Hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính phủ lào theo luật xây dựng văn bản năm 2012 thực trạng và giải pháp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TƯ PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

BOUNHEUANG PHANYASITH

HOẠT ĐỘNG BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP
LUẬT CỦA CHÍNH PHỦ LÀO THEO LUẬT XÂY DỰNG
VĂN BẢN NĂM 2012 - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Chuyên ngành

: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính

Mã số

: 60.38.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. BÙI THỊ ĐÀO

HÀ NỘI – NĂM 2016


LỜI CẢM ƠN
Trước hết, tôi xin được gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo Trường
Đại học Luật Hà Nội, đặc biệt là các thầy cô giáo Khoa sau Đào tạo sau đại
học và Khoa Hành chính - Nhà Nước đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong
quá trình học tập, nghiên cứu chương trình thạc sĩ luật học tại Trường.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất của mình đến người
hướng dẫn khoa học PGS.TS. Bùi Thị Đào, người đã tận tâm, nhiệt tình chỉ
bảo và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn động
viên, quan tâm, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua.
Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày…tháng…năm 2016
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Bounheuang PHANYASITH


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng cá
nhân tôi. Mọi tài liệu, số liệu trong luận văn là khách quan, trung thực.
Những kết quả, những đánh giá trong luận văn chưa được ai công bố ở bất kỳ
một công trình nghiên cứu khoa học nào.
Hà Nội, ngày…tháng…năm 2016
XÁC NHẬN CỦA NGƯỜI

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

HƯỚNG DẪN

Bounheuang PHANYASITH


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

CHDCND

: Cộng hòa dân chủ nhân dân

CP

: Chính phủ

NDCM

: Nhân dân cách mạng

NĐ

: Nghị định

TVQH

: Thường vụ Quốc hội


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1

Chương 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG BAN HÀNH VĂN
BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA CHÍNH PHỦ LÀO..................................... 8

1.1. Khái niệm, phân loại, nội dung của văn bản quy phạm pháp luật

của Chính phủ Lào.................................................................................... 8
1.1.1. Khái niệm văn bản quy phạm pháp luật ........................................ 8
1.1.2. Nội dung văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào......... 17
1.1.3. Vị trí, vai trò và các yêu cầu đối với hoạt động ban hành văn bản
quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào................................................ 18
1.2. Thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính
phủ Lào ................................................................................................... 21
1.3. Trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
Chính phủ Lào ........................................................................................ 22
1.4. Hoạt động ban hành ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính
phủ ở một số quốc gia và bài học kinh nghiệm cho Chính phủ Lào ........... 27
1.4.1. Hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ ở
một số quốc gia ..................................................................................... 27
1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Chính phủ Lào .......................... 32
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .................................................................................... 36

Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ HOẠT ĐỘNG BAN HÀNH VĂN
BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA CHÍNH PHỦ LÀO................................... 38

2.1. Thực trạng pháp luật về hoạt động ban hành văn bản quy phạm
pháp luật của Chính phủ Lào ................................................................ 38
2.1.1. Pháp luật về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
tập thể Chính phủ Lào ........................................................................... 38


2.1.2. Pháp luật về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
Thủ tướng Chính phủ Lào ..................................................................... 39
2.2. Thực trạng hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
Chính phủ Lào trong thời gian qua ...................................................... 40
2.2.1. Thực trạng hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của

tập thể Chính phủ .................................................................................. 40
2.2.2. Thực trạng hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
Thủ tướng Chính phủ ............................................................................ 41
2.3. Đánh giá hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
Chính phủ trong thời gian qua .............................................................. 43
2.3.1. Những thành tựu ......................................................................... 43
2.3.2. Những khó khăn, hạn chế và vướng mắc .................................... 50
2.3.3. Nguyên nhân ............................................................................... 57
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .................................................................................... 60

Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU
QUẢ HOẠT ĐỘNG BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA
CHÍNH PHỦ LÀO ......................................................................................... 62

3.1. Định hướng hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
Chính phủ Lào ........................................................................................ 62
3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả ban hành văn bản quy
phạm pháp luật của Chính phủ Lào ..................................................... 71
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 .................................................................................... 80

KẾT LUẬN ................................................................................................... 83
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 85


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước như hiện nay văn
bản quy phạm pháp luật là một trong những loại văn bản pháp luật có vai trò

