Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tới phát triển kinh tế hộ tại xã Kim Phượng huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

i

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

TR

PH M TH TUY T
Tên

tài:

THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Kinh t nông nghi p

Khoa

: Kinh t & Phát tri n nông thôn

Khóa h c

: 2011- 2015

Thái Nguyên, n m 2015


ii

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

TR

PH M TH TUY T
Tên

tài:

,

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Kinh t nông nghi p

L p

: K43 - KTNN

Khoa

: Kinh t & Phát tri n nông thôn

Khóa h c

: 2011- 2015

Giáo viên h

ng d n : ThS. Nguy n Th Châu

Thái Nguyên, n m 2015


i

L IC
Trong quá trình h c t p, nghiên c

cs

tài t t nghi

t n tình c a nhi u t p th

bày t lòng c

n:

T p th các th y, cô giáo trong Khoa Kinh t

i h c Nông Lâm

em trong quá trình h c t p và nghiên c
Em xin chân thành c

tài.

i cô giáo Ths. Nguy n Th

ng d n em trong su t quá trình nghiên c u và t

n tình

u ki n thu n l i cho em

tài t t nghi p.
c ch

a bàn nghiên c

em trong quá trình thu th p thông tin nghiên c
Em xin bày t lòng bi

tài này.

ct

, giúp

em trong su t quá trình h c t p, nghiên c

tài t t nghi p

c a mình.
Tuy nhiên, do th i gian có h
h n ch
nh ng ý ki

c và kinh nghi m b n thân còn nhi u

tài không tránh kh i còn nhi u thi u sót. R t mong nh
a các th

M t l n n a em xin chân thành c

c

c hoàn thi

tc s

quý báu c a các t p

th

Sinh viên

Ph m Th Tuy t


ii

DANH M C B NG
Trang

B ng 4.1. Di

tt

...............................34

B ng 4.2. K t qu s n xu t kinh doanh c

n 2012 - 2014

...............................................................................................................................36
B ng 4.3. Cho vay tín d ng trung và dài h

ng...43

B ng 4.4. Thu n tín d ng trung h n và dài h
B ng 4.5. Tình hình thu n tín d ng ng n h
B
B

n c a các h
u ki n s n xu t c a h

B ng 4.8. Tình hình vay v n c a các h

.................................44
n 31 -

................45

u tra ........................................................46
u tra ............................................................47
u tra......................................................49

B ng 4.9. Quy mô các hình th c và s d ng v n tín d ng c a các h

u tra .....51

B ng 4.10. Th c tr ng s d ng v n tín d ng chính th c c a các h phân theo
ngu n v n t

a bàn nghiên c u......................................................................52

B ng 4.11. Th c tr ng s d ng v n vay c a các h

u

...........................................................................................................................53
B ng 4.12. Th c tr ng s d ng v n tín d ng chính th c c a các nhóm h nông
u tra.................................................................................................54
B ng 4.13. Th c tr ng s d ng v n tín d ng chính th c c a các nhóm h phân
c kinh t ............................................................................................55
B

n vay vào s n xu t c a các h

B ng 4.15. Chi phí s n xu t c a các h
B ng 4.16. K t qu ho

u tra..................57

u tra........................................................58

ng s n xu t c a các h

B ng 4.17. Hi u qu s d ng v n tín d ng c a các h

u tra.....................................59
u tra...............................60


iii

DANH T

VI T T T

NHNN&PTNT

: Ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn

CN

: Công nghi p
:N

SX

ng

: S n xu t
:

tính

SL

:S

ng

TB

: Trung bình

m nghèo

TTCN - TMDV

: Ti u th công nghi p -

SX

: S n xu t

PSX

: Phi s n xu t

i d ch v


iv

Trang

PH N 1 M

U ................................................................................................1

1.1. Tính c p thi t c
1.2. M

tài ...............................................................................................1

c tiêu c a

tài......................................................................................2

1.2.1. M c tiêu chung c

tài.........................................................................................2

1.2.2. M c tiêu c th c

tài.........................................................................................2

tài .........................................................................................................3
PH N 2 T NG QUAN TÀI LI U .....................................................................4
lý lu n .................................................................................................................4
2.1.1. M t s khái ni m.......................................................................................................4
2.1.2. M t s hình th c tín d ng trong ho

ng cho vay nông h .............................10

2.2. Nông h và nhu c u vay v n trong qúa trình phát tri n .........................................12
2.2.1. Nông h

a nó .................................................................................12

2.2.2. Nhu c u v n v i s phát tri n kinh t nông h ....................................................16
2.3. Các nhân t

n tín d ng c a ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n

nông thôn trong vi c cho vay phát tri n kinh t nông h .....................................19
2.3.1. Các nhân t thu c v h s n xu t nông nghi p ....................................................19
2.3.2. Các nhân t thu c v Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ...........21
2.3.3. Các nhân t khác .....................................................................................................23
2.4.

th c ti n............................................................................................................24

2.4.1. Kinh nghi m ho

ng tín d ng c a ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông

n nông h c a m t s
2.4.2. Nh ng bài h

c...........................................24

c rút ra t quá trình cho vay kinh t nông h c a Ngân hàng

nông nghi p và phát tri n nông thôn Vi t Nam ....................................................26
....29
ng nghiên c

tài ......................................................................................29

ng nghiên c u .............................................................................................29


v

3.1.2. Th i gian nghiên c u ..............................................................................................29
3.2. N i dung nghiên c u..................................................................................................29
3.3.

