NÂNG CAO NĂNG LỰC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG ĐIỀU TRA ĐỊA CHẤT, KHOÁNG SẢN

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
CỤC ĐỊA CHẤT VÀ KHOÁNG SẢN VIỆT NAM
TRUNG TÂM THÔNG TIN LƯU TRỮ ĐỊA CHẤT

BÁO CÁO

NÂNG CAO NĂNG LỰC ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG ĐIỀU TRA ĐỊA CHẤT, KHOÁNG SẢN
PHỤ LỤC TẬP 3
Phụ lục số 4:

Hướng dẫn sử dụng các phần mềm Surfer 8,
Grapher 5 và MapViewer 6

HÀ NỘI - 2004


BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
CỤC ĐỊA CHẤT VÀ KHOÁNG SẢN VIỆT NAM
TRUNG TÂM THÔNG TIN LƯU TRỮ ĐỊA CHẤT

BÁO CÁO

NÂNG CAO NĂNG LỰC ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG ĐIỀU TRA ĐỊA CHẤT, KHOÁNG SẢN
PHỤ LỤC TẬP 3
Phụ lục số 4:

Hướng dẫn sử dụng các phần mềm Surfer 8,

Grapher 5 và MapViewer 6

GIÁM ĐỐC

CHỦ BIÊN

Bùi Đức Thắng

Trần Hồng Hải

HÀ NỘI - 2004
2


3


Tác giả: Trần Hồng Hải

PHỤ LỤC SỐ 4
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG CÁC PHẦN MỀM SURFER 8,
GRAPHER 5 VÀ MAPVIEWER 6

4


SURFER 8,
GRAPHER 5 &
MAPVIEWER 6
GOLDEN SOFTWARE

5


MỤC LỤC
MỤC LỤC..............................................................................................3
TỔNG QUAN.........................................................................................3
Những nội dung chính của Surfer.......................................................3
Bản đồ đẳng trị: Contour Maps...........................................................3
Các yếu tố của bản đồ đẳng trị: Contour Map Features......................3
Bản đồ mặt 3 chiều: 3D Surface Maps...............................................3
Bản đồ khung 3 chiều: 3D Wireframe Maps.......................................3
Bản đồ Vectơ: Vectơ Maps..................................................................3
Bản đồ ảnh: Image Maps....................................................................3
Bản đồ bóng nổi: Shaded Relief Maps................................................3
Bản đồ điểm: Post Maps.....................................................................3
Bản đồ nền: Base Maps.......................................................................3
Chồng lớp bản đồ: Map Overlays.......................................................3
Tạo lưới nội suy: Gridding..................................................................3
Variograms..........................................................................................3
Các đứt gẫy và các đường giới hạn: Faults and Breaklines................3
Tự động hoá: Automation...................................................................3
Trang dữ liệu: Worksheet....................................................................3
Quản lý đối tượng: Object Manager...................................................3
Các tiện ích và tính năng bổ sung.......................................................3
Yêu cầu hệ thống: System Requirements...........................................3
CÁC ĐIỂM MỚI TRONG SURFER 8...................................................3
3D Surface Maps.................................................................................3
Grid Mosaic.........................................................................................3
Cross Validation..................................................................................3

Grid Filter............................................................................................3
Data Metrics........................................................................................3
Cải thiện giao diện tăng cường tính dễ sử dụng..................................3
Speedier...............................................................................................3
Bảng tính lớn hơn (Larger Worksheet)...............................................3
Quay và nghiêng các Bản đồ Rastor...................................................3
Các phương pháp nội suy mới (New Gridding Methods)...................3
Các mô hình Variogram mới...............................................................3
Sử dụng Mô hình số của Cục Địa chất Mỹ.........................................3
Gồm các định dạng dữ liệu tự nhiên (USGS SDTS DEM và DLG
Files)....................................................................................................3
Kích thước bản vẽ được tăng tối đa....................................................3
Cập nhật bản mới nhất qua Internet....................................................3
NHẬP MÔN SURFER...........................................................................3
Sử dụng Surfer....................................................................................3
I. Tạo file dữ liệu.................................................................................3
6


Mở một file dữ liệu đã có sẵn.........................................................3
Tạo một file Dữ liệu mới................................................................3
Lưu file Dữ liệu...............................................................................3
II. Tạo một file Grid............................................................................3
III. Tạo bản đồ Contour.......................................................................3
Mở hộp các thuộc tính của bản đồ..................................................3
Thay đổi các đường đồng mức........................................................3
Thay đổi các thuộc tính của đường Contour...................................3
Thêm phủ màu giữa các đường Contour Lines...............................3
Thêm, bớt và dịch chuyển nhãn của đường (Contour Labels ).......3
Thay đổi khung (Modifying an Axis )............................................3

