Nghiên cứu ảnh hưởng của hai loại thức ăn Deheus và Vilico tới khả năng sinh trưởng của gà broiler tại xóm Lam Sơn, xã Tân Cương, TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

NG
I H C NÔNG LÂM
I H C THÁI NGUYÊN

TR

TR N V N NG C

Tên

tài

NGHIÊN C U NH H

NG C A HAI LO I TH C N DEHUES

VÀ VILICO T I KH N NG SINH TR

NG C A GÀ BROILER

NUÔI T I XÓM LAM S N, XÃ TÂN C

NG,

TP. THÁI NGUYÊN, T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

IH C

H ào t o: Chính quy

Chuyên ngành: Ch n nuôi thú y
Khoa: Ch n nuôi thú y
Khóa h c: 2011 – 2015
Gi ng viên h ng d n: TS. Nguy n Thu Quyên

Thái Nguyên, n m 2015


L IC M

N

Trong su t th i gian h c t p và rèn luy n t i tr
Thái Nguyên và th i gian th c t p t i Xã Tân C
T nh Thái Nguyên em ã nh n
cá nhân trong và ngoài tr

ng

i h c Nông Lâm

ng – TP Thái Nguyên –

c s quan tâm, giúp

c a nhi u t p th ,

ng.

hoàn thành khóa lu n này, em ã nh n

c s giúp

c a các

th y cô, gia ình và b n bè. Em xin bày t lòng kính tr ng và bi t n sâu s c
n Ban giám hi u nhà tr
thú y tr

ng

Em xin
h

ng, cùng toàn th các th y cô giáo khoa ch n nuôi

i h c Nông Lâm Thái Nguyên.
c bi t c m n cô giáo TS. Nguy n Thu Quyên, cô ã tr c ti p

ng d n, ch b o

ng viên, giúp

em v

m i m t trong su t quá trình

ti n hành nghiên c u và hoàn thành khóa lu n.
Em xin chân thành c m n: Ban lãnh

o UBND Xã Tân C

ng cùng

anh Tr n Quy t Ngh - ch tr i gà, n i c s em th c t p ã t o i u ki n và
giúp

em trong quá trình th c hi n
Cu i cùng em xin

c cám n s

th y cô, gia ình và b n bè ã

tài.
ng viên, khích l , giúp

ng viên giúp

c a các

em hoàn thành t t vi c h c

t p, nghiên c u c a mình trong su t quá trinh h c t p v a qua.
Em xin chân thành cám n !
Thái nguyên, tháng 05 n m 2015
Sinh viên

Tr n V n Ng c

DANH M C B NG
B ng 3.1. S

b trí thí nghi m ................................................................... 17

B ng 3.2. Quy trình phòng b nh cho àn gà thí nghi m ................................ 18
B ng 3.3. Ch

dinh d

ng c a gà thí nghi m............................................ 19

B ng 4.1. K t qu công tác ph c v s n xu t ................................................. 25
B ng 4.2. T l nuôi s ng c a gà thí nghi m qua các tu n tu i (%). ............. 27
B ng 4.3. Sinh tr

ng tích l y c a gà thí nghi m (g/con) .............................. 29

B ng 4.4. Sinh tr

ng tuy t

B ng 4.5. Sinh tr

ng t

i c a gà thí nghi m (g/con/ngày) ................... 30

ng

i c a gà thí nghi m (%) ................................ 32

B ng 4.6. Kh n ng tiêu th th c n c a gà thí nghi m ................................. 33
B ng 4.7. K t qu tiêu t n th c n / kg t ng kh i l

ng (Kg) ....................... 34

B ng 4.8. Tiêu t n n ng l

ng trao

i và tiêu t n

protêin thô/kg t ng kh i l

ng ........................................................................ 35

B ng 4.9. Ch s kinh t và ch s s n xu t c a gà thí nghi m....................... 37
B ng 4.10. S b h ch toán thu chi.................................................................39


DANH M C HÌNH
Hình 4.1:

th sinh tr

Hình 4.2: Bi u

sinh tr

ng tích l y c a gà thí nghi m ..........................................30
ng tuy t

i c a gà thí ...................................................31


M CL C

PH N 1. M
1.1.

tv n

U ....................................................................................................1
...........................................................................................................1

1.2. M c tiêu và yêu c u c a

tài ............................................................................2

1.2.1. M c tiêu c a

tài ...........................................................................................2

1.2.2. Yêu c u c a

tài ............................................................................................2

1.3. Ý ngh a c a

tài ................................................................................................2

1.3.1.Ý ngh a th c ti n ...............................................................................................2
1.3.2. Ý ngh a khoa h c ..............................................................................................2
PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U ........................................................................3
2.1. C s khoa h c c a

tài ...................................................................................3

2.1.1. Ngu n g c, phân lo i gà....................................................................................3
2.1.2. B n ch t di truy n các tính tr ng s n xu t c a gia c m ....................................4
2.1.3. S c s ng và kh n ng ch ng

b nh c a gia c m ...........................................6

2.1.4. Khái ni m sinh tr

ng và các ph

ng pháp ánh giá sinh tr

2.1.5. Các y u t

ng t i sinh tr

ng ...............................................................8

nh h

ng ...................7

2.1.6. Kh n ng chuy n hoá và s d ng th c n.......................................................12
2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n

c ........................................................12

2.2.1. Tình hình nghiên c u ngoài n

c ...................................................................12

2.2.2. Tình hình nghiên c u trong n

c ....................................................................13

PH N 3:

IT

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ...17

3.1.

it

ng và ph m vi nghiên c u ......................................................................17

3.2.

a i m th i gian ti n hành nghiên c u ...........................................................17

3.3. N i dung nghiên c u ..........................................................................................17
3.4. Ph
3.4.1. Ph

ng pháp nghiên c u....................................................................................17
ng pháp b trí thí nghi m........................................................................17

3.4.2. Các ch tiêu theo dõi và ph

ng pháp theo dõi ...............................................19

3.4.3. Kh n ng chuy n hoá th c n .........................................................................21
3.4.5. Chi phí tr c ti p/ kg gà th t ............................................................................21
3.5. Ph

ng pháp x lý s li u .................................................................................21