u ..........................................................................................29

3.3.1.

u tra thu th p s li u ...................................................................29

3.3.2.

lý s li u ....................................................................30

3.4. H th ng ch tiêu nghiên c u.....................................................................................30
PH N 4 K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N.................................33
u ki n t nhiên và kinh t xã h i c a xã
m

m Th y........................33

u ki n t nhiên...................................................................................33

4.1.2. Tài nguyên thiên nhiên ...........................................................................................34
m kinh t - xã h i........................................................................................36
4.1.4.

ng c

u ki n t nhiên - kinh t - xã h

tri n kinh t nông nghi p -

n phát

ng ........................................39

4.2. Tình hình cung ng v n tín d

n kinh t nông nghi p c a

NHNN&PTNT .........................................................................................................41
4.2.1. Quá trình hình thành và phát tri n Ngân hàng Nông nghi p và phát tri n nông
thôn ............................................................................................................................41
4.2.2. Tình hình cho vay v n c a h th ng tín d ng cho phát tri n kinh t nông
nghi p c a NHNN&PTNT......................................................................................42
4.3. Tình hình s d ng v n vay c a các h
m c a các h
4.3.2. Tình hình chung v

u tra .......................................................46

u tra........................................................................46
u ki n s n xu t c a các h

4.3.3. Tình hình vay v n c a các h

u tra.................................47

u tra...................................................................48

4.3.4. Th c tr ng s d ng v n c a các h

u tra .........................................................51

4.4. Hi u qu kinh t c a vi c s d ng v n vay c a các h
4.4.1. Tình hình s d ng v

u tra ............................56

n xu t c a các h

4.4.2. Hi u qu s d ng v n tín d ng c a các h

u tra..................57

a bàn nghiên c u..................60

PH N 5 CÁC GI I PHÁP NH M NÂNG CAO V N TÍN D NG...................63


vi

5.1.

ng m c tiêu phát tri n ho

ng tín d ng trong nông nghi p

nông thôn..................................................................................................................63

5.2. Gi i pháp v

u qu s d ng v n c a h ......................................................64

5.2.1. Gi i pháp chung.......................................................................................................64
5.2.2. Gi i pháp c th .......................................................................................................65
5.3. Gi i pháp v th

ng v n tín d ng........................................................................71

K T LU N VÀ KI N NGH ...........................................................................72
K t lu n...............................................................................................................................72
Ki n ngh ............................................................................................................................73
i v i ngân hàng..............................................................................................................73
i v i chính quy

nông dân...........................................................73

TÀI LI U THAM KH O .................................................................................75
I. Tài li u ti ng Vi t...........................................................................................................75
II. Tài li u t Internet.........................................................................................................75


1

1.1. Tính c p thi t c

tài

i v i m t qu c gia có trên 70% dân s

t Nam, vi c

phát tri n s n xu t nông nghi p luôn chi m gi m t vai trò c c k quan tr
th c hi n m c tiêu công nghi p hóa và hi
h

ng toàn qu

i hóa nông nghi p -

i

nh rõ m c tiêu trong nông nghi p ph

tri n nông nghi p toàn di

ng hi

i hóa, hi u qu , b n v ng, phát huy

l i th c a n n nông nghi p nhi

b trí l

u cây tr ng, v t

ng c a quá trình công nghi p hóa và hi

i hóa nông nghi p

nuôi, phát tri n kinh t h trang tr
M i ho
u c

n v n tín d ng. Tuy v n tín d ng không quy
n nông nghi p nông thôn phát tri n m nh m , nh

nh t t c
nh ph i có

chính sách h tr bài b n và c th v n tín d ng; ph i có d

a

c, c a các ngành và h th

p

và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam gi vai trò r t quan tr ng.
Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam v i tên g
b

m v c a nó là ph c v nông nghi p và

nông thôn, khách hàng vay và t

c a các h s n xu t Nông - Lâm -

nghi p v n luôn chi m t tr ng l n trong h th ng ngân hàng nông nghi p và phát

tri n nông thôn Vi
vay h s n xu t c n ph

im

nh th l , ch

c c th hóa và phù h p v i th c ti

cho

mb

gi n g n nh song ph i an toàn v n.
M t kho
g

c coi là k t thúc, có hi u qu
ih

h t

ng là m t xã mi n núi, kinh t ch m phát tri n,

th c t nhu c u v v n tín d ng là r t l n song làm th

s d ng s v n c a

ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông
s d ng vào m

h tg

d ng vào m
i h n không l

t ra m t câu h

i làm tín d ng


2
và các h vay v

n xu t nông nghi p khó thu hút h i v n, r i ro

cao và hi u qu kinh t th
xu

i nông dân quen v

i tâm lý ti u nông không m nh d

cs n

n xu t. Xã c n có chính sách

h tr c th không ch v n mà còn khoa h c công ngh và kinh nghi
v

ngu n

i hi u qu cao.
Trong nh

mu n kh

c nhi u k t qu kh quan

nh và ngày càng c ng c

c n ph

a v c a mình trên th

ng ngân hàng

c nh ng m t còn h n ch và nguyên nhân t
m r ng và nâng cao hi u qu ho

i

ng tín d ng, phát tri n kinh t c

p nói riêng. Chính vì th tôi ch

a
tài:

M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng v n tín d ng c a Ngân hàng
Nông nghi p và Phát tri n nông thôn t i phát tri n kinh t h

ng, huy

tài nghiên c u.

nh Hóa, t

1.2. M

c tiêu c

1.2.1. M c tiêu chung c

t i xã Kim

tài
tài

nghiên c u th c tr ng th

ng v n tín d ng nông thôn và s

d ng v n tín d ng c a h nông dân vùng nghiên c

xu t m t s gi i pháp

nh m nâng cao hi u qu s d ng v n tín d ng trong các h nông dân nh m phát
tri n kinh t h , góp ph n chuy n d
nghi p hóa - hi

u kinh t nông thôn th

ng công

i hóa.

1.2.2. M c tiêu c th c

tài

c tr ng v tín d ng và phát tri n kinh t nông nghi p nông thôn

ta

ng.
c tr ng s d ng v n tín d ng c a các h nông dân t i xã Kim

ng bao g
ng c a v n tín d
-

c s d ng v n và hi u qu s d ng v
n thu nh

i s ng.

xu t m t s gi i pháp v nâng cao hi u qu ho

y phát tri n kinh t h t

ng.

ng tín d ng nh m


3
tài
- Góp ph n h th ng hóa lý lu n và các thông tin th c ti n v kinh t h , v
ng c a v n tín d ng
-

i s ng h nông dân

th c tr ng tín d ng
chính sách và

-

su t m t s gi i pháp

nh

kinh t cho h nông dân.
- Là tài li u tham kh o h u ích trong vi
hi u qu ho
ng, huy

ng tín d ng c
nh Hóa, t nh Thái Nguyên.

su t các gi i pháp nâng cao

i v i h nông dân xã Kim


4

lý lu n
2.1.1. M t s khái ni m

Tín d ng là m t ph m trù kinh t c a n n kinh t hàng hóa, nó ph n ánh
quan h kinh t gi

is h

i s d ng các ngu n v n ti n t t m th i

nhàn r i trong n n kinh t theo nguyên t c hoàn tr v n và kèm theo l i t
h n. Có nhi u hình th c tín d

u ki n hi n nay

d ng ngân hàng là hình th c ph bi n và

n
c ta, tín

c áp d ng r ng rãi.

Tín d ng ngân hàng là quan h tín d ng gi a ngân hàng các t ch c tín
d ng khác v i các doanh nghi p và cá nhân. Nó là m t nghi p v kinh doanh ti n t
c a

c th c hi n theo nguyên t c hoàn tr

hình th c tín d ng ph bi n nh

ng nhu c u kinh t h .

Tóm l i, có th hi u tín d ng là ho

ng cho vay (ph n ánh m i quan h

gi

m, có hoàn tr c n g c và lãi sau

m t th i gian nh

nh.[8]
m, b n ch t c a tín d ng

Trong quan h tín d ng ti n t (hàng hóa) không ph i là vi
cho vay. Quy n s h u không ti n t (hàng hóa) không có s d ch chuy n t
có s
nh

i quy n s d ng trong m t th i h n

c th a thu n. Khi có phát sinh hi

ng vay ti n, không ti n hành

i ngang giá, mà là giá tr chuy n d
vay ti n t

i

i cho vay khi cho

cs

n

h n tr ph i tr c g c và lãi.
Theo Các Mác: Ti n ch ng qua ch r i kh
gian và ch ng qua ch t m th i chuy n t
ng, cho nên tiêng không ph

cb

i s h u trong m t th i
is h

n ho t
it


5
n ch

ng l i v i m

u ki n là nó s quay tr v

m

xu t phát sau m t k h n nh
Giá tr

c hoàn tr

ng l

lúc cho vay hay nói cách
n cho vay v

i tr thêm ph n l i t c. Mác vi t:
cách là m t vi c v

m là s quay tr v

c nguyên v n giá tr c

m xu t phát c a nó, mà v n gi

ng th i l i l n thêm trong quá trình v

c. Vai trò c a tín d ng
+ Th nh t: Vai trò c a tín d

i v i công nghi p hóa, hi

i hóa

nông nghi p nông thôn
D a trên lý thuy t h th ng, kinh t nông thôn bao g m m t h th ng các
ngành ngh s n xu t và d ch v

a bàn nông thôn. Quá trình phát tri n kinh t

c bi u hi

c sau:

- Xây d ng và phát tri n h th
nông thôn, chuy n t

v t ch t c a công nghi p và d ch v

c t s n xu t nông nghi p sang công nghi p và d ch v

trên nguyên t c tôn tr ng quy lu t phát tri n sinh h c c a cây tr ng và v t nuôi...
- Hoàn thi n h th

h t

ng,

tr m...Phù h p v i yêu c u phát tri n kinh t xã h i c a vùng nông thôn.
-

ng ti n b khoa h

d ch v

t và công ngh m i vào s n xu t và

nông thôn góp ph

t, ch

ng s n ph

u

qu kinh t .
- Hoàn thi n mô hình t ch c s n xu t và qu

ng hi

i nh

hi u qu c a b máy qu n lý nông thôn, gi m b t các khâu trung gian.
- Hình thành và phát tri n ngu n l
hóa và hi

ng v i yêu c u công nghi p

i hóa nông nghi p nông thôn, tr ng tâm là nâng cao dân trí, ào t o

o l i cán b qu n lý nông nghi p.

