Chương 3 HIỆN TRẠNG và ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH hà GIANG TRONG XU THẾ hội NHẬP

Chương 3 - HIỆN TRẠNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU
LỊCH HÀ GIANG TRONG XU THẾ HỘI NHẬP
3.1. Hiện trạng phát triển du lịch tỉnh Hà Giang
3.1.1. Đánh giá chung phát triển du lịch tỉnh Hà Giang giai đoạn 2006-2011
Với sự hội nhập của nền kinh tế đất nước với kinh tế thế giới, đó là điều
kiện thuận lợi để những địa phương như Hà Giang có cơ hội phát huy tiềm
năng, lợi thế, thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực du lịch. Giai đoạn 2006 - 2010
cũng là quãng thời gian để bộ mặt Hà Giang có những đổi thay vượt bậc và
lĩnh vực du lịch cũng cho thấy đang từng bước vươn lên hội nhập với cả nước.
Theo thống kê, đánh giá của ngành Du lịch, trước đây du khách đến với
Hà Giang với số lượng ít. Tuy nhiên, với việc tăng cường quảng bá, mời gọi,
lượng khách đến với Hà Giang ngày càng tăng cao, không chỉ khách nội địa
mà khách quốc tế đến từ châu Âu, châu Mỹ và đặc biệt đến từ quốc gia láng
giềng có ngành du lịch rất phát triển là Trung Quốc. Năm 2005 cho thấy,
lượng khách nội địa đến với Hà Giang mới đạt gần 38 ngàn lượt thì năm 2010
đã đạt con số 250,0 ngàn lượt. Năm 2005, khách quốc tế đến Hà Giang đạt
trên gần 32 ngàn lượt, năm 2010 đạt trên 47,2 ngàn lượt.
Nắm bắt cơ hội cũng như để đáp ứng với nhu cầu của thị trường du
lịch, chúng ta đã có sự đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho phát triển
hoạt động này. Trong 5 năm từ 2005 - 2010, đầu tư vào lĩnh vực du lịch đạt
trên 566 tỷ đồng. Cùng với sự đầu tư của Nhà nước, phát triển du lịch từng
bước được xã hội hóa với sự đầu tư khá lớn của nhân dân, doanh nghiệp. Vì
vậy, nếu như năm 2005, toàn tỉnh mới có 59 cơ sở lưu trú với 563 phòng thì
đến nay, chúng ta đã có 100 cơ sở lưu trú được cơ quan chức năng thẩm định
và xếp hạng với 1.340 phòng nghỉ. Hiện Hà Giang đã có 2 khách sạn đạt tiêu
chuẩn 2 sao, 9 khách sạn đạt tiêu chuẩn 1 sao. Bên cạnh đó, hệ thống các làng

1


văn hóa du lịch cộng đồng cũng được quan tâm, xây dựng, bước đầu đáp ứng

nhu cầu lưu trú của du khách.
Năm 2011, lượng khách du lịch đến với Hà Giang đạt khoảng 330.000
lượt người, tăng 9,5% so với năm 2010. Trong đó, lượng du khách quốc tế
đến Hà Giang lên tới 40.376 lượt khách. Đặc biệt, với sức hút của Công viên
địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, đã tạo ra hiệu ứng đưa số lượng
khách quốc tế đến từ các nước châu Âu, Châu Mỹ đạt con số 5.017 lượt
khách, tăng 27,9% so với năm 2010; khách nội địa đến Hà Giang đạt 289.561
lượt người, tăng 14,3% so với năm 2010 và tăng 3,4% so với kế hoạch năm.
Doanh thu từ dịch vụ du lịch đạt 337 tỷ đồng, tăng 9,1 % so với năm 2010.
Năm 2011, Hà Giang đã hoàn thành quy hoạch tổng thể Cao nguyên đá Đồng
Văn-Công viên địa chất toàn cầu đến năm 2020 và tầm nhìn 2030.
Hà Giang đã huy động được sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội để khôi
phục, bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể là yếu tố quan trọng cho
phát triển du lịch. Nhiều lễ hội của đồng bào các dân tộc được phục dựng và
phát huy như Lễ hội Gàu tào, Nhảy lửa, Cúng thần rừng, Cầu Trăng, Cầu
mưa, Cấp sắc... Từ đó, không chỉ có ý nghĩa xây dựng, phát huy khối đại đoàn
kết dân tộc mà còn có ý nghĩa như một thông điệp mời chào gửi đến với mỗi
du khách khi đến với Hà Giang. Các di tích lịch sử, di tích khảo cổ tiếp tục
được đầu tư, bảo tồn, Hà Giang đang khẳng định là một vùng đất giàu giá trị
văn hoá, bản sắc.
Đáp ứng với sự phát triển và nhu cầu của hoạt động du lịch, chúng ta
đã quan tâm đến việc thúc đẩy hợp tác liên vùng trong nước và quốc tế. Hà
Giang đã tiến hành ký kết hợp tác phát triển du lịch giữa 4 tỉnh gồm Hà Giang
- Tuyên Quang - Cao Bằng - Bắc Cạn; ký kết hợp tác với các tỉnh có chung
Quốc lộ 2; hợp tác phát triển du lịch 8 tỉnh khu vực Tây Bắc mở rộng và hợp
tác phát triển du lịch vùng Chiến khu Việt Bắc gồm 6 tỉnh... Hà Giang cũng
đã đẩy mạnh hợp tác quốc tế với việc ký kết hợp tác phát triển du lịch với Cục
2

Du lịch châu Văn Sơn, Cục du lịch Vân Nam của Trung Quốc... Từ đó, tạo
điều kiện cho việc phát triển du lịch nối giữa Hà Giang với các địa phương có
nhiều tiềm năng trong và ngoài nước.
Để chào mừng kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Hà Giang và 20
năm tái lập tỉnh, chương trình Liên hoan Festival Khèn Mông lần thứ I được
tổ chức trong 2 ngày 21 - 22.8.2011 tại huyện Đồng Văn với các thể loại nghệ
thuật như: Múa khèn, thổi khèn, các bài khèn truyền thống, bài khèn mới
trong sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, truyền thống của đồng bào Mông.
Festival Khèn Mông có 300 nghệ nhân, diễn viên, cán bộ, học sinh của 11
huyện, thành phố trong tỉnh, tổ chức nhằm từng bước sưu tầm, khôi phục và
gìn giữ, bảo tồn những giá trị nghệ thuật, nét đẹp nhân văn của cây khèn
Mông, phát huy tính năng tốt đẹp riêng có của nó trong cộng đồng người
Mông, góp phần thiết thực vào việc xây dựng nền văn hóa các dân tộc Hà
Giang. Việc tổ chức liên hoan Festival Khèn Mông gắn với các hoạt động của
Tuần văn hóa du lịch ấn tượng Cao nguyên đá Đồng Văn là dịp nhằm đẩy
mạnh phát triển quảng bá các danh lam thắng cảnh du lịch của huyện, thành
phố với bạn bè và khách du lịch quốc tế khi đến với Hà Giang
Với việc xác định phát huy những tiềm năng của địa phương cho việc
phát triển ngành Du lịch trở thành một ngành có vai trò quan trọng trong nền
kinh tế, vì thế, ngoài việc xây dựng, quảng bá các điểm du lịch, những lợi thế
của địa phương, vừa qua, từ sự nỗ lực, chúng ta đã được UNESCO công nhận
Cao nguyên đá Đồng Văn là Công viên địa chất toàn cầu. Đây là một cú
huých lớn, giúp cho du lịch phát triển mạnh mẽ hơn. Theo ý kiến của nhiều
chuyên gia, nhiều doanh nghiệp trong nước cũng như quốc tế tại các cuộc hội
thảo, gặp gỡ với tỉnh ta thì du lịch của Hà Giang giống như “một nàng công
chúa đang ngủ”, nhưng với việc Hà Giang có Công viên địa chất, đây chính là
lúc ngành Du lịch bừng tỉnh và phát huy vai trò. Vì thế, trong sự phối hợp
phát triển du lịch, rất nhiều tỉnh trong khu vực, trong đó có cả thủ đô Hà Nội,
3

