Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính gây độc của loài sao biển Culcita novaeguineae Muller Troschel. 1842 và Pentaceraster gracilis (Lutken. 1871) ở Việt Nam (Luận án tiến sĩ)

1

------------------------------

CULCITA
NOVAEGUINEAE MÜLLER & TROSCHEL, 1842 VÀ
PENTACERASTER GRACILIS (LUTKEN, 1871)

2018


1

------------------------------

CULCITA
NOVAEGUINEAE MÜLLER & TROSCHEL, 1842 VÀ
PENTACERASTER GRACILIS (LUTKEN, 1871)

N

2018


i

VS.

và

.

2018


ii

-

-15 và

,m

-18.

VS.
-

, TS. N

tác thanh tra

,

TS.


iii

i
iii

ii
v
vi
1
2

2
2
7
24
24
I.2. Tình
26
26
Archaster typicus

batheri

28

Asteropsis carinifera

29

Astropecten polyacanthus

30

Astropecten monacanthus

31

Protoreaster nodosus

31


iv

32

Acanthaster planci
ckia
laevigata

32

Anthenea aspera

33
35
35
37
37
38

II.2.2.

38
40

Culcita novaeguineae

40

Pentaceraster gracilis

42
43
46

Culcita novaeguineae

46

IV.2. X
Pentaceraster gracilis

93
124
125
127

DA

129
130


v

49
57
61
66
72

B

77
82
86
92
94
100

.

106
110
114
119
123

Gi
Pentaceraster gracilis

50

Culcita novaeguineae và
126

vi

Hình III.1.a.

C. novaeguineae

Hình III.1.b.

n CH2Cl2

40

C.

novaeguineae

41

Hình III.2.

P. gracilis

Hình IV.1.1.a.
Hình IV.1.1.b.

-ESI-

Hình IV.1.1.c.

1

Hình IV.1.1.d.

13

H-

42

CN1

46

CN1

46

CN1 trong DMSO-d6 và pyridine-d5

C-

47
47

CN1

Hình IV.1.1.e.

CN1

48

Hình IV.1.1.f.

CN1

50

Hình IV.1.1.g.

51

CN1

Hình IV.1.1.h.

51

CN1

Hình IV.1.1.i.

CN1

Hình IV.1.1.j.

53

CN1

Hình IV.1.2.a.

54

CN2

Hình IV.1.2.b.

1

Hình IV.1.2.c.

13

HC-

52

CN2

54

CN2

55

Hình IV.1.2.d.

CN2

56

Hình IV.1.2.e.

CN2

56

Hình IV.1.2.f.
Hình IV.1.3.a.

1

H-

59

CN3

Hình IV.1.3.b.

59

CN3

Hình IV.1.3.c.
Hình IV.1.3.d.

56

CN2

13

C-

59

CN3

60

CN3

Hình IV.1.3.e.

CN3

60

Hình IV.1.3.f.

CN3

60

Hình IV.1.3.g.

CN3

62

Hình IV.1.3.h.

CN3

Hình IV.1.3.i.

63

CN3

Hình IV.1.3.j.

CN3

Hình IV.1.4.a.

CN4

Hình IV.1.4.b.

1

Hình IV.1.4.c.

13

HC-

62
64
64

CN4

64

CN4

65

Hình IV.1.4.d.

CN4

65

Hình IV.1.4.e.

CN4

65


vii

Hình IV.1.4.f.

67

CN4

Hình IV.1.4.g.

67

CN4

Hình IV.1.4.h.

67

CN4

Hình IV.1.4.i.

-

68

CN4

Hình IV.1.5.a.

68

CN5

Hình IV.1.5.b.

1

Hình IV.1.5.c.

13

HC-

CN5

69

CN5

69

Hình IV.1.5.d.

CN5

70

Hình IV.1.5.e.

CN5

70

Hình IV.1.5.f.

CN5

Hình IV.1.5.g.

71

CN5

Hình IV.1.5.h.
Hình IV.1.5.i.

-

CN5

71

CN5

73

Hình IV.1.6.a.

