Đánh giá hiệu quả của mô hình chăn nuôi gà đồi theo phương thức bán chăn thả tại xã Tân Kim huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

TR N TH

NG

tài:
U QU C

I
T I XÃ TÂN KIM,

HUY N PHÚ BÌNH, T

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên nghành

: Kinh t nông nghi p

Khoa

: Kinh t và PTNT

Khóa h c

: 2011-2015

THÁI NGUYÊN - 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

TR N TH

NG

tài:
HI U QU C
T

I

C BÁN

T I XÃ TÂN KIM,

HUY N PHÚ BÌNH, T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên nghành

: Kinh t nông nghi p

L p

: K43 - KTNN

Khoa

: Kinh t và PTNT

Khóa h c

: 2011-2015

Gi

ng d n

THÁI NGUYÊN - 2015

Thu Hoài


i

L IC
Th c t p t t nghi

n c n thi t và h t s c quan tr ng c a m i sinh

u giúp sinh viên ti p c n v i th c t nh m c ng c và v n d ng ki n
th

ng vào th c t .
cs

c a Ban giám hi

i h c Nông Lâm Thái

Nguyên, Ban ch nhi m Khoa Kinh t và Phát tri

is

tr c ti p c

c hi

-

ng d n

tài nghiên c u:

-

Sau th i gian 4 tháng th c t p t i UBND xã Tân Kim, huy n Phú Bình, t nh
c hoàn thành.
Trong quá trình th c hi

tài, cùng v i n l c ph

c r t nhi u s
bày t lòng bi

c a các t p th , cá nhân. Nhân d p này, em xin
ct

, tr c ti

u c a b n thân, em

Thu Hoài

n tình

ng d n em trong su t th i gian th c t

t

lòng bi

và Phát tri

tài th c

i các Th y, Cô giáo Khoa Kinh t
ih

nh

ct pt
ng xin c

y d em trong

ng.
p th cán b

ng
ng d n, ch b o nhi t tình và

cung c p các tài li

tài th c t p c a mình.

Do th i gian th c t p có h n và ki n th c,
h n ch

m b n thân còn

tài c a em không tránh kh i nh ng thi u sót, em r t mong nh

ý ki n góp ý c a Th y, Cô giáo và t t c các b

c

c hoàn thi
.
Sinh viên

Tr n Th

ng


ii

DANH M C CÁC B NG
Trang
.................................................................... 20
.................................. 24
- 2014............ 26
........................................................ 29
- 2014 ................................... 30
- 2014........................... 32
- 2014. 38
- 2014 ........... 39
.......................... 40
ra........................................................... 41

................................... 43
im............................... 47

2014 (n=20)................................................................................................ 49

................................................................................ 50

2014 (n=9).................................................................................................. 50

(n = 9) .............................................................. 51

(n = 31) ................................................ 52

(n = 20) ............................................................ 52

Kim............................................................................................................. 53


iii

..................................................................................... 53
................. 59


iv

DANH M C CÁC HÌNH
Trang
................................... 28
Hình 4.2. Kênh tiêu

......................................... 48


v

DANH M C CÁC T
STT

VI T T T

Ch vi t t t

Ch vi

1

A

Chi phí kh u hao

2

BQ

Bình quân

3

CN

Công nghi p

4

CC

u

5

DT

Di n tích

6
7

tính
GO

8

Giá tr s n xu t
H

9

HQKT

Hi u qu kinh t

10

IC

Chi phí trung gian

11

KT-XH

Kinh t - xã h i

12

KH-CN

Khoa h c - công ngh

14

MI

Thu nh p thu n

15

NLN

Nông lân nghi p

16

Pr

L i nhu n

17

PPNN

Ph ph m nông nghi p

18

TC

T ng chi phí

19

TACN

Th

20

THCS

Trung h

21

THPT

Trung h c ph thông

22

TTCN

Ti u th công nghi p

23

TM-DV

24

UBNN

25

VA

Giá tr

26

VSATTP

V sinh an toàn th c ph m

27

SX

S n xu t

28

SL

S

13

i - d ch v
y ban nhân dân

ng


vi

M CL C
Trang
..............................................................................................................i
..........................................................................................ii

..........................................................................................iv
............................................................................ v
..................................................................................................................vi
:

...................................................................................................... 1
.......................................................................................... 1
.................................................................................................. 2
..................................................................................................... 2

2.2.

