Nghiên cứu ảnh hưởng của mùa vụ đến sức sản xuất thịt gà lai (Mía × Lương Phượng) nuôi tại xã Quyết Thắng – Thành Phố Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG
I H C NÔNG LÂM
--------------------------

NGUY N TRUNG KIÊN

Tên

tài:

NGHIÊN C U NH H

NG C A MÙA V

S C S N XU T TH T GÀ LAI (MÍA × L
NUÔI T I XÃ QUY T TH NG – THÀNH PH

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o:

NG PH

NG)

THÁI NGUYÊN

IH C

Chính quy

Chuyên ngành: Ch n nuôi Thú y
Khoa:

Ch n nuôi Thú y

L p:

K43 – Ch n nuôi Thú y

Khoá h c:

2011 – 2015

Thái Nguyên, n m 2015

N


I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG
I H C NÔNG LÂM
--------------------------

NGUY N TRUNG KIÊN

Tên

tài:

NGHIÊN C U NH H

NG C A MÙA V

S C S N XU T TH T GÀ LAI (MÍA × L
NUÔI T I XÃ QUY T TH NG – THÀNH PH

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o:

NG PH

IH C

Chính quy

Khoa:

Ch n nuôi Thú y

L p:

K43 – Ch n nuôi Thú y

Khoá h c:

2011 – 2015

ng d n : PGS.TS. Tr n Thanh Vân

Thái Nguyên, n m 2015

NG)

THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Ch n nuôi Thú y

Gi ng viên h

N


i

L IC M

N

Trong su t th i gian th c t p và rèn luy n t i tr
Thái Nguyên em ã nh n

c s d y b o và giúp

ng

i h c Nông Lâm

nhi t tình c a các th y cô

giáo khoa Ch n nuôi – Thú y c ng nh các th y cô giáo trong tr

ng ã trang b

cho em nhi u ki n th c c b n và nhi u ki n th c th c t t o cho em có
tin

v ng b

c trong cu c s ng và trong công tác sau này.

B n khóa lu n t t nghi p
c u và th c hi n
Có

cs t

c hoàn thành sau m t th i gian h c t p, nghiên

tài th c t p.

c k t qu ngày hôm nay, em bày t lòng bi t n, kính tr ng sâu s c

nh t t i: Ban giám hi u nhà tr

ng, Ban ch nhi m khoa và các th y cô giáo, cán

b khoa Ch n nuôi Thú y - Tr

ng

giúp

i h c Nông lâm Thái Nguyên ã d y b o và

t n tình chúng em trong toàn khóa h c.
c bi t em xin chân thành c m n s quan tâm, giúp

nhi t tình c a toàn

th gia ình th y giáo PGS.TS. Tr n Thanh Vân và cô giáo TS. Nguy n Th Thúy
M .S

ng viên và t o m i i u ki n t t nh t c a gia ình ã giúp

em hoàn

thành t t b n khóa lu n.
Em xin chân thành c m n UBND xã Quy t Th ng – thành ph Thái Nguyên
– t nh Thái Nguyên cùng nhân dân
em th c hi n

a ph

ng ã giúp

và t o i u ki n thu n l i

tài t t nghi p.

Tôi xin chân thành c m n ng i thân trong gia ình, b n bè và các b n
nghi p ã giúp

,

ng viên tôi trong su t quá trình h c t p rèn luy n và th c hi n

ng
tài.

M t l n n a em xin kính chúc toàn th các th y cô s c kh e, h nh phúc và
thành công trong công tác gi ng d y, nghiên c u khoa h c.

Thái nguyên, ngày…tháng…n m 2015
Sinh viên

Nguy n Trung Kiên


ii

DANH M C CÁC B NG

B ng 3.1. S

b trí thí nghi m ........................................................................................ 22

B ng 3.2. Giá tr dinh d
B ng 3.3. Ch

ng th c n c a gà thí nghi m. .................................................... 24

ng trình s d ng v c - xin cho gà thí nghi m ............................................. 25

B ng 4.1. K t qu công tác ph c v s n xu t ...................................................................... 30
B ng 4.2. T l nuôi s ng c a àn gà thí nghi m qua các tu n tu i ................................... 31
B ng 4.3. Sinh tr

ng tích l y c a gà thí nghi m (g/con) ................................................... 33

B ng 4.4. Sinh tr

ng tuy t

i và t

ng

i c a gà thí nghi m ........................................ 35

B ng 4.5. Tiêu th th c n c a gà thí nghi m (g/con)......................................................... 37
B ng 4.6. Tiêu t n th c n cho t ng kh i l

ng c a gà thí nghi m (kg/kg) ....................... 38

B ng 4.7. Tiêu t n protein thô cho t ng kh i l
B ng 4.8. Tiêu t n ME cho t ng kh i l

ng (g/kg) ................................................. 39

ng (kcal/kg) ........................................................ 40

B ng 4.9. Ch s s n xu t và ch s kinh t c a gà thí nghi m ............................................ 42
B ng 4.10. S b h ch toán thu - chi cho 1 kg kh i l ng gà xu t bán ( /kg) ........................... 43


iii

DANH M C HÌNH

Hình 4.1.

th sinh tr

ng tích l y c a gà thí nghi m ..................................................... 34

Hình 4.2. Bi u

sinh tr

ng tuy t

Hình 4.3. Bi u

sinh tr

ng t

ng

i c a gà thí nghi m ................................................. 36
i c a gà thí nghi m. .............................................. 36


iv

DANH M C T

VI T T T

Cs:

C ng s

CNTY:

Ch n nuôi thú y

Nxb:

Nhà xu t b n

ME:

N ng l

SS:

S sinh

STT:

S th t

TN:

Thí nghi m

VN :

Vi t Nam

ng trao

ng

i


v

M CL C

N ............................................................................................................ i

L IC M

DANH M C CÁC B NG ....................................................................................... ii
DANH M C HÌNH ................................................................................................. iii
DANH M C T

U ......................................................................................................1

Ph n 1: M
1.1.

