Đánh giá tác động của công tác khuyến nông tới hoạt động sinh kế người dân tại xã Chế Là huyện Xín Mần tỉnh Hà Giang (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------

N
tài:
NG C A CÔNG TÁC KHUY N NÔNG T I
HO

NG SINH K

I DÂN T I XÃ CH LÀ,

HUY N XÍN M N, T NH H.À GIANG

KHÓA LU N T T NGHI P

H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khuy n nông

Khoa

: Kinh t & PTNT

Khóa h c

: 2011 - 2015

Gi

ng d n

: ThS. Nguy n Th Giang

Thái Nguyên - 2015


i

L

n:
nông t i ho

ng sinh k

ng c a công tác khuy n
i dân t i xã Ch Là, huy n Xín M n, t nh

Hà Giang là công trình nghiên c u c
th

tài hoàn toàn trung

c công b trong b t kì công trình nào khác. Các thông

tin s d
c ch

c ch rõ ngu n g c, các tài li u tham kh
m is

trong quá trình th c hi

cc

Sinh viên

n


ii

L IC

hoàn thành khóa lu
giám hi

c tiên tôi xin trân tr ng c

ng, Ban ch nhi m Khoa Kinh t và PTNT, c

Th

t cho tôi nh ng ki n th c quý báu trong su t quá

trình h c t p và rèn luy n t
Tôi xin trân tr ng c

i h c Nông Lâm Thái Nguyên.
h

ng d n t n tình c a Ths.Nguy n Th

tôi trong su t th i gian th c t p

tôi hoàn thành khóa lu n

t t nghi p này.
y ban nhân dân xã Ch Là
cùng toàn th các h

u ki n thu n l i cho tôi hoàn

thành công vi c trong th i gian th c t p t
Cu i cùng tôi bày t s bi
tôi trong su t quá trình h c t p.
Trong quá trình nghiên c u vì lí do ch quan và khách quan nên
khóa lu n c a tôi không tránh kh i nh ng thi u sót. Tôi r t mong nh
s

n c a các Th y, cô giáo và b n bè sinh viên.

Sinh viên

n

c


iii

DANH M C CÁC B NG
B ng 4.1:

T ng h p khí h u xã Ch

...................................... 37

B ng 4.2:

Tình hình s d

B ng 4.3:

M t s cây tr ng chính t i xã Ch Là ......................................... 39

B ng 4.4:

S

B ng 4.5:

Tình hình dân s

B ng 4.6:

Các l p t p hu

B ng 4.7:

Mô hình trình di

B ng 4.8:

Gi

B ng 4.9:

Các lo i máy móc ph c v cho s n xu t nông nghi p................ 50

t c a xã Ch

........................ 38

ng m t s v t nuôi ph bi n c a xã t
ng c a xã Ch

c th c hi n

4............. 43
- 2014................... 46

c hi n t i xã........................................ 48
c chuy n giao

B ng 4.10: S tham gia c

- 2014 . 40

xã ................................... 49

i dân vào các ho

ng khuy n nông

xã Ch Là (n=60) ............................................ 51

B ng 4.11: M t s thông tin chung v các h

u tra ................................. 52

B ng 4.12: M t s cây tr ng chính c a các h

...................... 54

B ng 4.13: Thu nh p và chi phí tr ng tr t trung bình c a các h

u tra

..................................................................................... 57
B ng 4.14: S

ng m t s v t nuôi ph bi n c a các h

B ng 4.15: Thu nh

.......... 58
u tra

..................................................................................... 60


