SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI

***************
MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HIỆU QUẢ
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC MÔN ÂM NHẠC
CHO HỌC SINH LỚP 5

Môn: Âm nhạc
Cấp: Tiểu học

NĂM HỌC 2016 – 2017


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Mục đích giáo dục hiện nay của chúng ta là đào tạo những con người phát
triển toàn diện, những con người có đủ năng lực cần thiết, đáp ứng sự đỏi hỏi
của cuộc sống hiện đại. Việc giáo dục một con người toàn diện không chỉ giáo
dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa
học và xã hội, có sức khoẻ, biết lao động, sẵn sàng lao động mà còn phải giáo
dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp
cho cuộc sống nói chung, cuộc sống của mình nói riêng. Vi vậy, có thể nói rằng
giáo dục thẩm mỹ cho con người là không thể thiếu được.
Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là
giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật. Trong đó Âm nhạc có vị trí rất quan
trọng. Trong những năm gần đây, nắm băt tình hình thực tế những đòi hỏi của sự

phát triển xã hội, bộ giáo dục và đào tạo đã điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ
thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc. Âm nhạc là phương tiện
hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ. Trong nhà trường phổ thông, đặc biêt là
ở bậc tiểu học, Âm nhạc tuy không đào tạo các em thành những ca sĩ, nhạc sĩ,
nhưng thông qua môn học này đã hình thành cho các em những kiến thức ban
đầu, đặc biệt là trang bị cho các em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp
các em phát triển hài hoà, toàn diện hơn, từ đó giúp các em học tốt các môn học
khác.
Qua thời gian trực tiếp giảng dạy bộ môn với lòng yêu nghề mến trẻ và sự
nỗ lực học hỏi của mình, bản thân ít nhiều đã đúc rút được những kinh nghiệm
trong công tác. , tôi nhận thấy thực tế việc học tập và tiếp thu các kiến thức của
môn học, đặc biệt là kiến thức đọc và ghi chép nhạc của các em là chưa cao,
nhiều em còn rất lúng túng. Việc hát đúng cả về cao độ, trường độ và sắc thái
các bài hát còn hạn chế. Hầu hết các em còn dụt dè khi trình bày bài hát, chưa có
sự sáng tạo cho các động tác phụ họa. Khả năng cảm thụ một tác phẩm nhạc với
1/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
các em còn khá xa lạ. Đứng trước những hạn chế thực tại, tôi mạnh dạn đưa ra “
Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5” tại trường Tiểu học.
2. Mục đích nghiên cứu:
Giúp nâng cao giảng dạy môn Âm nhạc lớp 5 để từ đó các em học sinh có hứng
thú và yêu thích môn học hơn.
3. Phương pháp nghiên cứu:
Để làm được điều mà đã nêu trên thì ngay từ đầu năm bản thân đã lập ra
được những việc cần làm trong năm học, tìm ra những biện pháp nhằm nâng cao
hiệu quả của việc dạy Âm nhạc cho học sinh lớp 5.

- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp thu thập dữ liệu.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá.
- Phương pháp đối chứng.
- Phương pháp hỗ trợ: thống kê.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu:
- Khách thể nghiên cứu: chất lượng dạy và học môn Âm nhạc của giáo viên và
học sinh các lớp 5 tại trường Tiểu học.
- Đối tượng nghiên cứu: các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học môn Âm
nhạc cho học sinh khối 5 tại trường Tiểu học.
5. Giả thuyết nghiên cứu:
Nếu như áp dụng các biện pháp này đồng bộ và thường xuyên thì sẽ giúp
cho học sinh hát đúng, có kiến thức âm nhạc cơ bản, chính xác. Đồng thời giúp
học sinh có hứng thú học tập bộ môn, đạt kết quả cao trong năm học.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu:
* Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài:

2/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
- Tìm hiểu, tham khảo các tài liệu, phương tiện truyền thông có liên quan
đến bộ môn Âm nhạc.
- Tìm hiểu về tâm sinh lí lứa tuổi học sinh tiểu học
* Tìm hiểu thực trạng học tập bộ môn Âm nhạc của học sinh, tình hình thực tế
của nhà trường
* Tìm ra các biện pháp nhằm giúp học sinh có thích thú và hoàn thành tốt các
nội dung học của môn Âm nhạc.

3/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
B: NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Như chúng ta đã biết, Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao,
nó khác rất nhiều so với môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một
cách tuyệt đối như những con số nhưng lại đòi hỏi người học phải có sự yêu
thích, sự đam mê thậm chí là một chút cái gọi là “năng khiếu”, điều này không
phải học sinh nào cũng có được. Học Âm nhạc mang đến cho học sinh những
phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những câu
hát, những lời ca, những cử chỉ, những điệu bộ, Âm nhạc giúp các em nhận thức
những hình tượng âm thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các
em cảm thụ những giai điệu qua từng bài hát, từng câu nhạc.
Vậy làm thế nào để các em hát đúng giai điệu, đúng tính chất các bài hát,
đọc đúng độ cao, trường độ, tiết tấu của các nốt nhạc trong một bài tập đọc
nhạc? Trước tiên phải xác định đúng tầm cữ giọng phù hợp lứa tuổi của các em,
giúp các em hiểu và phân biệt được những âm thanh cao, thấp, dài, ngắn với lực
độ khác nhau, tốc độ thể hiện khác nhau để phát triển năng lực nghe nhạc và
cảm thụ Âm nhạc. Ngoài việc xác định tầm cữ giọng phù hợp cho học sinh, để
các em có hứng thú trong học tập, người giáo viên cần tạo cho các em có một
tâm thế thoải mái, một hứng thú tràn đầy khi học âm nhạc. Để làm được việc đó,
một trong nhiều yếu tố quan trọng là người giáo viên phải truyền tải chính xác
giai điệu các bài hát, bài tập đọc nhạc. Phải giúp các em hiểu được ý nghĩa lời
ca, cảm nhận được những tình cảm tươi vui, đằm thắm, nhí nhảnh hay trầm lắng
trong giai điệu từng bài hát, từng bài tập đọc nhạc.
Những tuần cuối của lớp 3, các em bắt đầu được làm quen, tiếp cận với các ký

hiệu âm nhạc như khuông nhạc, khoá son, với 7 nốt nhạc cũng như các hình nốt
cơ bản. Việc học Âm nhạc ở lớp 3 chủ yếu là học các bài hát, kết hợp với các
hoạt động phụ hoạ, thông qua học hát các em được rèn luyện về tai nghe, trí

