ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ XÂY DỰNG PHƯƠNG ÁN QUY HOẠCH THEO BỘ TIÊU CHÍ QUỐC GIA VỀ NÔNG THÔN MỚI TẠI XÃ THẦN SA , HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2011 2015 (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (8.16 MB, 76 trang )
I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
-------------------
Tên tài:
“ ÁNH GIÁ TH C TR NG C S
PH
NG ÁN QUY HO CH THEO B
NÔNG THÔN M I T I XÃ
THÁI NGUYÊN GIAI O
H T NG VÀ XÂY D NG
TIÊU CHÍ QU C GIA V
, HUY N VÕ NHAI, T NH
N 2011 - 2015”
KHÓA LU N T T NGHI P
H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khoá h c
IH C
: Chính quy
: Qu n lý tài nguyên
: 2011 - 2015
Thái Nguyên, n m 2015
I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
-------------------
Tên tài:
“ ÁNH GIÁ TH C TR NG C S
PH
NG ÁN QUY HO CH THEO B
NÔNG THÔN M I T I XÃ
THÁI NGUYÊN GIAI O
H T NG VÀ XÂY D NG
TIÊU CHÍ QU C GIA V
, HUY N VÕ NHAI, T NH
N 2011 - 2015”
KHÓA LU N T T NGHI P
H ào t o
Chuyên ngành
L p
Khoa
Khoá h c
Giáo viên h ng d n
Khoa Nông H c - Tr ng
IH C
: Chính quy
: K43 – CMT– N01
: Qu n lý tài nguyên
: 2011 - 2015
i h c Nông Lâm Thái Nguyên
Thái Nguyên, n m 2015
i
Khoa Qu n lý tài nguyên
Th n Sa -
Võ Nhai -
Thái Nguyên giai o n 2011-2015”.
GS-TS Tr n Ng c Ngo n
.
, Cô trong Khoa Qu n lý tài nguyên .
Th n Sa
.
Tôi
Th n Sa
.
.
.
X
!
, ngày 19 tháng 05 n m 2015
Sinh viên
ii
DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 4.1. Th ng kê di n tích
t theo
cao ...........................................................32
B ng 4.2 Hi n tr ng dân s n m 2014 c a xã Th n Sa ............................................38
..............................................39
B ng 4.4. Th c tr ng h th ng giao thông nông thôn trên a bàn xã ....................42
B ng 4.5 Hi n tr ng công trình công c ng, c s kinh doanh, c quan, xí
nghi p ............................................................................................................................44
B ng 4.6. Rà soát ánh giá k t qu th c hi n m c
thu c ch ng trình NTM
B ng 4.7:
nh h
hoàn thành 19 tiêu chí
n h t tháng 5 n m 2014 ...............................................48
ng quy ho ch m ng l
i giao thông toàn xã............................55
B ng 4.8 D báo nhu c u s d ng i n toàn xã........................................................57
B ng 4.9:
nh h
B ng 4.10 : nh h
ng xây d ng các công trình giáo d c........................................58
ng xây d ng các khu trung tâm xóm ......................................60
iii
DANH M C T VI T T T
Stt
Ch vi t t t
c là
1
BCH
Ban ch p hành
2
BGTVT
B Giao thông v n t i
3
BTXM
Bê tông xi m ng
4
CNH – H H
Công nghi p hóa - Hi n
5
GTNT
Giao thông nông thôn
6
H ND
H i
7
MTTQ
M t tr n T Qu c
8
N – CP
Ngh
9
NN & PTNT
Nông nghi p và phát tri n nông thôn
10
NTM
Nông thôn m i
11
TCNTM
Tiêu chí nông thôn m i
12
THCS
Trung h c c s
13
UBND
14
VH - TT – DL
i hóa
ng nhân dân
nh Chính Ph
y ban nhân dân
V n hóa - Th thao - Du l ch
iv
M CL C
1.
1.
tv n
....................................................................................................... 1
................................................................................................................... 1
1.2. M c tiêu và yêu c u c a
1.3. Ý ngh a c a
tài............................................................................... 3
tài ................................................................................................... 3
PH N 2 . T NG QUAN TÀI LI U ........................................................................... 5
2.1. C s khoa h c........................................................................................................ 5
2.1.1. C n c pháp lý xây d ng nông thôn m i. ......................................................... 5
2.1.2. Khái ni m nông thôn m i ................................................................................... 7
2.1.3. Xây d ng nông thôn m i là gì? .......................................................................... 8
2.1.4. M c tiêu xây d ng nông thôn m i. .................................................................... 8
2.1.5.
c tr ng c a nông thôn m i. ..........................................................................10
2.1.6. Khái ni m v c s h t ng nông thôn ...........................................................10
2.1.7. B tiêu chí qu c gia v c s h t ng nông thôn m i .................................... 11
2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n
c ........................................................12
........................................15
2.2.2.
............................................19
PH N 3.
3.1.
