Đánh giá tác động của công tác khuyến nông tới hoạt động sinh kế người dân tại xã chế là huyện xín mần tỉnh hà giang

I HC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM




LY VĂN TIẾN


Đề tài:
ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG TÁC KHUYẾN NÔNG TỚI
HOẠT ĐỘNG SINH KẾ NGƢỜI DÂN TẠI XÃ CHẾ LÀ,
HUYỆN XÍN MẦN, TỈNH H.À GIANG


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC



Hệ đào tạo
:
Chính quy
Chuyên ngành
:
Khuyến nông
Khoa
:
Kinh tế & PTNT
Khóa học
:
2011 - 2015

Giảng viên hƣớng dẫn
:
ThS. Nguyễn Thị Giang




Thái Nguyên - 2015

i
LỜI CAM ĐOAN

n:“Đánh giá tác động của công tác khuyến
nông tới hoạt động sinh kế người dân tại xã Chế Là, huyện Xín Mần, tỉnh
Hà Giang” là công trình nghiên cu c tài hoàn toàn trung
thc công b trong bt kì công trình nào khác. Các thông
tin s d c ch rõ ngun gc, các tài liu tham kh
c ch  mi s  trong quá trình thc hi 
c c
Thái Nguyên, tháng 06, năm 2015
Sinh viên


Ly Văn Tiến



ii
LỜI CẢM ƠN

 hoàn thành khóa luc tiên tôi xin trân trng c
giám hing, Ban ch nhim Khoa Kinh t và PTNT, c
Tht cho tôi nhng kin thc quý báu trong sut quá
trình hc tp và rèn luyn ti hc Nông Lâm Thái Nguyên.
Tôi xin trân trng c hng dn tn tình ca Ths.Nguyn Th
 tôi trong sut thi gian thc tp  tôi hoàn thành khóa lun
tt nghip này.
 y ban nhân dân xã Ch Là
cùng toàn th các h u kin thun li cho tôi hoàn
thành công vic trong thi gian thc tp t
Cui cùng tôi bày t s bi
 tôi trong sut quá trình hc tp.
Trong quá trình nghiên cu vì lí do ch quan và khách quan nên
khóa lun ca tôi không tránh khi nhng thiu sót. Tôi rt mong nhc
s n ca các Thy, cô giáo và bn bè sinh viên.

Thái Nguyên, tháng 06, năm 2015
Sinh viên


Ly Văn Tiến

iii
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bng 4.1: Tng hp khí hu xã Ch  37
Bng 4.2: Tình hình s dt ca xã Ch  38
Bng 4.3: Mt s cây trng chính ti xã Ch Là 39
Bng 4.4: S ng mt s vt nuôi ph bin ca xã t - 2014 . 40
Bng 4.5: Tình hình dân s ng ca xã Ch 4 43

Bng 4.6: Các lp tp hu- 2014 46
Bng 4.7: Mô hình trình dic hin ti xã 48
Bng 4.8: Gic chuyn giao  xã 49
Bng 4.9: Các loi máy móc phc v cho sn xut nông nghip 50
Bng 4.10: S tham gia c i dân vào các ho ng khuyn nông
c thc hin  xã Ch Là (n=60) 51
Bng 4.11: Mt s thông tin chung v các h u tra 52
Bng 4.12: Mt s cây trng chính ca các h  54
Bng 4.13: Thu nhp và chi phí trng trt trung bình ca các h u tra
 57
Bng 4.14: S ng mt s vt nuôi ph bin ca các h  58
Bng 4.15: Thu nhu tra
 60


iv
DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 4.1: Bi so sánh din tích lúa và ngô gi các thôn 55
Hình 4.2: Bi so sánh sng lúa và ngô gia các thôn 56
Hình 4.3: Bi so sánh t l gia cm gia các thôn 59
 các hong gii dân vi CBKN 62
Hình 4.5. Bi s tip cn các loi dch v khuyn nông ci dân 64

v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

NDCP
Ngh nh chính ph
TTKNKLQG

Trung tâm khuyn nông khuyn lâm quc gia
HTX
Hp tác xã
PTNT
Phát trin nông thôn
KNCS
Khuy
KNVCS
Khuy
UBND
y ban nhân dân
CTVKN
Cng tác viên khuyn nông
CLBKN
Câu lc b khuyn nông
KHKT
Khoa ht
KN-KL
Khuyn nông khuyn lâm
TBKT
Tin b t

u kin t nhiên
CBKN
Cán b khuyn nông
TBKHKT
Tin b khoa hc t
BVTV
Bo v thc vt
PCCCR

