Pháp luật về quản lý công chức cấp xã – Từ thực tiễn huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
.............../ ...............

BỘ NỘI VỤ
......../ ........

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN HỒNG NHẬT

PHÁP LUẬT VỀ QUẢN LÝ CÔNG CHỨC CẤP XÃ
TỪ THỰC TIỄN HUYỆN PHONG ĐIỀN,
TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 60 38 01 02

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017


Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN THỊ DIỆU OANH

Phản biện 1: .................................................................. .
.......................................................................................
Phản biện 2: .................................................................. .

.......................................................................................

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc
sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo
vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia
Số:… - Đường…………… - Quận……………… TP………………
Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2017

Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính
Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện
Hành chính Quốc gia


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm 2013 đã
quy định xã, phường, thị trấn là đơn vị hành chính cấp cuối cùng
trong hệ thống hành chính 4 cấp ở nước ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
dạy: “Cấp xã là gần gũi nhân dân nhất, là nền tảng của hành chính.
Cấp xã làm được việc thì mọi việc đều xong xuôi”. Cấp xã ổn định
thì an ninh, chính trị, xã hội của đất nước ổn định.
Cấp xã là nơi nhân dân cư trú, sinh sống; chính quyền cấp xã,
Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức Đoàn thể chính trị - xã hội là cầu nối
trực tiếp toàn bộ hệ thống chính trị với dân, là nơi tổ chức vận động
nhân dân thực hiện đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của
Nhà nước; tăng cường đại đoàn kết toàn dân, khai thác mọi tiềm năng
ở địa phương để phát triển kinh tế-xã hội, tổ chức cuộc sống của
cộng đồng dân cư.

Để hệ thống chính trị ở cấp xã hoạt động có hiệu quả, yếu tố
quan trọng và quyết định là phải có đội ngũ công chức cấp xã có
phẩm chất chính trị, có trình độ chuyên môn đáp ứng tốt được yêu
cầu thực thi công vụ. Công chức cấp xã là những người trực tiếp đưa
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước
đến với người dân và là người trực tiếp tổ chức để nhân dân thực
hiện. Trong đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, các công chức cấp xã
có vai trò rất quan trọng. Công chức cấp xã là công dân Việt Nam
được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc
Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách
nhà nước. Công chức cấp xã có trách nhiệm tham mưu giúp Ủy ban
nhân dân cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực
công tác được phân công.


2
Một trong những yếu tố quan trọng trong công tác quản lý
công chức cấp xã là pháp luật về quản lý công chức. Hệ thống văn
bản pháp luật do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành đã
tạo nên một khuôn khổ pháp luật hoàn chỉnh làm căn cứ cho các cơ
quan chức năng và đội ngũ công chức thực hiện đúng chức năng,
nhiệm vụ và quyền hạn của mình trong quá trình thực thi công vụ.
Trong những năm qua, cùng với việc Nhà nước hoàn thiện
pháp luật cán bộ, công chức, thì các quy định pháp luật quản lý công
chức nói chung và công chức cấp xã nói riêng cũng đã được sửa đổi,
bổ sung, thể hiện trong các văn bản do Quốc hội, Chính phủ, các Bộ
ban hành. Trong từng giai đoạn, các văn bản quy phạm pháp luật liên
tục được sửa đổi, bổ sung đã góp phần hoàn thiện từng bước hệ thống
pháp luật về quản lý công chức cấp xã theo tinh thần đổi mới mạnh
mẽ của chương trình cải cách hành chính. Nhiều văn bản mang tính

bản lề quan trọng đã được tập trung xây dựng và hoàn thiện, tạo tiền
đề hết sức quan trọng và đồng bộ để có thể có một cơ chế quản lý
công chức cấp xã phù hợp. Tuy nhiên, nhìn chung pháp luật về quản
lý công chức cấp xã vẫn còn nhiều bất cập chưa tương xứng với vị
trí, vai trò của công chức cấp xã, chưa tạo môi trường và động lực
thúc đẩy đội ngũ công chức cấp xã đem hết tài năng để phục vụ nhân
dân, phục vụ đất nước.
Do vậy, nhận biết được những vấn đề lý luận và thực trạng
của pháp luật về quản lý công chức cấp xã là yếu tố cơ bản có tính
quyết định góp phần đưa ra những giải pháp hữu hiệu cho việc tăng
cường pháp luật về quản lý công chức cấp xã nhằm đạt được hiệu quả
cao trong công tác quản lý nhà nước. Đặc biệt, khi gắn với một thực
tiễn địa phương cụ thể sẽ góp phần làm sáng tỏ nền tảng lý luận cũng
như đáp ứng yêu cầu thực tiễn của cuộc sống khi đưa ra những giải
pháp thiết thực.