VI T T T.................................................................................. iv

tv n

............................................................................................................1

1.2. M c tiêu và yêu c u c a
1.3. Ý ngh a c a

tài .............................................................................2

tài .................................................................................................2

1.3.1. Ý ngh a khoa h c ..............................................................................................2
1.3.2. Ý ngh a th c ti n c a

tài...............................................................................2

Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ...........................................................................3
2.1. C s khoa h c c a

tài ....................................................................................3

2.1.1. C s khoa h c c a vi c nghiên c u s di truy n các tính tr ng s n xu t c a
gia c m .............................................................................................................3
2.1.2. Kh n ng s n xu t th t c a gia c m và các y u t
2.2. Tình hình nghiên c u trong n

c và ngoài n

nh h

ng ..........................5

c ...............................................16

2.2.1. Tình hình nghiên c u trong n

c ....................................................................16

2.2.2. Tình hình nghiên c u ngoài n

c ...................................................................18

2.3. Gi i thi u v gà Mía, gà L

ng Ph

ng và con lai ...........................................19

2.3.1.

c i m ngo i hình và kh n ng s n xu t c a gà Mía ..................................19

2.3.2.

c i m ngo i hình và kh n ng s n xu t c a gà L

2.3.3.

c i m ngo i hình và kh n ng s n xu t c a gà lai F1 (Mía x L ng Ph ng) ..20
NG, N I DUNG VÀ PH

ng Ph

ng ................19

NG PHÁP NGHIÊN C U ......22

Ph n 3:

IT

3.1.

it

ng nghiên c u.........................................................................................22

3.2.

a i m và th i gian ti n hành .........................................................................22

3.3. N i dung nghiên c u ..........................................................................................22
3.4. Ph
3.4.1. Ph

ng pháp nghiên c u và các ch tiêu theo dõi..............................................22
ng pháp nghiên c u.................................................................................22


vi

3.4.2. Các ch tiêu theo dõi ........................................................................................25
3.5. Ch s s n su t PI (Performance – Index) ..........................................................27
3.6. Ch s kinh t EN (Economic Number) ............................................................27
3.7. Ph

ng pháp x lý s li u. .................................................................................27

Ph n 4: K T QU VÀ TH O LU N ..................................................................28
4.1. Công tác ph c v s n xu t .................................................................................28
4.1.1. Công tác ch n nuôi ..........................................................................................28
4.1.2. Chu n oán và i u tr b nh cho gia c m .......................................................29
4.1.3. K t lu n ...........................................................................................................30
4.2. K t qu chuyên

nghiên c u khoa h c ...........................................................31

4.2.1. T l nuôi s ng c a gà thí nghi m qua các tu n tu i ......................................31
4.2.2. Kh n ng sinh tr

ng c a gà thí nghi m ........................................................32

4.2.3. Kh n ng tiêu th và chuy n hóa th c n .......................................................36
4.2.4. Ch s s n xu t và ch s kinh t c a gà thí nghi m .......................................41
4.2.5. Chi phí tr c ti p cho gà thí nghi m.................................................................43
Ph n 5: K T LU N VÀ

NGH .......................................................................44

TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................45


1

Ph n 1
M
1.1.

U

tv n
Trong nh ng n m g n ây, ngành ch n nuôi gia c m có xu h

ng phát tri n

m nh m , ang gi m t vai trò quan tr ng trong vi c cung c p các s n ph m có giá
tr nh th t, tr ng…cho nhu c u c a ng
kinh t ,
ng

i s ng xã h i ngày càng

i dân. Cùng v i s phát tri n c a ngành

c nâng cao, nhu c u v th c ph m c a con

i òi h i ph i nhi u h n, ngon h n. Do ó, ã thúc

chung và ch n nuôi gia c m nói riêng phát tri n v i t c
c u th c ti n s n xu t trên, n
n ng sinh tr

ng tr

c nhu

ng Ph

ng …,

áp ng nhu

i tiêu dùng. Các gi ng gà ã và ang góp ph n c i t o n ng

su t ch n nuôi gà th v

Gà L

nhanh..

c ta ã nh p m t s gi ng gà lông màu có kh

ng phát tri n t t nh : Kabir, L

c u thi t y u c a ng

y ngành ch n nuôi nói

ng Ph

n

n

ng có

c ta.
c i m d nuôi, nhanh l n, ít b nh và cho n ng su t

cao, thích nghi t t v i i u ki n khí h u Vi t Nam, song ch t l
a chu ng vì l p m d

ng th t ch a

i da nhi u. Tuy nhiên, gi ng gà này v n

c

c nhân dân ta

quý tr ng và ngày càng phát tri n.
T x a

n nay, các gi ng gà

a ph

ng v n

c nhân dân ta quý tr ng và

ngày càng phát tri n. Gà Mía là m t trong nh ng gi ng gà n i có ch t l
th m, ngon, da dòn, m d
th ngoài v

n và

i da ít, ngo i hình

c thu n hóa t lâu

ng th t

p, s c kh o t t, thích h p cho ch n
ng Lâm (S n Tây – Hà Tây).

Nhi u nghiên c u cho th y vi c lai t o gi a gà tr ng Mía và mái L
Ph

ng t o ra con lai có s c s n xu t th t cao, ch t l

nh

c i m c a gi ng g c.

con lai và

u kh ng

các quy trình nuôi d
h

ng

có nh h

ng th t th m ngon, kh c ph c

ã có nhi u nghiên c u ánh giá s c s n xu t th t c a

nh con lai có kh n ng sinh tr

ng t t. V n

ng khác nhau trong các nông h , các

n s c s n xu t th t c a gà lai (Mía x L

ng Ph

này tôi ti n hành th c hi n
s n xu t th t gà lai (Mía × L

tài: “Nghiên c u nh h
ng Ph

t ra là: Li u

a ph

ng có nh

ng) hay không? Mùa v

ng t i kh n ng s n xu t c a gi ng gà này hay không?

Ph Thái Nguyên”.

ng

gi i quy t v n

ng c a mùa v

ns c

ng) nuôi t i xã Quy t Th ng – Thành


2

1.2. M c tiêu và yêu c u c a
+ Xác

nh

c nh h

lai (tr ng Mía × mái L

tài
ng c a mùa v

ng Ph

n kh n ng s n xu t th t c a gà

ng) nuôi t i xã Quy t Th ng, thành Ph Thái

Nguyên, t nh Thái Nguyên.
+ B n thân làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c v ch n nuôi gia c m.
- Góp ph n thúc

y ch n nuôi gia c m trong nông h phát tri n b n v ng.

- Nh m tìm hi u và

a ra m t

it

ng gia c m m i ch n nuôi t i xã Quy t

Th ng, TP Thái Nguyên, t nh Thái Nguyên.
- Góp ph n nâng cao thu nh p cho nông dân, góp ph n phát tri n kinh t xã
h i

a ph

ng.

1.3. Ý ngh a c a

tài

1.3.1. Ý ngh a khoa h c
- T ng b

c hoàn thi n quy trình ch m sóc, nuôi d

ng

phát huy t i a

ti m n ng c a con gi ng, góp ph n hoàn thi n quy trình ch n nuôi theo h

ng an

toàn sinh h c.
- Có thêm lu n c khoa h c v kh n ng sinh tr

ng và cho th t c a gà Mía

lai nuôi t i Thái Nguyên.
1.3.2. Ý ngh a th c ti n c a
th

ánh giá

tài

c kh n ng s n xu t th t c a gà (Mía × L

ng ph m, nuôi bán ch n th

các v khác nhau

ch n nuôi v mùa v thích h p trong s n xu t
- B n thân là sinh viên

t

ng Ph

ó khuy n cáo cho ng

i trà.

c làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c.

ng)
i


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c c a

tài

2.1.1. C s khoa h c c a vi c nghiên c u s di truy n các tính tr ng s n xu t
c a gia c m
Trong ch n nuôi
nuôi ta c n

ánh giá

c hi u qu kinh t , n ng su t th t c a v t

a ra m t s ch tiêu nh ngu n g c c a gà, b n ch t di truy n các tính

tr ng s n xu t, s c s ng và kh n ng ch ng
tr

b nh t t,

c bi t v kh n ng sinh

ng, kh n ng s d ng và chuy n hóa th c n các y u t h

ng

n sinh tr

ng

ng này ho c h

ng

và cho th t c a gia c m.
Môi tr
khác. Quan h

ng gây ra m t s sai l ch v i giá tr ki u gen h
ó

c bi u hi n nh sau:

P=G+E
Trong ó:
P: Là giá tr ki u hình
G: Là giá tr ki u gen
E: Là sai l ch môi tr

ng

Tuy nhiên khác v i tính tr ng ch t l
l

ng, giá tr ki u gen c a tính tr ng s

ng do nhi u gen nh (Minorgene) c u t o thành.