..................................................................................................... 2
.................................................................................................... 3
.................................................... 3
........................................................................................ 3
......................................................... 4
........................................................................................................ 4
................................................... 4
.................................................................................. 5
...................................................................... 6
.............................. 11
.................................................................... 12
................................................................................................... 13
............................................................... 13
................................................................ 15
......................................... 16
........................................... 17
....... 18
......................................................................................... 18

vii

........................................................................................... 18
.......................................................................................... 18
.................................................................................... 18
3.4.1.

...................................................................... 18
............................................................................... 21
....................................................................... 21
....................................... 24
....................................................................... 24
........................................................................................... 24
................................................................................. 28
................................................................................... 33
........................................ 36
..................................................... 38
- 2014.................................... 38
................................................ 41
i Tân Kim ..................................... 47
............................................................................................. 49
............................... 49

................................................................ 56

......... 60
. 60

xã Tân Kim ................................................................................................ 61
. 61
........................................ 61
............................................. 62


viii

.................. 62
........... 63
......................................................................................... 63
........................................................................................................... 63
......................................................................................................... 64
...................................................................................... 66


1

Ph n 1
M
1. Tính c p thi t c

U

tài
m là m t ngh

ph m gia c

n nuôi truy n th ng c a Vi t Nam, s n

c bi t là th t gà không ch là ngu n cung c p th c ph m có giá tr
i s ng xã h i b i m t n

linh, th

m th c v i c y u t tâm

c s d ng nhi u trong nh ng ngày gi , ngày t t, l h i
i...V i nh

n ph m luôn có v trí trên th

góp ph

i,

ng tiêu th

n, t o thêm vi
m nghèo

ph n vào s phát tri n kinh t c

i

nhi

ng th i còn góp

c.

Cùng v i ngành tr ng tr

thành ngành s n

xu t chi m t tr ng l n trong s n xu t nông nghi p, nhu c u s d ng th c ph m ngày
i yêu c u ch
công nghi p có s

ng ngày

ng bày bán r t nhi

nên giá bán r t r
ho

Vì trên th

ng th t không ngon và ch c
ng công nghi p, nh t trong chu ng tr i ít

ng

ng, ngoài ra

ng công nghi p ngu n v n

t b hi

phát tri n c a gà r t cao.

kh c ph c tình tr ng nà
Theo hình th
lúc tr i n

t hi n hình th c nuôi gà bán công nghi p.

c bao b c b i hàng rào tre, n a ho
p, thì c n ph
ng, h th

i

ng th

n trong t nhiên

ki

uôi cung

ng h

ch

ng. Gà l n nhanh,

t cao, th t gà ngon. Hi n nay hình th
h

th gà ra

ng và mua s m chu ng tr i, các d ng c

, sâu b , rau c
c p các th

ng hi n nay gà

t ph bi n v i các

i hi u qu kinh t cao cho các h
c coi là bi

m nghèo hi u qu

Nh n th y vai trò và t m quan tr
Phú Bình là m t xã

u ki

vùng nông thôn.

i, t i xã Tân Kim, huy n
tt

c bi t là nuôi gà, v i khí h u

2

phù h p và giao

i thu n l i cùng v i di

il

c bán công nghi p, t n d ng di
che ph cao nên không gian mát m cùng v i ngu n th
có s

im

t

rùng, cây c , nên các h

d ng hình th c nuôi th

i v i các gi ng gà n i b t là gà V n Phúc, gà Mía Lai,

gà J-Dabaco và gà Lai Ch i

c th

nh y tìm ki m th
c th

i, gà t do ch y

sung, ngoài ra

kháng c a gà r t cao, ít b

lây b nh, nên nuôi gà có hi u qu kinh t cao, ch
p nên giá bán trên th

cây nên không gây ô nhi

ng th t ch

ng cao, ch t th i c a gà có th dù

bón

ng. V y nuôi gà theo hình th c bán công

nghi p là hình th c nuôi ph bi n t i xã nhi u h
ng l n 1000-2000 con/ l
t ra là c n ph
th

n ho

ên, ti t ki m ngu n th
i cách bi t v

ngo

i xã Tân Kim

p trung nuôi v i s
xã r t phát tri n xong v

u qu kinh t c a vi

t

xã m t cách c
i hi u qu kinh t cao nh t,

chính vì v

n hành ngiên c

tài:

i

u qu kinh t c a mô
t i xã Tân Kim - huy n

Phú Bình - t

.