4/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
nhớ, phát triển nhạc cảm và làm quen với việc thể hiện chính xác cao độ, trường
độ của âm thanh trên cơ sở giai điệu bài hát.
Sang lớp 4, Âm nhạc được tách riêng, có sách giáo khoa và hướng dẫn
riêng. Từ đây ngoài việc học các bài hát, các em còn được tập đọc các bài tập
đọc nhạc với các hình tiết tấu đơn giản như: Nốt trắng, nốt đen, móc đơn, được
ghép lời ca theo nhạc và được làm các bài tập nhạc.
Như vậy, lên lớp 4 việc học âm nhạc của học sinh Tiểu học đã bắt đầu
chuyển sang một giai đoạn mới. Việc học Âm nhạc không chỉ đơn thuần là
thông qua các bài hát nữa mà các em đã trực tiếp được tiếp xúc với các nốt nhạc
trên khuông nhạc có khoá son.
Bước lên lớp 5, ngoài việc ôn lại các kiến thức đã học ở lớp 4, chương
trình Âm nhạc lớp 5 giúp các em củng cố các kĩ năng hát như: Tư thế hát, cách
lấy hơi, giữ hơi, tập hát rõ lời, phát âm gọn tiếng, tập hát những câu dài liền
mạch, tập hát đúng những chỗ có luyến hai nốt nhạc. Hơn thế nữa, ở lớp 5 việc
thể hiện tình cảm, sắc thái của bài hát cũng đòi hỏi cao hơn. Một bài hát không
chỉ đòi hỏi các em hát đúng, mà khi thể hiện còn cần các em phải ít nhiều gửi
gắm được những tình cảm của mình cũng như tình cảm của tác giả sáng tác qua
giai điệu, lời ca bài hát đó. Tuy nhiên, việc thể hiện tình cảm đó không yêu cầu
các em phải làm được như các ca sỹ, nghệ sỹ chuyên nghiệp. Như vậy, sang lớp
5, chương trình âm nhạc đã mở rộng thêm vốn kiến thức của của các em. Tiếp
tục bồi dưỡng tình cảm phong phú, lành mạnh, tự tin hơn khi tham gia các hoạt

động âm nhạc. Đặc biệt là giúp các em có một nền tảng kiến thức cơ bản sơ
đẳng vững chắc trước khi kết thúc một cấp học, bước vào một cấp học mới, với
khối lượng kiến thức cao hơn.
Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi Tiểu
học ở nước ta. Vấn đề học và kết quả học tập của các em là hết sức quan trọng,
điều đó không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp mang tính vừa
sức, mà còn phụ thuộc vào phương pháp truyền thụ của người thầy. Hơn nữa
5/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
còn phụ thuộc vào ý thức học tập của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc,
tạo điều kiện của gia đình và toàn thể xã hội.
Vậy làm thế nào để các em hát đúng giai điệu, đúng tính chất các bài hát,
đọc đúng độ cao, trường độ, tiết tấu của các nốt nhạc trong một bài tập đọc
nhạc? Trước tiên phải xác định đúng tầm cữ giọng phù hợp lứa tuổi của các em,
giúp các em hiểu và phân biệt được những âm thanh cao, thấp, dài, ngắn với lực
độ khác nhau, tốc độ thể hiện khác nhau để phát triển năng lực nghe nhạc và
cảm thụ Âm nhạc. Ngoài việc xác định tầm cữ giọng phù hợp cho học sinh, để
các em có hứng thú trong học tập, người giáo viên cần tạo cho các em có một
tâm thế thoải mái, một hứng thú tràn đầy khi học âm nhạc. Để làm được việc đó,
một trong nhiều yếu tố quan trọng là người giáo viên phải truyền tải chính xác
giai điệu các bài hát, bài tập đọc nhạc. Phải giúp các em hiểu được ý nghĩa lời
ca, cảm nhận được những tình cảm tươi vui, đằm thắm, nhí nhảnh hay trầm lắng
trong giai điệu từng bài hát, từng bài tập đọc nhạc.
Là giáo viên được đào tạo chuyên ngành sư phạm Âm nhạc cho cấp Tiểu
học, qua thời gian trực tiếp giảng dạy bộ môn với lòng yêu nghề mến trẻ và sự
nỗ lực học hỏi của mình, bản thân ít nhiều đã đúc rút được những kinh nghiệm
trong công tác, tôi nhận thấy thực tế việc học tập và tiếp thu các kiến thức của

môn học của các em là chưa cao, nhiều em còn rất lúng túng. Đứng trước những
hạn chế thực tại, tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm hướng dẫn các em học
hát, tập đọc nhạc, cũng như nghe và phân tích giai điệu của một bản nhạc khá
hiệu quả mà tôi đã thực hiện tại trường.
2. Thực trạng việc học Âm nhạc của học sinh lớp 5:
Với hoạt động giáo dục các môn năng khiếu nói chung và môn Âm nhạc
nói riêng ở trường tôi luôn được sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu, hội
cha mẹ học sinh, các đoàn thể trong nhà trường và các bạn đồng nghiệp tạo điều
kiện tốt nhất cho việc dạy và học, trang thiết bị dạy học phục vụ giảng dạy (đàn
organ, đài đĩa, nhạc cụ gõ, tranh ảnh có liên quan…). Bản thân tôi là giáo viên
6/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
dạy nhạc đã được trang bị những kiến thức cơ bản về tâm sinh lí lứa tuổi học
sinh tiểu học, những đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học. Đặc biệt là những
kiến thức nhạc lí từ trường Sư phạm, sử dụng thành thạo nhạc cụ (đàn organ),
được học bồi dưỡng về môđun Âm nhạc.
Trong thực tế, việc đưa ra một phương pháp giảng dạy thích hợp cho bộ
môn Âm nhạc ở Tiểu học đang còn rất nhiều vấn đề phải bàn. Những năm trước
đây việc giảng dạy bộ môn này giao cho giáo viên đứng lớp giảng dạy, không có
giáo viên chuyên biệt. Bên cạnh đó là sự thiếu hụt các phương tiện dạy học, đặc
biệt là nhạc cụ, cùng với những phương pháp giảng dạy cũ kỹ, chủ yếu là dạy
hát và dạy đọc nhạc theo phương pháp truyền miệng khô cứng. Do đó kết quả
đạt được là chưa cao, ít gây hứng thú cho các em trong việc học tập và tiếp thu
kiến thức của bộ môn.
Trường tôi mới được thành lập được 4 năm, cơ sở vật chất còn thiếu thốn
rất nhiều: chưa có phòng chức năng, dụng cụ phục vụ cho môn học còn ít, chưa
phong phú nên cũng hạn chế phần nào việc học tập của các em.