rất quan trọng ở các quốc gia trên thế giới nói chung và ở Lào nói riêng, đặc
biệt là khi nước CHDCND Lào đang hội nhập ngày càng sâu rộng với khu
vực và quốc tế.
Trong những năm qua, hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật
của Chính phủ Lào đã được Đảng và Nhà nước Lào quan tâm, chú trọng. Đặc
biệt, với sự ra đời của Luật xây dựng văn bản pháp luật năm 2012, việc ban hành
văn bản quy phạm pháp luật đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, góp phần
nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân ở khắp các địa phương trong
cả nước Lào, thúc đẩy công cuộc xây dựng Nhà nước trong thời kỳ đổi mới vì
mục tiêu: “hòa bình, độc lập, dân chủ, thống nhất, thịnh vượng”.
Tuy nhiên, trên thực tế do quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền ở
Lào đang trong quá trình chuyển đổi, kỹ thuật lập pháp trong quá trình soạn
thảo văn bản pháp luật của tập thể Chính phủ vẫn còn hạn chế nên hoạt động
ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào vẫn còn gặp phải
những hạn chế, khó khăn, vướng mắc. Những hạn chế, vướng mắc này được
thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau, ví dụ như: hạn chế về mặt chính trị pháp lý hoăc văn bản quy phạm pháp luật được ban hành không đảm bảo
tiêu chuẩn khoa học…vv. Sở dĩ, còn tồn tại những vấn đề trên là do nhiều
nguyên nhân khác nhau, bao gồm nguyên nhân chủ quan và khách quan.
Yêu cầu về xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật của Nhà nước
pháp quyền, đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước,
hội nhập quốc tế và khu vực đòi hỏi chúng ta phải tìm hiểu thực trạng quy
định của pháp luật về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của


2

Chính phủ Lào và đưa ra một số giải pháp để hoàn thiện hệ thống văn bản
quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào trong thời gian tới là việc làm có
tính cấp thiết trong khoa học pháp lý hiện nay.
Xuất phát từ đòi hỏi khoa học, yêu cầu thực tiễn và góp phần hoàn

thiện các quy định pháp luật về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp
luật của Chính phủ ở nước CHDCND Lào, tác giả chọn đề tài: “Hoạt động
ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào theo Luật xây
dựng văn bản năm 2012 - Thực trạng và giải pháp” làm đề tài luận văn
Thạc sĩ luật học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Cho đến nay, việc nghiên cứu những vấn đề liên quan đến hoạt động
ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào đã có rất nhiều
công trình nghiên cứu được công bố, đó là:
Luận án Tiến sĩ quản lý Hành chính công với đề tài: “Xây dựng và
ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở
CHDCND Lào” của Somnith Sylibounlieng, 2014, Trường Học viện Hành
chính, Hà Nội; bài viết “Cải cách văn bản quy phạm pháp luật về thương
mại và liên quan đối với nhóm Asean” của Khăm Phết Cong Đa La, Tạp chí
pháp luật số 4/2010 của nước CHDCND Lào, 2010; bài viết “Hoàn thiện tổ
chức và hoạt động của Quốc hội về kiểm tra việc ban hành văn bản quy
phạm pháp luật trong giai đoạn hiện nay” của Chăng Pheng Si Li Văn, Tạp
chí pháp luât số 01/2011 của nước CHDCND Lào, 2011; Luận án Tiến sĩ
luật học, “Pháp luật về kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật ở Lào
và Việt Nam nghiên cứu từ góc độ so sánh”, của tác giả Phousakhone
Meangvong, Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, 2010…
Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu một cách tổng thể, toàn
diện vấn đề hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào


3

theo Luật xây dựng văn bản năm 2012 của Lào. Để bổ sung cho việc nghiên cứu
hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào, tác giả
mạnh dạn chọn đề tài: “Hoạt động ban hành Văn bản quy phạm pháp luật của

Chính phủ Lào theo Luật xây dựng văn bản năm 2012 của Lào - Thực trạng và
giải pháp” làm đề tài luận văn tốt nghiệp cao học Luật. Đây là việc làm hết sức
cần thiết nhằm tìm hiểu các quy định của pháp luật về hoạt động ban hành văn
bản quy phạm pháp luật ở Lào. Qua việc nghiên cứu đề tài này, tác giả luận văn
cũng tìm hiểu hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ ở
một số quốc gia và từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Chính phủ Lào. Đồng
thời, qua đó tác giả còn đề xuất phương hướng và một số giải pháp nhằm hoàn
thiện các quy định về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
Chính phủ Lào ở nước văn bản quy phạm pháp luật Lào trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Về đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn chính
là những vấn đề lý luận về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật
của Chính phủ; các quy định của Luật ban hành văn bản pháp luật năm 2012
về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào cũng
như thực tiễn thực hiện các quy định pháp luật đó của Chính phủ Lào.
- Về phạm vi nghiên cứu: Tác giả luận văn tập trung nghiên cứu những
vấn đề pháp lý về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính
phủ Lào như: khái niệm, nội dung văn bản quy phạm pháp luật; hoạt động ban
hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ ở một số quốc gia và bài học
kinh nghiệm cho Chính phủ Lào. Phần chủ yếu của luận văn là nghiên cứu các
quy định về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ và
Thủ tướng Chính phủ; đánh giá hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật
của Chính phủ Lào trong thời gian qua. Đồng thời, tác giả luận văn đề xuất định
hướng và các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động ban hành văn bản


4

quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào theo mô hình và kinh nghiệm của một số
quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

4. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu của việc nghiên cứu đề tài là tìm hiểu các quy định trong
hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào theo
Luật xây dựng văn bản năm 2012 của Lào; tìm hiểu thực trạng áp dụng các
quy định trong hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính
phủ Lào. Đồng thời, tìm hiểu các quy định của pháp luật của các quốc gia
trên thế giới về vấn đề này, từ đó thấy được những mặt tích cực của các quốc
gia trên thế giới và rút ra bài học kinh nghiệm cho hoạt động ban hành văn
bản quy phạm pháp luật ở Lào trong thời gian tới.
Để đạt được mục tiêu đã đề ra, tác giả luận văn thực hiện các nhiệm vụ
nghiên cứu, như: phân tích khái niệm, đặc điểm, các loại văn bản quy phạm pháp
luật của Chính phủ, nội dung văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ; phân
tích hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ ở một số
quốc gia đó là Pháp và Việt Nam và từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Chính
phủ Lào. Đồng thời, tác giả còn phân tích các quy định của pháp luật về hoạt
động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ và Thủ tướng Chính
phủ ở Lào và nghiên cứu thực trạng thi hành các quy định về hoạt động ban
hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào hiện nay.
Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu về lý luận và pháp luật thực định về
hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào, tác giả luận
văn đề xuất định hướng và các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả ban hành văn
bản quy phạm pháp luật của Chính phủ của nước CHDCND Lào. Điều đó đáp
ứng được yêu cầu phát triển kinh tế của đất nước và làm cho hệ thống các quy
định về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ nước


5

CHDCND Lào có những nét tương đồng về kỹ thuật lập pháp, nội dung và hiệu
quả áp dụng các quy định phù hợp với xu hướng phát triển chung của thế giới.

5. Các câu hỏi nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu toàn diện của đề tài, Luận văn phải
trả lời những câu hỏi sau:
(1)Văn bản quy phạm pháp luật là gì? Văn bản quy phạm pháp luật của
Chính phủ bao gồm những nội dung gì?
(2)Thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật
của Chính phủ ở CHDCND Lào được quy định như thế nào?
(3) Hoạt động ban hành ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính
phủ ở một số quốc gia khác được quy định như thế nào? Cụ thể là Việt Nam và
Pháp. Đồng thời, bài học kinh nghiệm cho Chính phủ Lào rút ra là gì?
(4) Thực trạng các quy định pháp luật về hoạt động ban hành văn bản
quy phạm pháp luật của Chính phủ được thể hiện như thế nào? Những thuận
lợi, khó khăn của hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính
phủ ở Lào trong thời gian qua như thế nào?
(5) Hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ
Lào cần có định hướng và giải pháp như thế nào nhằm nâng cao hiệu quả ban
hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào trong thời gian tới?
6. Các phương pháp nghiên cứu áp dụng để nghiên cứu luận văn
Để nghiên cứu đề tài luận văn, tác giả luận văn sử dụng phương pháp luận
biện chứng duy vật của Chủ nghĩa Mác- Lênin.Đồng thời, tác giả luận văn cũng
sử dụng những phương pháp nghiên cứu cụ thể, thích hợp như: phương pháp hệ
thống hóa, phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp, phương pháp thống
kê và phương pháp so sánh. Những phương pháp nghiên cứu hiện đại này bảo
đảm độ tin cậy của các kết quả nghiên cứu của luận văn.
7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn


6

Qua việc nghiên cứu, phân tích các quy định của pháp luật về hoạt

động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ theo Luật xây
dựng văn bản pháp luật năm 2012 ở Lào, luận văn đã đạt được những kết
quả nghiên cứu mới như sau:
1) Trình bày một số vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động ban hành văn
bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào.
2) Tìm hiểu hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của
Chính phủ ở quốc gia Pháp và Việt Nam. Từ đó rút ra bài học kinh nghiệm
cho Chính phủ Lào.
3) Phân tích các quy định của pháp luật về hoạt động ban hành văn
bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào. Đồng thời, tìm hiểu thực trạng
hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật ở Lào trong thời gia qua.
4) Đề xuất định hướng và các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện các
quy định pháp luật về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật ở
Lào trong thời gian tới.
Đồng thời, luận văn chỉ ra khả năng ứng dụng những kết quả nghiên
cứu so sánh trong việc tham khảo học tập kinh nghiệm của Việt Nam và
Pháp nhằm hoàn thiện và phát triển hệ thống các quy định về hoạt động ban
hành văn bản quy phạm pháp luật ở Lào trong thời gian tới. Ngoài ra, luận
văn có thể là tài liệu tham khảo bổ ích cho cán bộ nghiên cứu và giảng dạy
cũng như sinh viên trong các cơ sở đào tạo, nghiên cứu pháp luật.
8. Cơ cấu của luận văn
Ngoài Lời nói đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
gồm ba chương như sau:
Chương 1. Một số vấn đề lý luận về hoạt động ban hành văn bản quy
phạm pháp luật của Chính phủ Lào.


7

Chương 2. Thực trạng pháp luật và hoạt động ban hành văn bản quy

phạm pháp luật của Chính phủ Lào.
Chương 3. Định hướng và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào.


