Vai trò của phụ nữ Dao trong phát triển kinh tế hộ gia đình tại xã Ái Quốc huyện Lộc Bình tỉnh Lạng Sơn (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (15.36 MB, 100 trang )
Ð I H C THÁI NGUYÊN
NG Ð I H C NÔNG LÂM
-------------
TRI U TH
tài:
VAI TRÒ C A PH N
KINH T H
DÂN T C DAO TRONG PHÁT TRI N
I XÃ ÁI QU C, HUY N L C BÌNH,
T NH L
KHÓA LU N T T NGHI
IH C
H
o
: Chính quy
Chuyên ngành : Kinh t nông nghi p
Khoa
: Kinh t phát tri n nông thôn
Khóa h c
: 2011 - 2015
Ð I H C THÁI NGUYÊN
NG Ð I H C NÔNG LÂM
-------------
TRI U TH
tài:
VAI TRÒ C A PH N
KINH T H
DÂN T C DAO TRONG PHÁT TRI N
I XÃ ÁI QU C, HUY N L C BÌNH,
T NH L N
KHÓA LU N T T NGHI
IH C
H
o
: Chính quy
Chuyên ngành
: Kinh t nông nghi p
L p
: 43 - KTNN
Khoa
: Kinh t phát tri n nông thôn
Khóa h c
: 2011 - 2015
Gi
ng d n : ThS. H
L
c l p c a tôi.
Các s li u và k t qu trong lu
c
công b trong b t k công trình nào khác. Các s li u trích d n trong quá
trình nghiên c
c ghi rõ ngu n g c.
Sinh viên
Tri u Th
i
L IC
c s nh t trí c a Ban giám hi
Kinh t và Phát tri
ng, Ban ch nhi m khoa
i h c Nông lâm Thái Nguyên, sau
khi hoàn thành khoá h c
ng tôi
n hành th c t p t t nghi p t i xã
Ái Qu c, huy n L c Bình, t nh L
trong phát tri n kinh t h gia
L
tài:
a ph n Dao
i xã Ái Qu c, huy n L c Bình, t nh
.
Khóa lu n
c hoàn thành nh s quan tâm giúp
c a th y cô, cá
ng.
Tôi xin chân thành c
o, gi ng d
c ut
i h c Nông lâm Thái Nguyên
tôi trong su t quá trình h c t p nghiên
ng.
Tôi xin chân thành c
y giáo ThS. H
khoa Kinh t và Phát tri n
gi ng viên
c ti
tôi t n tình trong su t th i gian th c hi
Tôi xin chân thành c m
tri
om i
c
trong xã
ng d n ch b o
tài.
các th y cô giáo trong khoa Kinh t và Phát
u ki n giúp
.
ng th i tôi xin chân thành
c a UBND xã Ái Qu c, các ban ngành cùng nhân dân
om i
u ki
tôi trong quá trình th c hi
Sinh viên
Tri u Th
tài.
ii
DANH M C CÁC B NG
B ng 4.1. Tình hình phân b và s d
n 2012-2014 ................ 34
B ng 4.2: K t qu m t s cây nông nghi
B ng 4.3: Thành ph n dân s
a bàn ...................... 35
ng c a xã Ái Qu c................................. 37
B ng 4.4: Thành ph n dân t c xã Ái Qu c..................................................... 40
B n
t t p hu n t i xã Ái Qu c t
n h t tháng 4
....................................................................................... 42
B ng 4.6. Thông tin chung v các h
B
u tra ................................................ 44
a 2 dân t c Dao và Tày................................... 45
B ng 4.8. Thông tin v ph n các h
u tra ............................................... 46
B ng 4.9. Ngu n chi c a dân t c Tày và Dao
các nhóm h ........................ 48
B ng 4.10. Ngu n thu nh p c a các nhóm h 2 dân t c Dao và Tày............. 49
B ng 4.11. T l % thu nh p c a dân t c Tày và Dao.................................... 50
B
i ra quy
i th c hi n các khâu trong tr ng tr t
c Tày, Dao.................................................... 52
B
i ra quy
c a các h
i th c hi
u tra dân t c Tày, Dao ............................................ 55
B ng 4.14. Ngu n vay v n c a các h
B ng 4.15. Ph n Dân t
ng tên vay ......... 58
i v i vai trò tái s n xu t .................................. 60
B ng 4.16. Ph n dân t c Dao v i vai trò c a c
ng ............................ 63
B ng 4.17. Quy n ki m soát kinh t và tài s n c a ph n dân t c ............... 69
iii
DANH M C CÁC T
STT
VI T T T
T vi t t t
Di n gi i
1
BQ
Bình quân
2
DT
Dân t c
3
Quy
nh
4
NK
Nhân kh u
5
NN
Nông nghi p
6
UBND
U ban nhân dân
7
ng
8
ng
9
THPT
Trung h c ph thông
10
THCSBT
Trung h
11
tính
12
CC
13
SL
u
S
14
15
bán trú
ng
ng
KHKT
Khoa h
16
thu t
K ho
17
NS
t
18
GV
Giáo viên
19
NV
Nhân viên
20
TC-
21
TB-Khá
Trung bình-Khá
22
CNH
Công nghi p hóa
23
-
Tài chính-
Hi
i hóa
ng-
ih c
iv
M CL C
L
............................................................................................. 1
L
............................................................................................. 2
L
............................................................................................. 3
L IC
.................................................................................................... i
DANH M C CÁC B NG................................................................................ii
DANH M C CÁC T
VI T T T .................................................................iii
DANH M C CÁC T
VI T T T .................................................................iii
M C L C........................................................................................................ iv
Ph n 1: M
tv
U ............................................................................................ 1
................................................................................................... 1
1.2. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 2
