Quản lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trường Trung học phổ thông tỉnh Tuyên Quang (Luận văn thạc sĩ)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.18 MB, 133 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
DƢƠNG MINH NGUYỆT
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ĐOÀN
CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG TỈNH TUYÊN QUANG
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
DƢƠNG MINH NGUYỆT
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ĐOÀN
CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG TỈNH TUYÊN QUANG
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRẦN THỊ MINH HUẾ
THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này
là trung thực, chƣa đƣợc sử dụng và công bố ở bất kỳ một công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn đều đƣợc chỉ rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 7 năm 2015
Tác giả
Dương Minh Nguyệt
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Hội đồng đào tạo cao học
chuyên ngành Quản lý giáo dục, phòng Đào tạo, Khoa Tâm lý Giáo dục, các
thầy cô giáo của Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên đã tận tình
giảng dạy và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập và nghiên
cứu tại trƣờng.
Đặc biệt, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Tiến sỹ Trần Thị Minh Huế,
ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã chỉ bảo tận tình, chu đáo, giúp đỡ tôi hoàn thành
luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ nhiệt tình của lãnh đạo tỉnh
Đoàn thanh niên, lãnh đạo huyện, thành Đoàn, cán bộ quản lý các trƣờng
THPT, cán bộ Đoàn trƣờng THPT tỉnh Tuyên Quang đã giúp đỡ tôi trong quá
trình nghiên cứu luận văn.
Xin cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã khích lệ, động viên, chia sẻ
với tôi trong thời gian qua.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình thực hiện, song luận văn khó tránh
khỏi những thiếu sót. Tác giả kính mong nhận đƣợc ý kiến chỉ dẫn, đóng góp
của các thầy cô giáo và bạn bè, đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Tác giả
Dương Minh Nguyệt
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT .................................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ ................................................................ v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................. 2
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 2
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 3
8. Cấu trúc luận văn ...................................................................................................... 4
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ĐOÀN CHO CÁN BỘ ĐOÀN
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ................................................... 5
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề............................................................ 5
1.2. Khái niệm công cụ ........................................................................................ 8
1.2.1. Quản lý....................................................................................................... 8
1.2.2. Bồi dƣỡng ................................................................................................ 12
1.2.3. Quản lý hoạt động bồi dƣỡng .................................................................. 14
1.2.4. Cán bộ Đoàn Trƣờng THPT .................................................................... 16
1.2.5. Kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn ............................................................ 17
1.2.6. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn ...... 21
1.3. Những vấn đề cơ bản về công tác giáo dục học sinh của Đoàn Thanh
niên Cộng sản Hồ Chí Minh ở trƣờng THPT .......................................... 22
1.3.1. Đặc trƣng nhân cách học sinh và mục tiêu giáo dục cấp THPT ............. 22
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
1.3.2. Vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh trong công tác giáo dục học sinh ở trƣờng THPT ............................... 23
1.3.3. Nguyên tắc, nội dung, phƣơng pháp, hình thức tổ chức hoạt động
của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ở trƣờng THPT ...................................... 24
1.3.4. Yêu cầu về phẩm chất và năng lực của ngƣời cán bộ Đoàn trƣờng THPT .... 28
1.4. Hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn
trƣờng THPT ............................................................................................ 29
1.4.1. Mục tiêu bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ
Đoàn trƣờng THPT .................................................................................. 30
1.4.2. Nội dung bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ
Đoàn trƣờng THPT .................................................................................. 30
1.4.3. Phƣơng pháp bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán
bộ Đoàn trƣờng THPT ............................................................................. 33
1.4.4. Hình thức tổ chức hoạt động bồi dƣỡng .................................................. 33
1.4.5. Giảng viên và học viên trong hoạt động bồi dƣỡng ................................ 34
1.4.6. Tài liệu bồi dƣỡng.................................................................................... 34
1.5. Quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho
cán bộ Đoàn trƣờng THPT ...................................................................... 35
1.5.1. Ngƣời bí thƣ tỉnh Đoàn trong vai trò quản lý hoạt động bồi dƣỡng
kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT .......... 35
1.5.2. Nội dung quản lý ..................................................................................... 36
1.5.3. Phƣơng pháp quản lý ............................................................................... 40
1.5.4. Những yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng
tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ........................ 41
1.6. Kết luận chƣơng 1....................................................................................... 43
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ĐOÀN CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƯỜNG THPT
TỈNH TUYÊN QUANG............................................................................... 45
2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................ 45
2.1.1. Mục tiêu khảo sát ..................................................................................... 45
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
2.1.2. Nội dung, khách thể và phạm vi khảo sát ................................................ 45
2.1.3. Phƣơng pháp khảo sát và cách xử lý số liệu............................................ 45
2.2. Thực trạng đội ngũ cán bộ Đoàn trƣờng THPT tỉnh Tuyên Quang................. 46
2.3. Thực trạng nhận thức về quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ
chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ............................ 46
2.3.1. Nhận thức về khái niệm ........................................................................... 46
2.3.2. Nhận thức về nội dung tổ chức hoạt động Đoàn ở trƣờng THPT ........... 48
2.3.3. Nhận thức về vai trò của cán bộ Đoàn trong tổ chức hoạt động Đoàn
cho học sinh ở trƣờng THPT ................................................................... 50
2.3.4. Đánh giá về mức độ cần thiết của việc bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ..................................... 52