8

Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG BAN HÀNH VĂN BẢN
QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA CHÍNH PHỦ LÀO
1.1. Khái niệm, phân loại, nội dung của văn bản quy phạm pháp
luật của Chính phủ Lào
1.1.1. Khái niệm văn bản quy phạm pháp luật
1.1.1.1. Định nghĩa văn bản quy phạm pháp luật
Văn bản quy phạm pháp luật là một trong những loại văn bản pháp
luật rất quan trọng trong hoạt động quản lý nhà nước và xã hội ở Lào hiện
nay. Bởi, đó là nơi chứa đựng những hành lang pháp lý không chỉ giúp cho
việc ổn định và phát triển nền kinh tế ở Lào được bền vững mà nó còn là nơi
lưu giữ những đặc trưng nền văn hóa, nền giáo dục khoa học hiện đại phục
vụ đắc lực sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, giữ vững an
ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố nền quốc phòng, mở rộng quan
hệ đối ngoại và chủ động hội nhập với các quốc gia trên thế giới1.
Pháp luật là một trong những vấn đề rất quan trọng ở tất cả các quốc
gia trên thế giới nói chung và ở Lào nói riêng. Ở Lào, pháp luật được hình
thành từ các con đường như: tập quán pháp, tiền lệ pháp và các văn bản quy
phạm pháp luật. Theo quan điểm của Lào, văn bản quy phạm pháp luật là
loại nguồn chính thức, chủ yếu là pháp luật. Như vậy, chúng ta có thể thấy
văn bản quy phạm pháp luật có vai trò rất to lớn trong đời sống nhà nước và
pháp luật Lào.
Văn bản quy phạm pháp luật là một thuật ngữ được rất nhiều các

chuyên gia pháp luật và các nhà nghiên cứu pháp luật trên thế giới và ở Lào
1

Trường Cao đẳng Luật Lào (2013), Giáo trình xây dựng văn bản pháp luật, , Nxb Chính trị, tr 12.


9

quan tâm, tìm hiểu. Nghiên cứu về thuật ngữ này, có rất nhiều quan điểm
khác nhau được đưa ra. Ví dụ:
Có quan điểm cho rằng: văn bản quy phạm pháp luật là: “hình thức
thể hiện của các quyết định pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền
ban hành theo trình tự và dưới hình thức nhất định, có chứa đựng các quy
tắc xử sự chung nhằm điều chỉnh một loại quan hệ xã hội nhất định, được áp
dụng nhiều lần trong thực tiễn đời sống và việc thực hiện văn bản đó không
làm chất dứt hiệu lực của nó”2. Hoặc có quan điểm thì cho rằng: “văn bản
quy phạm pháp luật là loại nguồn trực tiếp của pháp luật, gồm các quyết
định chứa đựng các quy tắc xử sự chung do cơ quan nhà nước có thẩm
quyền ban hành theo trình tự nhằm điều chỉnh quan hệ xã hội nhất định”3.
Tuy nhiên, để thống nhất về cách hiểu thuật ngữ này, cũng như thừa
nhận vai trò quan trọng của văn bản quy phạm pháp luật thì Quốc hội Lào đã
thông qua và ban hành Luật xây dựng văn bản năm 2012 nhằm hướng dẫn
việc soạn thảo, ban hành, thực thi và áp dụng các văn bản pháp luật có tính
hiệu quả cao nhất. Tại Điều 2 Luật xây dựng văn bản được Quốc hội Lào
thông qua năm 2012 thì khái niệm văn bản quy phạm pháp luật được quy
định rất chi tiết, cụ thể. Theo đó, văn bản quy phạm pháp luật được hiểu là:
“văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo thủ tục, trình
tự theo quy định của pháp luật, trong đó bao gồm các quy tắc xử sự chung,
được Nhà nước Lào đảm bảo thực hiện nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội
theo trật tự nhất định”.

Như vậy, thông qua quy định này chúng ta có thể hiểu văn bản quy
phạm pháp luật ở Lào đó là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban
2
Sommith SY LI BOUNLENG (2011), “Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của nước Cộng
hòa dân chủ nhân dân Lào”, Tạp chí Quản lý nhà nước, (189), tr.64;
3
Nouangthong SENGNOUTHONG (2010), “Hoàn thiện quy trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật
của cơ quan hành chính Nhà nước tại Lào”, Tạp chí Quản lý nhà nước, (78), tr 23- 27.


10

hành. Các cơ quan có thẩm quyền này có thể do Thủ tướng Chính phủ hoặc
tập thể Chính phủ Lào ban hành. Những văn bản quy phạm pháp luật này
được Thủ tướng Chính phủ, tập thể Chính phủ Lào ban hành theo đúng thủ
tục, trình tự đã được pháp luật quy định. Những văn bản này có chứa đựng
những quy tắc xử sự chung được Nhà nước đảm bảo thực hiện với mục đích
cuối cùng là điều chỉnh các quan hệ xã hội theo một trật tự nhất định.
Văn bản quy phạm pháp luật ở Lào có ý nghĩa rất lớn trong việc điều
chỉnh các quan hệ xã hội, bởi thông qua các quy phạm pháp luật thì đã tạo ra
được trật tự pháp luật vì sự phát triển lành mạnh của toàn xã hội và của từng
cá nhân. Đặc biệt là những văn bản quy phạm pháp luật có chất lượng, phù
hợp với các đòi hỏi của cuộc sống.
1.1.1.2. Đặc điểm của văn bản quy phạm pháp luật
Một là, văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan Nhà nước có thẩm
quyền ban hành. Theo quy định của pháp luật chỉ cơ quan Nhà nước được
pháp luật quy định mới có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp
luật. Một văn bản pháp luật ban hành được coi là văn bản quy phạm pháp
luật ở nước CHDCND Lào thì trước tiên văn bản đó phải được ban hành bởi
những cơ quan nhà nước có thẩm quyền4. Theo quy định tại Luật xây dựng