PH N 4: K T QU VÀ TH O LU N ................................................................22
4.1. Công tác ph c v s n xu t .................................................................................22
4.1.1. K t qu công tác ph c v s n xu t ..................................................................23

4.1.2. K t lu n v công tác ph c v s n xu t..................................................26
4.2. K t qu nghiên c u ............................................................................................27
4.2.1. nh h

ng c a hai lo i th c n

4.2.2. nh h

ng c a hai lo i th c n t i sinh tr

4.2.3. nh h ng c a hai lo i th c n
4.2.4. nh h

n t l nuôi s ng c a gà thí nghi m ..........27

n sinh tr

ng c a hai lo i th c n khác nhau

ng tích l y c a gà thí nghi m...28
ng tuy t

i c a gà thí nghi m ....... 30

n sinh tr

ng t

ng

i c a gà

thí nghi m..................................................................................................................31
4.2.5. Kh n ng thu nh n và chuy n hóa th c n c a gà thí nghi m ........................32
4.2.6. Ch s s n xu t (PI) và ch s kinh t (EN) .....................................................36

4.2.7. S b h ch toán thu chi ...................................................................................37
PH N 5: K T LU N VÀ

NGH ....................................................................39

5.1. K t lu n ..............................................................................................................39
5.2.

ngh ...............................................................................................................39

TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................40


1

PH N 1
M

1.1.

U

tv n
Trong nh ng n m g n ây, ngành ch n nuôi có xu h

m

ng phát tri n m nh

c bi t là ch n nuôi gia c m ang gi m t vai trò quan tr ng trong vi c cung

c p các s n ph m có giá tr nh : th t, tr ng…cho nhu c u c a ng
cùng v i s phát tri n c a n n kinh t ,

i s ng xã h i ngày càng nâng cao, nhu c u v

th c ph m òi h i l n h n, ngon h n. Do ó, ã thúc
ngành ch n nuôi gia c m nói riêng phát tri n v i t c
ch n nuôi theo hình th c công nghi p ang có xu h
Vì v y ch n nuôi gà theo h
m , v i n ng su t cao, s n l

i dân. Ngày nay

y ch n nuôi nói chung và
nhanh. Xu h

ng phát tri n

ng phát tri n m nh m .

ng công nghi p hi n nay

n

c ta phát tri n m nh

ng l n, áp ng nhu c u th c ph m tiêu dùng. V i nh ng

gi ng gà có kh n ng s n xu t th t cao

a vào ch n nuôi theo h

ng công nghi p nh :

Ross 208, Ross 308, AA… em l i hi u qu kinh t cao và là ngu n thu l n cho nhi u
ch trang tr i ch n nuôi gà theo h

ng công nghi p.

Gà Ross là gi ng gà công nghi p siêu th t c a Scotland (V

ng qu c Anh)

c nh p vào Vi t Nam t h n ch c n m nay, gà Ross g m nhi u dòng
h p lai nh : Ross 208, Ross 308, Ross 508…
tr

ng nhanh, n ng su t th t cao, ch t l

phù h p v i i u ki n n
ph i có quy trình và ph

ng ti n s n xu t và tiêu th .
ng th i ti t ki m

t hi u

c chi phí s n xu t c n

ng pháp ch n nuôi h p lý

Xu t phát t tình hình th c t trên,
Ch n nuôi Thú y- Tr

sinh

ng th t t t, ít m kh n ng thích nghi tôt,

c ta c v ph

qu cao, nâng cao n ng su t cho th t

c i m c a gà Ross t c

t ot

ng

cs

ng ý c a Ban ch nhi m Khoa

i h c Nông Lâm Thái Nguyên cùng v i s giúp

c a cô giáo TS. Nguyên Thu Quyên và c s n i th c t p, chúng tôi th c hi n
chuyên

: “Nghiên c u nh h

kh n ng sinh tr

ng c a gà broiler t i xóm Lam S n, xã Tân C

Nguyên, t nh Thái Nguyên”
n ng sinh tr

ng c a hai lo i th c n Deheus và Vilico t i
ng, TP Thái

có thêm c s khoa h c cho vi c ánh giá kh

ng phát tri n c a gà th t broiler ross 308.


2

1.2. M c tiêu và yêu c u c a
1.2.1. M c tiêu c a

tài

tài

- ánh giá kh n ng sinh tr

ng, tiêu t n th c n và m t s b nh th

ng

g p c a gà broiler khi nuôi b ng hai lo i thúc n khác nhau.
- T k t qu thu
ch n nuôi s

c c a thí nghi m, có c s khuy n cáo cho ng

d ng lo i th c n cho kh n ng sinh tr

ng t t

i

i v i gà

broiler.
1.2.2. Yêu c u c a

tài

- Sau khi k t thúc thí nghi m ph i ánh giá
th c n khác nhau

n kh n ng sinh tr

- Khuy n cáo cho ng

c nh h

ng c a 2 lo i

ng c a gà broiler.

i ch n nuôi s d ng lo i th c n ã l a ch n

c qua thí nghi m.
1.3. Ý ngh a c a

tài

1.3.1.Ý ngh a th c ti n
- K t qu c a

tài là c s khoa h c

áp d ng vào th c ti n ch n

nuôi, s d ng th c n dùng cho gà broiler có hi u qu cao v sinh tr
- K t qu c a

ng.

tài khuy n cáo b ích cho các t p th , h gia ình, các

cá nhân ch n nuôi gà broiler trong chu ng kín theo h

ng công nghi p.

1.3.2. Ý ngh a khoa h c
- K t qu c a
n kh n ng sinh tr

Thái Nguyên.

tài là nh ng thông tin khoa h c v

nh h

ng c a gà broiler nuôi t i tr i gà xã Tân C

ng c a th c n
ng, thành ph


3

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c c a

tài

2.1.1. Ngu n g c, phân lo i gà
* Ngu n g c
Ng

i

u tiên nghiên c u v ngu n g c, phân lo i gia c m là Darwin.

Theo ông gà nhà có ngu n g c t gà r ng Gallus banquiva. Trong ó có b n
ch ng lo i khác nhau:

- Gallus sonnerati: Màu lông xám b c, có nhi u mi n Tây và Nam n
- Gallus lafayetti: S ng

o Srilanca.

- Gallus varius: S ng

o Java.