3
Với huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế, mặc dù số
lượng công chức cấp xã đã tương đối ổn định nhưng cơ cấu ngạch
công chức chưa được xác định hợp lý, cơ cấu công chức giữa các lĩnh
vực chưa cân đối. Trình độ chuyên môn của một số công chức đã đạt
tiêu chuẩn theo ngạch, bậc nhưng năng lực thực tế lại chưa đáp ứng
được yêu cầu, đòi hỏi của công việc. Công chức phần lớn chưa được
bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, năng lực cụ thể hoá và tổ chức
triển khai thực hiện nhiệm vụ chưa đáp ứng yêu cầu, chưa ngang tầm
nhiệm vụ được giao. Trình độ, năng lực của đội ngũ công chức cấp
xã còn nhiều bất cập, nhất là ở các xã vùng khó khăn. Một số khâu
trong quản lý công chức cấp xã chưa có sự thống nhất, quy trình quản
lý chưa khép kín.

Xuất phát từ lý do trên, tác giả chọn đề tài "Pháp luật về
quản lý công chức cấp xã – Từ thực tiễn huyện Phong Điền, tỉnh
Thừa Thiên Huế" làm đề tài luận văn chuyên ngành Luật Hiến pháp
và Luật hành chính với mong muốn nhằm nâng cao chất lượng của
đội ngũ công chức cấp xã vừa có ý nghĩa lý luận, vừa có tính thực
tiễn góp phần sớm đưa huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế phát
triển nhanh và bền vững, sớm đạt chuẩn nông thôn mới.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan tới đề tài
Tìm hiểu tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài “Pháp luật về
quản lý công chức cấp xã – Từ thực tiễn huyện Phong Điền, tỉnh Thừa
Thiên Huế”. Trong những năm qua có khá nhiều các công trình khoa
học, đề tài nghiên cứu, bài báo, luận văn, sách chuyên khảo… đã được
công bố liên quan đến đề tài nghiên cứu của luận văn, cụ thể:
- Trần Anh Tuấn (2007), Hoàn thiện thể chế quản lý công chức ở
Việt Nam trong điều kiện phát triển và hội nhập quốc tế; Luận án Tiến sĩ
kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân;
- Tạ Đức Hòa (2015), Pháp luật về công chức cấp xã ở Việt Nam
hiện nay; Luận văn Thạc sĩ luật học, Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội;


4
- Ngô Chí Tuệ (2015), Thể chế quản lý công chức cấp xã – từ
thực tiễn huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc; Luận văn Thạc sĩ Quản lý
công, Học viện Hành chính Quốc gia;
- TS. Vũ Đức Đán với bài "Vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ chính quyền cơ sở" đăng trên Tạp chí Quản lý nhà nước, số 5,
2002;
- TS. Nguyễn Hữu Đức với bài "Từ đặc điểm, tính chất đội ngũ
cán bộ, công chức cơ sở để xây dựng chế độ, chính sách phù hợp" đăng
trên Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 8, 2003;

- TS. Lê Chi Mai với bài "Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính
quyền cơ sở - vấn đề và giải pháp" đăng trên Tạp chí Cộng sản, số 20,
2002;
- Nhà xuất bản tư pháp năm 2004: “Công vụ, công chức nhà
nước” của PGS.TS. Phạm Hồng Thái;
- "Hoàn thiện thể chế công vụ và công chức trong giai đoạn
hiện nay" của ThS. Trần Quốc Hải, đăng trên Tạp chí Tổ chức nhà
nước, số 8, 2004;
- "Quá trình hình thành và phát triển của đội ngũ công chức
và thể chế quản lý công chức ở nước ta từ 1945 đến nay" của TS.
Nguyễn Minh Phương, đăng trên Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 8,
2004;
- Cổng thông tin điện tử Tạp chí tổ chức nhà nước: “Xây
dựng thể chế công vụ hiện đại và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ,
công chức Việt Nam - tầm nhìn 2035” của TS. Thang Văn Phúc –
nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ; năm 2015;
- Ths Trần Thị Mai – UBND
phường Khương Đình, Thanh Xuân, Hà Nội: Địa vị pháp lý của công
chức tư pháp – hộ tịch cấp xã trong quản lý nhà nước về công tác tư
pháp của Ủy ban nhân dân cấp xã giai đoạn hiện nay;


