Giáo án ngư văn 7

Giáo án ngữ văn7
Năm học 2005 2006
Phân phối chơng trình môn Ngữ Văn 7
Cả năm 35 tuần =140 tiết
Học kì I:18 tuần x tiết /tuần =72tiết
Học kì II:17 tuần x 4tiết/tuần =68 tiết
Tuần Bài Tiết
PPCT
Tên bài Ghi
chú
N
I Bài 1
1
2
3
4
Cổng trờng mở ra
Mẹ tôi
Từ ghép
Liên kết trong văn bản
II Bài2
5,6
7
8
Cuộc chia tay của những con búp bê
Bố cục trong văn bản
Mạch lạc trong văn bản
III Bài 3
9
10
11

12
Ca dao dân ca:Những câu hát về tình cảm
gia đình
Những câu hát về tình yêu quê hơng đất nớc
con ngời
Từ láy
Quá trình tạo lập văn bản(Viết bài tập làm
văn số 1 ở nhà)
IV Bài 4
13
14
15
16
Câu hát than thân
Nhữnh câu hát châm biếm
Đại từ
Luyện tập tạo lập văn bản
V Bài 5
17
18
19
20
Sông núi nớc Nam.Phò giá về kinh
Từ Hán Việt
Trả bài tập làm văn số 1
Tìm hiểu chung về văn biểu cảm
VI Bài 6
21
22
23

24
Côn sơn ca.Buổi chiều đứng ở phủ thiên tr-
ờng trông ra
Từ Hán Việt (tiếp)
Đặc điểm văn bản biểu cảm
Đề văn biẻu cảm và cách làm bài văn biểu
cảm
VII Bài 7
25,26
27
28
Sau phút chia ly.Bánh trôi nớc(Tự học)
Quan hệ từ
Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 1 -
1
Giáo án ngữ văn7
VIII Bài 8
29
30
31,32
Qua đèo ngang
Bạn đến chơi nhà
Làm bài viết tập làm văn số 2 tại lớp
I X Bài 9
33
34
35
36

Chữa lổi về quan hệ từ
Xa ngắm thác núi l
Từ đông nghĩa
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
X Bài 10
37
38
39
40
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Ngẫu nhiên biết nhân buổi mopứi về quê
Từ trái nghĩa
Luyện nói:Văn biểu cảm về sự vật con ngời
XI Bài 11
41
42
43
44
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
Kiểm tra văn
Từ đồng âm
Các yếu tự sự ,miêu tả trong văn biểu cảm
XII Bài 12
45
46
47
48
Cảnh khuya,Rằm tháng giêng
Kiểm tra tiếng việt
Trả bài tập làm văn số 2

Thành ngữ
XIII Bài 13
49
50
51,52
Trả bài kiểm tra văn tiếng việt
Cách làm bài văn biểu cảm..
Viết bài tập làm văn số3 tại lớp
XIV Bài 14
53,54
55
56
Tiếng gà tra
Điệp ngữ
Luyện nói:Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm
văn học
XV Bài 15
57
58
59,60
Một thứ quà của lúa non cốm
Chơi chữ
Làm thơ lục bát
XVI Bài 16
61
62
63
64
Chuẩn mực sử dụng từ
Ôn tập văn bản biểu cảm

Sài gòn tôi yêu
Mùa xuân của tôi
XVII Bài 17
65
66
67,68
Luyện tập sử dụng từ
Trả bài tập làm văn số 3
Ô tập tác phẩm trữ tình
XVIII Bài 18
69
70
71,72
Ôn tập tiếng việt
Chơng trình địa phơng (Phần tiếng việt)
Kiểm tra học kì I
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 2 -
2
Giáo án ngữ văn7
Soạn ngày 028/08/2007
Bài 1: tuần 1.
Tiết 1:Văn bản cổmg trờng mở ra
Lí Lan
A:Mục tiêu bài học:
Giúp HS
-Cảm nhận và hiểu đợc tình cảm thiêng liêng,đẹp đẽ của mẹ đối với con cái
-Thấy đợc ý nghĩa lớn lao của nhà trờng đối với cuộc đời mổi con ngời
B:Chuẩn bị:
-SGK,SGV Ngữ Văn 7

-Giáo án,Tranh ảnh về ngày khai trờng
-Tham khảo phần khái niệm văn bản nhật dụng đã học ở lớp 6
C:Các hoạt động dạy học
I/Giới thiệu bài:
-Giáo viên có thể nêu câu hỏi gợi ý.
Từ lớp 1 đến lớp 7 em đã đợc dự bảy lần khai trờng,ngày khai trờng lần nào
làm em đáng nhớ nhất? Hãy kể lại cho cả lớp nghe về kỉ niệm đó của em
-HS có nhiều suy nghĩ khác nhau-có nhiều cách trả lời
-GV: Hôm nay học văn bản này chúng ta sẽ hiểu đợc trong đêm trớc ngày khai
trờng để vào học lớp 1 của con những ngời mẹ đã làm gì và nghĩ nh thế nào?
II/Bài mới: 1.Đọc hiểu chú thích
GV đọc mẫu một lần sau đó gọi HS đọc lại.Chú ý uốn nắn những chổ HS đọc
cha đúng giọng cha chuẩn xác
-Có những từ nào trong bài em cha hiểu
-GV hệ thống lên bảng và hớng dẩn HS tìm hiểu
Em hảy nêu tóm tắt nội dung chính
của văn bản?
Văn bản cổng trờng mở ra viết về nội
dung gì?
a)Miêu tả quang cảnh ngày khai trờng
b)Bàn về vai trò của nhà trờng trong
việc giáo dục thế hệ trẻ
c)Kể về tâm trạng của chú bé trong
ngày đầu tiên đến trờng?
d)Tái hiện lại những tâm t tình cảm
của ngời mẹ trong đêm trớc ngày khai
trờng vào lớp một của con
Đêm trớc ngày khai trờng tâm trạng
=>Bài văn viết về tâm trạng của ngời
mẹ trong đêm không ngủ trớc ngày

khai trờng vào lớp một của con
GV phát phiếu học tập để học sinh
làm

Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 3 -
3
Giáo án ngữ văn7
của ngời mẹ ntn?
Tâm trạng của ngời con ra sao?
Hai tâm trạng đó đợc thể hiện qua
những chi tiết nào? Em có nhận xét
gì về tâm trạng của mẹ và con?
Theo em tại sao bà mẹ lại không ngủ
đợc?
?Hai nguyên nhân trên khiến ngời mẹ
không ngủ đợc theo em nguyên nhân
nào là chính?
Vì hai lí do đó hay còn nhiều lí do
nào khác nữa?
Có phải bà mẹ đang tâm sự trực tiếp
với con không?
GV:Ngời mẹ nhìn con ngủ,nh tâm sự
với con nhng thực ra đang tâm sự với
chính mình
Qua sự phân tích trên em thấy đây là
ngời mẹ ntn?
Câu văn nào trong bài nói lên vai trò
của ngời mẹ đối với con ?
Câu văn nào sau đây thể hiện rõ nhất

tầm quan trọng to lớn của nhà trờng
đối với thế hệ trẻ ?
a)Mẹ nghe nói ở nhật,ngày khai trờng
là ngày lễ của toàn xã hội. Ngời lớn
nghĩ việc để đa trẻ con đén trờng,đờng
phố đợc dọnk quang đảng và không
khí tơi vui
b)Tất cả quan chức nhà nớc vào buổi
sáng ngày khai trờng đều chia nhau
đến dự lể khai giảng ở khắp các trờnh
học lớn nhỏ
c)Các quan chức không chỉ ngồi trên
hàng ghế danh dự mà nhân dịp này
còn xem xét môi trờng gặp gỡ ban
giám hiệu ,thầy .cô giáo và phụ
huynh học sinh.
d)Thế giới này là của con,bớc qua
cánh cổng trờng là một thế giới kì
=>Mẹ thao thức không ngủ,suy nghĩ
triền miên
-HS trả lời:
=>Hai tâm trạng khác nhau hoàn toàn
mẹ thì lo lắng con thì vô t thanh thản
=>Phần thì lo chuẩn bị cho con,phần
thì vì tuổi thơ áo trắng của mình sống
lại
SH thảo luận nhóm
=>Ngời mẹ không trực tiếp nói vơi
con mà đang nói với chính mình
HS nghe.

