Quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, Tp.HCM (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
____________

BỘ NỘI VỤ
______

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN DI KHANG

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
____________

BỘ NỘI VỤ
______

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN DI KHANG

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: QUẢN LÝ CÔNG
Mã số: 60 34 04 03
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHAN ÁNH HÈ

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2017


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan:

(i)

Luận văn này là sản phẩm nghiên cứu của tôi,

(ii)

Số liệu trong luận văn được điều tra trung thực,

(iii)

Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.

Tác giả luận văn

Nguyễn Di Khang

LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn đến tất cả quý
thầy cô đã giảng dạy trong chương trình đào tạo cao học ngành
Quản lý công, lớp HC19N11, những người đã truyền đạt cho
tôi những kiến thức hữu ích làm cơ sở cho tôi thực hiện tốt
luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Phan Ánh Hè đã tận
tình hướng dẫn cho tôi trong thời gian thực hiện luận văn, đã
chỉ bảo cho tôi nhiều kinh nghiệm thực hiện đề tài.
Tôi cũng xin cảm ơn đến tất cả các anh, chị, đồng
nghiệp đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập tài liệu, số liệu,
thông tin của luận văn.
Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã
luôn tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học
cũng như thực hiện luận văn.
Mặc dù đã hết sức cố gắng, nhưng do trình độ còn hạn
chế và thời gian hạn hẹp, chắc chắn luận văn còn có những sai
sót nhất định. Rất mong thầy cô và bạn đọc góp ý.
Xin trân trọng cám ơn!
Tác giả luận văn

Nguyễn Di Khang


DANH MỤC VIẾT TẮT

- CBCC

:

Cán bộ, công chức

- GPXD

:

Giấy phép xây dựng

- HĐND

:

Hội đồng nhân dân

- UBND

:

Ủy ban nhân dân

- QLĐT

:

Quản lý đô thị

- QHXD

:

Quy hoạch xây dựng

- TTN&TKQ :

Tổ tiếp nhận và trả kết quả

- CNQSDĐ

Chứng nhận quyền sử dụng đất

:


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU

01
Chƣơng 1

CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC
VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM

06

1.1.1. Khái niệm đô thị và đô thị hóa

06

1.1.2. Khái niệm trật tự xây dựng

07

1.1.3 Khái niệm quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị

07

1.2. SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU CỦA QUẢN LÝ NHÀ
NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ

07

1.2.1. Sự cần thiết quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô
thị

07

1.2.2. Yêu cầu của quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô
thị

08

1.3. NỘI DUNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ
XÂY DỰNG ĐÔ THỊ

08

1.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng

08

1.3.2. Quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch

08


1.3.3. Quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng
và xây dựng theo giấy phép xây dựng

08

1.3.4. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cho
CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị

08

1.3.5. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử
phạt vi phạm hành chính trong xây dựng

09

1.4. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT
TỰ XÂY DỰNG Ở MỘT SỐ QUẬN CỦA THÀNH PHỐ
HÀ NỘI VÀ THÀNH PHỒ HỒ CHÍ MINH
1.4.1. Kinh nghiệm của quận Tây Hồ, Thành phố Hà Nội

09
09

1.4.2. Kinh nghiệm của huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ
Chí Minh

09

1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho quận 12, Thành phố
Hồ Chí Minh

10

Chƣơng 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ
XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1. KHÁI QUÁT VỀ QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH

11

2.1.1. Điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của
Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh

11


a. Điều kiện tự nhiên của Quận 12, Thành phố Hồ Chí
Minh

11

b. Phát triển kinh tế - xã hội của Quận 12, Thành phố Hồ
Chí Minh

11

2.1.2. Tác động của đặc điểm tự nhiên và điều kiện kinh tế xã hội đến quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị trên địa
bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh

12

2.2. VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN
QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

12

2.2.1. Tình hình trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12,
Thành phố Hồ Chí Minh

12

2.2.2. Đánh giá chung về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn
Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh

12

a. Những kết quả đạt được

12

b. Những hạn chế, tồn tại

13

2.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC
VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN
QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

13

2.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng

13

2.3.2. Quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch

13

2.3.3. Quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng
và xây dựng theo giấy phép xây dựng

14


2.3.4. Về thực hiện tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức
nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị

14

2.3.5. Về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và

xử lý vi phạm hành chính trong xây dựng

15

2.3.6. Đánh giá chung quản lý nhà nước về trật tự xây dựng
tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh

15

a. Những kết quả đạt được

16

b. Những hạn chế, bất cập

16

c. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập

17

- Nguyên nhân khách quan

17

- Nguyên nhân chủ quan

18

Chƣơng 3

PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC
VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN
QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
3.1. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ MỤC TIÊU

18

3.1.1. Phương hướng, mục tiêu quản lý nhà nước về trật tự
xây dựng đô thị của thành phố Hồ Chí Minh nói chung

18

3.1.2. Phương hướng, mục tiêu quản lý nhà nước về trật tự
xây dựng đô thị của quận 12, thành phố Hồ Chí Minh

18

3.2. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ
XÂY DỰNG TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, TP.HCM

19


3.2.1. Giải pháp về tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức,
nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị và
tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng

19

3.2.2. Giải pháp quản lý nhà nước về xây dựng theo quy

hoạch

20

3.2.3. Giải pháp quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép
xây dựng và quản lý xây dựng theo giấy phép

20

3.2.4. Giải pháp về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại,
tố cáo và xử lý vi phạm hành chính trong xây dựng
3.2.5. Nhóm giải pháp khác:

21
21

3.3. KIẾN NGHỊ

22

KẾT LUẬN

23


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã chỉ rõ
mục tiêu phát triển đô thị: "Cần phải phát triển đô thị một cách
vững chắc, có trật tự, nhằm xây dựng một đô thị đàng hoàng hơn to

đẹp hơn. Tỷ lệ đô thị hóa đến năm 2020 đạt 38-40%";
Đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị của thành phố Hồ Chí
Minh, Quận 12 đƣợc thành lập trên cơ sở tách ra từ 07 xã của huyện
Hóc Môn từ ngày 01 tháng 04 năm 1997; với đặc thù vốn đƣợc tách
ra từ một Huyện thuần nông có xuất phát điểm của hệ thống hạ tầng
kỹ thuật thấp; hiện nay, dƣới sự tác động mạnh mẽ của quá trình đô
thị hóa đã đặt ra cho Quận 12 nhiều khó khăn và thách thức, tình
trạng vi phạm pháp luật về xây dựng ngày càng nghiêm trọng và
phức tạp, phá vỡ quy hoạch - kiến trúc của quận, gây mất thẩm mỹ
cho diện mạo và mỹ quan đô thị.
Với những lý do nêu trên, việc hoàn thiện, nâng cao công
tác quản lý Nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12
là yêu cầu cấp thiết. Đó cũng là lý do tôi chọn đề tài: "Quản lý nhà
nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, thành phố
Hồ Chí Minh".
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Một là, các công trình nghiên cứu đã in thành sách:
- Tiến sĩ khoa học Nguyễn Ngọc Châu: “Quản lý đô thị”,
NXB Xây dựng, Hà Nội, năm 2001.
- Tiến sĩ Võ Kim Cƣơng: “Quản lý đô thị trong thời kỳ đổi
mới”, NXB Xây dựng Hà Nội, năm 2004.
- Nguyễn Đăng Sơn: “Phương pháp tiếp cận mới về quy
hoạch và quản lý đô thị”, NXB Xây dựng Hà Nội, năm 2005.
Hai là, các báo cáo nghiên cứu, kỷ yếu hội thảo, bài báo
đƣợc công bố trên các tạp chí khoa học:
1


- Đề tài khoa học cấp bộ, “Nghiên cứu các giải pháp hoàn
thiện tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý đô thị của