2. M c tiêu ngiên c u
2.1. M c tiêu chung
Tìm hi u
giá

c th c tr

a bàn xã Tân Kim

c hi u qu kinh t

i t i xã Tân Kim, huy n Phú

Bình, t nh Thái Nguyên, t

c các gi

phát tri

nuôi c a các h nông dân.
2.2. M c tiêu c th
- Tìm hi u

c

u ki n t nhiên, kinh t , xã h i t i xã Tân Kim, huy n

Phú Bình, t nh Thái Nguyên.
-

u tra và phân tích

cv

a bàn xã .


3

-

c hi u qu kinh t c

a

bàn xã.
-

xu t

c các gi i pháp phát tri

i

a bàn

xã Tâm Kim.
3.

tài

3.1.

c t p và nghiên c u khoa h c

kinh

-

-

- Trong quá trình th c hi n

u ki n h c h i, c ng

c ki n th c, k
công vi

ng s th c hi n t t
i chuyên ngành c a mình.

3.2.

c ti n
-

i nông dân hi u bi t thêm nh ng l i ích kinh t và

l

i nh m nhân r ng ra nhi

a

n Phú Bình.

- K t qu c

tài s

cho các c p chính quy

ng k t lu n m
m r

i

a bàn nghiên c

xây d ng k ho ch phát tri n,
c nông thôn khác mà lúa

là cây tr ng chính.
- K t qu c
dân tham kh o, tìm hi

tài s

d li u sau này ph c v cho nh ng h nông
c khi quy

u

m r ng di n
l a ch n ngành ngh cho phù h p

v

u ki n c

u th

ng.


4

Ph n 2
LÝ LU N VÀ TH C TI N

2.1.

lý lu n

2.1.1. M t s
2.1.1.1.

m c a con gà và ngh nuôi gà
m sinh h c c a con gà

V m t gi i ph u h c: gà là m t lo i gia c

m là b

th ng bài ti

ng ti u ti n riêng,

i

da không có tuy n m hôi.
V ho
nhi

ng sinh lý: Gà ch u nóng kém (do s

c

u ch nh
ng v t có vú t 0,5 - 10C.

kém), có thân nhi
t kh

lo i th
hi n

nghi n bóp m i

ng, ngoài ra h th ng men tiêu hóa l i r t l
vi c

u này th

t kh e.

T nh

m trên gà có m t ti

nhanh), do v y gà có th m

mái có th sinh ra s n ph m (tr ng) n ng g p 8 l
t kh

y ti

nhi u, l n

n ph m

gà: m t gà

m y u qua cách nhìn c

Th m nh: Là hi u xu t chuy n hóa th

tháng; m t gà th

tr tl n

g p 50 l

c a nó trong vòng 12
ch sau 8 tu n l .

a gà là r t l n.

m y u: Vì không có tuy n m hôi, l p m dày, thân nhi t cao nên gà ch
thích h p v i nh

th p, gà ch u rét t

Do c

i v t ch t r t cao nên gà r t m n c m v i các b nh v dinh

ng và th i ti t, khí h
ng trong th

ng g p nh t là do thi u vitamin và khoáng vi

[1].
m c a các gi
ng ch

cao, ngo

u nóng r t kém.

ng gà nuôi t
i gi ng gà nh p ngo
ng.

ng

5

Gi

o v i các gi ng gà nh p n i d

ng, có s c ch
v

ng b nh t t t

u ki

2.1.1.2.

ng lai và gi ng nh p, phù h p

ho

.

m ngh nuôi gà
m sinh lý, sinh thái c a loài gà, ngh nuôi gà hi n nay mang

nh

n sau:
- Chu kì sinh s n ng n, vòng quay v n nhanh. Do v y nh

kh

i sai sót h

u s n xu t

i gian kh c ph c.