3.2
it
IT
NG, N I DUNG VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U .....29
ng và ph m vi nghiên c u.......................................................................29
a i m và th i gian ti n hành............................................................................29
3.3 N i dung nghiên c u .............................................................................................29
3.4. Các ph
ng pháp nghiên c u ..............................................................................29
PH N 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ......................................32
v
4.1. i u ki n t nhiên, tài nguyên và nhân l c c a xã ............................................32
4.1.1.
c ki n t nhiên ...............................................................................................32
4.1.2. Tài nguyên, khoáng s n ....................................................................................33
4.2. Hi n tr ng kinh t - xã h i....................................................................................35
4.2.1. Th c tr ng phát tri n kinh t - xã h i...............................................................35
4.2.2. Dân s và lao
ng ............................................................................................37
4.2.3. Hi n tr ng s d ng
t ......................................................................................39
Sa ................................................40
-
-
-
..............................................................................................41
4.3.1. Tiêu chí v Giao thông ......................................................................................41
..........................................................................................43
.................................................................................................43
4.3.4. Tiêu chí v c s v t ch t ..................................................................................44
4.3.6. Tiêu chí v ch nông thôn.................................................................................45
4.3.7. Tiêu chí v B u i n .........................................................................................45
4.3.8. Tiêu chí v nhà dân c ...................................................................................46
4.4. Th c tr ng các tiêu chí nông thôn m i ...............................................................47
4.5. ánh giá chung .....................................................................................................52
4.5.1. Thu n l i.............................................................................................................52
4.5.2 Nh ng h n ch ....................................................................................................53
4.5.3. Nh ng khó kh n ................................................................................................53
m i .................................................................................................................................54
vi
4.6.1.
( tiêu chí s 2).....................................................................54
(tiêu chí s 2) ......................................................................................56
4.6.3. i n (tiêu chí s 4) ............................................................................................57
4.6.4. Tr
ng h c (tiêu chí s 5) .................................................................................58
4.6.5. C s v t ch t v n hóa (tiêu chí s 6) .............................................................59
4
(tiêu chí s 7) ...........................................................................60
(tiêu chí s 8) .....................................................................................61
4.6.8. Nhà dân c (tiêu chí s 9) ..............................................................................61
4.7. Thu n l i, khó kh n và gi i pháp ch y u..........................................................62
4.7.1. Th n l i ...............................................................................................................62
4.7.2. T n t i, khó kh n ...............................................................................................62
4.7.3. Nh ng gi i pháp ch y u ..................................................................................63
PH N 5. K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................................64
..................................................................................................................64
...............................................................................................................65
.....................................................................65
..............................................................................................66
TÀI LI U THAM KH O ..........................................................................................67
1
1
1.
tv n
, nâng cao n ng
,m
,
-
.
trong nông
-
, môi
2
;N
.
Có th nói trong nh ng n m v a qua, nhi u xã mi n B c nói chung và
xã
nói riêng ã tri n khai
y m nh công tác s n xu t, th c hi n
chuy n d ch c c u nông nghi p, c c u kinh t
h t ng nông thôn. T ng c
ng s lãnh
oc a
a ph
ng. Xây d ng c s
ng, phát huy dân ch c
s , th c hi n n p s ng v n minh n i thôn xóm. Tuy nhiên, bên c nh nh ng
thành t u ã
t
c thì chúng ta c ng nhìn nh n r ng tr
c nh ng yêu c u
h i nh p kinh t qu c t và yêu c u c a s nghi p công nghi p hóa - hi n
hóa
tn
c, nông nghi p - nông thôn xã
kh n và nhi u v n
ang
Xu t phát t th c t
còn m t s t n t i, khó
t ra r t b c xúc c n t p trung gi i quy t, ó là:
C c u s n xu t nông nghi p và kinh t nông thôn
còn chuy n d ch ch m,
i
nhi u n i trên
a bàn xã
c bi t s kém phát tri n c a c s h t ng.
ó
cs
ng ý c a Ban Giám hi u Tr
ng
i
h c Nông Lâm Thái Nguyên, Ban Ch nhi m Khoa Qu n Lý Tài Nguyên,
d
is h
nghiên c u
ng d n c a Th y giáo
tài:
, tôi ti n hành
th c
,
huy n Võ Nhai, t nh Thái Nguyên giai o n 2011 - 2015”.
V i mong mu n có cái nhìn t ng th v th c tr ng phát tri n c s h
t ng c ng nh thành
s h t ng nông
thôn
áp ng yêu c u c a quá trình công nghi p hóa - hi n
i hóa nông
3
nghi p, nông thôn phù h p v i th i
i m i trong th i kì h i nh p kinh t
qu c t c a Qu c gia.
1.2. M c tiêu và yêu c u c a
- ánh giá v
-
tài
i u ki n t nhiên kinh t xã h i c a xã
.
ánh giá th c tr ng c s h t ng các tiêu chí ã hoàn thành và ch a
hoàn thành.
-
ánh giá vi c phát tri n k t c u h t ng k thu t ph c v s n xu t
ng th i làm c s pháp lý cho vi c l p các d án
lý xây d ng theo quy ho ch, t ng b
c thay
u t xây d ng và qu n
i b m t nông thôn.
- Tìm hi u nguyên nhân c a nh ng t n t i trong công tác xây d ng
NTM t i xã
.