ó là hi u ng riêng bi t c a

t ng gen thì r t nh , nh ng t p h p nhi u gen nh s có nh h
tr ng nghiên c u. Hi n t

ng này g i là hi n t

thành ph n: C ng g p, tr i và t

ng tác gen, nên

ng rõ r t

ng a gen (Polygene) g m các
c bi u hi n theo công th c sau:

G=A+D+I
Trong ó:
G: Là giá tr ki u gen
A: Là giá tr c ng g p (Additive value)

D: Là giá tr sai l ch tr i (Dominance deviation)
I : Là giá tr sai l ch t

n tính

ng tác (Interaction deviation)


4

Trong ó giá tr c ng g p (A) là do giá tr gi ng quy
quan tr ng nh t c a ki u gen vì nó n

nh, có th xác

nh, là thành ph n

nh

c và di truy n l i

cho th h sau, có ý ngh a trong ch n dòng thu n, là c s cho vi c ch n gi ng.
Hai thành ph n sai l ch tr i (D) và t
tr ng, là giá tr gi ng

c bi t ch có th xác

nghi m. D và I không di truy n

ng tác gen (I) cùng có vai trò quan

nh

c thông qua con

c và ph thu c vào v trí và s t

ng th c
ng tác gi a

các gen. Chúng là c s cho vi c ch n gi ng.
ng th i tính tr ng s l
môi tr

ng c a môi tr

ng chung và

ng riêng:
- Sai l ch môi tr

y u t tác
th

ng c ng ch u nh h

ng chung (General environmental) (Eg) là sai l ch do các

ng lên toàn b các cá th trong nhóm v t nuôi. Lo i này có tính ch t

ng xuyên và không c c b nh : Th c n, khí h u… Do v y ó là sai l ch gi a

các nhóm, gi a các cá th và gi a các ph n khác nhau trên m t c th .
- Sai l ch môi tr
các y u t môi tr
o n nào ó trong

ng riêng (Environmental deviation) (Es) là các sai l ch do

ng tác

ng riêng r lên t ng nhóm cá th v t nuôi ho c m t giai

i m t con v t hay các ph n khác nhau c a con v t. Lo i y u t

này có tính ch t không th

ng xuyên và c c b nh các thay

i v th c n, khí

h u, tr ng thái sinh lý…gây ra.
Nh v y, quan h c a ki u hình (P), ki u gen (G) và môi tr

ng (E) c a m t

cá th bi u th nh sau:
P = A + D +I + Eg + Es
Trong ó:
P: Là giá tr ki u hình (phenotyp Value)
A: Là giá tr c ng g p (Additive Value)

D: Là giá tr sai l ch tr i (Dominance Value)
I: Là sai l ch t

ng tác hay sai l ch át gen (Epistatic deviation)

Eg: Là sai l ch môi tr

ng chung (General environmental diviation)

Es: Là sai l ch môi tr

ng riêng (Special environmental diviation)


5

N ng su t gi ng v t nuôi ph thu c vào các y u t di truy n và ngo i c nh.
V t nuôi nh n

c kh n ng di truy n t b m , nh ng s th hi n kh n ng ó

ki u hình l i ph thu c vào ngo i c nh môi tr
d

ng, qu n lý…).

ây là c s

ng s ng (nh ch

ch m sóc, nuôi

t o l p m t i u ki n ngo i c nh thích h p

nh m c ng c phát huy t i a kh n ng di truy n c a các gi ng v t nuôi,
gia c m. Vì v y,

t

c n ng su t, ch t l

c bi t là

ng cao trong ch n nuôi (giá tr ki u

hình nh mong mu n) chúng ta c n ph i có gi ng t t và t o ra môi tr

ng thích h p

phát huy h t ti m n ng c a gi ng.
2.1.2. Kh n ng s n xu t th t c a gia c m và các y u t

nh h

ng

2.1.2.1. Các ch tiêu ánh giá s c s n xu t th t c a gia c m và cách xác
Sinh tr

ng

- Khái ni m sinh tr

ng

v t nuôi t khi hình thành phôi
c th t ng lên.

i u này tr

ph n trong c th
kh i l

n khi tr

ng thành kh i l

c tiên là t bào t ng lên v s l

u có s t ng lên v kh i l

ng và th tích

ng, các c quan b

ng và kich th

c. T

ó, d n

n

ng và th tích c a c th t ng lên, s l n lên c a c th là do s tích l y các

ch t h u c thông qua trao
“Sinh tr

i ch t. Tr n

ình Miên và cs (1992) [18] ã khái quát

ng là m t quá trình tích l y ch t h u c thông qua trao

t ng lên v chi u cao, chi u dài, b ngang, kh i l
c ng nh toàn b c th trên c s tính di truy n t
Sinh tr
nh t

nh

nh. Tr n

i ch t, là s

ng c a t ng c quan, b ph n
i tr

c”.

ng là m t quá trình sinh lý ph c t p và tuân theo nh ng quy lu t
ình Miên, Nguy n Kim

A. F. (1867) là ng

i

ng (1992) [18] cho bi t: Midedorpho

u tiên phát hi n ra quy lu t sinh tr

ng theo giai o n c a

gia súc, cho r ng gia súc non phát tri n m nh nh t sau khi m i sinh, sau ó t ng
kh i l

ng gi m d n theo t ng tháng tu i.
Khái ni m sinh tr

t p, duy trì t phôi
cs

ng: Sinh tr

c hình thành cho

o chính xác v sinh tr

R., 1990) [30].

ng là m t quá trình sinh lý, sinh hóa ph c
n khi con v t ã tr

ng thành.

có

ng t ng th i k không ph i d dàng (Chambers J.