=>Hết lòng vì con lo lắng cho quan
tâm đến con từng li từng tí
GV cho HS đọc đoạn văn còn lại:
(Ai cũng đến sau này)
HS trã lời :
=>GV phát phiếu học tập HS làm bài
tập trắc nghiệm.
HS có thể trả lời theo cách hiểu của
mình
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 4 -
4
Giáo án ngữ văn7
diệu sẽ mở ra
Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì?
Qua đây em rút ra dợc bài học gì sâu
sắc nhất khi nghĩ về ngời mẹ của
mình ?
HS trả lời
=>Nhà trờng đã mang lại cho em
những gì về tri thức,tình cảm, đạo đức
tình bạn tình thầy trò
Ghi nhớ: SGK
=>Bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng
thơng yêu,tình cảm sâu nặng của mẹ
đối với ngời con và vai trò to lớn của
nhà trờng đối với con ngời
D.H ớng dẫn học ở nhà:
Về nhà học bài cũ-Làm bài tập phần luyện tập
Xem và chuẩn bị trớc văn bản Mẹ tôi

Soạn ngày /9/2007
Tiết 2: Văn bản mẹ tôi
A.Mục tiêu bài học :( nh ở tiết 1)
B.Chuẩn bị:
-Bài soạn, các tài liệu tham khảo liên quan đến bài giảng
-Phiếu học tập,bức tranh về ngời mẹ
C.Các hoạt động dạy học
Hoạt động 1:Bài cũ:Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra đợc từ văn bảnCổng tr-
ờng mở ra là gì
GV gọi hai HS trả lời-nhận xét cho điểm
Sau khi HS trả lời GV nêu vấn đề vào bài mới.Trong cuộc của mổi chúng ta
ngời mẹ có một ví trí và ý nghĩa hết sức lớn lao,thiêng liêng và cao cả nhng
không phải khi nào ta cũng ý thức hết đợc điều đó,chỉ đến khi mắc những lỗi
lầm ta mới nhận ra tất cả.Bài văn sẽ cho ta thấy rõ đợc điều đó
Hoạt động 2:Bài mới :
I/Đọc hiểu chú thích
Giáo viên hớng dẫn HS khi đọc cần chú ý đợc những tâm t và tình cảm buồn
khổ của ngời cha trớc lỗi lầm của ngời con
GV chú ý sữa chữa uốn nắn HS những chổ đọc sai ,cha chuẩn xác
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 5 -
5
Giáo án ngữ văn7
II/Hiểu văn bản
Trong các phơng thức sau đây đâu là
phơng thức biểu đạt chính đợc dùng
để tạo lập văn bản Mẹ tôi
a)Kể chuyện ngời mẹ

b)Kể chuyện ngời con
c)Biểu hện tâm trạng của cha
Nhân vật chính trong truyện là ai?
Vì sao lại có thể xác định thế?
Trong tâm trạng ngời cha có hình ảnh
ngời mẹ:Những lời nhắn nhủ dành
cho con
Thái độ dứt khoát của cha trớc lổi
lầm của con
Em hãy xác định các nội dung đó trên
văn bản?
Em xúc động nhất khi đọc đoạn văn
nào? vì sao?
Hình ảnh mẹ của En ri-cô có hiện
qua các chi tiết nào trong văn bản
không?
Em cảm nhận phẩm chất cao quý nào
sáng lên từ những chi tiết đó
Phẩm chất đó đợc biểu hiện ntn ở
ngời mẹ của em?
Trong những lời nói sau đây của cha
En- ri -cô(Sự hỗn láo của con nh một
nhát dao đâm vào tim bố vậy)
Trong đời con có thể trãi qua những
ngày buồn thảm nhất ,ngày buồn
thảm nhất có lẽ là ngày con mất mẹ
Em đọc đợc cảm xúc nàotừ ngời cha
qua những câu nói trên?
Nhát dao hỗn láo của con đã đâm vào
trái tim yêu thơng của cha nhng theo

=>Biểu hiện tâm trạng của ngời cha
là phơng thức biể đạt chính của văn
bản Mẹ tôi
=>Ngời cha
=>Vì hầu hết lời nói trong bài là lời
tâm tình của ngời cha
=> -Từ đầu đến sẽ là ngày con mất
mẹ
-Tiếp đến chà đạp lên tình yêu th-
ơng đó
-Phần còn lại
HS tự xác định
1)Hình ảnh ng ời mẹ
=>Thức suốt đêm có thể mất
con.sẵn sàng bỏ hêt một năm hạnh
phúc để cứu sống con
=>Dành hết tình thơng cho con,
quên mình vì con
Hs tự liên hệ
=>Hết sức đau lòng trớc sự vô lễ của
đứa con h
Hết sức yêu quý thơng cảm tới mẹ
của En- ri cô
=>Vì cha yêu quý mẹ và cũng vô
cùng yêu quý con
Cha đã thất vọng vì con h phản lại
tình yêu thơng của cha mẹ
=>Càng làm đau trái tim ngời mẹ
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 6 -

6
Giáo án ngữ văn7
em nhát dao ấy có đâm vào trái tim
của ngời mẹ không?
Nếu bạn em là En- ri-cô em sẽ nói
với bạn về việc này?
Theo em mẹ của En-ri-cô là ngời
ntn
Hãy quan sát đoạn 2 đoạn văn đâu
:đây là những lời khuyên sâu sắc đối
con mình
Lẽ ra hình ảnh dịu dàng và hiền hậu
của mẹ sẽ làm tâm hồn con ấm áp
hạnh phúc nhng vì sao cha lại nói với
En-ni-cô.hình ảnh dịu dàng và hiền
hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con nh bị
khổ hình
Em hiểu thế nào về tình cảm thiêng
liêng trong lời nhắn nhủ sau đây của
ngời chaCon hãy nhớ rằng tình yêu
thơng kính trọng là tình cảm thiêng
liêng hơn cả
Em hiểu thế nào về cụm từ Xấu hổ
và nhục nhảtrong lời khuyên sau
đây c ủa cha:Thật đáng xấu hổ và
nhục nhả cho kẻ nào chà đạp lên tình
yêu thơng đó
Qua đây cho ta thấy cha của En-ri-cô
là ngời ntn?
Em chú ý đến những lời lẽ nào nhất

của ngời cha trong đoạn cuối
HS tựi bộc lộ
HS trả lời
HS thảo luận
=>Cha thất vọng vì con
Trái tim của ngời mẹ chỉ có chổ cho
tình yêu thơng con nếnẽ đau gấp bội
phần
HS trả lời
2.Những lời nhắn nhủ của ng ời cha
=>Dù có khôn lớn khoẻ mạnh đi
chăng nỡa.Lơng tâm con sẽ không
một chút yên tĩnh
Con hãy nghớ rằng..Tình yêu đó
=>Vì những đứa con h đốn không thể
xứng đáng với hình ảnh dịu dàng
hiền hậu của mẹ
Cha muốn cảnh tĩnh tới những đứa
con bội bạc với cha mẹ
=>Tình cảm tốt đẹp đáng tôn thờ là
tình cảm thiêng liêng nhất của cha
mẹ dành cho con
Trong những tình cảm cao quý tình
yêu thơng cha mẹ là thiêng liêng hơn
cả
=>Làm việc xấu tự thấy hổ thẹn
Rấtg đáng hổ thẹn là chà đạp lên
tình yêu thơng của cha mẹ sẽ bị ngời
khác coi thờng và lên án.
=>Là ngời nghiêm khắc ,yêu quý gia