Vân Nam (Trung Quốc) đã có sự nhìn nhận và ký kết với Hà Giang về phát
triển du lịch. Hình ảnh về du lịch Hà Giang với vẻ đẹp tiềm ẩn, hoang sơ dần
được xây dựng, đây là lợi thế khi mà những địa điểm du lịch như Lào Cai, Đà
Lạt, Quảng Ninh..., đã dần quá quen thuộc với du khách.
3.1.2. Số lượng và thành phần du khách
Trong những năm trước đây, do các nguyên nhân khác nhau như giao
thông khó khăn, cơ sở lưu trú chưa đáp ứng được với nhu cầu, du lịch tự
nhiên chưa trở thành nhu cầu lớn, công tác quảng bá du lịch còn nhiều hạn
chế nên số khách đến Hà Giang hầu như không đáng kể. Những năm gần đây,
du lịch Hà Giang đã có nhiều khởi sắc, đạt được những thành tựu quan, lượng
khách du lịch đến với Hà Giang ngày một tăng.
Bảng 3.1: Lượng khách và doanh thu du lịch Hà Giang 2008 - 2011
Năm

2008

2009

2010

2011

155

202

320

337

187.909

250.535

300.270

329.947

- Khách nội địa

138.646

200.353

250.000

289.561

- Khách quốc tế

49.445

50.182

47.270

40.386

1. Doanh thu (tỷ đồng)

2. Khách du lịch (lượt
khách)
Trong đó:

(Nguồn: Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch Hà Giang)
Từ năm 2008 đến nay, số lượng khách du lịch đến Hà Giang tăng liên
tục và khá nhanh. Năm 2008, tổng lượt khách là trên 187.000 lượt người, đến
năm 2010 tổng lượt khách là trên 300.000 lượt người, tăng là 1,6 lần so với
năm 2008. Trong đó khách nội địa có tốc độ tăng nhanh hơn. Năm 2008,
khách nội địa là trên 138.000 lượt khách, đến năm 2010 tăng lên 250.000 lượt
khách, tăng 1,8 lần so với năm 2008. Khách quốc tế năm 2008 có 49.400 lượt
khách, đến năm 2010 là trên 47.000 lượt khách. Nguyên nhân của việc tăng

4


số lượng khách du lịch đến Hà Giang là do trong những năm gần đây, việc
quảng bá về hình ảnh du lịch Hà Giang đã được quan tâm, cơ sở hạ tầng giao
thông vận tải và cơ sở vật chất phục vụ du lịch được cải thiện tạo sự thu hút
đối với khách du lịch, đáp ứng nhu cầu du lịch ngày càng đa dạng.
Khách nội địa đến với Hà Giang có thành phần khá đa dạng, gồm học
sinh, sinh viên trong các trường đại học ở nhiều địa phương trong cả nước
chiếm tới 40%. Loại khách này thường đi theo đoàn với số lượng đông từ 40 50 người, thậm chí có đoàn đông hơn, số lượng lên tới hàng trăm người (sinh
viên các trường đại học đi thực địa), điểm đến chủ yếu là các địa danh như cột
cờ Lũng Cú, cao nguyên đá Đồng Văn. Khách du lịch chuyên đề, nghiên cứu
khoa học đi nhóm nhỏ một vài người vào thời gian bất kì trong năm và
thường lưu lại với thời gian khá dài, đặc biệt trong những năm gần đây các
nhóm nghiên cứu khoa học về cao nguyên đá Đồng Văn. Khách tham quan
của các cơ quan, tổ chức ở các cấp ngành, các địa phương, thường được tổ
chức theo đoàn với số lượng khoang 20 - 30 người. Khách du lịch là các nhà

lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các nhà hoạt động trong các lĩnh vực văn học,
nghệ thuật, báo chí…Khách du lịch tự do (du lịch lẻ) thường đi theo nhóm từ
5 - 10 người, thời gian du lịch không có tính quy luật rõ rệt.
Khách quốc tế chiếm thị phần nhỏ, chỉ khoảng 10 - 15 % tổng số
khách. Khách quốc tế đến đây chủ yếu là từ Vân Nam - Trung Quốc, tỉnh nằm
giáp biên giới Việt Nam, ngoài ra khách du lịch là người Châu Âu “Du lịch ba
lô” đi du lịch với mục đích tham quan vãn cảnh trên cao nguyên đá, du lịch
mạo hiểm (leo núi, đi xuồng cao su khám phá hẻm vực sông Nho Quế), du
lịch nghiên cứu (khám phá cảnh quan nguyên sinh, thăm thú hang động), du
lịch văn hoá (tìm hiểu nếp sống văn hoá bản địa, văn hóa làng bản, chợ vùng
cao)… thời gian lưu trú lâu và thường đến vào mùa du lịch (thường là mùa
khô). Ngoài ra, khách du lịch chuyên đề gồm các chuyên gia nghiên cứu khoa
học về cao nguyên đá Đồng Văn, về nét đẹp văn hoá truyền thống của đồng
bào các dân tộc…Thành phần này thường lưu trú lâu hơn và vào bất kể thời
gian nào trong năm.
5


3.1.3. Mùa tham quan du lịch và thời gian lưu trú của khách du lịch
Mặc dù du lịch Hà Giang không có mùa rõ rệt, các điểm du lịch mở cửa
đón khách quanh năm song lượng khách thường đông hơn vào mùa hè. Khách
trong nước thường đi vào mùa hè, vào mùa lễ hội (sau Tết). Tuy nhiên, vào
các mùa khác vẫn rải rác có khách đến thăm, nhất là vào các ngày lễ, ngày
nghỉ cuối tuần. Đối với khách nước ngoài, lượng khách thay đổi song cũng
tập trung hơn cả vào các tháng mùa khô và lạnh (tháng 10, 11, 12) và ít hơn
vào các tháng 5, 6,7 (do thời tiết nóng và mưa nhiều).
Thời gian lưu trú của khách du lịch ngắn, trung bình là 1,7 ngày. Mặc
dù Hà Giang cách xa Hà Nội khoảng trên 300km, đường giao thông lên Hà
Giang còn nhiều khó khăn nhưng thời gian lưu trú của khách du lịch không
cao. Khách du lịch thuần tuý đến Hà Giang là rất ít, chủ yếu là kết hợp đi

buôn bán, hoặc kết hợp đi công tác, tranh thủ đi tham quan du lịch trong ngày.
Sản phẩm du lịch và dịch vụ của Hà Giang còn nghèo nàn đơn điệu chủ yếu
khai thác những cái sẵn có, chưa được đầu tư đồng bộ nên chưa tạo được
những sản phẩm thực sự hấp dẫn khách. Chưa nghiên cứu, kết nối được các
điểm du lịch hấp dẫn thành những chương trình du lịch dài ngày, hợp lý có
sức hút đối với các công ty lữ hành và bản thân khách du lịch.
3.1.4. Doanh thu du lịch và điều kiện cơ sở vật chất phục vụ du lịch
Doanh thu từ du lịch bao gồm tất cả các nguồn thu do khách du lịch chi
trả như doanh thu từ lưu trú, ăn uống, vận chuyển, mua sắm hàng hoá, các
dịch vụ khác như vui chơi giải trí… Doanh thu du lịch ngày càng tăng, chủ
yếu là chi phí phòng nghỉ, di chuyển, vé tham quan,...các nguồn thu từ dịch
vụ ăn uống và hàng hoá còn hạn chế.
Trước năm 2000, doanh thu từ du lịch không đáng kể. Trong những
năm 1995 - 1997, doanh thu đã tăng lên nhưng ở mức rất thấp, chỉ khoảng
200 triệu mỗi năm. Giai đoạn 1998 - 2000, doanh thu dao động trong khoảng
6