6

ng c a con v t

Sinh tr
thành và

c tính t khi tr ng th tinh cho

n khi ã tr

ng

c chia làm hai giai o n: Giai o n trong thai và giai o n ngoài thai.

i v i gia c m là th i k h u phôi và th i k tr
Theo Johanson L. (1972) [9] thì c ng
o n sau khi sinh có nh h ng

ng thành.

phát tri n qua giai o n bào thai và giai

n ch tiêu phát tri n c a con v t. Nhìn t khía c nh gi i

ph u sinh lý, thì s sinh tr ng c a các mô di n ra theo trình t nh sau:
+ H th ng tiêu hóa, n i ti t
+ H th ng x

ng

+ H th ng c b p
+M
Trong th c t nuôi gia c m l y th t cho th y: trong giai o n
tr

ng, th c n, dinh d

ng

c dùng t i a cho s phát tri n c a x

m t ph n ít dùng l u gi trong c u t o c a m .
tr

ng, ngu n dinh d

ng v n

nh ng hai h th ng này t c

dinh d

ng

ng, mô c ,

n giai o n cu i c a s sinh

c s d ng nhi u

nuôi h th ng c , x

ng,

phát tri n ã gi m, càng ngày con v t càng tích l y

c ut om .

Trong các t ch c c u t o c a c th gia c m thì kh i l
nh t: 42 – 45 % kh i l
l

u c a s sinh

ng c th . Kh i l

ng c chi m nhi u

ng c con tr ng luôn l n h n kh i

ng c con mái (không ph thu c vào l a tu i và lo i gia c m). Giai o n 70

ngày tu i kh i l

ng t t c các c c a gà tr ng

t 530g, c a gà mái

t 467g (Ngô

Gi n Luy n, 1994, d n theo Nguy n Khánh Qu c và CS, 1998 [20].
Qua nh ng nghiên c u cho th y, c s sinh tr
sinh s n và t bào phát tri n. T t c các
hình, th ch t, s c s n xu t
các

u

c hoàn ch nh d n trong quá trình sinh tr

ng m nh hay y u còn do tác
- Ph

ng s d ng các ph

theo 3 ph

ng h

ng th c

ng các

ng c a môi tr

ng pháp ánh giá sinh tr
ánh giá kh sinh tr

h

c tính c a gia súc, gia c m nh ngo i

c tính này tuy là m t s ti p t c th a h

ho t

ng g m hai quá trình: T bào
ng,

c tính c a b m , nh ng

ng.

ng:

ng các nhà ch n gi ng v t nuôi ã có khuynh
n gi n và th c t , ó là kh n ng sinh tr

ng là: Chi u cao, th tích và kh i l

ng.

ng


7

Kh i l

ng c th : V m t sinh h c, sinh tr

ng

c xem nh là quá trình

t ng h p, tích l y d n các ch t mà ch y u là protein. Do v y có th l y vi c t ng
kh i l

ng c th là ch tiêu ánh giá kh n ng sinh tr

Kh i l

ng c a gia súc, gia c m là m t trong nh ng tính tr ng di truy n s l
Theo Tr n

ình Miên và cs (1992) [18] là c

ng c a gia súc, gia c m.

ng

t ng các chi u c a c

th trong m t kho ng th i gian nh t inh. Trong ch n nuôi gia c m,
sinh tr

ng ch có 2 ch tiêu ó là: Sinh tr
Sinh tr

ng tuy t

ng tuy t

i là s t ng lên v kh i l

ng.

i và sinh tr

ánh giá

ng t

ng, kích th

ng

i.

c c a c th

trong kho ng th i gian hai l n kh o sát (Tiêu chu n Vi t Nam) [25].
Sinh tr

ng t

ng

i là t l ph n tr m t ng c a kh i l

ng, kích th

c

trong kho ng th i gian gi a hai l n kh o sát (Tiêu chu n Vi t Nam) [24].
S c s ng và kh n ng ch ng

b nh c a gia c m

S c s ng c a gia c m là m t tính tr ng s l

ng, nó

c tr ng cho t ng

gi ng, t ng dòng, t ng cá th . Trong cùng m t gi ng s c s n xu t c a cá th khác
nhau là khác nhau, các cá th khác nhau trong cùng m t dòng c ng có s khác nhau
nh ng n m trong gi i h n nh t
S c s ng c a v t nuôi

nh c a ph m gi ng.
c xác

nh thông qua kh n ng ch ng

kh n ng thích nghi v i i u ki n môi tr

ng. Ng

b nh,

i ta thông qua t l nuôi s ng

ánh giá s c s ng c a v t nuôi trong giai o n kh o nghi m. T l nuôi s ng c a
gia c m non trong i u ki n bình th
nuôi s ng

ng

t kho ng 90% nh ng c ng có dòng gà

n 98 – 99%. Theo nghiên c u c a Tr n Công Xuân và cs (1995) [27].

Cho t l nuôi s ng t 0 – 140 ngày tu i c a các dòng gà chuyên th t HE – Ross
208

t t 95 – 98%.
Kh n ng chuy n hóa th c n
Trong ch n nuôi nói chung và ch n nuôi gia c m nói riêng, vi c t o ra gi ng

m i có n ng su t cao thì ch a
d

ng phù h p v i

, mà còn ph i t o ra ngu n th c n giàu ch t dinh

c tính sinh lý, phù h p v i m c ích s n xu t c a t ng gi ng,

dòng và phù h p v i t ng giai o n phát tri n c a v t nuôi.
Tiêu t n th c n/kg t ng kh i l

ng là t l chuy n hóa th c n

1 kg th t, v i gà nuôi th t tiêu t n th c n ch y u cho vi c t ng kh i l

t

c

ng. N u


8

t ng kh i l

ng càng nhanh thì c th

ng hóa, d hóa t t h n, kh n ng trao

ch t cao h n, do v y hi u qu s d ng th c n cao d n

n tiêu t n th c n th p.

B ng th c nghi m ã ch ng minh tiêu t n th c n cho t ng kh i l
thu c vào nhi u y u t nh : Gi ng, tu i, tính bi t, mùa v , ch
d

c Ti n (1996) [23], h s t

ng c th và t ng kh i l

J. R (1990) [30] xác
th c n là t
t

ng ph

, ch m sóc nuôi

ng c ng nh tình hình s c kh e c a àn gia c m.
Theo Phùng

l

nh là (0,5 – 0,9). T

ng r t cao

ng quan gi a sinh tr

c Chambers

ng và chuy n hóa

ng quan âm t (-0,2 – 0,8). Willson S. P (1969) [43] xác

1 – 4 tu n tu i là r = -1
sinh tr

ng quan di truy n gi a kh i

ng v i tiêu t n th c n th

ng quan gi a kh n ng t ng kh i l

nh h s

ng c th và hi u qu chuy n hóa th c n t

n +1. Hi u qu s d ng th c n liên quan ch t ch

Xuân – Hè

n 10 tu n tu i tiêu t n 2,20 kg th c n

nuôi v

lô nuôi nh t và 2,32 kg th c

lô bán nuôi nh t.
Tr n Công Xuân, Nguy n Huy

t (2006) [28] khi nghiên c u ch n t o m t

s dòng gà ch n th Vi t Nam n ng su t và ch t l
h p lai 3/4 máu L
l

n

ng.
Nguy n Th H i và cs cho bi t (2006) [5] cho bi t gà Broiler T

n

i

ng Ph

ng cao ã

a ra k t lu n. T

ng và 1/4 máu Sasso X44 tiêu t n th c n/kg t ng kh i

ng t 2,54 – 2,68 kg.
Sinh tr

ng nhanh và tiêu t n th c n th p luôn là m c tiêu c a nhi u công

trình nghiên c u và lai t o gi ng gia c m.
2.1.2.2. Kh n ng cho th t, ch t l

ng th t và các y u t

nh h

ng

n s phát

tri n và s c s n xu t th t c a gia c m
Kh n ng cho th t, ch t l

ng th t c ng là m t trong nh ng

c i m kinh t

quan tr ng trong ch n nuôi gia c m. Kh n ng s n xu t th t c a gia c m chính là
kh n ng t o nên kh i l

ng h c

tu i gi t th t

Song song v i kh n ng cho th t và ch t l

t hi u qu kinh t cao nh t.