đình chămlo cho vợ con
3.Thái độ của cha tr ớc lổi lầm của
con
=>Không bao giờ con cái đợc nói
thô lỗ với cha mẹ
Con phãi xin lổi mẹ
Con xin mẹ hôn con
Thà rằng bố không có con còn hơn
thấy con bội bạc với mẹ
=>Vừa dứt khoát vừa ra lệnh vừa
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 7 -
7
Giáo án ngữ văn7
Trong những lời nói đó,dọng diệu của
ngời cha có gì đặc biệt
Em hiểu ntn về lời khuyên của ngời
cha Con phải xin lổi mẹ(ở đây
không phải vì sợ bố mà là sự thành
khẩn trong lòng )?
Em hiểu gì khi ngời cha nói:Bố rất
yêu con.bội bạc
Em có đồng tình với thái độ đó của
ngời cha không vì sao?
Theo em vì sao En ri- cô xúc động
vô cùng khi đọc th bố
Tại ngời cha của En -ri -cô viết th
cho con khi con mình phạm lổi
a)Vì ở xa co nên phải viết th
b)Vì dận con quá không muốn nhìn

mặt con nên không nói trực tuếp
c)Vì sợ nói trực tiếp sẽ xúc phạm đến
con
d)Vì qua bức th ngời cha sẽ nói đợc
đầy đủ sâu sắc hơn và ngời con sẽ
cảm hiêủ điều cha nói đợc thấn thía
hơn
Câu văn nào không trợc tiếp bày tỏ
thái độ của ngời cha đối với En - ri
cô
Từ văn bản này em cảm nhận đợc
tình cảm sâu sắc nào từ ngời bố?.
Theo em có gì độc đáo trong cách thể
hiện văn bản này.
Tác dụng của cách thể hiện này?
Em biết những câu ca dao hay bài hát
nào ngợi ca tấm lòng mẹ dành cho
con cái ,con cái dành cho cha mẹ
mềm mại nh khuyên nhủ
=>Ngời cha muốn con thành thật con
xin lỗi mẹ vì nhận ra lỗi lầm của
mình
=>Ngời cha hết lòng thơng yêu con
và con là ngời yêu sự tử tế căm rét
sự hỗn láo bội bạc,ngời có tính cách
yêu ghét rõ ràng
=>HS suy nghĩ trả lời
=>Th bố gợi nhớ mẹ hiền
-Thái độ dứt khoát quyết liệt của bố
tình cảm chân thành

En ri- cô cảm thấy xấu hổ
HS thảo luận nhóm
4/ í nghĩa :
=>Tình cảm cha mẹ dành cho con
cái và tình cảm của con cái dành cho
cha mẹ
Dùng hình thức viết th
=>Ngời viết có cơ hội bày tỏ trực
tiếp cảm xúc và thái độ một cách
chân thành
HS trình bày
Nếu có thể hát một bài hát về mẹ
D.H ớng dẫn học ở nhà.
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 8 -
8
Giáo án ngữ văn7
-Học thuộc phần ghi nhớ-Ôn bài cũ
-Làm bài tập phần luyện tập-Xem và chuẩn bị trớc bài mớiTừ ghép
Soạn ngày : /9/2007
Tiết 3 : Từ ghép
A. Mục tiêu cần đạt :
Giúp HS :
-Nắm đợc cấu tạo của hai loại từ ghép ;từ ghép chính phụ và từ ghép đảng lập
-Hiểu đợc nghĩa của các loại từ ghép
B .Ph ơng tiện dạy học :
SGK, SGV Ngữ văn 7 tập I
-Bài soạn ,bảng phụ
C. Các hoạt động dạy học :
Hoạt động 1:Bài củ :

-Ôn lại kiến thức đả học ở lớp 6 về khái niệm từ ghép?Nêu ví dụ .
(Gọi HS trả lời GV NHận xét cho điểm vào bài mới luôn
Hoạt động 2: Bài mới
HS chú ý VD SGK và trả lời các câu
hỏi:
Chú ý các từ bà ngoại và thơm phức
?Tiếng nào trong từ trên là tiếng
chính,tiếng nào là tiếng phụ?
?Em có nhận xét gì về trật tự các tiếng
trong từ ấy?
?Các tiếng trong hai từ ghép quân
áo,trầm bổng ở những VD sau có
phân ra tiéng chính tiếng phụ không?
?Các tiếng đứng sau có bổ nghĩa cho
tiếng đứng trớc không?
Nghĩa của các từ ghép này nhm thế
nào ?
Qua sự phân tích trên em hãy cho biết
I/ Các loại từ ghép ;
GV treo bảng phụ:
=>Bà ngoại=>Bà tiếng chính
Ngoại tiếng phụ
=>Thơm phức :Thơm=> chính
Phức => phụ
=>Tiếng chính đứng trớc ,tiếng phụ
đứng sau
=>GV treo bảng phụ
-Quần áo =>Chỉ quần và áo nói chung
-Trầm bổng (Âm thanh )lúc trầm lúc
bổng nghe rất êm tai

=>Trong các từ ghép này không phân
ra tiếng chính,tiếng phụ,các tiếng
bình đẳng với nhau về mặt ngữ pháp :
=>Có nghĩa khái quát hơn nghĩa các
tiếng tạo nên nó:
=>Có hai loại từ ghép-Từ ghép chính
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 9 -
9
Giáo án ngữ văn7
có mấy loại từ ghép?
Nghĩa của từ bà ngoại so sánh với
nghĩa của từ bà ,nghĩa của từ thơm
phức với từ thơm?
?Nghĩa của từ ghép chính phụ nh thế
nào ?
?So sánh nghĩa của từ quần áo với
nghĩa của mổi tiếng quần áo,nghĩa
của từ trầm bổng với nghĩa của từ
tiếng trầm bổng
Em thấy có gì khác nhau?
Nghĩa của từ ghép đẳng lập?
phụ và từ ghép đẳng lập
Ghi nhớ:SGK
II/ Nghĩa của từ ghép:
=>Bà ngoại :Ngời đàn bà sinh ra mẹ
Bà chỉ ngời phụ nữ nói chung (Nhiều
tuổi)
-Thơm ,chỉ mùi thơm nói chung
-Thơm phức chỉ một mùi thơm của cái

gì đó có mức độ mạnh hơn
=>Từ ghép chính phụ có tính chất
phân nghĩa
=>Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp
hơn nghĩa của tiếng chính
(GV đã phân tích ở phần I)
=>Nó có tính chất hợp nghĩa -Nghĩa
của t ghép đẳng lập khái quát hơn
nghĩa các tiếng tạo nên nó :