25 - 30 tỷ đồng. Đến giai đoạn 2005-2010 doanh thu tăng lên nhanh chóng,
năm 2008 là 155 tỷ đồng, đến 2010 tăng lên 320 tỷ đồng và 330 tỷ đồng năm
2011. Tốc độ tăng doanh thu của ngành du lịch năm 2011 tăng 2,0 lần so với
năm 2008.
Bảng 3.2: Số lượng cơ sở lưu trú của Hà Giang giai đoạn 2002 - 2011
Năm

2002

2003

2008

2010

2011

Tổng số cơ sở lưu trú

51

63

69

78

102

Tổng số phòng

576

659

753

870

1392

Tổng số giường

980

1125

1240

1450

1850

Chỉ tiêu

Nguồn: Sở Thương Mại - Du lịch Hà Giang
Đặc biệt là việc đầu tư, phát triển hệ thống cơ sở lưu trú hiện đã phát
triển, tính đến năm 2011 lên con số 102 cơ sở với tổng số 1.392 phòng. Trong
đó, chúng ta hiện đã có đến 4 khách sạn đạt tiêu chuẩn 2 sao, 15 khách sạn đạt
tiêu chuẩn 1 sao, 83 nhà nghỉ du lịch, với công suất sử dụng phòng đạt bình
quân từ 65 - 70 %, qua đó các cơ sở lưu trú đã góp phần giải quyết việc làm
thường xuyên cho khá nhiều lao động...
Ngoại trừ một số khách sạn có qui mô đạt tiêu chuẩn quốc tế được
trang bị đồng bộ phần lớn các nhà nghỉ, cơ sở lưu trú bình dân còn yếu trên
nhiều phương diện: lượng phòng ít, trang bị không đồng bộ, phân bố không
đều, một số nhà nghỉ khách sạn đã xây dựng lâu nên cơ sở vật chất đã trở nên
cũ không đáp ứng được nhu cầu của khách du lịch. Trong 2 năm trở lại đây,
cùng với xu hướng phát triển chung của cả nước lượng khách quốc tế tăng
nhanh, khách nội địa cũng của cả nước lượng khách quốc tế tăng nhanh,
khách nội địa cũng có nhu cầu đi nghỉ nhiều hơn nên các khách sạn, nhà nghỉ
ở đây đã đang được xây dựng thêm để đáp ứng kịp thời nhu cầu khách du
lịch. Dịch vụ ăn uống ở Hà Giang trong những năm gần đây cũng đang dần

phát triển để đáp ứng nhu cầu ẩm thực của khách du lịch. Năm 2010, Hà
7


Giang có 59 cơ sở ăn uống đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, các món ăn truyền
thống, độc đáo của địa phương chưa nhiều cùng với lượng khách đến Hà
Giang tăng giảm bất thường, đội ngũ nhân viên phục vụ còn nhiều hạn chế đã
đặt cho Hà Giang những khó khăn không nhỏ cần phải khắc phục, giải quyết.
Du lịch Hà Giang bước đầu đã giải quyết việc làm một số lượng lao
động. Ngoài lao động có chuyên môn hoạt động trong ngành du lịch, còn tạo
việc làm cho người lao động trong lĩnh vực nhà hàng, ăn uống, nghỉ ngơi, giải
trí, phương tiện đi lại…và đặc biệt du lịch cộng đồng góp phần tạo việc làm
cho người nghèo ở các thôn bản xa xôi.
Để đẩy mạnh thực hiện chủ trương phát triển du lịch cộng đồng, các
huyện trong tỉnh đang đầu tư xây dựng từ 2-3 làng du lịch cộng đồng, các địa
phương lập phương án, chỉ đạo các ngành chức năng thực hiện, cử cán bộ
xuống từng thôn, bản khảo sát chi tiết các làng bản trên địa bàn để lựa chọn
địa điểm thích hợp xây dựng làng du lịch cộng đồng. Bên cạnh đó, các huyện,
thị còn chủ động cân đối ngân sách, hỗ trợ cho nhân dân xây dựng một số
công trình cơ bản theo phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm; Tạo
điều kiện cho nhân dân vay vốn ưu đãi xây dựng các công trình phục vụ nhu
cầu khách du lịch...
Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng được 29 làng văn hóa du lịch cộng đồng,
trong đó 15 làng đã được đưa vào khai thác thu hút được khách du lịch trong và
ngoài nước đến tham quan, lưu trú. Một số địa phương đã có sản phẩm lưu
niệm từ làng nghề thủ công truyền thống cung cấp cho thị trường như các sản
phẩm của Hợp tác xã Dệt lanh Hợp Tiến, xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ; Sản
phẩm mây tre đan của các huyện Vị Xuyên, Bắc Quang; Rượu ngô Thanh Vân,
Quản Bạ; Rượu Nàng Đôn, Hoàng Su Phì; Trang phục của đồng bào các dân
tộc Lô Lô, Pà Thẻn, Dao... được đông đảo du khách nước ngoài yêu thích. Ví

dụ điển hình, làng văn hóa du lịch cộng đồng Thôn Tha, xã Phương Độ, thị xã
Hà Giang đã thu hút hàng năm trên 1500 lượt khách du lịch. Nguồn thu nhập

8


ban đầu từ các dịch vụ du lịch tuy còn thấp nhưng cũng là nguồn động viên,
khích lệ để người dân tích cực tham gia phát triển du lịch cộng đồng.
3.2. Tổ chức lãnh thổ theo các tuyến và điểm du lịch Hà Giang
Hệ thống sản phẩm du lịch chính của Hà Giang được phát triển trên cơ
sở khai thác các giá trị tiềm năng du lịch chính của tỉnh bao gồm:
- Du lịch tham quan (cao nguyên đá, cảnh quan thiên nhiên, các hang
động) là loại hình sản phẩm đặc thù gắn liền với thương hiệu Hà Giang.
- Du lịch thương mại cửa khẩu (Thanh Thủy)
- Du lịch sinh thái cộng động (tham quan làng văn hóa).
- Du lịch sinh thái (gắn với tiềm năng sinh thái rừng, …)
- Du lịch nghiên cứu khoa học
- Du lịch văn hóa lịch sử gắn với hệ thống các di tích lịch sử văn hóa, lễ
hội của các dân tộc.
3.2.1. Các khu và điểm du lịch
* Đèo Mã Pì Lèng - Mèo Vạc
Nằm ở quốc lộ 4C Hà Giang - Đồng Văn - Mèo Vạc, là đoạn đường
quanh co khúc khuỷu. Đỉnh Mã Pì Lèng - Mèo Vạc có chiều dài 7 km, nằm
giữa Đồng Văn và Mèo Vạc, nơi đây thấm bao mồ hôi nước mắt của công
nhân lao động được huy động từ các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái nguyên,
Tuyên quang và Hà Giang trong vòng 11 năm phải treo mình trên dây để đục
đá hình thành lên con đường hạnh phúc, hiện đã đầu tư xây dựng chiếu nghỉ
để cho du khách dừng chân chụp ảnh dòng sông Nho Quế thơ mộng và tạo
cho du khách một cảm giác mạnh.
* Sông Nho Quế và hẻm vực sông Nho Quế

Đứng trên đỉnh Mã Pì Lèng du khách sẽ thấy một dòng sông mỏng
manh như dải lụa ẩn hiện trong dãy sương mù tạo cho du khách một cảm giác