Phòng cháy cha cháy rng
BQ
Bình quân
FAO
Food and Agriculture Organization of the United Nations
T chc và nông nghip liên hp quc


vi
MỤC LỤC
PHẦN 1: MỞ ĐẦU 1
1.1.Tính cp thit c tài 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.2.1 Mc tiêu chung 2
1.2.2. Mc tiêu c th 2
1.3. Yêu cu c tài 3
 tài 3
c tp và nghiên cu 3
c tin và sn xut 3
PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
 khoa hc 4
2.1.1. Nhng v n v khuyn nông 4
2.1.2. Nhng v n v sinh k 13
2.2. Tình hình nghiên cc ngoài 17
2.2.1. Lch s khuyn nông ca mt s c trên Th gii 17
2.2.2. Lch s khuyc 20
PHẦN 3: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU 33
ng và phm vi nghiên cu 33
ng nghiên cu 33

3.1.2. Phm vi nghiên cu 33
3.2. Ni dung nghiên cu 33
3.3. u 33
p s liu 33
 lý thông tin 35
PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 36
u kin t nhiên, kinh t - xã hi xã Ch Là 36
4.1.1. u kin t nhiên 36

vii
u kin kinh t - xã hi 38
4.2. Thc trng hong khuyn nông ca xã Ch Là 45
4.2.1. Tp hut 46
4.2.2. Mô hình trình din 47
4.2.3. Chuyn giao các tin b khoa ht 49
4.2.4. S tham gia ci dân vào các hong khuyn nông 51
4.3. Các hong sinh k ci dân xã Ch Là hin nay 51
n ca các h u tra 51
4.3.2. Các hong sinh k ci dân xã Ch Là 53
ng ca công tác khuyn nông ti hong sinh k 
c 61
4.4.1. Hong thông tin tuyên truyn 63
4.4.2. Dch v khuyn nông và các hong liên kt khác trong hong
khuyn nông 63
4.5. Nh ngi trong hong sinh k ci dân và các
gii pháp nhy mnh công tác khuyn nông ti hong sinh k ca
i dân  n pháp gii quyt ca khuyn nông 65
4.5.1. Nh ngi trong hong sinh k ci dân xã
Ch Là 65
4.5.2. Các gii pháp nhy mnh công tác khuyn nông ti hong sinh

k ci dân   66
PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 69
5.1. Kt lun 69
5.2. Kin ngh 71
i vc 71
i vi các cp chính quyn t 71
i vi các h nông dân 71
TÀI LIỆU THAM KHẢO 73

1
PHẦN 1
MỞ ĐẦU

1.1.Tính cấp thiết của đề tài
H thng khuyc Vit Nam chính thc thành lp
theo Quynh 13/CP ngày 02/03/1993 ca th tung Chính ph. Qua gn
ng và phát trin khuynh v th
quan trng ca mình trong chi c phát trin nông nghip nông thôn 
c ta. Khuyn nông là hong chuyn giao tin b k thut v nông
nghip, nông thôn và ph bin kinh nghim v sn xut, qun lý kinh t,
 chính sách, giá c th ng nhi nông dân có
 kh  gii quyt nhng v ca bn thân và cng, thúc
y nông nghip phát trin ci thi i sng và xây dng nông thôn
mn hiu kin ngun lc còn hn ch, nhà
c xóa b   t chc bao cp. Hong sn xut nông nghip
ng, phát tring hàng hóa nên có nhu cu cao
v các dch v khuyn nông. Vì th khuyn nông
phi hiu bit rng và có nhiu k  thc hi
khuyn nông mt cách có hiu qu.
Khuy     t ln trong s nghip phát trin nông