- Có nh ng ph
ng án gi i pháp kh c ph c và
ho ch xây d ng k t c u h t ng NTM t i xã
1.3. Ý ngh a c a
nh h
ng m i cho k
.
tài
- Ý ng a trong khoa h c:
ây là c h i t t cho sinh viên th c hành kh o sát th c t , áp d ng
nh ng ki n th c lý thuy t vào th c ti n, và có c h i g p g , h c t p, trao
ki n th c v i nh ng ng
i có kinh nghi m và ng
Góp ph n hoàn thi n nh ng lý lu n và ph
i dân
a ph
ng pháp nh m
i
ng.
y m nh quá
trình xây d ng và phát tri n kinh t - xã h i nói chung và c s h t ng nói riêng
nông thôn trong giai o n CNH - H H do
Có
thôn trên
trên
ng và Nhà n
c
ra.
c cái nhìn t ng th v th c tr ng h th ng c s h t ng nông
a bàn xã và có th so sánh
c m t s ch tiêu so v i các xã khác
a bàn huy n d a trên B tiêu chí qu c gia v xây d ng nông thôn m i
c a chính ph .
tài c ng
c coi là m t tài li u tham kh o cho UBND Xã, các c
quan liên quan và các sinh viên ngành qu n lý tài nguyên
4
Ý ngh a trong th c ti n:
tài góp ph n vào tìm hi u, phân tích, ánh giá th c tr ng phát tri n
k t c u h t ng k thu t trên
a bàn xã và
d án xây d ng c s h t ng t i
K t qu nghiên c u c a
nh h
a ph
xu t các gi i pháp phát tri n các
ng.
tài là c s giúp cho xã
ng phát tri n phù h p v i i u ki n c a
a ph
ng.
có nh ng
5
PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c
2.1.1. C n c pháp lý xây d ng nông thôn m i.
Quy t
nh s 193/Q - TTg ngày 2 tháng 2 n m 2010 c a Th t
chính ph v vi c phê duy t ch
ng
ng trình rà soát quy ho ch xây d ng nông
thôn m i.
Quy t
nh s 491/Q - TTg ngày 16 tháng 4 n m 2009 c a th t
ng
chính ph ban hành b tiêu chí qu c gia v nông thôn m i.
Quy t nh s 800/Q -TTg ngày 4 tháng 6 n m 2010 c a th t
ph phê duy t ch
ng chính
ng trình m c tiêu qu c gia v xây d ng nông thôn m i giai
o n 2010– 2020.
Thông t s 26/2011/TTLT- BNNPTNT- BKH T- B tiêu chí Qu c gia
ngày 13 tháng 4 n m 2011 c a B Nông nghi p và phát tri n nông thôn, B
k ho ch và
u t , B tài chính h
TTg v vi c phê duy t ch
ng d n th c hi n quy t
nh s 800/Q -
ng trình m c tiêu qu c gia xây d ng nông thôn
m i giai o n 2010- 2020.
- Các v n b n v quy ho ch xây d ng
+Ngh
nh s 08/N -Chính ph ngày 24 tháng 1 n m 2005 c a chính
ph v quy ho ch xây d ng.
+Thông t s 17/2010/THÔNG T - BXD ngày 30 tháng 9 n m 2010
c a BXD v h
ng d n xác
nh và qu n lý chi phí quy ho chxây d ng và
quy ho ch ô th ;
+ Quy t
tr
nh s 03/2008/Q - BXD ngày 31 tháng 3 n m 2008 c a b
ng BXD ban hành quy
nhi m v và
nh n i d ng th hi n b n v , thuy t minh
án quy ho ch xây d ng.
iv i
6
+ Quy t
nh s 21/2005/Q – BXD ngày 22 tháng 7 n m 2005 c a BXD
v vi c ban hành h th ng ký hi u b n v trong các
án quy ho ch xây d ng
+Thông t s 13/2011/THÔNG T - BTNMT ngày 15 tháng 4 n m 2011
c a B tài nguyên và m i tr
d ng
t và b n
ng quy
quy ho ch s d ng
nh v ký hi u b n
hi n tr ng s
t.
Các v n b n c a T nh Thái Nguyên v quy ho ch xây d ng NTM
+ Thông báo s 86/TB – UBND ngày 21 tháng 9 n m 2010 c a UBND t nh
Thái Nguyên v k t lu n c a lãnh
o UBND t nh t i h i ngh ban ch
o th c
hi n ngh quy t TW7.
+ Quy t
nh s 1282/Q - UBND ngày 25 tháng 5 n m 2011 c a
UBND t nh Thái Nguyên v vi c phê duy t ch
m i t nh Thái Nguyên giai o n 2011-2015
+ Quy t
nh h
ng
n 2020.
nh s 112/Q -SXD ngày 4 tháng 8 n m 2011 c a S xây
d ng Thái Nguyên V/v ban hành h
nông thôn m i trên
+ Quy t
ng trình xây d ng nông thôn
ng d n t ch c l p quy ho ch xây d ng
a bàn xây d ng t nh Thái Nguyên.
nh s 253/ Q - STNMT ngày9 tháng 8 n m 2011 c a S tài
nguyên và môi tr ng Thái Nguyên V/v ban hành H ng d n l p, th m nh, quy
ho ch, k ho ch s d ng
+Quy t
t chi ti t trên a bàn xây d ng t nh Thái Nguyên.
nh s 2412/SNN – KHTCngày9 tháng 8 n m 2011 c a S nông
nghi p và phát tri n nông thôn Thái Nguyên V/v Quy ho ch phát tri n s n
xu t nông nghi p c p xã Theo b tiêu chia qu c gia nông thôn m i t nh Thái
Nguyên.
