Đánh giá thực trạng xây dựng mô hình nông thôn mới tại xã Quang Lang huyện Chi Lăng tỉnh Lạng Sơn (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

QU NH

tài:
C TR NG XÂY D NG MÔ HÌNH NÔNG THÔN M I
T I XÃ QUANG LANG - HUY

NG - T NH L

KHOÁ LU N T T NGHI

H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Phát tri n nông thôn

Khoa

: Kinh t và phát tri n nông thôn

Khoá h c

: 2011 - 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

QU NH

tài:
C TR NG XÂY D NG MÔ HÌNH NÔNG THÔN M I
T I XÃ QUANG LANG - HUY

NG - T NH L

KHOÁ LU N T T NGHI
H
o
Chuyên ngành
Khoa
L p
Khoá h c
ng d n

IH C

: Chính quy
: Phát tri n nông thôn
: Kinh t và phát tri n nông thôn
: K43 - PTNT
: 2011 - 2015

c Lan


i

L IC

Qua quá trình th c t p t t nghi
th c t

c ti p c n v i ki n th c

giúp tôi nâng cao ki n th c và tr i nghi m so v i nh ng gì tôi
c

ng nh

ng nhu c

ng hi n nay và hoàn thành

khóa h c c a mình.
c s nh t trí c a Ban giám hi
is
c hi

ng. Ban ch nhi m Khoa Kinh t

ng d n tr c ti p c a cô giáo PGS -

tài:

c Lan, tôi

ánh giá th c tr ng xây d ng mô hình nông thôn m i t i

xã Quang Lang, huy

nh L

Sau m t th i gian tìm hi u t
Ngoài s n l c c a b n thân, tôi còn nh

c hoàn thi n.
c r t nhi u s

c a

các t p th và cá nhân.
c h t, tôi xin bày t lòng bi

c t i cô giáo PGS

c Lan,

n tình ch b o tôi trong su t quá trình th c t p và hoàn thi
Tôi xin chân thành c

tài này.

quan tâm d y b o c a các th y cô giáo tr

h c Nông Lâm Thái Nguyên, C c Th ng kê,
phòng ban trong xã, huy

i

y ban nhân dân Xã Quang Lang, các
tôi hoàn thành khóa lu n t t nghi p

m t cách t t nh t.
Cu i cùng, tôi xin chân thành c

ng viên, khích l

tôi trong su t quá trình h c t p và hoàn thành khóa lu n t t nghi p này.
Tôi xin chân thành c
Sinh viên
Qu nh


ii

DANH M C CÁC B NG

B ng 4.1 Tình hình s d

............................ 37

B ng 4.2. Tình hình dân s

B

................ 43

u giá tr s n xu t c

a bàn xã Quang Lang

............................................................................................. 44
B

u giá tr s n xu

p c a xã Quang Lang

............................................................................................. 45
B ng 4.5: Di

t, s

ng c a m t s lo i cây tr

a bàn

...................................................................... 46
B

........................ 48

B ng 4.7: Tình hình th c hi n tiêu chí Quy ho ch và th c hi n quy ho ch..... 51

B ng 4.8: Tình hình th c hi n tiêu chí giao thông.......................................... 51
B ng 4.9 Tình hình th c hi n tiêu chí th y l i ............................................... 52
B ng 4.10: Tình hình th c hi
B ng 4.11 Tình hình th c hi

n ................................................. 53
v t ch

B ng 4.12 Tình hình th c hi
B ng 4.13 Tình hình th c hiên tiêu chí nhà

................................... 55
n t i xã Quang Lang .............. 56
.................................... 56

B ng 4.14: Tình hình th c hi n tiêu chí hình th c t ch c s n xu t................ 59
B ng 4.15 Tình hình th c hi n tiêu chí giáo d c ............................................ 59
B ng 4.16 Tình hình th c hi n tiêu chí y t ................................................... 61
B ng 4.17: Tình hình th c hi

............................................ 61

B ng 4.18. Tình hình th c hi

ng ....................................... 62

B ng 4.19:Tình hình th c hi n hi n th ng t ch c chính tr ........................... 64
B ng 4.20: An ninh tr t t xã h i .................................................................. 65
B ng 4.21 T ng k t các tiêu chí c a xã so v i tiêu chí chung......................... 65
B ng 4.22 Các kênh ti p c n thông tin c

i dân v mô hình nông thôn

m i ....................................................................................................... 66


iii

B ng 4.23: Ý ki n c a nông dân v

ng NTM t i xã Quang

Lang...................................................................................................... 67
B ng 4.24: Nh ng công vi c c
trình nông thôn m i t
B ng 4.25: Ý ki n c

i dân tham gia vào xây d
........................................................ 67

i dân v ch

u ki n

h t ng t

a

.................................................................................................. 68