nghip nông thôn Vit Nam hin nay. V0% dân s sng  vùng nông
thôn và có thu nhp ch yu da vào nông nghip. Vì th vic phát trin mt
nn nông nghip tiên ting hii là ht sc cn thit.
Hin nay sinh k bn vu ci.
u kin cn thit cho quá trình phát trii sng ca con
ngui v chng t nhiên.
Thc t cho thy vic la chn hot ng sinh k ci dân chu nh

2
ng ca nhiu yu tu kin t nhiên, xã hi, yu t i, vt cht,
 h tng ca công tác khuyn nông ti
hong sinh k ci dân giúp ta thc nhng ng ca
công tác khuyn nông ti cuc sng sn xut ci dân.
Ch Là là mt xã thuc huyn Xín Mn tnh Hà Giang do là mt xã vùng
cao nên không có th m phát trin các ngp, dch v
vì vy nông nghip chính là ngành ngh i cuc sng nh
i dân.
Trong nhp cc phát trin,
tuy nhiên thu nhp ci dân và hiu qu kinh t bên c
còn có s lc hu và nhiu v cn gii quya, cùng vi s thay
i ca các u kin ngoi c phát trin v kinh t - xã hi, s bin
i khí h    ng sinh k c i dân xã Ch Là có
nhi nhnh. Chính vì vy, rt cn các cán b, nhân viên, công
tác khuy   i dân trong xã có nh    n
trong các hong phát trin sn xu ng trt, giúp h tng
c ci thin chng cuc sng. Xut phát t thc t n hành
nghiên c tài:“Đánh giá tác động của công tác khuyến nông tới hoạt
động sinh kế người dân tại xã Chế Là, huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang”.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung

  ng ca công tác khuyn nông ti ho ng sinh k ca
i dân xã Ch Là. T   xut mt s gii pháp nhy mnh hot
ng ca công tác khuyn nông ti hong sinh k c i dân giúp
i dân tn sn xut, ci thin chng cuc sng.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
 Tìm hiu kin t nhiên, kinh t - xã hi ca xã Ch Là.

3
 c thc trng hong khuyn nông ca xã Ch Là trong
nh
 Tìm hic các hong sinh k ch yu c
 ng ca công tác khuyn nông ti các hong
sinh k ci dân xã Ch Là, huyn Xín Mn, tnh Hà Giang.
 c nh ngi trong hong sinh k ca
 xut mt s gii pháp và kin ngh nhy mnh công
tác khuyn nông ti hong sinh k ci dân  
1.3. Yêu cầu của đề tài
-Tin hành tìm hia bàn nghiên cu, quan sát và thc hin phng vn
 thu thp s lip và th cp v các ni dung nghiên cu c tài.
-  tài góp phn làm rõ nhng ng ca công tác khuyn nông
ti hong sinh k ci dân ti xã Ch Là.
- Thc hiu qu ca các hong sinh k mang li dân

1.4.Ý nghĩa của đề tài
1.4.1.Ý nghĩa học tập và nghiên cứu
- Giúp sinh viên cng c li kin thc, vn dng tt vào thc t.
- Sinh viên có mng thc tiu ki 
duy khách quan và thc t  c, rèn
luyn k 
- Góp phn hoàn thin nhng lý lu

c bit.
1.4.2.Ý nghĩa trong thực tiễn và sản xuất
-  tài góp phn làm rõ nhng ng ca công tác khuyn nông
ti hong sn xut ci dân.
- Thc hiu qa ca các hong sinh k mang li


