Kết quả ý nghĩa hạn chế và nguyên nhân công nghiệp hóa hiện đại hóa thời kỳ đổi mới

K ết qu ảý ngh ĩa h ạn ch ếvà nguyên nhân Công nghi ệp hóa hi ện đ
ạ i hóa th ờ
i k ỳđ
ổi m ớ
i
--------------------o0o-----------------------a. K ết qu ảth ực hi ện đ
ư
ờ n g l ối và ý ngh ĩa
Sau h ơn 20 n ăm đ
ổ i m ới, đ
ất nư
ớ c ta đã thu đ
ư
ợ c nh ữ
ng thành t ự
u to l ớ
n, trong đó có nh ữ
ng thành t ự
u n ổi
b ật c ủa công nghi ệp hóa, hi ện đ
ạ i hóa.
M ột là, c ơs ởv ật ch ất - k ỹ thu ật c ủa đ
ất nư
ớc đ
ư
ợ c t ăng c ư
ờ n g đá ng k ể, kh ản ăng đ
ộ c l ập t ựch ủc ủa n ền
kinh t ếđ
ư
ợ c nâng cao. T ừm ột n ền kinh t ếch ủy ếu là nông nghi ệp l ạc h ậu, c ơs ởv ật ch ất y ếu kém đi lên, đ

ến
nay c ản ư
ớ c đã có h ơn 100 khu công nghi ệp, khu ch ếxu ất t ập trung, nhi ều khu ho ạt đ
ộ n g có hi ệu qu ả, t ỉ l ệ
ngành công nghi ệp ch ếtác, c ơkhí ch ết ạo và n ội đ
ị a hóa s ản ph ẩm ngày càng t ăng. Ngành công nghi ệp s ản
xu ất t ưli ệu nh ưluy ện kim, c ơkhí, v ật li ệu xây d ự
ng, hóa ch ất c ơb ản, khai thác và hóa d ầu đã và đa ng có
nh ững b ư
ớ c phát tri ển m ạnh m ẽ. M ột s ốs ản ph ẩm công nghi ệp đã c ạnh tranh đ
ư
ợ c trên th ị tr ư
ờ n g trong và
ngoài n ư
ớ c . Ngành xây d ự
ng t ăng tr ư
ở n g nhanh, bình quân th ờ
i k ỳ2001 - 2005 đ
ạ t 16,7% /n ăm, n ăng l ự
c xây
d ựng t ăng nhanh và có b ư
ớ c ti ến đá ng k ểtheo h ư
ớ n g hi ện đ
ạ i . Vi ệc xây d ự
ng đô th ị, nhà ở đ
ạ t nhi ều hi ệu
qu ả. Hàng n ăm đ
ư a thêm vào s ửd ụng hàng tri ệu m2 nhà ở (bình quân th ờ
i k ỳ2001-2005, t ăng m ỗi n ăm 20
tri ệu m2). Công nghi ệp nông thôn và mi ền núi có b ư

ớ c t ăng tr ư
ở n g cao h ơ
n t ốc đ
ộ trung bình c ủa c ản ư
ớc .
Nhi ều công trình quan tr ọng thu ộc k ết c ấu h ạt ầng đ
ư
ợ c xây d ự
ng, sân bay, c ảng bi ển, đ
ư
ờ n g b ộ, c ầu, nhà
máy đi ện , b ư
u chính - vi ễn thông…. theo h ư
ớ n g hi ện đ
ạ i.
Hai là, c ơc ấu kinh t ếchuy ển d ịch theo h ư
ớ n g công nghi ệp hóa, hi ện đ
ạ i hóa đã đ
ạt đ
ư
ợ c nh ữ
ng k ết qu ảquan
tr ọng: t ỷ tr ọng công nghi ệp và xây d ự
ng t ăng, t ỷtr ọng nông, lâm nghi ệp và th ủy s ản gi ảm (giai đo ạn 20012005, t ỷ tr ọng công nghi ệp và xây d ự
ng t ăng t ừ36,7% n ăm 2000 lên 41% n ăm 2005; còn t ỷtr ọng c ủa nông,
lâm nghi ệp và th ủy s ản gi ảm t ừ24,5% n ăm 2000 xu ống 20,9% n ăm 2005). Trong t ừ
ng ngành kinh t ếđ
ề u có
s ựchuy ển d ịch tích c ự
c v ềc ơc ấu s ản xu ất, c ơc ấu công ngh ệtheo h ư