Lưu giữ bản đồ................................................................................3
Xuất các đường contour 3D............................................................3
IV. Tạo bản vẽ 3D Wireframe.............................................................3
Tạo một Wireframe mới..................................................................3
Thay đổi hướng của một Wireframe...............................................3
Thay đổi tỉ lệ của một Wireframe...................................................3
Thêm vùng màu vào Wireframe......................................................3
V. Posting điểm dữ liệu và làm việc với Overlays..............................3
Tạo Post Maps.................................................................................3
Chồng lớp bản đồ............................................................................3
Thêm nhãn vào Post Map................................................................3
VI. Giới thiệu Surfaces.......................................................................3
Tạo Surface.....................................................................................3
Thêm một lớp chồng (Overlay )......................................................3
Thêm vào một lưới (Mesh).............................................................3
Thay đổi màu sắc............................................................................3
GRIDDING.............................................................................................3
Ví dụ Gridding....................................................................................3
Các file Grid (Grid Files )...................................................................3
GRD................................................................................................3
DEM................................................................................................3
Dữ liệu Grid........................................................................................3
Grid Data Dialog.................................................................................3
Data Columns (cột dữ liệu).............................................................3
Filter Data (lọc dữ liệu)...................................................................3
View Data (Xem dữ liệu)................................................................3
Statistics (thống kê).........................................................................3
Grid Report (báo cáo grid)..............................................................3
Gridding Method (Phương pháp gridding).....................................3
Cross Validate.................................................................................3

Grid Line Geometry........................................................................3
Data Page (trang dữ liệu)....................................................................3
7


Data Columns (Các cột dữ liệu)......................................................3
Duplicate Data (dữ liệu trùng)........................................................3
Data Exclusion Filter (Lọc bỏ dữ liệu)...........................................3
Statistics (Thống kê).......................................................................3
Data Filters (Lọc dữ liệu)....................................................................3
Duplicate Data (dữ liệu trùng)........................................................3
Data Exclusion Filter......................................................................3
View Data (Xem dữ liệu)....................................................................3
Grid Line Geometry (Các tham số hình học của grid)....................3
Weighted Averaging (Trung bình trọng số).....................................3
Gridding Methods (Các phương pháp gridding).................................3
General Gridding Recommendations (Lựa chọn các phương pháp
gridding)....................................................................................................3
Exact and Smoothing Interpolators (Nội suy chính xác và nội suy
trơn)...........................................................................................................3
GRAPHER..............................................................................................3
I. Tạo một đồ thị Creating a Graph.....................................................3
II. Hiện và sửa chữa dữ liệu................................................................3
III. Thay đổi các thuộc tính của đồ thị................................................3
Các thuộc tính của đối tượng..........................................................3
Chọn Line/Scatter Plot....................................................................3
Thay đổi các thuộc tính của đồ thị Line/Scatter..............................3
IV. Biên tập các trục của đồ thị...........................................................3
Thêm tên cho các trục.....................................................................3
Thêm một tên trục...........................................................................3

Thay đổi khoảcg cách vạch.............................................................3
V. Bổ sung các yếu tố vào đồ thị.........................................................3
Thêm bản vẽ mới............................................................................3
Sửa đổi các thuộc tính của bản vẽ mới...........................................3
Thêm, thay đổi và dịch chuyển chú giải (Legend)..........................3
VI. Lưu đồ thị......................................................................................3
VII. Xây dựng đồ thị đa trục...............................................................3
Tạo đồ thị thứ nhất..........................................................................3
Thêm một đồ thị vào đồ thị có sẵn..................................................3
Các sửa đổi khác.............................................................................3
MAPVIEWER........................................................................................3
I. MapViewer làm việc như thế nào....................................................3
II. Các file Dữ liêu (Data Files ).........................................................3
Mở một file dữ liệu.........................................................................3
III. Các file ranh giới (Boundary Files)..............................................3
IV. Tạo bản đồ chuyên đề (Thematic Map).........................................3
Thu phóng để xem rõ hơn...............................................................3
Thay đổi màu sắc của Hatch Map...................................................3
8


Thay đổi số lớp................................................................................3
Hiện Primary IDs............................................................................3
Xem dữ liệu của Hatch Map...........................................................3
Thay đổi kiểu bản đồ.......................................................................3
V- Thêm các chi tiết của bản đồ..........................................................3
Mở một file bản đồ đã tồn tại..........................................................3
Thêm chú giải..................................................................................3
Tạo hai Thematic Maps trong một Map Window...........................3
Creating a Pin Map.........................................................................3