73

CN6

Hình IV.1.6.b.

1

Hình IV.1.6.c.

13

HC-

70

CN6

74

CN6

74

Hình IV.1.6.d.

CN6

74

Hình IV.1.6.e.

CN6

75

Hình IV.1.6.f.

CN6

Hình IV.1.6.g.

75

CN6

Hình IV.1.6.h.
Hình IV.1.6.i.

-

CN6

76

CN6

78

Hình IV.1.7.a.

78

CN7

Hình IV.1.7.b.

1

Hình IV.1.7.c.

13

HC-

75

CN7

78

CN7

79

Hình IV.1.7.d.

CN7

79

Hình IV.1.7.e.

CN7

80

Hình IV.1.7.f.

81

CN7

Hình IV.1.7.g.

CN7

Hình IV.1.7.h.
Hình IV.1.7.i.

-

CN7

81

CN7

83

Hình IV.1.8.a.

CN8

Hình IV.1.8.b.

1

Hình IV.1.8.c.

13

HC-

81

83

CN8

83

CN8

84

Hình IV.1.8.d.

CN8

84

Hình IV.1.8.e.

CN8

85


viii

Hình IV.1.8.f.

85

CN8

Hình IV.1.8.g.

CN8

Hình IV.1.8.h.
Hình IV.1.8.i.

-

CN8

87

CN8

87

Hình IV.1.9.a.

88

CN9

Hình IV.1.9.b.

1

Hình IV.1.9.c.

13

HC-

85

CN9

88

CN9

89

Hình IV.1.9.d.

CN9

89

Hình IV.1.9.e.

CN9

89

Hình IV.1.9.f.

CN9

Hình IV.1.9.g.

90

CN9

Hình IV.1.9.h.
Hình IV.1.9.i.

-

CN9

91

CN9

91

Hình IV.1.9.j.
Hình IV.2.1.a.

H-

93

PG2

Hình IV.2.1.b.
Hình IV.2.1.c.

92

CN9
1

93

PG2
13

C-

90

96

PG2

Hình IV.2.1.d.

PG2

96

Hình IV.2.1.e.

PG2

96

Hình IV.2.1.f.

97

PG2

Hình IV.2.1.g.

97

PG2

Hình IV.2.2.a.

98

PG1

Hình IV.2.2.b.

1

Hình IV.2.2.c.

13

HC-

PG1

98

PG1

99

Hình IV.2.2.d.

PG1

99

Hình IV.2.2.e.

PG1

99

Hình IV.2.2.f.

PG1

101

Hình IV.2.2.g.

102

PG1

Hình IV.2.3.a.
Hình IV.2.3.b.

HR-ESI-

Hình IV.2.3.c.

1

Hình IV.2.3.d.

13

HC-

PG3

102

PG3

102
103

PG3

103

PG3

Hình IV.2.3.e.

PG3

104

Hình IV.2.3.f.

PG3

105

Hình IV.2.3.g.
Hình IV.2.3.h.

PG3
PG3

105
105


ix

Hình IV.2.3.i.

105

PG3

Hình IV.2.4.a.

-ESI-

Hình IV.2.4.b.
Hình IV.2.4.c.

1

Hình IV.2.4.d.

13

HC-

PG4

107

PG4

107
107

PG4

108

PG4

Hình IV.2.4.e.

a PG4

108

Hình IV.2.4.f.

PG4

108

Hình IV.2.4.h.

PG4

Hình IV.2.4.g.

109

PG4

Hình IV.2.4.i.

109

PG4

Hình IV.2.5.a.

111

PG5

Hình IV.2.5.b.

1

Hình IV.2.5.c.

13

HC-

109

PG5

111

PG5

111

Hình IV.2.5.d.

PG5

112

Hình IV.2.5.e.

PG5

112

Hình IV.2.5.f.

PG5

Hình IV.2.5.g.

113

PG5

Hình IV.2.5.h. P

113

PG5

Hình IV.2.6.a.

115

PG6

Hình IV.2.6.b.

1

Hình IV.2.6.c.

13

HC-

Hình IV.2.6.d.

