Đánh giá ảnh hưởng của độ dốc tới mức độ bị bệnh do nấm ceratocystis gây hại trên Keo lai(Acacia hybrid) tại địa bàn Huyện Võ Nhai Tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

N NH TH TRANG

ÁNH GIÁ NH H

NG C A

D CT IM C

B B NH DO

N M CERATOCYSTIS GÂY H I TRÊN KEO LAI(Acacia hybrid) T I
HUY N VÕ NHAI - T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên nghành
Khoa
Khóa h c

IH C

: Chính quy
: Qu n lí tài nguyên r ng
: Lâm nghi p

: 2011 – 2015

Thái Nguyên, n m 2015


TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

N NH TH TRANG

ÁNH GIÁ NH H

NG C A

D CT IM C

B B NH DO

N M CERATOCYSTIS GÂY H I TRÊN KEO LAI (Acacia hybrid) T I
HUY N VÕ NHAI - T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên nghành
Khoa
Khóa h c

Gi ng viên h ng d n

IH C

: Chính quy
: Qu n lí tài nguyên r ng
: Lâm nghi p
: 2011 – 2015
: 1. ThS. ào H ng Thu n
2. ThS. Tr n Th Thanh Tâm

Thái Nguyên, n m 2015


i

L IC M

N

Vi c làm quen v i th c ti n ngh nghi p cùng v i vi c c ng c , h
th ng l i các ki n th c ã h c s
c các sinh viên n m cu i th hi n trong
quá trình th c t p t t nghi p c a mình. ây là giai o n cu i cùng c a quá
trình h c t p c a m t sinh viên và i v i em nó là quá trình k t thúc khóa
h c 2011 - 2015 t i tr ng
i H c Nông Lâm Thái Nguyên và b c u
hình thành và rèn luy n k n ng, ph m ch t chuyên môn nghi p v c n thi t
ph c v cho công vi c c a em sau này.
c s nh t trí c a Ban ch nhi m

Khoa Lâm Nghi p cùng v i s h ng d n t n tình c a cô giáo Ths: ào H ng
Thu n và Ths: Tr n Th Thanh Tâm em ti n hành th c t p khóa lu n: “ ánh
giá nh h ng c a
d ct im c
b b nh do n m ceratocystis gây h i
trên Keo lai(Acacia hybrid) t i a bàn Huy n Võ Nhai - T nh Thái
Nguyên”
Em xin chân thành c m n ban ch nhi n khoa lâm nghi p, các th y cô
ã truy n t cho em nh ng ki n th c quý báu trong quá trình h c t p và rèn
luy n tr ng i H c Nông Lâm Thái Nguyên.
Em xin chân thành c m n cô giáo ThS ào H ng Thu n và cô ThS
Tr n Th Thanh Tâm, ã nhi t tình h ng d n ch b o em hoàn thành bài
khóa lu n này.
Em xin chân thành c m n UBND huy n Võ Nhai, UBND các xã La
Hiên, Cúc
ng, Liên Minh và ng i dân ã nhi t tình giúp
t o i u ki n
cho em trong su t th i gian i l i làm tài.
Trong th i gian th c t p, do trình
có h n và th i gian th c t p ng n
nên b n khóa lu n t t nghi p c a em không th tránh nh ng thi u sót. V y em
r t mong
c s óng góp ý ki n c a các th y, cô giáo và các b n
b n
khóa lu n c a em
c hoàn ch nh h n.
Em xin chân thành c m n!
Thái Nguyên, ngày 25 tháng 5 n m 2015
Sinh viên
N nh Th Trang

ii

DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1: Quy ho ch s d ng

t lâm nghi p. ............................................... 14

B ng 4.1: T l b b nh (P%) và M c
B ng 4.2. T l b b nh và m c

b b nh (R%) c a t ng OTC ......... 27

b b nh trung bình các OTC trong.......... 28

B ng 4.3. So sánh t l b b nh do n m ceratorystis ...................................... 28
B ng 4.4. So sánh t l b b nh c a cây keo theo
B ng 4.5. B ng k t qu phân tích ph
B ng 4.6: b ng m c

d c ............................... 29

ng sai gi a các

d c ...................... 31

b b nh chung do n m............................................... 32

B ng 4.7. So sánh m c

b bênh c a keo lai theo

B ng 4.8. K t qu phân tích ph

ng sai m c

d c............................ 33

b b nh theo các

d c

khác nhau ...................................................................................... 34
B ng 4.9. So sánh t l b b nh theo t ng khu v c......................................... 35
B ng 4.10. K t qu phân tích ph

ng sai t l b b nh gi a các khu v c

nghiên c u ..................................................................................... 36
B ng 4.11. So sánh m c

b b nh c a keo lai theo t ng khu v c

nghiên c u ..................................................................................... 37
B ng 4.12. K t qu phân tích ph

ng sai m c

b b nh theo khu v c ....... 38

iii

DANH M C CÁC HÌNH

Hình 4.1: Cây b b nh ch t héo ....................................................................... 25
Hình 4.2: V t en trên thân ............................................................................. 25
Hình 4.3. N m b nh th

ng xâm nh p vào cây qua v t c t t a cành.............. 26

Hình 4.4. N m phát tri n trong thân cây làm g bi n màu ............................. 26
Hình 4.5. Bi u

bi u di n t l b b nh chung do n m................................ 29

Hình 4.6. Bi u

bi u di n t l b b nh c a cây keo lai theo

Hình 4.7. Bi u

bi u di n m c

b b nh do n m ..................................... 32

Hình 4.8. Bi u

bi u di n m c

b b nh c a cay keo lai theo các

d c........... 30

d c ................................................................................................ 33
Hình 4.9. Bi u

bi u di n m c

so sánh t l b b nh theo t ng khu v c

nghiên c u ......................................................................................... 35
Hình 4.10. Bi u

bi u di n m c

b b nh c a keo lai theo t ng khu v c

nghiên c u ......................................................................................... 37


iv

M CL C

L I C M N .................................................................................................... i
DANH M C CÁC B NG................................................................................ ii
DANH M C CÁC HÌNH ................................................................................ iii
M C L C ........................................................................................................ iv

PH N 1: M
1.1.

tv n

U.......................................................................................... 1
................................................................................................... 1

1.2. M c tiêu và yêu c u c a
1.3. Ý ngh a c a

tài ................................................................... 2

tài ....................................................................................... 2

PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U............................................................... 3
2.1. C s khoa h c ........................................................................................... 3
2.1.1.

c i m hình thái c a cây Keo lai ........................................................ 3

2.1.2.

c tính sinh thái c a cây Keo lai........................................................... 4

2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n

c ................................................ 5

2.2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i .......................................................... 5

2.2.1.1. Nh ng nghiên c u v cây Keo lai ........................................................ 5
2.2.1.2. Nghiên c u v b nh h i Keo ................................................................ 6
2.2.1.3. Nghiên c u v n m Ceratocystis ......................................................... 7
2.2.1.4. Nghiên c u v bi n pháp phòng tr b nh ............................................ 7
2.2.2. Tình hình nghiên c u trong n

c............................................................ 8

2.2.2.1. Nghiên c u v gây tr ng Keo lai ......................................................... 8
2.2.2.2. Nghiên c u v b nh h i Keo ................................................................ 9
2.2.2.3. Nghiên c u v n m Ceratocystis ....................................................... 10
2.2.2.4. Nghiên c u v bi n pháp phòng tr b nh .......................................... 11
2.3. T ng quan khu v c nghiên c u ................................................................ 12


v

PH N 3:

IT

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP

NGHIÊN C U ............................................................................................... 17
3.1.

it

3.2.

a i m và th i gian ti n hành ............................................................... 17

3.2.1.

ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 17

a i m nghiên c u ............................................................................. 17

3.2.2. Th i gian ti n hành ............................................................................... 17
3.3. N i dung nghiên c u ................................................................................ 17
3.3.1. Xác

nh nguyên nhân gây b nh ch t héo Keo lai ................................ 17

3.3.2. Mô t tri u ch ng nh n bi t c a n m b nh ........................................... 17
3.3.3. Xác

nh t l b b nh (P%) và M c

b b nh (R%) trung bình c a

b nh h i n m ceratocystis trên cây Keo lai ..................................................... 18
3.3.4. ánh giá thi t h i c a b nh

i v i cây Keo lai theo

3.3.4.1. ánh giá t l b b nh (P%) do n m gi a các
3.3.4.2. ánh giá m c

d c ........................ 18

b b nh (R%) do n m gi a các

3.3.5. ánh giá thi t h i c a b nh

d c ............... 18

d c .................. 18

i v i cây Keo lai theo t ng khu v c

nghiên c u ....................................................................................................... 18
3.3.5.1. So sánh t l b b nh do n m theo t ng khu v c nghiên c u ............ 19
3.3.5.2. So sánh m c
3.4. Ph

b b nh do n m theo t ng khu v c nghiên c u ....... 19

ng pháp nghiên c u và các ch tiêu theo dõi ................................... 19

3.4.1. Xác

nh nguyên nhân gây b nh ch t héo Keo lai tr ng t i 3 xã ......... 19

3.4.1.1. Mô t các tri u ch ng b nh ................................................................ 19
3.4.1.2. Ph

ng pháp phân l p và mô t

3.4.1.3. Ph

ng pháp giám

3.4.2. Ph

c i m hình thái c a b nh........... 20

nh n m gây b nh b ng

ng pháp ánh giá thi t h i c a b nh

c i m hình thái ...... 20

i v i r ng tr ng Keo lai .. 20

3.4.2.1. ánh giá t l b b nh và m c

b b nh theo

d c...................... 20

3.4.2.2. ánh giá t l b b nh và m c

b b nh theo

a i m gây tr ng .. 22

3.4.3. Ph

ng pháp ngo i nghi p.................................................................... 22


vi

3.4.4. Ph

ng pháp n i nghi p ....................................................................... 23

PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .......................... 24
4.1. Nguyên nhân gây b nh ch t héo Keo lai ................................................. 24
4.2. T l b h i (P%) m c

b b nh (R%) c a b nh h i n m cây keo lai

r ng tr ng khu v c nghiên c u ....................................................................... 26
4.3. K t qu

ánh giá thi t h i c a cây Keo lai do b nh h i n m gây ra ........ 28

4.3.1. ánh giá thi t h i c a cây Keo lai do b nh h i n m gây ra theo
d c .............................................................................................................. 28
4.3.1.1. So sánh t l b b nh do n m (P%) .................................................... 28
4.2.1.2. So sánh t l b b nh theo

d c....................................................... 29

4.2.1.3. So sánh m c

b b nh (R%) ........................................................... 32

4.1.2.4: So sánh m c

b b nh theo

4.3.2. ánh giá thi t h i c a b nh

d c ................................................. 32

i v i keo lai

các

a i m i u tra ..... 35

4.3.2.1. So sánh t l b b nh theo khu v c .................................................... 35
PH N 5: K T LU N VÀ

NGH .......................................................... 39

5.1. K t lu n .................................................................................................... 39
5.2.

ngh ..................................................................................................... 40

TÀI LI U THAM KH O
I. Ti ng Vi t
II. Ti ng Anh

1

PH N 1
M

1.1.

U

tv n
Keo là

ang

it

ng cây tr ng ch l c

nhi u n

c trên th gi i,keo hi n

c l a ch n làm hai trong s các loài cây tr ng r ng chính

Vi t

Nam và óng vai trò quan tr ng trong vi c phát tri n kinh t xã h i

Vi t

Nam,

c bi t là

iv i

i s ng c a ng

i dân các t nh mi n núi. H n n a,

ây c ng là các loài cây có giá tr kinh t cao, có th tr
gi y, d m và
óng

g xu t kh u.

c bi t là các loài keo r t

ng v nguyên li u
c a chu ng

gia d ng.
Công tác ch n, t o gi ng keo ã

hàng lo t các gi ng m i ã

c nh ng thành công nh t

nh,

c B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn

công nh n là gi ng qu c gia và gi ng ti n b k thu t t i các i m kh o
nghi m gi ng c th . Các nghiên c u v k thu t tr ng r ng thâm canh cho
keo ã

c th c hi n t i m t s vùng. Tuy nhiên các gi ng ti n b k thu t

k trên h u h t ch a

c kh o nghi m m t cách r ng rãi trên nhi u vùng

sinh thái, s phù h p c a các gi ng ti n b k thu t trên
thái

i v i các vùng sinh

c bi t hi n nay r t h n h p, m i dòng ch phù h p trên 1

n 2 vùng.