y, n i dung c a vi c th c hi n quá trình phát tri
ti n hành trên c

c kinh t và xã h i.

c


6
* V m t kinh t : phát tri

i gi a nông nghi p hàng hóa v i công

nghi p và d ch v , chuy n d

u nông nghi p, nông thô

ng tích c c

t kh u.
* V m t xã h i: làm t l th t nghi

i xã h i, nâng cao thu

nh p, rút ng n kho ng cách gi a thành th và nông thôn.[5]
gi i quy t các n i dung c a quá trình phát tri n nông thôn thì c n ph i có
m t

ng v

n, th i gian thu h i v n ch m...Vi

ng m t ngu n

v n l n vào phát tri n nông nghi p nông thôn có th

ng b ng m i

ngu n v n: v n ngân sách c p, v n c a doanh nghi p, v n c a d án phi chính ph ,
v n t có c a các t ch c cá nhân, h

Trong nh

t ngân sách cho nông nghi p, nông thôn m

ng

c m t ph n v v n cho phát triên.[6]
Trong các ngu n v
có ngu n v

c nông thôn, có th th y ch
ng c a Ngân hàng nông nghi p và Phát tri n nông thôn là

mang l i hi u qu và có vai trò quan tr

ty ut

vào cho quá trình xây d ng và phát tri
ch

n

t nó l i t

u
v t

cho nông nghi p nông thôn phát tri n.[4]

+ Th hai: vai trò tín d ng trong chuy n d

u kinh t nông thôn

Kinh t nông thôn là m t h th ng nh t c a 3 ngành: nông nghi p, công
nghi p - ti u th công nghi p và d ch v . Ba ngành k t h p v i nhau có m i quan
h qua l i ch t ch t

u kinh t

b t c m t h th

i t tr ng thái này sang tr ng thái khác

th hi n thông qua s bi

iv

ng d

kinh t nông thôn, s chuy n d
khác nhau s
s t

m h th ng thì

u kinh t

ng l c cho n n kinh t phát tri

ns

i v ch t.

iv

u

i c a 3 ngành trên theo chi

ng

i. M t s

u kinh t h p lý

t o ra s

i k p h p lý

d ng có vai trò r t quan tr ng. Vai trò c a tín d ng th hi n qua 2 chi
-

ng th nh t: vi

nv

ng:
ng vào

c công nghi p - ti u th công nghi p và d ch v s làm cho b n thân 2 ngành


7
i n, nó s

y cho nông nghi p phát tri

hàng hóa. Nông nghi p hàng hóa phát tri n l
nghi p và d ch v phát tri
-

y công nghi p - ti u th công

a.

ng th hai: n

tín d

ng s n xu t

nv

c nông nghi

ngu n v n

ng phát huy th m nh c a t ng vùng,

t ng lo i cây tr ng, v

t và hi u qu kinh t s d n

u ngành nông nghi
s cho vi c chuy n d

u ngành nông nghi

is

u kinh t nông thôn h p lý.[5]
n hi n nay, vi

y nhanh quá trình d ch chuy

t nh m phát tri n nông nghi

u kinh

ng công nghi p hóa, hi

hóa, h p tác hóa và dân ch hóa là m t trong nh ng ch
n nông - lâm -

i

ng và Nhà

p g n v i công nghi p ch bi n, phát

tri n toàn di n kinh t nông thôn và xây d ng nông thôn m i là nhi m v quan
tr

nh kinh t xã h i
+ Th ba: Vai trò tín d ng v i vi c xây d
Trong phát tri n kinh t nông thôn, v

có m

t l n. Th c t

cm

xây d

h t ng phát tri n
i

c so v

b ng ngu n v n c
c bi
h t

h t ng nông thôn

m nghi

n kinh t phát tri
nông thôn ph

h t ng nông thôn.

xây d
c khác. Trong nh

c, nhi u xã vùng sâu vùng xa
c

xây d

ng giao thông, h th ng th y l

n, h th ng thông tin liên l c,

tr s làm vi c chính c a chính quy n, tr m y t
ng chi

h t ng

quan tr

a

c và th c hi n k ho ch phát tri n kinh t xã h i c a xã

trong th i gian dài.[10]
+ Th

Vai trò c a tín d

Trong gi i quy

i v i vi c gi i quy t tình tr
nông thôn, gi i pháp tín d

t trong nh ng cách t t nh
u ki n cu c s ng, có th thoát kh i tình tr

t

i nghèo có th c i thi n
t nhi u


8
nguyên nhân d

n tình tr

nông thôn: thi u ru

t, thi u kinh

nghi m và k thu t s n xu t, thi u v

t trong nh ng

nguyên nhân ch y u d
có v

u v n, thi u hi u bi

i nghèo có th

u t s n xu

sâu, công c s n xu t...t t c nh
m r ng

c tr

u ki n trên s t

i nghèo có th

c quy mô s n xu t, s d ng ngu n l

vi

u

u qu

o

p c i thi n cu c s ng.[4]
+ Th

Vai trò c a tín d

i v i phát tri

, giáo d c

Tín d ng và các ngu n v

m các kho n

c, y t

n nh m phát tri n

ngu n nhân l c nông thôn c v th l c và trí l c ph c v t t cho công cu c công
nghi p háo, hi
gián ti

