tho mãn nhu c u c a c

t quan h

ng, c 2 bên cùng có l i và mang tính tho thu n l n.
Tín d ng có nhi u lo

c, tín d ng doanh nghi p,

tín d ng cá nhân và tín d ng ngân hàng. Trong các hình th c trên thì tín d ng
ngân hàng là m t hình th c tín d ng vô cùng quan tr ng, nó là m t quan h
tín d ng ch y u, cung c p ph n l n nhu c u tín d ng cho các doanh nghi p,
các th nhân khác trong n n kinh t . V i công ngh ngân hàng hi n nay, tín
d ng ngân hàng càng tr thành m t hình th c tín d ng không th thi u
c và qu c t .

4

c


T

n khái ni m: Tín d ng ngân hàng là vi c ngân

hàng th a thu

khách hàng s d ng m t tài s n (b ng ti n, tài s n th c

hay uy tín) v i nguyên t c có hoàn tr b ng các nghi p v cho vay, chi t kh u
(tái chi t kh u), cho thuê tài chính, b o lãnh và nghi p v khác.
B t k s chuy n giao quy n s d ng t m th i (có hoàn tr ) v tài s n
u ph n ánh quan h tín d ng; m i quan h tín d ng này l

c th hi n

i các hình th c: cho vay, chi t kh u, b
v y, n i dung tín d ng là r

i dung cho vay, tuy nhiên, trong ho t

ng tín d ng, thì cho vay (tín d ng b ng ti n) là ho

ng quan tr ng nh t

và chi m t tr ng l n nh t t i các NHTM. Chính vì v y, thu t ng tín d ng và

cho nhau.
1.1.2. Vai trò c a tín d ng ngân hàng
Tín d ng ngân hàng th c hi

i hình th c ti n t : cho vay

b ng ti n t là lo i hình tín d ng ph bi n, linh ho

ng m

ng

trong n n kinh t qu c dân.
Tín d ng ngân hàng cho vay ch y u b ng v

a các thành ph n

trong xã h i ch không ph i hoàn toàn là v n thu c s h u c a chính mình
ng n ng lãi hay tín d
Quá trình v
iv is v

i.

ng và phát tri n c a tín d

cl

ng và phát tri n c a quá trình tái s n xu t xã h i. Có nh ng

ng h p mà nhu c u tín d

n xu
t là trong th i k kinh t kh ng ho ng, s n

xu

co h

ch ng tình tr ng phá s

u tín d ng v

c l i trong th i k kinh t

doanh nghi p m mang s n xu
d ng ngân hàng l

nh, các
ng tín

ng k

t hi

c a n n kinh t .

5

ng r

ng


a tín d ng ngân hàng còn có m t s

m n i b t so v i các

hình th c khác là:
Tín d ng ngân hàng có th tho mãn m t cách t

uv v nc a

các tác nhân và th nhân khác trong n n kinh t vì nó có th

ng ngu n

v n b ng ti n nhàn r i trong xã h

ng l n.

i nhi u hình th c và kh

Tín d ng ngân hàng có th i h n cho vay phong phú, có th cho vay ng n
h n, trung h n và dài h n do ngân hàng có th
v

u ch nh gi a các ngu n v n

ng nhu c u v th i h n vay.

Tín d ng ngân hàng có ph m vi l n vì ngu n v n b ng ti n là thích h p

v im

ng trong n n kinh t

cho nhi

ng vay.

1.1.3. Phân lo i tín d ng
Kinh t th

ng càng phát tri

ng t do hoá càng sâu s c, thì

các ngân hàng càng ph i nghiên c

c tín d

ng

nh

ng t t nh t nhu c

r

ng v ng trong c nh tranh. Chính vì v y, ngân hàng cung c p r t

nhi u lo i tín d ng, cho nhi
d

i nhu n, th c hi n phân tán

ng khách hàng v i nh ng m

tránh nh m l n và có cái nhìn t ng quát v các lo i tín

d

i ta phân lo i tín d ng theo m t s tiêu th
vào th i h n tín d ng:
- Tín d ng ng n h n: Là tín d ng th i h
p thi u h t v

ngân qu ,
hàng t

c ti

ng t m th i c a các doanh nghi
m b o yêu c

:
sung
n h n, duy trì

c v nhu c u tiêu dùng cá nhân và h

- Tín d ng trung h n: Là lo i tín d ng có th i h n t
d ng ch y

m tài s n c

nh, c i ti

i m i trang thi t

b , m r ng s n xu t và xây d ng công trình v a và nh có th i h n thu h i v n
nhanh.