113

PG6

115

PG6

115
116

PG6

Hình IV.2.6.e.

PG6

117

Hình IV.2.6.f.

PG6

117

Hình IV.2.6.g.

PG6

117

Hình IV.2.6.h.

118

PG6

Hình IV.2.7.a.

120

PG7

Hình IV.2.7.b.

1

Hình IV.2.7.c.

13

HC-

PG7

120

PG7

120

Hình IV.2.7.d.

PG7

121

Hình IV.2.7.e.

PG7

121

Hình IV.2.7.f.
Hình IV.2.7.g.
Hình IV.2.7.h.

PG7
PG7
PG7

122
122
122


x

CC
13

C-NMR
CH2Cl2
DEPT

DMEM
DMSO

Carbon-13 Nuclear Magnetic
Resonance Spectroscopy

cacbon 13

dichloromethan

Diclometan

Distortionless Enhancement
by Polarisation Transfer

Medium

DMEM

Dimethylsulfoside

Dimethylsulfoside

EC100

Effective concentration 100%

EC50

Effective concentration 50%

ED50

Effective dose 50%

ESI-MS
1

Column Chromatography

H-NMR

Electronspray Ionization Mas
Spectrum
Proton Magnetic Resonance
Spectroscopy
1

1

1

H- H COSY

Hela

HepG2

HL-60

HMBC

HR-TOF-MS
HSQC

50%

proton

H-1H Chemical Shift

Correlation Spectroscopy
Hela human cervix cell line

Dò
cung

Human hepatocellular
carcinomacell line
Human promyelocytic
leukemiacell line
Heteronuclear Multiple Bond
Connectivity
High Resolution Time
of-Flight Mass Spectrometer
Heteronuclear Single-

gian bay


xi

Quantum Coherence
IC50
IR
IUPAC

KB

Inhibitory concentration 50%
Infrared Spectroscopy
International Union of Pure
and Applied Chemistry
Human epidemoid carcinoma
cell line
Lymph Node Carcinoma of

LNCaP

the Prostate Lymph node
carcinoma of prostate

LPS
LU
MeOH
MCF-7

MIC
Mp

MTT

SK-Mel2

Lipopolysaccharide

Lipopolysacaride

Lung carcinoma cell lines
Methanol
Human breast
adenocarcinoma cell line
Minimal inhibitory
concentration
Melting Point
[3-(4,5-dimethylthiazol-2-

[3-(4,5-dimetylthiazol-2-

yl)2,5-diphenyltetrazolium

yl)2,5-diphenyltetrazoli

bromide]

bromua]

Homo sapiens skin

SRB

Sulforhodamine B

TLC

Thin layer chromatography

TMS

Tetrametyl Silan

Sulforhodamine

Tetrametyl Silan


1

-C
Cytotethy cryta

(Cyta
Phycocrythin

in vitro, in vivo

(Molluck)
-III.

Brisingida,
Forcipulatida, Notomyotida, Paxillosida, Spinulosida, Valvatida và Velatida. Các
Asteroidea

steroid, steroid
glycoside, anthraquinone, alkaloid, phospholipid và peptit có
k

.

b

:
hai

là Culcita

s

novaeguineae Müller & Troschel và Pentaceraster gracilis (Lutken, 1871);
.


2

I.1.

(Echinodermata
Blacke (1987)
Asteroidea
Notomyotida, Paxillosida, Spinulosida, Valvatida và

Brisingida, Forcipulatida,

[1].

áng

I.1.1.

nhóm OH

-3, C-4, C-5, C-6, C-7, C-9, C-14, C-15 và C-16.
-3 và C-

sterol chính th
OH,6 -OH-sterol,

sulfonylated sterol,
-sterol.

3 -OH,6 -OH-

3 -

sulfonylated sterol
Leptasterias ochotensis
natri (23S)-6 ,23-dihydroxy-5 -cholesta-9(11), 20(21)-dien-3 -yl sulfate (1) [2],
natri (22E)-6 -hydroxy-5 -cholesta-9(11), 20(22)-dien-23-one-3 -yl sulfate (2) [2]
và leptaochotensoside D (3) [3].