i hóa nông nghi p nông thôn. S

c này s

y kinh t nông thôn phát tri n. [5]
+ Th sáu: Vai trò tín d

i v i vi c h n ch r i ro

i v i vi c qu n lý r i ro trong phát tri n kinh t nông nghi p nông thôn,
tín d

t vai trò quan tr ng. S n xu t nông nghi p nông trong nh ng
ng xuyên ph

c a th

i m t v i nh ng r i ro do th i ti t, do s bi

ng, d ch b nh...nh ng r i ro này bu c các h nông dân ph i ch ra nh ng

kho n chi l n có nhi u

t quá kh

ch r i ro trong s n xu t nông nghi
cây tr ng, v

c

a h . M t lo t các bi n pháp h n
c áp d

ng hóa các lo i hình kinh doanh...t

các ngu n thu nh
m

ng

ng hóa các lo i
ng hóa

i nông dân có th s d ng v n tín d ng không ch v i
n xu t hay tiêu dùng mà còn trong nh

ng h p kh n

t mùa, thiên tai...Thông qua vi c vay v n tín d ng, các h nông dân có
u ki n áp d ng khoa h c k thu t vào s n xu

n h n ch

r i ro trong quá trình s n xu t.[5]
+ Th b y: Vai trò c a tín d
ng v n trong xã h
xu

i v i thu nh p c a nông h
ng nhu c u v

m r ng s n

ng hàng hóa. Trong xã h i có vô vàn các ngành ngh khác nhau v i s


9
l n nhau không bi
c nv n

c s linh ho t trong các v

n i, làm trung gian tài chính nh
c

tín d ng thì ngân hàng chính là c u

ng v n nhàn r

y nhanh quá trình tích t v

c ai có v n ai

bù vào nh ng ch

h v c nông nghi

ng v n

p trong nh

tr ng v n này còn

chi m r t ít so v i v

p, d ch v ...[5]

d. Các hình th c tín d ng
vào th i h n cho vay
Theo

c chia thành 3 lo i sau:

+ Cho vay ng n h n: lo i cho vay này có th i h n t 12 tháng tr l
s d

p s thi u h t v

c

ng c các doanh nghi p và các nhu c u

chi tiêu ng n h n c a cá nhân...
+ Cho vay trung h n: lo i cho vay này có th i h n t
m tài s n c

nh, c i ti n k thu t m r ng s n xu t...

+ Cho vay dài h n: Lo i cho vay này có th i h

ng

các nhu c u v n dài h n...
vào m
D cv

c chia ra các lo i sau:

+ Cho vay b
d ng b

ng s n: Là lo

n vi c mua s m và xây

ng s n...

+ Cho vay công nghi
sung v

i: Là lo i cho vay ng n h

ng cho các doanh nghi p trong

b

c công nghi

i

và du l ch...
+ Cho vay nông nghi p: Có lo

c tr sâu, gi ng cây tr ng, th
+ Cho vay cá nhân: Là lo

trang tr i các chi phí s n xu t
ng, nhiên li u...
ng các nhu c u tiêu dùng...

vào ch th tham gia quan h tín d ng có các lo i sau:
+ Quan h gi
hình th

c v i các doanh nghi p và công chúng th hi

c phát hành các gi y t

u, tín phi u kho b c.

i


10
+ Quan h tín d ng gi a các doanh nghi p v i công chúng, th hi

i

hình th c phát hành các lo i trái phi u, bán hàng tr góp.
+ Quan h tín d ng gi a ngân hàng, các t ch c tài chính phi ngân hàng v i
các doanh nghi p và công chúng, th hi

i hình th c nh n ti n g i c a khách

hàng, cho khách hàng vay, tài tr thuê mua...
Các t ch c ngân hàng tham gia vào quan h tín d ng th hi n v
cg
nh n ti n g i c a khách hàng, phát hành trái phi

m
vay v n trong xã h i, vay v n

c
c g i là cho vay (loans). Vì tính ch t ph c t p c a ho
n tín d

i

c

ng

n cho vay và b quên

m t th
Ngoài ra, còn r t nhi
t ng m

chia lo i hình th c tín d ng khác nhau theo

u.