chính quyền địa phƣơng” (từ thực tiễn thành phố Hà Nội) của
PGS.TS Phạm Kim Giao (2008), Học viện Hành chính, Hà Nội.
- Nhóm tác giả GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, TS Đoàn
Minh Huấn, KS. Bùi Xuân Dũng (2010): “Hoàn thiện mô hình tổ
chức và quản lý đô thị Hà Nội – luận cứ và giải pháp” , Nxb Chính
trị Quốc gia, Hà Nội.
Ba là, các Luận án Tiến sĩ, Luận văn Thạc sĩ về quản lý
nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị:
- Trần Ngọc Hổ, Học viện Hành Chính quốc gia, (2008),
Luận văn Thạc sĩ Quản lý công “Hệ thống giải pháp nâng cao hiệu
lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về đô thị của chính quyền cấp quận,
thành phố Hồ Chí Minh” (từ thực tiễn quận 12, thành phố Hồ Chí
Minh).
- Chử Thị Kim Anh (2014), Luận văn Thạc sĩ chuyên
ngành Luật- Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội "Quản lý nhà
nƣớc về trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn quận Hoàng Mai".
- Hà Văn Trung, Luận văn thạc sỹ, Đại học Đà Nẵng, năm
2012 “Đổi mới quản lý nhà nƣớc về kết cấu hạ tầng ở thành phố
Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam”.
- Đoàn Thị Dung Huyền, Luận văn Cao học quản lý hành
chính công, lớp CH14H, Hà Nội, năm 2012 “Hoàn thiện quản lý
nhà nƣớc về quy hoạch đô thị hiện nay thực trạng và giải pháp”.
- Nguyễn Ngọc Quyến, Luận văn thạc sỹ, lớp CH14H, Hà
Nội, năm 2012: “Quản lý nhà nƣớc về đô thị tại thành phố Hà Nội,
lý luận và thực tiễn” của tác giả.
- Trần Thanh Hải, Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính
công, Hà Nội, năm 2012: “Quản lý nhà nƣớc đối với chất lƣợng các
công trình xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Nội”.
2

- Võ Thanh Đức (2013), Luận văn thạc sĩ hành chính công
“Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị, thực tiễn tại quận 9,
thành phố Hồ Chí Minh”.
- Bùi Nguyễn Huy Hoàng (2012), Luận văn thạc sĩ hành
chính công “Quản lý nhà nƣớc trong hoạt động xây dựng nhà ở
riêng lẻ trên địa bàn quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh”.
- Phạm Minh Trung (2013), Luận văn thạc sĩ hành chính
công “Quản lý nhà nƣớc trong lĩnh vực chỉnh trang và phát triển đô
thị, từ thực tiễn Quận 3, thành phố Hồ Chí Minh”.
- Huỳnh Thanh Dũng (2015), Luận văn thạc sĩ hành chính
công “Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng và cấp phép xây dựng
tại địa bàn thành phố Cà Mau”.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Mục đích nghiên cứu đề tài là làm rõ cơ sở khoa học của
quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12,
thành phố Hồ Chí Minh; qua đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng
cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị
tại địa phƣơng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu đối với đề tài
Với mục đích nghiên cứu trên, nhiệm vụ nghiên cứu đối
với đề tài bao gồm:
- Xây dựng khung lý thuyết quản lý nhà nƣớc về trật tự xây
dựng đô thị ở cấp huyện.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về trật tự
xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ
Chí Minh.

3


4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là quản lý nhà nƣớc về
trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu
đối với quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận
12, thành phố Hồ Chí Minh.
- Phạm vi về không gian: chủ yếu tại địa bàn quận 12,
thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra, có nghiên cứu và đúc kết kinh
nghiệm ở một số địa phƣơng trong nƣớc.
- Phạm vi về thời gian: các thông tin, dữ liệu đƣợc thu thập
sử dụng cho phân tích đánh giá thực trạng chủ yếu giai đoạn từ năm
2012 đến năm 2016, định hƣớng tầm nhìn giải pháp đến năm 2025.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phƣơng pháp luận
Việc tiếp cận nghiên cứu đề tài dựa trên quan điểm của chủ
nghĩa duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và
quan điểm, đƣờng lối của Đảng và Nhà nƣớc.
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phƣơng pháp thu thập thông tin:
+ Thông tin thứ cấp: đƣợc thu thập qua các nghiên cứu báo
cáo đã đƣợc công bố nhƣ: sách, giáo trình của Học viên Hành chính
Quốc gia, kỷ yếu hội thảo khoa học, bài báo khoa học, luận án tiến
sĩ, luận văn thạc sĩ, các báo cáo, thông tin của phòng Quản lý đô thị
quận, Đội thanh tra xây dựng địa bàn quận 12, số liệu thống kê của
quận 12, thành phố Hồ Chí Minh ...