Thêm vào ó, các gi ng ti n b k thu t k trên h u h t m i ch

c ánh

giá v m t sinh tr

ng, ch a

c ánh giá v m t b nh h i ngo i tr m t s

dòng keo lai nh AH7, AH1 và m t s dòng Keo lá tràm nh AA9, AA15 và
AA1 ã

c ánh giá v tính kháng b nh. K thu t tr ng r ng thâm canh ch

c ti n hành

m t s vùng sinh thái. Vì v y ti n hành kh o nghi m các

gi ng trên n m vùng sinh thái và th nghi m các bi n pháp k thu t thâm
canh
ti n.Tr

các vùng sinh thái là c n thi t và có ý ngh a khoa h c và th c
c nhu c u th c ti n ó em ã ti n hành i u tra th c t p khóa lu n:


2

“ ánh giá nh h

ng c a

d ct im c

b b nh do n m ceratocystis

gây h i trên cây Keo lai t i Huy n Võ Nhai - T nh Thái Nguyên”.

1.2. M c tiêu và yêu c u c a
Xác

nh

cm c

tài
n m gây b nh cho cây Keo lai theo t ng

d c khác nhau
+ Nh n bi t và xác
n m b nh theo m i
+

nh

c nguyên nhân gây phát sinh, phát tri n c a

d c

i u tra, ánh giá

c tình hình, th c tr ng, v n

ceratocystis gây ra v i r ng tr ng Keo lai

b nh do n m

Huy n Võ Nhai, t nh Thái

Nguyên, trong t ng OTC.
+

xu t m t s bi n pháp phòng ch ng gi m thi u b nh gây h i

1.3. Ý ngh a c a
+ Xác

tài

nh

+ Nghiên c u
+

c nguyên nhân gây b nh ch t héo

keo lai.

c i m sinh thái c a n m b nh.

ánh giá thi t h i c a b nh

i v i Keo lai theo

d c và

a i m

i u tra.
- Ý ngh a trong khoa h c
+ Giúp cho sinh viên c ng c l i nh ng ki n th c lý thuy t ã
h c,

c

ng th i làm quen v i th c t , tích l y h c h i kinh nghi m. Th c hành

thao tác

c các ph

ng pháp trong i u tra, nghiên c u các lo i b nh cây

r ng khác nhau
+ Làm c s và tài li u cho nh ng

tài và nghiên c u có liên quan

- Ý ngh a trong th c ti n
+

tài th c hi n nh m xác

nh

c nh h

ng c a

b b nh do n m Ceratorystis gây h i trên Keo lai t i các
tra, t
làm rõ

ó xác

nh

d ct im c
a i m i u

c nguyên nhân gây b nh do n m Ceratocystis gây ra,

c i u ki n sinh thái c a n m b nh. Qua ó có th

a ra

nh ng ánh giá c th và thi t th c v lo i b nh n m Ceratorystis.

c


3

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U

2.1. C s khoa h c
Keo (Acacia) là m t chi th c v t thu c h

u (Legumisosae), h ph

trinh n (Mimosoideae). Theo ánh giá hi n nay trên toàn th gi i chi keo
Accia có kho ng 1200 loài (Nguy n Hoàng Ngh a, 2003)[6], trong ó Keo tai
t

ng (Acacia mangium), Keo lá tràm (Acacia auriliformis) và Keo lai

(A.mangium x A.auriculiformis)
tích tr ng Keo tính
trên c n

c gây tr ng ch y u

n nay theo s li u t ng h p t các công v n c a 42 t nh

c là h n 990 nghìn ha, d n

u v di n tích trong các loài cây

ch n trong tr ng r ng. keo là loài cây
tính v

t tr i nh sinh tr

tính ch t c a

t…

c u tiên l a ch n b i nhi u

ng nhanh, biên

sinh thái r ng, c i thi n

n

c
c
c

c bi t g Keo r t phù h p cho s n xu t nguyên li u

gi y, ván nhân t o, s d ng trong xây d ng, óng
xu t kh u….

Vi t Nam. Di n

c ta Keo

Trung, Tây Nguyên và

c tr ng

m c m ngh , hàng hóa

h u h t các t nh t Mi n B c, Mi n

ông Nam B v i m c ích ch y u làm nguyên li u

cho công nghi p s n xu t gi y. Tuy nhiên g n ây t i m t s vùng tr ng Keo
tr ng i m trên ã xu t hi n nh ng cây Keo b ch t héo t trên ng n xu ng
hay còn g i là hi n t
u. Các m u b nh ã
giám

ng cây ch t ng

c, b nh r t khó phát hi n

giai o n

c phòng B o v r ng Vi n Khoa h c Lâm Nghi p

nh nguyên nhân là do loài n m ceratocystis sp.gây ra.

2.1.1.

c i m hình thái c a cây Keo lai
Cây g nh , cao t i 25-30m,

Keo tai t

ng và Keo lá tràm, các

ng kính t i 30-40cm, cao và to h n
c tính khác có d ng trung gian gi a 2 loài

b m . Thân th ng, cành nhánh nh , t a cành khá, tán dày và r m.

4

T khi h t n y m m t i h n 1 tháng hình thái lá c ng bi n

i theo 3

giai o n lá m m, lá th t và lá gi . Lá gi m c cách t n t i mãi. Chi u r ng lá
h p h n chi u r ng lá keo tai t

ng nh ng l n h n chi u r ng lá keo lá tràm.

Hoa t bông 5-6 hoa/1 hoa t vàng nh t m c t ng ôi

nách lá. Qu

u d t, khi non th ng khi già cu n hình xo n c. Mùa hoa tháng 3-4, qu
chín tháng 7-8. V qu c ng, khi chín màu xám và n t. M i qu có 5-7 h t
màu nâu en, bóng. M t kg h t có 45.000-50.000 h t, thu
2.1.2.

c t 3-4kg qu .

c tính sinh thái c a cây Keo lai
Keo lai t nhiên

keo tai t

c phát hi n l n

ng tr ng ven

tìm th y keo lai
n

ng

Sabah - Malaixia.

c tr ng thành ám

c ta gi ng Keo lai

u vào n m 1972 trong s các cây
Thái Lan

u tiên c ng

Muak-Lek, Salaburi.