III/ Luyện tập :
Bài tập 1:Gv treo bảng phụ HS lên điền vào
Bài tập 2:GV treo bảng phụ HS lên điền vào :
Bài tập 3:
GV hớng dẫn HS làm
Hoạt động 3:
D. H ớng dẫn HS học ở nhà
Về nhà đọc phần ghi nhớ 1 và 2
Làm các bài tập còn lại
Soạn trớc bài:Liên kết câu trong văn bản"
Soạn ngày : /09 /2007
Tiết 4: Liên kết câu trong văn bản:
A.Mục tiêu bài học:
Làm cho HS thấy :
-Muốn đạt đợc mục đích giao tiếp thì văn bản nhất địng phải có tính liên
kết,sự liên kết đó phải đợc thể hiện trên cả hai mặt,hình thức ngôn ngữ và nội
dung ý nghĩa
-Cần vận dụng những kiến thức đã học để bớc đầu xây dựng đợc những văn
bản có tính liên kết
B.Chuẩn bị

SGK.SGV ngữ văn 7-bài soạn-bảng phụ
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 10 -
10
Giáo án ngữ văn7
C.Tiến trình các hoạt động dạy học
Hoạt động 1: Bài cũ:
Văn bản là gì ?Nêu đặc điểm của văn bản?
Hoạt đ ộng 2 : Giới thiệu bài mới :
Giúp HS thấy :
-Sẽ không hiểu đợc một cách cụ thể về văn bản cũng nh khó có thể tạo lập đợc
những văn bản tốt,nếu chúng ta không tìm hiểu kỉ về một trong những tính
chất quân trọng của nó là liên kết:
I/Liên kết và phơng tiện liên kết trong văn bản :
Bài tập 1:GV cho học sinh đọc trầm
VD và làm việc ngay
?Theo em ,đọc mấy dòng ấy En ri cô
đã có thể hiểu rõ bố muốn nói gì cha?
Để có thể có một văn bản hoàn chỉnh
thì phải có những yếu tố gì ?
?Khi nào không trở thành văn bản ?
GV chốt lại :
GV Hớng dẫn HS đọc phần(1) trong
ghi nhớ
Bài tâp2:
GV cho học sinh tìm Từ văn bản
cổng trờng mở ra những câu văn tơng
ứng với những câu từ văn bản.Hớng
dẫn HS so sánh những câu va tìm đợc
với những câu trong VD

Có phải do chép thiếu và chép sai
những từ ngữ ấy mà phần văn bản trên
đây bị mất tính liên kết không ?Vì sao
?
?Từ những VD trên em hãy cho biết
một van bản có tính liên kết trớc hết
phải có điều kiện gì?
Cùng với các điều kiện ấy các câu
văn trong văn bản phải sử dụng các
phơng tiện gì ?
=>Vì các câu văn còn khó hiểu,nội
dung cha thật rõ ràng-Đồng thời giữa
các câu cha có sự liên kết
Chỉ có các câu văn chính xác,rõ ràng
đúng ngữ pháp thì cha đảm bảo sẽ làm
nên văn bản
GV hớng dẩn HS tự rút ra
=>Các câu các đoạn liên kết với nhau
=>Không thể thành văn bản nếu các
câu các đoạn đó không nối liền nhau
Nh vậy một văn bản muốn đợc hiểu rõ
muốn thật sự trở thành văn bản thì
không thể không thể không liên kết
Bài tập 2:GV cho HS đọc bài :
=>So với nguyên văn thì những từ
những câu trong bài viết ngời chép lại
đã chép thiếu cụm từ "còn bây giờ"
chép nhầm chữ Con"đứa trẻ"
=> Những câu văn trở nên rời rạc ngời
viết cha biêt sử dụng phơng tiện liên

kết của ngôn ngữ nh từ ,câu
HS Trả lời
Ngời viết phải làm cho nội dung các
câu các đoạn thống nhất và gắn bó
chặt chẽ với nhau,đồng thời phải biết
kết nối các câu,các đoạn đó bằng
những phơng tiện ngôn ngữ thích hợp
Ghi nhớ:SGK
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 11 -
11
Giáo án ngữ văn7
II/luyện tập :
Bài tập 1:HS thấy đợc thứ tự các câu văn phải là:1,4,2,5,3
Bài tập 2:Điền vào chổ trống những từ thích hợp
GV ra bài tập vào bảng phụ HS làm
D.Hớng dẫn học ở nhà:
Về nhà HS làm các bài tập còn lại
Chuẩn bị trớc bài "Cuộc chia tay của những con búp bê"
Ngày soạn /09/2007
Tuần 2: Bài 2.:
Tiết 5-6: Cuộc chia tay của những con búp bê
A. Mục tiêu:
-Thấy đợc những tình cảm sâu sắc của hai anh em trong câu chuyện,cảm nhận
đợc nổi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh bất
hạnh.Biết thông cảm và chia sẽ với những ngời bạn ấy
-Thấy đợc cái hay của chuyện chính là cách kể chân thật và cảm động
B.Chuẩn bị
:-SGK-SGV Ngữ văn 7
-Bài soạn-Tranh ảnh phóng to

C.Các hoạt động dạy học
Hoạt động1: Bài cũ
-Qua văn bản Mẹ tôi em cảm nhận đợc tình cảm gì sâu sắc nhất(GV nhận xét
cho điểm )
Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới:
Trong cuộc sống hàng ngày điều mà mọi ngời quan tâm nhất chính là cuộc
sống của trẻ em dù ở đâu trong hoàn cảnh nàoở mọi góc độ khác nhau thì cũng
cần phải quan tâm đến vấn đề này đặc biệt là trẻ em có hoàn cảnh kho
cần đáng đợc quan tâm và bảo vệ .tất cảc đó đợc thể hiện rõ trong bài học
này
Hoạt động 3 : Bài mới :
.
GV gọi HS đọc chú thích 1* ở SGK
Em hãy nêu những hiểu biết của mình
về tác giả tác phẩm
a. Tác giã:
-Khánh Hoài là GV THCS thị xã Phú
Thọ
-Ông có truyện đầu tay viết cho thiếu
nhi
b. Tác phẩm :
-Đây là tác phẩm đạt giải nhì trong
cuộc thi thơ văn viết về quyền trẽ em
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 12 -
12
Giáo án ngữ văn7
GV gọi HS tóm tắt văn bản
Truyện kể về ai?
Và nhân vật chính là ai?

Việc gì?
Hoàn cảnh của gia đình thành thuỷ
ntn?
Câu nói nào của me đã gieo vào lòng
đứa trẻ nỗi bất hạnh trớc những lời nói
hành động của mẹ nh vậy tâm trạng
của hai anh em ntn? đợc diễn biến qua
những chi tiết nào?
GV gọi HS đọc từ đầu đến nớc mắt ứa
ra
Khi nghe tin giữ :Anh em phải chia
đồ chơi tâm trạng ntn?
?Em hãy nhận xét nhệ thuật miêu tả
tâm trạng hai anh em của tác giả?
?Tại sao Thành Thuỷ lại có tâm trạng
nh vậy
Những chi tiết nào chứng minh điều
đó ?
?Khi thành đặt hai con búp bê ra hai
bên Thuỷ có hành động và lời nói
gì ?
Lời nói và hành động có gì mâu thuẩn
không ?
?Mâu thuẩn ấy sẽ đợc giải quyết bằng
cách nào ?
Song cuối cùng Thuỷ đã có cách giải
quyết ntn?
?Chi tiết này gợi cho em suy ngĩ gì?
năm 1992
=>Anh em nhà Thành Thuỷ