iv

DANH M C CÁC C M T
ANTT

VI T T T

: An ninh tr t t

BPTNNNT : B Phát tri n nông nghi p, nông thôn
: Ban ch

o

BQL

: Ban qu n lý

CNH

: Công nghi p hóa

DTTN

: Di n tích t nhiên

HTX

: H p tác xã

: Hi
:H

i hóa
ng nhân dân

NN&PTNT : Nông nghi p và phát tri n nông thôn
NTM

: Nông thôn m i

NVH

: Nhà v

KHKT

: Khoa h c k thu t

PTNT

: Phát tri n nông thôn

UBND

: y ban nhân dân

UBMTTQ

: y ban m t trân t qu c

TCXDVN

: T ch c xây d ng Vi t Nam

THCS

: Trung h

TH

: Ti u h c

TB

: Trung bình

TP

: Thành ph


v

M CL C

Ph n 1: M

U .......................................................................................... 1

1.1. Tính c p thi t c

tài...................................................................................1

1.2. M c tiêu nghiên c u .........................................................................................3
1.2.1. M c tiêu chung ..........................................................................................3
1.2.2. M c tiêu c th ..........................................................................................3
tài ..............................................................................................3
c t p và nghiên c u .........................................................3
1.3

c ti n...............................................................................4

Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U................................................................. 5
khoa h c c

tài .................................................................................5

2.1.1. Các khái ni m nông thôn và phát tri n nông thôn......................................5
nông thôn m i ................................................................................6
2.1.3. Ch

a nông thôn m i....................................................................7

2.1.4. Ch th xây d ng nông thôn m i ...............................................................9
2.1.5. Ngu n g

ng l c xây d ng nông thôn m i.........................................10

mc

ng v xây d ng nông thôn m i .........................................12

2.3. Nguyên t c th c hi n xây d ng nông thôn m i..............................................14
2.4. N i dung xây d ng nông thôn m i ................................................................15
2.4.1. Quy ho ch xây d ng nông thôn m i ........................................................15
2.4.2. Phát tri n h t ng kinh t xã h i ...............................................................16
2.4.3. Chuy n d

u, phát tri n kinh t , nâng cao thu nh p.....................18

2.4.4. Gi m nghèo và an sinh xã h i .................................................................18
2.4.5.

i m i và phát tri n các hình th c t ch c s n xu t có hi u qu

nông

thôn .....................................................................................................................19
2.4.6. Phát tri n giáo d
2.4.7. Phát tri n y t
2.4.8. Xây d

o .......................................................................19
c kh e nhân dân...........................................19

is

n thông ............................20

vi

2.4.9. C

c s ch và v

2.4.10. Nâng cao ch
h

ng nông thôn .....................................20

ng t ch

ng, chính quy

chính tr - xã

a bàn ...................................................................................................20

2.4.11. Gi v ng an ninh, tr t t xã h i nông thôn ..........................................21
c xây d ng nông thôn m i ........................................................21
th c ti n v xây d ng nông thôn m i...................................................22
2.5.1. Kinh nghi m xây d ng nông thôn

m ts

c trên th gi i - Kinh

nghi m c a Hàn Qu c ........................................................................................22

2.6 Tình hình xây d ng nông thôn m i
2.6.1 Xây d ng nông thôn m i

Vi t Nam .............................................25

Qu ng Ninh...................................................26

2.6.2. Tình hình xây d ng mô hình NTM t

................................28

2.6.3. Tình hình xây d ng mô hình NTM t

.......................................29

2.6.4. M t s kinh nghi m rút ra qua vi c tri n khai xây d ng mô hình nông
thôn m i .............................................................................................................31
Ph n 3:

NG, N

U 33

ng và ph m vi ngiên c u ....................................................................33
ng nghiên c u ..................................................................................33
3.1.2. Ph m vi nghiên c u .....................................................................................33
3.2. N i dung nghiên c u.......................................................................................33
u ................................................................................33
Ph n 4: K T QU

NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................... 35

u ki n t nhiên kinh t xã h i xã Quang Lang..........................................35
u ki n t nhiên, tài nguyên thiên nhiên ..............................................35
4.2. Th c tr ng phát tri n kinh t - xã h i c
4.2.1. Dân s

ng c
u kinh t c

4.2.3. Th c tr ng s n xu t nông nghi p c

n 2012 - 2014 ..42
2014.................................42
.........................................43
n 2012 2014 ....44

4.3. Th c tr ng nông thôn m i t i xã Quang Lang................................................50


vii

4.3.1. Xây d ng K ho ch th c hi

c tiêu qu c gia xây d ng

nông thôn m

n 2010 2020................................................................50

4.3.2. K t qu

u t ch c th c hi n K ho ch th c hi

m c tiêu qu c gia xây d ng nông thôn m

n 2010

i dân v xây d

2020 ..................50
i ................66

4.5 Nh ng h n ch y u kém còn t n t i và nguyên nhân ......................................69
4.5.1 Nh ng h n ch y u kém. ...........................................................................69
4.5.2 Nguyên nhân h n ch y u kém .................................................................69
4.6. M t s gi i pháp nh