Ba Vì có ngu n g c cây m là Keo tai t

ng

xu t x Pain-tree bang Queensland - Australia. Cây b là Keo lá tràm xu t x
Darwin bang Northern Territory - Ôxtrâylia.
cây m Keo tai t

ng xu t x

ông Nam B h t gi ng l y t

Mossman và cây b Keo lá tràm c ng

Ôxtrâylia nh ng không rõ xu t x . V c b n các gi ng keo lai ã phát
hi n

n

c ta

16o20’ B c, kinh

u có cây m cùng vùng sinh thái gi ng nhau: V
132o16’-145o,30’ ông, l

Keo lai có s c sinh tr

ng m a 800-1900mm.

ng nhanh h n rõ r t so v i loài keo b m . V i

m t s dòng Keo lai ã ch n l c tr ng thâm canh 3 tu i
9,8m v chi u cao, 9,8-11,4cm v
sinh tr

12o20’-

ng và 50-77m3/ha v s n l

t trung bình 8,6-

ng kính, 19,4-27,2 m3/ha/n m v l
ng g . R ng keo lai 7-8 tu i

200m3 g /ha, có th nhi u h n 1,5-2 l n r ng Keo tai t

ng

t 150-

ng và Keo lá tràm.

Keo lai có nhi u h t và kh n ng tái sinh t nhiên b ng h t r t m nh.
R ng tr ng 8-10 tu i sau khi khai thác tr ng,

t th c bì và cành nhánh, h t

n y m m và t tái sinh hàng v n cây trên 1 ha. Tuy nhiên không tr ng r ng
Keo lai b ng cây con t h t mà ph i b ng cây hom.


5

2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n

c

2.2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i

2.2.1.1. Nh ng nghiên c u v cây Keo lai
Cây Keo lai(Acacia hybrids) là tên g i t t c a gi ng lai t nhiên gi a
Keo tai t

ng (Acacia mangium) và Keo lá tràm (Acacia auriculiformis).

Gi ng Keo lai t nhiên này

c phát hi n

Shim vào n m 1972 trong s các cây Keo tai t

u tiên b i Messir Herbern và
ng tr ng ven

ng

Sook

Telupid thu c bang Sabah, Malaysia. N m 1976, M.Tham ã k t lu n thông
qua vi c th ph n chéo gi a Keo Tai t
có s c sinh tr
trên c ng ã

ng và Keo lá tràm t o ra cây Keo lai

ng nhanh h n gi ng b m .

n tháng 7 n m 1978, k t lu n

c Pedley xác nh n sau khi xem xét các m u tiêu b n t i

phòng tiêu b n th c v t

Queensland - Australia (Lê

[4].Ngoài ra, Keo lai t nhiên còn

c phát hi n

ình Kh , 1999)

vùng Balamuk và Old

Tonda c a Papua New Guinea (Turnbull, 1986, Gun và c ng s , 1987,
Griffin, 1988),

m t s n i khác t i Sabah (Rufelds, 1987) và Ulu Kukut

(Darus và Rasip, 1989) c a Malaysia,

Muak-Lek thu c t nh Saraburi c a

Thái Lan (Kijkar, 1992). Gi ng lai t nhiên gi a Keo tai t
tràm ã
c tính v

c phát hi n

t tr i so v i b m , sinh tr

tr c v i o n thân d
k

u có m t s

ng nhanh, cành nhánh nh , thân

n

i cành l n.Nghiên c u v hình thái cây Keo lai có th

n các công trình nghiên c u c a Rufelds (1988) ;Gan.E và Sim Boom

Liang (1991) các tác gi
s m h n Keo tai t

lá th 8-9 còn

ã ch ra r ng: Keo lai xu t hi n lá gi (Phyllode)

ng nh ng mu n h n Keo lá tràm.

tiên c a Keo lá tràm th
hi n

c r ng t nhiên l n r ng tr ng và

ng v i Keo lá

ng xu t hi n
Keo lai thì th

cây con lá gi

lá th 4-5, Keo tai t
ng xu t hi n

là s phát hi n v tính ch t trung gian gi a Keo tai t

ng th

u

ng xu t

lá th 5-6. Bên c nh ó
ng và Keo lá tràm

các b ph n sinh s n (Bowen, 1981).Theo nghiên c u c a Rufeld (1987) thì


6

không tìm th y m t s sai khác nào áng k c a Keo lai so v i các loài b
m . Các tính tr ng c a chúng

u th hi n tính trung gian gi a hai loài b m

mà không có u th lai th t s . Tác gi

t

ng v

tròn

u c a thân, có

cành t nhiên khá h n Keo tai t
chi u cao d

ã ch ra r ng Keo lai h n Keo tai

ng kính cành nh h n và kh n ng t a

ng, song

th ng thân, hình d ng tán lá và

i cành l i kém h n Keo tai t

ng. Tuy nhiên, theo k t qu

nghiên c u c a Pinso Cyril và Robert Nasi, (1991) thì trong nhi u tr
cây Keo lai có xu t x

Sabah v n gi

c hình dáng

t

ng. V

h

ng c a c 02 y u t di truy n l n i u ki n l p

p c a Keo tai

u th lai thì có th có nh ng không b t bu c vì có th b

th y r ng sinh tr
i cây sinh tr
tai t

ng h p

ng c a Keo lai t nhiên

ng không

ng

a. Nghiên c u c ng cho

i F1 là t t h n, còn t

i F2 tr

u và tr s trung bình còn kém h n c Keo

ng. Khi ánh giá v các ch tiêu ch t l

Nasi (1991) th y r ng

nh

ng c a cây Keo lai, Pinso và

th ng c a thân, o n thân d

i cành,

tròn

u

c a thân,… u t t h n gi ng b m và cho r ng Keo lai r t phù h p v i các
ch ng trình tr ng r ng th ng m i.
2.2.1.2. Nghiên c u v b nh h i Keo
N m 1961 - 1968 John Boyce, nhà b nh cây r ng ng

iM

ã mô t

m t s b nh cây r ng, trong ó có b nh h i keo (John Boyce, 1961). [9]
N m 1953 Roger ã nghiên c u m t s b nh h i trên cây b ch àn và
keo. GF. Brown (ng

i Anh, 1968) c ng

c p

Trong th c t có m t s n m b nh ã

c phân l p t m t s loài keo.

ó là n m Glomerella cingulata gây b nh
Uromycladium robinsonii gây b nh g s t

n m t s b nh h i keo.[11]

m lá

A. simsii; n m

lá gi loài A. melanoxylon; n m

Oidium sp. Có trên các loài A. mangium và A. auriculiformis
nh ng loài A. confusa

a ph

ng l i không b b nh.