+ Thông tin sơ cấp: đƣợc tác giải thu thập qua phỏng vấn,
trao đổi và tham khảo ý kiến của các chuyên gia, nhà quản lý và
4


nhà khoa học liên quan đến quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng
đô thị.
- Phƣơng pháp xử lý thông tin:
Thông qua các phƣơng pháp phân tích, tổng hợp đối chiếu,
so sánh, suy luận ... một cách có hệ thống và khoa học. Phần mềm
phân tích sử dụng chủ yếu: Excel.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa về lý luận:
Xây dựng đƣợc khung lý thuyết quản lý nhà nƣớc về trật tự
xây dựng đô thị tại địa bàn cấp huyện; theo đó, luận văn đã làm rõ
đƣợc nội hàm của các khái niệm chính trong đó có khái niệm quản
lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị và nội dung quản lý nhà
nƣớc về trật tự xây dựng đô thị ở cấp huyện.
- Ý nghĩa về thực tiễn:
+ Phân tích và đánh giá một cách khoa học thực trạng quản
lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành
phố Hồ Chí Minh.
+ Chỉ ra những hạn chế, bất cập của quản lý nhà nƣớc về
trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh,
từ đó đề xuất đƣợc hệ thống các giải pháp đồng bộ góp phần hoàn
thiện quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa phƣơng.
+ Luận văn có thể là tài liệu tham khảo hữu ích cho học
sinh, sinh viên, các nhà quản lý ở địa phƣơng và những ai quan tâm
đến vấn đề này.
7. Kết cấu của luận văn

Kết cấu của luận văn ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận
văn gồm có các chƣơng sau:
Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC
VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
5


Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT
TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH
Chƣơng 1
CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC
VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
1.1.1. Khái niệm đô thị và đô thị hóa
- Đô thị là khu vực tập trung dân cƣ sinh sống có mật độ
cao và chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực kinh tế phi nông nghiệp, là
trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hoá hoặc chuyên
ngành, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia
hoặc một vùng lãnh thổ, một địa phƣơng, bao gồm nội thành, ngoại
thành của thành phố; nội thị, ngoại thị của thị xã; thị trấn.
- Đô thị hoá là một quá trình tập trung dân cƣ đô thị. Đồng
thời đó là quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng sản xuất
nông nghiệp giảm, sản xuất phi nông nghiệp tăng. Bộ mặt đô thị
ngày càng hiện đại, không gian đô thị mở rộng.
1.1.2. Khái niệm trật tự xây dựng
Trật tự xây dựng là trạng thái đƣợc hình thành dựa trên sự

thực thi pháp luật về xây dựng trong thực tiễn của chủ thể nhằm
duy trì sự ổn định về trật tự xây dựng.
1.1.3. Khái niệm quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng
đô thị
Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng là sự tác động mang
tính đồng bộ, có chủ đích của cơ quan quản lý nhà nƣớc có thẩm
6


quyền đến các chủ thể tham gia vào các hoạt động xây dựng nhằm
đảm bảo cho các hoạt động xây dựng tuân thủ theo đúng quy định
của pháp luật.
1.2. SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU CỦA QUẢN LÝ NHÀ
NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ
1.2.1. Sự cần thiết của quản lý nhà nƣớc về trật tự xây
dựng đô thị
Để xây dựng và phát triển đô thị hiệu quả thì nhà nƣớc cần
phải quy hoạch, lập kế hoạch xây dựng và phát triển đô thị. Để đảm
bảo các công trình không đƣợc xây dựng một cách tự phát, không
phép, trái định hƣớng phát triển mà bắt buộc phải tuân thủ theo quy
hoạch, kế hoạch, định hƣớng phát triển đô thị thì nhà nƣớc phải tổ
chức, quản lý xây dựng một cách có trật tự, tuân thủ các quy định
của pháp luật về xây dựng và quy hoạch. Do đó, quản lý nhà nƣớc
về trật tự xây dựng có vai trò quan trọng trong việc phát triển đô thị
bền vững, có ý nghĩa quyết định trong xây dựng và phát triển của
các đô thị, trách nhiệm của các cấp chính quyền trong công tác đảm
bảo trật tự đô thị là một nội dung quan trọng đảm bảo quản lý và
phát triển đô thị hiệu quả.
1.2.2. Yêu cầu của quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng
đô thị