- Gallus banquiva: Màu lông
D

.

có nhi u

n

, bán

o

ông

ng, Philippin.
Cách ây 5000 n m gà

c thu n hóa

n

, t i Trung Qu c gà

c ng

c thu n hóa cách ây h n 3000 nghìn n m, sau ó xu t hi n

T r i

n Mesopotami.

Ba

Tây Âu gà nhà xu t hi n cách ây kho ng g n

2500 n m. Nh ng di tích v n hóa c a Hy L p ã mô t con gà trong
s ng t h n 700 n m tr

c công nguyên.

Ngày nay gà r ng Gallus banquiva v n còn s ng
Java (Indonesia),

ông D

i

vùng núi

n

,

ng. Màu lông c a chúng có khác nhau nh ng ch

y u là màu h i vàng l n v i nh ng v ch en, có cánh ng n nên bay kém.
n nay các tài li u
ông Nam Á và t
n
ch a th t

thu n hóa gà

c thu n hóa

u tiên

ây phân hóa i kh p th gi i.

c ta cho
y

u ch ng minh r ng gà

n nay các công trình nghiên c u v ngu n g c gia c m

song s b có th nói: N
u tiên c a ông Nam Á.

c ta là m t trong nh ng cái nôi

4

* Phân lo i gà
Theo Nguy n V n Thi n (1996) [13] thì v trí s p x p c a gà trong gi i
ng v t nh sau:
+ Gi i (Kingdom): Animal;
+ Ngành (Phylum): Chordata;
+ L p (Class): Aves;
+ B (Order): Galliformes;
+ H (Family): phasianidae;
+ Ch ng (Genus): Banquiva Gallus;
+ Loài (Species): Gallus gallus.
2.1.2. B n ch t di truy n các tính tr ng s n xu t c a gia c m
Khi nghiên c u các tính tr ng s n xu t c a gia c m, các nhà khoa h c
không nh ng nghiên c u v
y u t ngo i c nh tác

c i m di truy n mà còn nghiên c u

n các

ng lên tính tr ng ó.

Theo quan i m di truy n h c thì h u h t các tính tr ng v n ng su t c a
gia c m nh : Sinh tr

ng, sinh s n, cho lông, cho tr ng, cho th t...

nh ng tính tr ng s l

ng (Quantitative Character) và do các gen n m trên

cùng nhi m s c th (NST) quy
mà

ó s sai khác nhau v m c

nh. Tính tr ng s l

u là

ng là nh ng tính tr ng

gi a các cá th rõ nét h n là s sai khác

v ch ng lo i. S sai khác nhau này chính là ngu n v t li u cho ch n l c t
nhiên c ng nh ch n l c nhân t o. Các tính tr ng s l
nhi u gen, các gen i u khi n tính tr ng s l
m i

th

c quy

ng ph i có môi tr

nh b i

ng phù h p

c bi u hi n hoàn toàn.
Theo Nguy n V n Thi n, 1995 [14] thì giá tr

s l

ng

ng trên m t cá th

ol

ng c a tính tr ng

c g i là giá tr ki u hình (Phenotypic value) c a cá

ó. Các giá tr có liên quan t i ki u gen là giá tr ki u gen (Genotypic

value) và giá tr có liên h

v i môi tr

ng là sai l ch môi tr

ng


5

(Environmental deviation). Nh v y ki u gen quy
ki u hình và môi tr
này ho c h

nh m t giá tr nào ó c a

ng gây ra m t s sai l ch v i giá tr ki u gen theo h

ng khác. Quan h

ó

ng

c bi u th nh sau:

P=G+E
Trong ó:
P: Là giá tr ki u hình
G: Là giá tr ki u gen
E: Là sai l ch môi tr

ng

Tuy nhiên khác v i tính tr ng ch t l
s l

ng, giá tr ki u gen c a tính tr ng

ng do nhi u gen nh (Minorgene) c u t o thành.

ó là hi u ng riêng

bi t c a t ng gen thì r t nh , nh ng t p h p nhi u gen nh s có nh h
r t

n tính tr ng nghiên c u. Hi n t

ng này g i là hi n t

(Polygene) g m các thành ph n: C ng g p, tr i và t

ng rõ

ng a gen

ng tác gen, nên

c

bi u th theo công th c sau:
G=A+D+I
Trong ó:
G: Là giá tr ki u gen
A: Là giá tr c ng g p (Additive value)
D: Là giá tr sai l ch tr i (Dominance deviation)
I : Là giá tr sai l ch t

ng tác (Interaction deviation)

Trong ó giá tr c ng g p (A) là do giá tr gi ng quy
quan tr ng nh t c a ki u gen vì nó n

nh, có th xác

nh

nh, là thành ph n
c và di truy n

l i cho th h sau, có ý ngh a trong ch n dòng thu n, là c s cho vi c ch n
gi ng.
Hai thành ph n sai l ch tr i (D) và t
quan tr ng, là giá tr gi ng

c bi t ch có th xác

ng th c nghi m. D và I không di truy n
t

ng tác gen (I) cùng có vai trò
nh

c thông qua con

c và ph thu c vào v trí và s

ng tác gi a các gen. Chúng là c s c a vi c lai gi ng.

6

ng th i tính tr ng s l
chung và môi tr

ng c a môi tr

ng

ng riêng:

- Sai l ch môi tr
các y u t tác
tính ch t th

ng c ng ch u nh h

ng chung (General environmental) (Eg) là sai l ch do

ng lên toàn b các cá th trong nhóm v t nuôi. Lo i này có

ng xuyên và không c c b nh : Th c n, khí h u... Do v y ó là

sai l ch gi a các nhóm, gi a các cá th và gi a các ph n khác nhau trên m t
c th .
- Sai l ch môi tr

ng riêng (Environmental deviation) (Es) là các sai

l ch do các y u t môi tr

ng tác

ho c m t giai o n nào ó trong

ng riêng r lên t ng nhóm cá th v t nuôi
i m t con v t hay các ph n khác nhau c a

con v t. Lo i y u t này có tính ch t không th
thay

ng xuyên và c c b nh các

i v th c n, khí h u, tr ng thái sinh lý... gây ra.
Nh v y, quan h c a ki u hình (P), ki u gen (G) và môi tr

ng (E) c a

m t cá th bi u th nh sau :
P = A + D + I + Eg + Es
Do ó

t

c n ng su t, ch t l

ng cao trong ch n nuôi (Giá tr

ki u hình nh mong mu n) chúng ta c n ph i có gi ng t t và t o ra môi tr
thích h p

Trong

phát huy h t ti m n ng c a gi ng.
tài này, chúng tôi s nghiên c u nh h

n giá tr ki u hình, t
tr

ng

ng thích h p

(P) có l i cho ng

ó tìm ra m c

nh h

ti m n ng c a gi ng (G)

ng c a môi tr

ng (E)

ng c ng nh t o ra môi

c th hi n ra giá tr ki u hình

i ch n nuôi.

