ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG VÀ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG CỦA DỰ ÁN XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH ĐƯỜNG BẢN NA PHAY PU LAU TẠI XÃ MƯỜNG NHÀ, HUYỆN ĐIỆN BIÊN TỈNH ĐIỆN BIÊN (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
--------------o0o--------------

LÒ V N S N
Tên

tài:

ÁNH GIÁ CÔNG TÁC B I TH
C AD

NG VÀ GI I PHÓNG M T B NG

ÁN XÂY D NG CÔNG TRÌNH

LAU T I XÃ M

NG NHÀ, HUY N

NG B N NA PHAY - PU

I N BIÊN T NH

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

:

a chính môi tr

Khoa

: Qu n lý tài nguyên

Khóa h c

: 2011 – 2015

Thái Nguyên, n m 2015

I N BIÊN

ng


I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM

--------------o0o--------------

LÒ V N S N
Tên

tài:

ÁNH GIÁ CÔNG TÁC B I TH
C AD

NG VÀ GI I PHÓNG M T B NG

ÁN XÂY D NG CÔNG TRÌNH

LAU T I XÃ M

NG NHÀ, HUY N

NG B N NA PHAY - PU

I N BIÊN T NH

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

:

L p

: 43 - CMT - N02

Khoa

: Qu n lý tài nguyên

Khóa h c

: 2011 – 2015

Giáo viên h

ng d n

a chính môi tr

: T.S Tr n Th Ph

Thái Nguyên, n m 2015

I N BIÊN

ng

i

L IC M

Th c hi n ph

ng châm “ H c i ôi v i hành, lý lu n g n v i th c

t ”. Th c t p t t nghi p là th i gian
c u t i tr

N

m i sinh viên sau khi th c t p, nghiên

ng có i u ki n c ng c và v n d ng ki n th c ã h c vào th c t .

ây là giai o n không th thi u
h c nói chung và sinh viên tr

c

ng

i v i m i sinh viên các tr

ng

i

i h c Nông Lâm Thái Nguyên.

V i lòng kính tr ng và bi t n, em xin c m n Cô giáo Tr n Th Ph
ã t n tình h

ng d n và giúp

em trong su t th i gian th c hi n chuyên

này.
Em xin chân thành c m n Ban giám hi u nhà tr

ng, Ban ch nhi m

khoa Qu n lý tài nguyên, các th y giáo, cô giáo, cán b trong khoa ã truy n
t cho em nh ng ki n th c, kinh nghi m quý báu trong quá trình h c t p và
rèn luy n t i tr

ng.

Em xin g i l i c m n t i lãnh

o T ch c phát tri n qu

t huy n

iên biên, các cán b , nhân viên ang công tác t i T ch c phát tri n qu
huy n ã giúp

t

em trong su t th i gian th c t p t t nghi p.

Trong quá trình h c t p và làm chuyên

, em ã c g ng h t mình

nh ng do kinh nghi m còn thi u và ki n th c còn h n ch nên chuyên
nghi p này ch c ch n không tránh kh i thi u sót. Em r t mong nh n
óng góp ý ki n c a các th y cô và b n bè

chuyên

t t
cs

c hoàn thi n h n.

Em xin chân thành c m n!
Thái Nguyên, ngày 20 tháng 05 n m 20115
Sinh viên

Lò V n S n


ii

DANH M C CÁC B NG

B ng 4.1. M t s ch tiêu phát tri n kinh t - xã h i giai o n 2008 - 2013 ... 26
B ng 4.2. K t qu s n xu t ngành nông nghi p qua m t s n m..................... 28
B ng 4.3. Tình hình bi n

ng dân s và lao

ng qua các n m ..................... 29

B ng 4.4. Th ng kê di n tích ã thu h i .......................................................... 34
B ng 4.5. K t qu th ng kê v cây c i, hoa màu ............................................. 35
B ng 4.6. K t qu th ng kê v nhà c a, v t ki n trúc ...................................... 36
t..................................................................... 37

B ng 4.7. K t qu b i th

ng

B ng 4.8. K t qu b i th

ng h tr cây c i, hoa màu .................................... 39

B ng 4.9. K t qu b i th

ng nhà , v t ki n trúc ........................................... 40

B ng 4.10. T ng h p kinh phí b i th
B ng 4.11. Nh n th c c a ng

ng c a d án ....................................... 43

i dân v công tác b i th

ng và gi i phóng

m t b ng ........................................................................................................... 43
B ng 4.12. K t qu

i u tra cán b trong ban b i th

ng và GPMB ......... 45


iii

DANH M C CÁC C M T VI T T T

GPMB
UBND

Gi i phóng m t b ng
y ban nhân dân

TP

Thành Ph

T C

Tái

BT

B i th

N - CP

Ngh

WB

World Bank

ADB

Asian Development Bank

Q -UBND

Quy t

NQ-TW

Ngh quy t - Trung

BTNMT

B Tài nguyên Môi tr

GCN

Gi y ch ng nh n

nh c
ng
nh - Chính ph

nh y ban nhân dân
ng
ng


iv

M CL C
PH N. M
1.1.