c tiêu chí nông thôn m

a bàn xã

Quang Lang............................................................................................................70
4.6.1 Gi i pháp v v n........................................................................................70
4.6.2 Gi i pháp v quy ho ch .............................................................................70
4.6.3 Gi i pháp v giao thông, th y l i ..............................................................71
4.6.4 Gi i pháp v h tr

i nghèo v nhà . ...............................................71

4.6.5 Gi i pháp v phát tri n giáo d

o ...................................................71

4.6.7. Gi i pháp phát tri n kinh t ......................................................................72
4.6.8. Gi i pháp phát tri n các hình th c t ch c s n xu t ................................73
4.6.9. Gi i pháp v

ng ..........................................................73

4.6.10. Gi i pháp c ng c , nâng cao ch

ng t ch c trong h th ng chính tr

, gi gìn an ninh tr t t ...............................................................................73
4.6.11. Các bi n pháp khác.................................................................................74
Ph n 5: K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................ 75
5.1. K t lu n...........................................................................................................75
5.2. Ki n ngh .........................................................................................................76
5.2.1.Ki n ngh
iv

i v i các c p chính quy n .....................................................76
i dân....................................................................................77

TÀI LI U THAM KH O ........................................................................... 78


1

Ph n 1
M

1.1. Tính c p thi t c

U

tài

Nông nghi p, nông thôn có vai trò r t quan tr ng trong phát tri n kinh t - xã
h i c a m i qu c gia, nh t là v i Vi

c nông nghi p, dân s s ng

v c nông thôn chi m 70% dân s c

c. Vì v y, phát tri n nông nghi p, nông

thôn là m t m t yêu c

c trong quá trình phát tri n. Nh n th c

c v

n v

05/08/2008 Ban ch p hà
quy t s 26

khu

này. Ngày

ng C ng s n Vi

NQ/TW v nông nghi p, nông dân nông thôn. M c tiêu c a Ngh

quy

i quy

n vi c làm, nâng cao thu nh p c

nông thôn g p trên 2,5 l n so v i hi n nay. Lao

ng nông nghi p còn kho ng 30%

ng xã h i, t l

t trên 50%; s

tiêu chu n nông thôn m i kho ng 50%; phát tri

t

ng b k t c u h t ng kinh t -

xã h
tri n khai Ngh quy t s 26
k p v i thành th , xây d ng m c tiêu hi

NQ/TW, v i ch

n

i hóa nông thôn Vi t Nam vào cu
ng Chính ph

nh s

TTg v vi c ban hành b tiêu trí qu c gia v xây d ng nông thôn m
tiêu chí nông thôn m

b

xây d ng, phát tri n nông thôn.
ng Chính ph ra quy t

duy

nh s

-TTg phê

ch xây d ng nông thôn m i. Ngày 4 th

2010 Chính ph ra Quy

nh s

qu c gia xây d ng nông thôn m
2015: 20% s

-

-TTg v phê duy
n 2010

c tiêu

2020, v i m

t tiêu chu n Nông thôn m

t tiêu

chu n nông thôn m i. B nông nghi p và phát tri
vi

ng d n th c hi n B


2

tiêu trí qu c gia v nông thôn m

ng nông thôn m

trên ph m vi toàn qu c quan tâm, là ch

c a nhi u h i th o, h i ngh

c u nh m th c hi n th ng l i ngh quy t c
quy

c t t c các t nh
tài nghiên

ng và Chính ph

các

nh c a Chính ph , c a B Nông nghi p và Phát tri
ti n hành rà soát và xây d

a
th c hi n th ng

l i xây d ng nông thôn theo b tiêu chí m i.
,
,

,

,
(

).

,

21,50C,
.

1400
,

1

:
-

,

,

,

,

,
.

Quang Lang là xã vùng 1 c a huy

i 1.716 h , 6778 nhân kh u

g m các dân t c Tày, Nùng, Kinh và m t s ít dân t c Hoa v
s ng

13 thôn b

c phân chia g m có vùng n
cl

L
nh

a thung
ng s t tuy n Hà N i -

y qua là l i th cho phát tri n kinh t xã h i c
c dù còn nhi

ng cùng sinh

ong

n s n xu t v n ch y u d a vào nông

nghi p. Kinh t nông nghi p nói chung và kinh t nông h c a Quang Lang nói
n phát tri

n chung c a c

không tránh kh i nh ng mâu thu n t n t i c
tr

n hành nghiên c

tài:

nông thôn m i t i xã Quang Lang, huy

c gi i quy t. Xu t phát t th c

ánh giá th c tr ng xây d ng mô hình
nh L


3

1.2. M c tiêu nghiên c u
1.2.1. M c tiêu chung
Tr
m i

u ki n t nhiên, kinh t -xã h i và mô hình nông thôn

xã Quang Lang th

xu t các gi i pháp ch y

trình xây d ng nông thôn m i

y m nh quá

i gian t i.