ớ n g ti ến b ộ, hi ệu qu ả, g ắn v ớ
i s ản
xu ất, v ới th ị tr ư
ờ n g.
C ơc ấu kinh t ếvùng đã có đi ều ch ỉnh theo h ư
ớ n g phát huy l ợ
i th ếso sánh c ủa t ừ
ng vùng. Các vùng kinh t ế
tr ọng đi ểm phát tri ển khá nhanh đó ng góp quan tr ọng vào s ựt ăng tr ư
ở n g và là đ
ầ u tàu c ủa n ền kinh t ế.
C ơc ấu thành ph ần kinh t ếti ếp t ục d ịch chuy ển theo h ư
ớ n g phát huy ti ềm n ăng c ủa các thành ph ần kinh t ếvà
đa n xen nhi ều hình th ứ
c s ởh ữ
u.
C ơc ấu lao đ
ộ n g đã có s ựchuy ển đ
ổ i tích c ự
c g ắn li ền v ới quá trình chuy ển d ịch c ơc ấu kinh t ế. T ừn ăm 2000
- 2005, t ỷtr ọng lao đ
ộ n g trong công nghi ệp và xây d ự
ng t ăng t ừ12,1% lên 17,9%; d ịch v ụt ăng t ừ19,7% lên
25,3%, nông lâm nghi ệp và th ủy s ản gi ảm t ừ68,2% xu ống còn 56,8%; lao đ
ộ n g qua đà o t ạo t ăng t ừ20% lên
25%.
Ba là, nh ững thành t ự
u c ủa công nghi ệp hóa, hi ện đ
ạ i hóa đã góp ph ần quan tr ọng đ
ư a n ền kinh t ếđ

ạ t t ốc đ
ộ
t ăng tr ư
ở n g khá cao, bình quân t ừn ăm 2000 đ
ế n nay đ
ạ t trên 7,5%/n ăm. Đi ều đó đã góp ph ần quan tr ọng vào
công tác xóa đó i gi ảm nghèo. Thu nh ập đ
ầ u ng ư
ờ i bình quân hàng n ăm t ăng lên đá ng k ể. N ăm 2005, đ
ạ t 640
USD/ng ư
ời , đ
ờ i s ống v ật ch ất, tinh th ần c ủa nhân dân ti ếp t ục đ
ư
ợ c c ải thi ện.
Nh ữ
ng thành t ựu trên có ý ngh ĩa r ất quan tr ọng; là c ơs ởđ
ể ph ấn đ
ấu đ
ạ t m ục tiêu: s ớ
m đ
ưa n ư
ớ c ta ra kh ỏi
tình tr ạng kém phát tri ển và c ơb ản tr ởthành n ư
ớ c công nghi ệp theo h ư
ớ n g hi ện đ
ạ i vào n ăm 2020 mà Đ
ạ i h ội
X c ủa Đ
ả n g nêu ra tr ởthành hi ện th ự

c.
b. H ạn ch ếvà nguyên nhân


Bên c ạnh nh ững thành t ự
u to l ớn đã đạt được , công nghi ệp hóa, hi ện đại hóa th ờ
i gian qua ở n ướ
c ta v ẫn còn
nhi ều h ạn ch ế, n ổi b ật là:
- T ốc độ t ăng tr ưở
n g kinh t ếv ẫn th ấp so v ới kh ản ăng và th ấp h ơ
n nhi ều n ướ
c trong khu v ự
c th ờ
i k ỳđầu công
nghi ệp hóa. T ăng tr ưở
n g kinh t ếch ủy ếu theo chi ều r ộng, vào các ngành công ngh ệth ấp, tiêu hao v ật ch ất
cao, s ửd ụng nhi ều tài nguyên, v ốn và lao độn g. N ăng su ất lao độn g còn th ấp so v ớ
i nhi ều n ướ
c trong khu
vự
c.
- Ngu ồn l ự
c c ủa đất n ướ
c ch ưa được s ửd ụng có hi ệu qu ảcao, tài nguyên, đất đa i và các ngu ồn v ốn c ủa Nhà
n ướ
c còn b ị lãng phí, th ất thoát nghiêm tr ọng. Nhi ều ngu ồn l ự
c trong dân ch ư
a được phát huy.
- C ơc ấu kinh t ếchuy ển d ịch còn ch ậm. Trong công nghi ệp các s ản ph ẩm có hàm l ượ