2.1.2. M t s hình th c tín d ng trong ho

ng cho vay nông h

c thù c a kinh t nông h

kinh t c

, là t bào c u

thành n n s n xu t xã h i nên khi c p tín d ng cho nông h trong quá trình s n
xu t s có nh
c ah

c tín d ng khác nhau, phù h p v i mô hình s n xu t
t s hình th c c p tín d ng

i v i kinh t h :

- Cho vay tr c ti p
Cho vay tr c ti p là hình th c tín d
c u v v n tr c ti p giao d ch v
hàng cho vay tr c ti

i nông dân có nhu
vay v n và tr n

iv

ng th i ngân

c ti p, vi c c p tín

d ng có th di
+ Cho vay và thu n gi a ch ngân hàng v i h s n su t là hình th c c p tín
phù h p v i nh ng món vay nh , th i h n ng n và ngân hàng s khó giám sát m c
d ng v n vay c a h . Song do h nông dân sinh s ng

nh

u

ki n giao thông không thu n l i nên s gây b t l i trong vi c ti p c n v i ngân hàng


11
+ C p tín d ng có s tham gia c a bên th 3 (t ch c bao tiêu s n ph m): h
nông dân, ngân hàng, t ch c bao tiêu s n ph m tr i qua 3 ti
(1) Ký k t h

ng tín d ng và gi i ngân c a h nông dân

(2) H nông dân giao bán s n ph m cho t ch c bao tiêu s n ph m
(3) T ch c bao tiêu tr n ngân hàng thay h nông dân.
- Cho vay bán tr c ti p (qua t ch
Là hình th

c áp d ng t

khu v c Châu Á. T i Vi

c nhân r ng ra

i v i t ch c trung gian: s

th i t phía ngân hàng và thông qua các h
trung quan s qu
nguyên li

i di n c a h nông dân)

ng v i h s n xu t nông nghi p t ch c

c các s n ph m do nông h s n xu

u vào có ch

m b o các

ng t t cho vi c ch bi

V i mô hình cho vay qua t vay v
i v i h nông dân: gi
n và ch

ng v n k p

im ts

c th i gian, ch

n ngân hàng khi nh n ti

m:
i làm th t c vay v n, tr

u ki n h c t p kinh nghi m l n nhau

trong s n xu t kinh doanh, ti p c n v i khoa h
i v i ngân hàng: gi

a mình.

t trong quá trình s n xu t.

c áp l c quá t i c a cán b tín d ng, n m b t

k p th i các nhu c u cho ph c v phát tri n s n xu t c a các h , b trí v n, k ho ch
gi i ngân h

các h t ch c s n xu t m t cách ch

ng và thông qua t ngân

hàng có th v

ng các thành viên trong t gi các kho n ti

n s d ng

n v n ph c v cho s nghi p phát tri n kinh t .

- Cho vay h nông dân qua t ch c trung gian (gián ti p): hình th c này,
ngân hàng c p tín d ng cho nông h qua vi c cho các t ch c ch bi n, tiêu th
ho c cung c p v
tín d

nông dân. Bi u hi n qua hình th c này là h

ng

c ký k t gi a ngân hàng và t ch c trung gian, các t ch c trung gian
ng là các xí nghi p, nhà máy dùng các nguyên li u là nh ng s n ph m thì

k t qu s n xu t c a các h nông dân, hay các t ch c thu mua các nông s n ph m
y c a các nông h do các t ch c này ph i ng v n cho h nông dân s n xu t và t
ch c bao tiêu các nông s n ph m làm ra c a h nông dân.
L i ích c a hình th c cho vay nông h qua t ch c trung gian


12
iv ih

-

c cho vay giúp h nông dân an tâm s n

xu

p ngu
ng th

này còn t

ng cây con, phân bón, thu c tr
c bao tiêu các s n ph

u ki

h ti p t c s n xu t ti p c n v i công ngh k thu t m i áp

d ng vào s n xu t.
i v i ngân hàng: v n cho vay s

-

cs d

giám sát c a t ch c trung gian. Ngân hàng không t n th i gian th
h mà ch th

nh t i t ch c trung gian.

i v i t ch c trung gian: s

-

thông qua các h

ng v n k p th i t phía ngân hàng và

ng v i h s n xu t nông nghi p t

c các s n ph m do nôn gh s n xu
ch

n t ng

qu n lý, thu

m b o các nguyên li

ng cho vi c s n xu t ch bi

u vào có

ng c a mình.

Ngoài các hình th c cho vay nêu trên, NHNN&PTNT Vi t Nam cho vay qua
các t ch

chuy n t i v n tín d

n h s n xu

tín d ng nhân dân, ngân hàng c phi u, công ty tài chính, cho vay qua các t ch c
trung gian này g

i v i cho vay qua các t ch c tài chính trung

gian này th t

t doanh nghi

theo Lu t.
2.2. Nông h và nhu c u vay v n trong qúa trình phát tri n
2.2.1. Nông h

a nó

2.2.1.1. Khái ni m v nông h
Khi nghiên c u v khái ni m h , các t ch c qu c t và các nhà khoa h c
h . T i h i th o
qu c t l n th IV v qu n lý nông tr i
n c a xã h

cho r ng (14, tr.32)
s n xu

i bi u nh t trí

n tiêu dùng và các ho

ng xã h

n s n xu t, tái
.

Có th th y r ng khái ni m h bao hàm nh ng n i dung ch y
-

i cùng chung huy t t c ho c không cùng chung huy t t c.