iv

DANH M C CÁC HÌNH
Hình 4.1: Bi

so sánh di n tích lúa và ngô gi các thôn.......................... 55

Hình 4.2: Bi

so sánh s

Hình 4.3: Bi

so sánh t l gia c m gi a các thôn................................... 59
các ho

Hình 4.5. Bi

ng lúa và ngô gi a các thôn ...................... 56

ng gi

i dân v i CBKN ............................ 62

s ti p c n các lo i d ch v khuy n nông c

i dân.. 64


v

DANH M C CÁC T

VI T T T

NDCP

Ngh

TTKNKLQG

Trung tâm khuy n nông khuy n lâm qu c gia

HTX

H p tác xã

PTNT

Phát tri n nông thôn

KNCS

Khuy

KNVCS

Khuy

UBND

nh chính ph

y ban nhân dân

CTVKN

C ng tác viên khuy n nông

CLBKN

Câu l c b khuy n nông

KHKT

Khoa h

KN-KL

Khuy n nông khuy n lâm

TBKT

Ti n b

t

t

u ki n t nhiên
CBKN

Cán b khuy n nông

TBKHKT

Ti n b khoa h c

BVTV

B o v th c v t

PCCCR

Phòng cháy ch a cháy r ng

BQ

Bình quân

FAO

Food and Agriculture Organization of the United Nations
T ch

t

c và nông nghi p liên h p qu c


vi

M CL C
U.......................................................................................... 1

PH N 1: M

1.1.Tính c p thi t c

tài .............................................................................. 1

1.2. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 2
1.2.1 M c tiêu chung......................................................................................... 2
1.2.2. M c tiêu c th ........................................................................................ 2
1.3. Yêu c u c

tài ...................................................................................... 3
tài........................................................................................ 3
c t p và nghiên c u................................................................. 3

c ti n và s n xu t ......................................................... 3

PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U............................................................... 4
khoa h c........................................................................................... 4
2.1.1. Nh ng v

n v khuy n nông.................................................... 4

2.1.2. Nh ng v

n v sinh k ........................................................... 13

2.2. Tình hình nghiên c

c ngoài.............................................. 17

2.2.1. L ch s khuy n nông c a m t s
2.2.2. L ch s khuy
PH

c trên Th gi i ........................... 17
c .......................................................... 20

NG, N

C U ................................................................................................................ 33
ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 33
ng nghiên c u............................................................................ 33
3.1.2. Ph m vi nghiên c u............................................................................... 33
3.2. N i dung nghiên c u................................................................................ 33

3.3.

u.......................................................................... 33
p s li u................................................................ 33
lý thông tin ............................................ 35

PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .......................... 36
u ki n t nhiên, kinh t - xã h i xã Ch Là ......................................... 36
4.1.1.

u ki n t nhiên................................................................................ 36


vii

u ki n kinh t - xã h i...................................................................... 38
4.2. Th c tr ng ho

ng khuy n nông c a xã Ch Là ................................. 45

4.2.1. T p hu

t................................................................................... 46

4.2.2. Mô hình trình di n................................................................................. 47
4.2.3. Chuy n giao các ti n b khoa h
4.2.4. S tham gia c
4.3. Các ho

i dân vào các ho

ng sinh k c

ng khuy n nông................ 51

i dân xã Ch Là hi n nay ...................... 51

n c a các h
4.3.2. Các ho

t ........................................... 49

ng sinh k c

u tra .................................................... 51
i dân xã Ch Là.................................. 53

ng c a công tác khuy n nông t i ho
c

ng sinh k

............................................................................... 61

4.4.1. Ho

ng thông tin tuyên truy n ......................................................... 63

4.4.2. D ch v khuy n nông và các ho

ng liên k t khác trong ho

ng

khuy n nông .................................................................................................... 63
4.5. Nh

ng i trong ho

gi i pháp nh

ng sinh k c

y m nh công tác khuy n nông t i ho

i dân

i dân và các
ng sinh k c a

n pháp gi i quy t c a khuy n nông ............... 65

4.5.1. Nh

ng i trong ho

ng sinh k c

i dân xã

Ch Là ............................................................................................................. 65
4.5.2. Các gi i pháp nh
k c

i dân

y m nh công tác khuy n nông t i ho

ng sinh

....................................................................... 66

PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................... 69
5.1. K t lu n .................................................................................................... 69
5.2. Ki n ngh .................................................................................................. 71
iv

c................................................................................... 71

i v i các c p chính quy n t

......................................... 71

i v i các h nông dân ....................................................................... 71
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 73