U ................................................................................................... 1

tv n

........................................................................................................ 1

1.2. M c tiêu c a

tài .......................................................................................... 2

1.3. Yêu c u c a

tài............................................................................................ 2

1.4. Ý ngh a nghiên c u c a

tài ......................................................................... 3

1.4.1. Ý ngh a khoa h c .......................................................................................... 3
1.4.2. Ý ngh a th c ti n .......................................................................................... 3
PH N 2. T NG QUAN TÀI LI U ....................................................................... 4
2.1. C s khoa h c c a
2.1.1. B i th

tài ................................................................................ 4

ng .................................................................................................... 5

2.1.2. H tr ............................................................................................................ 5
2.1.3. Tái

nh c .................................................................................................... 6

2.2. C s pháp lý c a

tài .................................................................................. 6

2.2.1. Các v n b n pháp quy c a Nhà n
th

c có liên quan

n công tác b i

ng và GPMB. .................................................................................................. 6

2.3.3. Tình hình gi i phóng m t b ng huy n i n Biên trong nh ng n m g n ây...... 16
PH N 3.
3.1.
3.1.1.

IT

it
it

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U .... 19

ng và ph m vi nghiên c u ................................................................. 19
ng nghiên c u ................................................................................. 19

3.1.2. Ph m vi nghiên c u .................................................................................... 19
3.2.
3.2.1.

a i m và th i gian th c t p ...................................................................... 19
a i m ..................................................................................................... 19

3.2.2. Th i gian .................................................................................................... 19
3.3. N i dung nghiên c u ..................................................................................... 19

3.3.1. Khái quát v
3.3.2.

i u ki n t nhiê, kinh t - xã h i.......................................... 19

ánh giá th c tr ng công tác b i th

ng GPMB .................................. 20


v

xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu công tác b i

3.3.5.
th

ng và GPMB

3.4. Ph

huy n

i n Biên – t nh

i n Biên ................................. 20

ng pháp nghiên c u ............................................................................... 20

3.4.1. Ph

ng pháp thu th p s li u .................................................................. 20

3.4.2. Ph

ng pháp x lý thông tin, s li u ...................................................... 21

PH N 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .................................... 22
4.1. Khái quát v

i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a xã M

ng Nhà ........... 22

4.1.1. i u ki n t nhiên ...................................................................................... 22
4.1.2. i u ki n kinh t - xã h i ........................................................................... 25
4.2. K t qu b i th

ng và gi i phóng m t b ng c a d án

ng B n Na

Phay-Pu Lau ......................................................................................................... 32
4.2.1. Khái quát v d án xây d ng
xã M

a ph n

ng Nhà huy n i n Biên, t nh i n Biên................................................. 32

4.2.2. ánh giá k t qu th ng kê v
th

ng B n Na Phay- Pu Lau trên

t, tài s n, cây c i, hoa màu ã

cb i

ng trong d án ............................................................................................... 33

4.2.3. K t qu b i th

ng v

t, tài s n, cây c i hoa màu trong d án............... 37

4.2.4. K t qu v h tr ........................................................................................ 41
4.2.5. T ng h p ngu n kinh phí th c hi n b i th
4.3.

ánh giá k t qu công tác BT&GPMB c a d án công trình

Na Phay – Pu Lau qua ý ki n c a ng
4.3.1. K t qu
b i th

ng và GPMB ........................ 41
ng B n

i dân ........................................................ 43

i u tra l y ý ki n c a h gia ình, cá nhân v công tác thu h i,

ng và gi i phóng m t b ng c a d án ..................................................... 43

4.3.2. K t qu

i u tra cán b trong ban b i th

ng và GPMB c a huy n i n

Biên ...................................................................................................................... 44
4.4. ánh giá nh ng thu n l i, khó kh n trong công tác GPMB c a d án ......... 46
4.4.1. ánh giá nh ng thu n l i, khó kh n trong công tác b i th ng GPMB ............ 46
4.4.2. Nguyên nhân............................................................................................... 49
4.4.3. M t s kinh nghi m ch

o ....................................................................... 49


vi

4.5.1. Ch

chính sách....................................................................................... 51

4.5.2. V t ch c th c hi n ................................................................................... 51
PH N 5. K T LU N VÀ KI N NGH .............................................................. 53
5.1 K t Lu n ......................................................................................................... 53

5.2. Ki n ngh ....................................................................................................... 54
TÀI LI U THAM KH O .................................................................................. 56


1

PH N 1
M
1.1.

U

tv n
Trong quá trình h i nh p n n kinh t th gi i và s ki n Vi t Nam tr

thành thành viên c a t ch c th

ng m i th gi i WTO ã m ra cho n

c ta

nhi u tri n v ng v phát tri n kinh t - xã h i. i ôi v i quá trình trên,

ng

và Nhà n

c ta ã và ang t ng b

c ti n hành ch tr

ng,

toàn di n n n kinh t - chính tr , v n hóa – xã h i c a
m c tiêu, chính sách quan tr ng nh v y, ã thu hút

ng l i

tn

c. V i nh ng

c r t nhi u v n

c a các cá nhân, doanh nghi p trong và ngoài n

im i

ut

c ph c v cho vi c xây

d ng c s h t ng phát tri n kinh t - xã h i là i u ki n tiên quy t giúp
n

c ta có

s c m nh

có th tham gia vào th tr

Ngày nay, các d án
trình công nghi p hóa – hi n
m nh m trên c n

i hóa

c. V i t c

làm cho nhu c u v thuê
cho các d án

u t vào

ng r ng l n này.

t ngày càng nhi u, cùng v i quá

tn

c là t c

ô th hóa ngày càng

phát tri n kinh t - xã h i nh hi n nay,

t, chuy n m c ích s d ng

t ngày càng l n.

u t vào các công trình ph c v cho m c ích Qu c phòng –

An ninh, l i ích qu c gia, l i ích công c ng, m c ích phát tri n kinh t có
tính kh thi và úng ti n

thì công tác b i th

ng và gi i phóng m t b ng

(BT&GPMB) óng m t vai trò h t s c quan tr ng. Vì nó là i u ki n ban
u

tri n khai d án

u t : Nó có th là

tri n khai nhanh, úng ti n

nh ng ng

ng l c thúc

y các d án

c l i nó c ng có th tr thành rào

c n và luôn ti m n nhi u nguy c gây khi u ki n, m t n
khi th c hi n công tác này nh h

c

ng tr c ti p

nh an ninh vì

n l i ích c a t ch c, cá

nhân và h gia ình.
Cùng v i s phát tri n c a t nh i n biên nói chung và huy n i n biên
nói riêng trong nh ng n m g n ây có nhi u công trình, d án