Trung Qu c

7

2.2.1.3. Nghiên c u v n m Ceratocystis
Indonexia Ceratocystis spp. l n

u tiên

c ghi nh n v i tên là

Ceratocystis fimbriata (còn có tên là Rostrella cofeae Zimm)
b n m 1900 trên cây Cà phê (Coffea arabica L.)
1900). N m Ceratocystis
tr ng keo

c xác

c công

o Java (Zimmerman,

nh là m t m i e d a m i cho r ng

Châu Á và Úc (Wingield et al. 2009). G n ây nh t, Tarigan

và c ng s (2011) ã phát hi n ba loài n m Ceratocystis m i gây h i trên
Keo tai t

ng

Indonexia

ó là các loài Ceratocystis inquinans, C.

sumatrana và C. Microbasis.
N m 2011 Tarigan et al. ã phát hi n thêm hai loài n m m i gây b nh cho
Keo tai t ng Indonesia và

t tên là Ceratocystis manginecans và C. Acaciivora.

2.2.1.4. Nghiên c u v bi n pháp phòng tr b nh
Bi n pháp canh tác: Ch m sóc cây
cho v

y

, cung c p dinh d

ng h p lý

n cây; Sau khi thu ho ch, ti n hành c t t a và tiêu hu nh ng cành sâu

b nh, cành vô hi u bên trong tán, v sinh v

n s ch s .; B nh có th lây lan

qua d ng c c t t a, do ó sau m i l n c t t a c ng nh khi s d ng d ng c t
cây b b nh sang cây kho nên kh trùng d ng c b ng cách ngâm d ng c
trong dung d ch c n 900 trong 10 phút nh m tiêu di t m m b nh c ng nh
tránh s lây lan; C t b cành, cây b b nh n ng. Tiêu hu t p trung. Quét
thu c tr

th

n m ho c n

c ngay v t c t

tránh nhi m b nh ngay v t

ng. L u ý: N u v t c t v n còn a ra l p nh a en có ch a bào t n m thì

ti p t c c t sâu vào và ti p t c quan sát cho

n khi v t c t khô h n. D i vôi

xung quanh tán cây, 2 l n/n m ( u mùa m a và

u mùa n ng); Không

c

chi t cành ho c s d ng m t ghép (bó) trên cây nhi m b nh làm v t li u ghép
vì có n m có kh n ng lây nhi m qua cách nhân gi ng b ng ph ng pháp vô tính.
Bi n pháp sinh h c: Bón phân h u c , phân chu ng ã
v in m

i kháng Trichoderma

c i thi n h vi sinh v t

ph n làm gi m m m b nh l u t n trong

t.

t

hoai k t h p
ng th i góp


8

+ Phun ng a thu c tr n m có ph r ng nh : Coc 85, Norshield, Zineb,
Mancozeb hay Gomi, Pysaigon, Topsin-M, Agotop. Cây b b nh x lý b ng
Mancozeb (Dithane M45, Pencozeb), Carbendazim (Bavistin, Benzimidine).
2.2.2. Tình hình nghiên c u trong n

c

2.2.2.1. Nghiên c u v gây tr ng Keo lai
n

c ta, Keo lai ã xu t hi n lác ác t i m t s n i

T o, Tr ng Bom, Sông Mây, Tr An và
này ã xu t hi n trong r ng Keo tai t
mi n nam là 3 - 4 % còn
xác

nam b nh Tân

Ba Vì thu c B c B , nh ng cây lai
ng v i các t l khác nhau.

Ba Vì 4- 5%, riêng gi ng lai t nhiên

các t nh

ba Vì

c

nh là gi a A.mangium (xu t x Daitree thu c Bang Queenland) v i

A.auriculiformis(xu t x Darwin thu c Bang Northern territoria) c a Austrlia.
Lê
ch n
85cm

ình Kh và c ng s n m 1997 các cây tr i c a keo lai F1

r ng tr ng keo tai t

ng 2,5 tu i, nh ng cây lai này

cc t

c
tu i

l y ch i giâm hom vào tháng 4/1993. Các dòng cây hom c a cây lai

c ch n tr ng vào tháng 10/1993 t i Ba Vì theo 3 kh i, m i kh i tr ng
các dòng thí nghi m, m i dòng 10 cây và b trí hoàn toàn ng u nhiên ã cho
k t qu .[4]
Keo lai t nhiên 2,5 tu i trong r ng tr ng Keo tai t
chi u cao trung bình là 4,5 m và có

ng t i Ba Vì,có

ng kính ngang ng c là 5,2 cm, tháng

6/1993 cho nhi u ch i và cho s hom bình quân 289 hom trên g c sau 3 l n
c t. Trong t ng s 34 dòng d tuy n thì t l ra r c a các dòng r t khác nhau,
dòng có t l ra r trên 80% là dòng 33,23. Ra r t

60-72% các dòng

30,32,29,28,19,20,22,12, các dòng có t l ra r nh h n 7% là dòng 1,3,9.
V i k t qu trên ch ng t Keo lai có kh n ng ra ch i cao, t l ra r t
i l n và không gi ng nhau gi a các cá th . Trong 10 tháng
Keo lai sinh tr

ng v chi u cao và

18 tháng tu i chúng v n có sinh tr

ng kính

u, các dòng

u l n h n Keo b , m

ng cao h n các dòng b m

ng

i ch ng.

n


9

2.2.2.2. Nghiên c u v b nh h i Keo
a) Tình hình nghiên c u chung
Vào cu i nh ng nh ng n m 1980 và

u nh ng n m 1990 b nh d ch

cháy lá ch t ng n b ch àn ã xu t hi n r ng và là m i e d a l n cho các
nhà tr ng r ng trên kh p c n

c

c bi t là vùng

ông Nam B và mi n

Trung (Qu ng Nam, à N ng, Hu )
Theo Nguy n Hoàng Ngh a (1997) cho th y di n tích r ng b ch àn ã

b t n công 50% t ng di n tích v i các m c
nguy c gây h i l n c a b nh
nh h

khác nhau và

u c nh báo

i v i cây r ng tr ng t p chung và d xu t

ng nghiên c u.[6],[7]
D án mang tên “Gi m thi u tác

ng c a b nh b ch àn

vùng

ông

Nam Á” ACIAR 9441 do trung tâm Nghiên c u Nông Nghi p Qu c T c a
Ôxtrâylia (ACIAR) tài tr
Ôxtrâylia. D án