1

PH N 1

M
1.1.Tính c p thi t c

U

tài

H th ng khuy
theo Quy

c Vi t Nam chính th

c thành l p

nh 13/CP ngày 02/03/1993 c a th tu ng Chính ph . Qua g n
ng và phát tri n khuy

quan tr ng c a mình trong chi
c ta. Khuy n nông là ho

nh v th
c phát tri n nông nghi p nông thôn

ng chuy n giao ti n b k thu t v nông

nghi p, nông thôn và ph bi n kinh nghi m v s n xu t, qu n lý kinh t ,
chính sách, giá c th
kh

ng... nh

gi i quy t nh ng v

c a b n thân và c

y nông nghi p phát tri n c i thi
m

ng, thúc

i s ng và xây d ng nông thôn

n hi
c xóa b

i nông dân có

u ki n ngu n l c còn h n ch , nhà

t ch c bao c p. Ho
ng, phát tri

ng s n xu t nông nghi p

ng hàng hóa nên có nhu c u cao

v các d ch v khuy n nông. Vì th

khuy n nông

ph i hi u bi t r ng và có nhi u k

th c hi

khuy n nông m t cách có hi u qu .
Khuy

t l n trong s

nghi p nông thôn Vi t Nam hi n nay. V

nghi p phát tri n nông

0% dân s s ng

vùng nông

thôn và có thu nh p ch y u d a vào nông nghi p. Vì th vi c phát tri n m t
n n nông nghi p tiên ti

ng hi

i là h t s c c n thi t.

Hi n nay sinh k b n v

uc

i.

u ki n c n thi t cho quá trình phát tri

i s ng c a con

i v ch

ng t nhiên.

ngu
Th c t cho th y vi c l a ch n ho t

ng sinh k c

i dân ch u nh


2

ng c a nhi u y u t

u ki n t nhiên, xã h i, y u t

h t
ho

i, v t ch t,

ng c a công tác khuy n nông t i

ng sinh k c

i dân giúp ta th

công tác khuy n nông t i cu c s

c nh ng

ng c a

ng s n xu t c

i dân.

Ch Là là m t xã thu c huy n Xín M n t nh Hà Giang do là m t xã vùng
cao nên không có th m

phát tri n các ng

p, d ch v

vì v y nông nghi p chính là ngành ngh

i cu c s ng

nh

i dân.
Trong nh

pc

tuy nhiên thu nh p c

i dân và hi u qu kinh t

bên c

c n gi i quy

a, cùng v i s thay

còn có s l c h u và nhi u v
i c a các

u ki n ngo i c

i khí h
nh

i dân xã Ch Là có

nh. Chính vì v y, r t c n các cán b , nhân viên, công

tác khuy

i dân trong xã có nh

trong các ho

ng phát tri n s n xu

c c i thi n ch

ng sinh k

phát tri n v kinh t - xã h i, s bi n
ng sinh k c

i nh

nghiên c

c phát tri n,

n
ng tr t, giúp h t ng

ng cu c s ng. Xu t phát t th c t

tài:

n hành

ng c a công tác khuy n nông t i ho t
i dân t i xã Ch Là, huy n Xín M n, t nh Hà Giang .

1.2. M c tiêu nghiên c u
1.2.1 M c tiêu chung
ng c a công tác khuy n nông t i ho
i dân xã Ch Là. T

xu t m t s gi i pháp nh

ng c a công tác khuy n nông t i ho
i dân t

ng sinh k c a
y m nh ho t

ng sinh k c

n s n xu t, c i thi n ch

i dân giúp
ng cu c s ng.

1.2.2. M c tiêu c th
Tìm hi

u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a xã Ch Là.


3

c th c tr ng ho

ng khuy n nông c a xã Ch Là trong

nh
Tìm hi

c các ho

ng sinh k ch y u c
ng c a công tác khuy n nông t i các ho

sinh k c

i dân xã Ch Là, huy n Xín M n, t nh Hà Giang.
c nh

ng i trong ho

ng sinh k c a

xu t m t s gi i pháp và ki n ngh nh

y m nh công

tác khuy n nông t i ho
1.3. Yêu c u c
thu th p s li
-

ng sinh k c

a bàn nghiên c u, quan sát và th c hi n ph ng v n

p và th c p v các n i dung nghiên c u c

tài góp ph n làm rõ nh ng
ng sinh k c

- Th

tài.

ng c a công tác khuy n nông

i dân t i xã Ch Là.

c hi u qu c a các ho

1.4.Ý

i dân

tài

-Ti n hành tìm hi

t i ho

ng

ng sinh k mang l

i dân

tài

1.4

c t p và nghiên c u
- Giúp sinh viên c ng c l i ki n th
- Sinh viên có m

ng th c ti

c, v n d ng t t vào th c t .
u ki

duy khách quan và th c t

c, rèn

luy n k
- Góp ph n hoàn thi n nh ng lý lu
c bi t.
1.4

rong th c ti n và s n xu t
-

t i ho

tài góp ph n làm rõ nh ng
ng s n xu t c

- Th

ng c a công tác khuy n nông

i dân.