Thứ nhất, phải hình thành quy hoạch về định hƣớng phát
triển tổng thể hệ thống đô thị, tránh tình trạng phát triển đô thị tự
phát không theo quy hoạch.
Thứ hai, cần thống kê, điều tra nắm chắc thực trạng sử
dụng đất đai của các đô thị hiện có; chủ động xây dựng quy hoạch
chi tiết việc phát triển không gian và sử dụng đất đô thị.
Thứ ba, chú trọng xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính
sách, công cụ và bộ máy quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô
thị từ Trung ƣơng đến các thành phố, các quận và cấp phƣờng.
7


1.3. NỘI DUNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY
DỰNG ĐÔ THỊ
1.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng.
1.3.2. Quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo quy hoạch
Thứ nhất, Công bố quy hoạch xây dựng
Thứ hai, Hình thức công bố công khai quy hoạch xây dựng
Thứ ba, Cắm mốc giới ngoài thực địa
Thứ tƣ, Cung cấp thông tin về quy hoạch xây dựng
Thứ năm, Xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về Quy hoạch
xây dựng
1.3.3. Quản lý nhà nƣớc về cấp, thu hồi giấy phép xây
dựng và xây dựng theo giấy phép xây dựng
Giấy phép xây dựng (GPXD) là một loại văn bản quy phạm
pháp luật về xây dựng, cho phép quản lý Nhà nƣớc về xây dựng,
các tổ chức cá nhân trong và ngoài nƣớc đầu tƣ xây dựng trên địa
bàn phải thực hiện theo quy định trong giấy phép này và các quy
định có liên quan của Nhà nƣớc.
Nội dung quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo giấy phép xây

dựng:
Thứ nhất, Các công trình đƣợc miễn giấy phép xây dựng
Thứ hai, Thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng
Thứ ba, Yêu cầu đối với công tác cấp giấy phép
Thứ tư, Những tiêu chí xác định công trình xây dựng sai giấy
phép xây dựng
1.3.4. Tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng kiến thức nghiệp vụ
cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị.

8


1.3.5. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và
xử phạt vi phạm hành chính trong xây dựng.
1.4. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT
TỰ XÂY DỰNG Ở MỘT SỐ QUẬN CỦA THÀNH PHỐ HÀ
NỘI VÀ THÀNH PHỒ HỒ CHÍ MINH
1.4.1. Kinh nghiệm của quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng vi phạm trật tự xây
dựng đô thị là do buông lỏng trong công tác quản lý, nể nang, né
tránh, đùn đẩy trách nhiệm giữa các đơn vị. Trƣớc tình trạng đó,
quận đã chỉ đạo tăng cƣờng công tác quản lý đô thị, đất đai và trật
tự xây dựng trên địa bàn, trong đó phân định rõ nhiệm vụ, trách
nhiệm của các đơn vị liên quan. Đối với cấp phƣờng, quận yêu cầu
Chủ tịch UBND phƣờng phải chịu trách nhiệm toàn diện trong việc
thực hiện các quy định về quản lý đô thị, đất đai, xây dựng và xử lý
các vi phạm.
1.4.2. Kinh nghiệm của huyện Bình Chánh, Thành phố
Hồ Chí Minh
Ở đây, nhiều ngƣời dân chọn cách sang nhƣợng lại đất

nông nghiệp, đất không thuộc diện quy hoạch đất ở đô thị, tiến hành
xây dựng nhà ở trái phép, mỗi năm có khoảng vài trăm vụ xây dựng
không phép, và con số vi phạm về trật tự xây dựng có chiều hƣớng
gia tăng ngày càng nhiều hơn. Để diễn ra tình trạng nêu trên, theo
nhận định của lãnh đạo UBND huyện Bình Chánh thì “Có ba
nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng xây dựng không phép”. Thứ
nhất cũng là nguyên nhân quan trọng nhất chính là các xã đã đô thị
hóa hết nhƣng vẫn phải theo cơ chế quản lý nhà nƣớc theo kiểu
nông thôn. Thứ hai là do vấn đề quy hoạch hiện không còn phù hợp
với tình hình phát triển của địa phƣơng. Thứ ba là cơ chế phối hợp
xử lý nhà không phép giữa các xã, huyện và Sở Xây dựng còn bất
cập” .