Thêm lưới tọa độ để hiện hệ thống tọa độ......................................3
VI. Lưu và xuất bản đồ -Saving and Exporting the Map....................3
Lưu bản đồ......................................................................................3
Sử dụng bản đồ trong các ứng dụng khác.......................................3

9


TỔNG QUAN
Surfer là một chương trình thành lập bản đồ đẳng trị và mặt 3 chiều
trong môi trường Microsoft Windows. Chương trình cho phép biến đổi nhanh
và dễ dàng dữ liệu của bạn thành các bản đồ đẳng trị, mặt, sơ đồ khối, vectơ,
ảnh, bản đồ bóng và bản đồ điểm. Hầu như mọi khía cạnh của bản đồ đều có
thể tuỳ biến để tạo ra một cách chính xác biểu diễn mà bạn muốn. Không có
gì dễ dàng và nhanh hơn để sản sinh ra các xuất bản phẩm bản đồ chất lượng.

Surfer dễ dàng tạo ra vô số kiểu bản đồ để thể hiện dữ liệu của bạn.
Hàng trên từ trái qua phải: Bản đồ bề mặt, bản đồ đẳng trị
Hàng dưới: bản đồ bóng, bản đồ ảnh, wireframe map

Những nội dung chính của Surfer


Contour Maps : Bản đồ đẳng trị
3D Surface Maps : Bản đồ mặt 3 chiều



3D Wireframe Maps : Bản đồ 3 chiều



Vectơ Maps : Bản đồ vectơ



Image Maps : Bản đồ dạng ảnh



Shaded Relief Maps : Bản đồ bóng



Post Maps : Bản đồ điểm



10




Base Maps : bản đồ nền



Map Overlays : Chồng lớp bản đồ



Gridding : Tạo lưới nội suy



Variograms : Variogram



Faults and Breaklines : Đứt gẫy và đường giới hạn



USGS DEM Files : File mô hình số độ cao của Sở địa chất Mỹ



Digitize Boundaries : Số hoá các ranh giới



Active X Automation



Worksheet : Trang tính



Object Manager : Quản lý đối tượng



Additional Utilities and Features : Những tiện ích và tính năng bổ sung



System Requirements : Yêu cầu hệ thống

Bản đồ đẳng trị: Contour Maps
Surfer contour maps cho bạn kiểm soát hoàn toàn mọi tham số của bản
đồ. Bạn có thể chấp nhận các mặc định thông minh của Surfer để tạo ra bản
đồ đẳng trị hoặc chỉ cần nháy kép vào một bản đồ để có thể thay đổi các yếu
tố của nó. Thể hiện bản đồ đẳng trị trên bất kỳ phạm vi và bước nhảy nào
hoặc chỉ ra chính xác các cấp nào bạn muốn thể hiện trên bản đồ. và với
Surfer bạn có thể phủ thêm màu vào giữa các đường đẳng trị để tạo ra các thể
hiện kỳ diệu cho các bản đồ của bạn tạo ra một phủ mầu theo tỉ lệ xám để tạo
ra các bản in đen trắng ấn tượng.

11


A USGS DEM of the Morrison, CO Quadrangle was used to create the
above contour map. The right half is an enlarged portion of the DEM.

Các yếu tố của bản đồ đẳng trị: Contour Map Features
 Tự động hoặc người sử dụng xác định các khoảng và phạm vi của
đường đẳng trị
 Kiểm soát toàn bộ qui cách nhãn, font chữ, tần xuất, vị trị và khoảng
cách trên các đường đẳng trị

 Chuyển nhãn đường đến vị trí chính xác mà bạn muốn
 Màu tự động hoặc xác định cho các đường contours
 Phủ màu giữ các contours, có thể tự xác định hoặc một phổ màu tự độn
do bạn chọn
 Lưu giữ và tìm kiếm lại các kiểu đường và phủ màu cho bản đồ đẳng trị
 Kiểm soát hoàn toàn các nét chải (hachures )
 Điều chỉnh độ trơn của các đường contours
 Định hình lại các đường contour
 Làm trắng các đường contour trong diện tích bạn không muốn thể hiện
bất kỳ dữ liệu nào
 Chỉ định màu cho vùng trắng
 Quay và nghiêng bản đồ đẳng trị bất kỳ một góc nào
 Thêm vào thanh tỉ lệ màu và khoảng cách
 Tỉ lệ độc lập chiều X và Y
 Kiểm soát toàn bộ trên nhãn, khoảng cách các vạch trên các trục, lưới
vuông và tiêu đề
 Có thể tạo ra một số lượng bất kỳ các bản đồ đẳng trị trên một trang
 In bản đồ ở dạng đen trắng hoặc màu toàn bộ
 Chồng ghép các bản đồ nền, vectơ, bóng, ảnh, điểm lên các bản đồ
đẳng trị
 Phủ các bản đồ contour lên các bề mặt ba chiều để tạo ra các biểu diễn
ấn tượng