văn bản năm 2012 cùng với việc quy định hệ thống văn bản quy phạm pháp
luật hiện hành ở Lào thì những chủ thể có thẩm quyền ban hành văn bản quy
phạm pháp luật bao gồm: Quốc hội, Ủy ban TVQH, Chính phủ, Hội đồng
Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao; Hội đồng nhân dân các cấp, Ủy ban
nhân dân các cấp; hoặc có sự phối hợp giữa Ủy ban TVQH hay giữa Chính
phủ với cơ quan trung ương hoặc giữa các cơ quan nhà nước ở trung ương
với nhau.
4

Trường Cao đẳng Luật Lào (2013), Giáo trình xây dựng văn bản pháp luật, , Nxb Chính trị, tr 17.


11

Ngoài ra, theo Luật xây dựng văn bản năm 2012 ở Lào còn có một số
cá nhân khác cũng có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật đó
là: Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan
ngang bộ; Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao; Viện trưởng Viện kiểm sát
nhân dân Tối cao; Cơ quan Kiểm toán nhà nước.
Như vậy, không phải tất cả các cơ quan nhà nước ở Lào đều có quyền
có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật mà chỉ những cơ quan,
cá nhân do pháp luật quy định thì mới có thẩm quyền ban hành. Và những
văn bản được ban hành nhưng không phải do các chủ thể trên tiến hành theo
quy định của pháp luật thì không phải là văn bản quy phạm pháp luật. Ví dụ
như: lời tuyên bố, những lời hiệu triệu nhằm giải thích chính sách đối nội,
đối ngoại của Nhà nước mặc dù mang ý nghĩa pháp lý nhưng trên thực tế đó
khong phải là những văn bản quy phạm pháp luật.
Hai là, văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo trình tự, thủ
tục nhất định. Văn bản quy phạm pháp luật là một trong những loại văn bản
có hình thức pháp lý do cơ quan nhà nước ban hành, được sử dụng nhằm điều

chỉnh các quan hệ xã hội trong đời sống hằng ngày phát sinh trong quá trình
quản lý nhà nước. Do đó, việc cần phải đảm bảo sự chặt chẽ, thống nhất theo
trình tự, thủ tục nhất định trong hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy
phạm pháp luật là rất quan trọng. Luật xây dựng văn bản năm 2012 ở Lào đã
quy định rất cụ thể, chi tiết về trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm
pháp luật. Theo đó, văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm
quyền ban hành ở Lào thường được xây dựng theo trình tự, thủ tục rất đầy đủ.
Cụ thể, theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật ở Lào hiện nay thì
trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật bao gồm những bước


12

như: lập chương trình, soạn thảo, lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo văn bản,
thông qua, ký và công bố văn bản quy phạm pháp luật5.
Tuy nhiên, trong những trường hợp khẩn cấp ví dụ như trong trường
hợp khẩn cấp hoặc cần phải bổ sung ngay cho phù hợp với văn bản quy
phạm pháp luật thì trình tự, thủ tục này có thể được rút gọn nhằm đảm bảo
thuận lợi hơn cho việc áp dụng trên thực tế.
Việc pháp luật quy định văn bản quy phạm pháp luật phải ban hành
theo trình tự, thủ tục nhật định có vai trò rất quan trọng. Bởi thông qua đó,
người soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật phải soạn thảo văn bản đúng
tiến độ và đảm bảo chất lượng. Đồng thời, sẽ tạo ra cơ chế giám sát, phối
hợp, kiểm tra giữa những cơ quan có thẩm quyền trong việc ban hành văn
bản quy phạm pháp luật nhằm hạn chế tối đa những thiếu sót trong hoạt
động của nhà nước hiện nay ở Lào.
Ba là, văn bản quy phạm pháp luật phải được ban hành theo đúng hình
thức do pháp luật Lào quy định. Đây là một đặc điểm rất quan trọng của văn
bản quy phạm pháp luật, theo đó pháp luật Lào đã quy định rất chi tiết về
hình thức của văn bản bao gồm hai yếu tố chính cấu thành đó là: tên gọi và

thể thức văn bản.
Đối với yếu tố tên gọi của văn bản: Tại Điều 4 Luật xây dựng văn bản
năm 2012 ở Lào đã quy định rất chi tiết các chủ thể có thẩm quyền ban hành
văn bản quy phạm pháp luật với những tên gọi không giống nhau. Cụ thể,
Chính phủ Lào có quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật có tên gọi là
nghị định, nghị quyết; Thủ tướng Chính phủ Lào có quyền ban hành văn bản
quy phạm pháp luật với tên gọi là quyết định; chỉ thị6.