c hi u q a c a các ho

ng sinh k mang l

i


4

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
khoa h c
2.1.1. Nh ng v

n v khuy n nông

2.1.1.1.M t s

khuy n nông

Trong nh

c s quan tâm c

tác khuy

thôn b

c, công

y m nh và phát tri n r ng kháp t

n t ng

thành t ch c khuy n nông. V y khuy n nông là gì?
Trên th gi i, t

cs d

u tiên

r ng, tri

it
cd

Trong th c t khuy

c t ch c, tri n khai b ng nhi u hình

th c khác nhau nh m ph c v nhi
B iv

ng v i nhi u m

i ta v

thu t ng khuy n nông.
D

ts

n nông khác nhau :
là m t ti n trình c a vi c lôi

kéo qu n chúng tham gia vào vi c tr ng và qu n lý cây m t cách t nguy
(D.Mahony, 1987) [6]
n nông khuy

t ti n trình c a vi c hòa

nh p các ki n th c khoa h c k thu t hi

m, k

quy

nh cái gì c n làm, cách th

d ng các ngu n tài nguyên t i ch
t qua các tr ng i g p ph

c
v i s tr giúp t

có kh

ch c FAO,1987) [6]

n nông khuy n lâm là m t s giao ti p thông tin t nh táo nh m
giúp nông dân hình thành các ý ki n h p lý và t o ra các quy
den Ban và H.S.Hawkins,1996) [6]


5

n nông khuy n lâm là làm vi c v i nông dân, l ng nghe nh ng
u và giúp h t gi i quy t l y v

chính c a h

(Malla,1989) [6]
n nông là m t t t
n s nghi p phát tri

ch t t c các công vi c có liên quan
ó là m t h th ng giáo d

ng,

i tr h c b ng cách th
p : Khuy n nông là m t ti n trình giáo d c không chính
th

ng c

i nông dân. Ti

n cho

i nông dân nh ng thông tin và nh ng l i khuyên nh m giúp h gi i
quy t nh ng v

ho c nh

tr phát tri n các ho
c i thi n ch

c s ng. Khuy n nông h

ng s n xu t, nâng cao hi u qu

không ng ng

ng cu c s ng c a nô

. [6]

ng : Khuy n nông là khái ni
ho

ch t t c nh ng

ng h tr s nghi p xây d ng và phát tri n nông thôn.[6]
Trên th gi i, t

cs d

u tiên

r ng, tri

it
cd

]

u t o c a t ng Hán - Vi
ho

ng nh m khuy

và t

nông nghi p trên t t c

ng
u ki

c: tr ng tr

phát tri n s n xu t
s n

nông thôn.[6]
Vi t Nam, khuy

c hi u là m t h th ng các bi n pháp

giáo d c không chính th c cho nông dân nh
nông nghi p, nân

i s ng v t ch t và tinh th

y m nh phát tri n s n xu t
i dân, xây d ng

và phát tri n nông thôn m i.[6]
a Trung tâm khuy n nông khuy n lâm qu c gia
(TTKNKLQG) thì: Khuy n nông là m t quá trình, m t d ch v thông tin


6

nh m truy n bá nh ng ch

nông nghi p, nh ng ki n

th c v k thu t, kinh nghi m t ch c và qu n lý s n xu t, nh ng thông tin v
th

ng giá c , rèn luy n tay ngh

gi i quy t v

c a s n xu

h

kh

i s ng, c a b n thân h và c

phát tri n s n xu t, nâng cao dân trí, c i thi

ng, nh m

i s ng và phát tri n nông

nghi p nông thôn.[12]
y khuy n nông là cách giáo d c không chính th c ngoài h c
i l n tu i. Khuy n nông là quá trình
v

ng qu ng bá, khuy n cáo cho nông dân theo các nguyên t

là m t quá trình ti p thu d n d n và t giác c a nông dân. Nói cách khác,
khuy n nông là nh

ng vào quá trình s n xu t kinh doanh c

nông dân, giúp h s n xu

t hi u qu cao nh t. N i dung c a ho

khuy n nông ph i khoa h c, k p th i và thích ng v i

i
ng

u ki n s n xu t c a

i nông dân.
2.1.1.2. Vai trò c a khuy

i v i phát tri n nông thôn Vi t Nam

* Khuy n nông có vai trò quan tr ng trong s nghi p phát tri n nông thôn
Trong i u ki n n
v i 70% lao