12




Xuất các contours thành dạng 3D DXF format

Bản đồ mặt 3 chiều: 3D Surface Maps
Bản đồ mặt 3 chiều sử dụng bóng và màu để nhẫn mạnh các đặc điểm dữ liệu.
Thay đổi độ sáng, góc thể hiện và độ nghiêng với chỉ một nháy chuột. Chồng
ghép một số bản đồ mặt để sinh ra sơ đồ khối có thông tin.

This series of overlaid surface maps illustrates the geology of the
Great Lake Ladoga on the margin of the Baltic (Fennoscandian) Shield.

Các yếu tố của bản đồ mặt 3 chiều: 3D Surface Map Features











Xác định cấp độ màu, độ sáng bóng, phủ nền và màu đường
Kiểm soát tần xuất đường của mạng lưới, màu sắc, kiểu, khoảng cách
Đặt các góc sáng dọc và ngang, các tính chất phản chiếu, khúc xạ và
viền bao
Chồng ghép các contour maps, image maps, post maps, shaded relief
maps, raster và vectơ base maps, và other surface maps để tạo ra các
biểu diễn ngoạn mục
Lựa chon phương pháp tái hiện và đọ phân giải, điều chỉnh màu của bề
mặt và các lớp xếp chồng
Thay đổi độ nghiêng, góc quay, khoảng cách nhìn, phép chiếu trực quan

hoặc vuông góc
đặt tỉ lệ XYZ trong đơn vị bản đồ hoặc độ dài trang, chọn tỉ lệ XY đồng
bộ hoặc độc lập
Sử dụng giới hạn XY hoặc xác định tập con của bản đồ
Kiểm soát phủ nền và màu sắc, kiểu đường

13







Thêm thước tỉ lệ màu để giải thích sự tương ứng giá trị dữ liệu với
màu.
Tắt thể hiện các nút trắng hoặc vẽ vùng trắng ở độ cao Z xác định
Tạo ra báo cáo chí tiết số liệu thống kê của lưới statistics
Thay thế một lưới nội suy mới vào một bản đồ đã tồn tại

Bản đồ khung 3 chiều: 3D Wireframe Maps
Surfer wireframe maps cung cấp một biểu diễn 3 chiều ấn tượng dữ liệu
của bạn. Sử dụng các vùng màu, tỉ lệ X, Y, Z độc lập, các phép chiếu vuông
góc hoặc trực quan tại bất kỳ độ nghiêng hoặc góc quay nào và các tổ hợp
khác nhau của X, Y và Z để tạo ra một cách chính xác bề mặt mà bạn muốn.
Trải bản đồ contour phủ màu lên một bản đồ wireframe để tạo ra các biểu
diễn màu hoặc đen trắng ấn tượng nhất cho các dữ liệu của bạn. Các khả năng
là vô hạn.

A wireframe map can be used to display any combination of X,Y, and Z lines. A

USGS SDTS DEM file was used to create this map and color zones were defined
for the X and Y lines.

Các yếu tố của bản đồ khung 3 chiều: 3D Wireframe Map Features









Thể hiện bất kỳ tổ hợp nào của các đường X, Y và Z
Sử dung các vùng màu tự động hoặc xác định làm nổi bật các mức Z
khác nhau.
Xếp chồng bất kỳ số lượng mặt ba chiêu nào trên cùng một trang giấy
Tuỳ chọn loại bỏ các đường khuất
Chồng bất kỳ tổ hợp nào các bản đồ contour, filled contour, base, post,
và classed post maps lên một bề mặt
Các tầm nhìn trên đỉnh, dưới đáy hoặc cả hai
Lấy tỉ lệ X, Y và Z đồng bộ hoặc độc lập
Kiểm soát toàn bộ dấu và nhãn các vạch trên các trục
14