2.3.5. Nhận thức về nội dung quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ
chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ............................ 53
2.4. Thực trạng bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ
Đoàn trƣờng THPT .................................................................................. 55
2.4.1. Thực trạng nội dung bồi dƣỡng ............................................................... 55
2.4.2. Thực trạng phƣơng pháp tổ chức hoạt động bồi dƣỡng .......................... 57
2.4.3. Thực trạng hình thức tổ chức hoạt động bồi dƣỡng ................................ 59
2.5. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động
Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT tỉnh Tuyên Quang và những
yếu tố ảnh hƣởng ..................................................................................... 62
2.5.1. Thực trạng nội dung quản lý hoạt động bồi dƣỡng ................................. 62
2.5.2. Thực trạng phƣơng pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng .......................... 64
2.5.3. Đánh giá thực trạng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn của cán bộ
Đoàn trƣờng THPT tỉnh Tuyên Quang ................................................... 65
2.5.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng ...... 67
2.6. Đánh giá chung về khảo sát thực trạng ...................................................... 69
2.6.1. Ƣu điểm ................................................................................................... 69
2.6.2. Nguyên nhân của ƣu điểm ....................................................................... 70
2.6.3. Hạn chế .................................................................................................... 71
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
2.6.4. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế ............................................................ 72
2.7. Kết luận chƣơng 2....................................................................................... 72
Chƣơng 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ĐOÀN CHO CÁN BỘ ĐOÀN
TRƢỜNG THPT TỈNH TUYÊN QUANG .............................................. 74
3.1. Nguyên tắc chỉ đạo đề xuất biện pháp ........................................................ 74
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ......................................................... 74
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 75
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 76
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 76
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả, tính toàn diện .................................. 77
3.1.6. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .......................................................... 78
3.2. Các biện pháp đề xuất ................................................................................. 78
3.2.1. Bồi dƣỡng kiến thức về công tác Đoàn ở trƣờng THPT và kiến thức
về kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ..... 78
3.2.2. Chuẩn hoá công tác lập kế hoạch tổ chức hoạt động bồi dƣỡng kỹ
năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT theo
từng giai đoạn .......................................................................................... 81
3.2.3. Xây dựng và hoàn thiện nội dung bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt
động Đoàn gắn với thực tiễn đơn vị ........................................................ 83
3.2.4. Đổi mới phƣơng pháp bồi dƣỡng và công tác quản lý hoạt động bồi
dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn theo hƣớng tăng cƣờng
năng lực tự bồi dƣỡng.............................................................................. 85
3.2.5. Tăng cƣờng điều kiện cho các hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ..................................... 88
3.2.6. Hoàn thiện cơ chế phối hợp trong tổ chức hoạt động bồi dƣỡng kỹ
năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT .................. 89
3.2.7. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác bồi dƣỡng .... 90
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 91
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
3.4. Khảo nghiệm sƣ phạm ................................................................................ 92
3.4.1. Mục tiêu ................................................................................................... 92
3.4.2. Cách thức khảo nghiệm ........................................................................... 92
3.5. Kết luận chƣơng 3....................................................................................... 95
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 95
1. Kết luận .......................................................................................................... 95
2. Kiến nghị ....................................................................................................... 98
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 100
PHỤ LỤC
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
BCH
: Ban Chấp hành
BTV
: Ban Thƣờng vụ
CBG
: Chƣa bao giờ
Đ/c
: Đồng chí
ĐK
: Đôi khi
Đoàn
: Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
NXB
: Nhà xuất bản
RTX
: Rất thƣờng xuyên
TB
: Trung bình
THPT
: Trung học phổ thông
TNCS
: Thanh niên Cộng sản
TX
: Thƣờng xuyên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Bảng:
Bảng 2.1. Thống kê tình hình đội ngũ cán bộ Đoàn trƣờng THPT tỉnh
Tuyên Quang ................................................................................... 46
Bảng 2.2. Thống kê trình độ chuyên môn và lý luận chính trị của đội ngũ
cán bộ Đoàn trƣờng THPT tỉnh Tuyên Quang ................................ 46
Bảng 2.3. Thống kê tình hình cán bộ Đoàn trƣờng THPT tỉnh Tuyên Quang
đã tham gia các khóa bồi dƣỡng về nghiệp vụ Đoàn trƣờng học......... 46
Bảng 2.4. Nhận thức về các khái niệm ............................................................ 48
Bảng 2.5. Nhận thức về nội dung tổ chức hoạt động Đoàn ở trƣờng THPT ...... 49
Bảng 2.6. Nhận thức về vai trò của cán bộ Đoàn trong tổ chức hoạt động
Đoàn cho học sinh ở trƣờng THPT ................................................. 51
Bảng 2.7. Đánh giá về mức độ cần thiết của việc bồi dƣỡng các kỹ năng
tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT................ 52
Bảng 2.8. Nhận thức về nội dung quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng
tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT................ 54
Bảng 2.9. Thực trạng nội dung bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động
Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ............................................. 56
Bảng 2.10. Thực trạng phƣơng pháp tổ chức hoạt động bồi dƣỡng .................. 57
Bảng 2.11. Thực trạng hiệu quả sử dụng các phƣơng pháp bồi dƣỡng............. 58
Bảng 2.12. Thực trạng hình thức tổ chức hoạt động bồi dƣỡng........................ 60
Bảng 2.13. Thực trạng nội dung quản lý hoạt động bồi dƣỡng......................... 63
Bảng 2.14. Thực trạng phƣơng pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng .................. 64
Bảng 2.15. Đánh giá mức độ thuần thục các kỹ năng tổ chức hoạt động
của cán bộ Đoàn trƣờng THPT ....................................................... 66
Bảng 2.16. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng .... 68
Bảng 3.1. Kết quả kiểm chứng về tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất ............................................................................. 92
Biểu đồ:
Biểu đồ 3.1.