Archaster typicus
natri 5 -cholesta-9(11),24-dien-3 ,6 ,20 -

triol-23-one 3-sulphate (4) [4], natri 5 -cholesta-9(11)-en-3 ,6 ,20 -triol-23-one
3-sulphate (5), natri (25R)-5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,8,14 ,15 ,26-heptaol-15-sul
phate (6) [4], cholestane-3 ,6 ,8,14 ,15 ,26-hexaol-15-sulphate (7) [4], natri
cholest-25(27)-ene-3 ,4 ,5 ,6 ,7 ,8 ,14 ,15 ,24,26-decanol 6-sulphate (8) [4] và
3 ,4 ,5 ,6 ,8,14, 15 -heptahydroxy-27-nor-5 -cholestan-24-one (9) [5].
22E

-24-nor-5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,8,15 ,26-pentol-26-O-sulfate (10) [6] và


3

(24S)-5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,8,15 ,-24-pentol-24-O-sulfate (11) [6]
Henricia leviuscula,

natri (25S)-5 -

cholestane-3 ,5 ,6 ,15 ,16 ,26-hexol-15-sulphate (12) [7]

Rosaster.

-OH,6 -OH-sterol
-OH, 6 -OHC-7/C-8, C-15/C-16
loài
certonardosterol Q8 (13)
Certonardoa semiregularis [8],
diacetyl (20S,24R)-thornasterol (14), diacetyl (20S)-thornasterol (15)
Acanthaster
planci
[9,

10],
3 ,4 ,6 ,7 ,8,15 ,16 ,26-octol (16) [11] t

(25S)-5 -cholestanDistolasterias nipon

(25S)-5 -cholestane-3 ,6 ,7 ,8,15 ,16 ,26-heptol (17) [12]
Asterina pectinifera.

-OH, 6 -OH, 15 -OH, 16 -OH-sterol

-OH/7-OH
(25S)5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,7 ,8,15 ,16 ,26-octaol [13], (25S)-5 -cholestane-3 ,6 ,
Patiria pectinifera,

7 ,8,15 ,16 ,26-heptaol [13]

5 -

cholesta-3 ,6 ,8,15 ,16 ,26-hexol (18) [14], 5 -cholesta-3 ,6 ,7 ,8,15 ,16 ,26heptol [14], 5 -cholesta-3 ,4 ,6 ,7 ,8,15 ,16 ,26-octol [14]
Protoreaster nodosus

5 -cholestane-3 ,6 ,8,15 ,16 ,26-hexol, [7]

5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,7 ,8,15 ,16 , 26-octol [7]

Rosaster, các

S)-5 -cholestane-3 ,6 ,7 ,8,15 ,16 -hexahydroxyl-26-O-14'Zeicosenoate (19) [12], (25S)-5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,7 , 8,15 ,16 ,26-octol [12,
15]

Asterina pectinifera.


4

-OH, 6 -OH, 15 -OH, 16 -OH7 -

-OH

Certonardoa semiregularis và Asterina pectinifera

certonardosterol
Certonardoa

O1 (20) [16], certonardosterol P1 (21) [16]
semiregularis,

15 ,16 -isopropylidenedioxy-5 -cholestane-

3 ,4 ,6 ,7 ,8,26-hexaol (22) [17] (25S)-5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,7 ,8,15 ,16 ,26octol (23) [12, 15],
4 -OH, 6 -OH, 15 -OH-

Asterina pectinifera
8-OH

-OH,
-OH/28-

(25S)-24-methyl-5 -cholest-24(28)-ene-3 ,4 ,6 ,15 ,26-pentol
(24) [18], certonardosterol A4 (25), certonardosterol B4 (26) và certonardosterol A3

(27)
Certonardoa semiregularis.
-OH, 6 -OH, 8-OH, 15 -OH(20R,24S)-5 -cholestane-3 ,6 ,8,15 ,24-pentol (28) [12]