- Mức độ tiếp thu bộ môn của các em không đồng đều. Nhiều em còn nhút
nhát khi thể hiện bài hát. Đại đa số các em còn lúng túng khi đọc nhạc và gõ
đệm. Trong suốt năm giảng dạy môn Âm nhạc ở trường, bản thân nắm rất rõ
tình hình học tập của từng em trong từng lớp.
3. Các biện pháp.
Để có một tiết học Âm nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh, trước
tiên, người giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ
thể như: xác định thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc. Ở lớp dưới, các
em đã được làm quen với các kĩ năng ca hát, đó là các kĩ thuật cơ bản như tư thế
ngồi hát, kĩ năng phát âm, nhả tiếng, quan sát, nghe và cảm nhận tầm cữ giọng,
âm sắc, giai điệu... Sang lớp 5, các kĩ thuật đó được duy trì và nâng cao hơn một
bước. Vì vậy, giáo viên phải nắm vững các phương pháp và các bước trong
7/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
giảng dạy để truyền thụ lại cho các em các kiến thức của bài học cũng như phát
triển các kĩ năng đã có của các em một cách tốt nhất.
3.1. Biện pháp thứ nhất: Tạo không khí tiết học Âm nhạc
Đặc điểm của học sinh tiểu học là các em vẫn đang ở lứa tuổi chơi là chính.
Chính vì vậy, trong các tiết học tôi luôn tạo cho các em không khí thật thoải mái
như đang được chơi chứ không mang nặng việc học.
Đầu giờ của các tiết học, tôi luôn tạo cho các em không khí vui tươi, hứng
khởi, mang đúng phong cách riêng của bộ môn. Thay bằng việc kiểm tra bài cũ
mang tính chất căng thẳng của các môn học khác thì tôi thay bằng việc cả lớp
cùng hát và kết hợp vận động một bài hát đã được học ở tiết trước đó. Đây vẫn
là việc kiểm tra bài cũ nhưng không làm các em lo lắng mà ngược lại còn tạo
cho các em một khí thế vui tươi để bắt đầu học kến thức mới.
Nắm bắt được tâm lý của học sinh là luôn muốn chơi, nên trong các tiết

dạy tôi thường xuyên tạo cho các em không khí được chơi.Thông thường các trò
chơi được diễn ra vào giữa tiết học. Sau khi chơi trò chơi xong, các em học tập
những phần còn lại của tiết học với một tâm thế háo hức, vui tươi, không e dè,
ngần ngại. Khi tâm trạng người ta vui thì làm việc gì cũng nhẹ nhàng cả.
Nguyễn Du đã từng viết: “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!”. Như vậy, qua
trò chơi nho nhỏ đã vô tình tạo ra một động lực trong những thời điểm tiếp theo.
Đến tiết học vẫn diễn ra bình thường,các em thực hiện đúng yêu cầu của
cô với một tâm trạng tuân theo chứ không tự nguyện, tự giác vì trên những
khuôn mặt ngây thơ đó thiếu sự xuất hiện của nụ cười. Tôi liền hỏi một cách gợi
mở, gần gũi: “các em có thích chơi trò chơi không nhỉ?”; “Nếu thích thì cho cô
một tràng pháo tay?”. Tiếng vỗ tay vang lên làm lớp học sôi nổi hẳn. Kết quả
của việc chơi trò chơi là một tiết học thoải mái, hiệu quả, các em hăng hái phát
biểu ý kiến.
Với một số các bộ môn khác là cuối mỗi giờ học, học sinh phải ghi nhớ
được một kiến thức nhất định nào đó. Khác hẳn với điều đó, kết thúc mỗi tiết
8/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
học nhạc tôi vẫn luôn chú trọng để làm sao các em vẫn có được tâm trạng vui
vẻ, thoải mái và cảm thấy tiếc nuối vì tiết học đã trôi qua. Cuối giờ học, tôi
thường cho các em thi biểu diễn, thi trình bày bài vừa học. Đây cũng chính là
nội dung củng cố bài nhưng không làm các em căng thẳng mà ngược lại tạo cho
các em không khí thi đua sôi nổi, giúp các em đoàn kết, gần gũi với nhau hơn.
Đặc biệt, đây cũng chính là cơ hội để các em sẽ cảm thấy tự tin, mạnh dạn để
thể hiện bản thân trước đám đông
* Trò chơi 1: Nghe câu hát đoán đồ vật.
Cách chơi: giấu đồ vật ở một chỗ nhất định, yêu cầu một học sinh chơi đi tìm đồ
vật đó khi nghe câu hát của cả lớp. Cả lớp hát một bài tự chọn người chơi đứng