b t

u tri n khai t i Vi t Nam, Thái Lan,

c Viên Khoa H c Lâm Nghi p Vi t Nam tri n khai t i

Viêt Nam.Cho t i khi k t thúc d án vào cu i n m 2000, d án ã

móng cho

nh h

ng nghiên c u v b nh và m

gi ng b ch àn kháng b nh n
h i i u tra ánh giá m c

c ta. B

c

u các nghiên c u v ch n

u ã tìm hi u

nhi m b nh và nh h

c các loài n m

ng c a loài c ng nh

xu t x c ng nh h gia ình có n m b h i. Các k t qu
c báo cáo t i h i th o d án b nh b ch àn

tn n

u t c a d án

c t ch c vào tháng 11

n m 2000 t i Thành Ph H Chí Minh (Nguy n Hoàng Ngh a (2000); Ph m
Quang Thu (2000) [7]. T
nh p v

u nh ng n m 1980 tr l i ây nhi u loài ã

ây tr ng th nghi m n

c ta nh Keo tai t

c

ng (A. magium), Keo lá

li m (A. crassicarpa), Keo a thân (A. aulacocarpa), Keo b i (A. cincinnata),
Keo lá sim(A. holosericea) và sau này là Keo lai t nhiên
ch

ng lai t o (Sedgley et al., 1992)

c phát hi n và


10

Mùa xuân n m 1990 các xu t x Keo tai t
v

n

ng và Keo lá chàm gieo t i

m Chèm, T Liêm, Hà N i ã b b nh ph n tr ng v i các m c

khác nhau. Nhìn b ngoài lá Keo nh b r c m t l p ph n tr ng hay vôi b t.
M c

b nh ã

c ánh giá quan sát b ng m t th

ng và

th t n ng hay nh . Nhìn chung b nh ch a gây ra nh h
tr

ng c a cây con t i v

n

c x p theo

ng l n t i sinh

m và khi ó c ng không có i u ki n

hi u sâu h n v ngu n g c b nh và các v n

tìm

có liên quan (Nguy n Hoàng

Ngh a 1997).[8]
M t vài n m tr l i ây di n tích gây tr ng Keo ã t ng lên áng k
(g n 230000 ha vào cu i n m 1999) thì c ng ã xu t hi n r ng tr ng. T i
T h (Lâm

ng) Keo tai th

ng thu n loài tr ng trên di n tích 400 ha trong

ó ã có 118,5 ha v i t l b b nh t 7-59% trong ó có m t s di n tích b
khá n ng (Ph m Quang Thu, 2002)[7]. T i B u Bàng Bình D

ng m t s

dòng Keo lai ã m c b nh ph n h ng (Pink Disease) v i t l b b nh và m c
b b nh khá cao gây thi t h i cho s n xu t. t i Kom Tum n m 2001 có
kho ng 1000 ha r ng Keo lai 2 tu i b m c b nh loét thân, th i v và d n
khô ng n. T l n ng nh t là

Ng c Tú, Ng c h i (Kom Tum) lên

n

n 90%

s cây b ch t ng n.

2.2.2.3. Nghiên c u v n m Ceratocystis
n

c ta v i i u ki n khí h u nóng m t o i u ki n cho nhi u

loài n m phát tri n

c bi t là Ceratocystis ã b t

Keo t i m t s n i nh
Hu , Lâm

ng Nai, Bình D

u xu t hi n trên cây

ng, Bình Ph

c, Th a Thiên

ng, Tuyên Quang và Qu ng Ninh. Nh ng cây b b nh, g b

bi n màu, xì nh a m

v , toàn b nh ng cây b nhi m b nh ch sau m t

th i gian ng n là ch t nh h
Keo. Theo k t qu

ng

n n ng su t và ch t l

i u tra b nh h i r ng tr ng m i

ng r ng tr ng

c th c hi n n m 2010

và n m 2011 t i Th a Thiên Hu cho th y trên các di n tích r ng tr ng Keo


11

ng, Keo lá tràm và Keo lai

tai t
hi n t

m ts

a ph

ng c a T nh ã xu t hi n

ng cây keo ch t héo v i t l 5-7%. B nh h i keo

c xác

Th a Thiên Hu

nh là m t loài n m thu c chi Ceratocystis. Các loài n m thu c chi

này không ph i m i xu t hi n

Vi t Nam, các k t qu nghiên c u tr

c ây

ã ghi nh n loài n m Ceratocystis fimbriata gây b nh th i m c m t -c o cây
Cao su (H i Nông dân Vi t Nam, 2011).
2.2.2.4. Nghiên c u v bi n pháp phòng tr b nh
+ Bi n pháp canh tác: Ch m sóc cây
lý cho v

y

, cung c p dinh d

ng h p

n cây; Sau khi thu ho ch, ti n hành c t t a và tiêu hu nh ng cành

sâu b nh, cành vô hi u bên trong tán, v sinh v

n s ch s .; B nh có th lây

lan qua d ng c c t t a, do ó sau m i l n c t t a c ng nh khi s d ng d ng
c t cây b b nh sang cây kho nên kh trùng d ng c b ng cách ngâm d ng
c trong dung d ch c n 900 trong 10 phút nh m tiêu di t m m b nh c ng nh

tránh s lây lan; C t b cành, cây b b nh n ng. Tiêu hu t p trung. Quét
thu c tr
th

n m ho c n

c ngay v t c t

tránh nhi m b nh ngay v t

ng. L u ý: N u v t c t v n còn a ra l p nh a en có ch a bào t n m thì

ti p t c c t sâu vào và ti p t c quan sát cho

n khi v t c t khô h n

R i vôi xung quanh tán cây, 2l n/n m ( u mùa m a và
n ng); Không

u mùa

c chi t cành ho c s d ng m t ghép (bo) trên cây nhi m

b nh làm v t li u ghép vì có n m có kh n ng lây nhi m qua cách nhân gi ng
b ng ph

ng pháp vô tính.

Bi n pháp sinh h c: Bón phân h u c , phân chu ng ã
v in m

i kháng Trichoderma

làm gi m m m b nh l u t n trong

c i thi n h vi sinh v t

t

hoai k t h p
ng góp ph n

t.

