Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bàn xã Vĩnh Yên huyện Bình Gia tỉnh Lạng Sơn (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-------------------------

TRI

tài:
NGHIÊN C U TH C TR

XU T M T S

GI I PHÁP CH

Y U PHÁT TRI N KINH T NÔNG NGHI

A BÀN

- HUY N BÌNH GIA - T NH L

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Kinh t Nông nghi p

Khoa

: Kinh t & PTNT

Khóa h c

: 2011 - 2015

Thái Nguyên, 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-------------------------

TRI

tài:
NGHIÊN C U TH C TR
XU T M T S
Y U PHÁT TRI N KINH T NÔNG NGHI

GI I PHÁP CH
A BÀN

- HUY N BÌNH GIA - T NH L

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành
L p
Khoa
Khóa h c
Gi
ng d n

IH C

: Chính quy
: Kinh t Nông nghi p
: 43 - KTNN
: Kinh t & PTNT
: 2011 - 2015
:

Thái Nguyên, 2015


i

n này là do chính em th c hi

is

ng d n

khoa h c c a th
Các s li u và k t qu nghiên c u trong khóa lu n là trung th
c công b ho c s d

b o v m t h c hàm nào.

Các thông tin trích d n trong khóa lu

c ch rõ ngu n g c.

N u sai em xin ch u hoàn toàn trách nhi m.

Sinh viên


ii

c s nh t trí c a Ban giám hi
và Phát tri

ng, Ban ch nhi m khoa Kinh t

i h c Nông Lâm Thái Nguyên, sau khi hoàn thành

khóa h c

ng em

n hành th c t p t t nghi p t

Bình Gia - t nh L

- huy n

tài: Nghiên c u th c tr

xu t m t s

gi i pháp ch y u phát tri n kinh t nông nghi

-

huy n Bình Gia - t nh L
Trong th i gian nghiên c u và th c hi n lu
l ic

c nh

xin chân thành bày t

n các t p th

em trong su t quá trình th c hi

ch

u ki

tài t t nghi p này.

Em xin chân thành c

i H c Nông Lâm Thái

o và khoa KT&PTNT cùng các th y cô giáo nh
cung c p trang thi t b ki n th c cho em trong su t quá trình th c t p.
C
ki

u
em trong qua trình th c t p.

V i lòng bi

c nh t, em xin trân tr ng c
c ti

c

y

ng d n em trong su t quá trình nghiên

tài này.
Do l

u làm quen v i công tác nghiên c u nên m c dù b

g ng h t s c không th tránh kh i nh ng thi u sót. Vì v y em r t mong nh
s

n c a các th y cô giáo và các b
c hoàn thi
Xin chân thành c
Thái ng
Sinh viên

Tri

c
tài


iii

STT

Kí hi u v t t t

1

GO

Giá tr s n xu t

2

IC

Chi phí trung gian

3

VA

Giá tr

4

MI

Thu nh p h n h p

5

SX

S n xu t

6

LN

Lâm nghi p

7

CN

8

TT

9

VT

10

tính
Dân s k ho

11

UBMTTQ

12

TBXH

13
14

Tr ng tr t

U ban m t tr n t qu c
i
H

UBND

ng nhân dân

U ban nhân dân


iv

B ng 4.1: Tình hình s d

tc

B ng 4.2. Tình hình dân s

- 2014 ......................20
ng c

-2014.....................23

B ng 4.3. Giá tr s n xu t, kinh doanh c

-2014 .......................29

B ng 4.4. Giá tr s n xu t c a ngành nông nghi p c a xã 2012-2014 .....................31
B ng 4.5. Giá tr s n xu t tr ng tr t c
B ng 4.6. Giá tr s n xu
B

-2014 ..........................33
a xã 2012-2014 ................................34

n v nhóm h

u tra......................................................37

B ng 4.8: Chi phí s n xu t c a nhóm h tr ng tr
B

ah

....................38

u tra.............................................................39

B ng 4.10: Chi phí cho s n xu t lâm nghi p c a các h

u tra ....................40

B ng 4.11: K t qu s n xu t c a ngành tr ng tr t c a nhóm h
B ng 4.12. K t qu s n xu

c a các h

u tra.................41

u tra...........................41

B ng 4.13. K t qu s n xu t c a ngành lâm nghi p c a các h

u tra..................42

B ng 4.14. Hi u qu s n xu t c a ngành tr ng tr t c a các h

u tra...................42

B ng 4.15. K t qu s n xu t c

a các h

B ng 4.16. K t qu s n xu t c a ngành lâm nghi p c a các h

u tra ....................43
u tra..................43


v

L

....................................................................................................... i

L IC

............................................................................................................ ii

DANH M C CÁC T

VI T T T .......................................................................... iii

DANH M C CÁC B NG........................................................................................ iv

M C L C...................................................................................................................v
PH N 1: M