9


êm đềm khi đứng giữa kiệt tác của thiên nhiên thơ mộng. Du khách có thể
tham gia du lịch mạo hiểm bằng đi xuồng cao su qua hẻm vực sông Nho Quế
* Cột cờ Lũng Cú - Đồng Văn và bản Lô lô chải
Cột cờ Lũng Cú cách trung tâm huyện lỵ Đồng Văn 24 Km Đây là
điểm du lịch mang ý nghĩa lịch sử và thiêng liêng đối với khách du lịch nội
địa. Đỉnh Lũng Cú được ví như “ Vầng trán kiêu hãnh của tổ quốc" đánh dấu
điểm cực Bắc của đất nước, đứng trên đỉnh Lũng Cú có thể nhìn bao quát
quang cảnh xung quanh, thể hiện cảnh quan rất đẹp và hùng vĩ.
Bản Lô Lô Chải thuộc xã Lũng Cú (Đồng Văn, Hà Giang), bản Lô Lô
Chải là nơi sinh sống của 81 hộ dân, trên 300 nhân khẩu. Nhờ bảo tồn, gìn giữ
được nhiều nét đẹp trong văn hoá, lối sống cũng như trong lao động, sản xuất,
bản của người Lô Lô giờ trở thành một trong những điểm đến thu hút sự quan
tâm của du khách nằm ngay dưới chân cột cờ Lũng Cú.
* Miền đá cổng trời

Khi đến đây du khách sẽ thấy những hình thù kỳ lạ, những sắc màu kỳ
ảo. Đồng Văn - Quản Bạ, vùng đá khắc nhiệt nhưng cũng là vẻ đẹp của miền
đá cổng trời.
* Thị trấn Tam Sơn Quản Bạ và cảnh núi đôi
Nằm cách thị xã Hà Giang dọc tuyến quốc lộ 4C đường Hà Giang Đồng
Văn khoảng 46 Km. Đứng trên cổng trời Quản Bạ, ấn tượng đầu tiên của du
khách sẽ bắt gặp Thạch nhũ đôi ngay trong tầm mắt, được ví như hai vú đá đẹp
như khuôn ngực trần của thiếu nữ, nguồn sinh lực rồi dào không vơi cạn để làm
lên sức sống, và thị trấn Tam sơn như tấm thổ cẩm xinh xắn hiện ra giữa núi

rừng. Đặc biệt, với khí hậu mát mẻ có thể sánh với SaPa và Đà lạt
* Cửa khẩu Thanh Thủy
Nằm cách trung tâm thị xã Hà Giang 23,5 km đây là cửa khẩu nối liền
với cửa khẩu Thiên Bảo (Vân Nam - Trung Quốc) đây là điểm thu hút khách

10


du lịch và là cửa ngõ thông thương với thị trường khách du lịch Trung Quốc,
thị trường truyền thống rất lớn của du lịch Việt Nam và Hà Giang nói riêng.
* Hồ thủy điện Na Hang Tuyên Quang tại Bắc Mê
Hồ thuỷ điện Tuyên Quang là hồ nhân tạo được xây dựng với mục tiêu
chính là sản xuất ra điện năng và thuỷ lợi. Việc ngăn sông đã tạo ra một vùng
hồ rộng lớn bao gồm lưu vực của hai con sông chính là sông Gâm và sông
Năng. Hồ có mực nước ở thời điểm cao nhất là trên 8.000ha. Hồ thuỷ điện
Tuyên quang kết nối 3 tỉnh Hà Giang - Tuyên Quang - Bắc Kạn bằng đường
thuỷ trên mặt hồ.
* Căng Bắc Mê
Là một di tích lịch sử nằm trên địa phận Bản Sáp, Yên phú, Bắc Mê ở
điểm cuối của quốc lộ 34 Hà Giang - Bắc Mê . Năm 1938 thực dân Pháp lợi
dụng nơi này lập trại giam để giam giữ các đồng chí hoạt động cách mạng bị
bắt nhưng chưa kết án, trong đó có các đồng chí Xuân Thuỷ, Lê Giản,
Nguyễn Văn Ngọc...Đây là điểm du lịch về nguồn hấp dẫn du khách.
* Điểm Đèo Gió - Xín Mần.
Nằm cạnh con đường quốc lộ 4D đường Quang Bình đi Xín Mần, đây
là điểm dừng chân cho du khách từ Bắc Hà (Lao cai), Quang Bình đến Xín
Mần thích khám phá rừng nguyên sinh.
* Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì
Ruộng bậc thang - Một kỳ quan đến đây du khách sẽ ngất ngây trước
cảnh sắc muôn hình của những thửa ruộng bậc thang, nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh

thừa nhận ruộng bậc thang là thắng cảnh đẹp nhất của đất nước.
Di tích ruộng bậc thang Hoàng Su Phì nằm trên địa bàn 6 xã Bản
Luốc, Sán Sả Hồ, Bản Phùng, Hồ Thầu, Nậm Ty và Thông Nguyên. Đây là
những xã có danh lam thắng cảnh ruộng bậc thang tiêu biểu, được đánh giá
vào loại đẹp nhất Việt Nam với lịch sử hàng trăm năm, do đồng bào các dân

11


tộc La Chí, Dao, Nùng tạo nên bằng chính bàn tay lao động cần cù và sáng
tạo của mình.
* Bảo Tàng tỉnh, kỳ đài và núi Cấm tại thành phố Hà Giang
Nằm bên bờ sông Lô gần cầu Yên Biên I, nhà Bảo tàng tỉnh tựa như
đoá sen vươn lên trời cao giữa trung tâm thị xã Hà Giang. Bảo tàng tỉnh là nơi
lưu giữ, trưng bày các di sản văn hoá vật thể và phi vật thể độc đáo và quý
hiếm của cộng đồng các dân tộc Hà Giang.
Nằm trong khuôn viên trung tâm thị xã Hà Giang, Quảng trường 26/3 có
tượng đài Bác Hồ với các dân tộc Hà Giang. Nơi mà vào ngày 26/3/1961, Bác
Hồ đã lên thăm và nói chuyện với đồng bào các dân tộc Hà Giang. Đây là nơi
tổ chức hoạt động văn hoá văn nghệ của nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang.
Nằm ngay giữa thị xã, có thể coi núi Cấm là địa điểm lý tưởng nhất để
nhìn ngắm toàn cảnh thị xã Hà Giang từ trên cao. Sau một đoạn đường rải đá
răm ngoằn nghèo và dốc, du khách sẽ phải bỏ lại xe để leo bộ lên đỉnh núi
Cấm. Từ đây lên đỉnh núi chỉ mất khoảng nửa tiếng đồng hồ nhưng đây cũng
là thời gian lý thú vì từ vị trí nào trên đường đi, du khách cũng có thể ngắm
nhìn thị xã ở nhiều góc độ khác nhau,
* Chùa Sùng Khánh
Nằm cách thị xã Hà Giang 9 Km, chùa Sùng Khánh do chú Phụ Đạo
(Tù trưởng) Nguyễn Ẩn dựng lên năm 1356. Năm 1705 chùa được trùng tu.
Đây là điểm du lịch hấp dẫn cho du khách tìm hiểu về nét văn hoá tâm linh

của dân tộc.
* Khu di tích nhà Vương - Xà Phìn - Đồng Văn
Nằm cách trung tâm huyện lỵ Đồng Văn 15 Km đường Đồng Văn - Hà
Giang đây là dinh thự của dòng họ Vương (người Mông) một thời được coi là
Vua mèo cai quản cả khu vực cao nguyên đá Đồng Văn. Kiến trúc nhà Vương
độc đáo có giá trị nghệ thuật, mô phỏng theo kiết trúc cổ Trung Hoa (đời Mãn