1.2.2. M c tiêu c th
- H th

lý lu n và th c ti n v mô hình nông thôn m i và

xây d ng nông thôn m i
-

c th c tr ng mô hình nông thôn m i và quá trình xây d ng

nông thôn m i

xã Quang Lang th i gian qua.

-

c nguyên nhân và các y u t

nông thôn m i
-

c ta hi n nay.

n quá trình xây d ng

a bàn nghiên c u.

xu

ng và các gi i pháp ch y

d ng nông thôn m i

1.3 Ý

nh

y m nh quá trình xây

i.

tài

1.3

c t p và nghiên c u
Nghiên c u tìm hi

u ki n kinh t - xã h i c

cho sinh viên kh o sát th c t , áp d
nghi m truy n th ng c
+ Nâng cao ki n th

i

lý thuy t vào th c ti n, h c h i kinh
c t p luy

ng.

c h c và rút ra kinh nghi m th c t ph c v cho

công tác sau này.
+V nd
+ Nâng cao kh
quá trình nghiên c u.

c các ki n th

c t p và nghiên c u.

p c n, thu th p và x lý thông tin c a b n thân trong


4

1.3.2. Ý

c ti n

Nghiên c

u ki n kinh t - xã h i xã Quang Lang t
c nông - lâm -

i dân có nh
ng trong tr ng tr

- nghi

li u

cho các nhà chuyên môn và

ng và bi n pháp nh m nâng cao hi u qu c a ho t
i thi n các công trình phúc l i xã h i.


5

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U

khoa h c c

tài

2.1.1. Các khái ni m nông thôn và phát tri n nông thôn
2.1.1.1. Nông thôn
Hi n nay trên th gi i v

n xác v nông thôn, còn có

nhi

m cho r ng c n d a vào ch

phát tri n c

h t

tri n b ng vùn

s h t ng không phát

.
m khác l i nêu ra ch c n d a vào ch

ng phát tri n hàng hóa và kh

ti p c n th

p c n th

n

khác l i cho r

p ch y u,

t c ngu n sinh k chính c
Nh

m này ch

u t s n xu t nông nghi p.
t trong b i c nh c th c a t

v y, khái ni m nông thôn ch có tính ch

i theo th i gian, theo ti n

trình phát tri n kinh t xã h i.
u ki n Vi t Nam nhìn nh

qu n lý thì có th hi u

Nông thôn là vùng sinh s ng c a t p h
h

u nông dân. T p

ng kinh t

trong m t th ch chính tr nh

ng

nh và ch u

ng c a các t ch

[6]

2.1.1.2. Phát tri n nông thôn
Có r t nhi
ni m c a Vi

m khác nhau v phát tri
c t ng h

i c a Chính ph , khái ni

m t các chi
c hi

Phát tri n nông thôn là m t quá

trình c i thi n có ch ý m t cách b n v ng v kinh t , xã h
nâng cao ch

ng cu c s ng c
i dân nông thôn và có s h tr tích c c c

ch

[7]

c phát tri n kinh t

ng, nh m
ch t
c và các t


6

2.1.1.3. Khái ni m nghèo
Có r t nhi u quan ni m khác nhau v

t Nam th a nh n

m v nghèo c a H i ngh ch
ESCAP t ch c t

a khu v c Châu Á - Thái Bình

ngkok - Thái Lan vào tháng 9/1993. Khái ni m
ng c a m t b ph

c th hi
ng và th a mãn nhu c

nc

c xã h i th a nh n tùy theo trình

i mà các nhu c

phát tri n kinh t xã h i và phong t c t p

quán c
2.1.1.4. H nông dân
Trong khi có r t nhi u khái ni m khác nhau v h nông dân thì ta ch có th
tìm hi u v m t s khái ni

ng khái ni

nông dân là h

ng s n xu t ch y u c a h là nông nghi p.

Ngoài các ho

ng nông nghi p, h nông dân còn có th ti n hành thêm các ho t
u th CN, d ch v

[9]

2.1.1.5. Kinh t h nông dân
Khi nh

n khái ni m kinh t h nông dân thì ta có th nh

Kinh t h nông dân là lo i hình kinh t

ng s n xu t ch y u d a

a lo i hình kinh t
nhu c u c a h
s n ph

n khái ni m sau:

c h t nh

ti
i v i h là không c n thi

ng
i khác khi

[6]

2.1.1.6. Thu nh p
Có th hi u thu nh p là t ng s ti n mà m

i hay m

c

trong 1 ngày, 1 tu n hay 1 tháng ...[10]
nông thôn m i
T

nh c a B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn v

th c hi n B tiêu chí qu c gia v nông thôn m

ng d n

nông thôn m i có

3 c p:
- Xã nông thôn m

t 19 tiêu chí c a B tiêu chí qu c gia nông thôn m i);

- Huy n nông thôn m i (khi có 75% s xã nông thôn m i);