1.2.1. M c tiêu chung........................................................................................ 2
1.2.2. M c tiêu c th ........................................................................................ 2
tài....................................................................................... 3
c t p và nghiên c u ....................................................... 3
c ti n ..................................................................................... 3
Ph n 2:
LÝ LU N VÀ TH C TI N............................................... 4
lý lu n .............................................................................................. 4
2.1.1. Khái ni m v gi i.................................................................................... 4
2.1.2. Vai trò c a gi i........................................................................................ 6
2.1.3. L ng ghép gi
2.1.4. Nhu c u, l
án........................................ 8
ng gi i và phát tri n gi i ............................. 9
2.1.5. Khái ni m v dân t c............................................................................. 11
2.1.6. Khái ni m h , kinh t h ....................................................................... 11
2.1.6.1. Khái ni m v h
h
............................... 11
v
2.1.6.2. Ch
a h ............................................................................... 12
2.1.6.3. Khái ni
m c a h nông dân ........................................... 12
m c a Ch
ta v
-
ng H
ng
ng gi i......................................................................................... 14
m c a ch
- Lênin v
ng H Chí Minh v
mc
ng gi i................. 14
ng gi i ......................................... 16
ng C ng s n Vi t Nam v bình
ng gi i............ 17
th c ti n ......................................................................................... 21
2.2.1. Khái quát th c tr ng vai trò c a ph n m t s
2.2.2. M
mv
2.2.2.1. Vài nét chung v
i Dao L
c trên th gi i ...... 21
i Dao............................................................ 22
i Dao .............................................................. 22
......................................................................... 23
2.2.3. Vai trò, v trí dân t c Dao trong phát tri n kinh t ................................ 24
2.2.4. Th c tr ng vai trò c a ph n dân t c Dao trong phát tri n kinh t
c ta hi n nay .............................................................................................. 26
Ph n 3:
NG N
NGHIÊN C U............................................................................................... 28
ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 28
m và th i gian nghiên c u ........................................................... 28
3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 28
u.......................................................................... 28
p c n............................................................................ 28
m nghiên c u, ch
u tra ....... 29
p thông tin ............................................................ 29
3.4.3.1. S li u th c p.................................................................................... 29
3.4.3.2. S li
p ..................................................................................... 29
lý và phân tích s li u................................................ 30
vi
3.4.5. H th ng các ch tiêu nghiên c u.......................................................... 31
3.4.5.1. Nhóm ch tiêu ph n ánh vai trò s n xu t c a ph n Dao ................. 31
3.4.5.2. Nhóm ch tiêu ph n ánh vai trò tái s n xu t c a ph n Dao ............ 31
3.4.5.3 Nhóm ch tiêu ph n ánh vai trò c
ng ........................................ 31
3.4.5.4. Nhóm ch tiêu ph n ánh quy n ki m soát tài s n............................... 32
Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................. 32
m chung c
a bàn nghiên c u ................................................. 32
u ki n t nhiên................................................................................. 32
4.1.1.1. V
a lý ......................................................................................... 32
a hình .............................................................................................. 32
4.1.1.3. Khí h u ............................................................................................... 33
4.1.2. Tài nguyên thiên nhiên.......................................................................... 33
t và tình hình s d
...................................... 33
c................................................................................. 35
u ki n kinh t - xã h i...................................................................... 35
4.1.3.1. Tình hình phát tri n kinh t ................................................................ 35
4.1.3.