5
6

Trường Cao đẳng Luật Lào (2013), Giáo trình xây dựng văn bản pháp luật, , Nxb Chính trị, tr 19.
Trường Cao đẳng Luật Lào (2013), Giáo trình xây dựng văn bản pháp luật, , Nxb Chính trị, tr 21.


13

Việc pháp luật Lào quy định tên gọi của văn bản là một trong những
yếu tố cấu thành của văn bản quy phạm pháp luật có ý nghĩa rất quan trọng.
Bởi, thông qua tên gọi của văn bản quy phạm pháp luật thì các chủ thể và
người nghiên cứu có thể phân biệt được các văn bản quy phạm pháp luật
khác nhau trong cùng một hệ thống hoặc phân biệt được văn bản pháp luật
với những văn bản khác của Nhà nước. Đồng thời, xác định được thứ bâc có
hiệu lực của từng văn bản, tạo điều kiện cần thiết cho việc ban hành, thực
hiện hoặc xử lý văn bản bị khiếm khuyết, cũng như xác định vai trò của mỗi
loại văn bản đối với từng loại việc cụ thể phát sinh trong quá trình quản lý
nhà nước ở Lào hiện nay.
Đối với yếu tố thể thức của văn bản quy phạm pháp luật. Thể thức của
văn bản quy phạm pháp luật chúng ta có thể hiểu đó là những kết cấu về hình
thức của văn bản theo những quy định của pháp luật. Thể thức văn bản quy

phạm pháp luật có tác dụng tạo sư gắn kết chặt chẽ giữa hình thức và nội
dung của văn bản nhằm đảm bảo sự thống nhất trong hoạt động của hệ thống
cơ quan nhà nước. Hiện nay, thể thức của văn bản quy phạm pháp luật ở Lào
được quy định rất cụ thể tại Điều 12 Luật xây dựng văn bản năm 2012.
Bốn là, nội dung của các văn bản quy phạm pháp luật là các quy phạm
pháp luật mang tính bắt buộc chung, được áp dụng nhiều lần, đối với nhiều
đối tượng và có hiệu lực trong phạm vi toàn quốc hoặc từng địa phương.
Quy phạm pháp luật chúng ta có thể hiểu đó là những quy tắc xử sự do
Nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện, thể hiện ý chí của giai cấp thống trị
trong xã hội nhằm tác động, điều chỉnh các mối quan hệ xã hội theo hướng
tích cực. Như vậy, chúng ta có thể hiểu pháp luật là hệ thống các qui tắc xử sự
chung do Nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện, còn các quy tắc xử sự chỉ
là những khuân mẫu, chuẩn mực mà các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm


14

quyền phải tuân theo khi tham gia vào các quan hệ xã hội đã được các qui tắc
đó điều chỉnh. Trong quan hệ này, các quy phạm pháp luật được coi là nội
dung, còn văn bản quy phạm pháp luật được coi là hình thức. Như vậy, văn
bản quy phạm pháp luật luôn chứa đựng các quy phạm pháp luật.
Do văn bản quy phạm pháp luật là những quy tắc xử sự do Nhà nước
ban hành, thể hiện ý chí của Nhà nước nên các quy phạm pháp luật luôn
mang tính bắt buộc chung, được Nhà nước đảm bảo thực hiện trên thực tế
bằng nhiều biện pháp, hình thức khác nhau. Cụ thể như: tuyên truyền, giáo
dục, thuyết phục và đặc biệt là biện pháp cưỡng chế.
Mặc dù văn bản quy phạm pháp luật luôn mang tính bắt buộc chung.
Tuy nhiên, tùy từng đặc điểm của văn bản quy phạm pháp luật và mức độ hoạt
động của văn bản đó đến với các đối tượng khác nhau trong xã hội mà Nhà
nước Lào có những biện pháp phù hợp để triển khai và đưa văn bản quy phạm

pháp luật vào đời sống thực tiễn. Với nội dung là các quy tắc xử sự chung, văn
bản quy phạm pháp luật được áp dụng cho nhóm đối tượng trong những trường
hợp tương tự nhau và được thực hiện nhiều lần trong cuộc sống.
Tùy thuộc vào thẩm quyền của chủ thể ban hành cũng như nội dung của
mỗi văn bản quy phạm pháp luật mà văn bản đó có hiệu lực trong phạm vi cả
nước hoặc từng địa phương. Thông thường ở Lào thì các văn bản quy phạm
pháp luật do cơ quan nhà nước ở Trung ương ban hành thì có hiệu lực trên phạm
vi cả nước, còn văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước ở địa phương
ban hành thì chỉ có hiệu lực trong phạm vi địa phương đó. Tuy nhiên, hiện nay ở
Lào vẫn có trường hợp văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước ở
Trung ương ban hành nhưng có hiệu lực trên phạm vi địa phương do xuất phát từ
tính đặc thù của địa phương đã quyết định nội dung của văn bản.