- Quy trình công ngh chính sác và nghiêm ng

a s n xu t

công nghi p).
- S phân hóa chuyên môn sâu. N
th t v

l y tr ng v

i ta nuôi gà v

l y

l y gi ng trong cùng m

phân hóa cho t

, l a gà [8].

V

m b o các y u t k thu t sau: K thu t ch n gà,

chu ng tr

, ch

th

nhi t, yêu c

c u ng và ch

cho u ng,

thu t dùng thu c thú y.

2.1.2.

lý lu n v

2.1.2.1. Khái ni m v
Thu t ng

nh t ng h p v các d ki n

ng qua các k ki
b

ng giá (assessement) qua quá trình và k t thúc

i chi u, so sánh v i nh ng tiêu chu

nh rõ ràng

c

c tiêu [11].
2.1.2.2.
-

p, s

nh tình hình và

k t qu công vi c giúp quá trình l p k ho ch, quy
-

ng m t giá tr

m

ng có k t qu .

t quá trình nh m nh
hoàn thành nhi m v , ch

nh ng kinh nghi
hay nh ng chu n m

c hình thành

nh, xác nh n giá tr th c tr ng v :

ng hi u qu công vi
th

c xác l p [11].

m hi n t

, s phát tri n,
i m c tiêu


6

2.1.3.

lý lu n v hi u qu kinh t

2.1.3.1. N i dung và tiêu chu

u qu kinh t

Hi u qu kinh t (HQKT) là m t ph m trù kinh t ph n ánh ch
quá trình s n xu

nh b ng so sánh k t qu s n xu t v i chi phí b ra.

Hi u qu kinh t quy

c

nh l i ích c

i s n xu t, c a doanh nghi p và

c. Trong s n xu t, t k t qu

i ta ph i kh u tr

ra. S n xu t có hi u qu thì ph
s n xu t chính là l i ích c
t

n. Ph

a k t qu

i s n xu t, doanh ngi
i s n xu

s

ng c a

c. Hi u qu kinh

c nhi u l i nhu

i tiêu dùng

i s n xu

i tiêu dùng

c cung c p hàng hóa d ch v v i giá r
y, hi u qu kinh t là v

và c xã h i quan tâm. V

mà c

là c

nh tiêu chu

ph c t p và còn có nhi u ý ki
s các nhà kinh t
qu kinh t

u qu kinh t ,
c th ng nh

u cho r ng tiêu chu

n và t

u

ng nhu c u xã h i và s ti t ki m l n nh t v chi phí và tiêu hao

các tài nguyên.
Tiêu chu n hi u qu kinh t là
kinh t trong nh

u ki n c th

m, nguyên t
m

n nh

u qu

nh. Vi c nâng cao hi u

qu kinh t là m c tiêu chung và ch y u xuyên su t m i th i k , còn tiêu chu n là
m c tiêu l a ch n các ch
t

ng theo tiêu chu

a ch n

n. M i th i k phát tri n kinh t - xã h i khác nhau thì tiêu chu n
t khác, tùy theo n i dung c a hi u qu mà có tiêu

chu

u qu kinh t qu c dân và hi u qu c a xí nghi p. Vì v y, nhu

c

i theo th i gian và tùy thu

áp d ng vào s n xu

a, nhu c

khoa h c k thu t
m nhi u lo i, nhu c u có kh

c mu n chung. Có th coi thu nh p t
m

chi phí là tiêu chu
i v i toàn xã h i thì tiêu chu

trên

u qu kinh t hi n nay.
u qu kinh t là kh

a

mãn các nhu c u s n xu t và tiêu dùng c a xã h i b ng c a c i v t ch t s n xu t ra,