=> HS thảo luận trả lời
=>Cuộc chia tay đau đớn buồn bã của
Thành VàThuỷ
=>Gia đình kinh tế khá giả bố mẹ bỏ
nhau=>Bất hạnh
=>Mẹ bắt chia đồ chơi
=>Giọng mẹ khản đặc
1.Tâm trạng của Thành -Thuỷ :
=>-Khi chia đồ chơi
-Khi đến chào cô giáo và lớp học
-Cuộc chia tay đột ngột ở giai đoạn
cuối
=>Thuỷ run bần bật,cặp mắt buồn
thăm thẳm ,khóc nớc nở-Thành nớc
mắt tuôn nh suối
=>Sử dụng nhiều từ láy
=>Vì hai anh em sông yêu thơng nhau
tình cảm với nhau ,quan tâm nhau
=>HS nêu -GV treo bảng phụ
-GV treo bức tranh hai anh em sắp
phải chia tay
HS nêu
-Thuỷ rất dận giữ không muốn chia
hai con búp bê
-Em sợ đêm không có con vệ sỹ
canh giấc ngủ cho anh
=>HS thảo luận nhanh
=>Gia đình Thành Thuỷ đoàn tụ ,hai
anh em không phải chia tay nhau
=>Để con em nhỏ cạnh con vệ sỹ

=>Thơng cảm đối với Thuỷ em bé
giàu lòng vị tha
Sự chia tay của hai anh em là vô lí
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 13 -
13
Giáo án ngữ văn7
?Tâm trạng của Thành -Thuỷ rất đau
đớn đợc "Đợc tác giả kể ở đoạn nào
nữa ?
?Biết mình sắp phải xa lớp học và các
bạn thuỷ có tâm trạng ra sao ?
?Tình cảm của cô giáo cũng nh các
bạn đối với Thuỷ ntn?
?Tâm trạng của Thành khi ra khỏi
cổng trờng
?Vì sao Thành lại có tâm trạng nh vậy
?
?Chia tay với lớp học Thuỷ và Thành
tiếp tục đối mặt với điều gì ?
?Khi chia tay Thuỷ đã nói gì ?
?Vì sao Thuỷ đặt con em nhỏ quàng
tay vệ sỹ ?
Văn bản kể về cuộc chia tay của
Thành và Thuỷ song tác giả lại đặt tển
truyện là "Cuộc chia tay của những
con búp bê "vì sao lại nh
vậy ?
?Tên truyên có liên quan đến truyện
không ?vì sao ?

?Thuỷ và Thành có ớc mơ gì ?

=>Đoạn chia tay với cô giáo và lớp
học (HS đọc)
=>Em khóc thút thít
Thuỷ khóc nức nở
=>Cô tặng Thuỷ bút vở,tái mặt nớc
mắt giàn dụa-Cả lớp kinh ngạc sửng
sờ khóc
=>Kinh ngạc .Cảnh vật con ngời vẩn
bình thờng
-Tâm hồn nh giông bão
=> Vì sắp phải xa em
=>Cuộc chia tay cuối cùng giữa hai
anh em đây là cuộc chia tay đột
ngột .Khiến Thuỷ nh ngời mất hồn
,mặt tái xanh
=>Dặn dò anh .Để búp bê lại cho anh
=.>HS trả lời
2.Ước mơ của Thành và Thuỷ
=>Tình anh em không thể chia xa
=>Mợn đồ vật để nói con ngời đồng
thời đây muốn nói lên tuổi ngây thơ
ngộ nghĩnh đáng đợc quan tâm ,chăm
sóc vậy mà phải chịu cảnh chia li
=>HS thảo luận trả lời
=>Qua hình ảnh con búp bê cho thấy
Thành và Thuỷ có ớc mơ đoàn tụ
không phải xa nhau
Tình cảm gia đình là thứ tình cảm quý

giá đáng đợc trân trọng nâng niu
Hoạt động 3 :Luyện tập :Hớng dẫn học ở nhà :
Kể lại truyện ngắn bằng lời kể của mình
Đọc thuộc phần ghi nhớ :
Chuẩn bị bài mới'' Bố cục trong văn bản ''
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 14 -
14
Giáo án ngữ văn7
Ng y soạn 0 /09/2007
Tiết 7: Bố cục trong văn bản :
A. Mục tiêu:
Giúp HS -Thấy đợc tầm quan trọng của bố cục trong văn bản
-Bớc đầu hiểu thế nào là một bố cục rành mạch hợp lí
-Có ý thức xây dựng bố cục khi viết văn bản
B.Ph ơng tiện dạy học
-SGK-SGV ngữ văn 7 bài soạ bảng phụ
C.Các hoạt động dạy học
Hoạt động 1:Hình thành khái niệm bố cục trong văn bản
GV.Tính liên kết là gì?
?Làm cách nào để văn bản có tính liên
kết ?
Em nào có thể lên bảng vẽ và giải
thích sơ đồ bóng đá 3-5-2
Chú thích
Theo em trong một văn bản cần phải
bố trí sắp đặt các nội dung,ý tứ nh
việc sắp xếp các cầu thủ hay không?
Vì sao?
Vậy bố cục là gì?

VD:Bố cục văn bản:Đơn xin gia nhập
Đội TNTPHCM
Hoạt động 2:
Tính liên kết là sự nối liền ,các câu
các đoạn trong văn bản một cách tự
nhiên hợp lí
=>Muốn tạo đợc tính liên kết trong
văn bản cần phải sử dụng đợc những
phơng tiện liên kết về hình thứcvà nội
dung
=>GV treo bảng phụ
Thủ môn
1
2 3 =>3
7 4 5 6 8 =>5
9 10 =>2
1.trung vệ thòng .
2,3 Trung vệ dập .
4,5,6 Tiền vệ .
7,8 Hậu vệ biên .
9,10 Tiền đạo
=>Có cần vì các phần ,các đoạn ,ý tứ
trong văn bản cũng cần có trình tự tr-
ớc sau rành mạch hợp lí
=>Là sự bố trí sắp xếp các phần
,đoạn có ý tứ muốn biểu đạt thành
mổttìnhtự trớc sau rành mạch và hợp
lí
=>Quốc hiệu
Tên đơn

-Họ và tên
-Ngày tháng năn sinh
-Học lớp trờng nào
-Lí do
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 15 -
15
Giáo án ngữ văn7
GV gọi HS đọc hai văn bản ở SGK
?So với văn bản "ếch .." ở lớp 6
tập 1 thì văn băn này có gì giống và
khác nhau?
a.Nhận xét ở mục I2:
GV:Hớng dẩn HS so sánh hai văn
bản.Nguyên bản trong sách Ngữ văn 6
tập 1
b.Bố cục trong VB này chỉ có hai
Phần là không hợp lí,Các ý lộn xộn
nhất là câu "Từ đầy ,trâu trở thành
bạn của nhà nông .Chẳng có gì ăn
nhập với ý nghĩa chung của cả
truyện ,là bài hiọc đắt giá cho kẻ ngu
đốt và ngạo mạn
GV Yêu cầu HS dựa vào kết quả trên
Hoạt động 3:
?Hãy nêu nhiệm vụ của 3 phần
Miêu tả :
MB: Giới thiệu ngời cảnh đợc tả :
TB: Miêu tả chi tiết :
KB:Nêu cảm nghĩ hoặc lời hứa hẹn ?