+Quy t
nh s 1114/Q -SGTVTngày2 tháng 8 n m 2011 c a S giao
thông v n t i Thái Nguyên V/v ban hành H
th ng giao thông trên
- Quy
a bàn xã,
nh c th :
ng d n quy ho ch, hoàn thi n h
ng liên xã, liên thôn, liên xóm.
7
+ i u 7 thông t liên t ch s 26/2011/TTLT – BNNPTNT – BKH T –
BTC ngày 13 tháng 4 n m 2011 c a B Nông nghi p và phát tri n nông thôn ,
B k h ach và
+ Thông t
u t , B tài chính:
s : 07/2010/TT - BNNPTNT ngày 08/02/2010B
nghi p và phát tri n nông thôn, H
Nông
ng d n quy ho ch phát tri n s n xu t
nông nghi p c p xã theo B tiêu chí qu c gia v nông thôn m i
+Thông t liên t ch s 13/2011/ TTLT-BXD-BNN&PTNT- BTN&MT
c a B xây d ng, B Nông nghi p và phát tri n nông thôn, B tài nguyên và
môi tr
ng quy
nh vi c l p th m
nh, phê duy t nhi m v
án quy ho ch
chung xây d ng nông thôn m i.
+ Ph n IV c a ch
quy t
nh s 1282/Q
ng trình xây d ng nông thôn m i ban hành theo
– UBND ngày 25 tháng 5 n m 2010 c a UBND t nh
Thái Nguyên v vi c phê duy t ch
ng trình xây d ng nông thôn m i c a
t nh Thái Nguyên giai o n 2011-2015 và
- Các s li u, tài li u, d án, b n
nh h
ng
n n m 2020.
khác có liên quan.
2.1.2. Khái ni m nông thôn m i
Hi n nay, ch a có m t
nh ngh a chính th c v nông thôn m i. Tuy
nhiên, theo Ngh quy t s 26 c a ban ch p hành Trung
ng
v nông nghi p, nông dân, nông thôn, thì nông thôn m i
- Có k t c u h t ng kinh t - xã h i hi n
ng (khóa X)
c hi u là:
i.
- Cô c u kinh t và các hình th c t ch c s n xu t h p lý, g n nông
nghi p v i phát tri n nhanh công nghi p, d ch v , ô th theo quy ho ch.
- Xã h i – nông thôn n
- Dân trí
nh, giàu b n s c v n hóa dân t c.
c nâng cao, môi tr
H th ng chính tr
ng sinh thái
nông thôn d i s lãnh
cb ov .
oc a
ng
c t ng c ng.
8
2.1.3. Xây d ng nông thôn m i là gì?
Xây d ng nông thôn m i là cu c v n
nông thôn
ng l n
c ng
ng dân c
ng lòng xây d ng làng, xã c a mình khang trang, s ch
p; phát
tri n s n xu t toàn di n (nông nghi p, công nghi p, d ch v ); có n p s ng v n
hoá, môi tr
ng và an ninh nông thôn
ch t, tinh th n c a ng
i dân
c
m b o; thu nh p,
i s ng v t
c nâng cao.
Xây d ng nông thôn m i là s nghi p cách m ng c a toàn
dân, c a c h th ng chính tr . Nông thôn m i không ch là v n
h i, mà là v n
ng, toàn
kinh t - xã
kinh t - chính tr t ng h p.
Xây d ng nông thôn m i giúp cho nông dân có ni m tin, tr nên tích
c c, ch m ch , oàn k t giúp
nhau xây d ng nông thôn phát tri n giàu
p,
dân ch , v n minh.
2.1.4. M c tiêu xây d ng nông thôn m i.
Xây d ng nông thôn m i nh m
t
c nh ng m c tiêu c b n sau:
- Xây d ng mô hình nông thôn phát tri n theo quy ho ch, có k t c u h
t ng kinh t , xã h i hi n
i, môi tr
ng sinh thái
i s ng v t ch t và tinh th n c a c dân nông thôn
nâng cao, b n s c v n hóa dân t c
tr ,tr t t an toàn xã h i
c b o v , kinh t phát tri n,
c nâng cao, dân trí
c
c gi gìn và phát huy, an ninh, chính
c gi v ng, qu n lý công khai, dân ch .
- T ng hi u qu s n xu t nông nghi p nông thôn qua các ho t
ng hi n
i hóa s n xu t, chuy n h n s n xu t nông nghi p sang s n xu t hàng hóa
b ng cách quy ho ch và xây d ng các vùng s n xu t hàng hóa t p trung (vùng
lúa ch t l
ng cao, hoa màu, cây v
ch n nuôi t p trung...), d n
i
ông, vùng chuyên canh thu s n,vùng
t ai gi a các h theo h
ng m i h ch
canh tác trên m t th a ru ng ho c nhi u h chung nhau m t th a, c khí hoá,
i n khí hóa các khâu c a quá trình s n xu t, m r ng ch bi n, tiêu th s n ph m.
- Nâng c p, c i t o, phát tri n c s h t ng, kênh m
ng, Tr m b m,
9
ng i n, giao thông n i
giao thông, tr s xã, thôn, n
ng,
ng i n, tr
ng h c, tr m xá,
c s ch, x lý rác th i, n
v n hóa th thao... ph c v s n xu t và
ng
c th i, các thi t b
i s ng cho c ng
ng dân c , c i
thi n i u ki n sinh ho t, nâng cao m c s ng cho nông dân,
c bi t là nh ng
h nghèo.