5

Asterina pectinifera
Hippasteria phrygiana [19],

(25S)-24-methyl-5 -cholest-24(28)-ene-

3 ,4 ,6 ,8,15 , 26-hexol (29) [18], certonardosterol C (30) [18], certonardosterol I
(31) [18], certonardosterol K (32) [18], certonardosterol B3 (33), certonardosterol C2
(34) [16] và certonardosterol A2 (35) [16]
Certonardoa semiregularis.
-OH, 6 -OH, 15 -OH-

certonardosterol D (36)

[18], (24S)-5 -cholestane-22(23)-en-3 ,6 ,8,15 , 24-pentol (37) [18], (24S)-5 cholestane-3 ,6 ,15 ,

24-tetrol

(38)

[18],

(24S)-5 -cholestane-22(23)-en-

3 ,6 ,15 ,24-tetrol (39) [18], certonardosterol H (40) [18], certonardosterol J (41)
[18], certonardosterol D5 (42), certonardosterol D2 (43) [16], certonardosterol D3 (44)
[16], certonardosterol N1 (45) [16]
Certonardoa
semiregularis.
-OH, 6 -OH, 15-oxocertonardosterol Q1 (46), certonardosterol Q2 (47), certonardosterol Q3 (48),
certonardosterol Q4 (49), certonardosterol Q5 (50), certonardosterol Q6 (51) và
certonardosterol Q7 (52
Certonardoa semiregularis [8].
phrygiasterol (53) [19]
Hippasteria phrygiana,

-cholest-7-en-3 -yl-sulfate (54) [20]

Henricia downeyae

-nor-5 -cholestane-3 ,4 ,5 ,

6 ,7 ,8,14,15 ,24 -nonaol (55) [5], 27-nor-5 -cholestane-3 ,4 ,5 ,6 ,7 ,8,14,15 ,
24 -octaol-6-sulphate (56) [5], 27-nor-5 -cholestane-3 ,4 ,5 ,6 ,8,14,15 ,24
octaol (57) [5]
-OH, 6 -OH và nhóm
14/C-15 và C-

-

Archaster typicus,
-4, C-5, C-7 và C-8, C-

6

-OH,6 -OH-sterol
-OH,6 -OH, 15 -OH, 16 -OH-

-OH/26-OH

Protoreaster nodosus, Rosaster, Sphaerodlscus placent và Henricia leviuscula,
5 -cholesta-3 ,6 ,15 ,16 ,26-pentol (58) [14]
Protoreaster nodosus,

(25S)-5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,7 ,8,15 ,16 ,26-


7

octol

(59)

[7]

Rosaster

n

(25S)-5 -cholestane-

3 ,6 ,15 ,16 ,26-pentol (60), (25S)-5 -cholestane-3 ,6 ,8,15 ,16 , 26-hexaol
(61), (25R)-24-methyl-5 -cholest-24(28)-en-3 ,6 ,15 ,16 ,26-pentol (62), (25R)24-methyl-5 -cholest-24(28)-en-3 ,6 ,8,15 , 16 ,26-pentol (63) t

Sphaerodlscus placenta [21].

-OH,6 -OH, 15 -OH5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,8,15 ,24-hexaol

các

(64)

[6],

(24S)-

(24S)-5 -cholestane-

3 ,4 ,6 ,8,15 ,23, 24-heptaol (65) [6], (24S)-5 -cholestane-3 ,4 ,6 ,8,15 ,24,25Henricia leviuscula.

heptaol (66) [6]
6 -OH, 15 -OH, 16 -OH-

-OH, 8-OH,

5 -cholestane-3 ,6 ,8,15 ,16 ,26Mediaster

hexaol [22]
murrayi.
I.1.

e
g
3 -OH, 4 -OH, 8-OH, 6 -

OH

natri

halityloside A 6-O-

sulfate (67) [23], 4"-O-methyl halityloside A 6-O-sulfate (68) [23], 4"-O-methyl
halityloside A 6-O-sulfate (69) [23],
Nardoa tuberculata, cá

22E

22E

culcitoside C7 (70) [23]
certonardoside D (71) [24], certonardoside F

(72) [24], certonardoside I (73) [24], certonardoside I3 (74) [25]
Certonardoa semiregularis

3 -O-xylopyranosyl, 8-OH, 6 -

-OH

kurilensoside C (75) [26], kurilensoside I (76) [27]
Hippasteria kurilensis.

