case formosa đạo đức trong kinh doanh quốc tế

BÀI TẬP VỀ ĐẠO ĐỨC KINH DOANH CASE FORMOSA
1)Nguyên nhân dẫn tới khủng hoảng Formosa
Khủng hoảng khởi đầu tại Vũng Áng, Hà Tĩnh. Ngày 6/4/2016, ngư dân xã Kỳ Lợi,
Kỳ Anh phát hiện cá nuôi lồng bè trên biển chết hàng loạt. Cùng ngày, hàng loạt cá
tự nhiên chết dạt vào bờ, và nhanh chóng bùng phát như dịch bệnh. Cả nước chấn
động tin tức, hình ảnh video dồn dập, cá chết hàng loạt khủng khiếp dọc 208 km bờ
biển duyên hải từ Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa thiên-Huế, đến ngày 29.4
tới Đà Nẵng. Tỉnh Quảng Bình nặng nhất, tới ngày 29.4, thu gom được trên 100
tấn cá chết.
Nguyên nhân được kết luận là do công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Fornosa
Hà Tĩnh đã xả chất thải chưa được xử lý theo tiêu chuẩn ra biển. Trong quá trình
sản xuất cũng như xúc rửa đường ống, Formosa đã thải khoảng 12000 m3 nước
thải ra biển mỗi ngày, trong khi nước thải gồm rất nhiều các chất độc hại có độc
tính rất cao có thể gây chết hàng loạt như crom, niken, thủy ngân, đồng cùng một
số hóa chất tẩy rửa khác chưa được xử lý theo đúng quy định bằng thủ đoạn che
giấu rất tinh vi. Ngày 6/4/2016, một ngư dân đã phát hiện một đường ống khổng lồ
dài khoảng 1.5 cây số, đường kính khoảng 1.1 mét, chạy từ Formosa Vũng Áng ra
biển. Đặt trên bề mặt đáy biển và được che đậy bằng các bao cát và đá hộc. Chất
lỏng bơm rất mạnh từ trong lòng ống vào lòng biển có màu vàng đục, sền sệt, nặng
mùi.
Nguyên nhân tiếp theo khiến khủng hoảng trở lên nghiêm trọng đó là do dòng hoàn
lưu biển lúc bấy giờ. KS Doãn Mạnh Dũng, phó Chủ tịch – Tổng thư ký Hội Khoa
học kỹ thuật và kinh tế Biển TP.HCM, giải thích (theo Người Đô Thị): Trong đặc
điểm tự nhiên của bờ biển Việt Nam, do chênh lệnh nhiệt độ giữa Bắc Cực và Xích
đạo, trái đất quay từ Tây sang Đông, bờ biển Trung Quốc khi xuống phía Nam thì
lệch về hướng Tây nên trong 365 ngày/năm luôn luôn có dòng hải lưu tầng đáy
chạy dọc bờ biển Việt Nam từ Bắc xuống Nam, nhưng mạnh nhất từ Vũng Áng –
Sơn Dương, Hà Tĩnh đến mũi Cà Mau. Tốc độ dòng tầng đáy tính toán được
khỏang 0.38 m/s. Về mùa đông, ảnh hưởng gió đông bắc nên có dòng chảy mặt
theo hướng từ Bắc xuống Nam với tốc độ bình quân 0.757 m/s Theo tính toán dòng
chảy như trên, thì chất độc không chỉ dễ dàng lan ra nhanh chóng ở 5 tỉnh miền