ng th t có r t nhi u y u t

sinh tr

ng và s c s n xu t th t c a gia c m nh : Gi ng, gi i tính, t c

dinh d

ng, ch

ch m sóc, s c kh e…

nh h

ng t i

m c lông,


9

N ng su t th t
N ng su t th t ph thu c vào kh i l
thu c vào kích th

ng c th , mà tính tr ng này l i ph

c các chi u o c th (dài l

n, r ng ng c, dài ùi…). N ng

su t th t có th bi u th b ng t l th t x , t l gi a các b ph n nh : N c, m , da.
gà broiler các t l th

ng

c tính là: T l th t x , t l c

ùi, t l c ng c và

t l m b ng. N ng su t th t cao hay th p còn ph thu c vào nhi u y u t khác
nhau nh : Gi ng dòng i u ki n ch m sóc nuôi d

ng tính bi t, ph

ng th c ch n

nuôi, v sinh thú y…
T l th t x chính là t l ph n tr m c a kh i l
l

ng s ng c a gia c m. T

ng thân th t so v i kh i

ng t nh v y, n ng su t c a các thành ph n thân th t

là t l ph n tr m c a các ph n so v i thân th t và n ng su t c a c là t l ph n
tr m c a c so v i thân th t. Chambers J. R., 1990 [30] ã t ng h p trên nhi u lo i

gia c m và

a ra t l các ph n c a thân th t nh sau: Kh i l

100% thì kh i l
x

ng s ng c a gia c m

ng thân th t chi m kho ng 64% (trong ó 52% là th t và 12% là

ng); Ph t ng chi m kho ng 6%; máu, lông,

u, chân, ru t chi m kho ng 17%

và t l hao h t khi gi t m chi m 13%.
N ng su t th t liên quan ch t ch t i kh i l
Rouvier, 1976 [37] thì m i t
r t cao th

ng là 0,9. Còn t

th p h n, th

ng quan gi a kh i l
ng quan gi a kh i l

ng s ng. Theo Ricard F. H và
ng s ng và kh i l
ng s ng và kh i l

ng th t x
ng m b ng

ng là 0,2 – 0,5.

K t qu nghiên c u c a Rose S. P., 1997 [39] v t l các ph n thân th t c a
1 gà th

ng ph m 1,8 kg nh sau:
T l hao h t do gi t m (26,3%)
Th t cánh và th t khác (11,9%)
Th t ùi (15,7%)
Th t l

n (13,95)

Da (10,5%)
X

ng (16,2%)

M (1,6%) Tim, gan, m (3,9%)


10

nh h
+ nh h

ng c a dòng, gi ng, l a tu i và tính bi t
ng c a dòng, gi ng:

M i gi ng có kh n ng sinh tr
sinh tr

nh, s khác nhau s khác nhau v

ng, phát tri n là do b n ch t di truy n quy

gi ng và ngo i c nh do tác
nh ng

ng nh t

môi tr

nh.

c i m di truy n c a

ng qua l i v i nhau, ngh a là cùng m t ki u gen

ng khác nhau thì có s sinh tr

c n thi t là ph i t o ra môi tr

ng,phát tri n khác nhau. Cho nên

ng phù h p v i ki u gen ó

phát huy t i a ti m

n ng di truy n c a gi ng.
Theo tài li u c a Chambers J. R. (1990) [30] có nhi u gen nh h
sinh tr

ng và phát tri n c a c th gà. Có gen nh h

có gen nh h

ng

ng

ns

n s phát tri n chung,

n s phát tri n nhi u chi u, có gen nh h

tr ng, có gen nh h

ng

ng theo nhóm tính

ng t i m t vài tính tr ng riêng l . Godfrey E. F. và Joap R. G.

(1952) [31] và m t s tác gi khác cho r ng các tính tr ng s l

ng này

c quy

nh b i 15 c p gen, trong ó ít nh t có m t c p gen v sinh tr

ng liên k t gi i tính

(n m trên nhi m s c th X), vì v y có s sai khác v kh i l

ng c th gi a con

tr ng và con mái trong cùng m t gi ng, gà tr ng n ng h n gà mái 24 – 32 %.
Theo Tr n Thanh Vân, Nguy n Duy Hoan, Nguy n Th Thúy M (2015)
[26] cho bi t, gà con

40 ngày tu i kh i l

ng t ng g p 10 l n so v i lúc 01 ngày

tu i, trong khi ó v t con ch c n có 20 ngày

t ng g p 10 l n kh i l

ng so v i

01 ngày tu i.
Nguy n Th Thúy M (1997) [19] khi nghiên c u 3 gi ng gà AA, Avian và BE
88 nuôi t i Thái nguyên cho th y kh i l

tu i là khác nhau, c th l n l

ng c th c a 3 gi ng khác nhau

49 ngày

t là: 2501,09 g; 2423,28 g; 2305,14 g.

Theo Nguy n M nh Hùng và c ng s (1994) [8] thì s sai khác v kh i
l

ng c th gi a các gi ng gia c m là r t l n, gi ng gà kiêm d ng n ng h n gà

h

ng tr ng t 500 – 700 g (13 – 30 %).
S khác nhau v sinh tr

tính bi t, thông th

ng và kh i l

ng con tr ng sinh tr

ng c th còn ch u nh h

ng nhanh h n con mái:

gà h

ng c a
ng th t

giai o n 60 – 70 ngày tu i con tr ng n ng h n con mái 180 -250 g (Nguy n Duy
Hoan và cs, 1999) [6].
+ nh h

ng c a tính bi t, t c

m c lông

n sinh tr

ng c a gà


11

Tr n ình Miên , 1994 [17] cho bi t lúc gà m i n gà tr ng n ng h n gà mái
1%, tu i càng t ng s khác nhau càng l n,