-OH

8

3 -OH, 8-OH, 6 15 -

-

-

óm natri sulfat

t
(78) [24]

77) [24], certonardoside J
n Certonardoa semiregularis,

-1

(79) [28], oreasteroside G (80) [28], oreasteroside H (81) [28] và oreasteroside I
Oreaster reticulatus

(82) [28]

phrygioside B (83) [19]

Hippasteria phrygiana.
-OH, 6 -OH
-OH, 15 -

-

natri sulfat
rdoside C


9

Certonardoa

(84) [24], certonardoside B (85) [24]
semiregularis,

(86) [29], amurensoside B (87) [29] phát
Asterias amurensis,

culcitoside C1 (88) [30]

Culcita novaeguineae
-OH, 6 -OH, 8-OH, 15 -

unfat

minutoside A (89) [31], minutoside B

(90) [31], pycnopodioside B (91) [31], pycnopodioside A (92) [31]
Anasterias minuta

7

(93) [11], distolasteroside D1 (94)

[11], distolasteroside D2 (95) [11] và pycnopodioside A [32]
Distolasterias nipon,
Asteropsis carinifera.

96), cariniferoside E (97)


10

halityloside E (98) [33], culcitoside C4 (99) [33]
Culcita novaeguineae
distolasteroside D2 [13], distolasteroside D3 (100) [13] phân

phân
D1 [13],

Patiria pectinifera,
(101) [28], oreasteroside B (102)
[28], oreasteroside C (103) [28], oreasteroside D (104) [28], oreasteroside E (105)
[28] và oreasteroside K (106) [28]
Oreaster reticulatus
mediasteroside M1 (107) [22], mediasteroside M2 (108) [22], mediasteroside M3
(109) [22] và mediasteroside M4 (110) [22]
Mediaster murrayi.
OH, 6 -OH,15 acodontasteroside I (113)

halityloside I (111), acodontasteroside H (112),
Acodontaster conspicuus [34],

asterosaponin P2 (114) [12], pectinioside H (115) [15] và asterosaponin P1
(116) [15]
Asterina pectinifera.


11

ng 3 -OH, 4 -OH, 6 -OH,
8-OH, 15 Asteropsis carinifera [35].

Cá

117), cariniferoside F (118)

culcitoside C1, culcitoside C5 (119) [33] và halityloside B (120)
[33]
Culcita novaeguineae,
121) [26]
Hippasteria kurilensis,
(122) [36]
Halltyle regularls
123)
Sphaerodlscus
placenta,
6 (124) [37], certonardoside N (125) [37],


12

certonardoside A (126) [24], certonardoside E(127) [24], halityloside D (128) [24],
certonardoside H (129) [24]
Certonardoa semiregularis,
acodontasteroside A (130), acodontasteroside B (131), acodontasteroside C
(132), acodontasteroside D (133), acodontasteroside E (134), acodontasteroside F
(135) và acodontasteroside G (136)
Acodontaster
conspicuus [34].
-OH, 6 -OH, 7 -OH,
8-O
oreasteroside J (137) [28]
pectinioside J (138) [15]

-

-OH,
Oreaster reticulatus và
Asterina pectinifera.

-OH, 6 -OH, 7 -OH,
15 (139) [29]
Asterias
amurensis.
-OH, 6 -OH, 8OH, 15 -OH, 16 140), cariniferoside B
(141)
Asteropsis carinifera
halityloside A (142) [33],
culcitoside C8 (143) [33]
Culcita novaeguineae
halityloside A [36]

Halltyle regularls
2
(144) [25]
Certonardoa semiregularis và distolasteroside D6 (145)
[11]
Distolasterias nipon.
-O-glycoside, 6 -OH có nhóm natri
-5/C146) [11]
147) [11] và leptaochotensoside C (148) [11]