2.1.3. S c s ng và kh n ng ch ng

b nh c a gia c m

S c s ng c a gia c m là m t tính tr ng s l

ng, nó

c tr ng cho t ng

gi ng, t ng dòng, t ng cá th . Trong cùng m t gi ng s c s ng c a m i dòng
khác nhau là khác nhau, các cá th khác nhau trong cùng m t dòng c ng có s
khác nhau nh ng n m trong gi i h n nh t

nh c a ph m gi ng.


7

S c s ng c a v t nuôi

c xác

nh thông qua kh n ng ch ng

b nh, kh n ng thích nghi v i i u ki n môi tr
nuôi s ng

ng. Ng

i ta thông qua t l

ánh giá s c s ng c a v t nuôi trong giai o n kh o nghi m.

T l nuôi s ng c a gia c m non trong i u ki n bình th

ng

t kho ng

90% nh ng c ng có nh ng dòng gà t l nuôi s ng có th lên t i 98 - 99 %. Theo
k t qu nghiên c u c a Nguy n Huy
s ng t 0 - 140 ngày tu i c a gà L
2.1.4. Khái ni m sinh tr
* Khái ni m sinh tr
Theo Tr n
“Sinh tr

t và cs (2001) [2]. Cho bi t t l nuôi

ng Ph

ng và các ph

ng lai gà Ri t 97%

ng pháp ánh giá sinh tr

ình Miên, Nguy n Kim

ng (1992) [11] ã khái quát:

ng là m t quá trình tích lu các ch t h u c thông qua trao

ng c a v t nuôi nói chung và sinh tr

* Ph

khuynh h

ng pháp ánh giá sinh tr

ng s d ng các ph

ng theo 3 ph
Kh i l

ng h

c”.

ng c a gà nói riêng ch u
ng và

ng khác.

ánh giá kh n ng sinh tr

sinh tr

i tr

ng c a nhi u y u t , quan tr ng nh t là y u t gi ng, dinh d

các i u ki n ch m sóc nuôi d

i ch t,

ng c a t ng c quan,

b ph n c ng nh toàn b c th trên c s tính di truy n có t
Sinh tr

ng

ng

là s t ng lên v chi u cao, chi u dài, b ngang, kh i l

nh h

n 99%.

ng
ng các nhà ch n gi ng v t nuôi ã có

ng th c

n gi n và th c t , ó là kh n ng

ng là: Chi u cao, th tích và kh i l

ng c th : V m t sinh h c, sinh tr

ng

ng.

c xem nh là quá

trình t ng h p, tích l y d n các ch t mà ch y u là protein. Do v y có th
l y vi c t ng kh i l

ng c th làm ch tiêu ánh giá kh n ng sinh tr

c a gia súc, gia c m. Kh i l
tính tr ng di truy n s l
thu c vào

ng

ng c a gia súc, gia c m là m t trong nh ng

ng. Tính tr ng này có h s di truy n khá cao ph

c i m c a t ng gi ng, loài.


8

ng theo Tr n

Sinh tr
c

ng

ình Miên, Nguy n Kim

ng (1992) [11] là

t ng các chi u c a c th trong m t kho ng th i gian nh t

Trong ch n nuôi gia c m
là: Sinh tr

ng tuy t

Sinh tr

ánh giá sinh tr

i và Sinh tr

ng tuy t

ng t

ng ng

ng

nh.

i ta s d ng 2 ch s

ó

i.

i là s t ng lên v kh i l

ng, kích th

c c a c th

trong kho ng th i gian gi a hai l n kh o sát (T.C.V.N 2 - 39 - 77) [18].
Sinh tr
th

ng t

ng

i là t l ph n tr m t ng lên c a kh i l

c trong kho ng th i gian gi a hai l n kh o sát (T.C.V.N 2 - 40 - 77) [19].
Theo Tr n ình Miên, Nguy n Kim

quan h

c th gia c m gi a sinh tr

ng (1992) [11] cho bi t có m i

ng và m t s tính tr ng liên quan. M i

liên quan gi a sinh tr

ng và t c

liên quan gi a sinh tr

ng và hi u qu s d ng th c n.

2.1.5. Các y u t
* nh h

nh h

m c lông ã

ng t i sinh tr

nh, c ng có m i

ng c a gi ng

ng ó là do b n ch t di truy n quy

ngo i c nh có tác
các môi tr

c xác

ng

M i gi ng có m t kh n ng sinh tr
tr

ng, kích

ng nh t
nh.

nh, s khác nhau v sinh

c i m di truy n c a gi ng và

ng qua l i v i nhau, ngh a là cùng m t ki u gen nh ng

ng khác nhau thì có sinh tr

là ph i t o ra môi tr

ng khác nhau. Cho nên vi c c n thi t

ng phù h p v i ki u gen ó

phát huy t i a ti m n ng

di truy n c a gi ng. Jaap và Moris, (1937) [20] ã phát hi n ra nh ng sai khác
trong cùng m t gi ng v c

ng

sinh tr

ng.

Theo Nguy n Duy Hoan, Tr n Thanh Vân (1998) [4] cho bi t, gà con 40
ngày tu i kh i l

ng t ng g p 10 l n so v i lúc 01 ngày tu i, trong khi ó v t con

ch c n có 20 ngày

t ng g p 10 l n kh i l

Kh o sát kh n ng sinh tr
T 9 có kh n ng sinh tr
l

ng s ng v

ng c a 3 dòng gà Plymouth Rock thì dòng

ng t t nh t.

t dòng T 8 12,90% và v

và cs, 1996 [10]).

ng so v i lúc 01 ngày tu i.

n tu n tu i th 8, dòng T 9 có kh i
t dòng T 3 17,40%, (Lê H ng M n


9

S khác nhau v sinh tr
c a tính bi t, thông th
h

ng và kh i l

ng c th còn ch u nh h

ng

ng nhanh h n con mái:

gà

ng con tr ng sinh tr

ng th t giai o n 60 - 70 ngày tu i con tr ng n ng h n con mái 180 - 250g,

(Nguy n Duy Hoan, Tr n Thanh Vân, 1998 [4]).