5
- Ths Vũ Thúy Hiền – Trường Đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức, Bộ Nội vụ “Xác định năng lực của công
chức cấp xã trong thực thi công vụ”, ngày 29/3/2016;
- ThS. Trần Thị Hạnh Trường Đại học Nội vụ - Bộ Nội vụ “Chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức cấp xã từ sau Hội nghị Trung ương 5 khóa IX và một số
kiến nghị”;
- TS Nguyễn Văn Cương – Phó Viện

trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp “Quan niệm pháp luật và
hệ thống pháp luật ở phương Tây”;
- Trần Kim Hoàng –
Khoa Nhà nước và Pháp luật;
- Tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên cao cấp khối
Đảng, đoàn thể năm 2011: “chế độ công vụ và quản lý cán bộ, công
chức”.
Tình hình nghiên cứu trên đây cho thấy, các công trình khoa
học, đề tài nghiên cứu, các bài báo, luận án, sách chuyên khảo trong
chừng mực nhất định đã góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận
và thực tiễn quan trọng của pháp luật về quản lý công chức cấp xã
hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu đề tài là làm sáng tỏ cơ sở lý luận
pháp luật về quản lý công chức cấp xã nói chung từ đó đánh giá
được thực trạng pháp luật về quản lý công chức cấp xã ở huyện
Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế để đưa ra các quan điểm, phương
hướng và giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện pháp luật về quản lý
công chức cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích nêu trên, luận văn có những


6
nhiệm vụ cụ thể sau đây:
- Làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản của pháp luật về quản lý
công chức cấp xã theo yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở
Việt Nam như khái niệm, đặc điểm, nội dung, các yếu tố ảnh hưởng đến
pháp luật về quản lý công chức cấp xã.

- Phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật về quản lý công
chức cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế hiện nay, từ
đó chỉ ra những kết quả, hạn chế và phân tích những nguyên nhân
của kết quả và hạn chế đó.
- Đưa ra các quan điểm và giải pháp bảo cỏ bản nhằm hoàn
thiện pháp luật về quản lý công chức công chức cấp xã ở huyện
Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế theo yêu cầu xây dựng nhà nước
pháp quyền XHCN Việt Nam hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là pháp luật về quản lý công
chức cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế ở hai góc độ:
các quy định pháp luật của trung ương ban hành về quản lý công chức
cấp xã nói chung và những văn bản áp dụng pháp luật, quy phạm pháp
luật của địa phương về quản lý công chức cấp xã ở huyện Phong Điền,
tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Địa bàn nghiên cứu là huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên
Huế.
- Thời gian nghiên cứu trong luận văn được xác định từ
01/01/2014 đến 31/12/2016.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về công chức; quan


7
điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của
Nhà nước về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do

dân, vì dân; pháp luật về quản lý công chức nói chung và công chức
cấp xã nói riêng theo yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật
biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử và sử dụng các phương pháp
nghiên cứu cụ thể như: phương pháp thống kê, so sánh, phân tích,
tổng hợp, diễn dịch và phương pháp thực chứng để phân tích làm
sáng tỏ vấn đề nghiên cứu. Kế thừa có chọn lọc và phát huy kết quả
các công trình nghiên cứu của các tác giả khác có liên quan đến vấn
đề đang nghiên cứu như: Luận án, luận văn, đề tài nghiên cứu, bài
viết đăng trên các tạp chí, cổng thông tin điện tử …
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Đây là một công trình nghiên cứu mới ở huyện Phong Điền,
tỉnh Thừa Thiên Huế, kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ có những
đóng góp trên cả phương diện lý luận và thực tiễn như sau:
- Trên cơ sở các luận điểm khoa học, luận văn đã xây dựng
khái niệm pháp luật về quản lý công chức cấp xã; chỉ ra đặc điểm, vai
trò của đội ngũ công chức cấp xã và các yếu tố ảnh hưởng đến pháp
luật về quản lý công chức cấp xã; xác định nội dung của pháp luật về
quản lý công chức cấp xã trong điều kiện phát triển và hội nhập quốc
tế hiện nay.
- Luận văn đánh giá khách quan và chỉ ra những thành tựu,
tập trung làm rõ những hạn chế, bất cập của hệ thống quy phạm pháp
luật hiện hành, cũng như những hạn chế, tồn tại trong thực tiễn áp
dụng pháp luật về quản lý công chức cấp xã. Từ những hạn chế, bất
cập của pháp luật về quản lý công chức cấp xã ở huyện Phong Điền,
tỉnh Thừa Thiên Huế hiện hành, luận văn đã chỉ ra và phân tích kỹ

8
các nguyên nhân để làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp hoàn
thiện.
- Đưa ra các quan điểm, kiến nghị phương hướng và giải
pháp cơ bản nhằm hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã
ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Tóm lại, các kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần bổ
sung những vấn đề lý luận về pháp luật về quản lý công chức cấp xã,
cung cấp các luận cứ khoa học cho việc nghiên cứu nhằm tiếp tục xây
dựng, hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã nói chung và
pháp luật về quản lý công chức cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh
Thừa Thiên Huế nói riêng.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, nội dung của luận văn gồm 3 chương, gồm:
Chương 1: Những vấn đề lý luận pháp luật về quản lý công chức
cấp xã.
Chương 2: Thực trạng đội ngũ công chức cấp xã và pháp
luật về quản lý công chức cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa
Thiên Huế.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp cơ bản hoàn thiện pháp luật
về quản lý công chức cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
hiện nay.