- xã h i ................................................................. 37
ng thu n l
c
u ki n t nhiên, kinh t xã h i
i v i s phát tri n kinh t h ............................................................ 40
4.1.4.1. Thu n l i ............................................................................................ 40
............................................................................................ 41
4.2. S tham gia c a ph n trong t ch c xã h i và trong các l p t p hu n
t i xã ................................................................................................................ 41
4.2.1. S tham gia c a ph n trong các t ch c xã h i t i xã ....................... 41
4.2.2. S tham gia c a ph n trong các l p t p hu n.................................... 42
4.3. Th c tr ng vai trò c a ph n Dao trong phát tri n kinh t h
4.3.1. Thông tin chung v h
. 43
u tra ............................................................. 43
vii
4.3.1.1. Nhân kh
ng phân theo 3 nhóm h dân t c Dao và Tày....... 44
a các nhóm ph n dân t c Dao và Tày ............ 45
4.3.2. Nh
n v ph n các h
4.3.3. Ngu n thu, chi c a hai dân t c Tày và Dao
u tra ............................... 46
các nhóm h ................. 48
4.3.3.1. Ngu n chi c a dân t c Tày và Dao .................................................... 48
4.3.3.2. Ngu n thu nh p c a các nhóm dân t c Dao, Tày .............................. 49
4.3.3.3. T l thu nh p ..................................................................................... 50
4.4. Vai trò c
i ph n dân t c Dao trong s n xu t ............................. 51
4.4.1. Trong quá trình tr ng tr t...................................................................... 51
..................................................................... 54
4.4.3. Trong vi c s d ng ngu n v n, thu nh p, tài s n ................................. 57
4.4.4. Vai trò tái s n xu t ................................................................................ 59
4.4.5. Vai trò v i c
ng............................................................................ 61
4.4.6. Quy n ki m soát kinh t và tài s n c a ph n dân t c Dao và Tày .... 68
4.5. Các y u t
h
n vai trò c a ph n Dao trong phát tri n kinh t
....................................................................................................... 70
4.5.1. Nh ng y u t khách quan ..................................................................... 70
4.5.1.1. Quan ni m c a xã h i......................................................................... 70
4.5.1.2. Kh
p c n thông tin ............................................................... 71
4.5.1.3. Ch
ng ...................................................... 72
4.5.2. Nh ng y u t ch quan ......................................................................... 73
........................................................... 73
4.5.2.2. S c kh e............................................................................................. 74
4.5.2.3. Nh n th c c a ch em v vai trò c a b n thân ................................... 74
ng và gi i pháp ch y u nh m nâng cao vai trò c a ph n ..... 74
Dao trong phát tri n kinh t h
......................................................... 74
ng............................................................................................ 74
viii
Ph n 5:
N
XU T CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO VAI TRÒ C A PH
DÂN T C DAO TRONG PHÁT TRI N KINH T H .................. 76
5.1. M t s các gi i pháp ................................................................................ 76
5.2. K t lu n và ki n ngh ............................................................................... 81
5.2.2. Ki n ngh ............................................................................................... 83
iv
c ................................................................. 83
i v i các c p chính quy
5.2.2.3.
iv ib
TÀI LI U THAM KH O
I. Tài li u ti ng Vi t
II. Tài li u t website
....................... 83
i ph n Dao .................................................. 84
1
Ph n 1
M
1.1. Tính c p thi t c
U
tài
Trong l ch s
it
n nay, ph n gi m t vai trò r t
quan tr ng trong phát tri n kinh t xã h i, b ng sáng t o c a mình, h
giàu cho xã h i, làm phong phú cu c s
vai trò c
i. Ph n luôn th hi n
i s ng xã h i c th
ch t, Ph n là m t l
c ho
ng tr c ti p s n xu t ra c a c
ng v t
nuôi s ng con
i. Không ch s n xu t ra c a c i v t ch t ph n
trong công vi c sinh s
c ho
duy trì phát tri n xã h i.
ng tinh th n ph n có vai trò sáng t o n
nhân lo i. N
ab tc
tham gia b ng nhi u hình th c c
c nào, dân t
o ph n .