- T ng c
theo h
ng
ng công tác qu n lý
ng b , toàn di n trên
t ai, qu n lý xây d ng nông thôn
a bàn xã nói riêng và huy n nói chung.
- Xây d ng mô hình nông thôn phát tri n theo quy ho ch, có k t c u h
t ng kinh t , xã h i hi n
i, môi tr
ng sinh thái
c b o v , kinh t phát tri n,
i s ng v t ch t và tinh th n c a c dân nông thôn
nâng cao, b n s c v n hóa dân t c
tr ,tr t t an toàn xã h i
c nâng cao, dân trí
c
c gi gìn và phát huy, an ninh, chính
c gi v ng, qu n lý công khai, dân ch .
- T ng hi u qu s n xu t nông nghi p nông thôn qua các ho t
ng hi n
i hóa s n xu t, chuy n h n s n xu t nông nghi p sang s n xu t hàng hóa
b ng cách quy ho ch và xây d ng các vùng s n xu t hàng hóa t p trung (vùng
lúa ch t l
ng cao, lúa gi ng, hoa màu, cây v
s n,vùng ch n nuôi t p trung...), d n
i
ông, vùng chuyên canh thu
t ai gi a các h theo h
ng m i
h ch canh tác trên m t th a ru ng ho c nhi u h chung nhau m t th a, c
khí hoá, i n khí hóa các khâu c a quá trình s n xu t, m r ng ch bi n, tiêu
th s n ph m.
- Nâng c p, c i t o, phát tri n c s h t ng, kênh m
ng i n, giao thông n i
giao thông, tr s xã, thôn, n
ng,
ng i n, tr
ng h c, tr m xá,
c s ch, x lý rác th i, n
v n hóa th thao... ph c v s n xu t và
ng, Tr m b m,
ng
c th i, các thi t b
i s ng cho c ng
ng dân c , c i
thi n i u ki n sinh ho t, nâng cao m c s ng cho nông dân,
c bi t là nh ng
h nghèo.
10
- T ng c
theo h
ng
ng công tác qu n lý
ng b , toàn di n trên
t ai, qu n lý xây d ng nông thôn
a bàn xã nói riêng và huy n nói chung.
- Xây d ng h th ng chính tr
nông thôn v ng m nh, ng
nông thôn có cu c s ng m no h nh phúc. T o i u ki n
ng
i dân
i dân
tham gia qu n lý và óng góp s c l c vào quá trình phát tri n kinh t xã
h i
2.1.5.
a ph
ng và h
ng l i t các thành qu
c tr ng c a nông thôn m i.
NTM giai o n 2010 - 2020 bao g m các
1- Kinh t phát tri n,
thôn
ó
c tr ng sau:
i s ng v t ch t và tinh th n c a c dân nông
c nâng cao;
2- Nông thôn phát tri n theo quy ho ch, c c u h t ng, kinh t , xã h i
hi n
i, môi tr
ng sinh thái
3- Dân trí
cb ov ;
c nâng cao, b n s c v n hóa dân t c
c gi gìn và
phát huy;
4- Tr t t - an ninh t t, qu n lý dân ch
5- Ch t l
ng h th ng chính tr
c nâng cao.
2.1.6. Khái ni m v c s h t ng nông thôn
C s h t ng (Infrastructure) có th hi u là nh ng ki n trúc làm n n
t ng cho các
i t
ng, các y u t hình thành và phát tri n xã h i.
ó là
nh ng c u trúc v v t ch t, k thu t, h th ng công trình xây d ng và thi t
b … làm n n t ng cho các ho t
i m ó, có th
i
n
ng di n ra ngoài xã h i. T nh ng quan
nh ngh a khái quát v c s h t ng nh sau:
“C s h t ng là t ng th các ngành kinh t , các ngành kinh t d ch v
bao g m vi c xây d ng
ng xá, kênh ào, t
sân bay, kho tàng, cung c p n ng l
b u i n, c p thoát n
in
c, h i c ng, c u c ng,
ng, c s kinh doanh, giao thông v n t i,
c, giáo d c, khoa h c, y t , b o v s c kh e…”.
11
Nh v y, khái ni m v c s h t ng trên ây không ch mang tính c u
trúc mà còn mang tính ki n trúc xây d ng thi t b , vì v y c ng có th g i là
k t c u h t ng, ho c c c u h t ng.
C s h t ng nông thôn c ng mang tính ch t chung c a k t c u h t ng,
nó là n n t ng cho phát tri n kinh t xã h i nông thôn. C s h t ng nông thôn
bao g m: h th ng th y l i, giao thông, i n, thông tin liên l c, c p thoát n
c s b o qu n, ch bi n nông s n ph m… Ngoài ra còn có c
h i nh tr
c,
c u h t ng xã
ng h c, b nh xá, các công trình phúc l i xã h i khác.
2.1.7. B tiêu chí qu c gia v c s h t ng nông thôn m i
2.1.6.1. Ý ngh a c a B tiêu chí Qu c gia nông thôn m i
- Là c th hóa
c tính c a xã NTM th i k
- B tiêu chí là c n c
y m nh CNH - H H.
xây d ng n i dung Ch
gia v xây d ng NTM, là chu n m c
ng trình m c tiêu qu c
các xã l p k ho ch ph n
u
t 19
tiêu chí nông thôn m i.