9
Chương 1:
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN PHÁP LUẬT VỀ QUẢN LÝ
CÔNG CHỨC CẤP XÃ
1.1. Khái niệm, đặc điểm pháp luật về quản lý công chức cấp xã

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vị trí vai trò công chức cấp xã
1.1.1.1. Khái niệm và đặc điểm công chức cấp xã
1.1.1.2. Vị trí, vai trò của công chức cấp xã
1.1.2. Khái niệm pháp luật về quản lý công chức cấp xã
1.1.3. Đặc điểm pháp luật về quản lý công chức cấp xã
1.2. Nội dung và vai trò pháp luật về quản lý công chức cấp xã
1.2.1. Nội dung pháp luật về quản lý công chức cấp xã
1.2.2. Vai trò pháp luật về quản lý công chức cấp xã
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến pháp luật về quản lý công chức
cấp xã
1.3.1. Chế độ chính trị
1.3.2. Kinh tế - xã hội
1.3.3. Yếu tố con người
1.3.4. Truyền thống, văn hóa, phong tục và tập quán
1.3.5. Hội nhập khu vực và quốc tế
1.4. Lịch sử hình thành, phát triển pháp luật về quản lý công
chức cấp xã
1.4.1. Giai đoạn từ năm 1945 đến trước năm 1998
1.4.2. Giai đoạn từ năm 1998 đến trước năm 2008


10
Chương 2:
THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ
VÀ PHÁP LUẬT VỀ QUẢN LÝ CÔNG CHỨC CẤP XÃ
Ở HUYỆN PHONG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến pháp luật về quản lý công chức
cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội
2.1.2. Những ảnh hưởng của đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội đến

pháp luật về quản lý công chức cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa
Thiên Huế.
2.1.2.1. Thuận lợi
2.1.2.2. Khó khăn
2.2. Thực trạng đội ngũ công chức cấp xã ở huyện Phong Điền,
tỉnh Thừa Thiên Huế
Huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế có 16 đơn vị hành
chính (gồm 15 xã và 01 thị trấn), trong đó có 05 xã đặc biệt khó khăn
và 03 xã miền núi; với 136 thôn, bản, Tổ dân phố.
TT

Đơn vị

Loại đơn vị

Tổng số

Trong đó

hành chính

CBCC

CB CC

Ghi chú

1 Xã Phong Hiền

Loại 1

25

12

13

2 Xã Phong An

Loại 1

25

12

13

3 Xã Phong Sơn

Loại 1

25

12

13

Miền núi

4 Xã Phong Xuân

Loại 1

25

12

13

Miền núi

5 Xã Phong Mỹ

Loại 1

25

12

13

Miền núi

6 Thị trấn Phong Điền

Loại 1

25

12

13

7 Xã Phong Hòa

Loại 1

25

12

13

8 Xã Phong Bình

Loại 1

25

12

13

Đặc biệt khó khăn

9 Xã Phong Chương

Loại 1

25

12

13

Đặc biệt khó khăn


11
10 Xã Điền Hương

Loại 1

25

12

13

Đặc biệt khó khăn

11 Xã Điền Môn

Loại 1

25

12

13

Đặc biệt khó khăn

12 Xã Điền Lộc

Loại 1

25

12

13

Biên giới biển

13 Xã Điền Hòa

Loại 1

25

12

13

Đặc biệt khó khăn

14 Xã Phong Hải

Loại 1

25

12

13

Biên giới biển

15 Xã Điền Hải

Loại 2

23

11

12

16 Xã Phong Thu

Loại 2

23

11

12

396

190

206

Tổng cộng

2.3. Tình hình pháp luật về quản lý công chức cấp xã ở huyện
Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
Thứ nhất, pháp luật về quản lý công chức cấp xã ở huyện
Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế không chỉ xem xét hệ thống các
văn bản pháp luật về quản lý công chức cấp xã do huyện Phong Điền
ban hành mà bao gồm cả hệ thống văn bản do tỉnh Thừa Thiên Huế
quy định dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật do Trung ương
ban hành.
Thứ hai, việc nghiên cứu pháp luật về quản lý công chức cấp
xã không chỉ đánh giá thực trạng quy định pháp luật mà đồng thời
phải xem xét thực tiễn thực hiện các quy định pháp luật về quản lý
công chức cấp xã tại huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế hiện
nay. Thông qua việc nghiên cứu thực tiễn thực hiện sẽ là cơ sở để
đánh giá đúng thực trạng quy định pháp luật.
2.3.1. Pháp luật về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức cấp
xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
Một là, công tác tuyển dụng công chức cấp xã
Hai là, về sử dụng và quản lý công chức cấp xã
2.3.2. Pháp luật về đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã
Công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện
những năm qua được triển khai thực hiện trên cơ sở định hướng tại