Nhi u nhà nghiên c u tr
n ng sinh tr

c ây cho bi t m t s gen nh h

ng, có kho ng 15 c p gen quy

nh sinh tr

nhà nghiên c u ã ch ng minh s khác bi t v sinh tr

có nh h
*

ng r t l n
nh h

Ch

ng l n h n con mái.

n quá trình sinh tr

ng c a ch

dinh d

gây nên s bi n

dinh d

ng nh h

ng. Nh v y, các
ng liên k t v i gi i

i u này ch ng t di truy n

ng c a gia c m.

ng

ng t i s phát tri n c a t ng mô khác nhau

ng trong quá trình phát tri n và có s khác nhau gi a mô

này v i mô khác. Ch
mà còn làm bi n

dinh d

ng không nh ng nh h

ng di truy n v sinh tr

Lê H ng M n, Bùi

ng t i sinh tr

d

ng

ng.

c L ng, Ph m Quang Hoán, (1993) [9] cho bi t

nhu c u protein thích h p cho gà Broiler cho n ng su t cao ã
phát huy

n kh

ng là do di truy n, mà

c s di truy n là do gen, có ít nh t m t gen v sinh tr
tính cho nên con tr ng th

ng

c kh n ng sinh tr

ng t i a c n ph i cung c p

c xác

nh.

y

dinh

ng v i s cân b ng nghiêm ng t gi a protein, axit amin v i n ng l

ng.

Chi phí th c n chi m t i 70% giá thành trong ch n nuôi gà Broiler, nên b t
c y u t nào nh m nâng cao hi u qu s d ng th c n
cao cho ngành ch n nuôi gà Broiler. Do v y,
gia c m,

c bi t

phát huy

u

a l i hi u qu kinh t

có n ng su t cao trong ch n nuôi

c ti m n ng sinh tr ng thì v n

l p ra nh ng kh u ph n dinh d ng hoàn h o, cân

c b n là ph i

i, trên c s tính toán nhu c u

c a gia c m trong t ng giai o n nuôi.
* nh h

ng c a ch

ch m sóc

Bên c nh các y u t nêu trên thì sinh tr
c a nhi u y u t môi tr
thông thoáng, m t

ng c a gà còn ch u nh h

ng nh ch m sóc nuôi d

nuôi...

ng, nhi t

, m

ng
,


10

+ nh h

ng c a nhi t

Theo Bùi

nuôi:

c L ng, Lê H ng M n, (1993) [8] thì nhi t

gà sau 28 ngày thích h p là 18 - 200 C. Nhi t
n ng l

ng trao

nh h

chu ng nuôi

ng r t l n t i nhu c u

i (ME) và protein thô (CP) c a gà Broiler, do v y tiêu th

th c n c a gà ch u s chi ph i c a nhi t

môi tr

ng. Trong i u ki n nhi t

khác nhau thì m c tiêu t n th c n c a gà c ng khác nhau.
Theo Cerniglia và Cs, (1983) [21] thì nhi t
10C tiêu th n ng l

ng c a gà bi n

it

n ng l

ng và các v t ch t dinh d

nhi t

môi tr

ng

chu ng nuôi thay
ng 2 Kcal, mà nhu c u v

ng khác nhau c ng b thay

ch m, t ng t l ch t, gây thi t h i kinh t l n
công nghi p vùng khí h u nhi t

t ng kh i l

i theo

ng.

Wash Burn, K.Wetal, (1992) [22] cho bi t nhi t

r ng v i nhi t

i

môi tr

ng

các khu v c ch n nuôi gà Broiler

i. I.Nir, (1992) [23] qua nghiên c u ã ch ra

ng 350C m

ng c th 30 - 35%

cao làm gà sinh tr

t

ng

i 66% ã làm gi m quá trình

gà tr ng, 20 - 30%

gà mái so v i i u ki n

v khí h u thích h p.
Thông th
ph c i u này
cao n ng l

ng khi nhi t

cao kh n ng n c a gia c m gi m.

m b o kh n ng sinh tr

ng c a gà ng

i ta ã s d ng th c n

ng t t nhiên trên c s cân b ng t l ME/CP c ng nh axit

amin/ME và t l khoáng, vitamin trong th c n c ng c n ph i cao h n
b o dinh d

kh c

ng mà gà ti p nh n

m

c không th p h n nhu c u c a chúng.

Do ó, trong i u ki n khí h u

n

c ta, tu theo mùa v , c n c vào

nhi t

c a t ng giai o n mà i u ch nh m c ME và t l ME/CP cho phù

h p

t hi u qu kinh t cao nh t trong ch n nuôi gia c m nói chung và

ch n nuôi gà th t nói riêng.
+ nh h

ng c a m

và

thông thoáng:


11

m

là y u t quan tr ng nh h

Khi m
nh h

t ng làm cho ch t
ng x u t i gà.

phân và ch t

ng t i s sinh tr

n chu ng d

m

ng c a gia c m.

t, th c n d b m m c làm

c bi t là NH3 do vi khu n phân hu axit uric trong

n chu ng làm t n th

ng

n h hô h p c a gà, t ng kh n ng

nhi m b nh C u trùng, Newcastle, CRD d n t i làm gi m kh n ng sinh
tr

ng c a gà.
thông thoáng trong chu ng có vai trò quan tr ng trong vi c giúp gà

có

O2, th i CO2 và các ch t

i u ch nh nhi t
T c
l

c khác. S thông thoáng làm gi m m

chu ng nuôi t

gió lùa và nhi t

,

ó h n ch b nh t t.
không khí có nh h

ng c a gà, gà con nh y c m h n gà tr

ng thành.

ng t i s t ng kh i
i v i gà l n c n t c

l u thông không khí l n h n gà nh .
+ nh h

ng c a ch

chi u sáng:

Theo Nguy n Duy Hoan, Tr n Thanh Vân, 1998 [4] v i gà Broiler gi t

th t s m 38 - 42 ngày tu i, th i gian chi u sáng nh sau: 3 ngày
24/24 gi , c

ng

chi u sáng 20 lux/m2, ngày th t

gian chi u sáng gi m xu ng còn 23/24 gi , c
Khi c

ng

n ng t ng kh i l

chi u sáng cao, gà ho t

ng

n khi k t thúc th i

chi u sáng còn 5 lux/m2.

ng nhi u do ó làm gi m kh

ng. V i chu ng nuôi thông thoáng t nhiên, mùa hè c n

ph i che ánh n ng m t tr i chi u th ng vào chu ng nh ng v n
thoáng, ánh sáng
công su t

qu cao. M t

c phân b

u trong chu ng và s d ng bóng èn có cùng

ng c a m t

nuôi nh t:

nuôi nh t c ng là m t y u t quan tr ng
nuôi nh t cao thì chu ng nhanh b n, l

H2S cao và qu n th vi sinh v t phát tri n nh h
l

m b o thông

tránh gà t t p vào n i có ánh sáng m nh h n.

+ nh h
M t

u chi u sáng

ch n nuôi gà

t hi u

ng khí th i NH3, CO2,

ng t i kh n ng t ng kh i

ng và s c kho c a àn gà, gà d b c m nhi m b nh t t, t l

ng

u


12

th p, t l ch t cao, cu i cùng làm gi m hi u qu trong ch n nuôi. Ng
m t

cl i

nuôi nh t th p thì chi phí chu ng tr i cao. Do v y tu theo mùa v , tu i

gà và m c ích s d ng c n có m t

ch n nuôi thích h p.

2.1.6. Kh n ng chuy n hoá và s d ng th c n
Trong ch n nuôi nói chung và ch n nuôi gia c m nói riêng, vi c t o ra
gi ng m i có n ng su t cao thì ch a
dinh d

ng phù h p v i

mà còn ph i t o ra ngu n th c n giàu

c tính sinh lý, phù h p v i m c ích s n xu t c a

t ng gi ng, dòng và phù h p v i t ng giai o n phát tri n c a v t nuôi.
Tiêu t n th c n trên m t

n v s n ph m là ch tiêu kinh t k thu t

quan tr ng. Chi phí cho th c n th
ó gi i quy t t t v n
còn

c Ti n (1996) [16], h s t

ng c th và t ng kh i l

xác
t

th c n không ch là yêu c u k thu t

n thu n mà

m b o yêu c u v hi u qu kinh t .
Theo Phùng

l

ng chi m t i 70% giá thành s n ph m. Do

nh là 0,5 - 0,9 và t

ng v i tiêu t n th c n

ng quan gi a sinh tr

ng quan âm (0,2 - 0,8). Ng

m t

ng quan di truy n gi a kh i

ng và chuy n hoá th c n là

i ta c ng xác

nh

n v s n ph m ph thu c vào tính bi t, môi tr

nuôi d

c Chambers (1984)

c tiêu t n th c n trên
ng và ch

ch m sóc

ng c ng nh tình hình s c kho c a gia c m.

2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n
2.2.1. Tình hình nghiên c u ngoài n
Nh ng n m g n ây, t i các n

c

c
c có n n kinh t phát tri n nh Pháp,

Israel, Trung Qu c…ngoài vi c t o ra các gi ng gà công nghi p cao s n h
th t, h

ng tr ng ng

i ta còn chú ý

gi ng gà lông màu có ch t l

n vi c nghiên c u

ng

t o ra nh ng

ng th t th m ngon,

Israel, Công ty Kabir ã t o ra gi ng gà Kabir t con lai c a gi ng gà
a ph

ng Sinai có s c ch u nóng cao v i gà Whiter Leghorn, Plymouth.

Hi n nay, công ty Kabir ã t o ra 28 dòng gà chuyên th t lông tr ng và lông


13

màu trong ó có 13 dòng n i ti ng bán ra kh p th gi i là dòng tr ng K100,
K100N, K400, K400N, K666, K666N, K368 và K66; dòng mái g m K44,
K25, K123 (Lông tr ng) và K156 (Lông nâu).
Trung Qu c là n
oàn gi ng gà
h

a ph

c có ngh ch n nuôi gà t lâu

ng phong phú. G n ây, Trung Qu c là n

ng khá rõ ràng v vi c b o t n qu gen gà

gây t o gà có ch t l

ng th t th m ngon. Gà

sau: Lông vàng ho c nâu, kh i l
cao, thân th t th

i nên có m t t p

y

nh

a ph

ng và s d ng chúng

a ph

ng th

ng v a ph i, m c

ng hình ch nh t, ng c

c có

ng có

t ng kh i l

c i m
ng không

n nh ng ít m , da vàng, thành

ph n hoá h c c a c th (Vitamin, axit amin, khoáng) cao, mùi v t t.

có

c nh ng tiêu chí này, Trung Qu c ã ti n hành lai pha máu gà Broiler nh p
n i v i gi ng gà
ph

ng cao.

a ph

ng, s n ph m cu i cùng là gà lai có t l máu gà

ó c ng là lo i s n ph m có ch t l

nh ng n ng su t ã

a

ng th t ngon, giá bán cao,

c c i ti n nhi u. Dòng gà lai này

c dùng

xu t tr c ti p s n ph m cu i cùng ho c dùng làm dòng tr ng

s n

tham gia vào

các công th c lai t o khác.
Gà Th ch K t p

c gây t o b ng cách cho lai pha máu gà Kabir v i

gà Th ch K (1/8 Kabir + 7/8 Th ch K ). Gà Th ch K t p có n ng su t t t
h n gà Th ch K thu n nh ng l i có ch t l

ng th t không ngon b ng. T gà

Th ch K t p, các nhà ch n nuôi Trung Qu c ã ch n l c và nhân gi ng thành
kho ng 20 lo i gà khác nhau nh : Tam Hoàng, Ma Hoàng, L

ng Ph

ng

Hoa…
2.2.2. Tình hình nghiên c u trong n
Ch n nuôi gia c m

n

c

c ta ã t n t i khá lâu

i nh ng ch y u là quy

mô nh , phân tán, mang tính t cung, t c p v i các gi ng
nhi u ng

i a chu ng.