7

trong n n kinh t th

i y u t ch

kh

ng và giá thành th

i v i các doanh nghi p ho c các t ch c kinh t thì tiêu

chu

u qu kinh t ph i là thu nh p t

c công

ng b ra.
cc

t nhà s n xu

là có hi u qu k thu t n u m t s
xu ng c a ít nh t m

tk

u ra khác ho c m t s

i m t s gi m
a ít nh t m

Vi c nghiên c u hi u qu k thu t trong s n xu
vi c nâng cao hi u qu s n xu

c bi t là v

nghèo có th nâng cao s n xu t, s
h c k thu t c

c coi

c bi t trong
c ch m phát tri

c

ng b ng cách áp d ng nh ng ti n b khoa

c tiên ti n mà không c

B ph n hi u qu phân b

n l c khác.
n ánh m

i s n xu t trong vi c l a ch n t h

thành công c a

u vào t

ph m biên c a hai y u t

s gi a s n

b ng t s giá c gi a chúng - còn g i

là hi u qu giá.
Hi u qu phân b ch tiêu hi u qu , hi u qu trong các y u t s n ph m và
ph n ánh giá tr s n xu t thu thêm trên m
thêm v

ng chi phí

u vào hay ngu n l c. Th c ch t c a hi u qu phân b là hi u qu k

thu

n các y u t v giá c
c g i là hi u qu giá. Vi

ki n v lý thuy

t

u vào và giá c

nh hi u qu này gi
i nhu

u ra. Vì th nó còn
u
s n ph m

biên c a s n ph m ph i b ng giá tr chi phí biên c a ngu n l c s d ng vào s n xu t.
Hi u q a kinh t có r t nhi
u qu kinh t
qu kinh t

nh khác
m kinh t vi mô, kinh t h c s n xu t, hi u

m tri t h c Mác xít, hi u qu kinh t

mc a

nh
Hi u qu kinh t
chi phí b ra [5].

nh b ng vi c so sánh gi a k t qu s n xu t v i


8

t s toàn di n khi xem xét hi u qu kinh t . Th nh t,
nó coi quá trình s n xu t kinh doanh trong tr

xem xét hi u qu sau

u qu là ch tiêu quan tr ng không nh ng cho chúng
ta bi

c k t qu

c khi ra quy
nm

trên v

n này thì quan ni m

. Th hai, nó không tính y u t th i gian khi tính toán thu

chi cho m t ho

ng s n xu

rong cách tính
ba, HQKT ch bao trùm ph m trù

n là thu và chi. Hai ph m trù này ch y
thu

v

ny ut

ng, thu v s n ph m và giá c

ho

n l i có nh

ng không ch

nv m t

kinh t mà còn các y u t khác n a. Còn nh ng ph n thu l i ho c nh ng kho n chi
u không ho
c ph n ánh

ng con s không nh thì l i
cách tính này [8].

Hi u qu kinh t là m
m

i m c tiêu cu i cùng mà là

n xuyên su t m i ho

là quan h so sánh t
m t chi phí nh

u vào, là l i ích l n nh

nh ho c m t k t qu nh

tích kinh t , hi u qu kinh t

k thu

ng kinh t . Trong k ho ch, hi u qu
cv i

nh v i chi phí nh nh t. Trong phân

c ph n ánh thông qua các ch

nh b ng các t l so sánh gi

xu t xã h i, ph

u vào c a h th ng s n

s d ng ngu n l c và vi c t o ra l i ích nh

t

c m c tiêu kinh t - xã h i.
c ta, hi u qu kinh t không ch

n là thu l i nhu n t

còn ph i phù h p v i yêu c u c a xã h
phát tri n kinh t - xã h i c

ng l i chính sách
ng ta kh

qu kinh t - xã h i là tiêu chu n quan tr ng nh t c a s phát tri
Ngh quy
thành ph

ih

ng toàn qu c l n th

c ta (g m thành ph n kinh t

thành ph n kinh t cá th , dân ch ) ho

rõ:

nh rõ:

u

[5].
n kinh t

c, thành ph n kinh t h p tác,
ng xã h i ch


9

u này cho phép và khuy n khích các doanh nghi p, các h
ph n kinh t cùng tham gia s n xu t. M
xu

m i thành
i v i quá trình s n

c tiêu c a m i thành ph n kinh t
u qu kinh t

ts

Tóm l i, vi

ng [10].

u qu kinh t ph

c xem xét m t cách toàn

di n, c v m t th i gian và không gian trong m i liên h gi a hi u qu chung c a
n n kinh t qu c dân v i hi u qu c a t ng b ph n c
qu

, xí nghi p hi u

m c hi u qu kinh t , hi u qu xã h i và có quan h m t thi t v i

nhau trong m t th th ng nh t không tách r i nhau. G n ch t hi u qu c
v kinh t v i hi u qu toàn xã h
kinh t th
V

hi

ng xã h i ch
tài nghiên c

tc an n

5].
nh hi u qu kinh t

c a các h b ng vi c so sánh gi a k t qu s n xu t v i chi phí b ra. Hai ph m trù
c quan tâm s là thu và chi, b qua m t s ph n thu l i và m t s kho n chi phí
u này không làm
h pv

n k t qu nghiên c u vì nó phù

c thù s n xu t c a nông h .