8 tu n tu i s sai khác v kh i l

ng

gi a gà tr ng và gà mái là: 27 %. North M. O., Bell P. D. (1990) [36] c ng cho bi t
kh i l

ng gà con 1 ngày tu i t

vào p, song không nh h
sinh tr

ng

ng

ng quan d
n kh i l

ng v i kh i l

ng tr ng gi ng

ng c th gà lúc thành th c và c

4 tu n tu i. Lúc m i n gà tr ng n ng h n gà mái 1 %,

a

ng

2 tu n tu i

h n 5 %, 3 tu n tu i 11 % và 8 tu n tu i h n 27 %.
Tính bi t là m t trong nh ng y u t có nh h

ng l n

n kh i l

ng c th

c a gà: Gà tr ng n ng h n gà mái t 24 – 32 %. Nh ng sai khác này c ng
bi u hi n

c

ng

sinh tr

ng,

c quy

nh không ph i do hoocmon sinh h c

mà do các gen liên k t v i gi i tính. Tuy nhiên, s sai khác v m t sinh tr
th hi n rõ h n

c

ng còn

i v i các dòng phát tri n nhanh so v i các dòng phát tri n ch m

(Chambers J. R., 1990) [30].
Hoàng Toàn Th ng (1996) [22] có khuy n cáo v i ng
gia c m nuôi l y th t,

i ch n nuôi:

iv i

t hi u qu cao c n nuôi tách tr ng mái.

Nh ng k t qu nghiên c u c a nhi u nhà khoa h c cho th y: Trong cùng m t
gi ng, cùng gi i tính

gà có t c

tri n nhanh h n v i t c

m c lông nhanh có t c

ng, phát

m c lông ch m. Kushner K. F. (1974) [12] cho r ng t c

m c lông có quan h ch t ch v i t c
m c lông nhanh và

sinh tr

uh n

sinh tr

ng, th

ng gà l n nhanh thì

gà m c lông ch m.

Theo Siegel P. B. và Dumington E. D. (1978) [40] thì nh ng alen quy
t c

m c lông nhanh phù h p v i t ng kh i l
nh h
Ch

bi n

ng c a ch

dinh d

nh

ng cao.

ng.

dinh d ng nh h ng t i s phát tri n c a t ng mô khác nhau gây nên s

ng trong quá trình phát tri n và có s khác nhau gi a mô này v i mô khác.
Lê H ng M n và cs (1993) [16] cho bi t nhu c u protein thích h p cho gà

Broiler cho n ng su t cao ã

t i a c n ph i cung c p
protein, axit amin v i n ng l

c xác
y

nh.

dinh d
ng.

phát huy

c kh n ng sinh tr

ng

ng v i s cân b ng nghiêm ng t gi a


12

nh h

ng c a mùa v , ch

ch m sóc và các y u t môi tr

Bên c nh các y u t trên thì sinh tr
nhi u y u t nh : ch m sóc nuôi d

(g m: nhi t

,

m, c

ng

- nh h

ng c a nhi t

Nhi t

môi tr

ng,

ng

ng c a gà còn ch u nh h
thông thoáng, m t

ng c a

nuôi và mùa v

chi u sáng, …).
nuôi.

ng nh h

ng rõ r t t i kh n ng sinh tr

giai o n gà con. V i gà Broiler và gà h u b , nhi t

ng,

c bi t là

ngày th nh t c n

mb o

32 – 34 oC; ngày th 2 – 7 là 30 oC; tu n th hai là 26 oC; tu n th ba là 22 oC; tu n
th t là 20 oC. Theo Lê H ng M n và cs (1993) [16] thì nhi t
nuôi v i gà con là sau 3 tu n tu i là 18 – 20 oC. Nhi t
c u trao

i n ng l

nh h

t i u chu ng
ng r t l n t i nhu

ng (ME) và protein thô (CP) c a gà broiler, do v y tiêu th

th c n c a gà ch u s chi ph i c a nhi t

môi tr

ng. Trong i u ki n nhi t

khác nhau thì m c tiêu th th c n c a gà c ng khác nhau.
Theo Herbert G. J. và cs (1983) [32] thì nhi t

i 1 oC tiêu th n ng l

t i gà sau 3 tu n tu i nh sau: Thay
it

ng

ng 2 kcal ME, mà nhu c u v n ng l

khác nhau c ng b thay

i theo nhi t

ta, theo Lê H ng M n, Bùi

chu ng nuôi có nh h

môi tr

ng

ng c a gà mái bi n

ng và các ch t dinh d

ng. Trong i u ki n khí h u n

ng
c

c L ng (1993) [14] thì broiler nuôi v mùa hè c n

t ng m c ME và CP cao h n v xuân 10 – 15 %.
Wash Burn và cs (1992) [42] cho bi t nhi t
t l ch t, gây thi t h i kinh t l n
khí h u nhi t
tr

cao làm gà sinh tr

ng ch m, t ng

các khu v c ch n nuôi gà Broiler công nghi p vùng

i. Nir I. (1992) [35] qua nghiên c u ã ch ra r ng v i nhi t

ng 350C; m

t

ng

môi

i 66 % ã làm gi m quá trình t ng kh i l ng c th 30-35

% gà tr ng, 20-30 % gà mái so v i i u ki n khí h u thích h p.
- nh h
m
m
t i gà.

ng c a

m và

thông thoáng.

là y u t quan tr ng nh h

t ng làm ch t

n chu ng d

m

ng t i s sinh tr

ng c a gia c m. Khi

t, th c n d b m m c là nh h

ng x u

c bi t, khí NH3 do vi khu n phân h y axit uric trong phân và ch t

chu ng làm t n th

ng

n

n hô h p c a gà, t ng kh n ng nhi m b nh c u trùng,

Newcastle, CRD d n t i gi m kh n ng sinh tr

ng c a gà.


13

Ing J. E. M. Whyte (1995) [33] qua nghiên c u ã cho ra khuy n cáo v
thành ph n t i a c a ch t khí trong chu ng nuôi gia c m nh sau:
NH3 = 0,01 g/m3, H2S = 0,002 g/m3, CO2 = 0,35 g/m3.
n

c ta ch y u là nuôi thông thoáng t nhiên nên c n

mùa ông mát v mùa hè. V mùa hè khi nhi t
t ng t c

cao c n b trí h th ng qu t

gió ch ng nóng cho gà. Mùa ông c n có thi t b s

T c

gió lùa và nhi t

không khí có nh h

c a gà, gà con nh y c m h n gà tr

ng thành.

m b o m vào

i m cho gà.

ng t i s t ng kh i l

i v i gà l n c n t c

ng

l u thông

không khí h n gà nh .
- nh h

ng c a ch

chi u sáng.