ở xa đồ vật cả lớp hát to, đứng ở gần đồ vật cả lớp hát nhỏ cho đến khi tìm được
đồ vật. Có thể đổi cho nhiều học sinh được chơi, giáo viên tuyên dương khen
thưởng kịp thời.
* Trò chơi 2: Hát theo kí hiệu nguyên âm.
Cách chơi: Học sinh hát, giáo viên làm hiệu chữ O học sinh hát chuyển lời ca
bằng giai điệu âm O, làm hiệu âm I học sinh chuyển lời ca bằng giai điệu âm I,
có thể hát băng âm U, A … tuỳ thuộc vào giai điệu và tính chất của bài mà giáo
viên có thể đưa ra các âm khác nhau cho phù hợp nhưng vẫn đảm bảo tính giáo
dục.
Thông qua các trò chơi giúp các em học tập tốt hơn, biết vận dụng trò chơi phù
hợp bài hát, phù hợp lúa tuổi, qua các trò chơi do giáo viên hướng dẫn các em
còn tự sáng tạo ra nhiều trò chơi khác phù hợp theo sở thích. Tạo cho các em có
nhiều sáng tạo vào việc học tập giúp các em học tốt hơn ở các bộ môn khác.
3.2. Biện pháp 2: Đối với nội dung dạy hát
3.2.1 Nội dung dạy hát bài mới.
Công việc đầu tiên khi hướng dẫn học sinh học một giờ Âm nhạc nói
chung và tập hát bài mới nói riêng là giúp các em thực hiện qua bước luyện
9/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
thanh. Do cao độ, trường độ của các câu hát thường xuyên thay đổi tác động rất
lớn đến thanh quản của các em, để bảo vệ thanh đới, bảo vệ giọng và giúp cho
giọng của các em phát triển bình thường giáo viên phải hướng dẫn các em qua
bước khởi động, đây là giai đoạn chuẩn bị còn gọi là luyện thanh. Tuy nhiên chỉ
cần hướng dẫn các em thực hiện bài tập thay đổi cao độ, tiết tấu đơn giản, dễ
thực hiện.
Ví dụ:
* Mẫu 1:

* Mẫu 2:

Có rất nhiều phương pháp để hướng dẫn học sinh tập một bài hát. Ở đây chỉ đưa
ra phương pháp mà theo tôi là giúp học sinh dễ tiếp thu bài học nhất, đó là
phương pháp kết hợp giữa nghe giai điệu tập hát và hướng dẫn sửa lỗi thông qua
truyền miệng từng câu. Để làm được điều này, sau khi đã giúp các em qua bước
luyện thanh khởi động giọng, người giáo viên phải giới thiệu và dẫn dắt bài hát
một cách sinh động, gây sự chú ý, tò mò cho học sinh, ngoài những từ ngữ dùng
để mô tả những hình ảnh sinh động trong bài hát ra, giáo viên phải cho các em
nghe giai điệu bài hát thông qua băng, đĩa nhạc. Nhưng tốt hơn cả là giáo viên
nên ghi sẵn phần đệm của bài hát vào bộ nhớ của đàn và trực tiếp hát mẫu cho
các em nghe, thậm chí còn cần phải thể hiện cả các động tác phụ hoạ cho lời ca
của bài hát mà sau này khi học xong bài hát này các em có thể thực hiện được
10/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
như giáo viên đã làm mẫu. Làm như vậy, các em sẽ cảm nhận được giai điệu,
tính chất của bài. Hơn nữa, việc giáo viên làm mẫu trực tiếp còn gây được sự
hứng thú chú ý hơn cho các em. Các em còn nhỏ, khả năng nhận thức chủ yếu
theo bản năng và cảm tính. Do đó, cho các em nghe hát mẫu và đọc lời ca của
bài hát là việc làm không thể thiếu được, ở giai đoạn này việc giải nghĩa và
luyện đọc những từ khó sẽ giúp các em hiểu được ý nghĩa của lời ca. Việc đọc
lời ca theo tiết tấu sẽ giúp các em phần nào cảm nhận được tính chất nhịp điệu
của bài, người giáo viên chỉ cần hướng dẫn rõ thêm một chút là các em có thể
hình dung được những chỗ ngân hay nghỉ sau mỗi câu của bài hát.
VD: Trong bài “ Hãy giữ cho em bầu trời xanh” (Nhạc và lời: Huy
Trân). Khi hướng dẫn đọc lời ca, phải giúp các em thể hiện được tiết tấu lặng

đen, lặng đơn, nốt móc đơn có chấm dôi, móc kép cần lướt qua và đảo phách
trong bài bằng cách đọc, gõ nhạc cụ gõ hay vỗ tay theo tiết tấu như sau:
Gõ:
Đọc:
Gõ:
Đọc:

x

x

x

x

x

x

Hãy xua tan những mây mù

x

x

x

Để bầu

trời

x

x

tươi

mãi

x

x

x

đen

tối

x

một màu

x
xanh.....

Để các em đọc đúng tiết tấu và ngắt cuối câu, giáo viên chỉ vào bài hát và
đọc mẫu hướng dẫn các em đọc theo mẫu.
Khi tập hát cần tới sự đồng đều hoà giọng chính xác và diễn cảm với
những trạng thái khác nhau và đặc biệt là hát rõ lời giáo viên luôn phải đặt ra kế

hoạch hướng dẫn các em thực hiện tốt.
Việc lấy giọng một bài hát cụ thể, phù hợp đúng tầm cữ chung cho cả lớp
là hết sức quan trọng, điều đó giúp các em dễ dàng điều khiển giọng hát của
mình đúng cao độ của bài.
11/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
Để các em cảm nhận giai điệu của từng câu hát, không nhất thiết giáo
viên lúc nào cũng phải hát mẫu, việc hát mẫu tốt nhất là chỉ dùng để trình
bày toàn bài hát vào đầu tiết học giúp các em cảm nhận giai điệu, tiết tấu
của bài hoặc dùng để sửa lỗi từng câu hát cho các em, việc dùng tiếng đàn
(Piano) để đàn lên giai điệu của câu hát đó, các em nghe cảm nhận giai
điệu sau đó tự hát lời ca theo giai điệu đó là tốt nhất. Việc các em thực
hiện tự vỡ bài sẽ giúp cho tai nghe của mình phát triển nhanh hơn. Hơn nữa
sự cảm nhận giai điệu và thể hiện giai điệu đó thành câu hát của chính các
em sẽ dễ dàng chuẩn xác hơn. Sau mỗi câu hoặc mỗi đoạn, giáo viên nên
tấu đàn, hát mẫu lại cho các em nghe và kiểm tra so sánh giai điệu của bài.
Việc tập hát từng câu và kết nối theo lối móc xích sẽ giúp các em mau nhớ
lời ca và hát chuẩn xác giai điệu hơn. Việc củng cố luyện tập từng đoạn
của bài hát ngoài việc giúp các em cảm nhận giai điệu và lời ca ra còn giúp
cho các em tự tin hát đúng cao độ, câu hát không rời rạc, không ê a, phát
âm nhả tiếng rõ lời. Đặc biệt là giúp các em loại bỏ sự chán nản khi chưa
thực hiện được bài tập.
Khi các em hát được lời ca và giai điệu của bài, để giúp cho việc
luyện tập củng cố, khắc sâu bài học, tôi giúp các em vừa hát, vừa gõ đệm
nhạc cụ để tạo sự sinh động của bài hát và giúp các em giữ được nhịp độ
của bài mà không bị cuốn nhanh. Việc sử dụng các nhạc cụ để gõ đệm theo
khi hát làm cho bài hát sinh động, gây hứng thú và tránh được sự nhàm