2.1.3.

nh hi u qu kinh t
nh hi u qu kinh t , ta so sánh k t qu

c v i chi phí b ra.

Tuy nhiên, khi tính toán c th thì có nhi u công th c khác nhau tu theo cách so
m v k t qu s n xu t và chi phí b ra. Có 4 công th c t ng
nh hi u qu kinh t [9].
Công th c 1: H = Q/C

H là hi u qu
Q là k t qu

c

C là chi phí b ra
c ch y
này cho bi t m
kinh t r

hi u qu

nh hi u qu kinh t . Tuy nhiên, công th c
t quy mô hi u qu . N u hi u qu

m

t nh thì quá trình s n xu t kinh doanh


10

Công th c 2: H = Q - C
H là hi u qu
Q là k t qu

c

C là chi phí b ra
Công th c này cho bi t quy mô hi u qu mà không cho bi t m

không cho bi t k t qu

c trên m

hi u qu ,

ng chi phí.

Công th
H là hi u qu
Q là k t qu

c

C là chi phí b thêm ra
H th ng này s d

nghiên c u tính toán trong vi

sâu, trong nông nghi p thì nghiên c u trong các ho
tr

u

ng tham canh các lo i cây

ng k t qu
ng chi phí thì s t
ng l i nhu n, ho

c bao

u ra thì ph

u vào.
Công th

c th nh

c quy

mô c a hi u qu là bao nhiêu.
Công th

-

H là hi u qu
Q là k t qu

c

C là chi phí b thêm ra
Công th
ng chi phí mà cho bi

ng k t qu
ng k t qu
c 2, ch

bi t m

hi u qu .

t
c khi b thêm m

ng chi

c quy mô hi u qu mà không


11

2.1.4 .

lý lu n v hi u qu xã h i và hi u qu

ng

2.1.4.1. Hi u qu xã h i
M i ho
và s n xu

ng s n xu t c

i và quá trình ng d ng k thu t ti n b

u có m

y u là kinh t . Tuy nhiên, k t qu c a các ho t

duy nh
k t qu liên quan

c v m t kinh t

ng th i còn t o ra nhi u

i s ng kinh t - xã h i c
c s ng, gi i quy

i. Nh ng k
c làm, góp ph n

c

nh chính tr

xã h i, tr t t an ninh, xây d ng xã h i tiên ti n, c i t
s ng tinh th

i

t hi u qu v m t xã h i.

V y hi u qu xã h i c a b t k ho

ng s n xu t kinh doanh, c a b t k

o vi

ng xuyên, t

u có vi c làm và t

i

p.

Không ng ng nâng cao m c s ng v c v t ch t và tinh th
th c hi n công b ng dân ch , công b ng xã h i [4].
iv

u qu xã h i ta d a vào m t s ch

m

m nghèo, m

2.1.4.2. Hi u qu

t

dân trí xã h

ng

Trong s n xu t nông nghi p, ngoài nh ng hi u qu chung v kinh t xã h i,
còn có hi u qu r t l n v

ng mà ngành kinh t khác không th

m t ho

c.

ng kinh t mang l i hi u qu cho m t cá nhân, m t

m vi toàn xã h i thì nó l i
hi u qu chung. Vì v

ng x

u qu c n phân lo

n l i ích và
có hi u qu

chính xác.
Hi u qu

ng trong s n xu t nông nghi p ph

m b o cho môi

c b o v và c i thi n, phát tri n nông nghi p nông
ng phát tri n b n v
thác h p lý các ngu n l
h

khai

ng nhu c u hi n t i và b o t n chúng cho các th

4].
u qu

nhi

n liên t

ng, m

i ta d a vào m
ch t th

ô


12

2.1.5. Nh ng v

chung v mô hình

Th c ti n ho
ph c t

ng c

i s ng kinh t - xã h i r

ng và

i ta có th s d ng nhi u công c

c n. M i công c

ti p

u có nh

c s d ng

u ki n và hoàn c nh c th . Mô hình là m t
c

c s d ng r

c bi

c nghiên c u khoa h c.