c tri n khai


2

nh m m c ích
c a ng

y m nh n n kinh t c a t nh, nâng cao ch t l

ng cu c s ng

i dân và góp ph n không nh vào s nghi p phát tri n chung c a

toàn t nh nh : Các d án trong khu v c c a kh u tây trang, d án c a kh u
hu i pu c ,d án qu c l 27... . Tuy nhiên, có nh ng d án ã hoàn thành,
các công trình ã
và các v n

a vào s d ng nh ng v n còn nh ng

liên quan

n

t ai c a ng

n th khi u n i

i dân yêu c u c quan có th m

quy n gi i quy t, nguyên nhân chính là do âu có ph i là do m c b i th

ng

ch a th a áng hay do m t nguyên nhân khác?. Công tác GPMB không ch
là di d i dân ra kh i khu v c gi i t a mà còn ph i có k ho ch c th trong
công tác tái

nh c và h tr phát tri n kinh t

dân sau tái

i s ng c a ng

ó,

cs

ng ý và giúp

is h

nghiên c u
c a d

ng

i h c Nông

ng d n tr c ti p c a cô giáo Tr n Th Ph – em ti n hành
tài “ ánh giá công tác b i th

án xây d ng công trình

ng Nhà, huy n

1.2. M c tiêu c a
-

i

Ban giám hi u nhà

ng, Ban ch nhi m Khoa Qu n lý tài nguyên – Tr

lâm, d

M

nh

nh c .

-Xu t phát t th c t
tr

n

ng và gi i phóng m t b ng

ng B n Na Phay - Pu Lau t i xã

i n Biên – t nh

i n Biên”.

tài

ánh giá th c tr ng công tác b i th

án xây d ng công trình

ng, gi i phóng m t b ng c a d

ng B n Na Phay - Pu Lau t i xã M

ng Nhà ,

huy n iên Biên.
-

xu t ph

ng án gi i quy t có tính kh thi và rút ra bài h c kinh

nghi m cho công tác b i th

ng, gi i phóng m t b ng cho

a ph

ng trong

th i gian t i.
1.3. Yêu c u c a

tài

- Hi u và n m v ng các chính sách b i th
các v n b n pháp lý có liên quan

n công tác GPMB.

ng, GPMB c ng nh


3

- Các s li u, tài li u khách quan, chính xác
- N m ch c Lu t
quy

t ai, các thông t , ngh

nh có liên quan

n công tác b i th

nh, v n b n d

i lu t, các

ng thi t h i và GPMB.

- i u tra thu th p k t qu c a vi c GPMB, phân tích và nh n xét c a d án.
-

xu t các ph

ng án, gi i pháp trên c s các Ngh

k t qu nghiên c u phù h p v i th c t c a
1.4. Ý ngh a nghiên c u c a

a ph

nh, Quy

nh,

ng và mang tính kh thi.

tài

1.4.1. Ý ngh a khoa h c
-

tài nghiên c u m t cách toàn di n và có h th ng v các chính

sách b i th
Biên và

ng GPMB khi nhà n
xu t các ph

c thu h i

t trên

a bàn huy n

i n

ng án có tính kh thi và rút kinh nghi m cho công

tác GPMB.
- Góp ph n hoàn thi n chính sách, ph
khi Nhà n

c thu h i

t trên

ng th c b i th

ng thi t h i

a b n huy n.

- Góp ph n h n ch , gi i t a nh ng b c xúc v khi u ki n c a ng i dân b
thi t h i do ph i gi i t a m t b ng, bàn giao
- Vi c hoàn thành
ki n th c ã h c,
công tác

t

tri n khai d án trên a bàn.

tài là c s cho sinh viên c ng c và hoàn thi n

ng th i là c s

sinh viên b

c

u ti p c n v i

n bù GPMB.

1.4.2. Ý ngh a th c ti n
- Thông qua quá trình nghiên c u giúp sinh viên n m
thu n l i và khó kh n
b i th

t

ó ra các gi i pháp góp ph n thúc

c nh ng
y nhanh ti n

ng GPMB.

- Nh m giúp sinh viên khi ra tr
môn v b i th

ng GPMB khi nhà n

ng th c hi n t t công tác chuyên

c thu h i

t.


4

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c c a

tài

- Trong công cu c CNH - H H, vi c thu hút v n

ut n

phát tri n c s h t ng là y u t quan tr ng trong chi n l
n n m 2020 c b n tr thành n
nói công tác thu h i

a

tn

a

tn

c ta

c công nghi p theo úng l trình. Có th

t, gi i phóng m t b ng có vai trò không th thi u

trong quá trình phát tri n kinh t ,

t ng,

c

c ngoài và

y nhanh t c

xây d ng c s h

c lên t m cao m i.

- Hi n nay, c s h t ng c a

tn

hút v n và t o ni m tin cho các nhà

c ta còn h n ch nên vi c thu

u t trong n

c c ng nh n

c ngoài

còn g p nhi u khó kh n. Công tác gi i phóng m t b ng nhanh chóng s giúp
ta có l i th trong c nh tranh và thu hút v n c a các nhà

ut .

- Công tác gi i phóng m t b ng kéo dài s làm ch m ti n
án, làm nh h
nh

ng

n cu c s ng c a ng

ánh m t ni m tin cho các nhà

m t b ng

i dân trong khu v c d án c ng

u t . Chính vì v y công tác gi i phóng

c th c hi n t t s góp ph n

phát tri n kinh t , nâng cao

c a các d

y nhanh t c

i s ng ng

ô th hóa, ph c v

i dân.