Trung mà còn có nguy cơ lan chảy từ Hà Tĩnh xuống Phú Quốc. Vấn đề này làm
khủng hoảng trở nên nghiêm trọng và lan rộng hơn.
2)Những điều cần lưu ý trong cách thức xử lý khủng hoảng Formosa
Trong giải quyết khủng hoảng cần lưu ý 3 vấn đề sau theo thứ tự ưu tiên:
1. Sự an toàn của con người là quan trọng nhất và phải được xử lý nhanh nhất
có thể để bảo đảm an toàn cho con người. Trong rất nhiều trường hợp khủng
hoảng, mục tiêu trước mắt của quản lý khủng hoảng không phải là xử lý
nguyên nhân gây khủng hoảng, mà là làm sao để đám đông không hoảng
loạn, không bất mãn, nổi giận, do đó không gây rối loạn. Một khi cộng đồng
đã yên tâm, tin tưởng vào sự lãnh đạo để vượt qua khủng hoảng, thì cộng
đồng sẽ hợp tác với lãnh đạo cùng nhau giảm tối đa thiệt hại, xử lý nguyên
nhân gốc gây ra thảm họa
2. Luôn luôn minh bạch.
3. Chịu trách nhiệm và giải quyết vấn đề.
Tuy nhiên khi thực hiện xử lý khủng hoảng Formosa các nhà chức trách Việt Nam
lại không làm được như vậy.
Trong quá trình vụ việc xảy ra có thể thấy sự quản lý rủi ro đã được tiến hành một
cách quá thiếu chuyên nghiệp. Ứng xử không nhanh. Sự kiện đã xảy ra từ ngày
6/4/2016 mà hai tuần sau mới bắt đầu có phản ứng trước đó nhà chức trách chỉ cử
vài cán bộ về lấy mẫu nước về thử nghiệm mà kết quả cũng mãi mới có. Hai tuần
rất quý báu đã bị lãng phí trong khi thiệt hại ngày càng lớn, cảm xúc bất mãn của
đám đông ngày càng tích tụ với sự thiệt hại ngày càng to. Rõ ràng là Nhà nước đã
không quan tâm kịp thời, đúng mức những thiệt hại sinh tử của họ. Việc này, tạo cơ
hội cho các lực lượng phản động, chống phá, tăng cường kích động thông qua các
hệ thống mạng xã hội nhất là trong bối cảnh quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc
vẫn còn nhiều căng thẳng.
 Nếu lãnh đạo thành công trong việc chứng tỏ rằng lãnh đạo xem thiệt hại của
người dân là thiệt hại của chính mình, rằng lãnh đạo đứng cùng phía với

người dân để khắc phục thảm họa… thì quản lý khủng hoảng có thể thành
công phần lớn.


Về tính minh bạch, các nhà chức trách cũng có điểm đúng và chưa đúng. Nhà chức
trách Việt Nam không vội vàng đổ lỗi nguyên nhân gây cá chết hàng loạt cho Công
ty Formosa. Lý do bởi vì công ty này đã hoạt động nhiều năm, nếu nguyên nhân
thực sự do chất xả thải trong quá trình vận hành thì hiện tượng cá chết phải xảy ra
từ nhiều năm trước. Chưa kể, Formosa là công ty của Đài Loan, nhìn rộng hơn là
của Trung Quốc. Việc đổ lỗi khi chưa có chứng cứ xác đáng sẽ gây ảnh hưởng
quan hệ hai nước vốn đã rất căng thẳng. Tuy nhiên, việc các cơ quan chức năng
không thể vào ngay khu kỹ nghệ Vũng Áng để lấy mẫu kiểm nghiệm và phải vài
tuần sau mới lấy mẫu theo kiểu đối phó càng khiến nhiều người thêm nghi ngờ,
bức xúc. Đặc biệt, cách thức tổ chức họp báo theo kiểu trốn tránh, làm cho có, úp
mở. Việc cơ quan chức năng đưa ra lý do giải thích chung chung và thiếu thuyết
phục (do hoạt động của con người và hiện tượng thủy triều đỏ) và việc chậm trễ
lấy mẫu kiểm nghiệm hay thành lập các đoàn thanh kiểm tra liên ngành vô tình làm
trầm trọng thêm vấn đề và mất niềm tin ở dân chúng.
 Cần nhanh chóng giải quyết vấn đề không đi vòng vèo, trả lời cho có để yên
lòng dân mà cần đẩy nhanh tiến độ công việc điều tra công khai kết quả sớm
nhất có thể.
Còn về vấn đề chịu trách nhiệm và giải quyết vấn đề cũng coi như các bên liên
quan đã làm khá tốt. Ngày 28/6, Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm gây ra sự
cố môi trường trên, công khai xin lỗi Chính phủ, nhân dân Việt Nam đồng thời cam
kết bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân, xử lý môi trường biển với số tiền
500 triệu USD, tương đương 11.500 tỷ đồng. Bên chức trách Việt Nam đã yêu cầu
Formosa phải xây dựng 1 hệ thống xử lý rác thải mới và lập đoàn theo dõi dám sát
việc này. Bên chính quyền Hà Tĩnh và lãnh đạo Formosa cũng đã có những người
bị sa thải hoặc cách chức để kiểm điểm người sai phạm. Tuy nhiên trước khi
Formosa nhận lỗi, giám đốc đối ngoại của họ đã đưa ra phát ngôn gây sốc thách