n g tri th ứ
c cao còn ít.
Trong nông nghi ệp s ản xu ất ch ư
a g ắn k ết ch ặt ch ẽv ớ
i th ị tr ườ
n g. N ội dung công nghi ệp hóa, hi ện đại hóa
nông nghi ệp, nông thôn còn thi ếu c ụth ể. Ch ất l ượ
n g ngu ồn nhân l ự
c c ủa đất n ướ
c còn th ấp. T ỷtr ọng lao
độn g qua đà o t ạo còn th ấp, lao độn g thi ếu vi ệc làm và không vi ệc làm còn nhi ều.
Các vùng kinh t ếtr ọng đi ểm ch ư
a phát huy được th ếm ạnh để đi nhanh vào c ơc ấu kinh t ếhi ện đại . Kinh t ế
vùng ch ưa có s ựliên k ết ch ặt ch ẽ, hi ệu qu ảth ấp và ch ư
a được quan tâm đú ng m ứ
c.
C ơc ấu thành ph ần kinh t ếphát tri ển ch ư
a t ươ
ng x ứ
ng v ớ
i ti ềm n ăng, ch ư
a t ạo được đầy đủ môi tr ườ
ng h ợ
p
tác, c ạnh tranh bình đẳn g và kh ản ăng phát tri ển c ủa các thành ph ần kinh t ế.
C ơc ấu đầu t ưch ưa h ợp lý. Công tác quy ho ạch ch ất l ượ
n g th ấp, qu ản lý kém, ch ư
a phù h ợ
p vớ
i c ơch ếth ị

tr ườ
n g.
- K ết c ấu h ạt ầng kinh t ế, xã h ội ch ư
a đá p ứn g yêu c ầu phát tri ển. Nhìn chung, m ặc dù đã c ốg ắng đầu t ư
,
nh ưng k ết c ấu h ạt ầng kinh t ếxã h ội v ẫn còn l ạc h ậu, thi ếu đồn g b ộch ư
a đá p ứn g được yêu c ầu, làm h ạn ch ế
s ựphát tri ển kinh t ếxã h ội
Nh ữ
ng h ạn ch ếtrên do nhi ều nguyên nhân, nh ư
ng ch ủy ếu là nguyên nhân ch ủquan nh ư
:
- Nhi ều chính sách và gi ải pháp ch ư
a đủ m ạnh để huy độn g và s ửd ụng được t ốt nh ất các ngu ồn l ự
c, c ản ội
l ực và ngo ại l ự
c vào công cu ộc phát tri ển kinh t ế- xã h ội.
- C ải cách hành chính còn ch ậm và kém hi ệu qu ả, công tác t ổch ứ
c, cán b ộch ậm đổi m ớ
i, ch ư
a đá p ứn g
được yêu c ầu.
- Ch ỉ đạo và t ổch ức th ự
c hi ện y ếu kém.
Ngoài các nguyên nhân chung nói trên, còn có các nguyên nhân c ụth ể, tr ự
c ti ếp nh ư
: Công tác quy ho ạch
ch ất l ượ
n g kém, nhi ều b ất h ợp lý d ẫn đến quy ho ạch “treo” khá ph ổbi ến gây lãng phí nghiêm tr ọng; c ơc ấu
đầu t ưb ất h ợp lý làm cho đầu t ưkém hi ệu qu ả, công tác qu ản lý y ếu kém gây lãng phí, th ất thoát, t ệtham

nh ũng nghiêm tr ọng.
===> Xem thêm t ại đâ y: />