?Có ý kiến cho rằng phần mở bà chỉ
là sự tóm tắt ,rút gọn của phần thân
bài ,còn kêt bài chỉ là sự lặp lại một
lần nữa của mở bài .Nói nh vậy có
đúng không ?Vì sao ?
?Có bạn khác lại cho rằng nội dung
-Lời hứa -Lời cảm ơn
-Nơi ngày tháng năm
-Kí tên:
Những yêu cầu về bố cục trong văn
bản :
-Gống các ý đều đầy đủ
-Khác :Bố cục của nguyên bản .
Có 3 phần :
Còn văn bản thứ hai chỉ có hai phần
Các ý trong nguyên bản mạch lạc còn
ở văn bản 2 sắp xếp lộn xộn
*Nhận xét ở mục I2 bố cục không hợp
lí nên tối nghĩa -Các í sắp xếp không
hợp lí không đúng trình tự củathời
gian ,sự việc nên Vb trở nên vô lí
=>Có 3 phần :Mở bài 1 đoạn
Thân bài một đoạn
Kết bài một đoạn để
nhận xét văn bản
Các phần của bố cục
Mở bài ,Thân bài và kết bài trong văn
bản
Tự Sự
Mở bài:Giới thiệu sự việc

Thân bài Kể diễn biến sự việc
Kêt bài :Kể kết cục của sự việc
=>Nói nh vậy là không đúng vì
không cho phép các phần trong văn
bản đợc lặp lại.Một phần có một
nhiệm vụ riêng
-Em không đồng ý vì :
Mở bài không chỉ là sự đơn thuần là
sự thông báo đề tài của văn bản mà
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 16 -
16
Giáo án ngữ văn7
chính của việc miêu tả ,tự sự (Đơn từ
.)đợc dồn cả vào phần thân bài nên
mở bài và kết bài là những phần
không cần thiết làm em đồngý với ý
kiến đó không ?
còn phải cố gắng làm cho ngời đọc
ngời nghe đi vào đề tài đó một cách
dể dàng tự nhiên và hứng thú
Kết bài : Là không chỉ có nhiệm vụ
nhắc lại đề tài hay đa ra lời hứa hẹn
cần phải tạo ra một kết bài sao cho
văn bản để lại đợc ấn tợng tốt
đẹp cho ngời nghe (hay ngời đọc)Có
nh thế thì bố cục mới đạt tới yêu cầu
của sự cần thiết hợp lí

Hoạt động 4 :Ghi nhớ :

GV gọi HS đọc SGK
Hoạt động 5: Luyện tập :
GV Hớng dẫn HS làm bài tập 1:
Nừu còn thời gian làm bài tập 2 :
Kết hợp chữa bài nhận xét cho điểm :
Hoạt động 6: H ớng dẩn học ở nhà :
Về nhà đọc kỉ phần ghi nhớ :
Làm các bài tập còn lại Chuẩn bị bài mới :Mạch lạc trong văn bản
Ngày soạn : /09 /2007
Tiết 8: Mạch lạc trong văn bản
A. Mục tiêu :
-Giúp HS có những hiểu biết bớc đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết
phải làm cho văn bản có tính mạch lạc ,không dứt đoạn hoặc quẩn quanh
-Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 17 -
17
Giáo án ngữ văn7
B .Chuẩn bị :
SGK , SGV Ngữ văn 7 tập 1 ,bài soạn ,bảng phụ
C .Các hoạt động dạy
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
GV :Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt ,sụ phân chia . Nhng văn bản lại
không thể không liên kết .Vậy làm thế nào để các phần ,các đoạn của một văn
bản vẩn đợc phân cách rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẻ với
nhau để thấy đợc điều đó ta tìm hiểu nội dung bài học
Hoạt động 2:
Mạch lạc và những yêu cầu về ma chj lạc trong văn bản
Đọc tình huống ở SGK
?Xác định mạch lạc trong văn bản có

những tính chất gì
? Có ngồich rằng trong văn bản mạch
lạc lạ nối tiếp của các câu cácý thao
một trình tự hợp lí
?Em có tán thành ý kiến đó không ?
Vì sao ?
GV cho HS thảo luậncâu hỏi ghi ở
mục 2 SGK
Văn bản ''Cuộc chia tay của những
con búp bê ''
Có thể về nhiều sự việc ,nhiều nhân
vật .Nhng nội dung truyện phải luôn
luôn bám sát đề tài ,luôn luôn xoay
quanh một sự việc chính với những
nhân vật chính
Gv treo bảng phụ HS phân tích GD ở
SGK
Hảy cho biết toàn bộ sự việc trong
văn bản xoai quanh sự việc chính
nào ?
''Sự chia tay ''và ''những con búp bê ''
đóng vai trò gì trong truyện ?
Các bộ phận trong văn bản nhất thiết
phải liên kết chặt chẽ với nhau.Tuy
nhiên không nên lầm tởng rằng giữa
các bộ phân ấy chỉ có mối liên hệ về
mặt thời gian .Một văn bản vẩn có thể
mạch lạc khi các đoạn trong đó liên
I Mạch lạc trong văn bản
=>Trôi chảy thành dòng thành mạch.

Tuần tự đi qua các phần các đoạn
trong văn bản ,không đứt đoạn
=>Em sẽ đồng ý vì nó mang tính
thuyết phục ,lôi cuốn ngời đọc văn
bản
II / Các điều kiện để một văn bản có
tính mạch lạc
-HS thảo luận -lên bảng trả lời
-HS nghe giảng
-Lên bảng làm bài
-Việc chia tay của Thành và Thuỷ
-Vai trò chính
HS nghe giảng
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 18 -
18
Giáo án ngữ văn7
hệ với nhau về không gian,về tâm lí
,về ý nghĩa ,miễn là sự liên hệ hợp lí
tự nhiên
Vậy một văn bản có tính mạch lạc thì
văn bản đó phải ntn?
* Ghi nhớ : SGK
III /Luyện tập :GV hớng dẩn HS làm các bài tập trong SGK
D . H ớng dẩn học ở nhà
-Học bài củ ,học ghi nhớ -Làm bài tập còn lại
-Xem ,chuẩn bị trớc bài mới ''Ca dao ,dân ca''
Ngày soạn : /09 /2007
Tuần 3: Bài3:
Tiết 09 -10: Ca dao -dân ca

Những câu hát về tình cảm gia đình
Những câu hát về tình yêu quê hơng,
đất nớc,con ngời
A. Mục tiêu:
-Hiểu khái niệm Ca dao -dân ca
-Nắm đợc nội dung ,ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của Ca
dao- dân ca những bài hát về tình cảm gia đình ,về tình yêu quê hơng đất nớc
con ngời
-Học thuộc những bài ca dao trong văn bản và biết thêm một số bài ca dao
thuộc hệ thống của chúng
B . Chẩn bị :
-SGK, SGV Ngữ văn 7 tập 1
-Giáo án ,một số bài ca dao -dân ca su tầm đợc
C . Các hoạt động dạy học :
Hoạt động 1: Bài củ (kiểm tra sự chuẩn bị của HS )
Các em đã đợc phần văn học dân gian ở lớp 6 với nhiều thể loại khác nhau còn
lên lớp 7 các em đợc học thể loai mới đố là ca dao -dân ca .Và đây cũng chính
là thể loại của văn học dân gian
Hoạ động 2 : Bài mới Tiết 1:
những câu hát về tình cảm gia đình
HS đọc chú thích *ở SGK và cho biết
I/Khái niệm Ca dao -dân ca ;
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 19 -
19
Giáo án ngữ văn7
Ca dao -dân ca là gì?
GV giải thích thêm :
-Ca là bài hát có hoà với nhạc còn dao
là lời của bầi hát đó .Cho nên ở phần

ca này đòi hỏi phải có tính nghiêm
ngặt ,bởi khi cất tiếng hát
-Có nhiều khái niệm khác nhau về
dân ca ca dao nhng nó là những bài
hát có hoặc không có chơng khúc do
nhân dân sáng tác và lu truyền trong
nhân dân ở từng vùng từng miền có
nội dung trữ tình và giá trị đặc biệt về
nhạc gọi là dân ca
-Ca dao là nhữngbài hát có hoặc
không có chơng khúc do nhân dân
sáng tác bằng những văn vần hoặc văn
đọc để diễn đạt tình cảm =>Nó có
nội dung phong phú
GV hớng dẩn HS cách đọc -cách ngắt
nhịp
-Nhịp 2/2/2/2 hoặc 4 /4
-Giọng nhẹ nhàng ,chậm ,êm -thể
hiện tình cảm thành kính ,nhẹ nhàng
vừa tha thiết
GV đọc mẩu -gọi HS đọc bài
-Giải thích nghĩa các từ ngữ khó
Em hảy xác định cụ thể của lời ca của
bài ca dao?Vì sao em biết
Câu đầu tiên có ý nghĩa gì ?
Vật biện pháp ở hai câu tiếp theo là gì
?
Lối ví von ấy đặc sắc ntn? Em hãy tìm
một số câu ca dao tơng tự VD.
Ơn cha nặng lắm ai ơi

Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cu
mang
HS lấy ví dụ tơng tự
-HS dựa vào chú thích để trả lời
-HS nghe giảng
-HS nghe giảng
II/ Đọc -hiểu chú thích :
1 / Đọc
GV đọc mẩu-hớng dẩn học sinh đọc
2 / Hiểu nghĩa các từ khó
HS đọc bài
III/Hiểu văn bản ;
=>Đây là bài hát ru ,câu thơ đầu với
nhịp 3/2/2 cho biết điều đó
=>Đó là câu hát mở đầu thờng gặp
của loại bài hát ru con
=>Nhắc nhở ,diển tả cho ta thấy đây
là công lao trời biển của cha mẹ
đốivới con cái
=>Lối ví von quen thuộc so sánh công
cha và nghĩa mẹ vô cùng to lớn khôn
cùng ,rất phù hợp vì đều là những so
sánh với đại lợng khó xác định cụ thể
phạm vi
-HS lấy ví dụ
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 20 -
20
Giáo án ngữ văn7
Vậy câu 3 có ý nghĩa gì?

Câu cuốicùng nhằm khuyên con cái
điều gì?Có dọng điệu ntn ?

Mô típ chúng ta thờng gặp ở ca dao là
gì ?
Tại sao lại là chiều chiều mà là không
phải là thời gian khấc trong ngày ?
Ra đứng ngõ sau có ý nghĩa gì?
Nội dung của toàn bài ca dao là gì ?
Nổi nhớ ông bà đợc thể hiện ở bài 3
ntn ?
Em hiểu nuộc lạt là gì ?
GV giải thích thêm :
Ngày xa thờng lợp nhà bằng tranh cho
nên ngời ta lấy lạt để cột
Đây là bài ca dao nói lên tình cảm anh
em vậy tình cảm này đợc nói đến
ntn ?

=>Câu 3 có ý nghĩa chuyển tiếp để
bắt sang câu kết
=>Câu 4 là lời khuyên con cái phải có
nghĩa vụ biết ơn và kính yêu cha mẹ
=>Mô típ chiêu chiều thờng gẳp trong
ca dao trữ tình
=>Dùng thời gian ,nghệ thuật ớc lệ
,phiếm chỉ lặp lại không phải là một
chiều mà là chiều nào cũng thế
=>Nơi khuất nẽo ít ngời trong nhà để
ý đến nên ngời con dâu tha hồ tự do

bộc lộ tâm trạng
=>Câu ca cất lên tiếng thở than đau
buồn tiếc nuối.Đau xót ,ngậm nguỳ
pha chút tuỷ hờn của ngời con dâu
,ngời vợ ở ngõ sau vắng lặng buông
khói thổi cơm;chờn vờn ,vấn vít
=>Là ngời đã sinh ra cha mẹ ta ,tình
cảm của cháu xa ông bà và đây là tình
cám sâu nặng nhớ rất nhiều đợc ví nh
là nuộc lạt ở trên mái nhà -rất cụ thể
HS trả lời
HS nghe giảng
=>Anh em là ngời cùng trong một gia
đình và cùng đợc cha mẹ yêu thơng
nuôi nấng dạy dỗ nên ngời chính từ
đó phải yêu thơng nhau gắn bó với
nhau,quan tâm trách nhiêm lẫn
nhau .Mặc dầu là hai nhng lại giống
nh là một cơ thể vậy phải hổ trợ tồn
tại
IV.Luyện tập :Tìm những biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong bài ca dao
trên
Nếu cho em ba điều ớc em sẽ ớc gì ?vì sao?
Học thuộc lòng tả bốn bài ca dao trên
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 21 -
21
Giáo án ngữ văn7
Tiết2 : những câu hát về tình yêu quê hơng,
đất nớc, con ngời

A/ M ục tiêu (nh ở tiết 1)
B/Chuẩn bị
-Bảng phụ, phiếu học tập ,một số bài ca dao viết về chủ đề này
C/ Các hoạt động dạy học :
Hoạt động 1 :Bài củ:
Ca dao là gì ?Em hảy đọc 1 bài ca dao mà em yêu thích nhất
Nêu nội dung chíhh của bài ca dao đó?
HS trả lời GV nhận xét cho điểm
Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới
Trong kho tàng văn học dân gian -Ca dao- dân ca cổ ttruyền Việt Nam ,các bài
ca về chủ đề tỳnh yêu quê hơng ,đất nớc con ngời rất phong phú .Mỗi miền qê
trên đất nớc ta đều có không ít câu ca hay ,mợt mà mộc mạc tô điểm cho niềm
tự hào của riêng địa phơng mình cụ thể qua bốn bài ca dao dới đây cho chúng
ta hiểu rõ hơn về điều đó
Hoạt động 3: Bài mới:
GV hớng dẩn HS đọc bài1 với dọng
hỏi - đáp -Hồ hởi ,phấn khởi ,tự hào
Bài 2 giọng cứng hơn hơi thách
thức ,và tự hào hơn
Bài 3 dọng gọi mời
Bài 4 dọc với nhịp 4/4/4 -ở câu 2,2
đọc chậm hơn
GV đọc một đoạn -HS đọc bài GV
nhận xét
Có từ ngữ nào các em còn khó hiểu?
Bài 1:
-HS đọcphân vai bài ca dao 1 -HS
nam đọc lờ hỏi :HS nữ đọc lời đáp
Theo em hình thức của bài ca dao có
gì đặc biệt ?vì sao ?