chán đơn điệu của tiết học. Thông thường, có 3 cách gõ đệm để luyện tập
củng cố bài hát đó là: Hát gõ đệm theo nhịp, hát gõ đệm theo phách và gõ
đệm theo tiết tấu lời ca. Tuy nhiên, tuỳ theo từng bài hát cụ thể mà vận
dụng cho phù hợp.
Để khích lệ các em trong học tập và tạo điều kiện cho các em chứng
minh khả năng cảm nhận của mình, sau khi nắm được cơ bản giai điệu của
bài hát tôi đã tổ chức cho các em thể hiện theo các hình thức đơn ca, song
12/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
ca hoặc tốp ca. Ở giai đoạn này, việc động viên, khuyến khích các em là
hết sức quan trọng, cho dù các em có thể chưa thực hiện được bài hát một
cách chính xác và tốt nhất.
Qua đây, tôi thấy việc giáo dục bồi dưỡng khả năng cơ bản về hát, cũng
như việc nhận thức, cảm thụ bài hát, việc luyện tập biểu diễn các bài hát được
xem là một trong những mục tiêu quan trọng của giờ học nhạc. Mỗi một bài hát
sẽ có cách giới thiệu bài khác nhau, tiến trình dạy có thể linh động giữa các
bước. Nhưng mục tiêu của nội dung này thì đều hướng tới mục đích các em biết
hát, thể hiện tốt bài hát và qua đó giáo dục các em có thái độ và tình cảm. Quan
trọng hơn nữa là các em sẽ tự tin khi thể hiện bài hát và yêu thích giờ học.
3.2.2

Với nội dung luyện tập, củng cố bài cũ.

Thông thường, trong chương trình học hát ở Tiểu học, việc dạy một
bài hát từ đầu đến khi hoàn chỉnh phải thông qua 2 tiết học. Thậm chí có
bài đến 3 tiết học. Trong đó, tiết đầu dạy lời ca mới, tiết 2 củng cố; sửa
chữa cao độ lời ca của tiết trước; dạy tiếp lời ca còn lại (nếu có lời 2) và

luyện tập củng cố cách gõ đệm theo tiết tấu; theo phách; theo nhịp (tuỳ
theo từng bài) và tập vận động, động tác phụ hoạ theo lời ca, tập trình bày
bài hát. Sau tiết thứ hai, bài hát đó thỉnh thoảng được ôn tập lại kết hợp với
nội dung khác.
Bắt đầu ở tiết thứ 2, việc chỉnh sửa cao độ, tiết tấu của từng câu hát
phải được giáo viên hướng dẫn các em thực hiện đúng nguyên tắc cơ bản.
Thông thường sau tiết 1 các em được học tiết 2 tiếp theo là sau khoảng thời
gian 1 tuần. Việc nhớ lại hoàn toàn giai điệu của bài hát không phải học
sinh nào cũng làm được. Lúc này người giáo viên phải lấy giọng cho các
em, lại phải thực hiện hát mẫu hoặc cho các em nghe bài hát qua băng để
các em nhớ lại giai điệu của bài. Giáo viên dạo đàn, học sinh hát lại bài
hát. Việc đầu tiên là phát hiện những câu, những từ trong bài các em hát
chưa đúng để sửa chữa cho các em. Khi các em thực hiện đúng cao độ của
13/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
các câu hát trong bài, việc tiếp theo là giúp các em luyện tập, củng cố.
Giáo viên cần đưa ra những yêu cầu, phải nêu rõ những nhiệm vụ mà các
em phải thực hiện khi luyện tập. Việc luyện tập bắt đầu từ từng nhóm rồi
từng bàn thậm chí từng cá nhân. Giáo viên lắng nghe, chữa từng lỗi sai sót
nhỏ của các em, cũng có thể dùng đàn tấu các câu các em hát chưa đúng đó
để các em nghe và tự sửa lỗi cho mình. Việc luyện tập hay sửa lỗi cho học
sinh phải thực hiện một cách tổng quát, mặc dù ở thời điểm đó có thể chỉ
sửa lỗi cho một em.
VD: Trong bài “ Em vẫn nhớ trường xưa” câu hát thứ hai các em hay hát
sai cao độ như sau:
+ Hát đúng bản nhạc:

+ Hát sai bản nhạc:

Như vậy, các tiếng “ Nhịp cầu tre lối về nhà em” các em đã hát chênh lên
một cung, tức là nhầm với câu hát thứ nhất của bài . Giải quyết vấn đề này, tôi
chỉ cần đàn đúng theo bản nhạc cho học sinh nghe khoảng 3 lần, sau đó hát mẫu
lại câu hát đó và bắt nhịp cho học sinh tập lại theo đúng bản nhạc. Còng có thể
đàn theo cao độ các em hát sai và đàn theo đúng bản nhạc để các em so sánh
nhiều lần. Làm như vậy sẽ giúp các em tự nhận biết và sửa lỗi cho mình.
14/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
Việc củng cố lại bài hát không chỉ ở việc hát lại lời hát mà còn thực hiện
theo một số phương pháp khác, như gõ đệm nhạc cụ nhẩm theo theo tiết tấu,
giáo viên đàn giai điệu, học sinh gõ, nhẩm theo tiết tấu. Nhắc lại tính chất nhạc
điệu của bài. Hát, gõ đệm nhạc cụ theo nhiều âm sắc. Các hình thức luyện tập
này vừa hiệu quả lại vừa thu hút học sinh tham gia. Yêu cầu là giáo viên phải
nêu và giao rõ nhiệm vụ cho các em.
VD: Giáo viên đàn lại bài hát, yêu cầu học sinh gõ đệm theo nhịp, theo phách
hoặc tiết tấu. Giáo viên yêu cầu học sinh hát câu 1, nhẩm và gõ theo phách câu 2
rồi lại hát câu 3, gõ đệm câu 4... cũng có thể cho nhóm 1, 2 gõ trống và vỗ tay
theo phách mạnh, nhóm 3 và 4 gõ thanh phách, song loan theo phách nhẹ...
Khi các em đã thực hiện chuẩn xác giai điệu, tiết tấu của bài hát rồi, việc
đó sẽ khắc sâu, gây ấn tượng trong tâm trí các em. Cũng để cho việc thể hiện
bài hát thêm sinh động, giáo viên phải hướng dẫn các em thực hiện phụ hoạ cho
bài hát. Các động tác phụ hoạ cho bài phải phù hợp với lời ca và giai điệu. Các
bước đi phải ăn khớp với động tác tay và nhịp của bài. Tuy nhiên, do các em còn
nhỏ nên các động tác đưa vào phụ họa không nên tìm động tác qua khó, chỉ cần
đơn giản nhưng phù hợp thì hiệu quả đem lại mới cao.

Tóm lại, phương pháp để dạy phần luyện tập củng cố 1 bài hát là hết sức
đa dạng, tuỳ theo từng thời điểm, từng bài, từng đối tượng học sinh mà người
giáo viên sử dụng, lựa chọn 1 phương pháp thích hợp, duy chỉ có 1 điều dù có
thực hiện phương pháp nào thì người giáo viên vẫn phải luôn sử dụng nhạc cụ
để thực hiện, có như vậy các em mới cảm nhận thực sự những âm thanh và đặc
biệt là gây sự hứng thú cho các em.
3.3. Đối với nội dung dạy tập đọc nhạc.
Ở lớp 4, do mới được tiếp xúc nên yêu cầu của phân môn tập đọc nhạc đặt
ra cho các em là hết sức nhẹ nhàng, đơn giản. Ở giai đoạn đầu tiếp cận với phân
môn này, các em phải thực hành các bài tập về cao độ, về tiết tấu, người giáo
viên phải giúp các em nhận ra được âm thanh cao, thấp tương ứng với vị trí các
15/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
nốt nhạc trên khuông trong phạm vi một quãng 8. Sau đó, các em được tiếp cận
với thang 5 âm: Đô, Rê, Mi, Son, La và tiến tới thang 7 âm: Đô, Rê, Mi, Pha,
Son, La, Si.
Sang lớp 5, phân môn tập đọc nhạc cũng dựa trên cơ sở các kiến thức đã
học ở lớp 4 nhưng nâng cao hơn. Cả năm, các em được học 8 bài tập đọc nhạc
đều viết ở nhịp

;

dựa trên cao độ của thang 5 âm: Đô, Rê, Mi, Son, La hoặc

thang 7 âm: Đô, Rê, Mi, Pha, Son, La, Si.
Về tiết tấu, các em tiếp tục được củng cố lại trường độ với các hình móc
đơn, nốt đen, nốt trắng, lặng đen và chấm dôi. Cách dạy thực hành các hình nốt

có thể thực hiện gõ theo tiết tấu, cũng có thể cho học sinh tập đọc bằng tên gọi
các hình nốt: đơn, đen, trắng. Đôi khi để đỡ nhàm chán có thể thay bằng tiếng
trống: Tùng, rinh...
Việc giúp học sinh tập đọc một bài tập đọc nhạc muốn thu được kết quả
cũng phải được thực hiện theo đúng các bước theo trình tự nhất định. Tiến trình
chung dạy tiết TĐN như sau:
+ Giới thiệu bài tập đọc nhạc
+ Học sinh nhận xét về nhịp, cao độ, trường độ, xác định tên nốt nhạc, hình
nôt.
+ Tập tiết tấu của bài
+ Nhận biêt trong bài tập đọc nhạc có những hình nốt nhạc nào yêu cầu nói
tên các nốt nhạc có trong bài
+ Tập đọc cao độ các nốt của bài TĐN theo thứ tự từ chủ âm đi lên
+ Chia câu, giáo viên đàn giai điệu theo từng câu nhạc bài TĐN, học sinh
nghe tiếng đàn: Tập đọc từng đoạn theo kiểu móc xích cho đến hết bài. đọc và
kết hợp gõ đệm theo 3 hình thức
+ Tập đọc ghép cao độ với lời ca
* Với tiến trình dạy tập đọc nhạc trên tôi phân ra làm 4 bước dạy sau:
Bước 1: Phần giới thiệu bài và nhận xét trường độ
16/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
- Giáo viên giới thiệu bài.
Gọi học sinh nhận xét trường độ các ký hiệu âm nhạc trên khuông nhạc thông
qua hệ thống câu hỏi của giáo viên.
- Học sinh nhận xét nhịp của bài tập đọc nhạc? (
- Học sinh nhắc lại khái niệm nhịp?

2; 3 )
4 4

- Học sinh tìm trên bài tập đọc nhạc có những hình nốt gì? (trắng - đen - đơn…
) nhắc lại tương quan độ ngân giữa của các nốt nhạc đó?
- Bài tập đọc nhạc có những nốt nhạc nào?
- Nói tên các nốt nhạc có trong bài? Đọc đúng cao độ các nốt trong bài.
- Trong bài tập đọc nhạc còn có những ký hiệu nào khác?
- Từ những câu hỏi đó học sinh sẽ trả lời và tìm hiểu được nội dunh của bài tập
đọc
nhạc.
 Giáo viên rút ra cụm tiết tấu chủ đạo của bài và hướng dẫn học sinh luyện
tập.
VD: Tập đọc nhạc số 4 (trang 24 SGK 5)

17/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5

* Học sinh nhận xét tập đọc nhạc số 4 theo hệ thống câu hỏi trên.
 Cụm tiết tấu chủ đạo của bài là:

- Giáo viên có thể làm mẫu lần đầu hoặc gọi một vài học sinh đọc tiết tấu
của bài sau đó hướng dẫn học sinh sử dụng thanh phách hoặc vỗ tay thể hiện.
+ Đọc miệng ba lần
18/39

Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5

Đen đơn đơn

đen đen

đơn đơn đơn đơn

trắng

+ Sử dụng thanh phách gõ hoặc vỗ tay theo tiết tấu.

tay vỗ

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+ Kết hợp vừa gõ, vỗ tay vừa đọc vừa giả làm tiếng trống

Tùng rinh rinh

tùng tùng

rinh rinh rinh rinh

tùng

- Sau phần này tôi cho các em thi tập thể hiện gõ và đọc theo âm hình tiết
tấu trên xem dãy nào thể hiện tốt hơn đây chính là phần “Học vui – vui học”
tránh được tình trạng “học-học” sẽ gây không khí căng thẳng nhàm chán cho
học sinh.
Bước 2: Phần luyện cao độ.
Về cao độ bài tập đọc nhạc gồm các nốt: Đồ – Rê – Mi – Son – La - Đô.
- Giáo viên cho học sinh luyện đọc thang âm đi lên, đi xuống vài lần theo
đàn

- Học sinh đọc khoảng hai lần mỗi cụm âm.
- Để tạo không khí vui học theo đúng đặc trưng bộ môn, tôi cho học sinh
chơi trò: “Nghe đàn đoán tên nốt” và biểu dương khen ngợi. Trò chơi này có tác
19/39

Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
dụng rất tốt để gây không khí sôi nổi trong giờ học “Tập đọc nhạc” và rèn luyện
khả năng nghe cho các em, nếu như trước kia giáo viên thường cho học sinh
luyện trụ trên trục âm theo cách dạy vẫn được áp dụng ở những trường nghệ
thuật, hiệu quả của giờ học rất thấp (buồn tẻ, gượng ép, căng thẳng, học sinh đọc
sai nhiều) thì nay với phương pháp đổi mới bằng cách sử dụng tối đa các
phương tiện hiện đại, chất lượng và không khí giờ học đã khác hẳn (lớp học sôi
nổi hào hứng) học sinh đã chủ động tham gia tích cực vào giờ học, tạo được
không khí “Học vui – Vui học” theo đúng tinh thần chỉ đạo đổi mới phương
pháp giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trường phổ thông của Bộ Giáo dục & Đào tạo
đã đề ra.
+ Giáo viên đánh tên nốt nhạc
VD:

Học sinh đoán

Đ-M–S

+ Phát triển ra các nốt nhạc khác
VD:

S–L-S

Bước 3: Kết hợp cao độ và trường độ của bài
- Sau khi học sinh đã giải quyết tốt các bước cơ bản về cao độ, trường độ
tôi tiến hành cho các em đọc vào bài từng câu ngắn (đọc theo đàn) theo hình
móc xích cho đến hết bài. Khi học sinh đã đọc tốt bài tập đọc nhạc yêu cầu các
em sử dụng thanh phách vừa đọc vừa gõ theo bài (giáo viên hướng dẫn). Khi
học sinh đọc nhạc tốt có thể hướng dẫn học sinh:

- Học sinh ghép lời ca, hát.
Bước4: Phần củng cố và kết hợp hát lời ca.
- Để khắc sâu bài học và làm cho không khí giờ học sôi nổi hơn, tôi dùng
một số thủ thuật sau:
+ Cho một dãy học sinh sử dụng thanh phách, một dãy vỗ tay (tiết tấu –
nhịp – phách) cùng thể hiện một lúc.
+ Chơi trò chơi tập làm nhạc trưởng: yêu cầu một số học sinh khá lên
bảng, đánh nhịp chỉ huy cho cả lớp đọc thể hiện rõ sắc thái của bài (to, nhỏ).
20/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
-Giáo viên đệm đàn cho học sinh hát lời ca của bài. Gọi một vài học sinh
hát tốt có thể hát lời, sau đó cả lớp nhận xét.
-Giáo viên đệm đàn cho học sinh hát lời. Kết hợp đọc nhạc và hát lời tốt,
sau đó có thể:
+ Tổ chức một dãy đọc nhạc, một dãy hát lời ca.
- Cho học sinh đọc bài lại lần cuối, giáo viên đệm đàn. Có thể yêu cầu
một số em học sinh khá thể hiện lại bài, giáo viên đánh giá nhận xét xếp loại.
Nhắc nhở học sinh về nhà tập đặt lời ca mới cho bài tập đọc nhạc để
chuẩn bị cho tiết học sau.
VD: Bài TĐN số 1 học sinh đã đặt được lời mới như sau:

Lời của bài - Cầm tay nhau ta
Lời mới -

đi chơi, đàn ai đang ngân nga

Nào bạn ơi hãy đến đây, cùng nhau cất tiếng

Cầm tay nhau ta

vui hát,

Nào bạn ơi

nắm tay,

hãy

ngàn tia

nắng chan

cùng nhau múa vui

ca

hòa.
mừng

Với từng bước cụ thể, rõ ràng đã đem lại hiệu quả cao trong nội dung dạy
tập đọc nhạc. Các em học sinh đã không còn cảm thấy quá khó khăn với việc
học các bài tập đọc nhạc. Đó cũng là việc khắc ghi cho các em những kiến thức
cơ bản về nhạc lý.
3.4. Đối với nội dung dạy kể chuyện Âm nhạc.
Kể chuyện Âm nhạc tưởng chừng như hết sức đơn giản. Trọng thực tế, để
truyền đạt một giờ kể chuyện âm nhạc có kết quả đòi hỏi giáo viên phải vận
dụng rất nhiều phương pháp, kỹ năng giảng dạy. Không những vậy mà giờ kể