Thêm nền với các đường nền đứng tuỳ chọn

Thể hiện bề mặt bằng bất kỳ động nghiêng và góc quay nào

Bản đồ Vectơ: Vectơ Maps
Có thể tạo ngay được bản đồ vectơ trong Surfer để biểu diễn hướng và độ lớn
của dữ liệu tại các điểm trên một bản đồ. Bạn có thể tạo ra các bản đồ vectơ từ
thông tin trong một grid hoặc 2 grid phân biệt. Hai thành phần của bản đồ
vectơ, hướng và độ lớn, được sinh ra một cách tự động từ một grid đơn bằng
cách tính độ dốc (gradient) của mặt biểu diễn. Tại bất kỳ một nút lưới cho
trước, hướng của các mũi tên chỉ theo hướng dốc nhanh nhất. Độ lớn của mũi
tên thay đổi phụ thuộc vào độ dốc của sự hạ thấp. Bản đồ vectơ hai lưới sử
dụng hai file grid phân biệt để xác định hướng và độ lớn của vectơ. Các grids
có thể bao gồm dữ liệu đề các hoặc cực. Với các dữ liệu đề-các, một grid
chứa dữ liệu thành phần X và lưới kia chứa dữ liệu thành phần Y. Với dữ liệu
cực, một lưới bao gồm thông tin về góc và lưới kia chưa thông tin về độ dài.
Chồng ghép các bản đồ vectơ lên các bản đồ contour hoặc wireframe tăng
cường khả năng biểu diễn.

A vectơ map of Mt. St. Helens overlaid on a contour map. Use a color scale bar or
legend to indicate the magnitude of the arrows.

15


Các yếu tố của bản đồ vectơ: Vectơ Map Features







Định nghĩa kiểu, màu và tần xuất mũi tên
Màu ký hiệu có thể cố định hoặc dựa trên độ lớn của vectơ
Thể hiện các tỉ lệ bản đồ, thước tỉ lệ màu và chú giải tỉ lệ vectơ.
Tỉ lệ độ dài cán, đầu và độ rộng của mũi tên
Kiểm soát gốc ký hiệu vectơ
Chộn các phương pháp tỉ lệ tuyến tích, logarit hoặc căn bậc hai

Bản đồ ảnh: Image Maps
Bản đồ ảnh Surfer (image maps) sử dụng các màu khác nhau biểu diễn
các mức cao của một file grid. Tạo bản đồ ảnh sử dụng bất kỳ đinh dạng grid
nào: GRD, DEM, SDTS DDF, GTOP30 HDR. Surfer tự động pha trộn màu
giữa các giá trị phần trăm sao cho bạn có thể cuối cùng có được sự tiệm tiến
màu sắc trơn tru trên bản đồ. Bạn có thể thêm các điểm nhấn màu tuỳ theo bất
kỳ điểm nào trong khoảng từ 0 đến 100. Mỗi điểm neo có thể được gán một
màu duy nhất và các màu sẽ được tự động tiệm tiến giữ hai điểm neo cạnh
nhau. Điều đó cho phép bạn tạo ra các bản đồ màu sử dụng bất kỳ tổ hợp màu
nào. Bất kỳ phủ màu nào mà bạn chọn cho một bản đồ ảnh có thể sử dụng với
bất kỳ bản đồ ảnh nào khác thậm chí các fille grid liên quan phủ giới hạn giá
trị Z hoàn toàn khác biệt. Bản đồ ảnh có thể được tạo một cách độc lập với
các bản đồ khác hoặc có thể tổ hợp với các bản đồ khác. Chúng có thể được
thay đổi tỉ lệ, kích thước, giới hạn và dịch chuyển.

16


Add color to your image map to customize it.

Các yếu tố của bản đồ ảnh: Image Map Features










Các bản đồ điểm hoặc các ảnh được làm trơn
Làm nhoà bitmaps nếu cần thiết
Tạo thước tỉ lệ màu liên kết
Tạo ra các file phổ màu riêng để sử dụng cho bất kỳ bản đồ ảnh và
bóng nào
Chồng bản đồ ảnh với các bản đồ contour, post, hoặc base maps
Các file phổ màu đọc lập dữ liệu
Xác định màu cho các dữ liệu bị thiếu
Thay đổi góc nghiêng và quay

Bản đồ bóng nổi: Shaded Relief Maps
Surfer Shaded Relief maps tạo ra bản đồ bóng từ file grid [.GRD] hoặc
USGS DEM. Những bản đồ này sử dụng các màu khác nhau để xác định độ
dốc bề mặt và hướng độ dóc liên quan tới hướng sáng xác định. Surfer xác
định hướng của mỗi một ô grid trên bề mặt và gán một màu duy nhất cho mỗi
ô. Các màu trên bản đồ bóng ứng với phản xạ ánh sáng lên bề mặt. Nguồn
sáng được coi như là mặt trời chiếu sáng lên bề mặt địa hình. Surfer tự động
pha trộn màu giữa các giá trị phần trăm sao cho bạn có thể cuối cùng có được
sự tiệm tiến màu sắc trơn tru trên bản đồ. Bạn có thể thêm các điểm nhấn màu
tuỳ theo bất kỳ điểm nào trong khoảng từ 0 đến 100. Mỗi điểm neo có thể
được gán một màu duy nhất và các màu sẽ được tự động tiệm tiến giữ hai
điểm neo cạnh nhau. Điều đó cho phép bạn tạo ra các bản đồ màu sử dụng bất