Tuy nhiên trên th gi
gi i v
t Nam tình tr ng, b
n t i trong m i m t c a cu c s ng. B n ch t và m
x gi a nam gi i và ph n
nó mang d u n c a các y u t
ng
i
c và các khu v c khác nhau r t xa b i
ch s và xã h i. Nh ng kinh nghi m
toàn c u cho chúng ta th y nh ng qu c gia tích c c ng h cho quy n c a
i ph n v i các ngu n l
i giáo d c s phát tri
t l
y ch có th
c
ng và nh ng bi n pháp c th nh m thu h p kho ng cách
gi a nam và n v giáo d
i có vi c làm, có quy
i v i tài s n, ti p
c n v i tín d ng, ti ng nói chính tr và quy n tham gia quy
Do v
t ol ps
ng c a quan
m gi i, thi t th c góp ph n
ng gi i, gi i phóng ph n
hi n m t lo t nh ng gi i v a t ng th v a c th , v
xét gi i quy
b
nh.
i s ng xã h i, c n th c
quan tr ng c n xem
ng gi i th c s . V y làm th
t o ra
2
s tham gia c a gi i, nâng cao vai trò c a h
khai thác kh
c bi t là c a ph n nh m
m nh c a ph n vào các ho
ng kinh t h
là m t nhi m v không ch c a Vi t Nam mà c a t t c
c trên th gi i.
Xã Ái Qu c là m t xã mi n núi c a huy n L c Bình v
thu c di
a Chính Ph , t l h
huy
các thôn
ng th 3 toàn
c sinh s ng c a 3 dân t c anh em, dân t c Tày chi m
40%, dân t c Dao chi m 53%, dân t c Kinh chi
n
chi m 49%. L
n trong s phát tri n
kinh t c a h
n kinh t xã h i c a xã Ái Qu c
trong th i k công nghi p hóa - hi
ng nam n
cho ph n
phát tri n kinh t h
i hóa. Do v y, vi c t
i ti n t i
c bi t là ph n dân t c Dao trong vi c
xã Ái Qu c, huy n L c Bình, t nh L
h t s c c n thi t.
Xu t phát t tính c p thi t trên và s nh n th c sâu s c v nh ng ti m
n c a ph n , nh
nh
n tr s ti n b c a h ,
i có vai trò vô cùng quan tr ng trong s nghi
tri n kinh t
i m i và phát
ng th
a
ph n Dao trong phát tri n kinh t h t i xã Ái Qu c, huy n L c Bình, t nh
L
n hành nghiên c
tài:
a ph n dân
t c Dao trong phát tri n kinh t h t i xã Ái Qu c, huy n L c Bình, t nh
L
.
1.2. M c tiêu nghiên c u
1.2.1. M c tiêu chung
Nghiên c u vai trò c a ph n dân t c Dao trong phát tri n kinh t h
t i xã Ái Qu c, huy n L c Bình, t nh L
1.2.2. M c tiêu c th
-
u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c
a bàn nghiên c u.
3
- Nghiên c
tri n kinh t h
c th c tr ng vai trò c a ph n dân t c Dao trong phát
t i xã Ái Qu c huy n L c Bình, t nh L
-
c nguyên nhân, và nh ng y u t chính
n
vai trò c a ph n dân t c Dao trong phát tri n kinh t h t
-
xu
c các gi i pháp nh m nâng cao vai trò c a ph n dân t c
Dao trong phát tri n kinh t h c
1.3.
c a
.
tài
1.3.1 Ý
c t p và nghiên c u
c, rèn luy
u
khoa h c cho b n thân sinh viên.
+ Là tài li u tham kh
ng, cho khoa và các sinh viên khóa
ti p theo.
c ti n
K t qu nghiên c u c
c
tài s giúp nhìn nh
vai trò
i ph n trong phát tri n kinh t
c
i ph n
n th c
i dân v vai trò c a ph n , góp ph n phát
a vai trò c
i ph n trong phát tri n kinh t c a chính gia
phát tri n c
1.4. B c c c
B c
tài
tài g m có 5 ph
Ph n 1: M
u
Ph
lý lu n và th c ti n
Ph
ng, n
u
Ph n 4: K t qu nghiên c u và th o lu n
Ph
xu t các gi i pháp nâng cao vai trò c a ph n dân t c Dao trong
phát tri n kinh t h
4
Ph n 2
LÝ LU N VÀ TH C TI N
lý lu n
2.1.1. Khái ni m v gi i
Là ph m trù ch quan ni m, vai trò và m i quan h xã h i gi a nam
gi i và ph n . Xã h i t o ra và gán cho tr em gái và tr em trai, cho ph n
và nam gi
m gi i khác nhau. B i v
d ng và có th
c.
Gi i không nói
h
m gi i r
n nam hay n mà ch m i quan h gi a h . Gi i liên
n vai trò c a nam và n do xã h i ho c do m t n
Gi i có th khác nhau gi
p nên.
an
n
v i
i theo th i gian. Khái ni m gi i xu t hi n
ban
u
các
c nói ti ng Anh, vào kho ng nh
a th k XX.