- Có chung m t ngân qu


13
- Cùng ti n hành s n xu t chung
- Cùng s ng chung ho c không cùng s ng chung trong m t mái nhà.
kinh t thì khái ni m h

c xem là kinh t h .

n nông h thì chúng ta có th
là h nông dân. Nông h là nh
kho

s n xu t nông nghi p hay
i có quy n s h u ho c quy n s d ng m t

c ti p qu n lý, t ch c s n xu t nông nghi p, h s ng b ng ngh

nông là ch y u. Khi nghiên c u v kinh t nông h (h

nh
p có quy n ki m k sinh

nhai trên nh ng m

t hi n có s d ng s

y, có th hi u là n u m t ch

xu t trên ph

ng c

s n xu t

t không tr c ti p qu

ng s n

t c a mình thì không ph i là nông h , m

thu nh p t

ng s ng b ng

ng s n xu t nông nghi

m tm

t nào c

công nhân nông nghi

mà ch
i nông dân hay nông h , nh t thi t ph
xu t trên ph

t yv

i tr c ti

. Là

ng, qu n lý s n

s h u hay ch s d ng lâu dài.

i nông dân trong nông h t o thành m
và là h s n xu t nông nghi p. Xét v

kinh t - xã h

kinh t

n
kinh t

t ch g i là kinh t h nông nghi p.
Kinh t nông h ho
nghi

ng s n xu t kinh doanh nông nghi p, hi u nông

a r ng bao g m c ngành tr ng tr

s n và có thêm m t s ho

ng phi nông nghi

p, th y
n xu t kinh doanh

tóm t t: kinh t nông h hay còn g i là kinh

nông nghi p là ch y

t h nông nghi p là hình th c kinh t t ch trong kinh doanh nông nghi p, d a
s
lâu dài ph n ru

ng c

n s h u ho c quy n s d ng

t mà h canh tác cùng v

u s n xu t khác . Kinh t

nông h hay còn g i là h s n xu t nông nghi p là khái ni m bao quát chung, bao
g m các lo i h

s n xu

h t túc, t c p (ti u

nông), kinh t nông h s n xu t hàng hóa (nông tr
kinh t h nông h v

là m t

n phân bi t

kinh t t ch v i kinh t ph


14
b i l có m t th i k

c xã h i ch

p th hóa s n xu t nông nghi

c hi n ch

i nông dân kh i quy n làm ch

u s n xu t, xóa b hình th c kinh t h t ch . Hình bóng kinh t nông h ch
i d ng kinh t ph
h

kinh t t ch .
c ta, t

im

t t ch c a nông h d n

qu n lý trong nông nghi

c kh

nh, h

kinh

c quy n trao qu n lý và s d

t

lâu dài. Cùng v i s ti n b khoa h c công ngh và s phát tri n m t n n kinh t ho t
th

ng, có s qu n lý c

nông h

ng xã h i ch

c chuy n bi n t kinh t nông h s n xu t t cung t

c p (ti u nông) lên kinh t nông h s n xu t hàng hóa (h nông tr i) hay nông tr i gia
t gi a kinh t nông h ti u nông v i kinh t nông h trang tr i ch kinh
t nông h ti u nông v i kinh t h ti u nông quy mô nh , s n xu t t c p t túc là ch
y u, kinh t nông h trang tr i có quy mô l

n xu t ch y

bán ra th

ng. quá trình phát tri n t ti u nông lên s n xu t hàng hóa c a kinh t nông h
không ph

t bi n mà nó di n ra d n d n t

trang tr i v i nông h ti
2.2.1.2. M t s
Kinh t nông h

c m t. Vi c phân lo i nông h
cl

i.

a kinh t nông h
kinh t

n c a n n nông nghi

chúng còn là hình th c t ch c s n xu t phù h p v

n a

m t ch c nông nghi p

b i nó có nh
- Kinh t nông h có s g n bó ch t ch gi a quan h s h u, quan h qu n
lý và quan h phân ph i.
- Các thành viên c a nông h
cùng chia s thu n l

trong cu c s

i trong m

i
i ro

ng s n xu t. Chính vì v y, ý th c trách nhi m c a m i
ng s n xu t r t cao vì t giác, h có ý th c c a

i ch

i v i ru

xu t. Xét v s phù h p v

t, v i cây tr ng, v t nuôi, v i k t qu c a quá trình s n
c thù sinh h c c a s n xu t nông nghi p thì nông h


15
kinh t
t

n phù h p nh t, khó có hình th c kinh t nào có th thay th

c.
- Kinh t nông h có kh

u ch nh r t cao, do có s th ng nh t v l i

u ch nh gi

c th c hi n m t

ng, có khi dành c m t ph n s n ph m t t y
xu

r ng s n

ng này làm cho kinh t nông h có kh
u ra c a quá trình s n xu

h có kh

r ng s n xu

th

ng v i s
ng, g

có th

i u ki n

u ch nh cho phù h p ho c chuy n

m t ph n s n ph m t t y u thành s n ph m th
toàn v n s n xu t, m c dù có th gi m t

l

b o

u tiêu dùng.