c ta hi n nay, trên 80% s ng

ng xã h i

b xã h i nh l

các vùng nông thôn

s n xu t ra nông s n thi t y u cung c p cho toàn

ng th c, th c ph m, nguyên li u cho công nghi p ch bi n

và s n xu t nông nghi p chi m 37- 40% giá tr s n ph m xã h i. Khuy n
nông

n t o nên s

s n ph m nông - lâm quan tr ng trong công cu
nghi p, nông thôn và nông dân [8]

ng m nh m v

t, ch

ng

mb
m nghèo và s nghi p phát tri n nông


7

Giao
thông

Khuy n
nông

Giáo d c

Phát tri n
nông thôn

Chính sách

Nghiên c u
công ngh

Tài
chính

Tín d ng

Th
ng

2.1:Khuy n nông có vai trò trong s nghi p phát tri n nông thôn
(Ngu n: Bài gi ng nguyên lý và ph

ng pháp Khuy n nông

* Vai trò c a khuy n nông trong quá trình t nghiên c

n phát tri n nông

nghi p
Khuy n nông là c u n i gi a nông dân v i
Th

c; Nhà nghiên c u;

ng; Nông dân gi i; Các doanh nghi p;

có liên quan t

; Các ngành ngh

i nông dân.

Nhà nghiên c u
Vi n nghiên c u
ih c

Nông dân
C
ng thôn
b n

Khuy n nông

2.2 Vai trò c a KN trong quá trình t nghiên c

n phát tri n

nông nghi p
(Ngu n: Bài gi ng nguyên lý và ph

ng pháp Khuy n nông)


8

Khuy n nông góp ph
trình d

m nghèo: Th c hi

nông nghi p phát tri n, nông thôn phát tri n nh

i s ng kinh t -

xã h i nông thôn.

Vai trò c a khuy
V

iv

c

ng nông dân ti p thu và th c hi n các chính sách v nông lâm

nghi p.
Tr c ti p góp ph n cung c p thông tin v nh ng nhu c u nguy n v ng
c

c ho

ti

nh, c i

c chính sách phù h p.[8]
c th c hi n các chính sách, chi

c v phát tri n nông

lâm nghi p, nông thôn và nông dân.
2.1.1.3.M c tiêu c a khuy n nông
(Theo ngh

-CP ngày 08/01/2010)

Nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c

i s n xu

nh

o nông dân v

ki n th c, k
xu
th

ng cung ng d ch v
t hi u qu cao, thích

h tr nông dân s n

u ki n sinh thái, khí h u và

ng.[7]

-

tham gia

[7]

[7]


9

2.1.1.4. N i dung c a khuy n nông
Theo ngh
08/01/2010. Ho
B

nh s

-CP v khuy n nông, ban hành ngày

ng c a khuy n nông bao g m nh ng n i dung sau:

ng, t p hu

o

ng
i s n xu t, bao g m: nông dân s n xu t nh , nông dân s n xu t
hàng hóa, nông dân thu c di n h nghèo; ch trang tr i, xã viên t h p tác và
h

ng; doanh nghi p v a và nh ;
o d y ngh
i ho

c h tr .

ng khuy n nông là cá nhân tham gia th c hi n các ho t

ng h tr

phát tri n s n xu

v

s n xu t, ch bi n, b o qu n, tiêu th trong nông

nghi p, lâm nghi

p, th

n nông nghi p, ngành

ngh nông thôn.
N i dung
B

ng, t p hu

i s n xu t v chính sách, pháp lu t; t p

hu n, truy n ngh cho nông dân v k
xu

n xu t, t ch c, qu n lý s n

c khuy n nông; t p hu

ng khuy
Hình th c

-DVD);
-

chuyên môn nghi p v .

i ho t


10

-

[7]
-

chí

nông. [7]
-

-Xây d
[7]


11

-

ng thôn.

thành, nâng cao

-

.
thôn.[7]

-

-

-

. [7]