9


1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho quận 12, thành phố
Hồ Chí Minh
Một là, Nâng cao công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật về
xây dựng, triển khai đến ngƣời dân một cách thƣờng xuyên, liên
tục.
Hai là, xây dựng chính sách đãi ngộ, tạo điều kiện thuận lợi
thu hút nguồn nhân lực chất lƣợng cao tham gia lực lƣợng quản lý
trật tự xây dựng đô thị.
Ba là, Tuyên truyền sâu rộng, niêm yết công khai trên các
phƣơng tiện thông tin đại chúng, băng rôn, loa truyền thanh tại các
khu phố, bản tin tổ dân phố về đồ án quy hoạch sử dụng đất, các
quy định của pháp luật về trật tự xây dựng và quy trình, thủ tục cấp
giấy phép xây dựng, các hành vi vi phạm pháp luật xây dựng, mức
phạt và các hình thức xử lý vi phạm trật tự xây dựng.

Bốn là, rà soát, xây dựng đồ án quy hoạch đảm bảo tính khả
thi, phân bố đảm bảo tỷ lệ quy hoạch sử dụng đất theo số dân và
tầm nhìn chiến lƣợc những năm tiếp theo đảm bảo dự đoán quy mô
tỷ lệ tăng dân.
Năm là, rà soát, xây dựng hoàn chỉnh quy chế phối hợp giữa
các lực lƣợng quản lý trật tự xây dựng, thanh tra xây dựng ở các
cấp.
Chƣơng 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY
DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ
CHÍ MINH
2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI
ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ
XÂY DỰNG TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội
của Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh
10


a. Điều kiện tự nhiên của Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh
Quận 12 có diện tích tự nhiên 5.274,9045 ha. Ranh giới hành
chính đƣợc giới hạn bởi: Phía Đông giáp: huyện Thuận An – tỉnh
Bình Dƣơng và quận Thủ Đức (phần giáp sông Sài Gòn). Phía Tây
giáp: Huyện Hóc Môn và QuậnTân Bình. Phía Nam giáp: quận
Bình Thạnh, Gò Vấp, Tân Bình, Tân Phú, và quận Bình Tân. Phía
Bắc giáp: huyện Hóc Môn.
b. Phát triển kinh tế - xã hội của Quận 12, Thành phố Hồ Chí
Minh
Về Kinh tế: Cơ cấu kinh tế của quận phát triển theo định
hƣớng “dịch vụ - công nghiệp – nông nghiệp”, tỷ trọng ngành

thƣơng mại - dịch vụ đạt 52,24% tổng giá trị thực hiện. Sản xuất
công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp đạt mức 47,33% trong tổng giá
trị; tỷ trọng nông nghiệp chỉ còn 0,43%. Tốc độ phát triển ngành
công nghiệp tăng trƣởng bình quân 17,3% năm; ngành thƣơng mại dịch vụ đạt 19,6% năm.
Về xã hội:Cung cấp nƣớc sạch cho cho 130.796/130.796 hộ
dân. Số ngƣời tập luyện thể dục thể thao thƣờng xuyên đạt 28,7%
/dân số, Tỷ lệ hoàn thành chƣơng trình tiểu học 100%. Tỷ lệ học
sinh lên lớp thẳng đạt 99.2%. Tổ chức giới thiệu việc làm cho trên
3.500 lao động, trong đó số lao động đã qua đào tạo nghề tỷ lệ trên
60%, đào tạo nghề cho trên 6.000 lao động.
2.1.2. Tác động của đặc điểm tự nhiên và điều kiện kinh
tế - xã hội đến quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị trên
địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
Một là, một số cá nhân, tổ chức lách luật thực hiện phân lô
hộ lẻ, đầu tƣ xây dựng nhà ở không đảm bảo tiêu chuẩn theo quy
định.
Hai là, yêu cầu các công trình nhà văn hóa, trƣờng học,
mẫu giáo, nhà trẻ, bệnh viện, siêu thị, công viên, nhà thể thao, các
công trình phụ trợ khác phục vụ dân sinh làm tăng áp lực, tác động
11