6


- Tín d ng dài h n: là lo i tín d ng có th i h
cung c p v n cho xây d

cs d

n, c i ti n và m r ng s n xu t có quy mô l n.

ng thì tín d ng trung và dài h
nh và m t ph n v n t i thi u cho ho

hình thành v n c
ng s n xu t, nh

i v i các doanh

nghi p m i thành l p.
vào hình thái giá tr c a tín d ng:
- Tín d ng b ng ti n: Là tín d ng mà hình thái giá tr c a nó là b ng ti n.
Tín d ng b ng ti n g i là vay.
- Tín d ng b ng tài s n: Là tín d ng mà hình thái giá tr c a nó là b ng
tài s n. Hình th c tín d ng này chính là cho thuê tài chính.
- Tín d ng b ng uy tín: Là tín d ng mà hình thái giá tr c a nó là b ng uy
tín. Hình th c tín d ng này chính là b o lãnh ngân hàng.
1.1.3.3.Phân lo i theo hình th c c p tín d ng
M i nghi p v tín d ng có nh

nh riêng bi

qu n lý phù h

c hi n

phân lo
- Cho vay: Cho vay là hình th c c p tín d
ho c cam k t giao cho khách hàng m t kho n ti
nh trong m t th i gian nh

nh theo th a thu n v i nguyên t c có hoàn

tr c g c và lãi. Trong th

ng cho vay chi m ph n

l n t ng tài s n và ngu n thu c

ho

s d ng vào m

ng th i nh ng r i ro trong

ng ngân hàng ch y u t p trung vào danh m c các kho n vay. Nghi p

v cho vay bao g m nhi u lo i:
+ Cho vay th u chi: là nghi p v
tr i trên s

i vay chi

n g i thanh toán c

kho ng th i gian nh

n m t gi i h n nh

nh và

nh.

+ Cho vay theo h n m c: là nghi p v

7

a thu n c p

cho khách hàng m t h n m c tín d ng và duy trì h n m c này trong m t th i
h n nh

nh. Trong k , m i l n vay khách hàng ch c

s d ng ti n vay, cung c p các ch ng t ch

c d ch v

phù h p v i yêu c u vay. Ngân hàng s d a trên tính ch t h p pháp, h p l c a
các tài li

phát ti n cho khách hàng.

+ Cho vay luân chuy n: Là nghi p v cho vay d a trên s luân chuy n
c a hàng hóa. Doanh nghi p khi mua hàng có th thi u v n, ngân hàng cho
mua hàng và s thu n khi doanh nghi
quý doanh nghi

u

uân chuy n và th a thu n v i ngân hàng

v hình th c, h n m c tín d ng, các ngu n cung c p hàng hóa và kh
tiêu th .
+ Cho vay gián ti p

c cho vay thông qua các t ch c

trung gian, áp d ng v i th

ng có nhi u món vay nh

i vay phân tán

cách xa ngân hàng. Ngân hàng có th chuy n m t vài khâu c a ho
vay sang các t ch c trung gian. T ch

ng cho
ng ra b o

lãnh cho các thành viên vay v n. Cho vay qua trung gian ti t ki

c chi

phí cho vay, gi m b t r i ro cho ngân hàng.
- Chi t kh u: là vi c mua có k h n ho c mua có b
các công c chuy

ng, gi y t có giá khác c

n h n thanh toán. Chi t kh

u là nghi p v

an toàn cao do t i thi
Chi t kh

i th

c
n,

i cam k t tr ti n cho khách hàng.
n c a ngân hàng vì th i h n chi t kh u

ng n, ngân hàng có th tái chi t kh u t

ng

nhu c u thanh kho n v i chi phí th p.
- B o lãnh ngân hàng: là hình th c c p tín d
v i bên nh n b o lãnh v vi c TCTD s th c hi

t
tài chính thay cho

khách hàng khi khách hàng không th c hi n ho c th c hi

8


t; khách hàng ph i nh n n và hoàn tr cho TCTD theo
th a thu

c tài tr thông qua uy tín, ch khi khách hàng

không th c hi n cam k t thì ngân hàng có trách nhi m chi tr cho bên th ba.
- Cho thuê tài chính: Trong m t s

u ki n vay v

ng h

ng nhu c u c a khách hàng, ngân hàng s mua tài

s n theo yêu c u c

cho thuê l

s n thông qua h

c vay tài

ng cho thuê, kèm theo l i h

i thuê m t giá nh

n nh ng s ti

. Trong

nghi p v này, ngân hàng ph i xu t ti n theo yêu c u c a khách hàng và sau
m t th i gian nh
tài s n c

nh ph

g c và lãi, tài s

ng là các

nh.