12
Quyết định số 1956 QĐ-TTg ngày 27 11 2009 về Phê duyệt Đề án
"Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020". Công tác đào
tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã của huyện đã đạt được nhiều kết quả
quan trọng, có sự đổi mới rõ nét, công chức được đào tạo theo đúng
yêu cầu địa chỉ sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng công chức đã gắn với
yêu cầu thực tiễn nhiệm vụ chính trị ở từng cơ sở, cụ thể như sau
(Báo cáo của UBND huyện Phong Điền về việc sắp xếp, bố trí cán
bộ, công chức và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp
trên địa bàn huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế từ 01/01/2015
đến 31/12/2016):
2.3.3. Pháp luật về chính sách đối với công chức cấp xã
Một là, các chế độ chính sách liên quan
Thực hiện các văn bản về chính sách đối với đội ngũ công
chức cấp xã của Trung ương; huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên
Huế đã vận dụng triển khai, cụ thể hóa thành các văn bản hướng dẫn
của tỉnh đối với đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện phù hợp
với thực tế của địa phương.
Hai là, công tác thi đua, khen thưởng
Thực hiện Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2003, Luật Sửa
đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2005
và năm 2013;...
2.4. Đánh giá chung pháp luật về quản lý công chức cấp xã ở
huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
2.4.1 Ưu điểm
2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân
Tiểu kết chương 2


13

Chương 3:
QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT
VỀ QUẢN LÝ CÔNG CHỨC CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN
HUYỆN PHONG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
3.1. Quan điểm hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã
3.1.1. Hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã phải tuân
thủ các quan điểm, chủ trương của Đảng
Dựa trên những chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng
và Nhà nước ta về xây dựng đội ngũ công chức nói chung và công
chức cấp xã nói riêng. Căn cứ vào những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn
thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã, cũng như thực tiễn pháp
luật về quản lý công chức cấp xã, việc hoàn thiện pháp luật về quản lý
công chức cấp xã cần quán triệt những quan điểm sau:
- Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam đối với
công tác cán bộ. Vì vậy quá trình hoàn thiện pháp luật về quản lý công
chức cấp xã phải đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng đối với xây dựng đội
ngũ công chức nói chung và công chức cấp xã nói riêng.
- Xuất phát từ bản chất của nhà nước ta là “Nhà nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân”.(Khoản 1, Điều 2
Hiến pháp năm 2013).
3.1.2. Hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã phải dựa
trên năng lực của đội ngũ công chức cấp xã
Trong mọi giai đoạn cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm đến
xây dựng đội ngũ công chức nhà nước, các nghị quyết của Đảng luôn
đặt ra chủ trương xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức
"vừa hồng vừa chuyên" có đủ năng lực thực thi nhiệm vụ; Đảng lãnh
đạo Nhà nước có những chính sách, thể chế cụ thể xây dựng đội ngũ
cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu xây dựng đất nước.

14
3.1.3. Hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã phải đảm
bảo thống nhất, đồng bộ, hợp hiến, hợp pháp và có tính ổn định
tương đối
Tính đồng bộ, thống nhất của pháp luật về quản lý công
chức cấp xã hiện nay đang bị hạn chế bởi có quá nhiều văn bản điều
chỉnh do nhiều chủ thể khác nhau ban hành, tình trạng này tạo nên
hiện tượng mâu thuẫn, chồng chéo giữa các văn bản.
Chất lượng của văn bản quy phạm pháp luật về quản lý
công chức cấp xã phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan và chủ
quan khác nhau, trong đó quy trình soạn thảo, thẩm định và trình
ban hành có một vai trò rất quan trọng.
Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học pháp luật để tạo chỗ
dựa khoa học cho hoạt động xây dựng pháp luật về quản lý công
chức cấp xã, đồng thời thường xuyên tổng kết thực tiễn về tổ chức và
hoạt động của chính quyền cấp xã và công chức cấp xã nhằm làm rõ
về mặt lý luận và thực tiễn của chính quyền cấp xã và công chức cấp
xã; về vị trí, vai trò của pháp luật về quản lý công chức cấp xã, phạm
vi điều chỉnh, đối tượng, phương pháp mà pháp luật về quản lý công
chức cấp xã cần điều chỉnh.
3.1.4. Hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã phải
thường xuyên rà soát để phát hiện những bất cập nhằm sửa đổi, bổ
sung kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý công
chức cấp xã
- Khi ban hành văn bản quy phạm pháp luật về quản lý công
chức cấp xã cần có sự rà soát, hệ thống hóa để tránh sự chồng chéo,
thiếu rõ ràng; chú trọng hơn đến tính khả thi, tính đồng bộ trong các
quy định. Khâu kiểm tra, xử lý văn bản trái pháp luật cần phải được
tiến hành thường xuyên, toàn diện, kịp thời; khách quan, công khai,

minh bạch; đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục; kết hợp giữa việc kiểm tra
của cơ quan có thẩm quyền với việc tự kiểm tra của cơ quan ban hành