7

- T nh nông thôn m i (khi có 75% s huy n nông thôn m i).
Ban ch
m i

o nông thôn m

các t

m tra vi c công nh n xã nông thôn

xét công nh n huy n, t

có 75% s xã trong huy

t chu n nông thôn m i cho các huy n

t nông thôn m i và t nh có 75% s huy n trong t

t

nông thôn m i.
2.1.3. Ch

a nông thôn m i

2.1.3.1. Ch

n xu t nông nghi p hi

i

n ra ph n l n các ho

ng s n xu t nông nghi p c a

các qu c gia. Có th nói nông nghi p là ch

nhiên c a nông thôn. Ch c

n c a nông thôn là s n xu t d i dào các s n ph m nông nghi p ch t
ng cao. Khác v i nông thôn truy n th ng, s n xu t nông nghi p c a nông
thôn m i bao g
nghi p hi

u các nghành ngh m

u ki n s n xu t nông

i hoá, ng d ng ph bi n khoa h c k thu t tiên ti n và xây d ng

các t ch c nông nghi p hi

i.

Chính vì v y, xây d ng nông thôn m

n nông thôn tr

thành thành th

d ng mô hình phát tri n c a thành th vào xây

d ng nông thôn ph

nh n nh ng giá tr t có c a nông thôn và kh
gi v ng b n s c riêng nông thôn.

2.1.3.2. Ch

n th ng

Tr

m phát tri n, làng xóm

d a trên nh ng c
vi c a xã h i g m nh
thành t
t

c hình thành

ng có cùng phong t c, t p quán, huy t th ng. Quy t c hành
i quen này là nh ng phong t c t

i,

c hình

i x tin c y l n nhau trên quy ph m phong t c
huy t th ng là m i quan h quan tr ng nh t. Chính các

t p th nông dân cùng huy t th

kh c ph

c nh

c a kinh t ti u nông, giúp bà con nông dân ch ng ch i v i thiê
n sinh ra nh ng s n ph

m
ih
n quý báu

, giúp nhau canh gác b o v , gi n d ti t ki m, th t thà
tc

c s n sinh trong hoàn c nh xã h i nông


8

c thù. Các truy n th

i ph

phát tri n trong m t hoàn c

c gi gìn và

ng thành th

cao,

ng cao, vì th

không

còn tính k t c. Do v y, ch có nông thôn v
c, dòng t c m

m s n xu t nông nghi p và t

ng thích h p nh

gi gìn và k t

nh quan nông thôn v i nh
hình thành nên màu s
tr

c thù, th hi

ng tri t h

t giao hoà, thu n theo t nhiên v i s tôn tr ng t

u phát tri n

ng s k t c phát tri n c a các dân t c.
m b o gi

n th ng t

xây d ng nông thôn m i n
v

p c a nông thôn nên vi c

nh quan làng xã mang tính khu

c hình thành trong l ch s

c a nông thôn, làm m

hài hoà v n có

ns

u này không nh ng h n

ch tác d ng c a ch

ng tiêu c

thái c nh quan nông thôn và c

n gi gìn sinh

n th ng.

2.1.3.3. Ch
N

c hình thành t nh ng tích lu trong su t m t

quá trình lâu dài, t

i thích ng v i thiên nhiên, l i d ng, c i t o thiên

n khi phá v t nhiên d

n ph i h ng ch u các

cu i cùng là tôn tr ng t nhiên. Trong nông thôn truy n th
nhiên sinh s ng hài hoà v i nhau, ch

ng x u và
i và t

i tôn tr ng t nhiên, b o v t

nhiên và hình thành nên thói quen làm vi c theo quy lu t t nhiên. Thành th là h
th ng sinh thái nhân t o ph n t nhiên
s

v v t ch

m

cao nh

u cu c

i thành th càng ngày càng xa r i t nhiên.

N

m i quan h hài hoà v n có gi

v i thiên nhiên, d

n phá v

Quá trình công nghi
nhiên, d
v i h th

n nh ng ô nhi

i

ng m t cách nghiêm tr ng.
hoá khi

i ngày càng xa r i t
c và không khí. N u so sánh

, thì h th ng sinh thái nông nghi p m t m t có th


9

ng nhu c u cung c p các s n ph

c hoa qu cho con n

c các yêu c u v
nghi

i, m t khác

ng t nhiên. Thu c tính s n xu t nông

nh h th ng sinh thái nông nghi p mang ch

th

cv h

p, h th ng thu l i, các khu r ng, th o

nguyên..vv..phát huy các tác d
ti ng n, c i thi n ngu

u hoà khí h u, gi m ô nhi m

c, phòng ch ng xâm th

Ch

t..vv.

t trong nh ng tiêu chí quan tr ng phân bi t gi a

thành th v i nông thôn. Thông qua s tu n hoàn c a t
cùng, thành th

c l i ích t ch

Các c nh quan t

a nông thôn.