4
PHẦN 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Cơ sở khoa học
2.1.1. Những vấn đề cơ bản về khuyến nông
2.1.1.1.Một số định nghĩa về khuyến nông
Trong nhc s quan tâm cc, công
tác khuyy mnh và phát trin rng kháp t n tng
thôn b thành t chc khuyn nông. Vy khuyn nông là gì?
Trên th gii, t c s du tiên  
 rng, tri i t 
c d
Trong thc t khuyc t chc, trin khai bng nhiu hình
thc khác nhau nhm phc v nhing vi nhiu m
Bi vi ta v
thut ng khuyn nông.
Dt s n nông khác nhau :
 là mt tin trình ca vic lôi
kéo qun chúng tham gia vào vic trng và qun lý cây mt cách t nguy
(D.Mahony, 1987) [6]
n nông khuyt tin trình ca vic hòa
nhp các kin thc khoa hc k thut him, k 

quynh cái gì cn làm, cách th c
dng các ngun tài nguyên ti ch vi s tr giúp t  có kh
t qua các tr ngi gp ph chc FAO,1987) [6]
n nông khuyn lâm là mt s giao tip thông tin tnh táo nhm
giúp nông dân hình thành các ý kin hp lý và to ra các quy
 den Ban và H.S.Hawkins,1996) [6]

5
n nông khuyn lâm là làm vic vi nông dân, lng nghe nhng
    u và giúp h t gii quyt ly v  chính ca h
(Malla,1989) [6]
n nông là mt t t ch tt c các công vic có liên quan
n s nghip phát trió là mt h thng giáo dng,
i tr hc bng cách th
p : Khuyn nông là mt tin trình giáo dc không chính
th ng c i nông dân. Ti n cho
i nông dân nhng thông tin và nhng li khuyên nhm giúp h gii
quyt nhng v hoc nhc sng. Khuyn nông h
tr phát trin các hong sn xut, nâng cao hiu qu  không ngng
ci thin chng cuc sng ca nô. [6]
ng : Khuyn nông là khái ni ch tt c nhng
hong h tr s nghip xây dng và phát trin nông thôn.[6]
Trên th gii, t c s du tiên  
 rng, tri i t 
c d]
u to ca t ng Hán - Ving
hong nhm khuy và tu ki phát trin sn xut
nông nghip trên tt c c: trng tr sn
 nông thôn.[6]
 Vit Nam, khuy  c hiu là mt h thng các bin pháp

giáo dc không chính thc cho nông dân nhy mnh phát trin sn xut
nông nghip, nâni sng vt cht và tinh thi dân, xây dng
và phát trin nông thôn mi.[6]
a Trung tâm khuyn nông khuyn lâm quc gia
(TTKNKLQG) thì: Khuyn nông là mt quá trình, mt dch v thông tin

6
nhm truyn bá nhng ch  nông nghip, nhng kin
thc v k thut, kinh nghim t chc và qun lý sn xut, nhng thông tin v
th ng giá c, rèn luyn tay ngh  h  kh 
gii quyt v ca sn xui sng, ca bn thân h và cng, nhm
phát trin sn xut, nâng cao dân trí, ci thii sng và phát trin nông
nghip nông thôn.[12]
 y khuyn nông là cách giáo dc không chính thc ngoài hc
i ln tui. Khuyn nông là quá trình
vng qung bá, khuyn cáo cho nông dân theo các nguyên t
là mt quá trình tip thu dn dn và t giác ca nông dân. Nói cách khác,
khuyn nông là nhng vào quá trình sn xut kinh doanh ci
nông dân, giúp h sn xut hiu qu cao nht. Ni dung ca hong
khuyn nông phi khoa hc, kp thi và thích ng vi u kin sn xut ca
i nông dân.
2.1.1.2. Vai trò của khuyến nông đối với phát triển nông thôn Việt Nam
* Khuyn nông có vai trò quan trng trong s nghip phát trin nông thôn
Trong iu kin nc ta hin nay, trên 80% sng  các vùng nông thôn
vi 70% lao ng xã hi  sn xut ra nông sn thit yu cung cp cho toàn
b xã hi nh lng thc, thc phm, nguyên liu cho công nghip ch bin
và sn xut nông nghip chim 37- 40% giá tr sn phm xã hi. Khuyn
nông n to nên s ng mnh m v t, chng
sn phm nông - lâm - m b
quan trng trong công cum nghèo và s nghip phát trin nông

nghip, nông thôn và nông dân [8]

7
Sơ đồ2.1:Khuyến nông có vai trò trong sự nghiệp phát triển nông thôn
(Nguồn: Bài giảng nguyên lý và phương pháp Khuyến nông
* Vai trò ca khuyn nông trong quá trình t nghiên cn phát trin nông
nghip
Khuyn nông là cu ni gia nông dân vic; Nhà nghiên cu;
Th ng; Nông dân gii; Các doanh nghip; ; Các ngành ngh
có liên quan ti nông dân.