- Là c n c
các
a ph
ch
o và ánh giá k t qu th c hi n xây d ng NTM c a
ng trong t ng th i k ; ánh giá công nh n xã, huy n, t nh
nông thôn m i; ánh giá trách nhi m c a các c p u
t
ng, chính quy n xã
trong th c hi n nhi m v xây d ng nông thôn m i.
2.1.6.2. N i dung b tiêu chí Qu c gia nông thôn m i
B tiêu chí qu c gia NTM
c ban hành theo Quy t
nh s 491/Q -
TTg, ngày 16/4/2009 g m 5 nhóm tiêu chí, c th nh sau:
Tiêu chí “Xã nông thôn m i”: G m 19 tiêu chí trên 5 l nh v c
nh t i Quy t
c quy
nh s 491/2009/Q -TTg ngày 16/4/2009 c a Th t
ng
Chính ph .
- 5 nhóm là: Nhóm 1: Quy ho ch, nhóm 2: H t ng kinh t xã h i, nhóm
3: Kinh t và t ch c s n xu t, nhóm 4: V n hóa - xã h i - môi tr
5: H th ng chính tr .
ng, nhóm
12
- 19 tiêu chí là: 1: Quy ho ch, 2: Giao thông, 3: Th y l i, 4:
Tr
ng h c, 6: C s v t ch t v n hóa, 7: Ch , 8: B u i n, 9: Nhà
10: Thu nh p, 11: T l h nghèo, 12: C c u lao
i n, 5:
dân c ,
ng, 13: Hình th c t ch c
s n xu t, 14: Giáo d c, 15: Y t , 16: V n hóa, 17: Môi tr
ng, 18: H th ng t
ch c chính tr xã h i v ng m nh, 19: An ninh, tr t t xã h i.
H
ng d n th c hi n b tiêu chí qu c gia nông thôn m i:
c th
hi n t i thông t s 54/2009/TT - BNNPTNT, ngày 21 tháng 8 n m 2009 c a
B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, trong ó ã th ng nh t n i dung,
cách hi u, cách tính toán và các quy chu n áp d ng
i v i các tiêu chí nông
thôn m i.
2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n
c
Mô hình nông thôn m i là nh ng ki u m u c ng
m i, ti p thu nh ng thành t u khoa h c - k thu t hi n
nh ng nét
ng theo tiêu chí
i, song v n gi
c
c tr ng, tính cách Vi t Nam trong cu c s ng v n hoá tinh th n.
Mô hình nông thôn m i
phát tri n; có s
c quy
nh b i các tính ch t nh : áp ng yêu c u
i m i v t ch c, v n hành và c nh quan môi tr
ng;
t
hi u qu cao nh t trên t t c các m t kinh t , chính tr , v n hoá, xã h i; ti n b
h n so v i mô hình c ; ch a
v n d ng trên c n
t ng th nh ng
ng các
c. Nh v y, có th quan ni m: mô hình nông thôn m i là
c i m, c u trúc t o thành m t ki u t ch c nông thôn theo
tiêu chí m i, áp ng yêu c u m i
nay, là ki u nông thôn
th ng, ã có)
c i m chung, có th ph bi n và
t ra cho nông thôn trong i u ki n hi n
c xây d ng so v i mô hình nông thôn c (truy n
tính tiên ti n v m i m t. Có th xác
nh m t s tiêu chí c a
mô hình nông thôn m i nh sau:
n v c b n c a mô hình nông thôn m i là làng - xã. Làng - xã th c
s là m t c ng
ng, trong ó qu n lý c a Nhà n
c không can thi p sâu vào
i s ng nông thôn trên tinh th n tôn tr ng tính t qu n c a ng
i dân thông
13
qua h
ng
c, l làng (không trái v i pháp lu t c a Nhà n
Nhà n
c và t qu n c a nông dân
th ng làng xã
c c, b o
c). Qu n lý c a
c k t h p hài hoà; các giá tr truy n
c phát huy t i a, t o ra b u không khí tâm lý xã h i tích
m tr ng thái cân b ng trong
i s ng kinh t - xã h i
gi v ng an ninh tr t t xã h i,… nh m hình thành môi tr
nông thôn,
ng thu n l i cho
s phát tri n kinh t nông thôn.
áp ng yêu c u th tr
ng hoá, ô th hoá, công nghi p hóa, hi n
i
hóa, chu n b nh ng i u ki n v t ch t và tinh th n giúp nông dân làm n sinh
s ng và tr nên th nh v
Tr
ng ngay trên m nh
t mà h
ã g n bó lâu
i dân có i u ki n
chuy n
i l i s ng và canh
c h t, c n t o cho ng
i.
tác t cung t c p, thu n nông (c truy n) sang s n xu t hàng hoá, d ch v , du
l ch,
h “ly nông b t ly h
ng”.
Có kh n ng khai thác h p lý và nuôi d
tr
ng kinh t cao và b n v ng; môi tr
du l ch
ng các ngu n l c,
ng sinh thái
t t ng
c gi gìn; ti m n ng
c khai thác; làng ngh truy n th ng, làng ngh ti u th công
nghi p
c khôi ph c; ng d ng công ngh cao v qu n lý, v sinh h c...; c
c u kinh t nông thôn phát tri n hài hoà, h i nh p
a ph
ng, vùng, c n
c
và qu c t .