p cùng v

c nhu c u tr v v i t nhiên c a

hoà cân b

ng sinh thái có th
i. Nông thôn có th

nh ng thi u h t sinh thái c a thành th

th c m th

ng, cu i

ng t
ng sinh v t phong phú khi

c nh

ut

ng
c
u
i có

p t cu c s ng. S chung s ng hài hoà gi a con

i v i t nhiên có tác d ng thanh l

p tâm h

nguyên nhân khi n cho các khu du l

ngày

càng phát tri n r m r . Do v y, ph i nên xây d ng nông thôn m i v i nh
góp tích c c cho sinh thái. Có th coi ch
v có th coi là nông thôn m

ng th i ph i phân bi

c

l n l n ranh gi i gi a nông thôn v i thành th .
2.1.4. Ch th xây d ng nông thôn m i
Trong công cu c xây d ng nông thôn m
xây d

i nông dân th c s là ch th

i nông dân ph i tham gia t khâu quy ho

góp công, góp c a và ph n l n tr c ti
c i v t ch t, gi gìn b n s

ng th i

ng s n xu t trong quá trình làm ra c a
ng th

ng l i

t thành qu c a nông thôn m i. Chính vì v y, nông dân là ch th xây d ng nông
thôn m i là y u t v
v

mb

m b o cho s nghi p xây d ng nông thôn m i thành công,
c vai trò tích c c c a nông dân.

10

2.1.5. Ngu n g

ng l c xây d ng nông thôn m i

ng l c t công nghi

hóa

Xây d ng nông thôn m i XHCN n u ch d a vào ngu

c

hay ch ti n hành trong n i b nông thôn s không t
tính linh ho t, mà c n ph

t nó trong b i c nh phát tri n thành th và nông thôn

ng hành v i nhau, d a trên nh
nông nghi p c n ph

ng l

m h th ng. Th c t , các v

v

c gi i quy t thông qua phát tri n công nghi p, các v

v nông dân ph i gi i quy t thông qua phi nông hóa, phát tri n nông thôn ph i song
hành cùng phát tri n thành th

c gi i quy t các v

ch bó h p trong n i b nông thôn và nông nghi p, mà c n
ph i xây d ng nên quan ni m phát tri n thành th và nông thôn song hành v i nhau,
xóa b m

a th ch nông thôn v i thành th , ph

phát

tri n nông nghi p vào trong b c c phát tri n kinh t qu

n b nông

thôn vào ti n b chung c a toàn xã h i, ph i xem xét m

p

nông dân trong h th ng phân ph i và tái phân ph i thu nh p qu c dân. Ch
v y m i có th gi i quy t tri

b n ch t c a các v

này có th th y, các công trình xây d ng c i t
tr

ng l

t quan
y m nh xây d ng nông thôn m i

XHCN. Xây d ng nông thôn m i c n ph i k t h p ch t ch v
nghi p hóa m i có s c m

m b o tính liên t c.

a công nghi p hóa
nghi p, mà còn
ng d i dào

hi

ch cung c p ngày càng nhi
nông thôn. Do v

th , xóa b các chính sách gây c n tr
sang khu v c thành th , không nên c

i hóa s n xu t nông

i vi c làm cho l

ng lao

i v i s nghi p xây d ng nông thôn m i

c c n ph i ra các chính sách nh

v c nông thôn.

hóa và công

n s chuy n d

c thu hút c a thành
ng và ngành ngh

nh các ngành ngh công nghi p t i các khu


11

ng l c t nông dân phi nông hóa
i hóa c a m t qu

n

d ch t nông nghi p truy n th ng sang công nghi p hi
i nông dân t do chuy
ngu n l

ng th

i thân ph n c a mình. Trong quá trình này,

ng s chuy n d ch không ng ng t nông nghi p sang khu v c phi

nông nghi p, t nông thôn sang thành th
i nông dân. Gi i phóng thân ph n phi nông hóa c a nông dân là yêu c
phát tri n nông th

ng th

u t t y u c a chính b

i

nông dân.
Gi i quy t v

vi

i nông dân là m t s nghi p to l n, bên

c nh các bi n pháp khai thác ti

i vi c làm t chính trong n i

b nông thôn ra, còn c n ph i tích c

y m nh chuy n d ch nông dân sang thành

. Mu n v y, c n thi t ph i xây d ng hình thành nên th
ng gi a nông thôn v i thành th
làm vi

ng v

,

ch t c

ng lao

i nông dân có nh
ng th i t

u ki

i

h có th gia

u vi c làm c a mình. Do v y, xây

d ng nông thôn m i XHCN c

ym

nl

ng nông

thôn, hoàn thi n h th ng giáo d c trong nông thôn, ph c p r ng rãi khoa h c k
thu t trong nông thôn, truy n bá r

ng khoa h c, t

y m nh c i thi n nông nghi

n nông dân c a chính

mình. Xây d ng nông thôn m i XHCN ph i l y vi
dân

, ch không ph i l y vi c c
ng l c t các doanh nghi

u ki n cho

y m nh d ch chuy n nông
i nông dân làm m c tiêu.
c nông nghi p và các t ch c

h p tác
M t trong nh ng nhi m v quan tr ng c a s nghi p xây d ng nông thôn m i
XHCN là phát tri n hi
c hi