Sơ đồ 2.2 Vai trò của KN trong quá trình từ nghiên cứu đến phát triển
nông nghiệp
(Nguồn: Bài giảng nguyên lý và phương pháp Khuyến nông)
Phát triển
nông thôn
Giao
thông
Khuyn
nông
Chính sách
Nghiên cu
công ngh
Th
ng
Tài
chính
Tín dng
Giáo dc
Nông dân

Cng thôn
bn
Nhà nghiên cu
Vin nghiên cu
i hc

Khuyến nông

8
 Khuyn nông góp ph   m nghèo: Thc hi  
trình d  nông nghip phát trin, nông thôn phát trin nh
i sng kinh t-  xã hi nông thôn.
Vai trò ca khuyi vc
 Vng nông dân tip thu và thc hin các chính sách v nông lâm
nghip.
 Trc tip góp phn cung cp thông tin v nhng nhu cu nguyn vng
c c honh, ci
ti c chính sách phù hp.[8]
 c thc hin các chính sách, chic v phát trin nông
lâm nghip, nông thôn và nông dân.
2.1.1.3.Mục tiêu của khuyến nông
(Theo ngh -CP ngày 08/01/2010)
Nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh ci sn xu 
nho nông dân v
kin thc, k ng cung ng dch v  h tr nông dân sn
xut hiu qu cao, thích u kin sinh thái, khí hu và
th ng.[7]





- [7]

tham gia [7]

9
2.1.1.4. Nội dung của khuyến nông
Theo ngh nh s -CP v khuyn nông, ban hành ngày
08/01/2010. Hong ca khuyn nông bao gm nhng ni dung sau:
Bồi dưỡng, tập huấn và đào tạo
 ng
i sn xut, bao gm: nông dân sn xut nh, nông dân sn xut
hàng hóa, nông dân thuc din h nghèo; ch trang tri, xã viên t hp tác và
hng; doanh nghip va và nh; 
o dy ngh c h tr.
i hong khuyn nông là cá nhân tham gia thc hin các hot
ng h tr    phát trin sn xu   
v    sn xut, ch bin, bo qun, tiêu th trong nông
nghip, lâm nghip, thn nông nghip, ngành
ngh nông thôn.
 Ni dung
Bng, tp hui sn xut v chính sách, pháp lut; tp
hun, truyn ngh cho nông dân v k n xut, t chc, qun lý sn
xu c khuyn nông; tp hui hot
ng khuy chuyên môn nghip v.
 Hình thc



-DVD);

- 



10
- 
- 
-
-

- 


[7]
Thông tin tuyên truyền
- 


-
             chí



-
nông. [7]
Trình diễn và nhân rộng mô hình
-
              

-Xây d

-    

-
[7]

11
Tư vấn và dịch vụ khuyến nông

- ng thôn.
- 
 thành, nâng cao

- 

.
- 
- 
-              
thôn.[7]
Hợp tác quốc tế về khuyến nông
- 

- 

- 
           
. [7]
2.1.1.5. Các nguyên tắc của khuyến nông
- 


- 


12
- 

- 


- 
- 
[7]
2.1.1.6. Các phương pháp khuyến nông

 chúng.
Phương pháp tiếp xúc cá nhân: c s dng rng
rãi trong khuy  i cán b khy   
hoc gp g h  tho lun nhng ch  mà hai bên
cùng quan tâm và cung cp cho h thông tin hoc nhng li khuyên. Nhng
cuc gp g ng rt thoi mái và ít khi phi câu n u gì.Nó biu
hin s quan tâm ca cán b khuyi vi ti dân cho nên nó
là yu t quan trng bc nht trong vic cng c lòng tin và tình cm gia
i dân và cán b khuy  c thc hin bng
   p g, g   n thoi gia nông dân và cán b
khuyn nông. [5]
m: - Cng c lòng tin và tranh th tình cm ca h nông dân
- Tc bu không khí thoi mái và m cúng
- D thc hin, nhanh, kp thng thông tin theo yêu cu.
m:
- Tn nhiu thi gian