+ Bi n pháp hoá h c: Phun thu c di t tr ki n en, m i và b cánh
c ng trên cây,

i v i vi c khoanh v x lý ra hoa: Không nên m v t khoanh


12

quá l n và n u

c có th dùng thu c tr n m (Coc 85, Mancozeb) quét

quanh v t khoanh

h n ch s t n công cu b nh.

+ Phun ng a thu c tr n m có ph r ng nh : Coc 85, Norshield, Zineb,
Mancozeb hay Gomi, Pysaigon, Topsin-M, Agotop. Cây b b nh x lý b ng
Mancozeb (Dithane M45, Pencozeb), Carbendazim (Bavistin, Benzimidine).
Chú ý: C n h n ch gây v t th

ng trên cây

c bi t là vào mùa m a, khi khai

thác h n ch ch t gây t n h i cho cây ch a khai thác, khi c t t a cành nên
dùng keo hay m bò bôi kín v t c t. Có th s d ng Norshield 86.2 WG, 50
g/30 lít n

c phun k trong tán cây, cành, thân chính

phòng b nh.

2.3. T ng quan khu v c nghiên c u
a) V trí

a lý

Võ Nhai là huy n vùng cao c a t nh Thái Nguyên, có gi i h n
- 105017 - 106017 Kinh
- 21036 - 212056 V

a lí:

ông
B c

Khu v c ti p giáp:
-Phía ông giáp huy n B c S n (t nh L ng S n)
- Phía tây giáp huy n
- Phía nam giáp huy n

ng H và huy n Phú L ng (t nh Thái Nguyên)
ng H (t nh Thái Nguyên) và huy n Yên Th

(t nh B c Giang)
- Phía B c giáp huy n Na Rì (t nh B c C n).
Th tr n ình C , trung tâm huy n cách thành ph Thái Nguyên 37 km
và cách th tr n

ng

ng - L ng S n 80km

Huy n g m 14 xã và 1 th tr n, trong ó có 6 xã vùng I, 3 xã vùng II,
còn l i là 5 xã vùng III
Di n tích t nhiên c a Võ Nhai là 845,1 km2.
b) a hình,
+)

a hình

t ai, th nh

ng

13

Huy n Võ Nhai n m

v trí ti p giáp c a 2 dãy núi cao - Dãy Ngân

S n ch y t B c K n theo h
B c S n ch y theo h
i ph c t p,

ng

ng Tây B c -

i núi là ch y u,

Là huy n có

ông B c - Tây Nam

n Võ Nhai và Dãy

ông Nam nên huy n có

100-800m so v i m c n

t ru ng ít.

t b ng ph ng. Toàn huy n có

cao trung bình t

c bi n.

C n c vào a hình huy n Võ Nhai

c chia thành 3 vùng rõ r t bao g m:

- Ti u vùng 1(Vùng núi cao), g m 6 xã: Nghinh T
ng Nung, Cúc

núi á vôi (72%),

ng, Th n Sa, V Ch n,

nông nghi p, lâm nghi p theo h

t 500

ng, S ng M c,

a hình cao d c, ph n l n là

d c l n ( a ph n t 250 tr lên). M t s vùng d c theo

các khe su i và thung l ng có

á vôi Th

ng

i hình ph c t p, ph n l n là di n tích vùng núi á vôi

(chi m 92%) nh ng vùng

Th

a hình t

d c t 00 - 250 là vùng thích h p

s n xu t

ng nông, lâm k t h p N i ây có kh i núi

s nh t t nh Thái Nguyên, r ng t i 300 km2,

ng Nung

n 600 m, kéo dài t Th n Sa qua Nghinh T

ng,

cao

n Liêm Thu

(huy n Na Rì, t nh B c C n).
- Ti u vùng II (Vùng th p), g m 3 xã: La Hiên, Lâu Th

Th

ng và th tr n

ình C , có

a hình t

ng

i b ng ph ng,

ng, Phú
c t o nên

b i nh ng thung l ng ch y d c theo Qu c l 1B, hai bên là hai dãy núi cao có
d c l n.

t ai vùng II ch y u s d ng h t vào nông nghi p.

- Ti u vùng III (Vùng gò
Ti n, Bình Long và Ph

i), g m 5 xã : Tràng Xá, Liên Minh, Dân

ng Giao, có nhi u

i

t hình bát úp, b chia c t b i

các dòng sông, khe su i và xen l n núi á vôi. Các soi bãi bên song
th p và t

ng

i b ng ph ng h n các xã vùng I.

a hình

d c t 10-200, có th

phát tri n cây hàng n m, cây công nghi p ng n ngày và cây n qu .
+)

t ai

V i di n tích

t t nhiên là 845,1 km2, Võ Nhai có 561,27 km2

t lâm


14

nghi p, 77,24 km2
km2

t nông nghi p, 1,55 km2

t phi nông nghi p và 182,92 km2

t nuôi tr ng thu s n, 22,13

t ch a s d ng. Có th th y dù là

m t huy n có di n tích r ng l n nh t t nh Thái Nguyên nh ng ti m n ng
ai

Võ Nhai không l n, l i b chia c t m nh.

và giao thông tr nên khan hi m.

nghi p

Võ Nhai nhìn chung không có

m nh. Dù di n tích

t dành cho pháttri n ô th

i u này nh h

b l i dân c , khu c m công nghi p trong t

t

ng tr c ti p

ng lai.

n s phân

t ai dành cho nông

phì nhiêu l n và ang b suy thoái

t lâm nghi p l n nh ng hi n nay tài nguyên r ng

Võ

Nhai còn l i r t nghèo, ph n l n là r ng non m i ph c h i, m i tr ng, tr
l

ng còn th p.
B ng 2.1: Quy ho ch s d ng

t lâm nghi p.

Di n tích hi n nay là:

STT

Huy n, thành,

Xã

th

Trong ó :

T ng di n
tích

t lâm

nghi p (ha)

t r ng

t r ng

c d ng phòng h
(ha)

(ha)

t r ng
s n xu t
(ha)

T ng s

134 xã

179.914,28

36.211,12 45.971,63 97.731,53

Huy n Võ Nhai

15 xã

62.689,50

19.913,54 17.903,04 24.872,92

Xã Th n Sa

9.537,30

5.683,90

+) Th nh

2.588,41

ng

Theo k t qu phúc tra theo ph

ng pháp

nh l

ng FAO/UNESCO do

Vi n Thi t k xây d ng th c hi n thì toàn huy n có các nhóm
-

t phù sa: 1.816 ha chi m 2,15% di n tích

-

t en: 935 ha chi m 1,11% di n tích

-

t xám b c màu: 63.917,7 ha chi m 75,63% di n tích

- Các lo i

1.264,99

t sau:

t khác: có 11.070,4 ha chi m 16,65% di n tích.