U....................................................................................................1

1.1. Tính c p thi t c

tài .......................................................................................1

1.2. M c tiêu nghiên c

tài...................................................................................2

tài.................................................................................................2
c t p và nghiên c u ...............................................................2
c ti n ..............................................................................................3
1.4. B c c khóa lu n ..................................................................................................3
PH

LÝ LU N VÀ TH C TI N ......................................................4
lý lu n ........................................................................................................4

2.1.1. M t s khái ni m...............................................................................................4
2.1.2. Vai trò c a nông nghi p trong n n kinh t qu c dân ........................................5
m s n xu t nông nghi p ........................................................................6
th c ti n c

tài .....................................................................................7

2.2.1. Các kinh nghi m th gi i và kinh nghi

c......................................7

2.2.2. Nh ng bài h c kinh nghi m rút ra ..................................................................12
PH

NG N

U ....14

ng và ph m vi nghiên c u......................................................................14
ng nghiên c u......................................................................................14
3.1.2. Ph m vi nghiên c u.........................................................................................14
3.2. N i dung nghiên c u ..........................................................................................14
3.3. Câu h i nghiên c u ............................................................................................14
u....................................................................................14


vi

p thông tin ......................................................................14
ng h p thông tin.....................................................................16
....................................................................16
3.5. H th ng các ch tiêu nghiên c u .......................................................................16
3.5.1. H th ng ch tiêu ph

và hi u qu s n xu t kinh doanh c a kinh

t h nông dân ...........................................................................................................16
3.5.2. Các ch tiêu ph n ánh m c thu nh p t nông nghi p c a h ..........................16

3.5.3. Các ch tiêu ph n ánh k t qu s n xu t và các công th c tính........................16
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N.....................................18
4.1. Khái quát v

u ki n t nhiên, kinh t xã h i c

a bàn nghiên c u ...........18

u ki n t nhiên ...........................................................................................18
u ki n kinh t xã h i ..................................................................................21
4.1.3. Nh ng thu n l

u ki n t nhiên và xã h i

phát tri n nông nghi

n

a bàn xã ......................................................................27

4.1.4. Giá tr s n xu t, kinh doanh c a xã trong nh
4.2. Th c tr ng phát tri n kinh t nông nghi
Bình Gia - t nh L

..............................28
- huy n

................................................................35

4.2.1. Th c tr ng s n xu t ngành tr ng tr t ..............................................................35

4.2.2. Th c tr ng phát tri n kinh t c a các h
huy n Bình Gia - t nh L
4.2.3. M

-

...............................................................................36
n xu t nông nghi p c

4.2.4. K t qu s n xu t c a h

u tra .........................38

u tra .....................................................................41

4.2.5. Hi u qu s n xu t c a các h

u tra .............................................................42

4.2.6. Ngành lâm nghi p ...........................................................................................43
a chính ph h tr các h s n xu t nông nghi p....44
4.4. H tr c a chính quy
4.5. Nh ng nhân t
4.5.1. V th
4.5.2. V

...................................................................45
n phát tri n kinh t nông nghi p c a xã ..............45

ng ...................................................................................................45

h tâng ..............................................................................................46


vii

4.5.3. V khoa h c công ngh ...................................................................................46
kinh t nông nghi p

....................................47

t ra trong phát tri n kinh t nông nghi p t
ng phát tri n kinh t nông nghi p c

.47
........................48

PH N 5: CÁC GI I PHÁP TRI N KINH T NÔNG NGHI P
N ........................................................................................................49
m-

ng - M c tiêu .............................................................49

m nghiên c u ....................................................................................49
ng nghiên c u ..............................................................................49
5.1.3. M c tiêu nghiên c u........................................................................................49
5.2. Các gi i pháp......................................................................................................49
5.2.1. M t s gi i pháp phát tri n kinh t nông nghi p c a xã .................................49
5.2.2. Gi i pháp riêng cho t ng ngành ......................................................................52
5.3. K t lu n ..............................................................................................................54
5.4. Ki n ngh ............................................................................................................55

iv

c.............................................................................................55

iv

.........................................................................................56

iv

i dân ...........................................................................................56

TÀI LI U THAM KH O


1

1.1.

trong

-


2

y

m
g

Xu

Nghiên

t
-

-

.

1.2.
-

c th c tr ng phát tri n kinh t nông nghi p t

- Phân tích nh ng nhân t

ng t i phát tri n nông nghi p.

- Nh ng thu n l

n nông nghi p t

a bàn

nghiên c u
-

xu t m t s gi i pháp ch y

h Yên trong nh

phát tri n kinh t nông nghi p cho xã

i.