1.1.3.4.Theo m

mb o

Tài s n b

m là ngu n thu n th c p c a các kho n tín d ng, v i t ng

kho n vay thì có m

m b o khác nhau tùy thu c vào lo i tài s n b

giá tr b

cb

theo m

t ng kho n tín d

i có th

th t d ki n c a t ng kho

mc a
cm ct n

ng h p x y ra n quá h

các chính sách tín d ng phù h
phân thành 2 lo i, tín d ng có b
- Tín d ng có b

b

m,

vào m

b

m, tín d

m và tín d ng không có b

m: Là lo i tín d ng d

c

m.
các b

th ch p, c m c , b o lãnh c a bên th ba b ng tài s n. S b
c

c ngu n thu n th hai khi ngu n thu n th

nh t không có ho
u có tài s

ng các kho n tín d ng c a ngân
m b o. Tài s

m b o g n trách nhi m v t ch t c a

i nh n tín d ng trong vi c s d ng v n c
ch r

m b o an toàn v

không tr

cn .

ah n
ng h p khách hàng

9


- Tín d ng không có b
nhi u trong ho

m: Hình th c tín d ng này chi m t l không

ng tín d ng c

c tín d ng

không có tài s n ho c b o lãnh c
tín d ng không có b

i th ba. Ngân hàng có th cung c p

m là nh ng khách hàng có quan h truy n th ng v i
ng xuyên có lãi, tình hình tài chính v ng m nh, ít x y

ra tình tr ng n n n ho

i nh so v i v n ch s h

1.1.3.5.Tín d ng khác: Bao g m các kho n tín d
phân lo i
Ho

c

trên (ví d , tín d ng kinh doanh ch
ng tín d ng mà ngân hàng th c hi

v i c ngân hàng và n n kinh t
y ut

i

ng này l i ph thu c vào nhi u

ng y u t phát sinh t n n kinh t , các doanh nghi p có nhu

c u nh n tài tr

c c a b n thân m i ngân hàng. Ho

ng tín d ng

là vi c NHTM s d ng ngu n v n t có, ngu n v

c p tín d ng

cho khách hàng s d ng m t kho n ti n v i nguyên t c có hoàn tr thông qua
các nghi p v cho vay, chi t kh u, cho thuê tài chính, b o lãnh ngân hàng và
các nghi p v

y, ho

ng tín d

m

chung là: ph n ánh m
r i gi a quy n s h u và quy n s d ng v n; d a trên nguyên t c hoàn tr
kho n ti

gi

n b ràng bu c b

tín

d ng và lu t pháp hi n t i.
m c a tín d ng quan h
và quy n s d ng nên ho

ng tín d ng ch u r i ro t
t m t, ho

doanh ti n t
bi

lo

i c a th

n tách r i gi a quy n s h u

c bi

i

ng tín d ng là ho
nh y c

ng kinh

i v i nh ng s

ng, tình hình kinh t - xã h i. M t khác, trong ho

ng

tín d ng, các ngân hàng không ph i hoàn toàn d a vào v n t có, mà ch y u
d a vào ngu n v

ng t

c n th t thoát m t kho n vay

10


l n, ngân hàng có th lâm vào tình tr ng phá s n. N u ngân hàng g p r i ro
l nd

n phá s n, thì không ch

còn

n c h th ng ngân hàng, mà

n toàn b n n kinh t và tr c ti p là nh

i g i ti n.

ng tín d ng l i luôn chi m t tr ng l n trong ho
kinh doanh ti n t c

c bi t

Vi

ng mang l i

kho ng 2/3 thu nh p cho b n thân các ngân hàng. Vì v y, ho
c coi tr ng nh t trong các ho
ng tín d

ng

ng tín d ng

ng ngân hàng, vi c nghiên c u ho t

c r i ro hi n t i và r i ro ti m n luôn là nhi m v

quan tr

u c a các ngân hàng.

1.1.4. Nguyên t

u ki n c p tín d ng

Ngân hàng c p tín d ng d a trên k t qu th
s d ng v n, tài s n b

m, kh

m
i v i khách hàng nh

m

b o tính an toàn, hi u qu c a kho n vay. Các nguyên t c bao g m:
- Nguyên t c hoàn tr : kho n tín d ng ph
nguyên g c sau khi s d
nh

có th

ngân hàng b
c ho

cv n

m c t i thi u

c hoàn tr

i

ng.

- Nguyên t c th i h n: kho n tín d ng ph
nh c th

c ghi nh n trong th a thu n vay

v n gi a khách hàng và ngân hàng.
- Nguyên t c tr lãi: ngoài vi

n kho n g c,

khách hàng ph i có trách nhi m thanh toán kho n lãi tính b ng t l % trên s
ti

c coi là giá mua quy n s d ng v n.
- Nguyên t c tài s

khách hàng vi ph

mb

b o v ngu n v n c a ngân hàng khi

u ki n vay v n ho c khi ch nhân c a các tài s n

th ch p không còn kh

ân hàng.

- Nguyên t c s d ng v
ph

t c các kho n tín d ng

cs d

hi n trong h

ki m soát tín d ng sau gi i ngân.