Vi t Nam, khái ni m này m i xu t hi n vào kho ng th p k 80.
Gi i là m t thu t ng xã h i h c b t ngu n t môn nhân h c, nói
vai trò, trách nhi m và quy n l i mà xã h i quy
c
n vi
n
nh cho nam và n . Gi i
ng, các ki u phân chia ngu n l c và l i ích gi a
nam và n trong m t b i c nh c th [2].
n g c, s khác bi t v gi i
-
n v gi i
+ Do d y và h c mà có
ng
+ Luôn bi
i
+ Có th
- Ngu n g c gi i
c
5
khi sinh ra
a tr
nhau tùy theo nó là trai hay gái.
c
i x và d y d khác
khác bi t v trang ph c, hành vi,
cách ng x mà cha m
ng và xã h i trông ch
ng th i h
con trai và
ng d n, d y d tr em trai và gái theo nh ng
m riêng và c th .
a tr ph i h
tr thành con trai hay con gái
và ph
u ch nh hành vi sao cho phù h p v i khuôn m u c th c a
m i gi
c qu
nh.
ng và các t p
quán xã h i l i ti p t c c ng c các khuôn m u c th c a m i gi i (ví d :
Nam thì h c thêm các môn k thu t, xây d ng; n thì h c thêm các môn n
công, may thêu...). Các th ch xã h
hính sách, pháp lu t...
c gi m s khác bi t gi a hai gi i (ví d :
các ngh
u tiên n trong
Nam trong ngh lái xe, c nh sát...) [2]
- S khác bi t v gi i
Ph n
c xem là phái y u vì m t m t th l c h y
h s ng thiên v tình c m. Vì v
s khác bi
i,
ng gi a hai gi
i ph n có thiên ch c là làm v , làm m
Còn nam gi i
có th l c t
c coi là phái m nh, là tr c
n , c ng r n, nhanh nh
c
n nam gi i ít b ràng bu c b
t p trung
c t o ra c a c i v t ch t và các công vi c xã h
u
ng cách khác bi t gi a ph n và nam gi i trong xã
h
ng c
nh ki n xã h i, h
i v i m i gi i khác nhau nên ph n
ng, phong t c t p
i ti p c n v i
ki n th c m i, trong h c t p và tìm ki m vi c làm. M t khác, ph n
b ràng bu c b
vi c xã h
ng
i tham gia các công
n trong công vi c. S khác bi t v gi i t o nên
kho ng cách gi a hai gi i trong xã h i.
6
2.1.2. Vai trò c a gi i
Nam gi i và n gi i là hai n a hoàn ch nh c
vi c tái sinh s
m b o cho
i và tái s n xu t xã h i. S phân bi t v gi i quy
nh thiên ch c c a h
có t m
quan tr ng khác nhau và h
m nh n nh ng kh
i
nhau.Vai trò c a gi i khác v i vai trò sinh h c c a n gi i và nam gi i. Vai
trò c a gi
c hình thành mang tính xã h i. K t qu là n gi i và nam gi i
không có cùng ngu n l c, không có cùng m t nhu c u và m i quan tâm gi ng
g khác nhau trong quy
có th
nh.
m b o phát tri n công b ng và có hi u qu c a các chính
sách và k ho ch phát tri n c n ph i tìm hi u s khác nhau gi a nam và n . Gi i
tr thành m t ph n trong phân tích v s khác bi t xã h
c u s cân b ng v gi
Nam gi i
av c
c coi là phái m
nghiên
i ph n trong xã h i.
c coi là tr c t c a s c l c, kh
o v và che ch . H có cu c s ng tình c m c ng r
g công vi c. Ch
ng th
i qu n lí, ít nh
cho phép h có kh
N gi
ah
nh m
i s n xu t
i qu
gi i
n tâm l c, trí l c cho m i công vi c và m i th i
c coi là phái y
gi i c v tình c m và s c kho
p. H không m nh m b ng nam
m nh b o trong công vi
h l i là thành viên quan tr ng nh t t o nên s êm m hoà thu n trong gia
i thiên s ng v tình c m, u m , s ng sâu s c, nh y c m và
nh d c tin.