đối với quản lý nhà nƣớc về đô thị, trật tự xây dựng đô thị tại địa
bàn quận 12.
Ba là, một bộ phận ngƣời dân chƣa nắm rõ các quy định
của pháp luật về cấp phép xây dựng, có hành vi vi phạm.
Bốn là, sự yếu kém về chuyên môn, nghiệp vụ của công
chức làm công tác cấp phép và thanh tra xây dựng.
Năm là, địa bàn quận rộng lớn, nhiều kênh rạch, bờ hữu
sông Sài Gòn, sông Vàm Thuật bao quanh kèm với sự phối hợp

chƣa nhịp nhàng giữa các cơ quan quản lý nhà nƣớc.
2.2. VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.2.1. Tình hình trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn
Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh
2.2.2. Đánh giá chung về trật tự xây dựng đô thị tại địa
bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh
a. Những kết quả đạt đƣợc
Bằng sự nổ lực của cấp ủy, chính quyền, mặt trận tổ quốc
và các đoàn thể chính trị xã hội, hiệu lực, hiệu quả của công tác
quản lý nhà nƣớc trên lĩnh vực trật tự xây dựng đô thị đã từng bƣớc
đƣợc nâng cao, thủ tục hành chính trong lĩnh vực cấp giấy phép xây
dựng từng bƣớc đƣợc đơn giản hóa, lực lƣợng cán bộ công chức
thực thi nhiệm vụ đƣợc đào tạo chuẩn về trình độ chuyên môn,
năng lực tiếp công dân, cơ ở vật chất đƣợc trang bị hiện đại, đảm
bảo giải quyết hiệu quả nhu cầu chính đáng, lợi ích hợp pháp của
ngƣời dân trên lĩnh vực xây dựng.
b. Những hạn chế, tồn tại
Thứ nhất, Công tác tổ chức thực hiện của cơ quan cấp phép xây
dựng chƣa tốt, việc thụ lý hồ sơ chƣa kịp thời.

12


Thứ hai, Nhận thức và hiểu biết pháp luật liên quan đến công
tác cấp phép xây dựng của các chủ đầu tƣ và cán bộ công chức thực hiện
công tác cấp phép xây dựng chƣa đầy đủ.
Thứ ba, Công tác quy hoạch xây dựng chƣa đáp ứng đƣợc yêu
cầu đầu tƣ.
Thứ tư, chủ dầu tƣ lại tự điều chỉnh thiết kế công trình nhiều lần

dẫn đến phải lấy ý kiến thỏa thuận lại nhiều lần làm kéo dài thời gian xét
cấp giấy phép xây dựng.
Thứ năm, Cơ quan cấp giấy phép xây dựng đã yêu cầu thêm
các thủ tục phụ.
Thứ sáu, Các thủ tục mà pháp luật khác có liên quan quy định
nhƣng không rõ, còn chồng chéo, phát sinh các thủ tục, khó khăn trong
thực hiện.
2.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
TRẬT TỰ XÂY DỰNG TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng: Tổ
chức 268 cuộc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trên địa
bàn quận với 71.403 lƣợt ngƣời tham dự; tổ chức 9 cuộc thi tìm
hiểu pháp luật, với hơn 2000 lƣợt ngƣời tham dự về pháp luật liên
quan lĩnh vực xây dựng, trật tự xây dựng đô thị.
2.3.2. Quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo quy hoạch
Về công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch đô thị
Ngày 29 tháng 12 năm 2012, y ban nhân dân thành phố
có Quyết định số 6706/QĐ-UBND về duyệt Đồ án điều chỉnh Quy
hoạch chung xây dựng Quận 12 đến năm 2020, tỷ lệ 1/5000. Quận
12 có tổng diện tính tự nhiên khoảng 5.275 ha. Từ năm 1999 đến
nay, quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 đã phủ kín gần nhƣ 100%
tổng diện tích đất tự nhiên, gồm 25 đồ án quy hoạch.

13


Về công bố, công khai và cung cấp thông tin về quy
hoạch đô thị: Sau khi phê duyệt các đồ án quy hoạch, y ban nhân
dân Quận 12 đều tiến hành công bố, công khai quy hoạch đƣợc