11

n và h


c c p tín d ng, khách hàng vay v n c

u ki n c

b n sau:
- Khách hàng ph

c pháp lu t dân s

và ch u trách nhi m dân s

c hành vi dân s

nh c a pháp lu t.

- Khách hàng ph i có kh

m b o tr

c n trong th i

h n cam k t.
-M

d ng v n vay ph i h p pháp.

- Có d

n xu t kinh doanh, d ch v kh thi;
cv

phù h p v

i s ng kh

n kh thi và

nh c a pháp lu t.

- Không thu

ng b h n ch ho c không cho vay theo quy

nh c

c và t ch c c p tín d ng.

1.2. R i ro tín d ng ngân hàng
1.2.1. Khái ni m và b n ch t r i ro tín d ng ngân hàng
Có nhi

r i ro tín d ng, tuy nhiên, trong khuôn

kh lu

i ro tín d ng là r i ro v s t n th t tài chính

(tr c ti p ho c gián ti p) xu t phát t vi
v tr n

c hi

n theo cam k t ho c m t kh
i ro tín d

u này có

ng h p ngân hàng

c

g c, lãi ho c c g c l n lãi c a kho n vay; ho c là vi c thanh toán
kho n vay c

h n.

Trong tài li
tri

i ro tín d

t h i kinh t c a ngân hàng do

m t khách hàng ho c m t nhóm khách hàng không hoàn tr

c n vay

ngân hàng.
Còn theo tài li

- A modern
i ro tín d ng là kho n l

12


ti m tàng khi ngân hàng c p tín d
lu ng thu nh p d tính mang l i t kho n vay c a ngân hàng không th
th c hi

v c s

c

ng và th i h

r ng, r i ro tín d ng x y ra khi xu t hi n khi các bi n c không th
c khi n khách hàng không th c hi

c các cam k

ng

thu

i

v i ngân hàng.
u ki n ngày nay, th
m , cùng v i s

ng tài chính qu c t phát tri n m nh

i m i nhanh chóng c a các công c tài chính

hàng lo t các d ch v s n ph m m

ng mang l i l i nhu n t ho t

ng tín d ng không còn h p d
t

nói trong hi n

p v tín d ng v

hàng. Vì v y, vi c nâng cao ch
c

n và c t lõi c a ngân

ng qu n tr ngân hàng tr thành v

i có nh

quá trình qu n lý c a ho
V
c u và xem

p

trong cách th c ti p c n v i
ng ngân hàng.

r i ro tín d ng và qu n lý r i ro tín d
n trong m

i nh

c nghiên
i c a th

ng

c qu n tr trung gian tài chính. Có nhi u cách ti p c n
coi, r i ro tín d ng là s r i ro, t n th t
v tài chính (tr c ti p ho c gián ti p) xu t phát t
hi

tr n

c

n theo cam k t ho c m t kh
n thanh toán bao g m c ph n g c

t s có th b trì hoãn ho c th m chí là khôn
hoàn tr và h u qu là s

ng nghiêm tr

c

n s luân chuy n ti n t

và s b n v ng c a ngân hàng.
R i ro tín d ng không ch gi i h n
nhi u ho

ho

ng cho vay mà còn bao g m

ng mang tính ch t tín d ng khác c

thanh toán, ch p thu n tài tr

ng tài tr

13

o lãnh


1.2.2.

m c a r i ro tín d ng ngân hàng

- R i ro tín d ng có tính ch

ng và ph c t p

m này bi u hi n
d

n r i ro tín d

u qu mà r i ro tín d ng gây ra. Nh n

th c và v n d
c n áp d ng

ng và ph c t p c a các nguyên nhân

m này, khi th c hi n phòng ng a và h n ch r i ro
ng b nhi u bi n pháp, không ch quan v i b t c m t d u

hi u r i ro nào. Bên c

ình x lý h u qu r i ro c n xu t phát

t nguyên nhân, b n ch t và h u qu c a r

n pháp phù h p.

- R i ro tín d ng có tính t t y u: Theo nh
t , ho
h

nh c a các chuyên gia kinh

ng kinh doanh ngân hàng th c ch t là qu n lý r i ro
c m c l i nhu

m

phù

ng. Trong t ng nghi p v ngân hàng

có r t nhi u nguyên nhân ch

n r i ro. Vi c ti m

i v i t ng ho

u mang tính t t y u.

- R i ro tín d ng có th d báo

c ho c không. Danh m

c

cho vay c a NHTM luôn luôn có m t kh a th t thoát ti
Tuy nhiên n u gi

nh r

nh.

m chung c a danh m c cho vay nhìn

chung v n gi ng nhau trong m t giai

n h p lý thì các NHTM có th

c d báo kho n th t thoát này v i m t m
i ro không th d

i. Ngoài

c n m ngoài t m ki m soát c a các

i do các y u t khách quan, th
1.2.3. Phân lo i r i ro tín d ng ngân hàng

-

14