Do v y ph n chi m t l cao trong trong s
kho , thi
ng không
i ra kh i biên ch vì s c
c.T t c gánh n ng sinh con, nuôi con, công vi
c coi là ho t
ng mang thu nh
c tr công
7
c t chúng l i chi m nhi u th i gian và có tính l
n lo i tr
i ph n ra kh i n n s n xu t hi
gi i và quan ni
nh n th c, hành vi c a m
u ki n c n thi
n trong t t c
p l i, là
i [2].
c là c n ph i thay
i
i trong xã h i v gi i và quan ni m gi i t o
th c hi
ng vì s
ng và ti n b c a ph
c c a cu c s ng xã h i. C nam và n
trò trong xã h
c th hi n trong cu c s
ng nh
là:
- Vai trò tái sinh s n: Th hi n vai trò c a nam và n trong vi c tái sinh,
duy trì nòi gi ng, tái t o s
ng và s c s n xu t xã h i bao g m: mang
các công vi c n i tr , ph n l n các công vi c này do ph n
m nh n.
- Vai trò s n xu t: Th hi n vai trò c a nam gi i, n gi i trong quá
trình ho
i thu nh p, có th
- Vai trò c
th c hi n
c
c pc
d ng ti n ho c v t ch t.
ng: Bao g m các ho
ng do nam gi i và n gi i
ng nh m duy trì, b o v các ngu n l c khan hi m c a
ng, th c hi n các nhu c u chung c a c
s v t ch t, h t ng, các ho
n lí c
ng. Vai trò c ng
c chia làm 2 lo i:
+ Vai trò tham gia c
ng: Th c hi n các công vi c t ch c
ng, th c hi n các nhu c u chung
kho
sinh ngõ
c ng
sóc s c
c th c hi n t nguy
tr ti n và làm vào th i gian r
oc
ng do ph n
ng: Các ho
c u trúc th ch chính tr , nh ng công vi
m nh n là chính.
ng qu n lí c ng
ng thu c
ng do nam gi i th c hi n
c tr công tr c ti p b ng ti n ho c gián ti p b
v quy n l i [1].
c
a
8
2.1.3. L ng ghép gi
án
L ng ghép là t p h p nh
ng, các giá tr , các cách làm, các th
ch và các t ch c n i tr i có m i quan h
xã h
n nhau
n ch ng cho b t k s phân
i nào c a xã h i
- L ng ghép gi
chi n
c
nh
ng và th c t trong vi c l ng ghép
ph n ánh và c ng c l
b các ngu n l
quy t
c hi u là L ng ghép gi i là m t quá trình hay
ng t i m c
ng gi i.
liên t c. Nó là m
t quá trình di n ra
qu n tr nh m làm cho các m i quan tâm
và kinh nghi m c a ph n và nam gi i tr thành m t b ph n không th
thi u trong quá trình thi t k , th c hi n ki
c
tc
n vi
c c a xã h i. L ng ghép gi i liên quan
i các chính sách và th ch nh
cách tích c
t quá trình chuy
các giá tr
ng gi i m t
i lâu dài nh m xem xét l i
- xã h i và các m c tiêu phát tri n.
-
th c hi n l ng ghép gi i Dòng ch y ch
h p mang tính chi ph i, bao g
ng, giá tr , quan ni
o là m t t p
,m i
quan h và cách th c ti n hành m i vi c trong xã h i. Dòng ch y ch d o bao
trùm các th ch chính c a xã h i (gia
xã h
t
nh ai
c coi tr ng và cách th c phân b ngu n l c, quy t
c làm gì và ai nh
ch
ng, chính quy n, t ch c
c gì trong xã h i, và cu i cùng quy t
nh
ng cu c s ng c a m i
thành viên trong xã h i.
- T i sao l ng ghép gi i l i quan tr ng? L ng ghép gi i là m t khía
c nh quan tr ng trong qu n tr h u hi
m b o r ng các th ch , chính
ng các nhu c u và m i quan tâm c a ph n
i và phân b các l i ích m t cách công b ng gi a ph n và
9
nam gi i. L ng ghép gi i s góp ph n vào s ti n b xã h i, kinh t
mang l i s công b
n và nam gi
nhi m c a chính quy n nh m mang l i thành t u cho m i công dân.
2.1.4. Nhu c u, l
ng gi i và phát tri n gi i
+ Nhu c u gi i th c t
Là nh ng nhu c u c a ph n và nam gi i c
hi n t
th c
c xã h i công nh n.Nhu c u này n
s ng h ng ngày, là nh ng th nhìn th
i
c, thi t th c, c th . Có liên quan
n trách nhi m và nhi m v g n v i các vai trò truy n th ng. Khác v i nhu
c u gi i chi
c, nhu c u gi i th c t
i ph n
v
trí c a h ch không ph i qua can thi p t bên ngoài. Ví d : ph n có nhi u
nhu c u gi i g n v
ng c
c, th c ph m,
thu c men... n u nh ng nhu c
ng thì h s làm t
trò c a mình.