I / Đọc -Hiểu chú thích
1 / Đọc
GV đọc -HS chú ý nghe đọc
- Đọc phân vai
HS đọc bài cả lớp theo giỏi
2 Giải thích các từ ngữ khó hiểu
II/ Hiểu văn bản :
-HS đọc
=>Đây là thể loại đối đáp thờng gặp
trong ca dao trử tình .Xoay quanh một
vấn đề nào đó,mối quan hệ giửa ngời
hỏi và ngời đáp .
=>Đây có khi là lạ và có khi là quen
nhng họ đều lịch sự ,tế nhị ,thông
minh
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 22 -
22
Giáo án ngữ văn7
Vâị nó có nét gì chung ?
Theo em hiểu lối hát đối đáp thờng
diển ra vào thời điểm nào ?
Nội dung và cách hỏi của chàng trai
có gì thú vị
Từ đó cho ta thấy ngời hỏi vừa gợi ý
ntn cho ngời trả lời ?
Qua đây cho ta thấy điều gì trong
cách hỏi -đáp ?
Bài 2
Em hảy phân tích cụm từ ''Rủ nhau

''và nêu nhận xét của em về cách tả
cảnh
Quan hệ giửa ngời rủ và ngời đợc rủ
ntn?
Câu hỏi ở cuối bài có gì dống câu hỏi
ở bài 1 không ?vì sao ?
Bài 3
So với hai bài trên em có nhận xét gì?
(độ dài ,cách tả ,cấu tạo)
=>Họ hỏi về núi,sông ,đất nớc
=>Thờng diển ra giữa buổi trồng
khoai gặt lúa có khi lại trông đêm
trăng sáng ở cổng làng dới gốc đa
già ,trai làng trên ,gái xóm dới ..đây
là lối sinh hoạt tinh thần
=>Mỗi câu hỏi về một địa danh
-chứng tổ ngời hỏie thật lòng với quê
hơng ,đất nớc con ngời .Mỗi câu có
một đặc điểm riêng của từng đối tợng
=>Sử dụng về các địa danh làm cho
ngời trả lời chỉ thay những từ dùng để
hỏi .nào ở đâu
Vừa thể hiện sự thử tài trí vừa để vui
chơi giao lu tình cảm
Sự hiểu biết tự hàovà yêu quý quê h-
ơng
=>ở đây "Rủ nhau " có nghĩa là cùng
nhau đi xem cảnh đẹp của một danh
lam thắng cảnh nổi tiếng giữ lòng thủ
đô Hà Nội.Cảnh đẹp ấy gắn với truyền

thuyết sự tích Hồ Gơm
=> Quan hệ gần gủi ,thân thiết họ có
chung một sở thích và mối quan tâm
đây là cách mở bài đa dẩn ,cảm xúc
giản dị của ca dao trữ tình
=>Đây là câu hỏi tu từ làm ngời nghe
phải suy ngẫm nghiêm túc về công lao
xây dựng đất nớc của ông cha ta
Cảnh đẹp ở đây là do ông cha ta tôn
tạo nên
Lời nhắn nhủ tự nhiên thấm thía
=>Bài này ngắn chỉ có 3 câu kết thúc
bằng câu lục và dấu""Mở đầu bằng
cảnh quan trên con đờng và kết thúc
bằng lời gọi lên đờng
Hình ảnh non xanh nớc biếc ,tranh
hoạ đồ đã trở thành hình ảnh tợng trng
ớc lệ hài hoà ,hữu tình của nhiều vùng
miền đất nớc
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 23 -
23
Giáo án ngữ văn7
Bài 4
Hai dòng thơ đầu có gì đặc biệt về từ
ngữ ?
Những nét đặc biệt ấy có tác dụng và
ý nghĩa gì ?
Hình ảnh cô gái trong dòng thơ cuối
của bài thơ hiện lên ntn?

_Đây là lời của cô gái ,thấy cánh
đồng lúa mênh mông bát ngát thấy cô
gái với vẽ đẹp mảnh mai , trẻ trung
đầy sức sống và ngời ấy cố cảm tình
HS đọc
=>Khác dòng thơ bìnhthờng đợc kéo
dài ra khiến cho ta liên tơng tới sự dài
rộng của cánh đồng .
=>Nhìn phía nào cũng thấy mênh
mông rộnglớn của cánh đồng ,đẹp trù
phú đầy sức sống đang lên
=>Tác giả đã so sánh cô gái với "đòng
đòng" Lúa đang thì con gái chuẩn bị
trổ bông .Lúa sắp trởng thành ở đây
ngời con gái cũng vậy phới phới sức
xuân,mơn mởn nh tuổi dậy thì của
''chẻn lúa ''
Ghi nhớ :SGK

D.Hớng dẩn học ở nhà :Đọc thuộc lòng bốn bài ca dao trên
Học thuộc phần ghi nhớ :
Chuẩn bị trớc bài từ láy
Soạn ngày : /09/2007
Tiết 11: Tứ láy .
A.Mục tiêu :
Làmcho HS hiểu
Câu tạo của hai loại từ laý (Láy toàn bộ và láy bộ phận )
Hiểu đợc cơ chế tạo nghĩa của từ láy tiếng việt
Biết vận dụng những hiểu biết về cơ chế tạo nghĩa của từ lay để sử dụng tốt từ
láy :

B Chuẩn bị :
SGK SGV Ngữ văn 7 ,bảng phụ
C.Các Hoạt động dạy học :
Hoạt động 1:Bài cũ :Từ láy là gì ?Cho ví dụ ?
GV gọi HS tră lời Gv nhận xét cho điểm ;
GV treo bảng phụ lên bảng yêu cầu học sinh làm bài tập nhanh
Hoạt động 2:Bài mới :
Yêu cầu HS đọc VD-chú ý các từ in
đậm và trả lời câu hỏi :
?Em có nhận xét gì về đặc điểm âm
thanh của từ láy ''đăm đăm ''
I/Các loại từ láy
1.Từ láy toàn bộ
=>Là từ laý có hai tiếng hoàn toàn
giống nha về mặt âm thanh
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 24 -
24
Giáo án ngữ văn7
Hãy tìm thêm một số từ láy tơng tự
Hiện tợng biến đổi âm điệu do quy
luật hoà phối âm thanh ?
Quan sát các từc láy hãy cho biết :
?Tiếng nào là tiếng láy lại của tiếng
gốc
?Hai tiếng ,mếu máo và liêu xiêu
giống nhau ở chổ nào nếu lợc bỏ các
tiếng thì giữ lại tiếng gốc câu văn có
nghĩa nữa không
Nghĩa của từ láy ha hả ,oa oa ,tích

tắc ,gâu gâu đợc tao thành do đặc
điểm gì về âm thanh và về nghiã
Các từ láy lí nhí,li ti,ti hí ,nhấp nhô
,phập phồng ,bập bềnh chỉ cái gì
So sánh nghĩa của các từ láy mềm
mại, đo đỏ với nghĩa gốc của các
tiếng gốc làm cơ sở cho chúng
=>Từ đăm đăm đợc láy lại hoàn toàn
=>Xinh xinh ,rầm rầm .
=>Từ láy toàn bộ giữ nguyên thanh
điệu chỉ nhấn mạnh trọng âm ở phía
sau
VD :đo đỏ ,khe khả ,. Có nghĩa
giảm nhẹ thăm thẳm ,sạch sành sanh
có nghĩa nhấn mạnh
2.Từ láy toàn bộ :
=>Mừu máo ,liêu xiêu
-Tiếng gốc :Mếu ,Xiêu
Tiếng láy lại tiếng gốc :Máo, liêu
Phụ âm đầu là "M" vần là "yêu"
Không còn rõ nghĩa điều này chứng tỏ
nghĩa của từ láy toàn bộ khác với
nghĩa của tiếng gốc
Ghi nhớp :SGK
II/Nghĩa của từ láy
Do sự hoà phối âm thanh giữấ các
tiếng
Chỉ vật ,âm thanh nhỏ bé
=>Chỉ vật nhẹ đang trôi nổi trên mặt
nớc

=>Mềm =>mềm mại
Đỏ =>đo đỏ
Từ láy có nghĩa giảm nhẹ hơn so với
tiếng gốc
Ghi nhớ :
-HS đọc
III/ Bài tập
GV hớng dẫn học sinh làm bài tập 1 vào phiếu học tập
D.H ớng dẫn học ở nhà:
Làm các bài tập còn lại
Xem và chuẩn bị trớc bài "Quá trình tạo lập văn bản "
Sạn ngày /09 /2007
Trờng THCS Đức Lâm
Giáo viên : Hồ Thị Nga - 25 -
25