Gà r t nh y c m v i ánh sáng, m i giai o n gà c n ch

chi u sáng khác

nhau. Theo khuy n cáo c a hãng Arbor Acer Frams Ins (1993) [29]: thì gà c n có
ánh sáng

tìm máng n và máng u ng. Vì v y c n chi u sáng chu ng nuôi trong

vòng 48 gi

u tiên v i c

ng

ánh sáng 40 lux. Sau ó có th gi m d n c

ng

chi u sáng.
Theo Tr n Thanh Vân và cs (2015) [26], v i gà broiler gi t th t s m 38 - 42
ngày tu i thì th i gian chi u sáng nh sau: 3 ngày
chi u sáng 20lux/m2 ngày th 4
xu ng còn 23/24 gi , c
Ánh sáng nh h

u chi u sáng 24/24 gi , c

ng

n khi k t thúc th i gian chi u sáng gi m

chi u sáng 5 lux/m2.

ng
ng l n

n kh n ng sinh tr

c a gà lai F2. C n ph i có m t ch
nhanh, tiêu t n th c n ít và n ng l

ng và kh n ng s n xu t th t

ánh sáng phù h p
ng i n l i gi m t

gà có th sinh tr
ó s nâng cao

ng

c hi u

qu ch n nuôi em l i hi u qu kinh t cao.
- nh h
M t

ng c a m t

nuôi nh t c ng là m t y u t quan tr ng

cao. M i giai o n sinh tr
nh t

nh (ph

nuôi nh t.

ng, m i ph

ng th c nuôi

ch n nuôi gà
u có quy

nh m t

ng th c ch n th t do, bán nuôi nh t, nuôi nh t trên

nuôi nh t có sân ch i yêu c u m t

l nl

nuôi

m lót dày,

t: 0,1; 0,3; 0,35; 0,2 m2/con…). N u

nuôi quá th a thì lãng phí di n tích, nh ng n u nuôi quá dày thì nh h
kh n ng sinh tr

t hi u qu

ng c a gà. B i l , khi nuôi m t

ng l n

n

nuôi nh t cao thì chu ng


14

nhanh b n, l
h

ng khí th i NH3, CO2, H2S cao và qu n th vi sinh v t phát tri n nh

ng t i kh n ng t ng kh i l

b nh t t, t l
nuôi. Ng

ng

ng và s c kh o c a àn gà, gà r t d b c m nhi m

u th p, t l ch t cao, cu i cùng làm gi m hi u qu trong ch n

c l i, m t

nuôi nh t th p thì chi phí chu ng tr i cao. Do v y, tùy theo

mùa v , tu i gà và m c ích s d ng c n có m t

ch n nuôi thích h p.

Theo Van Horne (1991) [41]; khi ch n nuôi gà
NH3, CO2, H2S

c sinh ra trong ch t

m t

n chu ng cao. Vì khi m t

l

ng bài ti t ch t th i nhi u h n, trong khi ó gà c n t ng c

l

ng nhi t th i ra c ng nhi u, do ó nhi t
n vi c t ng kh i l

cùng nhi t

cao thì hàm l
ng trao

chu ng nuôi t ng, nên s

ng gà và làm t ng t l ch t khi m t

ng

gà ông thì
i ch t nên
nh h

ng

chu ng nuôi quá cao

không khí quá cao.

Khi làm thí nghi m trên gà broiler BE11, V35, AV35 t 1- 49 ngày tu i nuôi
nh t v i m t

khác nhau, các tác gi Nguy n H u C

(1996) [1] t k t qu thu
Mùa hè m t
- nh h

ng và Bùi

c L ng

c tác gi khuy n cáo nh sau:

nuôi nh t t i u là 8 con/m2, mùa ông m t

ng c a m t

t i u là 10 con/m2.

bãi th

Trong ch n nuôi gà m t

bãi th có vai trò khá quan tr ng. N u m t

chu ng nuôi cao, không có bãi th thì chuông nhanh b n, gà chen nhau, hàm l

ng

khí NH3, CO2 trong chu ng cao, làm gi m kh n ng thu nh n th c n, nh h

ng

t i
l

ng

u c a àn gà, làm t ng t l ch t, d gây b nh d ch cho gà làm ch t

ng th t không ngon, làm gi m hi u qu kinh t trong ch n nuôi.
V i ph

ng th c nuôi th v

bi t: V i mô hình nuôi th v
5m2/con. T
sinh tr
tr

nh h

n, Lê Thanh H i và c ng s (1995) [4] cho

n thì di n tích ch n th thích h p cho gà t 4 –

ng c a m t

nuôi nh t và nh h

ng c a gia c m, v y thì ph

ng c a m t

bãi th t i

ng th c nuôi nh t c ng nh h

ng t i sinh

ng c a gia c m.
Theo Nguy n Th H i, Tr n Thanh Vân,

nghiên c u nh h
th
l

ng c a ph

oàn Xuân Trúc (2006) [5]: Khi

ng th c nuôi t i kh n ng sinh tr

ng ph m có k t qu nh sau: V

ông 10 tu n tu i lô nuôi nh t gà có kh i

ng bình quân là 2645,98 g, lô bán nuôi nh t là 2,473,39 g.

lúc 10 tu n tu i có kh i l

ng c a gà Sasso

ng c th là 2415,40g

v Xuân – Hè thì

lô nuôi nh t và 2291,46g

lô


15

bán nuôi nh t. Nh v y sinh tr
sóc nuôi d

ng liên quan ch t ch t i gi ng, i u ki n ch m

ng, ti u khí h u chu ng nuôi, phòng b nh.

2 v Hè và v

ông khác nhau gây nh h

cho kh n ng thu nh n th c n gi m d n
- nh h
Ph

ng c a ph

ng t i sinh tr

n t ng kh i l

ng. Nhi t

cao làm

ng kém.

ng th c nuôi c ng là y u t quan tr ng tác
ng th c nuôi nh t, ph

khác nhau d n

c ta i u kiên khí h u

ng th c nuôi.

n ng s n xu t c a gia c m. Có 3 ph
th , ph

n

ng

n sinh tr

ng th c nuôi ó là: Ph

ng th c nuôi ch n

ng th c nuôi bán nuôi nh t. Ph

thông

thoáng, th m chí c thành ph n th c n vào c th gia c m c ng b thay

i. M i

ng th c nuôi

u có u nh

,

m, nhi t

ng th c nuôi

, ánh sáng,

ph

n nhi u y u t nh : m t

ng và kh

c i m khác nhau th hi n trong t ng i u ki n

ch n nuôi c th v i các gi ng gia c m c th . L a ch n ph

ng th c nuôi phù h p

s góp ph n làm t ng n ng su t nuôi. Theo Tr n Thanh Vân và cs (2015) [26].
“Ph

ng th c bán nuôi nh t là ph

1 khu v c nh t

nh”. “Ph

nh t hoàn toàn không
Sân bãi

ng th c nuôi nh t là ph

c th ra ngoài”. Trong ó ph

c bao b i hàng rào ho c là l

ây, còn ban êm
v c sân v n

ng th c mà gia c m b nuôi nh t h n ch trong

i, gia c m
c

vào trong chu ng tùy th i ti t. Nhìn chung sân bãi
ng

ng th c bán nuôi nh t:

c ng trong chuông nuôi ã

ng này. Máng n, máng u ng

c m ch ho t

ng th c nuôi mà gia c m b

cv n

ng ban ngày

c thi t k ngay trong khu
t ngay

sân ho c có th cho

c chia làm hai ph n

gia

m t n a, n a còn l i t o i u ki n cho c m c và tránh ô

nhi m bãi ch n.
Chu ng nuôi có nhi u ki u, có ki u gia c m s ng
ban ngày

u, có

m lót t t. Máng n, máng u ng có th

ch , nh ng ph i l u ý

Ph

ánh sáng

t trong chu ng

chúng n, u ng.

ng th c nuôi bán ch n th c n di n tích

h p v i công vi c c a ng
nhi u v n

êm và m t ph n

c bi t th i ti t ban ngày m a, bão hay n ng nóng gi a tr a hè. Chu ng

nuôi ph i có sào
n u

óc

t ít h n ch n th t do. Phù

i ph n trông nom t i nhà. Ph

ng th c này không c n

u t vào chu ng tr i, trang thi t b . Thi t k và xây d ng chu ng tr i

không khó l m.