+ L i ích gi i (nhu c u gi i chi
c)
Là nh ng nhu c u c a ph n và nam gi i xu t phát t s chênh l ch
v
a v xã h i c a h . Nh ng l
c a ph n và nam gi
i v th
ng. Nhu c u gi i chi
kh c ph c tình tr ng th p
thay
ng s
i theo hoàn c nh xã h i, chính tr
c
a m i gi i, chúng có th
th .
+ Công b ng gi i
Là s
i x công b ng v i c nam gi i và ph n
công b ng, luôn ph i có nhi u bi
c a l ch s và xã h i mà
ng xã h i
ng.
b
m có s
u ch nh nh ng khuy t thi u
n tr ph n và nam gi i tham gia vào các ho t
i hình th c này hay hình th c khác. Công b ng s d n t i s
10
ng gi i
Là nh ng nhu c u c a ph n và nam gi i xu t phát t s chênh l ch
v
a v xã h i c a h . Nh ng l
ng s
c a ph n và nam gi
xác
thay
nh
ng.Nhu c u gi i chi n
kh c ph c tình tr ng th
c
th [2].
ng gi i
Là m t trong nh ng c n tr to l n trong s phát tri n c a t ng
toàn c u. Nó là m t trong nh
là hi
c
a m i gi i, chúng có th
i theo hoàn c nh xã h i, chính tr
+B
i v th
. Nó
ng không th ch p nh
h nh phúc c
c trong th gi
i. Vì s b
phong t c t p quán, l i s ng c
n và
ng gi i còn th hi n trong các
i dân v i nh
l i. Ph n
nh ki n gi i t hàng
i coi là có s x
g
m
ki n th c, suy nghi nông c n : Và h
i không mây
. H b coi là ngu d t, thi u
c coi là nh
ng cái con trai ,
i có giá tr th p:
n ông r ng mi ng thì sang,
ng mi ng thì tan hoang c a nhà . Trong hoàn c
i ph n s
c và
t tin và di u ki
y thì
i và s
cam ch u c a nhi u ph n khác.
+ Gi i và phát tri n gi i
Là xã h
h p tác hai gi
i t n t i và phát tri n nh s chi
ng và
i: Nam và n . T th h này sang th h khác, ph n
i nam gi
s n xu t ra c a c i v t ch t và tinh th n xã
h i. V m t sinh h c (gi i tính) hai gi
nhi
i này không gi ng nhau trên
ng nói và ch
n, còn v
m t xã h i, (gi i) th t khó có th
trò quan tr ng không th thi
i. không th nói
11
r ng gi i tính này là quan tr ng gi i tính kia là không quan tr
th nói r ng gi i tính
th ng tri gi i tính kia là b tr . Tuy nhiên,
l ch s
ng khi ghi chép vè nam gi i
i sang t o ra
t t c còn ph n ch
.
Ph n l
m nhi m các vai trò s n xu
ò chính
trong tái s n xu t: Tái s n xu t sinh h c, tái s n xu t ra s c lao
s n xu
u c ng
con cái, gi gìn gia
ph n b
ng. Trong gia
o, gia phong còn
n th ng
i sinh
ng và tái
, nuôi d y
i v i dân t c, ph n
hình nh c
ng góp
i m luôn là bi u
ng c a hòa bình, hòa bình, h nh phúc. M c dù
v th th
l ch s th gi i và Vi t Nam, th i k
n ki t xu t trên t t c
c: chính tr , kinh t
s , ngo
.
2.1.5. Khái ni m v dân t c
Dân t c là m t c ng
ng
i n
s ng xã h i có chung ti ng nói, lãnh th ,
dân t c. Dân t c thi u s
nh
c hình thành trong
i s ng kinh t và tâm lý
c hi u là nh
i
t
i thi u s s ng trong m t
qu c gia [14].
2.1.6. Khái ni m h , kinh t h
2.1.6.1. Khái ni m v h
h
Có r t nhi
nào là h :
- "H là t t c nh
i cùng s ng trong m t mái nhà, g m nh ng
i cùng chung huy t t c và nh
- "H là nh
i làm công [3].
i cùng s
i m
chung và có chung m t ngân qu " [3].
- "H
xu
n c a xã h i, có liên quan t i s n xu t, tái s n
n tiêu dùng và các ho t
- "H là m
ng khác" [3].
i chung m t huy t t c, hay không cùng chung
12
huy t t c,
chung m t mái
t
ngân qu ".