* M t s khái ni m c b n
Lu t
ó

t ai n m 1993 ã kh ng

c công nh n

u m ra th tr

quy n chuy n

ng b t

c ng ã có nh ng

nh

t là lo i tài s n có giá và giá

i, chuy n nh

ng s n t i Vi t Nam. Lu t

i m i quan tr ng trong vi c thu h i

ph n hoàn thi n h n các chính sách v pháp lu t
khái ni m c b n trong quá trình b i th
khi nhà n

c thu h i

ng, cho thuê và b

t:

c

t ai n m 2003
t, nó ã góp

t ai. Sau ây là m t s

ng thi t h i và h tr , tái

nh c


5

- Gi i phóng m t b ng là quá trình th c hi n các công vi c liên quan
n vi c di d i nhà c a, cây c i, các công trình xây d ng và m t b ph n dân
c trên m t ph n

t nh t

nh

c quy ho ch cho vi c c i t o, m r ng

ho c xây d ng m t công trình m i.
- Thu h i

t: “Là vi c Nhà n

quy n s d ng
ph

t ho c thu l i

2.1.1. B i th

nh hành chính

thu l i

t ã giao cho t ch c, U ban nhân dân xã,

ng, th tr n qu n lý theo quy

kho n 5, i u 4, Lu t

c ra Quy t

t ai n m 2003 (theo

nh c a Lu t

t ai n m 2003).

ng

B i th ng là

n bù nh ng t n h i ã gây ra.

tr ho c công lao. Nh v y, b i th

ng là tr l i t

n bù là tr l i x ng v i giá
ng x ng v i giá tr ho c

công lao cho m t ch th nào ó b thi t h i vì hành vi c a ch th khác.
Vi c b i th

V
c

ng có th b ng các hình th c:

- B i th

ng b ng ti n ho c các v t th ngang giá.

- B i th

ng b ng c v t ch t và c tinh th n cho ng

m t hành chính

ây là m t quá trình không t

i b thu h i

t.

nguy n, có tính

ng ch .
B i th

quy n s d ng

ng khi nhà n
t

c thu h i

i v i di n tích

kho n 6, i u 4, Lu t

t là vi c nhà n

t b thu h i cho ng

c tr l i giá tr
i b thu h i (theo

t ai n m 2003).

Ngoài các kho n h tr còn m t hình th c b i th

ng n a là tái

nh c

2.1.2. H tr
H tr khi nhà n

c thu h i

t là vi c nhà n

c giúp

ng

i b thu

h i

t thông qua ào t o ngh m i, b trí vi c làm m i, c p kinh phí

d i

n

a i m m i (theo kho n 7, i u 4, Lu t

t ai n m 2003).

di


6

nh c

2.1.3. Tái
Tái

nh c (T C) là vi c di chuy n

làm n. Tái
n

t ho c tr ng d ng

T C

t

c hi u là m t quá trình t b i th
nn i

nh các tác

m i và các ho t

Hi n nay n
i s d ng

tn

c b trí tái

- B i th

ng b ng nhà .

- B i th

ng b ng

- B i th

ng b ng ti n

t

t, tài s n,

xây d ng l i cu c s ng,

nh c là ho t

ng nh m gi m

i v i b ph n dân c

ã gánh ch u

c.

c ta, khi Nhà n

t

ng thi t h i v

ng h tr

ng x u v kinh t - xã h i

vì s phát tri n chung c a

Tái

sinh s ng và

th c hi n các d án phát tri n.

thu th p, c s v t ch t, tinh th n ai ó. Tái

ng

m i

nh c b t bu c là s di chuy n không th tránh kh i khi nhà

c thu h i

di chuy n

nm tn i

c thu h i

t mà ph i di chuy n ch

thì

nh c b ng hình th c sau:

m i.
xây d ng n i

m i.

nh c là vi c không th tách r i và gi v trí r t quan tr ng trong

chính sách gi i phóng m t b ng.
2.2. C s pháp lý c a

tài

2.2.1. Các v n b n pháp quy c a Nhà n

th

n công tác b i

ng và GPMB.
1. Ngh

nh s 197/2004/N -CP ngày 03 tháng 12 n m 2004 c a

Chính ph v b i th
2. Ngh
ph quy
h i

c có liên quan

ng, h tr và tái

nh c khi Nhà n

c thu h i

t;

nh s 84/2007/N -CP ngày 25 tháng 5 n m 2007 c a Chính

nh b sung v vi c c p Gi y ch ng nh n quy n s d ng

t, th c hi n quy n s d ng

nh c khi Nhà n

c thu h i

t, trình t , th t c b i th

t và gi i quy t khi u n i v

t, thu

ng, h tr , tái
t ai;


7

3. Ngh

nh s 69/2009/N -CP ngày 13/8/2009 c a Chính ph Quy

nh b sung v quy ho ch s d ng
tr và tái

t, giá

t, thu h i

t, b i th

ng, h

nh c ;

4. Thông t s 14/2009/TT-BTNMT ngày 01/10/2009 c a Tài nguyên
và môi tr

ng quy

th t c thu h i

nh chi ti t v b i th

t, giao

t, cho thuê

ng, h tr , tái

nh c và trình t ,

t;

5. Thông t s 57/2010/TT-BTC ngày 16/4/2010 c a B Tài chính quy
nh vi c l p d toán, s d ng và quy t toán kinh phí t ch c th c hi n b i
th

ng, h tr và tái

7.Ngh

nh s 181/2004/N -CP ngày 29/10/2004 c a Chính ph v
t ai.
nh s 197/2004/N -CP ngày 03/12/2004 c a Chính ph v

ng, h tr , tái
9.Nghi

10. Ngh

nh c khi Nhà n

nh giá

t và khung giá

t.

nh b sung v vi c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng

c thu h i

t, trình t b i th

t và gi i quy t khi u n i v

2.2.2. Nh ng v n b n pháp quy c a t nh
b i th

t.