12


Thanh) với những đường cong, nét lượn, trạm trổ tinh xảo... Đây không chỉ là
dinh thự mà còn là pháo đài phòng thủ giữa cao nguyên đá.
* Phố cổ và chợ Đồng Văn
Nằm cạnh trung tâm huyện lỵ Đồng Văn có hình vòng cung dài hơn
cây số. Khu phố cổ này đã tồn tại hơn 100 năm là kiến trúc cổ vùng cao quý
hiếm đang được bảo về là địa chỉ cho những du khách ưa thích tìm tòi khám
phá lịch sử. Chợ Đồng Văn là nơi giao thương của đồng bào các dân tộc như:
Tày, Nùng, Hán, Mông, Hoa, Dao, Kinh… Chợ họp vào ngày chủ nhật hàng
tuần và các ngày lễ, tết trong năm. Chợ nằm dưới chân núi Đồn Cao, ngay
bên cạnh khu phố cổ Đồng Văn. Toàn khu chợ được thiết kế theo lối kiến trúc
Việt - Hoa và có sự giao thoa rất tinh tế hợp với phong thủy miền cao nguyên.
Công trình chợ Đồng Văn với kết cấu hình chữ U thật tráng lệ, thâm trầm lối
kiến trúc trên đá được xây dựng trong khoảng thời gian từ 1925 - 1928.
* Bãi đá cổ Nấm Dẫn huyện Xín Mần
Cách trung tâm huyện lỵ Xín Mần 16 Km và cách Uỷ ban nhân dân xã
Nắm Dẩn về phía tây khoảng 1,5 km bãi đá cổ nằm giữa thung lũng thôn
Nùng Má Lử xung quanh có ruộng bậc thang và nương dãy của dân tộc Nùng
có dấu tích lịch sử từ thời cổ rất lâu khắc trên đá nhiều chữ nho, nôm, hán đã
mòn mờ theo năm tháng thời gian và có nhiều hình ảnh biểu hiện như khe
suối, quả đồi và xung quanh có nhiều hòn đá biểu hiện tự nhiên có khắc hình

người.... bên cạnh đó du khách có thể khai thác Làng dân tộc Nùng thôn Nùng
má lử với 73 hộ và 400 nhân khẩu, du khách sẽ được thưởng thức một số tiết
mục của đội văn nghệ thôn bản với những lời ca ngợi về tình yêu đôi lứa.
* Khu du lịch sinh thái Thạch Lâm Viên
Khu du lịch sinh thái Thạch Lâm Viên, thuộc tổ 3, phường Quang
Trung, thành phố Hà Giang, giáp địa phận xã Phong Quang huyện Vị Xuyên.
Cách trung tâm thành phố Hà Giang khoảng 3 km. Với những cảnh đẹp hoang
13


sơ, Thạch Lâm Viên có tổng diện tích là 16ha, nằm trong khu bảo tồn thiên
nhiên Phong Quang.
* 29 làng văn hóa dân tộc rải rác các huyện
Một số địa phương đã có sản phẩm lưu niệm từ làng nghề thủ công
truyền thống cung cấp cho thị trường như các sản phẩm của Hợp tác xã Dệt
lanh Hợp Tiến, xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ; Sản phẩm mây tre đan của các
huyện Vị Xuyên, Bắc Quang; Rượu ngô Thanh Vân, Quản Bạ; Rượu Nàng
Đôn, Hoàng Su Phì; Trang phục của đồng bào các dân tộc Lô Lô, Pà Thẻn,
Dao... được đông đảo du khách nước ngoài yêu thích.
3.2.2. Các tuyến du lịch
3.2.2.1. Tuyến chính: Thị xã Hà Giang - Hà Nội.
* Đặc điểm tuyến: Đây là tuyến đường bộ nối giữa trung tâm phân phối
khách lớn nhất của khu vực phía Bắc là Thủ đô Hà Nội và trung tâm phân
phối khách của tỉnh. Là tuyến quan trọng để kết nối du lịch Hà Giang với các
tỉnh phía Nam. Tuyến gắn với Quốc lộ số 2, đã được nâng cấp trải nhựa
100%, có thể vận chuyển khách bằng các loại phương tiện cơ giới đường bộ.
tuyến có độ dài hơn 300km (trong đó địa phận tỉnh Hà Giang 80km).
Điểm du lịch trên tuyến: Làng dân tộc Dao Nậm An xã Tân thành (Bắc
quang); Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng suối khoáng nóng Thanh Hà (Vị
Xuyên); Chùa Sùng Khánh (Vị Xuyên); Làng dân tộc Tày thôn Tiến Thắng

(thị xã Hà Giang).
Các tuyến phụ từ tuyến chính:
- Thị trấn Bắc Quang - Hồ Quang Minh. Đây là tuyến đường bộ nối
giữa trung tâm huyện Bắc Quang với điểm du lịch sinh thái văn hoá của
huyện. Điểm cuối của tuyến là thôn Khiềm một làng du lịch cộng đồng dân
tộc Tày. Điểm du lịch trên tuyến: Hồ vườn sinh thái thuỷ lợi Quang Minh;
Làng dân tộc Tày thôn Khiềm xã Quang Minh.
- Bắc Quang - Tiểu khu Trọng Con. Đây là tuyến đường bộ nối giữa
trung tâm huyện Bắc Quang với một điểm di tích lịch sử. Độ dài tuyến đường
14


từ quốc lộ số 2 khoảng 25 km . Điểm du lịch trên tuyến: Khu di tích lịch sử
Trọng Con; một số làng dân tộc Tày của xã Bằng Hành .
- Thị trấn Bắc Quang - Quang Bình - Xín Mần. Đây là tuyến đường bộ
nối giữa trung tâm huyện lỵ Bắc Quang đi qua địa bàn huyện lỵ huyện Quang
Bình với trung tâm huyện lỵ Xín Mần . Điểm du lịch trên tuyến: Thôn Mi Bắc,
xã Tân Bắc (Quang Bình); hang Pác Thẳm (Quang Bình); suối nước nóng
Quảng Nguyên (Xín mần); đèo gió (Xín Mần); bãi đá cổ Nấm Dẩn (Xín Mần).
Sản phẩm du lịch chính trên tuyến: Tham quan cảnh quan trên tuyến;
tham quan và tìm hiểu văn hoá dân tộc Pà Thẻn, dân tộc Dao, dân tộc Nùng;
khám phá hang động, leo thác, lội suối; tham quan tìm hiểu những hình chạm
khắc cổ trên đá; tắm nước khoáng nóng và nước thuốc của dân tộc Dao đỏ
- Bắc Quang - Quang Bình - Phố Ràng (Lào Cai). Đây là tuyến đường
bộ 279 nối giữa quốc lộ 2 với quốc lộ 70 (Hà Nội - Lao Cai), nối tuyến du
lịch Hà Giang với du lịch tỉnh Lào Cai, Yên Bái. Tuyến có độ dài 60 km.
Điểm du lịch trên tuyến: Làng du lịch thôn Mi Bắc- xã Tân Bắc (Quang
Bình); hang Pác Thẳm xã Yên Bình (Quang Bình); Phố Ràng, huyện Bảo
Yên, tỉnh Lào Cai.
Sản phẩm du lịch trên tuyến: Tham quan cảnh quan trên tuyến; tham

quan và tìm hiểu văn hoá dân tộc Pà Thẻn; kết nối các sản phẩm du lịch của
tỉnh Lào Cai.
- Quang Bình - Bằng Lang - Xuân Giang - Lục Yên (Yên Bái). Đây là
tuyến đường bộ nối giữa trung tâm huyện Quang Bình với các làng mạc trù phú
của vùng thấp Hà Giang và có thể kết nối với các tuyến du lịch của tỉnh Yên Bái
qua huyện Lục Yên (Yên Bái). Độ dài hơn 30 km. Điểm du lịch trên tuyến:
Làng dân tộc Tày thôn Chì xã Xuân Giang. Sản phẩm du lịch trên tuyến: tham
quan cảnh quan trên tuyến; tham quan và tìm hiểu văn hoá dân tộc Tày, ngủ nhà
sàn, thưởng thức các món ăn truyền thống của người địa phương.