15

Đặc điểm này cũng là một trong những đặc điểm rất quan trọng để
chúng ta có thể phân biệt văn bản quy phạm pháp luật với văn bản pháp luật
không có tính quy phạm. Cụ thể, khi giải quyết các vụ việc cụ thể, trên cơ sở
các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban
hành những văn bản áp dụng pháp luật, làm xuất hiện những công dân, tổ
chức, những quyền và nghĩa vụ pháp lý cụ thể cho công dân. Ví dụ, quyết
định bổ nhiệm cán bộ, quyết định của tòa án…thì những văn bản này được
gọi là văn bản cá biệt vì chúng chỉ được áp dụng một lần và chỉ trong quan
hệ đối với cá nhân, tổ chức cụ thể được ghi tên trong văn bản.
Như vậy, qua việc phân tích ở trên chúng ta có thể thấy: chỉ những
văn bản pháp luật nào đáp ứng đầy đủ các đặc điểm đã phân tích thì mới
được coi là văn bản quy phạm pháp luật. Đây chính là những dấu hiệu rất
quan trọng để phân biệt giữa văn bản quy phạm pháp luật với văn bản áp
dụng pháp luật và văn bản hành chính thông dụng ở Lào hiện nay.

1.1.1.3. Các loại văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ
Hiện nay, theo quy định tại Điều 4 Luật xây dựng văn bản năm 2012
của Lào thì các loại văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào được
quy định rất chi tiết, cụ thể. Theo đó văn bản quy phạm pháp luật của Chính
phủ bao gồm những loại sau:
Thứ nhất, nghị định của Chính phủ Lào. Đối với nghị định của Chính
phủ, thì đây là loại văn bản quy phạm pháp luật được ban hành nhằm quy
định chi tiết về điều, khoản, điểm được giao trong Luật, Nghị quyết của
Quốc hội, Nghị quyết của Ủy ban TVQH, Quyết định của Chủ tịch nước.
Đồng thời, nghị định của Chính phủ còn quy định các biện pháp cụ thể để tổ
chức thi hành Hiến pháp của nước CHDCND Lào, Luật; quy định các biện
pháp để thực hiện chính sách kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, tài chính,


16

tiền tệ, ngân sách, tôn giáo, văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học, môi trường,
đối ngoại, chế độ công vụ, cán bộ, công chức, viên chức, quyền và nghĩa vụ
của công dân và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền quản lý, điều hành của
Chính phủ…; quy định nhiệm vụ, quyền hạn tổ chức bộ máy của các bộ, cơ
quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan khác thuộc thẩm
quyền của Chính phủ7.
Bên cạnh đó, nghị định của Chính phủ còn quy định những vấn đề cần
thiết thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban TVQH mà chưa đủ điều kiện
xây dựng thành luật hoặc pháp lệnh để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước,
quản lý kinh tế và xã hội ở nước Lào hiện nay. Tuy nhiên, trước khi ban
hành nghị định thì Chính phủ phải được sự đồng ý của Ủy ban TVQH.
Thứ hai, Nghị quyết của Chính phủ Lào. Đối với Nghị quyết của
Chính phủ thì đây cũng là một trong những loại văn bản quy phạm pháp luật
rất quan trọng của Chính phủ. Theo đó, Chính phủ ban hành Nghị quyết để

quy định những biện pháp lãnh đạo, điều hành hoạt động của Chính phủ và
hệ thống hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương, chế độ làm
việc với các thành viên của Chính phủ, chính quyền các địa phương và các
vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Chính phủ Lào.
Bên cạnh đó, Nghị quyết của Chính phủ Lào còn quy định các biện
pháp chỉ đạo, phối hợp hoạt động của các thành viên Chính phủ; kiểm tra
các hoạt động của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ,
chính quyền địa phương trong việc thực hiện đường lối, chủ trương của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước Lào.

7

Trường Cao đẳng Luật Lào (2013), Giáo trình xây dựng văn bản pháp luật, , Nxb Chính trị, tr 25.


17

1.1.2. Nội dung văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào
1.1.2.1. Nội dung văn bản quy phạm pháp luật của tập thể Chính phủ
Nội dung văn bản quy phạm pháp luật của tập thể Chính phủ đã được
pháp luật Lào quy định rất chi tiết, cụ thể. Theo đó, tại Điều 4 Luật Ban hành
văn bản quy phạm pháp luật năm 2012 thì nghị định của tập thể Chính phủ được
ban hành để quy định chi tiết việc thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội, Pháp
lệnh; Nghị quyết của Ủy ban TVQH Lào; Lệnh, Quyết định của Chủ tịch nước
Lào. Theo đó, nghị định của tập thể Chính phủ còn quy định các biện pháp cụ
thể để thực hiện những chính sách kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, tài chính,
tiền tệ, ngân sách của đất nước, các chính sách về dân tộc, tôn giáo, văn hóa,
giáo dục, y tế, khoa học, môi trường, các hoạt động đối ngoại, chế độ công vụ,
cán bộ, công chức, quyền và nghĩa vụ của công dân và các vấn đề khác thuộc
quyền quản lý, điều hành của tập thể Chính phủ8.