nh s 84/2007/N -CP ngày 25/05/2007 c a Chính ph v

t,th c hi n vi c s d ng
n

c thu h i

nh s 188/2004/N -CP ngày 16/11/2004 c a Chính ph v

ng pháp xác

Quy

t;

t ai 2013

8. Ngh

ph

c thu h i

6. Lu t

thi hành Lu t

b i th

nh c khi nhà n

ng h tr tái

t, thu h i

nh c khi Nhà

t ai.
i n Biên liên quan

n công tác

ng và GPMB
-Quy t

nh s 21 / 2008/Q -UBND ngày 22/12/2008 c a UBND t nh

i n Biên v vi c ban hành giá b ng giá các lo i
t nh i n biên

t n m 2008 trên

a bàn


8

- Quy t

nh s 12/2011/Q -UBND ngày 10/05/2011 c a UBND t nh

i n Biên ban hành
nuôi trên

n giá b i th

t khi nhà n

- Quy t

c thu h i

ng thi t h i v tài s n, cây tr ng và v t
t trên

a bàn t nh i n biên.

nh s 15/2011/Q -UBND ngày 30/05/2011 c a UBND t nh

iên biên ban hành

n giá b i th

ng, h tr thi t h i v tài s n (nhà c a,

v t ki n trúc, cây tr ng và v t nuôi) trên

t khi nhà n

c thu h i

t trên

a

bàn t nh iên biên
2.3. C s th c ti n c a

tài

2.3.1. Tình hình gi i phóng m t b ng

m ts n

i v i b t c qu c gia nào trên th gi i
tr ng c b n c a m i ho t
h i

ng

t ai là ngu n l c quan

i s ng kinh t - xã h i. Khi Nhà n

t ph c v cho các m c ích c a qu c gia ã làm thay

s ng kinh t c a hàng tri u ng
ng

c trên th gi i

i dân.

c bi t

nh ng n

i toàn b

i

c ang phát tri n

i dân ch y u s ng b ng ngh nông nghi p thì ó là v n

h .D

c thu

s ng còn c a

i ây là m t s kinh nghi m trong công tác gi i phóng m t b ng c a

m ts n

c:

2.3.1.1 Chính sách b i th

ng và tái

nh c c a m t s ngân hàng trên th

gi i Ngân hàng
Th gi i (WB) là m t trong nh ng t ch c tài tr qu c t
ra chính sách v tái
tái

nh c

nh c b t bu c. Tháng 2/1980, l n

c ban hành d

i d ng m t Thông báo h

ng n i b cho nhân viên. T

ó

n nay chính sách tái

nh c thì nh ng ng

ib

nh h

ng, là nh ng ng

a

u tiên chính sách
ng d n các ho t
nh c

i và ban hành l i nhi u l n. Nh chúng ta ã bi t, Khi Nhà n
và tái

u tiên

ã

cs a

c thu h i

t

i mà do h u qu

c a d án h ph i ch u thi t h i toàn b hay m t ph n tài s n v t ch t và phi
v t ch t, bao g m nhàc a, c ng
h i, các ph

ng, h th ng h t ng k thu t, h t ng xã

ng ti n s n xu t bao g m

t ai, ngu n thu nh p, k sinh nhai

9

t ai t o ra,

do

mb o

c tr ng v n hóa và ti m n ng v s h tr l n nhau

i s ng, tài nguyên cho s sinh t n và h sinh thái... Kinh nghi m

c a WB cho th y vi c tái
gây nên, trong tr

nh c không t nguy n do các d án phát tri n

ng h p không th gi m thi u

c th

hi m h a nghiêm tr ng v kinh t , xã h i và môi tr
xu t b phá v , con ng

i ph i

ng d n

n nh ng

ng do các h th ng s n

i m t v i s b n cùng hóa khi nh ng tài s n,

công c s n xu t hay ngu n thu nh p c a h b m t i. T t c nh ng i u ó
n u gi i quy t không t t s d n

n nh ng khó kh n,c ng th ng v xã h i và

d dàng d n t i s b n cùng hóa

i s ng dân c . Chính vì v y mà chính sách

tái

nh c c a WB ã
- Tái

a ra nh ng nguyên t c h

ng d n c b n ó là:

nh c không t nguy n c n tránh

c ho c gi m

n m c t i thi u b ng cách

c

m i n i có th tránh

a ra m i ph

ng án có th l a

ch n trong quá trình thi t k k thu t.
ho t

nh ng n i mà tái
ng tái

nh c c n

nh c không t nguy n là không th tránh kh i,
c nh n th c và th c thi nh nh ng ch

phát tri n b n v ng, c n cung c p
án nh h
h

ng c n

ng tiêu c c

ut

giúp nh ng ng

c chia s l i ích c a d án, nh ng ng

c tham kh o ý ki n

l p k h ch và th c hi n các ch
- Nh ng ng

ngu n

ib

nh h

y

và c n

ng trình tái
ng c n

ib d
ib

nh

c tham gia vào quá trình

nh c .
c tr giúp nh m

i u ki n s ng c a mình ho c ít nh t là khôi ph c
tr

ng trình

c c i thi n

c m c s ng c nh

c khi có d án.
- T tháng 02/1994, Ngân hàng Phát tri n Châu Á (ADB) ã b t

d ng b n h

ng d n ho t

ng c a WB v tái

nh c và t tháng 11/1995

Ngân hàng này ã có chính sách riêng c a Ngân hàng v tái
Theo chính sách b i th

u áp

ng gi i phóng m t b ng và tái

ADB thì vi c thi u các quy n pháp lý chính th c v

nh c b t bu c.

nh c c a WB và

t s không c n tr vi c


10

b i th

ng cho m t nhóm dân b

c m r ng c v i
b nh h

it

nh h

ng và nh ng ng

ng không b thi t h i v

ng nh v m t tinh th n.

iv i

hoàn thành tr

ng còn

t ai và tài s n mà ch

t ai và tài s n

chính sách c a WB và ADB là ph i b i th
t t c các côngtrình xây d ng và quy

i nh h

c b i th

ng theo giá xây d ng m i

nh th i h n b i th

ng,
iv i

ng tái inh c

c m t tháng khi d án tri n khai th c hi n. Khôi ph c thu

nh p là m t y u t quan tr ng c a tái

nh c khi nh ng ng

ib

nh h

ng

b m t c s s n xu t, công vi c kinh doanh, vi c làm hay nh ng thu nh p
khác, b t k là h có m t n i

hay không. Các b

c c b n trong ch

ng

trình khôi ph c thu nh p c a WB và ADB ó là:
- Phân tích các ho t

ng kinh t c t t c nh ng ng

ib

(theo gi i, nhóm tu i, trình

v n hóa, k n ng, thu nh p, s ng

gia ình,nguy n v ng, các ph

ng án)

- Xác

nh các ch

nhân l n các nhóm

i trong h

ánh giá các nhu c u c a h .

c bi t) thông qua vi c t v n v l i ích và s phân tích

- Ki m tra các ch
ng

ng

ng trình khôi ph c thu nh p a d ng (cho c cá

kh thi v tài chính và th tr

h

nh h

ng.

ng trình ào t o và t o thu nh p v i ng

ib

nh

c l a ch n trên c s th nghi m.