duyệt rộng rãi cho ngƣời dân đƣợc biết theo quy định của Luật Quy
hoạch đô thị (trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận đƣợc Quyết định
phê duyệt).
Về công tác t ch c th c hiện và qu n l quy hoạch đô
thị: Công tác tổ chức thực hiện và quản lý quy hoạch đƣợc triển
khai công bố rộng rãi trên địa bàn quận; làm cơ sở giải quyết các
vấn đề liên quan lợi ích chính đáng của ngƣời dân, tổ chức. Hiện
nay, quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 đã phủ kín toàn bộ diện tích
đất tự nhiên của Quận 12.
2.3.3. Quản lý nhà nƣớc về cấp và thu hồi giấy phép xây
dựng và xây dựng theo giấy phép xây dựng
Thực trạng quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo giấy
phép tại UBND quận 12: Công tác cấp giấy phép xây dựng đƣợc
thực hiện trên cơ sở phối hợp giữa Phòng Quản lý đô thị quận và
Văn phòng Hội đồng nhân dân - y ban nhân dân quận trong thời
gian 14 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Áp dụng quy trình
quản lý mục tiêu chất lƣợng ISO 9001: 2015 thực hiện giải quyết
thủ tục hành chính cho ngƣời dân; bên cạnh đó thực hiện theo cơ
chế “một cửa”, các quy trình, thành phần hồ sơ, cách thức giải
quyết, các văn bản pháp luật đƣợc công khai, minh bạch.
Công tác quản lý việc xây dựng theo giấy phép là một nội
dung có ý nghĩa quan trọng trong lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng.
Thông qua việc cấp giấy phép xây dựng cũng nhƣ việc quản lý xây
dựng theo giấy phép đƣợc cơ quan có thẩm quyền cấp sẽ đảm bảo
đƣợc quy hoạch xây dựng đƣợc thực hiện một cách nghiêm túc,
cảnh quan kiến trúc, chất lƣợng công trình xây dựng đƣợc đảm bảo.
2.3.4. Tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng kiến thức nghiệp vụ
cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị: Tính đến cuối năm
2016, trình độ cán bộ công chức lĩnh vực xây dựng cơ bản đạt
14

chuẩn nhƣ sau: (1) Cán bộ, công chức lãnh đạo quản ký 23 ngƣời,
đạt chuẩn 18/23, trong đó có 05/23 ngƣời có trình độ thạc sỹ. (2)
Công chức chuyên môn 134 ngƣời; đạt chuẩn 31/134, trong đó có
03/134 ngƣời có trình độ thạc sỹ. (3) Viên chức: 97 ngƣời; đạt
chuẩn 58/97 ngƣời.
2.3.5. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo
và xử lý vi phạm hành chính trong xây dựng
Nhiệm vụ, trách nhiệm và quyền hạn của Đội Thanh tra
xây dựng địa bàn quận nhƣ sau: (1)Thực hiện thanh tra, kiểm tra
chủ đầu tƣ, nhà thầu xây dựng các công trình trên địa bàn trong việc
chấp hành các quy định của pháp luật về xây dựng. (2)Yêu cầu các
cơ quan quản lý Nhà nƣớc có liên quan cung cấp đầy đủ tài liệu cần
thiết. Yêu cầu các chủ đầu tƣ xuất trình giấy tờ cần thiết khi thực
hiện xây dựng các công trình. (3)Lập hồ sơ các vụ vi phạm trật tự
xây dựng đối với các chủ đầu tƣ và nhà thầu xây dựng. (4)Chịu sự
chỉ đạo của cơ quan Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh, chịu
trách nhiệm trƣớc UBND quận và pháp luật về quản lý trật tự xây
dựng tại các phƣờng trên địa bàn quận 12.
2.3.6. Đánh giá chung quản lý nhà nƣớc về trật tự xây
dựng tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh
a. Những kết quả đạt đƣợc:
Công tác lập quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch
sử dụng đất 5 năm 2011-2015 của quận đƣợc thực hiện từ năm 2012 đến
nay đã hoàn thành theo chỉ đạo của y ban nhân dân thành phố. Quận
12 có tổng diện tích đất tự nhiên 5.274,9045ha. Đến nay quy hoạch phân
khu tỷ lệ 1/2000 đã phủ kín 100% tổng diện tích đất, gồm 25 đồ án và đã
tổ chức công bố, công khai theo quy định.
b. Những hạn chế, bất cập

- Về quản lý nhà nƣớc đối với quy hoạch:
Một số khu vực trƣớc đây thuộc quy hoạch đất dự trữ, đất công
nghiệp nay đƣợc điều chỉnh sang quy hoạch là đất hỗn hợp nhƣng chƣa
15