Theo các cách ti p c n khác nhau thì mô hình có nh ng quan ni m, n i dung
và cách hi u riêng. Khi ti p c n v t lý h c thì mô hình là v t cùng hình d
thu nh l i. Khi ti p c n s v
t o và ho

nghiên c u thì coi mô hình là s mô ph ng c u

ng c a m t v t th

trình bày và nghiên c

ng nghiên c u thì mô hình s

i

nv m tv

giúp chúng ta d nh n bi
hình

ph c t p,

ng nghiên c

cc

ng

ng nghiên c

c coi là
u m u v m t h th ng

các m i quan h hay tình tr ng kinh t .
y, mô hình có th có các quan ni m khác nhau, s
thu

ti p c n và m

u có chung m

d
mô ph

Trong th c t

à tu

ng nghiên c u.

khái quát hoá các s v t, hi

quan h hay m

i ta

ng th hi

ng, các quá trình, các m i
i d ng mô hình. Có

nhi u lo i mô hình khác nhau, m i lo i mô hình ch
sinh thái hay s n xu t nh

u ki n

nh nên không th có mô hình chung cho t t c

u

ki n s n xu t khác nhau.
m
quan ni
nghiên c

ti p c n và m
ng c

i nghiên c

u riêng, tu thu c vào
mô ph

ng có chung m
mô ph ng ho c th hi

ph n ánh nh

n nh t và gi

ng
u th ng nh t

ng nghiên c u, nó
c b n ch t c

ng

nghiên c u.
2.1.5.1.Vai trò c a mô hình
Mô hình là công c nghiên c u khoa h
nghiên c u h th

t t ng th , nó giúp cho các nhà khoa h c hi u bi t và


13

th ng. Nh các mô hình ta có th ki m tra l i s
c a các s li

c và các gi

n

nh rút ra. Nó giúp ta hi

th ng ph c t p và m t m c tiêu khác c a mô hình là giúp ta l a ch n quy
nh t v qu n lý h th

t nh

u khi n h th ng.

Vi c th c hi n mô hình giúp cho nhà khoa h
c s phù h p và kh

nh t t

i nông dân có th

ng c a mô hình cây tr ng v t nuôi t i

m t khu v

c quy

nh t t nh t nh

i l i ích t i

i nông dân, phát huy hi u qu nh ng gì nông dân có.
2.1.5.2. Mô hình s n xu t
S n xu t là m t ho

ng có ý th c, có t ch c c

nhi u c a c i v t ch t cho xã h i b ng nh ng ti

i nh m t o ra
n l c và s

c a chính mình. L ch s phát tri n c a xã h

ng minh s phát

tri n c a công c s n xu t - y u t không th thi

xu t. T nh ng công c

c c u thành trong n n s n

ng thay th

i, công d

m t ph n r t l

hao phí v

ng s ng trên m

tr ng c a n n s n xu t hi

ng

hi n
ng s ng và làm gi m

s n ph

ng m c tiêu quan

i.

Trong s n xu t, mô hình s n xu t là m t trong các n i dung kinh t c a s n
xu t, nó th hi n

cs

ng qua l i c a các y u t kinh t , ngoài các y u t

k thu t c a s n xu

n xu t là hình m u trong s n xu t th

hi n s k t h p c a các ngu n l

u ki n s n xu t c th , nh

c

m c tiêu v s n ph m và l i ích kinh t .
2.2.

th c ti n

2.2.1.