- Nhân r ng vi c th nghi m
-

ánh giá ch

ng trình và h tr k thu t b sung n u c n thi t. Vi c

l p k ho ch cho công tác b i th

ng tái

nh c

c các t ch c cho vay

v n qu c t coi là i u ki n b t bu c trong quá trình th m
chi ti t c a k ho ch ph thu c vào s l
tác

ng c a d án. K ho ch b i th

ph n c a ch
cho các h b
ng

ng ng
ng tái

ng trình phát tri n c th , cung c p
nh h

ib

nh d án. M c

nh h

nh c ph i
y

ng và m c
c coi là m t

ngu n v n và c h i

ng. Ngoài ra còn ph i áp d ng các bi n pháp sao cho

i b di chuy n hòa nh p

c v i c ng

ng m i


11

2.3.1.2 Trung qu c

V pháp lu t

t ai có nhi u nét t

ng

ng v i pháp lu t

t ai

Vi t Nam. Tuy nhiên, nhìn t ng th vi c ch p hành pháp lu t c a ng
Trung qu c r t cao. Vi c s dung
n

t tai Trung qu c th c s ti t ki m, nhà

c Trung qu c hoàn toàn c m vi c mua bán chuy n nh

thi tr

ng

t ai g n nh không t n t i mà ch có th tr

V viêc

n bù thi t h i v

nên không có chính sách
nông nghi p, tùy tr

b thu h i

t ai, do

ng th c

t bi t tr

cs c p

n bù thi t h i, nhà n

c vi c h s b thu h i

dân có quy n l a ch n các hình th c
m i.T i th
ch n

t ai. Do v y,

ng nhà .

t ai thu c s h u nhà n

n bù thi t h i khi nhà n

ng h p c th , nhà n

c

c thu h i

t, k c

c
t

t m i cho ch s d ng

t.

V ph
d ng

i

c thông báo cho ng

is

t trong th i h n m t n m. Ng

i

n bù b ng ti n ho c b ng nhà t i khu

ô B c Kinh và Thành ph Th

n bù b ng ti n và t tìm ch

ng H i ,ng

i dân th

ng l a

m i phù h p v i công vi c n i làm

vi c c a mình.
V giá
c nhà n

n bù thi t h i, tiêu chu n là giá th tr
c quy

nh cho t ng khu v c và ch t l

i u ch nh r t linh ho t cho phù h p v i th c t ,v a
ng i u t i chính th tr
hai theo tính ch t c a
V tái
và k p th i, th

riêng.

i t

t và lo i

nh c , các khu tái

iv i

ng nhà,

ng th i

c coi là nhà n

t nông nghi p , vi c

c
c tác

n bù thi t

t ( t t, x u).
nh c và các khu nhà

c xây

ng b

ng xuyên áp ng nhu c u s d ng khác nhau. Các ch s

d ng ph i di chuy n
v i các

ng ó.

ng. M c giá nay c ng

u

c chính quy n chú ý i u ki n v vi c lam,

ng chính sách xã h i

c nhà n

i

c có chính sách xã h i


12

Khi di d i th c hi n nguyên t c
c

c quy ho ch t ng th (nhà

thông
lý
t

,tr

ng và t nh. Trong quá trình

i v i vi c s p x p b i th

ch m i t t h n ch c . Khu tái
ng h c, ch ) , cân

i

nh

c giao

n bù , GPMB ph i l p các bi n pháp x

ng khi không

c th ng nh t s x lý theo ph

t

c th ng nh t. Khi không

ng th c tr

c tiên là d a theo tr ng tài

, sau theo khi u t .
Tiêu chu n s p x p b i th
Th

ng h i

ng di d i nhà c a hi n nay c a Thành Ph

c th c hi n theo 3 lo i:

- Lo i 1: L y theo giá tr th tr

ng c a nhà

t

i v i nhà b tháo d i

c ng thêm v i “ Giá t ng thêm nhân v i di n tích xây d ng c a ngôi nhà b
tháo d ”.
- Lo i 2:
tr

ng ,giá t

i nhà theo tiêu chu n giá tr , b trí nhà l y theo giá tr th

ng

ng v i giá tr nhà b tháo d i.

-Lo i 3: B trí nhà theo tiêu chu n di n tích , ây là tiêu chu n mà
chính quy n qu n, huy n n i có di d i l p ra
kh n v nhà

i v i nh ng ng

i có khó

. Ng

i b di d i có th ch n hình th c b trí phù h p, D a vào

khu v c b trí nhà

t ng di n tích, d a theo phân c p t ng vùng trong

thành ph . Càng ra ngo i vi càng

c h s t ng thêm, m c t ng thêm có th

là 70% ,80% hay 100%.
2.3.1.3 Thái lan
Không có chính sách
h u

n bù tái

nh c qu c gia, vì a hình th c s

t ai nh ng hi n pháp n m 1982 quy

nh vi c tr ng d ng

t cho m c

ích xây d ng c s h t ng, qu c phòng , phát tri n ngu n tai nguyên cho
tn

c, phát tri n ô th , c i t o

ph i theo th i giá tr th tr

ng cho nh ng ng

h i do vi c tr ng d ng gây ra và quy
ng

i ch m nh

t và ng

t ai và các m c ích công c ng khác

nh vi c

i h p pháp v t t c các thi t
n bù ph i khách quan cho

i có quy n th a k tài s n ó. D a trên các quy


13

t c này, các ngành có quy

nh chi ti t cho vi c th c hi n tr ng d ng

tc a

ngành mình.
N m 1987 , thái lan ban hành lu t v tr ng d ng b t
cho vi c tr ng d ng

