Công tác xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Như Xuân - Thanh Hóa

Header Page 1 of 120.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

LÊ HẢI HÀ

CÔNG TÁC XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN NHƢ XUÂN - THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

HÀ NỘI - 2015
luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 1 of 120.


Header Page 2 of 120.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

LÊ HẢI HÀ

CÔNG TÁC XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN NHƢ XUÂN - THANH HÓA

Chuyên ngành : Quản lý kinh tế
Mã số

: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Trƣơng Quốc Cƣờng
XÁC NHẬN CỦA
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

HÀ NỘI - 2015
luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 2 of 120.


Header Page 3 of 120.

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và trích dẫn nêu trong Luận văn là hoàn toàn trung thực. Kết quả nghiên
cứu của Luận văn chƣa từng đƣợc ngƣời khác công bố trong bất kỳ công
trình nào.
Hà nội, ngày ........ tháng........ năm 2015
Tác giả Luận văn

Lê Hải Hà

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 3 of 120.

Header Page 4 of 120.

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn, tôi xin chân thành
gửi lời cảm ơn tới lãnh đạo trƣờng Đại học Kinh Tế - Đại học Quốc gia Hà
Nội, lãnh đạo và các thầy cô giáo trong khoa Kinh tế chính trị, các thầy cô
giáo đã trực tiếp giảng dạy, bạn bè và đồng nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi
và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn.
Tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS. Trƣơng Quốc Cƣờng,
ngƣời đã nhiệt tình hƣớng dẫn, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu trong
nghiên cứu khoa học và dành những tình cảm tốt đẹp cho tôi trong thời gian
qua.
Mặc dù đã hết sức cố gắng nhƣng chắc chắn luận văn không thể tránh
khỏi những sai sót, kính mong nhận đƣợc sự chỉ bảo, góp ý của quý thầy cô
và bạn bè đồng nghiệp để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn nữa.
Hà nội, ngày ........ tháng........ năm 2015
Tác giả Luận văn

Lê Hải Hà

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 4 of 120.


Header Page 5 of 120.

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐÓI NGHÈO VÀ
XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO ............................. Error! Bookmark not defined.
1.1. Quan niệm về nghèo đói và tiêu chí xác định chuẩn nghèo ......... Error!

Bookmark not defined.
1.1.1. Quan niệm về nghèo đói ................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Tiêu chí xác định chuẩn nghèo ......... Error! Bookmark not defined.
1.2. Những vấn đề cơ bản về công tác xóa đói giảm nghèo ............... Error!
Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm về xóa đói giảm nghèo .... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Vai trò của công tác xóa đói giảm nghèo trong sự nghiệp phát triển
kinh tế - xã hội ........................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Nội dung xóa đói giảm nghèo ........... Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Phƣơng thức xóa đói giảm nghèo ..... Error! Bookmark not defined.
1.2.5. Các nhân tố ảnh hƣởng đến nghèo đói và xóa đói giảm nghèo . Error!
Bookmark not defined.
1.3. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tàiError!

Bookmark

not

defined.
1.4. Kinh nghiệm xóa đói giảm nghèo của một số địa phƣơng và những bài
học rút ra cho huyện Nhƣ Xuân - Thanh HóaError!

Bookmark

not

defined.
1.4.1. Kinh nghiệm xoá đói giảm nghèo của một số địa phƣơng trong nƣớc... Error!
Bookmark not defined.
1.4.2. Những bài học kinh nghiệm xoá đói giảm nghèo rút ra đối với huyện

Nhƣ Xuân - Thanh Hoá .............................. Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 1 ........................................... Error! Bookmark not defined.

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 5 of 120.


Header Page 6 of 120.

CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError!

Bookmark

not

defined.
2.1. Phƣơng pháp luận ................................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể .... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Phƣơng pháp phân tích ..................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Phƣơng pháp tổng hợp ...................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Phƣơng pháp so sánh ........................ Error! Bookmark not defined.
2.2.4. Phƣơng pháp thống kê mô tả và nghiên cứu tài liệu ................ Error!
Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN NHƢ XUÂN - THANH HÓAError!

Bookmark

not

defined.

3.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Nhƣ Xuân Thanh Hóa tác động đến xóa đói giảm nghèoError!

Bookmark

not

defined.
3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên huyện Nhƣ XuânError! Bookmark not
defined.
3.1.2. Đặc điểm kinh tế ............................... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Đặc điểm xã hội ............................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Thực trạng nghèo đói và công tác xóa đói giảm nghèo của huyện Nhƣ Xuân
- Thanh Hóa ................................................ Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Thực trạng nghèo đói ở huyện Nhƣ XuânError!

Bookmark

not

defined.
3.2.2. Thực trạng công tác xóa đói giảm nghèo ở huyện Nhƣ Xuân .. Error!
Bookmark not defined.
3.3. Đánh giá công tác xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Nhƣ Xuân Thanh Hóa.................................................. Error! Bookmark not defined.

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 6 of 120.