M t khác, kinh t nông h có quy mô s n xu
ng và qu n lý c

i nh , phù h p v i kh

y, h là m

ho t thích ng v i s n xu t nông nghi

th

i v i kinh t nông h , có th d

s n xu t g n nh , linh
ng.

u ch

u s n xu t, c i ti n k

thu t, s n xu t theo nhu c u th

kinh t có quy mô l n

ng, các xí nghi p nông nghi
n d ng th

ng...nông h có kh

tham gia vào các ho t

nghi

u ki n thu n l i,

có nhi u nông s

không thu n l i, s n xu t g

i

ng s n xu t phi nông

p. Vì v y, nhìn chung tính hi u qu c a kinh t nông h
nh s t n t i khách quan, lâu dài c a hình th c kinh t

nông h trong s n xu t nông nghi p.
S n xu t c a nông h luôn g n li n v
c bi t là khí h u, th
nh ng b t l i c
c a nông h
mang tính ch

a hình, th

ng sinh thái
kh c ph

c

n cho mình. Do v y, k t qu s n xu t kinh doanh
ng hay g p r i ro. S n ph m t o ra có th i h n s d ng ng n, ch y u
ng, vì v y trong s n xu t nông nghi p ph i g n li n v i ch

b o qu n, v n chuy n, ch bi n thích h p và ph i có th

ng tiêu th .


16
Ngoài ra, còn có m t s
s n xu t, v a là m
ngu

nông h v a là

tiêu dùng, kinh t nông h

t nhiên t t o

ng...
Do nh

y mà nông h t

kinh t

n nay,

t tc

n c a n n s n xu t nông nghi p.

T m ts

y nông h là m

kinh t t

ch , là m t b ph n h p thành n n kinh t nhi u thành ph n, trong th i k
s

o và qu n lý c

c u s n xu
s

c. Nông h

i

c giao quy n s d

ng, quy mô s n xu t canh tác phù h p nhi u ngành ngh d

ng chính c

n xu t kinh doanh, các nông h

ng có nhu c u quan h h p tác v i nhau và v i các thành ph n kinh t khác nh m
c cho mình.
2.2.2. Nhu c u v n v i s phát tri n kinh t nông h
ng phát tri n kinh t nông h

Vi t Nam

Hi n nay, giá tr hàng hóa trên m
b

di

c nâng cao

ng ti n b khoa h c k thu

su t cây tr ng, v t nuôi, chuy n d

u s n xu

ng l a ch n nh ng

cây tr ng con v t nuôi có giá tr cao, làm cho s n xu t nông nghi p t thu n nông,
t h p tr ng tr t và phát tri
lo i gi ng cây, gia súc gia c m, th y s n có giá tr l
canh lúa cao s n, lúa có giá tr

nd

u kinh t d n

ng t tr ng ngành ngh phi nông nghi p và d ch v
n chuy n sang v a làm nông nghi p v a

có thêm thu nh p, m t s h

u ki n chuy n h n sang làm

ngành ngh phi nông nghi p. M t s nông h có kh
l p các trang tr

ng vùng chuyên
nm

lên. M t s nông h t thu
làm d ch v

i các

u ki

s n xu t hàng hóa l

H p tác có nhi u hình th c t th
ng t nguy n góp v n, góp s

n cao, m i t ch c s n xu

c qu n lý dân ch

lu t, không phân bi t quy mô, tính ch

u có

i lao
ng theo pháp

h p tác xã. Quá trình v

ng và


17
phát tri n nông nghi p ph

l y ho

ch , s n xu

ng nông h

ng h

kinh t t

ng hóa các hình th

v i nhi u hình th c t ch c s n xu t khác, nhi u hình th c ho t
liên k t, h p tác v i nhau. T
xã m

n d n phát tri

t kinh t h

i nh ng quy mô h p tác

m b o nguyên t c h

nêu ra (t nguy n, qu n lý dân ch
v quan ni

ng, nhi

l n nhau). T s

i m i v hình th c t ch c và n i dung ho

tác xã

im i

ng c a h p

thu n l i cho s phát tri n các hình th c

kinh t nông h

t hi u qu trong s n xu

th c kinh t nông h
tiêu chi

n th c hi n các hình

t hi u qu trong s n xu

n th c hi n m c

c phát tri n kinh t nông nghi p nông thôn c

các hình th c kinh t h p tác c a nông thôn s t

c. Vi c phát tri n

ng l

y kinh t - xã h i

ng kinh t hàng hóa nhi u thành ph n phù h p v i các quy lu t khách
quan

ng công

nghi p hóa, hi

i hóa nông nghi p, nông thôn.

im

u n n kinh t nhi u thành ph n, xu th c a kinh

t nông h trong ti

i m i là d n chuy n sang s n xu t hàng hóa. Cùng

ng th i v i s v

ng c a kinh t th

ng b i các quy lu t c a kinh t th
v

ng, n n kinh t nông h s b chi ph i
ng là r t l n. Bên c

khoa h c k thu t, v th

ng...c a kinh t nông h là có

h n ch nên vi c tham gia vào t ch c h p tác, kinh doanh, liên k t, các mô hình
kinh t trang tr i... là c n thi t cho s t n t i và phát tri n c a kinh t nông h .
Có th chúng ta nh n th y tình hình chung c a n n kinh t nông h trong
nh

im iv
Th nh t

ng theo m

ng ch y

n xu t hàng hóa b

h p tác. M c dù h s n xu t nông nghi
th c th kinh t

cl

n lý, trình

c công nh n v m t pháp lý là m t

c giao quy n s d

c t , ph n l n nông h
nh , kh

ng tham gia vào các t ch c

t lâ

u s n xu t ).

u ti m l c kinh t , quy mô s n xu t

k thu t công ngh , kh

p c n th

ng...còn