15


- Thị trấn Vị Xuyên - Cao Bồ - Thị xã Hà Giang. Đây là tuyến từ trung
tâm huyện Vị Xuyên đến làng du lịch thôn Lùng Tao, xã Cao Bồ (huyện Vị
Xuyên) và tiếp tục đến làng du lịch thôn Tiến Thắng xã Phương Thiện (thị xã
Hà Giang). Tuyến có độ dài khoảng hơn 40 km. Điểm du lịch trên tuyến: Khu
du lịch sinh thái Cầu Má (Vị Xuyên); làng dân tộc Dao thôn Lùng Tao, xã
Cao Bồ (Vị Xuyên); làng dân tộc Tày thôn Tiến Thắng, xã Phương Thiện (thị
xã Hà Giang). Sản phẩm du lịch trên tuyến: Tham quan cảnh quan trên tuyến;
lội suối, leo thác, tắm suối; tham quan và tìm hiểu văn hoá dân tộc Dao Tả
Pan, dân tộc Tày; chữa bệnh bằng thuốc gia truyền của dân tộc Dao đỏ.
3.2.2.2. Tuyến thành phố Hà Giang - Hoàng Su Phì - Xín Mần - Lao Cai
Đây là tuyến đường bộ bắt đầu từ thị xã Hà Giang theo quốc lộ 2 trên
đường Hà Giang - Hà Nội tại km 45 quốc lộ 2 tại địa phận xã Tân Quang
huyện Bắc Quang, rẽ phải đi huyện Hoàng Su Phì, huyện Xín Mần, nối với
các tuyến du lịch của Lào Cai và khu vực Tây Bắc. Tuyến có đường nhựa
100%, tuy nhiên đường khá nhỏ và có nhiều cua tay áo. Độ dài hơn 100km.
Các điểm du lịch trên tuyến: Khu du lịch sinh thái Panhau Thông
Nguyên; 4 làng du lịch cộng đồng xã Thông Nguyên (Hoàng Su Phì); núi Gia

Long (Xín Mần); Rừng nguyên sinh (Xín Mần); Chợ Cốc Pài (Xín Mần).
3.2.2.3. Thị xã Hà Giang – Bảo Lạc – Thị xã Cao Bằng
Đặc điểm tuyến: Đây là tuyến đường bộ nối giữa trung tâm phân phối
khách lớn nhất của tỉnh và tỉnh Cao Bằng. Là tuyến quan trọng để kết nối du
lịch Hà Giang với các tỉnh phía Đông Bắc. Tình trạng giao thông: Tuyến gắn
với Quốc lộ số 34, đã được trải nhựa 100%, tuy nhiên đường nhỏ, nhiều cua
gấp, một số đoạn đường khó đi chỉ có thể đi được bằng các loại xe gầm cao
Điểm du lịch trên tuyến: Căng Bắc Mê; Làng văn hoá du lịch thôn Tắn
Khâu - Phú Nam. Độ dài gần 80km.
Các tuyến phụ từ tuyến chính gồm:

16


- Bắc Mê - Đường Âm - Na Hang (Tuyên Quang). Là tuyến du lịch
đường bộ liên tỉnh nối giữa trung tâm huyện Bắc Mê với tỉnh Tuyên Quang để
tiếp nối với các tuyến du lịch khác xuất phát từ Tuyên Quang.
Điểm du lịch trên tuyến:Căng Bắc Mê; Bản Nghè xã Yên Cường; Thôn
Nà Loòng, Pom Cút thuộc xã Đường Âm;
Sản phẩm du lịch trên tuyến: Tham quan di tích lịch sử cách mạng Căng
Bắc Mê (di tích lịch sử đã được nhà nước xếp hạng): Thăm bản làng dân tộc Tày
ở bản Nà Loòng, bản Pom Cút; Thăm bản dân tộc Dao ở Bản Nghè
- Bắc Mê - Yên Phú – Yên Cường - Phiêng luông. Đây là tuyến đường
bộ nối giữa trung tâm huyện Bắc Mê với điểm cuối là Phiêng Luông - một
điểm du lịch sinh thái của huyện. Điểm cuối của tuyến có thể là thôn Phiêng
Luông xã phiêng Luông hoặc tiếp tục đi từ Phiêng Luông đến bến thuyền
Thượng Tân.
- Bắc Mê - Du Già - Mậu Duệ (Yên Minh). Đây là tuyến đường bộ nối
giữa trung tâm huyện Bắc Mê với Cụm du lịch vùng cao của Hà Giang. Độ
dài gần 100km (76km từ ngã ba đường quốc lộ 34 tại xã Minh Ngọc đến Mậu

Duệ). Điểm du lịch trên tuyến: Rừng nguyên sinh Du Già.
3.2.2.4. Bắc Mê - Na Hang (Tuyên Quang) - Ba Bể (Bắc Cạn)
Đây là tuyến du lịch đường thuỷ liên tỉnh rất quan trọng nối giữa trung
tâm huyện Bắc Mê với tỉnh Tuyên Quang để tiếp nối với các tuyến du lịch
khác xuất phát từ Tuyên Quang (tiếp tục theo đường thuỷ đi Hồ Ba Bể - Bắc
Kạn hoặc theo các tuyến du lịch đường bộ xuất phát từ Tuyên Quang).
Độ dài: tuyến có độ dài hơn 30 km thuộc địa phận huyện Bắc Mê, 80
km đến đập chính hồ thuỷ điện thuộc địa phận huyện Na Hang tỉnh Tuyên
Quang và tiếp tục có 35 km đường thuỷ theo sông Năng dến Hồ Ba Bể.

17


Điểm du lịch trên tuyến: Làng dân tộc Tày thôn Bản Lạn xã Yên Phú,
làng dân tộc Tày bản Noong, bản Khén thuộc xã Lạc Nông, trung tâm xã
Thượng Tân; Đập chính của hồ thuỷ điện và nhà máy thuỷ điện Na Hang; Hồ
Ba bể - một trong 20 hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất thế giới.
3.2.2.5. Hà Giang - Cửa khẩu Thanh Thuỷ - Trung Quốc
Đây là tuyến đường bộ nối giữa trung tâm phân phối khách của tỉnh Hà
Giang với thị trường khách du lịch truyền thống và khá lớn của nước ta.
Tuyến có độ dài 22 km đến cửa khẩu Thanh Thuỷ và tiếp tục kết nối với các
tuyến du lịch của tỉnh Vân Nam Trung Quốc.
Điểm du lịch trên tuyến: Bảo tàng tỉnh Hà Giang; Thôn Tha xã Phương
Độ (thị xã Hà Giang), Thôn Thanh Sơn xã Thanh Thủy (Vị Xuyên); Cửa khẩu
Thanh Thủy; Kết nối với các điểm du lịch của đất nước Trung Quốc gồm:
- Hà Giang - Ma Li Po (Châu Vân Sơn - Vân Nam).
- Hà Giang - Châu Vân Sơn ( Vân Nam).
- Hà Giang - Châu Vân Sơn - Thạch Lâm - Côn Minh.
3.2.2.6. Hà Giang - Quản Bạ - Yên Minh - Đồng Văn - Mèo Vạc
Đây là tuyến đường bộ nối giữa trung tâm phân phối khách của tỉnh với

khu vực cao nguyên đá. Là tuyến quan trọng khai thác du lịch phía Bắc.
Tuyến gắn với Quốc lộ số 4c, đã được nâng cấp trải nhựa, có thể vận chuyển
khách bằng các loại phương tiện cơ giới đường bộ. Tuy nhiên, đường nhỏ
nhiều đèo cao, cua gấp và nguy hiểm. Tuyến có độ dài gần 200km. Sản phẩm
du lịch trên tuyến: Tham quan cảnh quan trên tuyến; Tham quan và tìm hiểu
văn hoá dân tộc Giấy tại thôn Bục Bản, ngủ nhà sàn và thưởng thức đặc sản
ẩm thực của người dân; Khám phá hang động, trang trại xoài của người dân
địa phương; Làng du lịch dân tộc Mông Phó Cáo; thôn Lũng Cẩm trên xã