i hóa nông nghi p. Hi

i hóa nông nghi p

u ki n s n xu t hi

yl

i
ng s t

giao thông, vi n thông, thông tin..vv., nó còn bao hàm chuyên nghi p hóa trong các
doanh nghi p s n xu t nông nghi p. M

c hi


12

phát tri n kinh t th

ng trong nông nghi p, thì nh

chuyên nghi p hóa các doanh nghi

i th c hi n

c nông nghi

c c nh tranh qu c t cho nông nghi

u ki n th

ng, thì ch có s tham gia c a các t ch c nông dân m i có th nâng cao giá tr
nông s n ph

m c a các t ch c

h

y m nh ng d ng khoa h c k thu t trong

nông thôn hay t ch c các h th ng d ch v xã h
công s n xu t nông s n ph m, t ch

nâng cao t ch t cho

i nông dân..vv..trong t t c các quá trình này, t ch c h p tác nông dân phát
huy vai trò không th thay th .
mc

ng v xây d ng nông thôn m i
i ngh Ban Ch

hành Ngh quy t s 26 NQ/TW v Nông nghi p, nông dân, nông thôn.
Ngh quy

u và h n ch trong v

nông nghi
m v các v

im
nông nghi

+ Nông nghi p, nông dân, nông thôn có v trí chi
nghi p hóa, hi
tr

ninh qu c phòng; gi gìn, phát huy b n s
sinh thái c

và l

ng quan

nh chính tr

m b o an

c và b o v

ng

c.
nông nghi p, nông dân, nông thôn ph

g nv
quan h

c trong s nghi p công

i hóa, xây d ng và b o v T qu

phát tri n kinh t - xã h i b n v ng, gi v ng

+ Các v

ng th i nêu 4 quan

c gi i quy

y m nh công nghi p hóa, hi

c... Trong m i

m t thi t gi a nông nghi p, nông dân và nông thôn, nông dân là ch th

c a quá trình phát tri n, xây d ng nông thôn m i g n v i xây d
nghi p, d ch v và phát tri
hi

ng b ,

theo quy ho

công

n; phát tri n toàn di n,

i hóa nông nghi p là then ch t.
+ Phát tri n nông nghi p, nông thôn và nâng c

c a nông dân ph i d

kinh t th

i s ng v t ch t, tinh th n

ng xã h i ch


13

phù h p v

u ki n c a t ng vùng...; khai thác t

h i nh p kinh t qu c t ; phát huy cao n i l

u ki n thu n l i trong

ng th i

a Nhà

c và xã h i...
+ Gi i quy t v

nông nghi p, nông dân, nông thôn là nhi m v c a c

h th ng chính tr và toàn xã h

c h t ph

ch , t l c, t

c, t

a nông dân. Xây d ng xã h i nông thôn n

nh, hòa thu n, dân ch
t c, t

y tình th

is

n s c dân

ng l c cho phát tri n nông nghi p và xây d ng nông thôn m i, nâng
is
Ngh quy

ra các gi

y m nh xây

d ng nông thôn m i:
+ Xây d ng n n nông nghi p toàn di
tri n m nh công nghi p và d ch v

ng hi

ng th i phát

nông thôn.

+ Xây d ng k t c u h t ng kinh t - xã h i nông thôn g n v i phát tri n các

.
i s ng v t ch t, tinh th n c

t là vùng

i m i và xây d ng các hình th c s n xu t, d ch v có hi u qu
nông thôn.
+ Phát tri n nhanh nghiên c u, chuy n giao và ng d ng khoa h c, công ngh ,
o ngu n nhân l c, t

hi

i hóa nông nghi p, công nghi p hóa

nông thôn.
i m i m nh m

ng cao các ngu n l c, phát

tri n nhanh kinh t

i s ng v t ch t, tinh th n c a nông dân.

ng s
chính tr - xã h i

oc

ng, qu n lý c a Nh

nông thôn, nh t là h i nông dân.

Th c hi n Ngh quy
hành B

ng Chính ph

tiêu chí qu c gia nông thôn m i t i Quy

16/4/2009, Quy

n

c, phát huy s c c a

-

-TTg, ngày
c tiêu


14

Qu c gia v xây d ng nông thôn m

n 2010

2020 t i Quy

nh

-TTg, ngày 04/6/2010.
-

ih

i bi u toàn qu c l n th XI c

ng:

ih

c trong th i k

lên ch

i (B sung, phát tri

nh nh ng

ng l n v phát tri n kinh t -

i, qu

i

ngo i là: Coi tr ng phát tri n các ngành công nghi p n ng, công nghi p ch t o có
tính n n tàng và các ngành công nghi p có l i th ; phát tri
công ngh cao, ch

p

ng cao g n v i công nghi p ch bi n

và xây d ng nông thôn m i.
Chi

c phát tri n kinh t xã h i 2011

ng

trong xây d ng nông thôn m i: Quy ho ch phát tri n nông thôn g n v i phát tri n
và b