- "H là m t
v t nhiên t o ngu n lao
- "H là m t
].
m b o quá trình tái s n xu t ngu
ng
thông qua vi c t ch c ngu n thu nh p chung" [3].
-
là nh
i cùng chung huy t t c, có quan h m t thi t v i
nhau trong quá trình sáng t o ra v t ph
c
b o t n chính b n thân h và
ng" [3].
-
h
là kh
am
hình thành t các ngu n thu th p c
m c n quan tâm khi nh
-M
c
y có th nêu m t s
nh h " [3].
i cùng huy t t c hay không cùng huy t t c.
- H cùng s ng chung hay không cùng s n
i m t mái nhà.
- Có chung m t ngu n thu nh
- Cùng ti n hành s n xu t chung.
2.1.6.2. Ch
ah
+ Ch
c
i b t c a h và b n thân h c n s n xu t, kinh
ng m i nhu c u c n thi t, t
h i.Th c hiên ch
c h t là cho h
, h ph i ho t
+ Ch
kinh t , làm ti
+ Ch
+ Ch
2.1.6.3. Khái ni
c s n xu t,
t ch v i ch
co nhau.
sinh ngu n nhân l c
o
m c a h nông dân
Khái ni m: H nông dân là nh ng h ch y u ho
ng nông nghi p
13
ng, bao g m c ngh r ng, ngh cá và ho
nghi p
nông thôn. S phâ
nh ho
nông nghi p trong các ho
ni m H
ng phi nông
n
ng phi nông nghi p là khó do v y n y sinh khái
Theo Ellis-1988 thì h nông dân là các h , thu ho ch
n s ng t ru
t, s d ng ch y
s n xu t nông tr i, n m trong m t h th ng kinh t r
c tham gia m t ph n trong th
n
ng v i m
ho t
ng không cao.
v y, h nông dân khác v i các h khác và khác v i doanh nghi p
nông nghi p
quy mô s n xu t, ngu
ng và m c tiêu s n xu t.
m c a h nông dân
-
kinh t
,v
s n xu t v
- Quan h gi a tiêu dùng và s n xu t bi u hi n
h t t c ph
tiêu dùng.
phát tri n c a
n s n xu
này quy t
nh quan h gi a h nông dân v i th
ng.
- Các h nông dân ngoài ho
ng phi nông nghi p v i các m
ng nông nghi p còn tham gia ho t
khác nhau làm cho khó gi i h n th nào
là m t h nông dân [2].
* Kinh t h nông dân Kinh t h nông dân là lo i hình kinh t
các ho t
ng s n xu t ch y u d
thuê) và m c
a lo i hình kinh t
c ah
h im
ng không
c h t nh
n xu
n có s chú ý
m
h
bán).Tuy
s n xu
h n ch .V y th
a nông h
ng và s
ph m hàng hóa hay d ch v
ng nhu c u
cung c
a nông
nh là t t c nh
i trong
ng s n xu t s n
ng gia
14
a nông h bao g m nh
tu
tu
ng có th
c
ng và c nh ng
ng khi c n thi
i tr
ng
n ho
làm thuê vào th i v
t, thu ho
nl
c a các h gia
bi t kinh t h
ut
ng
b n nh m phân
i các doanh nghi p, công ty.
m c a Ch
ng ta v
-Lê nin,
ng H Chí Minh và
ng gi i
2.1.7.1.
m c a ch
- Lênin v
Ngay t th k
ng gi i
- các lãnh t thiên tài c a
giai c p vô s n toàn th gi i -
m u quy n b l
th t b i l ch s có tính ch t toàn th gi i c a gi i n . Ngay c
m l y quy n cai qu n,
là s
trong nhà,
h c p,
b nô d ch, b b n thành nô l cho s
c
t công
i v tr
tham gia vào n n s n xu t xã h
yt
ng không bình quy n gi
bên, do nh ng quan h xã h
l i cho chúng ta, tuy t nhiên không
ph i là nguyên nhân, mà là k t qu c a vi c áp b
Hai ông kh
ts
m t kinh t
ng th c s gi a ph n và nam
gi i ch có th tr thành hi n th c k
b
c
c ch
bóc l t c
i v i c hai gi i và khi công vi c n i tr
thành m t n n công nghi p xã h
i th
th
i c a cách m ng vô s n th k XIX - XX k
m c a C. Mác và Ph.
công nhân lao
ra tình c nh kh n kh c a n
ng trong các nhà máy, công
tri u ph n trong nh
y) trong ki
u và hàng
ng (ho
b ng