gi i
gi i
n nay c

th

c trên th gi i v

n là:

p thâm canh công ngh cao.
i bán thâm canh.
quy mô nh và qu ng canh.
m quy mô l n thâm canh s n xu t hàng

hóa ch

ng cao ch y u

c phát tr n Châu Âu, Châu M , Châu Úc và


14

m ts

c châu Á, Phi và M

ngh cao v

p thâm canh công

i và tin h

c áp d ng trong chu ng tr

ho ch s n ph m, x
ngh sinh s

sinh, thu

ng và qu

sinh h c và công

c áp d

ng, lai t o nâng cao kh

u khi n gi i tính.
ng canh ph n l n t

ang phát tri n

Châu Á, Châu Phi, M La

ng

canh, t n d ng và d a vào thiên nhiên s n ph
c th

ng xem là m t ph n c

t th
u

ch

c th c hi n

tri n, s n ph

i tiêu dù

g n li n v

t ra cho th k

nghi p trên l ng t
nuôi h

m

c phát

n trên n
t th p, giá thành s n ph m cao mâu thu n v

nghi p quy mô l

c c a nhân lo i trong m r ng quy mô và

ph c

2].
m trên th gi i nh ng n

liên t c. S n xu t gà th

tt

ng cao so v i

và th t l n. D ki n trong th i gian t
nhi u l i th

ng
ng c a th t bò

n ti p t

ng cao b i

i.

Hoa k

c s n xu t các s n ph m gia c m l n nh t th gi i, ti p theo là các

c Argentina, Brazin, Trung Qu c, Philippin và Thái Lan.
ch

lây lan c a vi rút H5N1, d ch cúm gia c

c m. H u h t các gi ng gà nhà hi n nay trên th gi

có m
t hàng tri u con gia

u có ngu n g c t gi ng gà

lông màu c

c chia làm 4

nhóm: chuyên ch ng, chuyên th t (ho c kiêm d ng), làm c nh và gà ch i, bao g m
1233 gi

c công nh n, h u h

S

ng gà t p trung nhi u

Qu

u là con lai.
c Châu Á, d

u th gi i là Trung

u ki n th i ti t khí h u phù h p v i nhi u gi ng gà và
ng dân s ho
ng v i m

ng nông nghi p l n, nhu c u th
c có nhi u th t gà nh t

Châu Á: th nh t

Trung Qu c 11,4 tri u t n, th hai Iran 1,6 tri u t n, th ba Indonesia 1,4 tri u t n,


15

th

t B n 1,39 tri u t n, th

Trung Qu

t

u. T nhi

c

i qu c gia xu t kh u th t gia c m l n nh t th gi i,
n.

V tr ng gia c m: T ng s

ng tr ng c a th gi

t

kg tr

ng qu c s n xu t tr ng trên

th gi i: th nh t là Trung Qu c 25,6 tri u t

m trên 40% t ng s

tr ng c a toàn c u, th nhì là Hoa k 5,3 tri u t
th

u

ba

t 2,5 tri u t n, th

ng

2,67 tri u t n,

u t n, th sáu là Liên Bang

Nga 2,1 tri u t n, th b y là Brazin 1,85 tri u t n, th tám là Indonesia 1,38 tri u
t n, th chín là Pháp 878 t n và th

i là Th

795 t n.

D báo v

gi i nói chung báo s

ti p t c phát tri

ng nhanh trong th i gian t i không ch v s

nuôi mà còn v ch

ng s n ph

ng v t

ng nhu c u ngày càng cao

c

t. Qu n lý, ki m soát ch t th i v t nuôi
b ov

ph i ch

ng s

i là v

ph m vi qu c gia mà trên toàn c u. M t v

tri

i thích ng v i v

bi

t ra là phát

i khí h u do s

m lên c

c cho nhi u qu c gia có nhi
2.2.2.

không
t
t Nam.

Vi t Nam
m nói chung là ngh s n xu t

truy n th

i và chi m v trí quan tr ng th hai trong t ng giá tr s n xu t

c

c ta, góp ph n không nh vào t ng giá tr s n xu t nông

nghi

m tuy g p nhi

g

cs

nc

ng trên 300 tri

Trong nh

c.
a bàn c

c g p khá nhi u

m, rét h i kéo dài và d ch cúm gia c m xu t hi n liên t c.
Bên c

uh

quy mô nh
nghiên c

u trang tr i v n duy trì và phát tri n t t nh vào vi c
c ti t ki

m hi

t và ch
mc

p

u vào, xây d ng chu ng tr i, khu gi t
ng s n ph

t 344.755,0 nghìn con (theo t ng c c th ng kê) [16].

ng