-

-

12

-

[7]
n nông
chúng.
c s d ng r ng

pháp ti p xúc cá nhân:
rãi trong khuy

i cán b khy

ho c g p g h

th o lu n nh ng ch

mà hai bên

cùng quan tâm và cung c p cho h thông tin ho c nh ng l i khuyên. Nh ng
cu c g p g

ng r t tho i mái và ít khi ph i câu n

hi n s quan tâm c a cán b khuy

iv it

u gì.Nó bi u

i dân cho nên nó

là y u t quan tr ng b c nh t trong vi c c ng c lòng tin và tình c m gi a
i dân và cán b khuy

c th c hi n b ng

p g , g

n tho i gi a nông dân và cán b

khuy n nông. [5]
m:

- C ng c lòng tin và tranh th tình c m c a h nông dân
-T

c b u không khí tho i mái và m cúng

- D th c hi n, nhanh, k p th

ng thông tin theo yêu c u.

m:
- T n nhi u th i gian
- Quá trình ph bi n thông tin ch m, di n h p
-

n t ng nông dân nên d gây nghi k trong c

ng.


13

c
truy

t cho m

i có chung m t m i quan tâm và nh m m c
c th c hi n b ng cách: h i

h p, trình di n, h i th

ub

p hu n k thu t.[5]
c p thông tin cao, t n ít nhân

l
v

y s tham gia c a dân, c i ti n k thu t do dân góp ý, phát hi n
m i nhanh chóng.
m: Ch gi i quy

không gi i quy

c nh ng v

c nh ng v

riêng c a t ng cá nhân.

Vi c t ch c nhóm và duy trì ho
i ph

chung c a nhóm,

ng xuyên và có hi u qu

u công s c và kinh phí l n.
c th c hi n

i chúng:
b

c (sách, báo, t

ti n nhìn (tranh nh, m u v

n nghe nhìn (phim video, phim

nh a, tivi).[5]
mc
nhi

m vi tuyên truy n r ng, ph c v

i, linh ho t m

c

n thông tin nhanh và chi phí th p.

m c a nó là không có l i khuyên và s

c th cho

t ng cá nhân
2.1.2. Nh ng v

n v sinh k

Theo DFID (Department For International Development) sinh k g m
3 thành t chính : ngu n l c và kh

c, chi

c sinh

k và k t qu sinh k . Có quan ni m cho r ng sinh k
v

ki m s ng, ki m mi

. Mà

c n các quy n s h

1984). Sinh k

n ch là
c

i quan h

nv

ti p

(Wallmann,

t p h p các ngu n l c và kh
c k t h p v i nh ng quy

nh và ho

ng mà h th c


14

thi nh

s

c các m

h

n các ho
quy

c nguy n c a

ng sinh k là do m i cá nhân hay h gia

nh d

c và kh

ah

ng th i ch u tác

ng c a các th ch chính sách và các m i quan h xã h i và m i cá nhân và
h

nh t thi t l p trong c

ng.[12]

2.1.2.1. Khái ni m sinh k b n v ng
Khái ni m sinh k l

u

c p trong báo cáo Brundland

(1987) t i h i ngh th gi
là b n v
cú s

ng và phát tri n. M t sinh k
i có th

i phó và kh c ph

c nh ng áp l c và

ng th i có th duy trì ho c nâng cao kh

t

nh

c cho

ài s n

c hi n

các ngu n tài nguyên thiên

nhiên. [12]

lai.[12]
2.1.2.2. Khái ni m chi
Chi

c sinh k

c sinh k
ch ph m vi và s k t h p nh ng l a ch n

và quy
và tài s n sinh k nh
c m c tiêu nguy n v ng c a h .[12]

c s d ng, qu n lý các ngu n v n
is

t


15

B i c nh
d t n
Con ng

ng
- Th i v
- Ch
ng
(trong
t
nhiên và môi
ng, th

ng,
chính
tr ,
chi n
tranh )

i

Xã h i

T nhiên

Chính sách, ti n
trình
u

Các chi n
c SK

- các c p khác
nhau c a Chính
ph , lu t pháp,
chính sách công,
ng l c, các
qui t c

-Các tác nhân
xã h i (nam,
n , h
gia

ng
tài
nguyên thiên
nhiên
th
ng
ng
-Sinh t n ho c
tính b n v ng

-Chính sách và
i v i
khu v
V t ch t

Các k t qu SK
-Thu nh p nhi
-Cu c s
y

Tài chính

-Các thi t ch
công dân, chính
tr và kinh t (th

-Gi m kh

n

-

c
c c i thi n
-Công b ng xã h i
c c i thi n
n v ng
c a tài nguyên thiên
nhiên
-Giá tr không s
d ng c a t nhiên
cb ov