21/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
chuyện âm nhạc còn đòi hỏi phải có một công tác chuẩn bị thật chu đáo, đó là
đọc, tìm hiểu thật kỹ nội dung chuyện cần kể để từ đó có thể đặt ra được những
câu hỏi cho các em trả lời nhằm khai thác chủ đề của chuyện. Kể chuyện, không
giống như đọc chuyện, chỉ cần đủ chữ và thêm một chút thể hiện nhấn nhá giọng
là được. Kể chuyện âm nhạc ngoài việc nhớ và kể đúng nội dung của chuyện,
còn đòi hỏi phải có một chất giọng truyền cảm, hấp dẫn và phải biết thêm thắt
những từ ngữ vào giọng kể cho câu chuyện thêm sinh động, thu hút và để học
sinh dễ nhớ. Đôi khi trong câu chuyện, để thêm sinh động, người kể còn phải hát
thay các nhân vật trong chuyện....
Việc chuẩn bị những bức tranh theo néi dung của chuyện, cho học sinh tìm hiểu
nội dung sẽ giúp học sinh nhanh nhớ được cốt chuyện và tạo cho câu chuyện
thêm phong phú cũng như thu hút sự chú ý của các em hơn.
Sau khi giới thiệu khái quát về nội dung chuyện, giáo viên cho học sinh
xem bức tranh và kể theo nội dung của chuyện. Trong khi kể, giáo viên có thể
đặt câu hỏi cho các em trả lời để cùng khai thác và khắc sâu nội dung. Cần đặt
câu hỏi ngắn gọn và dễ trả lời.
Ví dụ, trong câu chuyện: Nghệ sĩ Cao Văn Lầu (tiết 15), giáo viên có thể đặt câu
hỏi dạng như sau:
+ Nghệ sĩ Cao Văn Lầu sinh ngày, tháng, năm nào? Quê quán của nghệ sĩ ở
đâu?
+ Cao Văn Lầu là học trò của nghệ sĩ nào?
+ Em hãy cho biết hoàn cảnh ra đời của bài Dạ cổ hoài lang?
Khi học sinh đã nắm được nội dung của chuyện, giáo viên cho các em tập
kể lại chuyện, có thể cho mỗi em kể lại một đoạn trên cơ sở quan sát tranh, càng
nhiều em tham gia vào kể và nhắc lại các tình tiết của chuyện càng tốt. Sau khi

cho các em kể lại chuyện, giáo viên khái quát lại toàn bộ nội dung chuyện và đặt
câu hỏi cho các em trả lời xem chuyện muốn nói điều gì, qua chuyện các em đã
22/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
biết được điều gì hay đã học được điều gì, từ đó giáo viên gợi ý các em liên hệ
với cuộc sống, học tập của bản thân và động viên các em cố gắng hơn nữa.
Trước khi kết thúc một câu chuyện âm nhạc, tôi đã cho học sinh nghe lại
tác phẩm trong chuyện hoặc một vài trích đoạn khác của tác giả đã nói trong
chuyện.
VD: Khi kể về nhạc sĩ Cao Văn Lầu và tác phẩm “Dạ cổ hoài lang” tôi đã cho
học sinh nghe bài hát do Phương Mỹ chi thể hiện
Đây chỉ là một trong những nội dung của môn học, mục tiêu của nó không
quá khó như học các bài hát hoặc tập đọc nhạc. Nhưng nó đóng vai trò hiểu biết
cao của người học. Mỗi một câu chuyện lại có nội dung khác nhau. Vậy nên, với
nội dung này người dạy phải hiểu mục đích của câu chuyện này muốn chuyền
tải là gì? Hiểu được điều đó thì chắc chắn sẽ diễn đạt tốt câu chuyện và làm cho
học sinh cảm thấy thích thú.
3.5. Phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh.
Trong những năm gần đây, tư tưởng “Dạy học tích cực” hay còn gọi là “
Tính tích cực của hoạt động dạy học” là một chủ trương quan trọng của ngành
giáo dục nước ta. Trong đó người thầy giữ vai trò chủ đạo và học sinh chủ động
trong việc tiếp thu kiến thức, giáo viên là người tổ chức hướng dẫn, điều khiển
việc tiếp thu, chiếm lĩnh bài học của học sinh.
Để làm được điều này, người giáo viên phải quan tâm đến hứng thú của học
sinh và tìm cách để gây hứng thú học tập trong từng yếu tố của quá trình dạy
học, quan hệ của thầy và trò phải thực sự cởi mở. Nói cách khác là phải hấp
dẫn, thu hút được học sinh vào bài giảng. Đây cũng chính là nghệ thuật sư

phạm vô cùng tế nhị để phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh.
VD: Trước khi hướng dẫn Hs các động tác phụ họa của bài hát tôi thường để
Hs trình bày các động tác mà các em chuẩn bị trước. Sau đó tôi có những nhận

23/39


Một số biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng học
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5
xét để động viên và lựa chọn các động tác phù hợp của các em vào phần dạy
các động tác của bài hát.
Hoặc: sau khi dạy các bài tập đọc nhạc tôi thương có những dặn dò các em về
đặt lời mới cho các bài.
Chính những biện pháp đó đã thôi thúc các em không chỉ học tốt mà còn
thể hiện được khả năng của bản thân, góp phần lớn cho việc thi đua và tạo
hứng thú cho những tiết học Âm nhạc.
4. Kết quả.
Trước khi áp dụng
 HS hát sai giai điệu nhiều, tập đọc nhạc chưa chính xác, gõ đệm sai, chưa
biết cách vận động phụ họa.
 Không khí lớp học trầm lắng
 HS học tập với thái độ chậm chạp, gượng ép.
 HS ngại tiếp xúc với cô, ít phát biểu ý kiến, thụ động.
 HS nhút nhát, e dè, thiếu tự tin khi đứng trước lớp biểu diễn.
Sau khi áp dụng
 Số lượng HS hát sai giai điệu nhiều, tập đọc nhạc chưa chính xác, gõ đệm
sai, chưa biết cách vận động phụ họa giảm hẳn.
 Không khí lớp học sôi nổi, hào hứng, vui vẻ.
 HS học tập với thái độ ham thích, háo hức, mong đợi đến giờ học Âm nhạc.
 HS gần gũi, hòa đồng với cô, hăng hái phát biểu ý kiến, năng động tích cực.

 HS mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn trước các bạn.
Qua kiểm tra, đánh giá chất lượng, so sánh kết quả thu được như sau:
+ Kết quả bộ môn âm nhạc đầu năm khi giảng dạy bằng phương pháp cũ:
LỚP

SỐ HS

Hoàn thành tốt

Hoàn thành
24/39

Chưa hoàn thành