Dân ch nông thôn m r ng và i vào th c ch t. Các ch th nông thôn
(lao
nhà n
ng nông thôn, ch trang tr i, h nông dân, các t ch c phi chính ph ,
c, t nhân…) có kh n ng, i u ki n và trình
vào các quá trình ra quy t
tham gia tích c c
nh v chính sách phát tri n nông thôn; thông tin
minh b ch, thông su t và hi u qu gi a các tác nhân có liên quan; phân ph i
công b ng. Ng
i nông dân th c s “
và th a ru ng c a mình”, l a ch n ph
cho mình, cho quê h
c t do và quy t
ng án s n xu t kinh doanh làm giàu
ng theo úng ch tr
sách, pháp lu t c a Nhà n
c.
nh trên lu ng cày
ng
ng l i c a
ng và chính
14
Nông dân, nông thôn có v n hoá phát tri n, dân trí
lao
ng
c gi i phóng, nhi t tình cách m ng
c nâng lên, s c
c phát huy. ó chính là
s c m nh n i sinh c a làng xã trong công cu c xây d ng nông thôn m i.
Ng
i nông dân có cu c s ng n
nh, giàu có, trình
thu t và tay ngh cao, l i s ng v n minh hi n
giá tr v n hoá, b n s c truy n th ng, tin t
v n hoá, khoa h c k
i nh ng v n gi
ng vào s lãnh
c nh ng
oc a
ng, tham
gia tích c c m i phong trào chính tr , kinh t , v n hoá, xã h i, an ninh qu c
phòng,
i ngo i…nh m v a t hoàn thi n b n thân, nâng cao ch t l
s ng c a mình, v a góp ph n xây d ng quê h
- Nh ng thành công b
c
u c a “Ch
ng v n minh giàu
i hoá”.
ng trình xây d ng thí i m mô hình nông thôn m i trong th i k
công nghi p hoá, hi n
i hoá” (sau ây g i t t là Ch
nh m th nghi m các n i dung, ph
Xác
p.
ng trình xây d ng thí i m mô
hình nông thôn m i trong th i k công nghi p hoá, hi n
“Ch
ng cu c
ng pháp, cách làm, c ch , chính sách.
nh trách nhi m và m i quan h ch
d ng nông thôn m i.
ti n v nông thôn m i
ng trình thí i m)
o gi a các c p trong vi c xây
ng th i, xây d ng 11 xã thành các mô hình trên th c
rút kinh nghi m cho tri n khai ch
ng trình m c
tiêu qu c gia xây d ng nông thôn m i trên di n r ng. Vi c tri n khai xây
d ng mô hình thí i m c ng là quá trình t ch c th c hi n th nghi m 19 tiêu
chí nông thôn m i trên
a bàn c p xã.
Theo Báo cáo c a ban Ch
Trung
c u
ng,
ra, Ch
o Ch
ng trình xây d ng nông thôn m i
n h t n m 2014 và sau 4 n m th c hi n, so v i m c ích, yêu
ng trình ã thành công b
c
u và
quan tr ng. S tiêu chí theo B tiêu chí Qu c gia,
t
c m t s k t qu
n nay ã có 9/11 xã c
b n hoàn thành 19 tiêu chí v nông thôn m i, t ng bình quân t 2-6 tiêu chí,
tuy nhiên v n có 2 xã
t chu n tiêu chí th p, ch a b n v ng.
15
Các n i dung xây d ng các h t ng thi t y u và phát tri n s n xu t
các xã ã
t
h i và môi tr
xã i m
c k t qu rõ nét và toàn di n h n; các ho t
ng
ng v n hóa, xã
c quan tâm; h th ng chính tr và công tác cán b
c c ng c , nâng cao; an ninh tr t t
2.2.1.
các
c gi v ng.
trên th gi i
2.2.1.1. Trung Qu c
Trung Qu c là m t qu c gia có 7000 tri u nông dân chi m 60% dân s
c n
c. Trung Qu c ã t ng tr i qua m t giai o n c c k khó kh n ó là
quá trình tích t ru ng
t
ph làm vi c, ru ng
ng hoang hóa, các quan ch c
th
ng nhân th
hi n
ng câu k t
i hóa ã
chi m ru ng
y hàng tri u nông dân ra thành
a ph
t nông nghi p
ng và gi i
xây c t nhà
c a ho c bi n thành khu công nghi p. Do v y, nông thôn Trung Qu c khi yên
bình mà liên t c di n ra bi u tình, gây r i, ki n cáo, b o l c. S li u th ng kê
cho th y h i n m 2004 Trung Qu c có 74.000 v khi u ki n t p th thu hút
g n 4 tri u ng
Tr
i tham gia và 2005 s v là 84.000 và 2006 là 90.000 v .
c tình hình ó ông Hongyuan giám
B nông nghi p Trung Qu c kh ng
t ai c a ng
quy t
nh: Nguyên nhân là do vi ph m quy n
i nông dân di n ra th
nh thay cho nông dân và v n
v quy n l i
y
cho ng
phá trong chính sách
Qu c ã
c TT nghiên c u kinh t nông thôn,
ng xuyên khi chính quy n
a ph
ng
i
b o
là ph i có s c i cách s a
i nông dân. M t s thay
i mang tính ch t
i v i phát tri n nông nghi p và nông thôn
t
Trung
c th c hi n nh sau:
Th nh t, nhanh chóng gi m thu
thu hút
u t vào nông nghi p.