18


Sủng Là; Tham quan di tích lịch sử Xà Phìn (di tích lịch sử được nhà nước
xếp hạng); Tham quan và tìm hiểu văn hoá dân tộc Mông; Tham quan tìm
hiểu các chợ phiên (chợ Lũng Phìn; chợ Phó Bảng, chợ Xà Phìn, chợ Phó Cáo
và các chợ trung tâm huyện lỵ); Tham quan phố cổ Phó Bảng.
Tuyến phụ từ tuyến chính gồm:
- Thị trấn Tam Sơn (Quản Bạ) - Thanh Vân. Đây là tuyến du lịch bằng
đường bộ nối giữa trung tâm huyện Quản Bạ với một điểm du lịch địa danh
khá nổi tiếng của Hà Giang. Tình trạng giao thông: toàn bộ tuyến đều bằng
đường nhựa khá tốt có thể đi được bằng các phương tiện giao thông đường
bộ, tuyến có độ dài 6 km. Điểm du lịch trên tuyến: Chợ Quản Bạ (vào chủ
nhật hàng tuần); Làng dân tộc Mông xã Thanh Vân.
- Thị trấn Đồng Văn - Lũng Cú - Xà Phìn. Đặc điểm tuyến: Tuyến
đường bộ từ trung tâm huyện lỵ Đồng Văn đi qua nhiều đèo cao vách đá hùng
vĩ tới điểm du lịch cực Bắc của Tổ quốc. Tuyến có độ dài 23 km. Điểm du
lịch trên tuyến: Cột cờ Lũng Cú; Làng dân tộc Lôlô Chải; Di tích văn hóa Xà
Phìn (Dinh họ Vương).
- Thị trấn Mèo Vạc - Khau Vai. Là tuyến đường bộ nối giữa trung tâm
huyện Mèo Vạc Khau Vai - một điểm du lịch văn hóa nổi tiếng, tuyến có độ

dài 24 km. Điểm du lịch trên tuyến: Thôn Khau Vai xã Khau vai, tham dự chợ
tình Khau Vai (một hiện tượng văn hóa độc đáo chỉ diễn ra vào đêm 27 tháng
3 âm lịch hàng năm.
- Mèo Vạc - Tát Ngà - Niêm sơn - Bảo Lạc (Cao Bằng). Đây là tuyến du
lịch có triển vọng tốt để nối tuyến du lịch vùng cao Hà giang với du lịch tỉnh
Cao Bằng theo hành trình du lịch "khám phá vùng biên cương" bởi tính hấp
dẫn của tuyến. Tuyến đi xuyên qua một vùng núi đá xen núi đất với những dải
rừng nguyên sinh khá nguyên vẹn và những làng mạc trù phú mang đậm bản
sắc dân tộc. Tuyến có độ dài hơn 30 km trong địa phận của tỉnh Hà Giang.
19


Điểm du lịch trên tuyến: Rừng nguyên sinh Liêm sơn; Làng dân tộc
Giấy Tát Ngà.

Hình 3.1: Lược đồ tuyến điểm du lịch tỉnh Hà Giang
(Nguồn: Nhóm tác giả biên vẽ)
3.3. Những hạn chế phát triển du lịch Hà Giang
20


Bên cạnh những thành tựu, cơ hội Du lịch hà Giang đã và đang có, có
thể nhận thấy những hạn chế trong phát triển hoạt động du lịch suốt thời
gian 5 năm qua. Tư duy bao cấp còn tồn tại ở không ít nơi, đội ngũ tham
mưu, xây dựng và phát triển hoạt động du lịch vẫn còn những hạn chế, có
lúc, có nơi chưa có định hướng, quy hoạch phát triển du lịch một cách lầu
dài, làm theo kiểu đến đâu hay đến đó. Cùng với đó, vốn đầu tư cho phát
triển du lịch còn nhiều khó khăn nên chúng ta chưa thể phát triển cơ sở hạ
tầng, các điểm du lịch một cách đồng bộ, trọng tâm, nhiều nơi đầu tư du lịch
theo kiểu vừa đầu tư, vừa khai thác. Các sản phẩm du lịch của chúng ta vẫn

còn nghèo nàn. Nguồn nhân lực phục vụ cho ngành Du lịch còn quá ít, số
người được đào tạo bài bản không nhiều, khả năng ngoại ngữ rất hạn chế.
Đó là những hạn chế có thể nhìn thấy và được chỉ ra nhiều lần tại các hội
nghị chuyên về du lịch. Và để ngành Du lịch của chúng ta hoà chung vào
quỹ đạo du lịch của cả nước đang chờ vào nỗ lực của ngành Du lịch, các
ngành, các cấp và nhân dân trong tỉnh...
Hà Giang là tỉnh miền núi có nhiều dân tộc anh em cùng nhau sinh
sống, giao thông đi lại còn khó khăn, dân trí của đồng bào còn nhiều hạn chế.
Vì vậy nhận thức của đồng bào về du lịch còn nhiều bất cập, chưa khai thác,
kinh doanh được những sản phẩm du lịch sẵn có ở địa phương, sản xuất nông
nghiệp vẫn giữ vai trò chủ đạo nên dẫn đến tình trạng thu nhập bình quân theo
đầu người còn thấp.
3.4. Định hướng và một số giải pháp phát triển du lịch Hà Giang trong
điều kiện hội nhập quốc tế
3.4.1. Định hướng phát triển du lịch Hà Giang
3.4.1.1. Quan điểm chỉ đạo
Nhận thức được tầm quan trọng của ngành du lịch đối với sự phát triển
kinh tế - xã hội, Đảng và Nhà nước ta đã xác định:”…phát triển du lịch trở
thành một ngành kinh tế mũi nhọn trên cơ sở khai thác có hiệu quả lợi thế về
21


điều kiện tự nhiên, sinh thái, truyền thống văn hóa lịch sử, huy động tối đa
nguồn lực trong nước và tranh thủ sự hợp tác, hỗ trợ quốc tế, góp phần thực
hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.
Tuy nhiên cần phát triển du lịch theo định hướng bền vững. Phát triển
bền vững là sự thỏa mãn nhu cầu hiện tại mà không xâm phạm đến khả năng
thỏa mãn nhu cầu của thế hệ tương lai. Hiện nay việc phát triển bền vững
đang là vấn đề được rất nhiều người quan tâm và ở nhiều lĩnh vực khác nhau
đặc biệt là trong lĩnh vực du lịch. Trong khi phảt triển du lịch Hà Giang thì

