Liên minh công nông trí là n ền t ảng c ủa chính quy ền dân ch ủnhân dân và kh ối đ
ạ i đo àn k ết dân t ộc
T ại Đ
ạ i h ội II c ủa Đ
ả n g (1951), Ch ủt ịch H ồChí Minh đ
ư
ợ c b ầu là Ch ủt ịch Đ
ả n g Lao đ
ộ n g Vi ệt Nam. Chính
cư
ơ n g c ủa Đ
ả n g Lao đ
ộ n g Vi ệt Nam nêu rõ: Chính quy ền c ủa n ư
ớ c Vi ệt Nam Dân ch ủC ộng hoà là chính
quy ền dân ch ủc ủa nhân dân,ngh ĩa là c ủa công nhân, nông dân, ti ểu t ưs ản thành th ị, ti ểu t ưs ản trí th ứ
c, t ư
s ản dân t ộc và các thân s ĩ ( đ
ị a ch ủ) yêu n ư
ớ c và ti ến b ộ. Nh ữ
ng t ầng l ớ
p nhân dân ấy chuyên chính đ
ối v ớ
i đ
ế
qu ốc xâm l ư
ợ c và b ọn ph ản qu ốc. N ội dung chính quy ền đó là nhân dân dân ch ủchuyên chính. “Chính quy ền
đó d ựa vào M ặt tr ận Dân t ộc th ống nh ất, l ấy liên minh công nhân, nông dân và lao độn g trí óc làm n ền t ảng và
do giai c ấp công nhân lãnh đ
ạ o ”(9). Đó chính là t ổng k ết lý lu ận rút ra t ừth ự
c t ế. Sau khi giành đ
ư
ợ c chính
quy ền trong Cách m ạng Tháng Tám, Ch ủt ịch H ồChí Minh và Đ
ả n g ta quan tâm xây d ự
ng b ộmáy nhà n ư
ớc
h ợp hi ến c ủa dân, do dân, vì dân, trên n ền t ảng c ủa kh ối đ
ạ i đo àn k ết dân t ộc mà nòng c ốt là liên minh công nông - trí.
Ở c ươn g v ị đứn g đầu Đản g, Nhà n ước , Ch ủt ịch H ồChí Minh luôn g ần g ũi, tin t ưởn g, quý tr ọng trí th ứ
c.
Ng ư
ờ i kh ẳng đ
ị nh rõ: “D ư
ớ i ch ếđ
ộ dân ch ủm ới, nh ữ
ng ng ư
ờ i lao đ
ộ n g trí óc, c ũng nh ưlao đ
ộ n g chân tay,
đều có d ịp phát huy và phát tri ển tài n ăng c ủa mình nh ằm m ục đí ch ph ụng s ựT ổqu ốc, ph ục v ụnhân dân. Vì
v ậy đ
ư
ợ c đ
ồ n g bào kính tr ọng, đ
ư
ợ c Chính ph ủvà Đo àn th ểnêu cao”(10). “Nh ữ
ng ng ư
ờ i trí th ứ
c tham gia
cách m ạng, tham gia kháng chi ến r ất quý báu cho Đ
ả n g. Không có nh ữ
ng ng ư
ờ i đó thì công vi ệc cách m ạng
khó kh ăn nhi ều”(11). Trên c ơs ởđó , Ng ư
ờ i th ự
c hi ện nhi ều bi ện pháp bi ến t ưt ư
ở n g đó thành chính sách c ụ
th ể, thành hi ện th ự
c trong cách m ạng. Trong th ự
c t ế, Ch ủt ịch H ồChí Minh chú tr ọng vi ệc tìm ki ếm, phát hi ện
ng ư
ờ i có tài, có đ
ứ c , m ạnh d ạn s ửd ụng nh ữ
ng trí th ứ
c do ch ếđ
ộ c ũđà o t ạo nh ư
ng có tinh th ần dân t ộc và
lòng yêu n ư
ớ c . Có nhi ều trí th ứ
c t ựnguy ện đi theo cách m ạng tr ởthành nh ữ
ng nhà cách m ạng chuyên
nghi ệp, gi ữtr ọng trách trong b ộmáy Đ
ả n g, Chính ph ủ, nh ưcác đ
ồ n g chí: Tr ư
ờ n g Chinh, Ph ạm V ăn Đ
ồ n g, Võ
Nguyên Giáp, Tr ần Huy Li ệu, Lê V ăn Hi ến, T ốH ữ
u, v.v.
Sau Cách m ạng Tháng Tám n ăm 1945, khi thành l ập Chính ph ủlâm th ờ
i (1945), Chính ph ủLiên hi ệp Lâm th ờ
i
(1-1-1946), Chính ph ủLiên hi ệp Kháng chi ến (2-3-1946), Ch ủt ịch H ồChí Minh đã m ờ
i nh ữ
ng trí th ứ
c ti ến b ộ
trong ch ếđ
ộ c ũ, tham gia xây d ự
ng ch ếđ
ộ mớ
i. Ng ư
ờ i m ạnh d ạn giao cho h ọnh ữ
ng ch ứ
c v ụquan tr ọng,
quy ền hành l ớn trong b ộmáy nhà n ư
ớc .
Trong K ỳ h ọp th ứhai, Qu ốc h ội khóa I (1946), Ch ủt ịch H ồChí Minh trình Qu ốc h ội danh sách Chính ph ủm ớ
i
thay cho Chính ph ủLiên hi ệp Kháng chi ến. Trong Chính ph ủm ớ
i thành l ập ngày 3-11-1946 có nhi ều nhà trí
th ứ
c tiêu bi ểu c ủa đ
ất nư
ớ c lúc đó : C ụHu ỳnh Thúc Kháng, H ọc gi ảNguy ễn V ăn T ố, GS,TS Nguy ễn V ăn
Huyên, K ỹ s ưcông chánh Tr ần Đ
ă n g Khoa, Lu ật gia V ũĐì nh Hòe, Bác s ĩ Hoàng Tích Trí, Tr ần Công T ư
ờ n g,
Hoàng Minh Giám…
N ăm 1947, Chính ph ủđ
ư
ợ c c ải t ổ, Ch ủt ịch H ồChí Minh m ờ
i m ột s ốnhân s ĩ, trí th ứ
c gi ữm ột s ốgh ếtrong
Chính ph ủ: Lu ật s ưPhan Anh, Giáo s ưT ạQuang B ử
u. Ch ủt ịch H ồChí Minh m ờ
i ông Phan K ếTo ại (c ự
u
T ổng đ
ố c Tri ều Nguy ễn, Khâm sai đ
ạ i th ần trong chính ph ủTr ần Tr ọng Kim) gi ữch ứ
c B ộtr ư
ở n g B ộN ội v ụ;
Phó Ch ủt ịch H ội đ
ồ n g qu ốc phòng (1948); Phó Th ủt ư
ớ n g kiêm B ộtr ư
ở n g B ộN ội v ụ(1955- 1961).
Nh ưv ậy, Nhà n ư
ớ c Vi ệt Nam Dân ch ủC ộng hòa đã th ự
c s ựđ
ư
ợ c xây d ự
ng trên n ền t ảng liên minh công nông - trí. D ư
ớ i s ựlãnh đ
ạ o c ủa Đ
ả n g, liên minh giai c ấp công nhân, nông dân và đ
ộ i ng ũtrí th ứ
c đó ng vai trò
nòng c ốt c ủa kh ối đ
ạ i đo àn đo àn k ết toàn dân t ộc trong quá trình đ
ấ u tranh giành và gi ữchính quy ền c ủa cu ộc
cách m ạng dân t ộc dân ch ủnhân dân.