kỳ tổ hợp màu nào. Bất kỳ phủ màu nào mà bạn chọn cho một bản đồ ảnh có
thể sử dụng với bất kỳ bản đồ ảnh nào khác thậm chí các fille grid liên quan
phủ giới hạn giá trị Z hoàn toàn khác biệt. Bản đồ bóng có thể được tạo một
cách độc lập với các bản đồ khác hoặc có thể tổ hợp với các bản đồ khác (sử
17


dụng lệnh Overlay Maps). Bản đồ bóng có thể được thay đổi tỉ lệ, kích thước,
giới hạn và dịch chuyển cùng một cách với các kiểu bản đồ khác.

Combine a shaded relief map with contour and base map features.

Các yếu tố của bản đồ bóng nổi: Shaded Relief Map Features









Tạo bản đổ nổi chất lượng ảnh từ các file grid
Kiểm soát vị trí nguồn sáng, độ dốc liên quan và làm bóng
Sử dụng các file phổ màu xác định cho một thể hiện mong muốn chính
xác
Chồng lớp với các bản đồ contour, vectơ, post, or base maps để có các
thể hiện hiệu quả cao.
Tính toán độ bóng dựa trên một số phương pháp làm bóng bao gồm xấp
xỉ Simple, Peucker's, phản xạ Lambertian, và luật Lommel-Seeliger.

Đặt tham số nổi sử dụng các phương pháp tiệm cận sai phân trung tâm
và sai phân giữa
Xác định mầu cho các vùng thiếu dữ liệu
Thay đổi góc nghiêng và quay
18


Bản đồ điểm: Post Maps
Post maps thể hiện vị trí X, Y vói các ký hiệu có kích thước cố định
hoặc tỉ lệ với màu bất kỳ. Tạo bản đồ điểm đọc lập với các bản đồ khác trên
một trang hoặc chồng post maps lên các bản đồ base, contour, vectơ, hoặc
surface map. Với mỗi một điểm, xác định ký hiệu và kiểu nhãn, kích thước và
góc quay. Có thể tạo bản đồ điểm được phân lớp xác định các khoảng khác
nhau của dữ liệu bằng cách gán tự động ký hiệu hoặc màu khác nhau cho mỗi
khoảng. Đặt vị trí các điểm dữ liệu gốc lên bản đồ contour thể hiện sự phân
bố các điểm dữ liệu trên bản đồ và minh hoạ độ chính xác của phương pháp
nội suy mà bạn sử dụng.

Use post maps to display the location of your XY data.

19


Different symbols are used to display different ranges of data in
classed post maps. Here, a classed post map is overlaid on a
wireframe map and 3D label lines have been added to lift the
symbols up off the map surface.

Các yếu tố của bản đồ điểm: Post Map Features














Tạo ra bất kỳ số lượng post maps nào trên cùng một trang
Post từ bất kỳ sô lượng file nào
Sự dụng ký hiệu có kích thước cố định hoặc tỉ lệ
Kiểm soát hoàn toàn kiểu, màu, tần xuất ký hiệu
Đặt điểm dữ liệu lên các bản đồ contour, vectơ, surface, or base maps
Đặt tất cả các điểm hoặc mộ số điểm theo qui ước
Quay và nghiêng post maps với bất kỳ một góc nào
Tạo Classed Post Map để lên các ký hiệu khác nhau cho các khoảng giá
trị xác định.
Tao chú giải cho classed post legend để thể hiện ký hiệu và khoảng giá
trị
Xác định các ký hiệu riêng từ trong các file worksheet
Thêm nhãn từ file dữ liệu và điều chỉnh góc quay của nhãn và vị trí
nhãn xuất hiện
Thay đổi các file dữ liệu không làm thay đổi các tham số của post map
và classed post map.