ng s n áp d ng

t s d ng vào các m c ích xây d ng ti n ích công

c ng, qu c phòng , phát tri n ngu n tài nguyên ho c các l i ích khác cho
n

c, phát tri n ô th , nông nghi p , công nghi p ,c i t o
ích công c ng. Lu t quy

t c tính giá tr
ã ra quy
nh giá tr

t

t ai vào m c

nh nh ng nguyên t c v tr ng d ng

t , nguyên

n bù các lo i tài s n b thi t h i. C n c vào ó, t ng ngành

nh c th v trình t ti n hành
n bù, các b

n bù T C, nguyên t c c th xác

c l p và phê duy t d án

các c quan, y ban tính toán

n bù T C, trình t

bù , quy n khi u n i,quy n kh i ki n

n bù,th t c thành l p
àm phán , nh n ti n

n

ra tòa án. Ví d :

Trong ngành i n n ng thì c quan i n l c Thái Lan là n i có nhi u
d án

n bù T C l n nh t n

tiêu:”

m b o cho nh ng ng

c, h
ib

ã xây d ng chính sách riêng v i m c
nh h

qua vi c cung c p c s h t ng có ch t l
b o cho nh ng ng

ib

nh h

ng m t m c s ng t t h n” thông
ng và

t m c t i a nhu c u,

ng có thu nh p cao h n và

nhi u h n vào quá trình phát tri n xã h i , vì v y th c t
c n thu h i

m

c tham gia

ã t ra hi u qu khi

t trong nhi u d án.

2.3.1.4 Thành ph Hà N i
Trên

a bàn thành ph Hà N i hi n ang có r t nhi u d án liên quan

n công tác b i th

ng GPMB. Theo ban ch

ang có 1.047 d án liên quan

n thu h i

o GPMB thành ph hi n

t, GPMB v i t ng di n tích

t

thu h i là 10.358 ha.
Trong ó, 7 tháng

u n m 2012,

n v này ã hoàn thành công tác

GPMB v i 110 d án (g m 67 d án hoàn thành xong toàn b và 43 d án

hoàn thành theo phân k

u t ), v i di n tích

t ã GPMB

c

t 749,70


14

ha
th

t (70% so v i cùng k c a n m 2011), chi tr h n 4965 t

ng ti n b i

ng, h tr cho 17.367 t ch c, h gia ình, cá nhân và b trí tái

nh c

cho 564 h .
Hi n trên

a bàn các qu n, huy n , th xã, các ch

ut

ang tích c c

tri n khai h n 60 d án tr ng i m theo k ho ch c a B GTVT và theo
Ch

ng trình s 07-CTr/TU c a Thành ph ( trong ó có 17 d án ch a xong

th t c GPMB và 17 d án không ph i th c hi n GPMB). 17 d án tr ng
i m c a thành ph

ang

c kh n tr

ng hoàn thi n các th t c pháp lý

tri n khai công tác GPMB, th c hi n d án.
M t s d án ã c b n hoàn thành và bàn giao m t b ng t ng ph n
cho ch

u t

m b o ti n

kh i công, thi công nh : Cung H u

ngh Vi t Trung (T Liêm); c u Nh t Tân và

ng d n 2 bên

Anh, Tây H );... M c dù, ánh giá công tác b i th
GPMB các d án trên
k t qu nh t
bi t, hi n

a bàn thành ph 7 tháng

nh, song ông Phó tr
m t s d án ti n

toàn b m t b ng cho ch

ng Ban ch

u c u ( ông

ng, h tr tái

u n m 2012 ã

t

c

o GPMB Hà N i c ng cho

x lý d t i m nh ng t n t i

u t còn ch m so v i yêu c u ch

ph và UBND thành ph (nh t i các d án

nh c

bàn giao
o c a Chính

ng cao t c N i Bài – Lào Cai,

ng cao t c Hà N i – H i Phòng, c i t o nâng c p Qu c l 32, Qu c l 3
m i o n Hà N i – Thái Nguyên...
Trong th i gian t i Ban ch
ch t ch v i các qu n, huy n ch
vi c GPMB,

o GPMB Thành ph s ph i h p,k t h p
ut

gi i quy t nh ng v

ng m c trong

y nhanh th c hi n d án .

2.3.2.2. Phú Th
Nh n th c rõ t m quan tr ng c a vi c b i th
tri n ô th , công tác b i th

ng GPMB luôn luôn

chính quy n quan tâm, t p trung công s c ch

ng GPMB

i v i phát

c các c p U

o gi i quy t. Thành ph

ng,
ã


15

thành l p

c ban chuyên trách công tác b i th

thành ph Vi t Trì tri n khai b i th
d án chuy n ti p).
m t b ng cho ch

u t . M t s d án tr ng i m ang

ng Hùng V

c t p trung ti n

ng, gi i phóng m t b ng nh : D án

T t Thành giai o n II.

ng cao t c N i Bài –Lào Cai;

ng Nguy n
ng 32C,Qu ng

ng. V i s n l c c a các c quan ch c n ng c a thành ph ,

n nay ã ki m kê
ha, ã phê duy t ph
trên 108 t

ng GPMB cho 81 d án (trong ó có 47

n nay ã có 25 d án c b n hoàn thành và bàn giao

hành ki m kê, b i th

tr

ng GPMB. N m 2009,

c 199 ha c a trên 6.300 h ; trình th m
ng án b i th

nh

c 178

ng g n 102 ha c a 3.434 h v i s ti n

ng.