n m nh công nghi p, d ch v và làng ngh

g nv ib ov

ng. Tri

mt

i phù h p v
th , v ng ch c trong t

phát huy nh

c s c c a nông thôn Vi

k t c u h t ng nông thôn. T

ng thu n l

ào nông nghi p và nông thôn, nh
thu hút nhi

n; gi gìn và
y m nh xây d ng

khai thác m i kh

u

a các doanh nghi p nh và v a,

ng. Tri n khai có hi u qu c

ng nông thôn m

c

c hi n t

o ngh cho 1 tri u
tr nhà

i

nghèo và các
b trí h

m an toàn

nh ng vùng ng

t l núi, ven sông,

ven bi n.
2.3. Nguyên t c th c hi n xây d ng nông thôn m i
ch s 26/2011/TTLT-BNNPTNT-BKHDT-BTC, ngày
Nông nghi p và phát tri n nông thôn, K ho ch và
Tài chính) v

ng d n m t s n i dung th c hi n Quy
a Th

ng Chính ph v phê duy

-


15

trình m c tiêu qu c gia xây d ng nông thôn m

n 2010

ra 6

nguyên t c trong xây d ng nông thôn m

(1). Các n i dung, ho

ng c

ng nông thôn m i ph i

ng t i m c tiêu th c hi n 19 tiêu chí c a B tiêu chí qu c gia v nông thôn m i
ban hành t i Quy

nh s

-

s 342 ngày 20/02/2013 c a Th

nh

ng Chính ph .

(2). Phát huy vai trò ch th c a c
ng, ban hành các tiêu chí, quy chu
h tr

o cán b
i dân

ng d n th c hi n. Các ho

thôn, xã bàn b c dân ch

quy

(3). K th a và l

ng c th do chính c ng

nh và t ch c th c hi n.

m c tiêu qu

tr có m

a bàn nông thôn.

(4). Th c hi

ng nông thôn m i ph i g n v i k ho ch

phát tri n kinh t xã h i c

h

các quy ho ch xây d ng nông thôn m

m b o th c hi n

c c p có th m quy n xây d ng.

(5). Công khai, minh b ch v qu n lý, s d ng các ngu n l

ng

phân c p, trao quy n cho c p xã qu n lý và t ch c th c hi n các công trình, d án
c

ng nông thôn m i; phát huy vai trò làm ch c

và c

ng, th c hi n dân ch

i dân

trong quá trình l p k ho ch, t ch c th c

hi
(6). Xây d ng nông thôn m i là nhi m v c a c h th ng chính tr và toàn xã
h i; c p

ng, chính quy

quy ho

án, k ho ch, và t ch c th c hi n. M t tr n T qu c và các t ch c

chính tr , xã h i v

u hành quá trình xây d ng

ng m i t ng l p nhân dân phát huy vai trò ch th trong xây

d ng nông thôn m i.
2.4. N i dung xây d ng nông thôn m i
2.4.1. Quy ho ch xây d ng nông thôn m i
N i dung:
- Quy ho ch s d

t và h t ng thi t y u:


16

+ Quy ho ch s d

t và h t ng thi t y u cho phát tri n s n xu t nông

nghi

10/TT-BNNPTNT, ngày 08/02/2010 c a B

Nông nghi p và Phát tri n nông thôn;
+ Quy ho ch s d

t và h t ng thi t y u cho phát tri n công nghi p, ti u

th công nghi p và d ch v

31/2009/TT-BXD, ngày 10/9/2009 c a

B Xây d ng.

- Quy ho ch phát tri n h t ng kinh t - xã h i

ng; phát tri n các

i và ch
s 09/2010/TT-BXD, ngày 04/8/2010 và S

ng d n l p quy ho ch nông thôn

m i c a B Xây d ng.
Yêu c u:

t tiêu chí s 01 c a B tiêu chí qu c gia nông thôn m i.

2.4.2. Phát tri n h t ng kinh t xã h i
N i dung:
- V giao thông:
+ Hoàn thi

ng xã xu ng thôn b ng nh a hóa ho c bê

tông hóa theo tiêu chu

ng ô tô c

+ Hoàn thi

ng tr

nh trong TCVN 4054-2005;

c c ng hóa theo tiêu chu n 22TCVN

210:1992.
+ Xây d
ph n l

ng ngõ, xóm s ch và không l y l

c c ng hóa theo tiêu chu n 22TCVN 210:1992 (ho c tiêu chu n thi t

k

ng c ng 22 TCN 223-95);
+ Xây d

ng tr c chính n

cc

i thu n

ti n theo tiêu chu n k thu t TCVN 4454/1987 c a B xây d ng.
- Hoàn thi n h th

m b o cung c

và s n xu
-

n ph c v sinh ho t

ng Quy trình k thu
-2006).

- Hoàn thi n h th ng các công trình ph c v nhu c u v ho
th

a bàn:
+ Xây d ng, hoàn thi

và sân th thao ph

thao xã (g
mb

nh c a B

thao và Du l ch.