20

Bản đồ nền: Base Maps
Surfer có thể nhập các bản đồ ở nhiều định dạng khác nhau để thể hiện
các thông tin địa lý. Bạn có thể tổ hợp các bản đồ nền với các bản đồ khác
trong map overlays hoặc có thể tạo các bản đồ nền riêng rẽ độc lập với các
bản đồ khác trên cùng một trang. Bạn có thể tải bất kỳ số lượng nào các bản
đồ nền lên một trang. Các bản đồ nền có thể được nhập từ các định dạng
DXF, GSI, BLN, SHP, LGO, BNA, GSB, DLG, LGS, MIF, E00, USGS SDTS
DLG DDF, EMF, WMF, TIF, PCX, BMP, PLT, CLP, TGA, PCX, JPG, PNG,
DCX, WPG, PCT và các định dạng khác nữa. Bạn cũng dễ dàng chồng lớp
một bản đồ nền lên một bản đồ contour hoặc bản đồ surface wireframe, cho
phép thể hiện thông tin địa lý trong một tổ hợp với các dữ liệu 3 chiều

Display your base maps in Surfer alone or overlay them on other maps.

Các yếu tố của bản đồ nền: Base Map Features







Tạo bất kỳ số lượng bản đồ nền nào lên cung một trang
Tạo các bản đồ nền độc lập hoặc chồng lớp các bản đồ nền lên các kiểu
bản đồ khác
Biên tập các thuộc tính của đường, phủ, văn bản và ký hiệu cho các
định dạng của bản đồ vectơ
Xác định toạ độ thực cho các file ảnh dạng TIF, JPG, GIF, và các loại

file raster khác
Thay đổi tỉ lệ đọc lập theo các chiều X và Y
Quay và nghiêng bản đồ nền theo bất kỳ góc nào

21


Chồng lớp bản đồ: Map Overlays
Map overlays cho phép bạn một phương thức tổ hợp bất kỳ số lượng
nào các bản đồ contour, wireframe, vectơ, base, and post maps. Việc trải một
bản đồ contour phủ màu lên một bản đồ wireframe tạo ra một thể hiện ấn
tượng nhất có thể của dữ liệu 3 chiều. Và vì bạn có thể chồng lớp bất kỳ một
số lượng các bản đồ nào nên bạn có thể biểu diễn bất kỳ khối lượng dữ liệu
nào trên cùng một bản đồ.

This map was created by overlaying two contour maps, a basemap,
and a wireframe map in order to display contaminate spread.

Tạo lưới nội suy: Gridding
Các phương pháp tạo lưới nội suy trong Surfer cho phép bạn tạo ra các
bản đồ contour, surface, wireframe, vectơ, image, and shaded relief tin cậy từ
các dữ liệu XYZ của bạn. Các dữ liệu có thể phân bố một cách ngẫu nhiên
trên diện tích bản đồ, và việc tạo lưới nội suy sẽ nội suy dữ liệu của bạn vào
trong một lưới. Bạn có vô số các phương pháp tạo lưới để lụa chọn và vì thế
bản có thể tạo ra chính xác bản đồ mình muốn. Với mỗi một phương pháp nội
suy bạn kiểm soát hoàn toàn các tham số nội suy. Nếu dữ liệu của bạn được
thu thập trên một mảng chữ nhật thông thường thì bạn có thể tạo ra ngay bản
đồ trực tiếp từ dữ liệu đó. Máy tính sinh ra bản đồ contour tin cậy hơn bất ký
cách nào khác.
Các yếu tố của Gridding: Gridding Features




Nội suy đến 1 tỷ điểm dữ liệu XYZ (giới hạn bởi bộ nhớ)
Tạo các lưới tới 100 triệu nút.

22































Xác định các đứt gẫy và đường giới hạn khi tạo lưới nội suy
Chọn một trong các phương pháp nội suy mạnh : Inverse Distance,
Kriging, Minimum Curvature, Polynomial Regression, Triangulation,
Nearest Neighbor, Shepard's Method, Radial Basis Functions, Natural
Neighbor, Moving Average, and Local Polynomial
Xác định tỉ trọng đồng hướng hoặc dị hướng
Kiểm soát hoàn toàn mạng hình học của lưới bao gồm giới hạn, khoảng
cách vá số đường của lưới.
Thay đổi các tuỳ chọn tìm kiếm dữ liệu dựa trên tham số sector dữ liệu
đuọc xác định
Xác định các elip tìm kiếm tại bất kỳ hương và tỉ lệ nào
Sử dụng lviệc làm trơn đường cong và lọc lưới để thay đổi file grid
Sử dụng grid math để thực hiện các phép toán giữa các file grid
Sử dụng Nearest Neighbor để tạo các file grid không cần nội suy
Sử dụng Triangulation để đạt được độ tin cậy với các tập dữ liệu lớn
nhanh hơn
Phân hướng bề mặt sử dung Polynomial Regression, sinh ra các hệ số
hồi qui trong một báo cáo và tính toán sai số mô hình
Sử dụng bộ lọc để loại bỏ các dữ liệu không mong muốn
Sử dụng các kỹ thuật xử lý các dữ liệu lặp
Tạo lưới các độ lệch chuẩn Kriging
Xác định điểm hoặc khối Kriging
Sinh báo cáo thống kê lưới nội suy và các tham số bao gồm cả các