Header Page 7 of 120.

3.3.1. Các kết quả đạt đƣợc ........................ Error! Bookmark not defined.

3.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ................... Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 3 ........................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG
TÁC XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ................. Error!
Bookmark not defined.
NHƢ XUÂN - THANH HÓA ........................ Error! Bookmark not defined.
4.1. Phƣơng hƣớng và mục tiêu xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện
Nhƣ Xuân - Thanh Hóa đến năm 2020 ....... Error! Bookmark not defined.
4.1.1. Quan điểm cơ bản về xoá đói giảm nghèoError!

Bookmark

not

defined.
4.1.2. Phƣơng hƣớng xoá đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Nhƣ Xuân Thanh Hoá đến năm 2020 ........................... Error! Bookmark not defined.
4.1.3. Mục tiêu cụ thể của xoá đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Nhƣ
Xuân - Thanh Hoá đến năm 2020 ............... Error! Bookmark not defined.
4.2. Giải pháp tăng cƣờng công tác xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện
Nhƣ Xuân - tỉnh Thanh Hóa ....................... Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Nhóm giải pháp về cơ chế ................ Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Nhóm giải pháp hỗ trợ trực tiếp ngƣời nghèoError! Bookmark not
defined.
4.2.3. Nhóm giải pháp về cho vay vốn ....... Error! Bookmark not defined.
4.2.4. Nhóm giải pháp khác ........................ Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 4 ........................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ..................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 2

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 7 of 120.

Header Page 8 of 120.

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

1

BHXH

Bảo hiểm xã hội

2

BHYT

Bảo hiểm y tế

3

CNXH

Chủ nghĩa xã hội

4

HDI

5

HĐND

6

PQLI

Chỉ tiêu chất lƣợng cuộc sống

7

PTNT

Phát triển nông thôn

8

PLXH

Phúc lợi xã hội

9

UBND

Ủy ban nhân dân

10

XĐGN

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 8 of 120.

Nguyên nghĩa

Chỉ tiêu phát triển con ngƣời
Hội đồng nhân dân

Xóa đói giảm nghèo

i


Header Page 9 of 120.

DANH MỤC BẢNG BIỂU
STT

Tên

Nội dung

bảng

Trang

1

Bảng 1.1 Quy định về chuẩn nghèo đói quốc gia

2

Bảng 3.1

3

Bảng 3.2 Hiện trạng sử dụng đất một số xã năm 2014

40

4

Bảng 3.3 Diện tích, dân số, mật độ dân số theo các xã

45

5

Bảng 3.4

6

Bảng 3.5 Số hộ nghèo ở huyện Nhƣ Xuân năm 2014

Diện tích, dân số của huyện Nhƣ Xuân - Thanh
Hoá, năm 2014

Chuyển dịch Cơ cấu lao động theo nhóm ngành
kinh tế

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 9 of 120.

ii

9
37

46
50


Header Page 10 of 120.

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay trên thế giới, nghèo đói và chống nghèo nghèo đói đã trở
thành vấn đề mang tính toàn cầu. Ở nhiều quốc gia, tổ chức và các diễn đàn
quốc tế đều lấy hoạt động chống đói nghèo làm một trong những mục tiêu
quan trong trong chƣơng trình hành động của mình.
Theo báo cáo phát triển con ngƣời toàn cầu năm 2014 đƣợc Chƣơng
trình Phát triển Liên hợp quốc công bố tại Tokyo ngày 24/7, số ngƣời nghèo
và cận nghèo trên thế giới lên tới hơn 2,2 tỷ ngƣời, khoảng 1,2 tỷ ngƣời sống
với mức thu nhập 1,25 USD/ngày hoặc ít hơn. [10]. Các cuộc khủng hoảng tài
chính, thiên tai, giá lƣơng thực tăng và các cuộc xung đột có thể làm tình hình
trở nên trầm trọng hơn. Nghèo đói thực sự đã trở thành mối quan tâm hàng
đầu của các quốc gia. Vì vậy, chìa khoá để khắc phục tình trạng này là chính
sách của chính phủ các nƣớc cần tập trung vào vấn đề việc làm và mạng lƣới

an sinh xã hội.
Ở Việt Nam xóa đói giảm nghèo đƣợc coi là mục tiêu xuyên suốt trong
quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc. Ngay từ khi mới ra đời,
Đảng Cộng Sản Việt Nam đã xác định mục tiêu cơ bản trong hoạt động của
mình là giải phóng dân tộc, xây dựng chế độ XHCN để đem lại ấm no, hạnh
phúc cho mọi ngƣời dân.
Tính đến cuối năm 2014, theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Trung ƣơng về
giảm nghèo bền vững, tỷ lệ hộ nghèo cả nƣớc giảm 1,8-2%/năm (từ 7,8%
xuống còn 5,8-6%), riêng tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm bình quân
5%/năm (từ 38,2% năm 2013 xuống còn 33,2% năm 2014). Chƣơng trình mục
tiêu quốc gia xóa đói giảm nghèo đã triển khai mạnh mẽ ở tất cả các tỉnh, thành
trong cả nƣớc, nhƣng hiệu quả đạt đƣợc chƣa cao. Nhiều hộ thoát nghèo chƣa
thật vững chắc, rất dễ tái nghèo khi gặp thiên tai hay rủi ro bất thƣờng trong đời
sống và sản xuất kinh doanh. [1].