vấn đề làm sao để đem lại hiệu quả kinh tế cao nhưng đồng thời phải đảm bảo
vệ sinh môi trường, phát triển bền vững.
3.4.1.2. Mục tiêu phát triển du lịch
Phát triển du lịch Hà Giang trước hết phải thỏa mãn nhu cầu về du lịch,
đó là các nh cầu về tham quan, nghỉ ngơi giải trí, nghiên cứu khoa học…
Thứ hai, phải đảm bảo mục tiêu bảo tồn trong hoạt động du lịch đó là
phải giảm thiểu sức ép của họat động du lịch đến môi trường, các vấn đề về
bảo tồn đa dạng sinh học…
Thứ ba, đảm bảo du lịch có chất lượng: để làm được điều này phải quan
tâm đến công tác giáo dục, phát triển nguồn nhân lực có trình độ cho du lịch,
nhất là đội ngũ hướng dẫn viên du lịch.
Thứ tư, hỗ trợ cộng đồng, tức là tạo cơ hội sử dụng lao động và các sản
phẩm địa phương để thu hút khách du lịch. Tăng cường phát triển các làng
nghề thủ công - mỹ nghệ truyền thống để tạo ra được nhiều mặt hàng: thổ
cẩm, mây tre đan, trang sức bạc…
Thứ năm, hoạt động du lịch phải đem lại doanh thu lớn cho nền kinh tế
của tỉnh. Điều này phải khai thác được mọi nguồn lực về tự nhiên, dân cư,
kinh tế để phát triển du lịch một cách đồng bộ có sự kết hợp với các ngành
khác, nhằm đem lại doanh thu cao nhất, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và
phát triển nền kinh tế địa phương.
3.4.1.3. Định hướng phát triển
22


a) Định hướng chung
Trong quá trình phát triển ngành du lcịh Hà Giang cần tập trung vào
các nhóm vấn đề chính đó là: công tác xây dựng và tổ chức thực hiện quy
hoạch, nâng cao hiệu quả quản lí nhà nước về du lịch, đẩy mạnh phát triển sản
phẩm du lịch, nâng cấp phát triển hạ tầng du lịch của tỉnh và cơ sở vật chất
phục vụ du lịch, chú trọng công tác bảo vệ tài nguyên môi trường, tài nguyên

môi trường, chuyển hóa và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ du
lịch, phát triển thị trường và quảng bá, xúc tiến du lịch; giáo dục cộng đồng
về phát triển du lịch và bảo vệ tài nguyên du lịch
b) Các dự án phát triển du lịch
- Dự án đầu tư nâng cấp, cải tạo, tiếp nhận quản lý khai thác Khu du
lịch suối khoáng Thanh Hà - xã Việt Lâm - huyện Vị Xuyên.
- Dự án đầu tư xây dựng, quản lý, khai thác khu suối khoáng Quảng
Ngần, Thượng Sơn - huyện Vị Xuyên và Quảng Nguyên - huyện Xín Mần.
- Dự án tiếp tục đầu tư xây dựng, quản lý, khai thác Khu du lịch và dịch
vụ Hà Phương tại xã Phương Độ, thành phố Hà Giang, quy mô 75ha
- Dự án xây dựng, quản lý, khai thác các khu du lịch Tam Sơn- Quản
Bạ, Hồ Noong - Vị Xuyên, Mỏ Neo - thành phố Hà Giang.
- Dự án đầu tư tôn tạo, quản lý, khai thác hệ thống hang động tỉnh Hà
Giang (Hang Khú Mỉ - Quản Bạ, hang Tùng Bá, Đaọ Đức – Vị Xuyên, hang
Nho Quế -Mèo Vạc).
- Đầu tư xây dựng và khai thác kinh doanh khu du lịch Công viên địa
chất cao nguyên đá Đồng Văn.
- Dự án tuyến dịch vụ xe buýt công cộng Hà Giang - Thanh Thủy.
- Dự án khu du lịch sinh thái, du lịch leo núi Tây Côn Lĩnh.
c) Định hướng phát triển du lịch theo lãnh thổ
Phát triển các tuyến, điểm du lịch hiện có, đầu tư quy hoạch du lịch làm
3 cụm du lịch chính và 2 cụm du lịch phụ, cụ thể:

23


* Cụm du lịch trung tâm: Kéo dài từ thị trấn Vinh Quang huyện Vị
Xuyên qua thành phố Hà Giang đến cửa khẩu Thanh Thủy - Đây là khu vực
tập trung các điểm du lịch với mật độ dày đặc.
+ Di tích lịch sử văn hóa: Chùa Sùng Khánh, Chùa Bình Lâm…

+ Di tích lịch sử cách mạng: Kỳ Đài (nơi Bác Hồ nói chuyện với nhân
dân Hà Giang).
+ Các khu du lịch sinh thái vui chơi giải trí: Khu núi Cấm – Suối Tiên,
động Phương Thiện, Khu du lịch làng Má, khu du lịch hồ Noong, khu du lịch
suối khoáng Quảng Ngần Khuổi Luông. Các khu du lịch sinh thái gắn liền với
thủy điện như thủy điện Nậm Mu…
+ Các khu di tích khảo cổ: Di chỉ Đồi Thông, Di chỉ Lò Gạch, Tùng Bá.
* Cụm du lịch Đồng Văn
Từ thị trấn Phó Bảng đến thị trấn Đồng Văn, thị trấn Mèo Vạc và kết
thúc tại chợ tình Khâu Vai. Đây là khu vực cao nguyên đá có độ cao từ 1500 2000m với các di tích tiêu biểu đã được nhà nước và quốc tế xếp hạng, còn có
các điểm du lịch vô cùng hấp dẫn và độc đáo.
+ Cột cờ Lũng Cú
+ Nhà Vương Chí Sình
+ Danh Thắng Mã Pì Lèng
+ Chợ tình Khâu Vai
+ Cổng trời Sà Phìn
+ Di chỉ khảo cổ Hang Phó Bảng
+ Khu du lịch sinh thái gắn với thủy điện Séo Hồ
* Cụm du lịch Bắc Mê
Đây là quần thể di chỉ khảo cổ vô cùng độc đáo và quý giá ở huyện Bắc
Mê. Tại đây đã phát hiện ra các di vật minh chứng cho lịch sử tồn tại của

24


người Việt cổ từ thời đồ đá cũ đến thời đại kim khí. Địa hình phong phú, cảnh
quan tươi đẹp nhiều hang động, sông, suối là cơ sở để phát triển các loại hình
du lịch hấp dẫn
+ Trở về cội nguồn (thăm hang động, tham quan di chỉ, hiện vật)
+ Sống trong quá khứ (du khách được sống và lao động ở thời tiền sử,

dùng các phiên bản khảo cổ để lao động).
+ Thực tế ảo (xem các bộ phim li kì hấp dẫn về ngành khảo cổ, chụp
ảnh với các di chỉ khảo cổ).
+ Du lịch văn hóa tìm hiểu phong tục tập quán của người Tày.
+ Thăm di tích lịch sử Căng Bắc Mễ.
∗ Các cụm du lịch phụ trợ
- Cụm du lịch Việt Quang gồm: Thác Thúy, Hồ Quang Minh, di tích
lịch sử Trọng Con, cầu Thác Vệ, Tân Tịnh. Sản phẩm du lịch chính là du lịch
sinh thái.
- Cụm Tam Sơn - Quản Bạ: Với danh thắng Cổng trời hùng vĩ, hang
Tùng Vài, núi Đôi - thị trấn Tam Sơn.
3.2.4. Giải pháp phát triển du lịch Hà Giang
Trong quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng như giai đoạn
hiện nay, để phát huy tốt tiềm năng, thế mạnh, tạo cơ hội phát triển du lịch, có
khả năng cạnh tranh đồng thời khắc phục được những tồn tại, hạn chế và
những thách thức đặt ra nhằm đưa ngành du lịch Hà Giang trở thành ngành
kinh tế quan trọng của tỉnh. Trong thời gian tới, du lịch Hà Giang cần tập
trung triển khai đồng bộ và hiệu quả các giải pháp sau:
- Trước hết là xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở lưu trú đáp ứng
được yêu cầu của khách du lịch. Đây là một giải pháp quan trọng để du lịch
Hà Giang phát triển mạnh trong những năm tới, bởi một trong những lý do để

25