- Quá trình ph bin thông tin chm, din hp
- n tng nông dân nên d gây nghi k trong cng.

13
Phương pháp nhóm: c
truyt cho mi có chung mt mi quan tâm và nhm mc
c thc hin bng cách: hi
hp, trình din, hi thu bp hun k thut.[5]
 cp thông tin cao, tn ít nhân
ly s tham gia ca dân, ci tin k thut do dân góp ý, phát hin
v mi nhanh chóng.
 m: Ch gii quy c nhng v  chung ca nhóm,
không gii quyc nhng v riêng ca tng cá nhân.
Vic t chc nhóm và duy trì hong xuyên và có hiu qu
i phu công sc và kinh phí ln.
Phương pháp thông tin đại chúng: c thc hin
bc (sách, báo, t
tin nhìn (tranh nh, mu v  n nghe nhìn (phim video, phim
nha, tivi).[5]
m cm vi tuyên truyn rng, phc v c
nhii, linh hot  mn thông tin nhanh và chi phí thp.
m ca nó là không có li khuyên và s  c th cho
tng cá nhân
2.1.2. Những vấn đề cơ bản về sinh kế
Theo DFID (Department For International Development) sinh k gm
3 thành t chính : ngun lc và kh c, chic sinh
k và kt qu sinh k. Có quan nim cho rng sinh k n ch là
v kim sng, kim mi. Mà  cn v tip
cn các quyn s h      i quan h (Wallmann,
1984). Sinh k  tp hp các ngun lc và kh 

c kt hp vi nhng quynh và hong mà h thc

14
thi nh  s     c các m   c nguyn ca
h n các hong sinh k là do mi cá nhân hay h gia
 quynh dc và kh a h ng thi chu tác
ng ca các th ch chính sách và các mi quan h xã hi và mi cá nhân và
h nh t thit lp trong cng.[12]
2.1.2.1. Khái niệm sinh kế bền vững
Khái nim sinh k lu  cp trong báo cáo Brundland
(1987) ti hi ngh th ging và phát trin. Mt sinh k c cho
là bn vi có th i phó và khc phc nhng áp lc và
cú sng thi có th duy trì hoc nâng cao kh ài sn  c hin
tn h các ngun tài nguyên thiên
nhiên. [12]

    




 

                
lai.[12]
2.1.2.2. Khái niệm chiến lược sinh kế
Chic sinh k  ch phm vi và s kt hp nhng la chn
và quyc s dng, qun lý các ngun vn
và tài sn sinh k nhi s t
c mc tiêu nguyn vng ca h.[12]

15











Sơ đồ 2.3: Phân tích khung sinh kế của nông dân nghèo
(Nguồn: DFI, 2003)
2.1.2.3. Khái niệm các nguồn vốn sinh kế
Ngun vn sinh k c hiu kin khách quan và ch
ng vào mt s vt hii v cht hoc
ng. Các loi ngun vn sinh k gm vn v i, vt cht, tài chính,
xã hi, t [12]
Nguồn vốn con ngƣời
C ca ngun vn này. Vi bao gm các yu
t u nhân khu ca h n thc và giáo dc ca các thành
u ca tng cá nhân, kh 
o, sc khe, tâm sinh lý c thi
gian, hình th     u t    
trng nht vì nó quynh kh a mt cá nhân, mt h 
dng và qun lý các ngun vn khác.[12]