thống kê hồi qui ANOVA
Xác định tỉ lệ và phạm vi đối với mỗi mô hình variogram
Trích xuất các tập con của lưới nội suy hoặc DEM dựa trên các hàng và
cột
Biến đổi, dịch chuyển, tỉ lệ, quay và đối xứng các grid
Tính đạo hàm bậc nhất và bậc hai theo các hướng xác định
Tính các toán tử tích phân và vi phân sử dụng các toán tử gradient,
Laplacian, biharmonic, và thể tích tích phân
Phân tích dữ liệu với các phân tích phổ và Fourier với Correlograms và
Periodogram
Tạo lưới nội suy từ các hàm hai biến xác định
Tạo lưới nội suy với các tham biến không gian của dữ liệu bao gồm: số
lượng điểm trong mối một elip tìm kiếm, khoảng cách đến người láng
giềng gần nhất và xa nhất, trung điểm, trung bình khoảng lệch đến các
điểm trong elip tìm kiếm
Kiểm tra chéo để xác nhận tính phù hợp của các phương pháp tạo lưới
nội suy đối với tập dữ liệu cụ thể

23


Variograms
Sử dung hệ thống mô hình hoá variogram để xác định một cách định
lượng tính liên tục không gian của dữ liệu. Variograms có thể được sử dụng
để lựa chọn mô hình variogram thích hợp nhất khi tạo lưới nội suy với thuật
toán Krigging. Surfer sử dụng lưới nội suy variogram như là một biệu diễn dữ
liệu nội tại cơ bản và khi lưới nội suy được xây dựng các variogram thử
nghiệm sẽ được tính toán lập tức.

Instantly create variograms in Surfer to quantitatively assess the

spatial continuity of your data.

Các yếu tố của Variogram: Variogram Features








Không hạn chế kích thước tập dữ liệu
Thể hiện cả variogram thử nghiệm và mohình variogram
Xác định kiểu ước lượng: variogram, variogram chuẩn hoá, auto
covariance, or auto correlation
Xác định các thành phần của mô hình variogram: exponential,
Gaussian, linear, logarithmic, nugget effect, power, quadratic, rational
quadratic, spherical, wave, pentaspherical, and cubic models
Biến đổi variogram để thể hiện các ký hiệu, phương sai và số cặp
Xuất dữ liệu variogram thử nghiệm

Các đứt gẫy và các đường giới hạn: Faults and Breaklines
Xác định các đứt gấy và các đường giới hạn khi nội suy dữ liệu. Các dữ
liệu ở một bên của đứt gẫy không sử dụng trực tiếp để tính toán giá trị cho các
nút phía bên kia. Khi thuật toán nội suy nhìn thấy đường giới hạn, bất kỳ các
24


điểm dữ liệu nào nằm trên đường giới hạn được lấy quyền ưu tiên trên một
giá trị nội suy. Sử dụng đường giới hạn để xác định các dòng chảy, sống núi

hoặc các đường phân dốc khác. Không giống như đứt gẫy, đường giới hạn
không chặn dòng thông tin và thuật toán nội suy có thể vượt qua đường giới
hạn để sử dụng các điểm dữ liệu phía bên kia. Các phương pháp nội suy hỗ
trợ đứt gẫy bao gồm: Inverse Distance to a Power, Minimum Curvature,
Nearest Neighbor, and Data Metrics. Đường giới hạn gồm: Inverse Distance
to a Power, Kriging, Minimum Curvature, Nearest Neighbor, Radial Basis
Function, Moving Average, Data Metrics, và Local Polynomial.

A contour map that features a fault is displayed here. Faults and
breaklines are specified when gridding your data

Các file mô hình số độ cao của Sở Địa chất Mỹ: USGS Digital Elevation
Model (DEM) Files





Sử dụng các file DEM với bất kỳ lệnh nào mà sử dung GRD files
Sử dụng trực tiếp định dạng SDTS DEM ở dạng gốc
Thể hiện thông tin về DEM
Tạo bản đồ contour, vectơ, shaded relief, image, and wireframe từ các
file DEM

Số hoá các ranh giới: Digitize Boundaries



Xác định toạn độ XY
Tự động ghi toạ độ vào file dữ liệu ASCII

25