Nhìn chung Võ Nhai có nhi u lo i

t canh tác phù h p v i nhi u lo i

cây tr ng, nh t là cây công nghi p, cây n qu và tr ng r ng, song ch y u là


15

t

i núi; nh ng di n tích

r t th p,

t b ng ph ng ph c v cho canh tác nông nghi p

t ru ng lúa ch còn 2.916,81 ha.

c)Khí h u, th y v n
+)Khí h u
M c dù i u ki n

a hình ph c t p b i có 3 vùng khác nhau nh ng

i u ki n khí h u c a huy n t
trong vành ai nhi t

ng

i

ng nh t. Do n m

chí tuy n B c

i B c bán c u nên khí h u c a Võ Nhai chia làm hai

mi n rõ r t:
- Mùa nóng t tháng 4

n tang 10, nhi t

- Mùa l nh t tháng 11

n tháng 3, nhi t

Ch

nhi t,

m, l

ng m a, l

trung bình t 23,2 - 28,60C
trung bình t t 14 - 20,10C.

ng b c h i, s gi n ng

c th

hi n qua b ng 2.2
Qua b ng cho th y:
Ch

nhi t: nhi t

trung bình n m kho ng 22,90C, T ng tích ôn

trung bình n m kho ng 8.0000C, nhi t

t i cao trung bình là 33,60C, nhi t

t i th p trung bình là 17,70C. Tháng 6 là tháng có nhi t
nh t 39,70C, tang 1 là tháng có nhi t

trung bình cao

trung bình th p nh t 10,40C, S gi

n ng trong n m 1.265 gi
Ch

m a

C ng nh các huy n khác Võ Nhai m a t p chung t tang 4
10, l
l

ng m a trong th i gian này chi m 90% t ng l

ng m a

t 115,83mm trong tháng. Tháng 1,2 có l

tháng kho ng (5-7mm/tháng), tháng 8 là tháng có l
tháng 278mm/tháng áp ng nhu c u v n
L
L

n tang

ng m a trong n m,
ng m a ít nh t trong

ng m a nhi u nh t trong

c c a các lo i cây tr ng.

ng b c h i:
ng b c h i trung bình n m c a huy n

t 985mm. tháng 5 có l

b c h i trung bình n m cao nh t t i 100mm, các tháng mùa khô có l

ng

ng b c


16

h il nl

ng m a nhi u, ch s

gay g t, r t c n có các bi n pháp t
n sinh tr

m

t <0,5 d n

in

c gi

n tình tr ng khô h n

m n u không s

nh h

ng

ng và n ng su t c a các lo i cây tr ng.
m bình quân c a huy n dao

ng t 80 - 87%. Các tháng mùa

khô, nh t là các tháng cu i n m (11,12) có

m th p.

+) Th y v n
Trong huy n có hai h th ng nhánh song tr c thu c h th ng Sông C u
và Sông Th

ng

Sông Nghinh T

c phân b

hai vùng phía B c và phía Nam c a huy n

ng có chi u dài 46 km, b t ngu n t nh ng dãy núi c a

vòng cung B c S n (L ng S n), ch y qua các xã Nghinh T
Th

ng Nung, Th n Sa, r i

ng, S ng M c,

ra sông C u.

+ T ng di n tích l u v c: 397km2
+ T ng dòng ch y bình quân: 5,7 x 108m/s
+L ul

ng bình quân n m: 3,9m/s

+L ul

ng mùa ki t: 1,1 - 3,5 m/s

- Sông Rong: b t ngu n t xã Phú Th
C , Tràng Xá, Dân Ti n, Bình Long, sang

v sông Th

ng, ch y qua th tr n

ình

a ph n t nh B c Giang và

ng.

+ T ng di n tích l u v c: 228km2
+ T ng dòng ch y bình quân: 12,4 x 108m/s
+L ul

ng bình quân n m: 3,0 m/s

+L ul

ng mùa ki t: 0,7 m/s

Ngoài ra Võ Nhai có 11 h ch a n
b m, 132 kênh m

ng do Nhà n

c, 50 phai,

p kiên c , 12 tr m

c h tr và nhân dân óng góp xây d ng.

Nh m áp ng cho s n xu t nông lâm nghi p.


17

PH N 3
IT
3.1.

it
-

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

ng và ph m vi nghiên c u
it

ng: B nh ch t héo do n m ceratocystis gây h i trên cây Keo

lai(Acacia hybrid)
- Ph m vi nghiên c u: T i Huy n võ Nhai - T nh Thái Nguyên
3.2.

a i m và th i gian ti n hành

3.2.1.

a i m nghiên c u
T i Huy n Võ Nhai - T nh Thái nguyên

3.2.2. Th i gian ti n hành
B t
thi n

u ti n hành thu th p s li u nghiên c u, phân tích t ng h p hoàn

tài t ngày 2/ 2015

n ngày 5/2015

3.3. N i dung nghiên c u
3.3.1. Xác

nh nguyên nhân gây b nh ch t héo Keo lai

Con
t v t th

ng n m xâm nh p vào cây
ng c a cây

cây nh ho t

gây b nh

trên thân và cành. V t th

ng c t t a cành, ho t

c xác

nh th

ng có th t o ra

ng
iv i

ng làm c ch m sóc gây t n th

ng

n thân và r cây vào mùa m a, m là i u ki n t i u cho s phát sinh phát
tri n c a n m b nh. N m c ng có th xâm nh p t v t t a cành t nhiên ho c
v t tr y x
th

c do côn trùng gây h i. Vì v y, trong khi ch m sóc tránh làm t n

ng cây và ho t

ng t a cành nên th c hi n vào mùa khô và v t c t nên

c bôi các thu c ch ng n m.
3.3.2. Mô t tri u ch ng nh n bi t c a n m b nh
Quan sát trên thân cây ho c cành cây có nh ng v t loét, v và g xung
quanh v trí loét b

i màu, th

ch y nh a. M t d u hi u r t

ng có màu nâu en ho c xanh en, có th

c tr ng là g b bi n màu, chuy n t màu nâu

en sang màu xanh en. Khi v cây và g b chuy n màu, tán lá b t

u héo