2.3: Phân tích khung sinh k c a nông dân nghèo
(Ngu n: DFI, 2003)
2.1.2.3. Khái ni m các ngu n v n sinh k
Ngu n v n sinh k

c hi

u ki n khách quan và ch

ng vào m t s v t hi

i v ch t ho c

ng. Các lo i ngu n v n sinh k g m v n v
xã h i, t

[12]

Ngu n v

i

C
t

i, v t ch t, tài chính,

c a ngu n v n này. V
u nhân kh u c a h

i bao g m các y u

n th c và giáo d c c a các thành
u c a t ng cá nhân, kh

o, s c kh e, tâm sinh lý c
gian, hình th
tr ng nh t vì nó quy

th i
ut

nh kh

d ng và qu n lý các ngu n v n khác.[12]

a m t cá nhân, m t h

16

Ngu n v n xã h i
Bao g m các m

i xã h i các m i quan h v i h

i xung

quanh, bao g m ngôn ng , các giá tr v ni
t ch c xã h i, các nhóm chính th

c mà con

c nh ng l

c con

i tham gia vào xã h i và s d ng ngu n v
ng không nh

th

n quá trình t o d ng sinh k c a h [12] .

Ngu n v n t nhiên
Ngu n v n t nhiên bao g m nh ng y u t thu c v t
c và các ngu

is d

ki m s

n ngu n v n t nhiên c

có th h i ph

t,
n
n các tài nguyên

c và các tài nguyên không th h i ph

phát tri n các ho

ng nông nghi

p.

Ngu n v n tài chính
u t trung gian có s

i có ý nghía quan tr ng v i vi c

s d ng thành công các y u t tài s n khác. Ngu
ngu n l c tài chính (ch y u là ti n m t và các tài kho
is d
n

c m c tiêu sinh k c a mình. Có hai ngu n
n v n s n có và ngu n v

ng xuyên (1)

ngu n v n s n có: ti t ki m, ti n g i ngân hàng, v t nuôi, kho n vay tín d ng
và (2) ngu n v
t

ng xuyên: tr c p, các kho n ti n chuy

ng

c ho c các kho n ti n g i.
Ngu n v n v t ch t
c

n tài s

Ngu n v t ch t bao g
c n thi

h tr sinh k

i t o nên và các d ng tài s n v t ch t.
h t

n và công c s n xu t hàng hóa
h t

c bi u hiên là m t hàng hóa

công c ng s d ng mà không c n tr phí tr c ti p, bao g m nh

i


17

ng v t ch
c

ng nhu c

n

i nhi u l
Công c s n xu t hàng hóa là nh ng công c và thi t b

s d

ho t

ng mang l

i
do m t

is h

thuê ho c mua, ph bi

i

v i các thi t b ph c t p.
2.2. Tình hình nghiên c u trong

c ngoài

2.2.1. L ch s khuy n nông c a m t s

c trên Th gi i

* Pháp
Th k 15 - 16: m t s công trình khoa h c nông nghi p ra

i nh :

a Enstienne và Liebault nghiên c u v kinh t nông
thôn và khoa h c nông nghi p. Tác ph m di n tr
de Serres

c p t i nhi u v n

ng nông nghi p c a Oliver

trong nông nghi p nh c i ti n gi ng cây

tr ng v t nuôi.[4]

Th k 18 c m t Ph c p nông nghi p (Vulgazigation Agricole), ho c
chuy n giao k

thu t

Agrcoles au Payan)

n ng

i nông dân (Transfert des Technologies

c s d ng ph bi n. [8]

n t sau chi n tranh th gi i th nh t (1914 - 1918)

n nay.
u k

thu t nông nghi p
ho t

u tiên

c t ch c do sáng ki n c a nông dân vùng Pari

ng v i nguyên t c:
- Ng

i nông dân có trách nhi m và ch

ng trong công vi c

- Sáng ki n t c s
- Ho t

ng nhóm r t quan tr ng

*
N m 1845 t i Ohio, N.S.Townshned ch nhi m khoa Nông h c
vi c t ch c nh ng câu l c b nông dân t i các qu n, huy n và sinh ho t
k . ây là ti n thân c a khuy n nông M .

xu t
nh