ây Trung Qu c ã th c thi chính sách mi n, gi m thu nông nghi p cho
các doanh nghi p
doanh nghi p ho t
n
u t vào nông nghi p. Hi n Trung Qu c có trên 10.000
ng
nông thôn chi m 30% t ng s doanh nghi p c
c. Th c t h u h t là doanh nghi p v a và nh (g n b ng 10 t doanh
16
nghi p), các doanh nghi p có s v n t 200 t tr lên ch chi m 30%. Cách
này ã v c d y tình tr ng thua l c a quá nhi u doang nghi p
u t vào nông
nghi p và nông thôn.
thu hút t t chính sách này Trung Qu c ã thành l p nhi u oàn kêu
g i xúc ti n
ut
Nga, Nh t, Trung Qu c,
n
, EU,…. Hi n nay B
Nông nghi p ã trình cho chính ph
án thu hút v n
nông nghi p, nông thôn Trung Qu c
n 2015, trong ó chú tr ng phát tri n
công ngh sinh h c
l
ut n
c ngoài vào
t o ra gi ng cây tr ng, v t nuôi có n ng xu t ch t
ng cao, áp d ng công ngh ch bi n b o qu n sau thu ho ch
nâng cao
giá tr ; an toàn v sinh c a s n ph m sau thu ho ch.
Th hai, b t
u t n m 2009 tr
i Trung Qu c s phát tri n khu công
nghi p công ngh cao.
ó là các công ngh
c ng d ng tiên ti n và m i nh t; công ngh
c ghép n i trong m t qui trình liên t c khép kín; công ngh có kh n ng
ng d ng trong i u ki n c th và có th nhân r ng; mô hình ph i
qu v kinh t và là n i h p tác gi a nhà Khoa h c – Nhà n
nghi p – Nhà nông trong ó doanh nghi p óng vai trò ch
t hi u
c – Doanh
o.
V i chính sách nh v y, Trung Qu c ã làm bùng n v phát tri n nông
nghi p, nông thôn chuyên sâu theo cách “Nh t thôn, nh t ph m” (M i thôn có
m t s n ph m).
n nay, Trung Qu c ã có 154.842 doanh nghi p kinh doanh
nông nghi p kéo theo s
phát tri n c a 90.980.000 h
s n xu t trên
1.300.000.000 m u di n tích tr ng cây các lo i ; 95.700.000 m u ch n nuôi
th y, h i s n. Tr
cm tl c
a Trung Qu c này ã xây d ng 4.139 khu công
nghi p tiêu chu n hóa c p tình và qu c gia.
Th ba, bài h c “Tam nông” trong xây d ng nông thôn m i
Qu c v i tiêu chí “hai m , m t i u ch nh” ó là:
Trung
17
m c a giá thu mua, m c a th tr
ng mua bán l
ng th c và m t i u
ch nh là chuy n t tr c p gián ti p qua l u thông thành tr thành tr c p tr c
ti p cho nông dân tr ng l
ng th c.
th c hi n
c tiêu chí trên thì chính
ph Trung Qu c ã m nh tay h tr tài chính tam nông v i ba m c tiêu:
“Nông nghi p gia t ng s n xu t, nông nghi p phát tri n và nông dân t ng thu
nh p.”
nh h
ng h tr tài chính cho Tam nông
“Nông nghi p hi n
Trung Qu c hi n nay là:
i, nông thôn ô th hóa, nông dân chuyên nghi p hóa”.
Trong chính sách tài chính t ng thu nh p cho nông dân, trung Qu c a
t ng
u t h tr v giá thu mua gi ng, h tr mua l
h n giá th tr
ng, mua máy móc thi t b là v n
d ng c ch h
i cùng v i chính sách xây
ng nghi p. ào t o k n ng làm vi c,
Hi n nay chính sách Tam nông
ng th c không th p
c bi t là lao
Trung Qu c ã
n m 2009 thu nh p bình quân c a dân c nông thôn
t hi u qu khá t t,
t 8.000 t /n m t ng
8,5% so v i 2008. N m 2009 Trung Qu c ã làm 300.000 km
thôn, h tr 46 tri u ng
i nghèo
huy n th c hi n thí i m b o hi m d
Chính sách tam nông
a vi c l y
qui
l
mb o
ng lão xã h i
nh r t ch c ch . Chuy n
thu h i
i quy n s d ng
ng h n ch t i
n
c này
t công nghi p ph i
lo cho phát tri n
c
t ai ph i úng v i chi n
nh b o
m Trung Qu c
t tr lên. M t khác, nh ng kho n ti n thu
tri n công nghi p do l y
nông thôn, xã
nông thôn.
t nông nghi p
c lâu dài c a vùng và n m trong ch gi i nh t
luôn có 1,87 t m u
ng b nông
i s ng t i thi u tri n khai 320
Trung Qu c c ng g n v i ch tr
t nông nghi p. V n
ng tr .
c t phát
c chuy n v chính quy n
i s ng KT-XH c a nhân dân.
Th t , Trung Qu c th c hi n chính sách nông thôn m i là khuy n
nông và t ng quy n cho nông dân.
N i dung c t lõi c a chính sách này là nông dân
nh
ng không h n ch quy n s d ng
c trao
t nông nghi p mà h
i, sang
ang
c