16

Nh ng ph

ng th c nuôi này v i m t

l n hay kéo dài thì ph

ng th c

này có b t l i d b nhi m ký sinh trùng và các m m b nh, làm cho t l ch t cao,
sinh tr

ng ch m và s c s n xu t c a gia c m gi m. Khi tr i m a, khu v c chu ng

nuôi và sân bãi v n

ng s b c mùi khó ch u và làm công tác v sinh kém.

2.2. Tình hình nghiên c u trong n
2.2.1. Tình hình nghiên c u trong n
n

c và ngoài n

c

c

c ta có các công trình nghiên c u m c

v i gà th t ang

nh h

ng c a mùa v

i

c quan tâm.

Theo Bùi

c L ng và Lê H ng M n, 1993 [14] thì gà broiler nuôi trong v

hè c n ph i t ng m c ME và CP cao h n nhu c u v
C ng theo Bùi

ông 10 – 15%.

c L ng, 1992 [13] cho bi t tiêu chu n nhi t

trong

chu ng nuôi là 18 – 20 oC sau 4 tu n tu i.
Theo

ào V n Khanh, 2000 [10], khi nghiên c u n ng su t th t c a gà

broiler gi ng Tam Hoàng

các mùa v khác nhau có k t lu n nh sau:

- T l nuôi s ng c a gà Tam Hoàng
93,91 %

n 97,11 %. T l nuôi s ng cao nh t là

là mùa ông 95 % và th p nh t là mùa Hè
- Sinh tr

mùa Hè. Kh i l

t cao nh t vào mùa Thu, th p nh t
l

các mùa

các mùa v

tt

mùa Thu 97,11 %; ti p sau ó

t 93,91 %.

ng c a gà broiler c tr ng và mái vào mùa Thu là t t nh t, ti p sau

ó là mùa ông, th p nh t
nuôi

n 84 ngày tu i

ng c th c a gà mái và gà tr ng

mùa Hè. S chênh l ch v kh i l

i v i gà tr ng rõ h n gà mái.

u

ng c th

84 ngày tu i chênh l ch v kh i

ng gi a mùa Thu so v i mùa Hè: gà tr ng là 296,72 g, gà mái là 261,76 g; chênh

l ch mùa

ông so v i mùa Hè: gà tr ng là 233,16 g, gà mái là 93,1 g; chênh l ch

gi a mùa Thu so v i mùa ông: gà tr ng là 63,58 g, gà mái là 252,45 g.
Bên c nh ó
ch t l
ph

áp ng nhu c u c a ng

i tiêu dùng mu n có gi ng gà có

ng th t th m ngon, s n ch c và có ngo i hình g n gi ng v i gi ng gà

ng, các nhà khoa h c ã dày công lai t o ra các con lai có t c

nhanh, nh ng l i ph i áp ng nhu c u, th hi u c a ng
nhi u công trình nghiên c u khoa h c v v n

này.

sinh tr

a
ng

i tiêu dùng, g n ây có r t


17

Nguy n Minh Hoàn (2003) [7] khi nghiên c u v kh n ng sinh tr
gà Kabir và L

ng Ph

c a gà Kabir

t 96,60 %, gà L

n/kg t ng kh i l

ng nuôi bán ch n th
ng Ph

ng t

ng

g, gà mái

ng

ng Ph

ng (2001) [3] cho bi t gà L

u có s c s ng cao
l

nông h cho bi t: T l nuôi s ng
t 93,33 %; Tiêu t n 2,49 kg th c

ng.

Khi nghiên c u trên gà L
Thành

ng c a

ng Hoa, Nguy n Huy

ng Ph

t, Nguy n

ng Hoa nuôi nh t và bán nuôi nh t

t t c các giai o n t 98,5

n 99,3 %. Kh n ng t ng kh i

i nhanh, 5 tu n tu i bình quân tr ng, mái

t 627 g (gà tr ng

t 524 g), tiêu t n th c n 1,71 kg/1kg t ng kh i l

t 725

ng.

Theo k t qu c a tác gi Nguy n Khánh Qu c và các c ng s (1998) [20]
cho bi t gi ng gà Kabir nuôi bán ch n th t i Thái Nguyên nh sau: Kh n ng sinh
tr

ng c a gà Kabir cao, lúc 63 ngày tu i

t 1783,00 g và lúc 91 ngày tu i

2515,20 g. T l th t s c a con tr ng là 78,03 %, con mái

t 77,52 %. T l c

+ c ng c là 37,67 %, tiêu t n th c n cho 1kg t ng kh i l
nuôi s ng

ùi

ng là 3,09 kg, t l

t 99 %.

Theo Nguy n V n
(2001) [2] ã
nh t

t

i, Tr n Thanh Vân, Tr n Long,

a ra k t lu n v

nh h

ng c a ph

n kh n ng s n xu t c a gà lai F1 (

Mía +

ng

ình Hanh

ng th c nuôi nh t và bán nuôi
Kabir) (MK):

- Gà lai F1 – MK có màu lông phong phú, chân, da, m vàng, gà r n ch c,
ham ch y nh y. Gà lai có t c

sinh tr

i cao nh t

giai o n 8-9 tu n

tu i,

ng th c nuôi bán ch n th và

t 35,49 g/con/ngày

ph

t 33,92 g/con/ngày

ph

ng tuy t

ng th c nuôi nh t.
Theo

ào V n Khanh (2004) [11], khi nghiên c u n ng su t th t c a gà

broiler gi ng Tam Hoàng

các mùa v khác nhau có k t lu n nh sau:

- T l nuôi s ng c a gà Tam Hoàng
93,91 %

n 84 ngày tu i

n 97,11 %. T l nuôi s ng cao nh t

là mùa ông

t 95,00 % và th p nh t là mùa hè

các mùa v

tt

mùa thu là 97,11 %; Ti p sau ó
t 93,91 %.

Theo Nguy n Duy Hoan và cs (1999) [6] khi nghiên c u n ng su t c a gà

broiler dòng X431L (nuôi nh t) cho bi t:
- Kh i l
kh i l

ng c th

ng là 2,35 kg.

63 ngày tu i là 2280 g và tiêu t n th c n/ 1 kg t ng