Tính cấp thiết của 8 biện pháp .................................................. 93
Biểu đồ 3.2.
Tính khả thi của 8 biện pháp ..................................................... 94
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục có một vị trí và vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển
và tồn tại của mỗi quốc gia. Nhận thức đƣợc vấn đề này, Nghị quyết Hội nghị
Trung ƣơng 8, khóa XI của BCH Trung ƣơng Đảng nêu rõ “Giáo dục và đào
tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nƣớc và của toàn dân.
Đầu tƣ cho giáo dục là đầu tƣ phát triển, đƣợc ƣu tiên đi trƣớc trong các
chƣơng trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội”.
Cùng với sự phát triển nhƣ vũ bão của khoa học, kĩ thuật, giáo dục luôn
phải tiên phong đi trƣớc, đón đầu để đáp ứng yêu cầu của xã hội. Mục tiêu của
giáo dục chính là việc hình thành và phát triển nhân cách con ngƣời phù hợp
với yêu cầu của xã hội. Để đạt đƣợc mục tiêu giáo dục, công tác giáo dục cần
sự chung tay, góp sức của tất cả các tổ chức trong và ngoài cơ sở giáo dục (nhà
trƣờng) gồm có: đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trƣờng, các tổ
chức xã hội, cha mẹ học sinh... Bên cạnh đó còn có sự đóng góp không nhỏ của
tổ chức Đoàn trong trƣờng học - là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt
Nam, là đội quân xung kích cách mạng, là trƣờng học xã hội chủ nghĩa của
thanh niên - là nơi thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội do Chi bộ,
Đảng bộ cơ sở đề ra, mà dẫn đầu là các đồng chí cán bộ Đoàn trƣờng.
Tổ chức Đoàn mạnh hay yếu phụ thuộc rất lớn vào trình độ và năng lực
của cán bộ Đoàn. Để tổ chức Đoàn trong trƣờng học thực sự phát huy đƣợc vai
trò là tổ chức giáo dục thanh thiếu niên, góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo
dục của nhà trƣờng thì ngƣời cán bộ Đoàn phải có phẩm chất chính trị tốt, có
kiến thức, có năng lực tổ chức các hoạt động Đoàn. Trong thực tiễn, đội ngũ
cán bộ Đoàn ở trƣờng THPT phần lớn đều là giáo viên giảng dạy các môn học,
đƣợc đào tạo từ các trƣờng sƣ phạm, nhiều đồng chí cán bộ Đoàn đã có năng
lực tổ chức hoạt động giáo dục đoàn viên song bên cạnh đó, cũng có nhiều giáo
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
viên còn hạn chế về kiến thức và kỹ năng lãnh đạo, tổ chức các hoạt động dẫn
đến hiệu quả công tác giáo dục đoàn viên trong các nhà trƣờng chƣa cao.
Là một cán bộ Đoàn chuyên trách cấp tỉnh, nhận thấy sự cấp thiết của
vấn đề bồi dƣỡng nâng cao phẩm chất và năng lực cho đội ngũ cán bộ Đoàn
trƣờng THPT trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang hiện nay, tôi chọn vấn đề: “Quản
lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn
trường Trung học phổ thông tỉnh Tuyên Quang” để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt
động Đoàn cho cán bộ đoàn trƣờng Trung học phổ thông tỉnh Tuyên Quang và đề
xuất biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng Trung học phổ thông tỉnh Tuyên Quang.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán
bộ Đoàn trƣờng THPT tỉnh Tuyên Quang.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ
chức hoạt động Đoàn cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT tỉnh Tuyên Quang.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý khoa học, phù hợp với đặc điểm
nhân cách cán bộ đoàn trƣờng THPT, phù hợp với thực tiễn tổ chức hoạt động
Đoàn và công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng sẽ góp phần nâng cao chất
lƣợng quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức hoạt động Đoàn cho cán
bộ Đoàn trƣờng THPT; góp phần thúc đẩy sự hình thành và phát triển nhân
cách của học sinh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN
/>
Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full