Ngoài ra, nghị định của tập thể Chính phủ Lào còn quy định nhiệm
vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan
thuộc Chính phủ và các cơ quan khác thuộc thẩm quyền của Chính phủ.
Đồng thời còn quy định nhưng vấn đề cần thiết nhưng chưa đủ điều kiện xây
dựng thành luật hoặc pháp lệnh để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, quản
lý kinh tế, quản lý xã hội. Việc ban hành nghị định của tập thể Chính phủ
Lào còn phải được sự đồng ý của Ủy ban TVQH Lào.
1.1.2.2. Nội dung văn bản quy phạm pháp luật của Thủ tướng Chính phủ
Nội dung văn bản quy phạm pháp luật của Thủ tướng Chính phủ Lào
được quy định rất chi tiết tại Luật xây dựng văn bản năm 2012 của Lào. Theo
đó, tại Điều 75 Thủ tướng Chính phủ Lào ban hành văn bản quy phạm pháp luật
8

Somnith Sylibounlieng (2014), “Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành
chính nhà nước ở CHDCND Lào”, Luận án tiến sĩ quản lý công, Học viện Hành chính, tr 40.


18

có những nội dung như: Thủ tướng Chính phủ quy định về các biện pháp lãnh
đạo, điều hành hoạt động của Chính phủ và hệ thống hành chính nhà nước từ
Trung ương Lào đến cơ sở. Bên cạnh đó, nội dung văn bản quy phạm pháp luật
còn quy định các chế độ làm việc với các thành viên Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban
nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các vấn đề khác thuộc
thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ9. Ngoài ra, văn bản quy phạm pháp luật
do Thủ tướng Chính phủ Lào ban hành còn có nội dung đó là chứa đựng các
biện pháp chỉ đạo và phối hợp hoạt động của các thành viên Chính phủ; kiểm tra
hoạt động của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, các cơ quan thuộc Chính phủ hoặc Ủy
ban nhân dân các cấp ở Lào trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước.

1.1.3. Vị trí, vai trò và các yêu cầu đối với hoạt động ban hành văn
bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào
1.1.3.1. Vị trí, vai trò của văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ
Lào trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của nước Cộng hòa dân
chủ nhân dân Lào
Do Nhà nước Lào được xây dựng theo mô hình XHCN, bộ máy nhà
nước được xây dựng theo nguyên tắc tập trung, dân chủ, có sự phân công,
phối hợp giữa các cơ quan nhà nước với nhau. Trong đó, Chính phủ Lào
được Hiến pháp Lào năm 2003 và nay là Hiến pháp năm 2015 xác định là cơ
quan chấp hành của Quốc hội Lào, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất
của nước CHDCND Lào. Chính phủ Lào có chức năng, nhiệm vụ trung tâm
là quản lý hành chính nhà nước trên tất cả lĩnh vực.
Để thực hiện chức năng, nhiệm vụ được Hiến pháp, pháp luật quy
định, thì Chính phủ Lào thường xuyên ban hành các văn bản nói chung và
9

Somnith Sylibounlieng (2014), “Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành
chính nhà nước ở CHDCND Lào”, Luận án tiến sĩ quản lý công, Học viện Hành chính, tr 42.


19

văn bản quy phạm pháp luật nói riêng theo đúng thẩm quyền, trình tự, thủ
tục được pháp luật hiện hành quy định.
Như trên đã trình bày, theo Luật xây dựng văn bản pháp luật năm
2012, Chính phủ Lào được ban hành nghị định, nghị quyết; Thủ tướng
Chính phủ Lào được ban hành quyết định, chỉ thị. Đây chính là hệ thống văn
bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào. Hệ thống văn bản quy phạm
này có một vị trí, vai trò rất quan trọng trong hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật của nước CHDCND Lào. Điều đó được thể hiện như sau:

Thứ nhất, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào có
vị trí trung tâm trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của nước
CHDCND Lào. Điều đó được thể hiện ở chức năng của văn bản quy phạm
pháp luật do Chính phủ Lào ban hành;
Thứ hai, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào có
vai trò rất quan trọng trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của nước
CHDCND Lào. Điều đó được thể hiện ở chỗ, các văn bản quy phạm pháp
luật do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Lào ban hành dùng để hướng dẫn
thực hiện luật, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban TVQH Lào. Nếu không có
những văn bản quy phạm pháp luật do Chính phủ Lào, Thủ tướng Chính phủ
Lào ban hành thì luật, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban TVQH lào không thể
thực hiện được trong thực tế.
Thứ ba, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ Lào có vai
trò rất quan trọng đối với hoạt động của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Lào.
Đó chính là công cụ chủ yếu để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thực hiện chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình hoặc trong công tác chỉ đạo điều hành
Chính phủ, trong công tác nhân sự, tổ chức bộ máy Chính phủ Lào.