thức Việt Nam hoặc là chọn nhà máy thép hoặc chọn cá ở biển, điều này cho thấy
sự vô trách nhiệm ban đầu của Formosa và một sự thật rằng Việt Nam cũng phụ
thuộc một phần lớn nguồn thu hàng năm vào các công ty nước ngoài như là
Formosa.
 Với các dự án có sự tham gia của các yếu tố nước ngoài Nhà nước sẽ phải
chú trọng hơn đến công tác bảo vệ môi trường và ngăn chặn nguy cơ biến
các vùng biển Việt Nam thành bãi xả thải của các công ty này. Bằng cách
đưa ra các tiêu chuẩn kinh doanh nhất là tiêu chuẩn về hệ thống xử lý nước


thải công nghiệp, không đánh đổi lợi ích kinh tế lấy lợi ích môi trường và xã
hội.
3)Nếu em là chủ doanh nghiệp, em sẽ xây dựng hệ thống xử lý nước thải đạt
chuẩn ngay từ khi xây dựng nhà máy.
Đầu tiên, việc xây dựng hệ thống xả thải đạt tiêu chuẩn ngay lúc đầu không chỉ cho
thấy đạo đức trong kinh doanh của doanh nghiệp mà bản thân các nhà lãnh đạo
doanh nghiệp như mình cũng sẽ cảm thấy không hổ thẹn, không có lỗi với lương
tâm. Doanh nghiệp cũng từ đó nâng cao uy tín trên trường quốc tế, nhận được sự
tín nhiệm của Chính Phủ, khách hàng nước sở tại từ đó nâng cao vị thế cạnh tranh
của doanh nghiệp mình trên thị trường cạnh tranh với nhiều doanh nghiệp khác,
đặc biệt là khi mối quan hệ giữa Chính phủ Việt Nam và Trung Quốc còn nhiều
mâu thuẫn và người Việt Nam có xu hướng bài trừ hàng Trung Quốc thì việc này là
rất quan trọng và càng không để mối quan hệ giữa 2 nước càng phức tạp hơn.
Tiếp đến, mặc dù việc không xử lý kỹ chất thải sẽ làm giảm chi phí xử lý rất nhiều
nhưng riêng việc nghiên cứu phương pháp xả thải chui để không bị phát hiện và
xây dựng hệ thống đá hộc giấu đường ống dưới đáy biển, thuê công nhân làm việc
này như Formosa đã thực hiện thì cũng tiêu tốn không ít thời gian, sức lực và ngân
sách. Không kể đến cả việc sau khi bị phát hiện còn phải đền bù, nâng cấp công
nghệ xử lý hoặc xây dựng lại hệ thống hoàn toàn mới, việc này còn làm mất thời
gian, tiền bạc, công sức của doanh nghiệp nhiều hơn.

Và trên thực tế, Formosa đã phải cam kết xây dựng, phát triển công nghệ xử lý rác
thải mới theo đúng tiên chuẩn của bên Việt Nam nhưng lại dưới sự giám sát chặt
chẽ của chức trách Việt Nam. Việc này làm tốn thêm chi phí rất nhiều lại bị chi
phối từ bên ngoài, dễ làm lộ bí mật doanh nghiệp. Doanh nghiệp cũng đã công khai
xin lỗi chính phủ và nhân dân Việt Nam, đền bù thiệt hại cho việc mình đã gây ra,
việc này lại làm giảm uy tín doanh nghiệp, người tiêu dùng hoặc bạn hàng thì cho
rằng doanh nghiệp mình không có đạo đức kinh doanh và dễ dàng từ chối hợp tác,
mua sản phẩm của mình.