1.3.
1.3.1. Ý.

c t p và nghiên c u
ra có


3

thông ti

c

1.3.2. Ý.

c ti n
tài s góp ph n vào vi
ng nguyên nhân

c tr ng phát tri n kinh t t

a

n s phát tri n nông nghi p c

a

ng m i nh m nâng cao hi u qu s n xu t và
i s ng cho bà con.
K t qu nghiên c
th

tài s

giúp chính quy

c nh ng bi n pháp nh m nâng cao hi u qu

gian t i.
1.
Ph n 1: M

u

Ph n 2:

lý lu n và th c ti n

Ph n 3:

ng, n

Ph n 4: K t qu nghiên c u và th o lu n
Ph n 5: Các gi i pháp phát tri n kinh t nông nghi

u

i


4

2

2.
2.1.1. M t s khái ni m
- Nông nghi p:
Nông nghi

p ch có ngành tr ng tr

v

ch

ng thì bao g m c ngành lâm nghi p ngành th y s n.
- Kinh t nông h :
nông h là s n xu t và khai thác

n Thu Hà thì:
kinh doanh nông nghi p c a nh
nhà. Nh

ng trong cùng m t mái

i ch s n xu

ng gia, là ch h cùng nh ng thân nhân s

d ng t ng h p các y u t
ng sinh thái
c

t, v

n s n xu

ng vào môi

làm ra s n ph m nh m th o mãn nhu c u v

i s ng v t ch t

ng xã h

.

Bài gi ng kinh t lâm nghi p

a th y Tr n Công Quân, gi ng viên
Kinh t nông h là m t hình th c

iH
kinh t

n và t ch trong nông - lâm nghi

s s d

c hình thành và t n t

ng, ngu n v n... c

.[1]

Tóm l i, có th th y kinh t nông h là m t hình th
nông nghi
trên s

n và t ch trong

c hình thành và phát tri n m t cách khách quan, lâu dài, d a
uv

u s n xu t, là lo i hình kinh t có hi u qu , phù h p v i s n

xu t nông nghi p, thích ng, t n t i và phát tri n trong m i ch

kinh t xã h i.

- Phát tri n kinh t :
Phát tri n kinh t là s

kinh t , nâng cao ch
-

ng cu c s

, th ch

m b o công b ng xã h i.

ng kinh t :
ng kinh t là s

t ng s

ng g n li n v i s hoàn thi

a t ng s n ph m qu c n i (GDP) ho c

ng qu c gia (GNP) ho c quy mô s
i (PCI) trong m t th i gian nh

nh.

ng qu c gia tính bình quân trên


5

- Phát tri n b n v ng:
Phát tri n b n v ng là m t khái ni m m i nh

tri n v m i m t trong hi n t i mà v n ph i b

m s ti p t c phát tri n trong

xa. Khái ni m này hi

ng t i nhi u qu c gia trên th

gi i, m i qu c gia s d
ho

t s phát

c thù kinh t , xã h i, chính tr

nh chi

c phù h p nh t v i qu

2.1.2. Vai trò c a nông nghi p trong n n kinh t qu c dân
- Ngành nông nghi p cung c

c th c ph m cho nhu c u xã h i.

Nông nghi p là m t ngành s n xu t v t ch
vi c phát tri n kinh t
nh

h u h

c, nh t là các

c này thì n n kinh t

nhiên, ngay c nh

n.

i b ph n s ng b ng ngh nông. Tuy

c có ngành công ngh cao, m c dù t tr ng GDP nông

nghi p không l
ng ng

n, gi vai trò to l n trong

ng nông s
m b o cung c

c này khá l n và không

i s ng c

s n ph m c n thi

i, nh ng s n ph m

c, th c ph m. Nh ng s n ph m này cho dù có

khoa h c - công ngh phát tri
thay th

c, th c ph m là y u t

ns t nt ic

i và phát tri n kinh t - xã h i c

Xã h i càng phát tri
c uc
ch

u tiên, có tính ch t quy

iv

is

nh

c.
c nâng cao thì nhu

c th c ph

s

ng,

ng và c v ch ng lo i.
- Cung c p các y u t

u vào cho phát tri n công nghi p và khu v

Nông nghi p có vai trò quan tr ng cho vi c cung c p các y u t
công nghi p và khu v c thành th

.
u vào cho

c th hi n qua các m t:

+ Khu v c nông nghi p là ngu n d tr nhân l c d i dào cho s phát tri n
công nghi

.

+ Nông nghi p cung c p ngu n nguyên li u to l n cho công nghi

c bi t

là cho ngành công nghi p ch bi n. Thông qua công nghi p ch biên, giá tr c a s n


6

ph m nông nghi
r ng th

c nâng lên g p nhi u l n, nâng cao kh

nh tranh, m

ng nông s n.

+ Khu v c nông nghi p là khu v c cung c p ngu n v n l n nh t cho s phát
tri n n n kinh t .
- Làm th

ng tiêu th c a ngành công nghi p và d ch v .