a ph

ng

c


14

Các gi ng gà

a ph

ng ph bi n

ông C o, gà H …chúng có
ph

Vi t Nam g m gà Ri, gà Mía, gà

c i m chung là ch ng ch u t t v i khí h u

ng, th t th m ngon… nh ng nh

a

c i m là t m vóc nh , n ng su t th t

kém, kh n ng sinh s n th p.
Theo k t qu nghiên c u c a Tr n Long và cs (1994) [7], gà Ri sinh
tr

ng ch m, nuôi t 1 - 42 ngày tu i kh i l

tiêu t n th c n là 2,985 kg/kg t ng kh i l

ng bình quân

t 327,60g kh

ng, t l nuôi s ng hai tu n

u ch

t 73,80%.
T n m 1994
c
Ph

n nay,

n

c ta có m t s gi ng gà nh p n i m i ang

a vào s n xu t ó là các gi ng Sasso, Kabir, Tam Hoàng, L

ng

ng:
Gà Kabir

c nh p n i t n m 1997, gà có

c i m ngo i hình dòng

tr ng lông màu vàng nâu, vàng ho c hoa m ... da, chân, m màu vàng, th t
m n, ch c, th m ngon.

c bi t gà thích nghi t t v i khí h u nhi t

i nóng

m, d nuôi, ít b nh t t (Nguy n Th H i, 1999) [3]).
Theo k t qu thí nghi m nuôi gà s ch t i Thái Nguyên ph c v ch bi n
xu t kh u

t I, tác gi Nguy n Khánh Qu c (1998) [12], cho bi t gi ng gà

Kabir nuôi t i Thái Nguyên nh sau: Kh n ng sinh tr
lúc 63 ngày tu i

t 1783,00g và lúc 91 ngày tu i

con tr ng là 78,03%, con mái

ng là 3,09 kg, t l nuôi s ng

n 91 ngày

t 99%.
Theo Nguy n V n

c a ph
F1 (

t 2515,20g. T l th t x

t 77,52%. T l th t ùi + ng c là 37,67%, tiêu

t n th c n cho 1 kg t ng kh i l
tu i

ng c a gà Kabir cao,

i và cs, (2001) [1] ã

ng th c nuôi nh t và bán nuôi nh t

Mía x

a ra k t lu n v

nh h

ng

n kh n ng s n xu t c a gà lai

Kabir) (MK):

- Gà lai F1 - MK có màu lông phong phú, chân, da, m vàng, gà r n
ch c, ham ch y nh y.Gà lai có t c

sinh tr

ng tuy t

i cao nh t

giai


15

o n 8 - 9 tu n tu i,

t 33,92 g/con/ngày

t 35,49 g/con/ngày
- Sinh tr

ng t

ph

ng th c nuôi nh t.

ng

i cao nh t

nuôi bán ch n th và 67,02% ph
tu i

t 6,74% ph
- Trong ph

tu n 0 - 1

t 67,35%

ph

ng th c

ng th c nuôi nh t, th p nh t là 11 - 12 tu n
ng th c nuôi nh t.

ng th c bán ch n th , t l thân th t, t l ng c, t l th t
t 76,51%; 17,73%; 18,52% và 1,84%. Trong ph

ng

ng ng là 75,51%; 18,86%; 17,53% và 2,38%.

- Tiêu t n th c n, n ng l
l

ng th c nuôi bán ch n th và

ng th c bán ch n th và 6,41% ph

ùi, và t l m b ng
th c nuôi nh t t

ph

ng gà trong ph

ng trao

i và protein thô cho 1 kg t ng kh i

ng th c nuôi bán ch n th l n l

t là 2,99 kg; 9269 Kcal;

538,2g CP và nuôi nh t là 2,82 kg; 8742 Kcal; 507,6g CP.
Theo

ào V n Khanh (2000) [6], khi nghiên c u n ng su t th t c a gà

broiler gi ng Tam Hoàng

các mùa v khác nhau có k t lu n nh sau:

- T l nuôi s ng c a gà Tam Hoàng
t 93,91%

n 84 ngày tu i

n 97,11%.T l nuôi s ng cao nh t là

ó là mùa ông 95% và th p nh t là mùa hè
- Sinh tr

t

mùa thu 97,11%; ti p sau

t 93,91%.

ng c a gà broiler Tam Hoàng c tr ng và mái vào mùa thu là

t t nh t, ti p sau ó là mùa ông, th p nh t
gà mái và gà tr ng
chênh l ch v kh i l
mái.

các mùa v

u

mùa hè. Kh i l

t cao nh t vào mùa Thu, th p nh t

ng c th nuôi

84 ngày tu i chênh l ch v kh i l

các mùa

ng c th c a
mùa Hè. S

i v i gà tr ng rõ h n gà

ng gi a mùa thu so v i mùa hè: gà

tr ng là 296,72g, gà mái là 261,76g; chênh l ch mùa ông so v i mùa hè: gà
tr ng là 233,16g, gà mái là 9,31g; chênh l ch gi a mùa thu so v i mùa ông:
gà tr ng là 63,58g, gà mái là 252,45g.
Gà L

ng Ph

ng

c

a vào nuôi

Vi t Nam t n m 1996, gà có

màu s c lông a d ng, gà mái có màu lông vàng

m hoa ho c en

m hoa,


16

gà tr ng có màu lông nâu

,c

m c vàng ánh kim, có con i m lông en

vai, lông uôi dài xanh en, p sát thân, chân cao trung bình, màu vàng.
N ng su t c a gà Broiler dòng X431L (nuôi nh t) theo Nguy n Duy
Hoan và c ng s , 1999 [5]):
- Kh i l
t ng kh i l

ng là 1,75 kg.

- Kh i l
t ng kh i l

ng c th

56 ngày tu i là 1940g và tiêu t n th c n/ 1kg

ng là 2,20 kg.

- Kh i l
t ng kh i l

ng c th lúc 35 ngày tu i là 955g và tiêu t n th c n/ 1kg

ng c th

ng là 2,35 kg.