15
văn bản, bảo đảm sự phối hợp giữa các cơ quan có liên quan.
- Các văn bản qui phạm pháp luật về quản lý công chức cấp
xã quy định chi tiết việc thi hành Luật Cán bộ, công chức cần quy
định một cách cụ thể, hạn chế việc tiếp tục lại có một văn bản khác
hướng dẫn văn bản quy định chi tiết. Đồng thời, các văn bản quy
định chi tiết cần được ban hành đúng tiến độ để đảm bảo có hiệu lực
cùng thời điểm có hiệu lực của văn bản hoặc điều, khoản, điểm được
quy định chi tiết.
- Cần tiến hành rà soát kết quả xây dựng, ban hành các văn bản
hướng dẫn triển khai thực hiện Luật Cán bộ, công chức về quản lý công
chức cấp xã để tiếp tục hoàn chỉnh và các văn bản của Chính phủ và các
Bộ để cụ thể hóa quy định của Luật Cán bộ, công chức về vấn đề quản
lý, sử dụng công chức cấp xã.
3.1.5. Hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã phải căn
cứ vào điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương
Mỗi giai đoạn lịch sử có đặc điểm tình hình, nhiệm vụ và yêu
cầu cụ thể. Đó là những căn cứ quan trọng để xác định mục tiêu, tiêu
chuẩn, biện pháp xây dựng, phát triển đội ngũ công chức nhà nước
nói chung và công chức cấp xã nói riêng, đáp ứng yêu cầu cải cách
hành chính trong những điều kiện và hoàn cảnh cụ thể. Do vậy, để
xây dựng, phát triển đội ngũ công chức cấp xã đáp ứng yêu cầu hội
nhập, ngoài nguyên tắc chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước thì việc căn cứ vào nguồn nhân
lực thực tế hiện có của địa phương, vào yêu cầu của công tác quản lý
nhà nước, trên cơ sở chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa

phương là điều tất yếu khách quan.
3.2. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức
cấp xã - từ thực tiễn huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
3.2.1. Nhóm giải pháp chung


16
Các giải pháp hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp
xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế hiện nay phải trên cơ
sở hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã nói chung. Bởi
lẽ những quy định pháp luật về quản lý công chức cấp xã do địa
phương ban hành đều dựa trên cơ sở triển khai thực hiện các quy
định pháp luật về quản lý công chức cấp xã do trung ương quy định.
3.2.1.1. Hoàn thiện các quy định pháp luật về tạo nguồn, tiêu chuẩn và
tuyển dụng công chức cấp xã.
- Pháp luật về quản lý công chức cấp xã cần có qui định về
tạo nguồn công chức cấp xã bằng cách qui định thu hút, tuyển dụng
số sinh viên tốt nghiệp đại học có chuyên môn phù hợp về địa phương
công tác. Bên cạnh đó cần chú ý lựa chọn tới đối tượng tạo nguồn bao
gồm những người đã tham gia lao động, sản xuất tại địa phương (đặc
biệt các đối tượng là con em người dân tộc thiểu số), bộ đội hoàn
thành nghĩa vụ quân sự gửi đi đào tạo theo phương thức liên kết đào
tạo ở nhiều loại hình dài hạn, ngắn hạn, tập trung, tại chức ở các
trường Đại học, cao đẳng để xây dựng đội ngũ công chức cấp xã từng
bước được trẻ hóa, chất lượng được nâng cao; tỷ lệ công chức đạt
chuẩn, trên chuẩn và số lượng công chức người dân tộc tại chỗ ngày
càng cao.
- Pháp luật về quản lý công chức cấp xã cần qui định tiêu
chuẩn công chức cấp xã phù hợp với đặc điểm của xã, phường, thị
trấn. Hiện nay, tiêu chuẩn cụ thể của công chức cấp xã được qui định

chung không phân biệt xã, phường, thị trấn. Tuy nhiên để phù hợp
với điều kiện đặc thù của một số xã, phường, thị trấn thì cần phân cấp
cho địa phương được xem xét, quyết định tiêu chuẩn công chức cấp
xã phù hợp với yêu cầu, trình độ quản lý khác nhau giữa đô thị và
nông thôn, đáp ứng được yêu cầu của tính phức tạp trong quản lý nhà
nước cũng như mặt bằng dân trí tương đối cao của dân cư đô thị. Vì
vậy, cần phải nâng cao tiêu chuẩn về trình độ của công chức thị trấn,