Nông nghi p nông thôn là th

ng l n nh t c a công nghi p. h u h t các

n, s n ph m công nghi p bao g
c tiêu th ch y u d

u s n xu t

c mà h u h t là khu nông nghi p nông thôn.

- Nông nghi p tham gia vào xu t kh u
Nông nghi

i ngu n thu nh p ngo i t l n nh t.

Các s n ph m t nông - lâm nghi p d dàng gia nh p th

ng qu c t so v i các

s n ph m c a ngành công nghi

c trong quá trình công

nghi p hóa

ng chung

các n

u giá tr nông - lâm - th y s n chi m t tr ng cao trong

kim ng ch xu t kh u và tro

m d n cùng v i s phát tri n cao c a kinh t .

- Nông nghi p gi vai trò quan tr ng trong b o v
Nông nghi p có vai trò to l

trong s phát tri n b n v ng c a môi

ng vì s n xu t nông nghi p g n li n tr c ti p v
i ti t, th

ng.

ng t nhiên: khí h u,
n s n xu t xu t nông nghi p n u

có nh ng gi i pháp thích h p thì s duy trì và t o ra s phát tri n b n v ng c a môi
ng [4].
2.

m s n xu t nông nghi p

-

-

.


7

.

[8],[9].
2.
2.2.1. Các kinh nghi m th gi i và kinh nghi m trong n
2.2.1.1. Các kinh nghi m trên th gi i

-

-

c

8


9

ngh

[2]

i Loan.

giá


10

-

-

ngày nay.[2]

-

-


11

cho tiêu dùng tr

chính sách sau:

-

tôm sú, gà và cà phê.

-


12

].
2.2.1.2. Kinh nghi m c a Vi t Nam

2.2.2. Nh ng bài h c kinh nghi m rút ra
2.2.2.1. Bài h c rút ra cho Vi t Nam


13

2.2.2.2. Bài h


14

3

3.
3.

ng nghiên c u

3.1.2. Ph m vi nghiên c u
3.1.2.1. Ph m vi không gian
- Bình Gia 3.1.2.2. Ph m vi th i gian

3.
-

3.
3.
3

p thông tin
* Thu th p thông tin th c p
Là s li u, tài li u thu th
v

lý lu n và th c ti n v hi u qu kinh t . Tham kh o các lu

n các v n


15

các khoá lu n t t nghi
t ng k

án quy ho ch phát tri n kinh t xã h i, các báo cáo

li u th ng kê c

* Thu th

p

Là nh ng thông tin, s li u thu th p t các ngu
tr c ti p các h nông dân. Vi

u tra, ph ng v n

c áp d

tr c ti p các h

pháp ph ng v n

u tra nông thôn có s tham gia c

thông tin v s n xu t, ý ki n c

i dân. Các

c t ng h p và phân tích nghiên c u.

S d ng k t h p c
nghiên c

u tra

pháp

nh tính.
c th c hi

- Ch n m u nghiên c u: V i m c tiêu nghiên c
ti

u tra kh

tài l a ch n 50 h

u tra,

c

cán b trong xã thông tin rõ s thôn trong xã g m 5 thôn là thôn V ng Ún, thôn
V ng M n, thôn Khu i Luông, thôn Khu i Màn, thôn Khu i D i, tuy nhiên do m c
tiêu nghiên c

tài l a ch n 50 h nông dân d ti

u tra kh o sát

u tra là các h chuyên tr ng tr

i
p

nên em ch n 3 thôn n m xung quanh trung tâm xã là thôn V ng Ún, thôn Khu i

Luông , thôn V ng M

thu n l

u tra kh

n

c 3 thôn em ti p t c ti n hành ch n ng u nhiên 50 h

ng Ún 20

h , thôn V ng M n 20 và thôn Khu i Luông 10 h .
Sau khi ti

cs

c ti p theo là xây d ng phi

ng m u c

u

ti n hành thu th p thông tin.

+ N i dung phi

n v nhóm h , tình hình s n xu t

nông nghi p t i h

nêu v

u tra ph ng v n b ng phi
th o lu n, s d ng h th ng câu h

s d

u tra: Ph ng v

- m phù h p v i th c t ,

tham tham gia c
-

i

i dân.

p các thông tin qua các cán b
các lão nông và t các h

a


16

+ Công c

x lý s li u: Sau khi thu th

các h tôi ti n hành ki m tra, x
3.4.2

phi

u tra c a

n trên h th ng b ng bi u.

ng h p thông tin

3.4.3

3.
3.5.1. H th ng ch tiêu ph n ánh

và hi u qu s n xu t kinh doanh c a

kinh t h nông dân

3.5.2. Các ch tiêu ph n ánh m c thu nh p t nông nghi p c a h
-T

u

3.5.3. Các ch tiêu ph n ánh k t qu s n xu t và các công th c tính