63 ngày tu i là 2280g và tiêu t n th c n/ 1kg


17

PH N 3
IT
3.1.

it

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

ng và ph m vi nghiên c u

- Gà Broiler Ross 308 nuôi trong i u ki n nuôi nh t chu ng kín t 1

n 42 ngày tu i
3.2.

a i m th i gian ti n hành nghiên c u
-

a i m: Tr i gà ông Tr n Quy t Ngh xóm Lam S n, xã Tân C

ng,

TP Thái Nguyên, t nh Thái nguyên.
- Th i gian: T tháng 08/12/2015

n 24/05/2015.

3.3. N i dung nghiên c u
- Theo dõi kh n ng sinh tr
-

ánh giá nh h

sinh tr

ng và s c s n xu t th t c a gà Broiler.

ng c a hai lo i th c n khác nhau

n kh n ng

ng c a gà broiler.

- Tham gia vào công tác ph c v s n xu t t i c s v công tác thú y,
công tác ch n nuôi và công tác khác.
3.4. Ph

ng pháp nghiên c u

3.4.1. Ph

ng pháp b trí thí nghi m
B ng 3.1. S

Di n gi i
Gi ng gà nuôi TN
Tu i b t u TN
Kh i l ng TN
Th i gian
S con
S l nl pl i
Ph ng th c nuôi
Th c n s d ng

Thí nghi m
ng
d

nv
Ngày tu i
(g)
Ngày

Con
L n

b trí thí nghi m
Lô 1

Lô 2
Ross 308
1
42,48
42

100
3

100
3
chu ng kín

Deheus

c b trí theo ph

Vilico

ng pháp phân lô so sánh,

mb o

u v các y u t nh gi ng, tu i gà thí nghi m, qui trình ch m sóc nuôi

ng… ch khác nhau

y u t thí nghi m ó là th c n. M t lô s d ng th c

n c a công ty De Heus và m t lô s d ng th c n Vilico.


18

B ng 3.2: Quy trình phòng b nh cho àn gà thí nghi m
Ngày tu i

v c-xin và thu c
ng glucose, B.complex
Gentadoc
Tylanvet
B.complex
ND – IB l n 1
B.Complex, vitamin c
ESB3 ho c Coxymax
Gumboro A l n 1
ND – IB l n 2
Gumboro A l n 2
ESB3 ho c Coxymax
MD. Lasota
Octanmic
Tylanvet

1–4

6
8 – 10
12
18
24
15 – 27
28
35 – 37

+N

Cách s d ng

Phòng b nh

5g/lít n c u ng
1g/lít n c u ng
0.5g/lít n c u ng
2g/lít n c u ng
Nh m t 2 gi t
2g/lít n c u ng
1g/lít n c u ng
Nh m m 2 gi t
U ng
U ng
1g/lít n c u ng
U ng
1g/lít n c u ng
0.5g/lít n c u ng

Tr s c, tr l c
B nh
ng ru t
Viêm ph qu n
Tr s c, tr l c
Newcastle
Tránh stress
C u trùng
Gumboro
Newcastle
Gumboro
C u trùng
Newcastle
E.coli
ng hô h p

c u ng t do.

+ Phòng và s d ng các lo i vacxin: T t c gà thí nghi m
tiêm các lo i vacxin

u

c nh ,

phòng các b nh theo úng quy trình k thu t.

+ Gà thí nghi m m t ngày tu i

c ch n úng ch ng lo i gi ng và úng

gà lo i I: Gà kh e m nh, nhanh nh n, không b d hình, d t t, h r n, m bình
th

ng.
+ T t c gà thí nghi m

thoáng t nhiên có
+

c nuôi h n h p chung tr ng mái trong chu ng

m lót.

m lót: S d ng tr u s ch ã

c phun sát trùng và ph i khô tr

c

khi dùng.
+ Nhi t

: Các lô gà

u có ch p s

th gà khi th i ti t l nh, có qu t

i

m b o có

ch ng nóng khi nhi t

+ Máng n, máng u ng: Máng n, máng u ng
phun sát trùng tr

c khi s d ng. Trong 2 tu n

ng cho 50 gà/khay và cho u ng n
gà/máng. Các máng n, máng u ng

nhi t

cho c

cao.
c c r a s ch s và

u s d ng khay n tròn t

ng

c b ng các máng u ng Gallon 50

t xen k nhau xung quanh ch p s

i.

19

B ng 3.3. Ch
Lo i cám
Thành ph n
m t i a (%)
Protein thô t i thi u (%)
X thô t i a (%)
Canxi t i thi u- t i a
Photpho t i thi u (%)
Mu i t i thi u- t i a
N ng l ng trao i t i
thi u- t i a (Kcal/kg)

m t i a (%)
Protein thô t i thi u (%)
X thô t i a (%)
Canxi t i thi u – t i a
Ph t pho t i thi u (%)
Mu i t i thi u – t i a
N ng l ng trao i t i
thi u – t i a

dinh d

ng c a gà thí nghi m

De Heus

Giai o n 1 – 21 ngày
tu i De Heus (6620)
14.0
21.0
4.0
0.5 – 0.8
1.2
0.25 – 0.4
3000

Vilico
Giai o n 1 – 14 ngày
tu i Vilico (2014)
14
21
5.5
0.7 – 1.2
0,4 – 0.8
0.25 – 0.4

Giai o n 22 – 35
ngày tu i
De Heus (6830)
14.0
19.0
5.0
0.6 – 1.0
0.8
0.25 – 0.4
3050

Giai o n 15 – 28
ngày tu i
Vilico (2028)
14.0
19.0
5.5
0.7 – 1.2
0.4 – 0.8
0.25 – 0.4
2900(min)

Giai o n 36 – xu t bán
De Heus (6930)
m t i a (%)
Protein thô t i thi u (%)
X thô t i a (%)
Canxi t i thi u- t i a
Photpho t i thi u (%)
Mu i t i thi u- t i a
N ng l ng trao i t i
thi u- t i a (Kcal/kg)

3.4.2. Các ch tiêu theo dõi và ph

2900 (min)

Giai o n 29 – 42 ngày
tu i Vilico (2042)

14.0
18.0
5.0
0.4 – 1.0
0.8
0.25 – 0.4
3150

14
18
5.5
0.7 – 1.2
0.4 – 0.8
0.25 – 0.4
2900 (min)

ng pháp theo dõi

3.4.2.1. T l nuôi s ng
S gà cu i k (con)
T l nuôi s ng trong k (%)

=

x 100
S gà

u k (con)