Trong n m, m t s ch
i theo Ngh

b i th

ng

c i u ch nh , b xung, thay

nh 69/2009/N -CP c a Chính ph có hi u l c t 01/10/2009.

UBND t nh v a có Quy t
Ban hành Quy

nh s 3995/2009/ Q -UBND ngày 20/11/2009

nh v b i th

hi n khi Nhà n

c thu h i

30/11/2009. Vì v y, các h có

ng, h tr , tái
t trên

nh c và trình t th t c th c

a bàn t nh, có hi u l c t

t b thu h i ch a ch p nh n b i th

ngày
ng theo

n giá c , không h p tác, không cho ki m kê, m t s b ph n nhân dân nh n
th c v chính sách b i th
nh h

ng GPMB còn h n ch ... Nh ng i u này ã gây

ng, khó kh n trong quá trình th c hi n công tác b i th

ch m ti n

tri n khai các d án.
gi i quy t tình tr ng này, hi n nay, bên c nh

tuyên truy n, v n

nh; ph n

y m nh công tác

ng, nâng cao phát tri n ô th ... Thành ph

tri n khai nhi u bi n pháp thi t th c; th c hi n úng ch
quy

ng GPMB,

u

y m nh tin

u t phát tri n h t ng; góp ph n
lo i I vào n m 2015.
2.3.1.6 Kinh nghiêm cho Vi t Nam

ang tích c c
chính xác theo

, s m bàn giao m t b ng cho ch d án
thành ph

t m c tiêu tr thành ô th


16

Qua nghiên c u chính sách b i th
tái

nh c c a m t s n

ng, h tr gi i phóng m t b ng và

c và các t ch c ngân hàng qu c t , Vi t nam

chung ta c n h c h i các kinh nghi m
th

ng , h tr GPMB

m ts

-Hoàn thi n các quy
giá

t

b i th

l p các

ti p t c hoàn thi n chính sách b i

i m sau:

nh v công tác

nh giá

ng, h tr GPMB và tái

nh c nói riêng b ng cách thành

c

giúp nhà n

c xây d ng

phù h p sao cho hài hòa gi a l i ích c a ng
- Công khai hóa
chính sách b i th

y

t

c m t khung giá

i và l i ích qu c gia.

các thông tin liên quan v d án c ng nh

ng, h tr và tái

nh c cho các h dân b thu h i

c

c bàn và ki m tra .
- Quan tâm h n n a

nh c ; các ch

t, ch

i v i vi c l p quy ho ch và xây d ng các khu tái

chính sách c a nh ng ng

ph i sát v i giá th tr
h i

nh

n v t v n trong vi c i u tra , nghiên c u và xây d ng giá

các t nh, thành ph c n

bi t ,

t noi chung và

t ; giá c

ng ; x lý hài hòa l i ích và quy n l i c a ng

u t v i nhà n

n bù
i b thu

c.

- Ngoài kho n ti n h tr b i th
c u chính sách h tr trong vi c chuy n
khi b thu h i

i b thu h i

ng , h tr theo quy

nh c n nghiên

i ngh và t o công n vi c làm sau

t.

2.3.3. Tình hình gi i phóng m t b ng huy n i n Biên trong nh ng n m g n
ây
Trong nh ng n m g n ây, huy n
quan

iên biên ã có r t nhi u d án liên

n công tác GPMB. N m 2012, huy n

i n biên tri n khai 19 d án

gi i phóng m t b ng v i t ng di n tích thu h i trên 573 ha v i kho ng trên
4.000 h b nh h
d án, giao ch
h

ng trên 5000 t

ng. K t thúc n m 2012, huy n ã th c hi n hoàn thành 11
u t v i di n tích g n 100 ha và chi tr cho các h b

nh

ng.Có trên 5 d án gi i phóng m t b ng b ách t c và


17

ph i kh c ph c t n t i sau chi tr .Nguyên nhân là do công tác b trí khu tái
nh c thi u ch

ng, ch a k p th i gây khó kh n cho vi c di chuy n c a

các t ch c và h gia ình. Bên c nh ó m t s d án ã
ti n

tri n khai

c GPMB nh ng

u t ch m.

Trong th i gian t i Trung tâm phát tri n qu

t và gi i phóng m t b ng

huy n i n biên s ph i, k t h p ch t ch v i H ND - UBND huy n ch
t

gi i quy t nh ng v

ng m c trong vi c GPMB,

u

y nhanh ti n

th c

ng thi t h i c a d án xây d ng

ng

hi n các d án.
2.4. Quy trình ti n hành b i th

B n Na Phay – Pu Lau t i xã M

ng Nhà huy n

i n Biên, t nh

i n

Biên
Quy trình b i th

ng, gi i phóng m t b ng, h tr và tái

nh c c a d án

c ti n hành nh sau:
-B

c 1: Thành l p H i

ng b i th

ng, h tr và tái

nh c ; t t

v n trong khu v c GPMB.
-B

c 2: Công khai cho các h bi t ph m vi thu h i

các h có k ho ch di chuy n tài s n, ch
-B

c 3: H

sung s kh u, s lao
quan

n th a
-B

khai ti n
-B

, nhanh chóng n

ng d n các h t kê khai tài s n,
ng, di n tích

t co d án
nh

i s ng.

t ai, xác inh b

c giao, photo các lo i gi y t có liên

t.

c 4: Công khai chính sách b i, h tr khi Nhà n

c thu h i, công

d án, th i h n ch m nh t mà các h ph i di chuy n.
c 5: Công khai

n giá, b i th

ng

t ai, tài s n cho các h

bi t, gi i áp th c m c n u có.
-B
gi y t nhà

c 6: Ki m kê, ki m tra th c t so v i t khai c a các h và thu h i
t có liên quan. N u các h không kê khai, không ký vào biên

b n ki m kê thì ph i l p biên b n có xác nh n c a chính quy n c s .