Tự nhiên

Tài chính
Xã hội
Vật chất
Con ngƣời
Bối cảnh
dễ tổn
thƣơng

- ng
- Thi v
- Ch ng
(trong t
nhiên và môi
ng, th
ng,
chính tr,
chin
tranh)

Chính sách, tiến
trình và cơ cấu

- các cp khác
nhau ca Chính
ph, lut pháp,
chính sách công,
ng lc, các
qui tc

-Chính sách và

  i vi
khu v

-Các thit ch
công dân, chính
tr và kinh t (th

Các chiến
lƣợc SK

-Các tác nhân
xã hi (nam,
n, h gia
 ng

-  tài
nguyên thiên
nhiên
-  th
ng
- ng
-Sinh tn hoc
tính bn vng
Các kết quả SK
-Thu nhp nhi
-Cuc s y 

-Gim kh  n

-   c

c ci thin
-Công bng xã hi
c ci thin
-  n vng
ca tài nguyên thiên
nhiên
-Giá tr không s
dng ca t nhiên
c bo v

16
Nguồn vốn xã hội
Bao gm các mi xã hi các mi quan h vi h i xung
quanh, bao gm ngôn ng, các giá tr v ni
t chc xã hi, các nhóm chính th     c mà con
 c nhng lc con
i tham gia vào xã hi và s dng ngun v th 
ng không nh n quá trình to dng sinh k ca h [12] .
Nguồn vốn tự nhiên
Ngun vn t nhiên bao gm nhng yu t thuc v t t,
c và các ngui s d n
kim sn ngun vn t nhiên cn các tài nguyên
có th hi phc và các tài nguyên không th hi ph 
phát trin các hong nông nghip.
Nguồn vốn tài chính
u t trung gian có s i có ý nghía quan trng vi vic
s dng thành công các yu t tài sn khác. Ngu     
ngun lc tài chính (ch yu là tin mt và các tài kho
i s d c mc tiêu sinh k ca mình. Có hai ngun
nn vn sn có và ngun vng xuyên (1)

ngun vn sn có: tit kim, tin gi ngân hàng, vt nuôi, khon vay tín dng
và (2) ngun vng xuyên: tr cp, các khon tin chuyng
t c hoc các khon tin gi.
Nguồn vốn vật chất
 cn tài si to nên và các dng tài sn vt cht.
Ngun vt cht bao g h tn và công c sn xut hàng hóa
cn thi h tr sinh k h tc biu hiên là mt hàng hóa
công cng s dng mà không cn tr phí trc tip, bao gm nhi

17
ng vt chng nhu cn
ci nhiu l
Công c sn xut hàng hóa là nhng công c và thit b i
s d hot ng mang l  do mt
i s h thuê hoc mua, ph bii
vi các thit b phc tp.
2.2. Tình hình nghiên cứu trong và nƣớc ngoài
2.2.1. Lịch sử khuyến nông của một số nước trên Thế giới
* Pháp
Th k 15 - 16: mt s công trình khoa hc nông nghip ra i nh:
a Enstienne và Liebault nghiên cu v kinh t nông
thôn và khoa hc nông nghip. Tác phm din trng nông nghip ca Oliver
de Serres  cp ti nhiu vn  trong nông nghip nh ci tin ging cây
trng vt nuôi.[4]
Th k 18 cm t Ph cp nông nghip (Vulgazigation Agricole), hoc
chuyn giao k thut n ngi nông dân (Transfert des Technologies
Agrcoles au Payan) c s dng ph bin. [8]
n t sau chin tranh th gii th nht (1914 - 1918) n nay.
        u k
thut nông nghip u tiên c t chc do sáng kin ca nông dân vùng Pari

hot ng vi nguyên tc:
- Ngi nông dân có trách nhim và ch ng trong công vic
- Sáng kin t c s
- Hot ng nhóm rt quan trng
* Mỹ
Nm 1845 ti Ohio, N.S.Townshned ch nhim khoa Nông hc  xut
vic t chc nhng câu lc b nông dân ti các qun, huyn và sinh hot nh
k. ây là tin thân ca khuyn nông M.