17
phường nhằm đáp ứng được yêu cầu của quản lý nhà nước ở cơ sở
trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế cũng
như đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước ở đô thị và nông thôn
theo Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.
- Để hình thành đội ngũ công chức chính quyền cấp xã nhất
thiết phải tiến hành bằng con đường tuyển dụng. Pháp luật về quản lý
công chức cấp xã đã quy định hai hình thức tuyển dụng đó là thi
tuyển và xét tuyển. Tuy nhiên, những vấn đề cụ thể hơn của việc
tuyển dụng các chức danh chuyên môn cấp xã chưa được pháp luật
quy định rõ ràng.
3.2.1.2. Sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý, sử dụng, đào tạo, bồi
dưỡng, khen thưởng, kỷ luật công chức cấp xã.
Thứ nhất, về quản lý công chức cấp xã
Thứ hai, pháp luật về quản lý công chức cấp xã cần qui định
hợp lý số lượng, chức danh công chức ở cấp xã
Thứ ba, pháp luật về quản lý công chức cấp xã cần bổ sung
qui định vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức.
Thứ tư, qui định về việc công chức cấp xã kiêm nhiệm các
chức danh hoạt động không chuyên trách ở cấp xã
Thứ năm, bổ sung, sửa đổi các qui định của pháp luật về đào

tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã
Thứ sáu, về đánh giá công chức cấp xã
Thứ bảy, về khen thưởng và kỷ luật đối với công chức cấp
xã
3.2.1.3. Sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến chế độ đãi ngộ
công chức cấp xã
Một là, tiền lương và phụ cấp đối với công chức cấp xã
Hai là, chế độ thôi việc và nghỉ hưu
3.2.2. Nhóm giải pháp cụ thể để thực hiện pháp luật về quản lý
công chức cấp xã ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.


18
3.2.2.1. Tăng cường, đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy, chính
quyền địa phương ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế trong xây
dựng và thực hiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã
3.2.2.2. Sửa đổi, bổ sung pháp luật về quản lý công chức cấp xã ở huyện
Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
3.2.2.3. Về đánh giá công chức cấp xã
Một là: Đánh giá công chức phải căn cứ vào tiêu chuẩn chức
danh.
Hai là: Đánh giá công chức phải lấy hiệu quả công tác và sự
đóng góp thực tế và sự tín nhiệm của nhân dân làm thước đo phẩm
chất và năng lực của công chức.
Ba là: Đánh giá công chức phải công khai, minh bạch, khách
quan, toàn diện và công tâm. Phẩm chất và năng lực công chức phải
được khẳng định trong suốt quá trình công tác, trong mối quan hệ với
môi trường, hoàn cảnh, điều kiện khách quan, chủ quan từng thời kỳ
và các chức danh đã đảm nhiệm của người công chức đó.
Bốn là: Đánh giá công chức phải thường xuyên, kịp thời, theo

định kỳ hàng năm; các địa phương cần tiến hành việc đánh giá công
chức trước khi bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm, quy hoạch, điều động, đào
tạo, bồi dưỡng, khi kết thúc thời hạn, thời gian biệt phái để qua đó kịp
thời uốn nắn những lệch lạc; ngăn chặn, chấn chỉnh những sai phạm;
động viên khuyến khích những nhân tố tích cực và khắc phục, sửa chữa
những yếu kém, tồn tại của mỗi công chức nhằm giúp đỡ công chức
ngày càng hoàn thiện, ngày càng phát triển hơn.
Năm là: Tăng cường thực hiện dân chủ, thu hút sự tham gia
của các tầng lớp nhân dân trong đánh giá công chức. Thực tiễn cho
thấy, có nhiều vấn đề liên quan đến các hành vi tiêu cực, tham nhũng
của công chức, đảng viên mà cán bộ cấp trên hoặc chi ủy, chi bộ
không biết, nhưng quần chúng và những người cán bộ, công chức cấp
dưới vẫn biết và cấp trên chỉ biết khi nhận được thông tin do quần chúng


19
tố giác hoặc báo chí phanh phui. Do đó, muốn thực hiện dân chủ trong
xã hội và phát huy quyền làm chủ của nhân dân thì trước hết phải mở
rộng và phát huy dân chủ nhằm thu hút đông đảo nhân dân, các tổ chức
chính trị - xã hội, các đoàn thể quần chúng tham gia nhằm đưa ra những
nhận xét, đánh giá công chức thực chất nhất, thể hiện quyền làm chủ
trực tiếp của nhân dân trong hoạt động quản lý của Nhà nước.
Sáu là: Thực hiện đúng quy trình, phương pháp đánh giá
công chức. Đánh giá công chức được tiến hành hằng năm, khi kết
thúc thời hạn bổ nhiệm hay giới thiệu công chức ứng cử các chức
danh lãnh đạo, quản lý. Chú trọng thực hiện việc lấy mức độ hài lòng
của người dân, doanh nghiệp đối với thực thi nhiệm vụ, công vụ của
công chức là tiêu chí đánh giá công chức cấp xã huyện Phong Điền,
tỉnh Thừa Thiên Huế.
3.2.2.4. Về đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã

3.2.2.5. Về tuyển dụng, sử dụng công chức cấp xã
Tiểu kết chương 3


20
KẾT LUẬN
Đề tài “Pháp luật về quản lý công chức cấp xã – Từ thực tiễn
huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế” đã thực hiện những nhiệm
vụ nghiên cứu được đặt ra thông qua việc làm sáng tỏ cơ sở lý luận
và thực tiễn cũng như phân tích thực trạng pháp luật về quản lý công
chức cấp xã và đề ra những giải pháp hoàn thiện. Đây là một vấn đề
có tính phức tạp cả về lý luận và thực tiễn. Kết quả nghiên cứu của đề
tài đã tập trung làm sáng tỏ những vấn đề sau:
1. Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng
giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân
cấp xã. Công chức cấp xã có vai trò quan trọng trong việc trực tiếp
tham gia tổ chức các hoạt động quản lý, điều hành các công việc
hành chính và trực tiếp tổ chức thi hành pháp luật ở xã, phường, thị
trấn; tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân xã thực hiện chức năng quản lý
nhà nước đối với các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa phương. Với vị
trí vai trò quan trọng như vậy những quan hệ phát sinh trong hoạt
động của công chức cấp xã cần thiết phải được điều chỉnh bằng pháp
luật.
2. Pháp luật về quản lý công chức cấp xã điều chỉnh những
quan hệ xã hội nảy sinh trong quá trình hình thành và quản lý, sử
dụng đội ngũ công chức cấp xã bao gồm cả các quan hệ về tuyển
dụng, sử dụng và quản lý công chức cấp xã; quan hệ về đào tạo,
bồi dưỡng công chức cấp xã; quan hệ khen thưởng, kỷ luật công
chức cấp xã; quan hệ về chế độ, chính sách đối với công chức cấp
xã.

3. Hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã cần phải
tuân theo những tiêu chí pháp luật phải đầy đủ, đồng bộ, thống nhất
phù hợp với qui luật khách quan của đời sống xã hội; đảm bảo thể
chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về hoàn thiện hệ


21
thống pháp luật về quản lý công chức cấp xã trong giai đoạn hiện
nay.
4. Quá trình hình thành và phát triển pháp luật về quản lý
công chức cấp xã cũng như thực tiễn áp dụng cho thấy pháp luật về
quản lý công chức cấp xã ngày càng được hoàn thiện thêm cả về nội
dung và hình thức nhưng bên cạnh đó vẫn bộc lộ những hạn chế so
với những tiêu chí hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã
về nội dung chưa qui định đầy đủ các chức danh công chức cấp xã,
chưa qui định về xác định vị trí việc làm, cơ cấu đối với công chức
cấp xã. Bên cạnh đó còn có những qui định chưa phù hợp với thực
tiễn như qui định về tiêu chuẩn về đánh giá, quản lý, sử dụng, khen
thưởng, kỷ luật, đào tạo, bồi dưỡng, chế độ chính sách đối với công
chức cấp xã. Về hình thức, pháp luật về quản lý công chức cấp xã
còn có những hạn chế như còn có những qui phạm mâu thuẫn chưa
thống nhất, diễn đạt còn có chỗ chưa rõ ràng, cụ thể. Có nhiều
nguyên nhân dẫn đến những hạn chế này nhưng nguyên nhân cơ bản
và sâu xa nhất là do chúng ta chưa có nhận thức đầy đủ về vị trí, vai
trò đặc biệt của đội ngũ công chức cấp xã.
5. Trên cơ sở phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn,
luận văn đã xác định những quan điểm cơ bản để hoàn thiện pháp
luật. Đó là hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã phải bảo
đảm sự lãnh đạo thống nhất của Đảng đối với công tác cán bộ; đáp
ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của

dân, do dân, vì dân; đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính. Trên cơ sở
những quan điểm đề xuất, luận văn cũng đã đưa ra những giải pháp
hoàn thiện pháp luật về quản lý công chức cấp xã. Các giải pháp
được chia ra thành các giải pháp hoàn thiện pháp luật về quản lý công
chức cấp xã về nội dung, các giải pháp hoàn thiện về hình thức. Các
giải pháp về nội dung tập trung vào đề xuất sửa đổi, bổ sung các qui
định pháp luật về chức danh, tiêu chuẩn, quản lý, sử dụng, đánh


22
giá, khen thưởng, kỷ luật, đào tạo bồi dưỡng, chế độ chính sách đối
với công chức cấp xã. Các giải pháp hoàn thiện pháp luật về công
chức cấp xã về hình thức gồm đổi mới qui trình ban hành văn bản,
thường xuyên rà soát, hệ thống hóa văn bản qui phạm pháp luật về
quản lý công chức cấp xã. Thực hiện đồng bộ các giải pháp sẽ góp phần
tuyển dụng, bố trí, sử dụng đội ngũ công chức cấp xã có đủ phẩm chất,
năng lực đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước ta trong giai
đoạn hiện nay.