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 10 of 120.

1


Header Page 11 of 120.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chi cục thống kê huyện Nhƣ Xuân, 2014. Báo cáo thống kê tình hình kinh
tế xã hội huyện Như Xuân năm 2014. Thanh Hóa, tháng 3 năm 2014.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam, 2011. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 2020, Đại hội lần thứ XI của Đảng. Hà Nội, tháng 3 năm 2011.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, 2011. Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XI. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.
4. Đàm Hữu Đức, 2008. Phát huy thành quả, thực hiện thắng lợi mục tiêu của
Quốc hội về giảm nghèo năm 2008. Tạp chí Cộng sản, số 785.

5. Hoàng Thị Ngọc Hà, 2012. Công trình "Đảng bộ tỉnh Cao Bằng lãnh đạo
công tác xóa đói, giảm nghèo từ năm 2001 đến năm 2010". Cao Bằng, tháng 9
năm 2012.
6. Nguyễn Thúy Hằng, 2010. Công trình "Công cuộc xóa đói giảm nghèo ở tỉnh
Điện Biên(Giai đoạn 2004-2010)".
7. Nguyễn Thị Hoa, 2009. Công trình "Hoàn thiện các chính sách xóa đói giảm
nghèo chủ yếu của Việt nam đến năm 2015".
8. Thái Văn Hoạt, 2006. Giải pháp XĐGN trên địa bàn tỉnh Quảng Trị trong
giai đoạn hiện nay. Quảng Trị, tháng 5 năm 2006.
9. Bùi Đức Huy, 2007. Giải pháp góp phần Xóa đói giảm nghèo. Tạp chí Cộng
sản, số 7.
10. Phạm Gia Khiêm, 2005. Định hƣớng chung cho giảm nghèo giai đoạn 2006 2010 là toàn diện, công bằng, bền vững và từng bƣớc hội nhập. Tạp chí Lao
động và Xã hội, số 267.
11. Trƣơng Bảo Thanh, 2002. Xóa đói giảm nghèo ở tỉnh Quảng Bình - thực
trạng và giải pháp. Quảng Bình, tháng 2 năm 2002.
12. Thủ tƣớng Chính phủ, 2010. Nghị định số: 49/2010/NĐ-CP Chính phủ Quy
định về “Miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập và cơ chế thu, sử dụng học

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 11 of 120.

2


Header Page 12 of 120.

phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân từ năm học 2010 2011 đến năm học 2014 - 2015”. Hà Nội, tháng 5 năm 2010.
13. Thủ tƣớng Chính phủ, 2014. Nghị định số 74/2014 bổ sung sửa đổi một số
điều của Nghị định 49 của Chính phủ. Hà Nội, tháng 9 năm 2010.
14. Thủ tƣớng Chính phủ, 2013. Quyết định số 22/2013QĐ-TTg ngày
26/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ về “Chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có

công với cách mạng”. Hà Nội, tháng 4 năm 2013.
15. Thủ tƣớng Chính phủ, 2014. Quyết định số 48/2014/QĐ-TTg ngày
28/8/2014 của Thủ tướng Chính phủ về “Chính sách hỗ trợ người nghèo xây
dựng nhà ở phòng, tránh bão lũ”. Hà Nội, tháng 8 năm 2014.
16. Thủ tƣớng Chính phủ, 2009. Quyết định số 71/2009/QĐ-TTg “Phê duyệt
Đề án hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động”. Hà Nội, tháng 4
năm 2009.
17. UBND huyện Ba Bể, 2015. Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo
bền vững trên địa bàn huyện Ba Bể giai đoạn 2011 - 2015. Ba Bể, tháng 7
năm 2015.
18. UBND huyện Lục Ngạn, 2015. Tổng kết 5 năm thực hiện Đề án hỗ trợ
giảm nghèo đối với 13 xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 50% huyện Lục Ngạn - Bắc
Giang giai đoạn 2010 - 2015. Lục Ngạn, tháng 3 năm 2015.
19. UBND huyện Nhƣ Xuân, 2015. Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo
bền vững trên địa bàn huyện Như Xuân giai đoạn 2011 - 2015. Nhƣ Xuân, tháng
4 năm 2015.
20. UBND huyện Nhƣ Xuân, 2015. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội huyện
Như Xuân giai đoạn 2011 - 2015. Nhƣ Xuân, tháng 7 năm 2015.
21. Uỷ ban giảm nghèo khổ ESCAP, 1995. Báo cáo tại Đại hội lần thứ II.

.

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 12 of 120.

3